रातो मछिन्द्ननाथको भोटोजात्रा आज, किन मनाइने गरिन्छ यो जात्रा ?
काठमाडौं । नेपालका विख्यात जात्राहरूमध्ये एक हो भोटोजात्रा । करुणामयको रथको खटजलमा उभी पुरानो रत्नजडित भोटो सर्वसाधारणलाई चारै दिशाबाट देखाएपछि यो वर्षको मछिन्द्ननाथको जात्रा समाप्त हुने गर्छ ।
यो परम्परा मध्यकालको अन्तिम समयतिर प्रचलनमा आएको हो। यो जात्रा प्रचलनमा आउनुमा एक इतिहास रहेको छ । एकपटक कर्कोटक नाग रानीको आँखा दुखेछ ।
कर्कोटक नाग टौदहमा विराजमान छन भन्ने विश्वास रहदै आएको छ । नागले आफ्नी श्रीमतीको आँखा सञ्चो गराउन वैद्य खोज्दै हिडिरहेका थिए । नाग मानिसको रूप धारण गरेर नागपोखरीबाट बाहिर निस्किएर वैद्यको खोजीमा हिँडे ।
एउटा किसान आफ्नो खेतमा काम गर्दै थिए । त्यसक्रममा नागराजले यी नै वैद्य हुन् भन्ने सोचेर उनैलाई बोकेर नागलोकमा लगे । तर किसानसँग वैद्य विद्या आउने थिएन ।
डराएका किसानले आफ्नो शरीरबाट पसिना आएको मैलो मिचेर रानीको आँखामा लगाइदिए । त्यसले रानीको आँखा सञ्चो भयो । त्यसपछि नागराज खुसी भएर पत्थर र हिरामोतीहरु जडित अमूल्य भोटो उपहार दिए । भोटो बोकेर किसान फेरि धर्तीमा फर्किए । एकदिन किसान खेतमा काम गर्न भोटो लगाएर गए ।
खेतको काम गर्दा गर्मी भएपछि भोटो खोलेर किसानले आलीमा राखे । त्यो बेलामा भूतले भोटो चोरेर लग्यो । किसानले काम गरेर फर्किंदा आलीमा आफ्नो भोटो देखेन र दुःखी भएर घर फर्किए । भोटोको माया किसानले मारिसकेका थिए तर मछिन्द्ननाथको जात्रामा भूतले त्यही भोटो लगाएको किसानले देखेछन् । किसानले आफ्नो भोटो भूतसँग मागे तर भूतले यो मेरो भने । दुईबीच विवाद सुरु भयो ।
त्यसपछि त्यहाँ भेला भएका मानिसहरुले जसले आफ्नो हो भन्ने प्रमाण जुटाउन सक्छ त्यसले भोटो लैजान पाउने भनेर मच्छिन्द्रनाथलाई चढाए । तर किसान र भूत दुबैले भोटो आफ्नै हो भन्ने प्रमाण जुटाउन सकेनन् । यसरी आजसम्म पनि हरेक वर्ष जात्राको अन्तिम दिन भोटो कसैको हो भने प्रमाण जुटाएर लिन भोटो चारै दिशामा देखाउने चलन रहेको हो ।
नेपालका उत्तर प्राचीनकालीन अभिलेखहरूमा पनि सत्य बोल्ने साक्षीको अत्यावश्यकता रहँदै आएको छ । मध्यकालीन नेपालको न्याय व्यवस्था पनि भोटोको प्रदर्शन गर्ने परम्परा प्रचलनमा आएको घटनाले न्याय व्यवस्थामाथि जोड दिएको संस्कृतविदहरुको भनाई छ ।
माओवादी पदाधिकारी बैठक आज बस्दै
काठमाडौँ । नेकपा माओवादी केन्द्रको पदाधिकारी बैठक आज बस्दै छ । बैठक अपराह्न ४ बजे अध्यक्ष निवास खुमलटारमा बस्न लागेको हो । पूर्वसभामुख दमननाथ ढुङ्गानाको निधन लगायत कारण सोमबार स्थगित भएको बैठक आज बस्न लागेको हो । बैठकमा पार्टीको विधान संशोधन, केन्द्रीय समिति बैठकको तयारी, स्थानीय तह उपनिर्वाचनलगायत विषयमा छलफल हुने नेताहरूले बताएका छन् ।
एभरेष्ट दैनिक
७ घण्टा अघि
भक्तपुर क्यान्सर अस्पतालमा बालबालिकाको क्यान्सरको निःशुल्क उपचार शुरु
काठमाडौं । भक्तपुर क्यान्सर अस्पतालमा १४ वर्षमुनिका बालबालिकाको क्यान्सर रोगको निःशुल्क उपचार सेवा शुरु गरिएको छ । अस्पतालले मंसिर २ गतेदेखि १४ वर्षमुनिका बालबालिकाको क्यान्सरको सम्पूर्ण उपचार निःशुल्क सेवा शुरु गरेको अस्पतालका निमित्त कार्यकारी निर्देशक डा. उज्ज्वल चालिसेले जानकारी दिनुभयो । स्वास्थ्य तथा जनसंख्यामन्त्री प्रदीप पौडेलले सरकारी अस्पतालमा १४ वर्षमुनिका बालबालिकाको क्यान्सरको उपचार निःशुल्क गर्ने गरी गएको कात्तिक ११ गते मन्त्रीस्तरीय निर्णय गर्नुभएको थियो । अस्पतालले उक्त निर्णयलाई कार्यान्वयनमा ल्याएको हो । सरकारले सरकारी अस्पतालमध्ये भक्तपुर क्यान्सर अस्पताल भक्तपुर, कान्ति बाल अस्पताल काठमाडौं र बीपी कोइराला मेमोरियल क्यान्सर अस्पताल भरतपुर, चितवनमा उपचार सेवा निःशुल्क गर्ने निर्णय गरेको थियो । स्वास्थ्यमन्त्रीमा पौडेल नियुक्त भएलगत्तै १४ वर्षमुनिका बालबालिकालाई क्यान्सरको निःशुल्क उपचार सेवा प्रदान गर्ने गरी पहल सुरु गरेका थिए । बालबालिकाको क्यान्सर रोगको उपचारसँगै क्यान्सरको उपचारमा आवश्यक पर्ने ३५ प्रकारका औषधि पनि निःशुल्क प्रदान गरिने जनाइएको छ । स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले ०८० चैत १४ गते विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्ल्यूएचओ)सँग बालबालिकामा हुने क्यान्सरको उपचारका निम्ति निःशुल्क औषधि प्राप्तिको सम्झौता गरेको थियो । नेपालमा हरेक वर्ष झण्डै १५ सय बालबालिकामा क्यान्सर देखिने गरेको छ ।
एभरेष्ट दैनिक
८ घण्टा अघि
उपनिर्वाचन : उम्मेदवारको नामावली प्रकाशन आज हुँदै
काठमाडौँ । स्थानीय तह उपनिर्वाचनअन्तर्गत उम्मेदवारको नामावली आज प्रकाशन हुनेछ । साँझ ५ देखि ६ बजेसम्म उम्मेदवारको नामावली प्रकाशन हुने निर्वाचन कार्यतालिका छ । भोलि बुधबार बिहान ९ देखि अपराह्न १ बजेसम्म उम्मेदवारले नाम फिर्ता लिन सक्ने समय सिमा तोकिएको छ । भोलि नै दिउँसो १ देखि ३ बजेसम्म अन्तिम नामावली प्रकाशन हुनेछ । दिउँसो ३ देखि ५ बजेसम्म उम्मेदवारलाई निर्वाचन चिह्न प्रदान गरिने छ । मंसिर १६ गते बिहान ७ देखि अपराह्न ५ बजेसम्म मतदान हुनेछ । स्थानीय तह उपनिर्वाचनमा गाउँपालिका अध्यक्ष र उपाध्यक्ष तथा नगरपालिकाका प्रमुख र उपप्रमुखमा रिक्त आठ पदका लागि ८४ जनाको उम्मेदवारी परेको छ । कैलाली जिल्ला समन्वय समितिको प्रमुखमा दुई महिला र ओखलढुंगा जिल्ला समन्वय समितिको प्रमुखमा एक पुरुषको उमेदवारी दर्ता भएको छ । गाउँपालिका र नगरपालिकाका वडाध्यक्षको रिक्त ३४ पदका लागि ३ सय २३ जनाको उम्मेदवारी परेको छ । कुल ४४ पदमा हुन लागेको निर्वाचनमा ४१० जनाको उम्मेदवारी परेको छ ।
एभरेष्ट दैनिक
८ घण्टा अघि
उपनिर्वाचनमा बालेन पक्षीय स्वतन्त्रले उम्मेदवारी नदिने
काठमाडौं । स्थानीय तह उपनिर्वाचनका लागि आइतबार बिहान १० बजेदेखि अपराह्न ५ बजेसम्म उम्मेदवारी दर्ताको कार्यक्रम छ। स्थानीय तहका ३४ रिक्त पदका लागि यही मंसिर १६ गते निर्वाचन हुँदैछ। काठमाडौं महानगरपालिका वडा नम्बर १६ मा पनि अध्यक्ष पदका लागि निर्वाचन हुनेछ। काठमाडौं र अन्यत्रका उपनिर्वाचनमा काठमाडौं महानगरपालिकाका प्रमुख बालेन शाह पक्षले कसैलाई उम्मेदवार बनाउँछन् कि बनाउँदैनन्, कसैलाई समर्थन गर्छन् कि गर्दैनन् भन्ने पनि चासो छ। मेयर शाहका प्रेस सहजकर्ता सुरेन्द्र बजगाईले उपनिर्वाचनमा मेयर शाहको पक्षबाट उम्मेदवारी नरहने बताए। उनले देशका विभिन्न ठाउँमा हुने उपनिर्वाचनमा पनि उम्मेदवारी खडा नगरिएको र कसैलाई पनि समर्थन गर्ने नीति नरहेको प्रष्ट पारेका छन्। २०७९ वैशाखमा भएको स्थानीय तह निर्वाचनमा काठमाडौं महानगरमा स्वतन्त्र उम्मेदवारी दिएर बालेन मेयर निर्वाचित भएका थिए।
एभरेष्ट दैनिक
२ मंसिर, २०८१
