इजरायली आक्रमणमा मारिएका हिजबुल्लाहका प्रमुखको शव फेला
काठमाडौं । यही सेप्टेम्बर २७ मा इजरायलको हवाई आक्रमणमा मारिएका हिजबुल्लाह प्रमुख हसन नसरल्लाहको शव फेला परेको छ। इजरायलले लेबनानको राजधानी बेरुतमा रहेको हिजबुल्लाहको मुख्यालयमा आक्रमण गर्दा उनी मारिएका थिए।
यसैबीच इजरायलले लेबनानसँगको सीमामा ट्यांकहरू तैनाथ गरेको छ। लेबनानका प्रधानमन्त्री नजिब मिकातीका अनुसार इजरायली आक्रमणका कारण झन्डै १० लाख मानिस घरबारविहीन भएका छन्।
न्युयोर्क टाइम्सका अनुसार इजरायललाई नसरल्लाह लुकेको ठाउँ केही महिना पहिले नै थाहा थियो। उनी केही दिनमा अर्को ठाउँमा सर्ने डर इजरायललाई थियो। त्यसकारण यही सेप्टेम्बर २७ मा इजरायलले ८ लडाकु विमान लेबनानको राजधानी बेरुत पठायो र हिजबुल्लाहको मुख्यालयमा २ हजार पाउन्ड वजनका १५ वटा बम खसाल्यो। जहाँ नसरल्लाह थिए र मारिए। यो अपरेसनलाई ‘न्यु अर्डर’ नाम दिइएको छ।
लेबनानमा इजरायली आक्रमणः कम्तीमा ४९२ जनाको मृत्यु, सोह्र सय बढी घाइते
काठमाडौं । लेबनानमा हिजबुल्लाहलाई लक्षित गरी तीव्र र व्यापक इजरायली हवाई आक्रमणमा कम्तिमा ४९२ जना मारिएका छन् । इजरायली सेनाले सशस्त्र समूहले निर्माण गरेको पूर्वाधार नष्ट गर्नको लागि चलाएको अपरेशनमा सयौं रेकट प्रहार गरेपछि हजारौं परिवारहरू आफ्नो घर छोडेर भागेका छन्। सेनाका अनुसार हिजबुल्लाहले उत्तरी इजरायलमा २०० भन्दा बढी रकेट प्रहार गरेको छ। विश्व शक्तिहरूले संयमता अपनाउन आग्रह गर्दै आएका छन् किनकि दुबै पक्षहरू सर्वव्यापी युद्धको लागि नजिक पुगेको देखिन्छ। लेबनानको स्वास्थ्य मन्त्रालयले मृतकमध्ये ३५ बालबालिका र ५८ महिला रहेको जनाएको छ भने १ हजार ६ सय ४५ जना घाइते भएको बिबिसीसले जनाएको छ । स्वास्थ्य मन्त्री फिरास अबियादले हड्तालका कारण हजारौं परिवार विस्थापित भएको बताउनुभएको छ । संयुक्त राष्ट्रसंघका महासचिव एन्टोनियो गुटेर्रेसले बढ्दो स्थितिमा चिन्ता व्यक्त गर्दै लेबनान ‘अर्को गाजा’ बन्न नदिन आग्रह गर्नुभएको छ ।
श्रीलङ्काका राष्ट्रपतिले भने– नेता र राजनीतिक व्यवस्थाप्रतिको विश्वास फर्काउन सबै कदम चाल्ने छु
काठमाडौं । श्रीलंकाका नवनिर्वाचित राष्ट्रपति अनुरा कुमारा दिशानायकेले शपथ लिनुभएको छ । शनिबार भएको राष्ट्रपति निर्वाचनमा वामपन्थी नेता दिशानायके निर्वाचित हुनुभएको थियो । उहाँले नवौं राष्ट्रपतिका रुपमा उनले सोमबार पद तथा गोपनीयताको शपथ लिनुभएको छ । कोलम्बोबाट करिब १७७ मिलोमिटर टाढा थम्बुथेगामा भन्ने स्थानमा ग्रामीण मध्यम वर्गीय परिवारमा जम्मिएका दिशानायकेले विज्ञान विषयमा डिग्री हासिल गर्नुभएको छ । उहाँ स्कुले जीवनबाट जेभीपी (जनता विमुक्ति पेरामुना) मा आबद्ध हुनुभएको थियो । शपथपछि देशबासीलाई सम्बोधन गर्दै राष्ट्रपति दिशानायकेले सत्ता हस्तान्तरणका क्रममा सराहनीय उदाहरण स्थापित गरेकोमा निवर्तमान राष्ट्रपति रनिल विक्रमासिंघेप्रति अभार व्यक्त गर्नुभयो । उहाँले आफ्नो कार्यकालमा लोकतान्त्रिक मूल्य मान्यता कायम राख्ने प्रतिबद्धता समेत व्यक्त गर्नुभयो । श्रीलंकाका राजनेता र राजनीतिबारे व्यापक नकारात्मक धारणा रहेको भन्दै उहाँले नेता र राजनीतिक व्यवस्थाप्रति सम्मान र विश्वास फर्काउन आवश्यक सबै कदम चाल्ने बताउनुभयो । ‘हाम्रोसामु जुन गहिरो संकट छ, यो कुनै एउटा सरकार, पार्टी वा व्यक्तिले अन्त्य गर्न सक्दैन’– उहाँले भन्नुभयो– ‘मैलै पहिले पनि भनेको छु, म कुनै जादुगर होइन । म यो देशमा जन्मिएको एक आम मानिस हुँ ।’ संकट समाधानका लागि समूहिक प्रयासमा जोड दिंदै उहाँले भन्नुभयो– ‘मेरो प्राथमिकता सबै प्रतिभाको आत्मसाथ गर्ने, ज्ञान एकीकृत गर्ने र राज्य सञ्चालनमा राम्रो निर्णय गर्ने हुनेछ ।’
राष्ट्रपति निर्वाचनः श्रीलङ्कामा दोस्रो चरणको मतगणना सुरु
काठमाडौं । श्रीलंकामा शनिबार भएको राष्ट्रपतीय चुनावमा कुनै पनि उम्मेदवारले स्पष्ट बहुमत ल्याउन नसकेपछि दोस्रो चरणको मतगणना सुरू भएको छ । पहिलो चरणको मतगणनाअनुसार वामपन्थी नेता अनुरा कुमारा दिसानायके अग्रस्थानमा रहेका छन् । तर उनले विजयी हुन आवश्यक ५० प्रतिशतभन्दा बढी मत ल्याउन भने सकेनन् । स्थानीय सञ्चारमाध्यमका अनुसार दिसानायकेले ४२.३१ प्रतिशत मत प्राप्त गरेका छन् । दोस्रो स्थानमा रहेका प्रेमदासाले ३२.७६ प्रतिशत मत ल्याएका छन् । दोस्रो कार्यकालको राष्ट्रपति बन्ने दौडमा रहेका राष्ट्रपति रनिल विक्रमासिंघेले १७.२७ प्रतिशत मत प्राप्त गरेको डेली मिररले जनाएको छ । निर्वाचन आयोगले अब मतदाताले दोस्रो र तेस्रो प्राथमिकताका राष्ट्रपति छानेको मत गणना गर्ने जनाएको छ । श्रीलंकाको राष्ट्रपति चुनाव पहिलोपटक दोस्रो चरणको मतगणनामा पुगेको हो । शनिबारको चुनावमा मतदाताले पहिलो, दोस्रो र तेस्रो प्राथमिकताका क्रममा तीन उम्मेदवारलाई मत दिन पाउने व्यवस्था गरिएको थियो । आयोगका अनुसार पहिलो र दोस्रो स्थानमा रहेका दिसानायके र प्रेमदासाबाट अन्य उम्मेदवार चुनावी दौडबाट बाहिरिएका छन् । त्यसरी बाहिरिएकालाई पहिलो उम्मेदवारका रूपमा चयन गरिएको मतको दोस्रो र तेस्रो मत दिसानायके वा प्रेमदासामध्ये कसलाई पर्यो भन्ने आधारमा राष्ट्रपतिको विजेता घोषित गरिनेछ । श्रीलंकामा इतिहासकै खराब आर्थिक संकटपछि २०२२ मा देशव्यापी विरोध प्रदर्शन सुरू भएको थियो । जसका कारण देश छाडेर भागेका राष्ट्रपति गोटाबाया राजापाक्षले सिंगापुर पुगेर पदबाट राजीनामा दिएका थिए । त्यसयता शनिबार पहिलो चुनाव भएको हो ।
श्रीलङ्का निर्वाचनले दिएको सन्देशः तेस्रो शक्ति पनि पहिलो हुनसक्छ
काडमाडौं । श्रीलङ्कामा बामपंथी उम्मेदवार अनुरा कुमारा दिसानायके विजयी हुने पक्का जस्तै भएको छ । गत राष्ट्रपतीय चुनावमा उनी तेस्रो भएका थिए । स्थानको आधारमा तेस्रो भएका उनको मत प्रतिशत पनि ज्यादै कम आएको थियो । उनले ३।१६ प्रतिशतमात्रै मत पाउन सफल भएका थिए । यस्तै श्रीलंकाको वर्तमान संसदका २२५ सदस्यमा अनुरा कुमाराको गठबन्धनको सीट तीनमात्रै छ । अमेरिकी समाचार एजेन्सी एपीका अनुसार उनी राष्ट्रिय जनशक्ति एनपीपी नामको गठबन्धनको उनी नेतृत्व गर्छन् । एनपीपी गठबन्धनको महिला समूह, नागरिक समुह, राजनीतिक दल तथा ट्रेड युनियनहरू गरेर २१ घटक छन् । एनपीपीमा जोडिएको अनुरा कुमाराको दलको नाम जनमुक्ति मोर्चा जेभीपी हो । यो मोर्चामा अहिले महिला जेभीपी सशस्त्र युद्ध गरेको दल हो । तर, त्यो युद्धमा सर्वनाक पराजय भोगेर शान्तिपूर्ण राजनीतिमा आएको दल हो । जेभीपीले सन् १९७१ र सन् १९८७ मा शशस्त्र युद्ध गरेको थियो । युद्धमा ८० हजारको ज्यान गएको थियो र त्यसपछि दलले शान्तिपूर्ण राजनीतिक रोजेको फ्रान्स २४ ले उल्लेख गरेको छ । जेपीपीले सशस्त्र युद्ध गर्दा अनुरा कुमारा विश्वविद्यालयमा थिए । उनले सशस्त्र संघर्षमा भाग नलिएको बताउँछिन् श्रीलंकाकी पत्रकार नभोदया जयविक्रमा । उनी त्यो समयमा विद्यार्थी आन्दोलनमा भएको उनी बताउँछिन् । अनुरा कुमारा दिसानायके सन २०१४ फेब्रुअरी २ मा भएको जेभीपीको १७ औँ राष्ट्रिय महाधिवेशनबाट नेतृत्वमा आएका थिए । उनले सन १९८७ सालबाट राजनीतिमा आएर सन १९९१ मा जेभीपी दलमा जोडिएका थिए । सन २००० बाट श्रीलंकाली सदनमा आएका उनी सन् २००४ मै कृषि, पशुपन्छी, भू तथा सिँचाइमन्त्री भएका थिए । उनलाई मन्त्री बनाउनमा तत्कालीन राष्ट्रपति कुमारातुङ्गाको गठबन्धनको योगदान भएको विभिन्न मिडियाहरूले उल्लेख गरेका छन् । स्कुले दिनदेखि जेभिपीको राजनीतिमा जोडिएका दिसानायके सन् २०१४ मा पार्टीनेता नियुक्त भएका थिए । नेतृत्व सम्हालेदेखि नै उनले पार्टीलाई विगतको हिंसात्मक विगतबाट बाहिर ल्याउन प्रयास गरे । पार्टीनेता चुनिएलगत्तै सन् २०१४ मेमा बिबिसीसँगको अन्तर्वार्तामा दिसानायकेले पार्टीको विगतका हिंसाका लागि माफी मागे, जुन औपचारिक पार्टीतर्फबाट भएको त्यस्तो पहिलो माफीको आग्रह थियो । उक्त माफीप्रति पार्टीनेता तथा वामपन्थी तप्काले विरोध गरेका थिए । श्रीलंका सन् १९४८ मा स्वतन्त्र भएदेखि नै देशको नेतृत्व दुई प्रभावशाली राजनीतिक समूह युनाइटेड नेसनल पार्टी (युएनपी) र श्रीलंका फ्रिडम पार्टी (एसएलएफपी) वा तिनले नेतृत्व गरेका गठबन्धन वा उनीहरूबाट छुट्टिएर गएको गुटले गरेका छन् । दिसानायके राष्ट्रपति बन्न जनतामाझ कायम यी गठबन्धनको प्रभावलाई तोड्नु आवश्यक हुन्छ । पार्टीको अहिलेको सबैभन्दा ठुलो सबलता भ्रष्टाचार नियन्त्रण गर्ने वाचा बनेको छ । यस वाचामा युवाहरू आकर्षित भएका छन् । तथापि, भर्खरै आर्थिक संकट भोगेकाले मतदाताका लागि देशको अर्थतन्त्रको अवस्था सबैभन्दा मुख्य मुद्दा बनेको छ ।
श्रीलङ्काकामा जेभीपीको उतारचढावः युद्धको अनुभवदेखि सत्ता सञ्चालनको यात्रातिर
काठमाडौं । श्रीलंकाको आम निर्वाचनबाट वामपन्थी नेता अनुरा कुमारा दिसानायके राष्ट्रपति बन्ने निश्चित बन्दै गएको छ । अनुरा कुमारा दिसानायके श्रीलंकामा चर्चित मार्क्सवादी नेता हुन्। उनी पूर्व कृषिमन्त्री हुन्। भ्रष्टाचारविरुद्ध आवाज उठाउँदै आएका उनी २०२२ को आर्थिक मन्दीबाट आजित मतदातामाझ लोकप्रिय बन्दै गएका छन्। श्रीलंकाको २२५ सदस्यीय संसद्मा राष्ट्रिय जनशक्ति गठबन्धन अर्थात् एनपीपीको तीन सिट मात्र छ। एनपीपीमा विभिन्न २७ घटक तथा समूह सामेल छन्। यसको मुख्य घटक दल पिपुल्स लिबरेसन फ्रन्ट वा जनता विमुक्ति पेरामुना (पीएलएफ/जेभीपी) हो। दिसानायके त्यही दलको नेतृत्व गरिरहेका छन्। कुनै समय लिबरेसन टाइगर्स अफ तमिल इलमसँग तुलना गरिने जेभीपीले सन् १९७१ र १९८७ मा दुई पटक असफल सशस्त्र विद्रोह गरेको थियो। उनीहरू युद्धबाट सत्ता कब्जामा विश्वास गर्थे। दुवै विद्रोहमा लगभग ८० हजार नागरिकको ज्यान गुमेको थियो। त्यसपछि पार्टीले हिंसात्मक बाटो त्याग्यो र समाजवादी शक्तिमा परिणत भयो। यसले सन् २०१९ मा गठन भएको गठबन्धन मोर्चा एनपीपीको नेतृत्व गरिरहेको छ। संसद्बाट निर्वाचित राष्ट्रपति रनिल विक्रमासिंघेले अन्तर्राष्ट्रिय मुद्रा कोषको २.९ अर्ब अमेरिकी डलर ऋणलाई निरन्तरता दिने बताइरहेका बेला दिसानायकेले उक्त सम्झौताका विभिन्न बुँदामाथि पुनः वार्ता गर्ने प्रतिबद्धता जाहेर गरेका छन्। त्यसैगरी, भारी कर कटौतीको योजना पनि सार्वजनिक गरेका छन्। उनले आफू राष्ट्रप्रमुख निर्वाचित भएमा हरित ऊर्जाका क्षेत्रमा विदेशी लगानीकर्तालाई छानेर स्वागत गर्ने प्रतिबद्धता व्यक्त गरेका छन्। विगत तीन दशकमा श्रीलंकाका प्रायः सबै नेताहरूले शक्तिशाली राष्ट्रपति पद खारेज गर्ने वाचा गरे पनि यसलाई पूरा गर्न असफल भएका छन्। दिसानायकेले पनि राष्ट्रपतीय प्रणाली खारेज गरी सन् १९७८ सम्म कायम रहेको बेलायती शैलीको संसदीय लोकतन्त्रमा फर्काउने प्रतिबद्धता जनाइरहेका छन्। उनको जितको सम्भावनालाई विभिन्न पक्षहरूबाट विश्लेषण गर्न सकिन्छ। पहिलो, उनी एक समाजवादी विचारधाराका समर्थक हुन् र आर्थिक असमानता तथा भ्रष्टाचारविरुद्ध आवाज उठाएर लोकप्रिय बनिरहेका छन्। यसले वर्तमान सरकारको नीतिप्रति असन्तुष्ट मतदाताको समर्थन प्राप्त गर्न मद्दत पुग्नेछ। यस्तै, सामाजिक न्यायका लागि गरिएको कामका कारण पनि उनी युवाहरूमा लोकप्रिय बनेका छन्। उनले आफ्नो चुनावी अभियान युवा र नयाँ विचारधारामा विश्वास गर्ने जनतालाई लक्षित गरेका छन्। यसका साथै, सामाजिक सञ्जाल र डिजिटल मिडियाको प्रभावकारी उपयोग गरेका छन् जसले उनलाई युवाहरूमा अधिक पहिचान दिलाउन मद्दत गरेको छ। तर ठूलो राजनीतिक अनुभव र संसाधन भएका मुख्यधारका दलहरूसँग उनले प्रतिस्पर्धा गर्नुपर्ने चुनौती छँदै छ।
इजरायलमाथि लेबनानबाट सय बढी रकेट प्रहार
काडमाडौं । लेबननले इजरायलको उत्तरी क्षेत्रमा रातभरि दर्जनौं रकेट प्रहार गरेको छ। इजरायली सेनाका अनुसार, हिजबुल्लाहले औद्योगिक र सैन्य स्थानहरूलाई लक्षित गर्दै यी आक्रमणहरू गरेको हो। इजरायली रक्षा बलले १०५ मध्ये अधिकांश रकेटहरूलाई रोकिएको भए पनि केही घरमा आक्रमण भएको जनाएको छ। रातभरि हवाई आक्रमणको चेतावनी सुनिएको थियो, र इजरायली सेनाले दर्जनौं युद्धक विमानहरूले लेबननको दक्षिणी क्षेत्रमा व्यापक रूपमा आक्रमण गर्न थालेको जनाएको छ। क्ष्म्ँ का प्रवक्ताका अनुसार, हिजबुल्लाहले इजरायली भूमितर्फ प्रहार गर्ने तयारी गरिरहेको थाहा पाएपछि यो आक्रमण गरिएको हो। पछिल्लो हप्ता लेबननमा पेजर र वाकीटकी विस्फोट भएपछि हिजबुल्लाहले बदला स्वरूप इजरायलको उत्तरतर्फ रकेट प्रहार गरेको जनाएको छ। इजरायलले भने यस आक्रमणको जिम्मा लिएको छैन। अमेरिकी राज्य विभागले पनि लेबननमा रहेका आफ्ना नागरिकहरूलाई देश छोड्न सल्लाह दिएको छ, किनकि उडानहरू कम क्षमतामा सञ्चालन भइरहेको जनाइएको छ।
प्रत्यक्ष प्रसारणकै क्रममा अल जजीरा टेलिभिजनमा इजरायली सेनाको छापा
काठमाडौं । इजरायली सेनाले आफ्नो कब्जामा रहेको 'वेस्ट ब्यांक' को रमल्लामा रहेको अल जजीरा टेलिभिजन च्यानलको कार्यालयमा हतियारसहित छापा मारेको छ । कतारको दोहामा मुख्यालय रहेको अल जजीराको रमल्लास्थित कार्यालय बन्द गर्नसमेत इजरायली सेनाले आदेश दिएको छ । टेलिभिजनका वेस्ट ब्यांक ब्युरो चिफ वालिद अल-ओमारीलाई इजरायली सेनाले आइतबार उक्त आदेश हस्तान्तरण गरेको हो । इजरायली सेनाले बन्द गर्नुको कारण भने नखुलाएको अल जजीराले जनाएको छ । केही समय पहिले अल जजीरालाई इजरायलमा रिपोर्टिङ गर्न प्रतिबन्ध लगाइएको थियो । त्यसलगत्तै वेस्ट ब्यांकस्थित कार्यालय बन्द गर्न इजरायली सेनाले आदेश दिएको हो । गत मे महिनामा इजरायली सरकारले इजरायलमा अल जजीराको प्रत्यक्ष प्रसारणमाथि समेत रोक लगाएको थियो । सुरुमा ४५ जना दिनका लागि बन्द भने पनि इजरायलमा अल जजीराका पत्रकारले अहिले पनि रिपोर्टिङ गर्न पाएका छैनन् । 'पत्रकारहरूमाथि यसरी निसाना साध्नु सत्यलाई मेटाउन खोजिएको हो । साथै मानिसहरूलाई साँचो सूचनाबाट वञ्चित गर्नु हो,' वेस्ट ब्यांकका ब्युरो चिफ ओमारीले भनेका छन् । गत वर्षको अक्टोबरदेखि चलिरहेको इजरायल-हमास युद्धमा पत्रकारहरू चपेटामा परेका छन् । इजरायली सुरक्षा फौजको कारबाहीमा अहिलेसम्म १७३ जना पत्रकार मारिएको गाजास्थित सरकारी अधिकारीहरूद्ये जनाएका छन् । अल जजीराका इस्माइल अल घौल र समिर अबुदाका पनि इजरायली सेनाको कारबाहीमा मारिएका थिए ।
श्रीलङ्कामा बामपंथी उम्मेदवार जीतउन्मुख, यस्ता छन् एजेण्डा
काठमाडौं । श्रीलंकामा कम्युनिष्ट पार्टी नेशनल पिपुल्स पावर (एनपीपी) गठबन्धन ऐतिहासिक जिततर्फ अग्रसर देखिएको छ । जारी मतगणनामा एनपीपीका राष्ट्रपति पदका उम्मेदवार अनुरा कुमारा दिसानायकेले ठूलो अग्रता लिइरहेका छन् । दिसानायके जनता विमुक्ति पेरामुनाका नेता हुन् । समाचार एजेन्सी पीटीआइका अनुसार दिसानायकेले गणना भएका मतमा ५३ प्रतिशतभन्दा बढी मत पाएका छन् । श्रीलंकाको अखबार डेली मिररले दिएको पछिल्लो अपडेटअनुसार दिसानायकेले १८ लाखभन्दा धेरै मत पाउँदा उनका निकटतम प्रतिद्वन्द्वी समागी जन बलवेगया पार्टीका साजिथ प्रेमदासाले १३ लाख बढी मत पाएका छन् । प्रेमदासा हाल विपक्षी दलका नेता हुन् । बहालवाला राष्ट्रपति रनिल बिक्रमासिंघे तेस्रो स्थानमा झरेका छन् । उनले अहिलेसम्मको गणनामा ७ लाखभन्दा केही बढी मत पाएका छन् । विक्रमासिंघे यस पटकको निर्वाचनमा स्वतन्त्र उम्मेदवार हुन् । उनको राजनैतिक दल युनाइटेड नेशनल पार्टी भए पनि उनले केही समयअघि पार्टीबाट राजीनामा दिएका थिए । श्रीलंका पोदुजन पेरामुनाका नमल राजापाक्षे पाँचौं स्थानमा छन् । उनले १ लाख २५ हजार मात्र मत पाएका छन् । नमल पूर्व प्रधानमन्त्री महिन्दा राजापाक्षेका छोरा र पूर्व राष्ट्रपति गोटाबाया राजापाक्षेका भतिजा हुन् । उनका पिता र काका श्रीलंकामा विशाल जनप्रदर्शनपछि देशबाट लखेटिएका थिए । श्रीलंकामा सेप्टेम्बर २१ मा बिहान ७ बजेदेखि ४ बजेसम्म २२ निर्वाचन जिल्लाका १३ हजार ४०० भन्दा बढी मतदान केन्द्रहरूमा मतदान भएको थियो। २२ निर्वाचन जिल्लामध्ये सातको हुलाक मत गणना भइसकेको छ । जसमा दिसानायकेले ५६ प्रतिशत मत ल्याएका छन् भने उनका प्रतिद्वन्द्वीले १९ प्रतिशत मत प्राप्त गरेका छन् । सन् २०२२ को विद्रोहपछि श्रीलंकाको पहिलो राष्ट्रपतीय निर्वाचनमा शनिबार झण्डै ७५ प्रतिशत मतदान भएको थियो। यसअघि सन् २०१९ नोभेम्बरमा भएको राष्ट्रपतिको निर्वाचनमा ८३ प्रतिशत मतदान भएको थियो। मतदान र मतगणना सुरु भएलगत्तै देशभर कर्फ्यू लगाइएको थियो । विश्लेषकहरूले दिसानायकेले ५० प्रतिशतभन्दा बढी मतको अन्तरले राष्ट्रपतिमा जित्ने सम्भावना रहेको बताएका छन् । अनुरा दिसानायकेलाई चीन समर्थक मानिन्छ । अनुराले राष्ट्रपति बनेपछि भारतीय व्यापारी गौतम अडानीको प्रोजेक्ट रद्द गर्ने वाचा गरेका थिए । यसअघिको सरकारले भारतीय व्यापारी अडानीको कम्पनी अडानी ग्रीन इनर्जीसँग २५० मेगावाट वायु विद्युत खरिद गर्ने सम्झौता गरेको थियो । निर्वाचनअघिको पछिल्लो सर्वेक्षणले पनि अनुरा कुमारा दिसानायकेले जित्ने सम्भावना देखाएको छ । अनुरा बाहेक अन्य तीन ठूला उम्मेदवार दौडमा छन् । सर्वेक्षणमा विपक्षी नेता साजिथ प्रेमदासा दोस्रो स्थानमा थिए । जारी गणनाको रूझानमा पनि प्रेमदासा दोस्रो स्थानमै छन् । वर्तमान राष्ट्रपति रनिल विक्रमासिंघे तेस्रो स्थानमा छन् । पूर्वराष्ट्रपति महिन्दा राजापाक्षेका छोरा नमल राजापाक्षे पनि राष्ट्रपतिको दौडमा छन् । सर्वेक्षणले उनको जित्ने सम्भावना न्यून रहेको देखाएको छ । मिडिया रिपोर्टका अनुसार श्रीलंकामा दुई वर्षअघिको आर्थिक संकट अझै पनि मानिसहरूको दिमागमा छ। यही कारणले गर्दा विगत दुई दशकदेखि देशमा शासन गरेको देशको सबैभन्दा ठूलो राजनैतिक परिवार राजापाक्षे चुनावी दौडबाट बाहिर रहेको देखिन्छ । अनुरा कुमार दिसानायके वामपन्थी पार्टी जनता विमुक्ति पेरामुनाका नेता हुन्। उनी एनपीपी गठबन्धनबाट राष्ट्रपतिका उम्मेदवार हुन् । साउथ चाइना मर्निङ पोस्टका अनुसार जेभीपी पार्टी भारतको विरोधका लागि परिचित छ। सन् १९८० को दशकमा भारतले श्रीलंकामा लिट्टेसँग लड्न शान्ति सेना पठाउने निर्णय गरेको थियो। त्यसको जेभीपीले विरोध गरेको थियो। हालैका वर्षहरूमा जेभीपीले आफ्नो भारत विरोधी अडान परिवर्तन गरेको छ। तर, अनुराले चुनावअघि भारतीय कम्पनी अडानीविरुद्ध बयान दिएर नयाँ विवाद सुरु गरेका छन् । जेभीपी नेताले भर्खरै सेप्टेम्बर २१ मा हुने राष्ट्रपति चुनावमा विजयी भएमा श्रीलंकामा अडानी समूहको पवन ऊर्जा परियोजना रद्द गर्ने वाचा गरेका छन्। अनुराका अनुसार अडानी परियोजना श्रीलंकाको ऊर्जा सार्वभौमसत्ताको लागि खतरा हो। अडानी समूहले श्रीलंका सरकारसँग पवन पावर स्टेशन विकास गर्न यो वर्ष सम्झौता गरेको छ। यसका लागि कम्पनीले ४४२ मिलियन डलर लगानी गर्ने भएको छ । अनुरा दिसानायके र एनपीपीको लोकप्रियता ४ वर्षमा निकै बढेको छ । श्रीलंकाका जनताले आर्थिक सुधार र सामाजिक समानताका लागि एनपीपीबाट धेरै आशा राखेका छन्, किनभने यो पहिले कहिल्यै सत्तामा थिएन त्यसैले जनताले यसमा बढी विश्वास गरेका छन्। अनुरा कुमारा दिसानायके युवाहरुमाझ निकै चर्चित छन् । एमपीपीको बढ्दो लोकप्रियताको अर्को मुख्य कारण भ्रष्टाचार विरुद्ध लड्ने प्रतिवद्धता हो। अनुराले हरेक अभियानमा श्रीलंकालाई भ्रष्टाचारमुक्त गर्ने वाचा गरिरहेका छन् । देशको आर्थिक अवस्था खस्किनुको मुख्य कारण भ्रष्टाचार भएको युवाहरुको भनाइ छ । पार्टीले बलियो अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्धमा पनि काम गरेको छ । चीन र भारत श्रीलंकाका दुई प्रमुख आर्थिक साझेदार हुन्। पार्टीको प्रतिनिधिमण्डलले डिसेम्बर २०२३ मा चीनको भ्रमण गरेको थियो र चिनियाँ कम्युनिष्ट पार्टीका वरिष्ठ नेताहरूलाई भेटेको थियो। त्यस्तै, एनपीपी प्रतिनिधिमण्डलले फेब्रुअरी २०२५ मा भारतको भ्रमण गर्यो र विदेश मन्त्री एस जयशंकर र राष्ट्रिय सुरक्षा सल्लाहकार अजित डोभाल लगायत वरिष्ठ भारतीय अधिकारीहरूलाई भेट्यो।
श्रीलंकाको राष्ट्रपति चुनावमा वामपन्थी उम्मेदवारको भारी अग्रता
श्रीलंकाको राष्ट्रपति चुनावमा वामपन्थी उम्मेदवार अनुरा कुमारा दिशानायकेले अग्रता लिएका छन्। राष्ट्रपतिका लागि शनिबार मतदान सकिएलगत्तै मतगणना भएकोमा नेशनल पिपुल्स पावरका उम्मेदवार दिशानायकेले सुरूवातदेखि नै अग्रता लिएका हुन्। सुरूवातमा हुलाकमार्फत आएका भोट गनिएको थियो। हुलाकमार्फत आएका मतगणना सकेर मतपेटिकाको गणना जारी रहेको बताइएको छ। समाचार संस्था एशोशियटेड प्रेसका अनुसार आइतबार बिहानसम्म कुल गणना भएको मतको ४७ प्रतिशत मत दिशानायकेले प्राप्त गरेका छन्। विपक्षी दलका नेता साजिथ प्रेमदासाले २८ प्रतिशत र राष्ट्रपति रनिल विक्रमासिंघेले १५ प्रतिशत मत ल्याएका छन्। राष्ट्रपति निर्वाचित हुनका लागि कुल मतको ५१ प्रतिशत मत प्राप्त गर्नुपर्छ। यसपालिको चुनावका लागि १ करोड ७० लाग नागरिक मतदानका लागि योग्य रहेकामा शनिबार ७० प्रतिशतले मतदान गरेका थिए। मतदान सकिएसँगै शान्तिपूर्ण ढंगले मतगणना गर्न कर्फ्यू लगाइएको थियो। चुनावमा ३८ जनाले उम्मेदवारी दिएका थिए। अपदस्त राष्ट्रपति गोटाबाया राजापाक्षका भतिजा नमल राजापाक्ष पनि उम्मेदवार थिए। उनले तीन प्रतिशतमात्रै मत पाएका छन्। सन् २०२२ मा गोटाबाय राजापाक्षे अपदस्त भएपछि श्रीलंकाले चरम आर्थिक संकट खेपिरहेको छ। यसपालि त्यहाँ वामपन्थी उम्मेदवारले जित्ने निश्चित भएको बताइएको छ। वर्तमान राष्ट्रपति रनिल विक्रमासिंघे र विपक्षी दल नेता साजित प्रेमदासाले वामपन्थी उम्मेदवार दिशानायेकेलाई बधाई दिइसकेका छन्। विदेशमन्त्री अली साबरीले पनि सामाजिक सञ्जाल प्लेटफर्म एक्समार्फत जानकारी गराउँदै दिशानायेकेको जित सुनिश्चित रहेको बताएका छन्। 'रनिल विक्रमासिंघेको चर्को प्रचारका बाबजुद जनताले आफ्नो निर्णय गरे। उहाँहरूले दिनुभएको म्याण्डेटको सम्मान छ,’ उनले भनेका छन,' उनले एक्समा लेखेका छन्।
आतिशी बन्ने भइन् दिल्लीमा मुख्यमन्त्री
काठमाडौं । भारतको दिल्लीमा नयाँ मुख्यमन्त्रीको नाम घोषणा भएको छ । अब आतिशी मार्लेना दिल्लीकी नयाँ मुख्यमन्त्री बन्ने भएकी हुन् । दिल्ली सरकारका मन्त्री गोपाल रायले आतिशी नयाँ मुख्यमन्त्री बन्न लागेको जानकारी दिएका हुन् । उनले भनेका छन्- आतिशी कठिन परिस्थितिमा दिल्लीको मुख्यमन्त्री बन्न लागेकी हुन् । रायले भनेका छन्- भारतीय जनता पार्टीले आम आदमी पार्टी फुटाउने तथा सरकार ढाल्ने प्रयास गरेको छ । तर, हामीले उसका हरेक प्रयासलाई विफल पारेका छौँ । मंगलबार बिहान बसेको संसदीय दलको बैठकले आतिशी दिल्लीको मुख्यमन्त्री बन्ने निर्णय गरेको हो । उनलाई सर्वसम्मत रूपमा मुख्यमन्त्रीको रूपमा अघि सारिएको रायले बताएका छन् । दिल्लीका मुख्यमन्त्री अरविन्द केजरिवाल जेलमा हुँदा आतिशीले महत्त्वपूर्ण भूमिका निभाएकी थिइन् । केजरीlलले मुख्यमन्त्रीबाट राजीनामा दिने घोषणा गरेसँगै आम आदमी पार्टीले उनैलाई मुख्यमन्त्रीका रूपमा अघि सारेको हो ।
इजरायलको आक्रमणमा राष्ट्रसंघका कर्मचारीसहित १८ जनाको मृत्यु
काठमाडौं । इजरायली सेनाले केन्द्रीय गाजामा रहेको संयुक्त राष्ट्र संघले सञ्चालन गरिरहको एक विद्यालयमा आक्रमण गर्दा कम्तीमा १८ जनाको ज्यान गएको छ। प्रत्यक्षदर्शीका अनुसार ‘महिला र बच्चाहरू’ टुक्राटुक्रा भएका छन्। यसरी मारिने मध्य ६ जना युनाइटेड नेसन रिलिफ एन्ड वर्क एजेन्सी (यूएनआरडब्लुए)मा आबद्ध थिए। युद्ध सुरु भएयता त्यहाँका कर्मचारीको ज्यान नै जाने गरी भएको यो सबै भन्दा ठुलो हमला हो। सो आक्रमणमा सेल्टरका मेनेजरको समेत मृत्यु भएको छ। पछिल्लो अवस्था हेर्दा त्यहाँ भुइँमा फोहोर छरिएका छन्। रगत सुक्दै गएपछि वातावरण नै दुर्गन्धित भएको छ। प्रत्यक्षदर्शीका अनुसार मानिस खाना पर्खिरहेको समयमा सो आक्रमण भएको थियो। इजरायल गाजा युद्धमा अहिलेसम्म ४१ हजार भन्दा बढीको ज्यान गएको छ भने ९५ हजार भन्दा बढी विस्थापित भएका छन्। पछिल्लो घटना अनुसार एक ४६ वर्षीया महिलाको छातीमा गोली हानेर हत्या गरिएको छ। इजरायल अधीनस्थ वेस्ट बैंकको दक्षिणी सहर तुबासको शिविरमा रहेका उनलाई यसरी गोली हानिएको हो। यसअघि बुधबार तुबासमा हवाई आक्रमणमा इजरायली सेनाले प्रहार गरेको गोलीबाट ५ जनाको ज्यान गएको थियो। गत वर्षको ७ अक्टोबरदेखि सुरु भएको यस युद्धले हरेक दिन यस्ता बिभत्स घटना भएका छन्। यसैबिच, हमासले वार्ताको मध्यस्थता गरिरहको पक्षसँग युद्ध विरामका लागि आफूहरू तयार रहेको कुरा जानकारी गराएको छ। यस युद्धमा इजिप्ट र कतारले मध्यस्थता गरिरहेका छन्। इजरायलले लगातार आक्रमण गरेको छ भने हमासले बन्दीकोसमेत हत्या गरिसकेको छ। युद्ध विरामको प्रयासमा हमासका नेता सकारात्मक भएको मध्यस्थता गरिरहेका दुई पार्टी इजिप्ट र कतारको तर्फबाट बाहिर आइसकेको छ। यत्ति मात्र होइन इजरायलको थप आशयको बारे पनि चर्चा हुन थालेको छ। कतारस्थित हमाम विब खालिफा रङ्गशालाका एक प्राध्यापकका अनुसार इजरायलको ध्यान दक्षिण र उत्तर जोड्ने गाजाको कोरिडोरमा केन्द्रित छ।
दक्षिणपन्थी बार्नियरलाई प्रधानमन्त्री नियुक्त गरिएपछि फ्रान्समा देशव्यापी प्रदर्शन
पेरिस । हालै सम्पन्न निर्वाचनमा सबैभन्दा बढी मत ल्याएको वामपन्थी गठबन्धन नयाँ लोकप्रिय मोर्चा (NPF) लाई उपेक्षा गर्दै दक्षिणपन्थी राजनीतिज्ञ मिशेल बार्नियरलाई नयाँ प्रधानमन्त्री नियुक्त गरिएपछि फ्रान्समा बिरोध चर्किएको छ। राष्ट्रपति इम्यानुएल म्याक्रोनले ट्रेड यूनियन र NPF को आव्हानमा प्रदर्शन सुरु भएको हो । प्रदर्शनकारीहरुले जनमतको उपेक्षा गर्दै दक्षिणपन्थी व्यक्तिलाई प्रधानमन्त्रीका उम्मेदवार बनाएको बिरोध गरेका छन् । गृह मन्त्रालयले शनिबार देशभर १,१०,००० जना प्रदर्शनकारी भेला भएको जनाएको छ तर प्रदर्शनकारीले भने तीन लाख बढी जनता प्रदर्शनमा सहभागी भएको दावी गरेका छन् । र्याडिकल फ्रान्स अनबाउड पार्टीका अनुभवी नेता जीन-लुक मेलेन्कोनले राष्ट्रिय प्रदर्शनमा "जति सक्दो बलियो एक्यवद्धता" का लागि आह्वान गरेका छन्। आन्दोलनकारीहरुले देशैभरी करिब १३० वटा विरोध कार्यक्रमहरूको तालिका बनाइएको थियो, जसमा सबैभन्दा ठूलो प्रदर्शन शनिबार दिउँसो पेरिसको केन्द्रीय भागबाट सुरु भयो। वामपन्थी नेता मेलेन्कोन पेरिसको प्रदर्शनमा सामेल भए, र "लोकतन्त्रका लागि म्याक्रोनको कू रोको" लेखिएको नारासहितको गाडीको पछाडि उभिएर भाषण दिए। वामपन्थीहरू आफ्नै प्रधानमन्त्रीका उम्मेदवार लुसी कास्टेट्सलाई म्याक्रोनले अस्वीकार गरेकोमा क्रोधित छन्।
नयाँ विश्व व्यवस्थाका लागि चीन-अफ्रिका साझेदारीको रणनीतिक महत्व
जु फङ चीन-अफ्रिका सहयोग मञ्च (FOCAC) को जारी २०२४ शिखर सम्मेलन चीन-आफ्रिका सम्बन्धको विकासमा एउटा महत्वपूर्ण कोसेढुङ्गा साबित हुने अपेक्षा गरिएको छ। बेइजिङ (२००६ र २०१८), जोहानसबर्ग (२०१५) र डाकार (२०२१) मा भएका ऐतिहासिक शिखर सम्मेलनहरूपछि, चिनियाँ र अफ्रिकी नेताहरू फेरि एक पटक बेइजिङमा भेला भएका छन् ताकि तीव्र परिवर्तन भइरहेको अन्तर्राष्ट्रिय परिवेश, बढ्दो चुनौती र अनिश्चितताका बीच चीन-अफ्रिकी सम्बन्धलाई सुदृढ गर्ने नयाँ तरिकाहरू अन्वेषण गर्न र ग्लोबल साउथलाई बलियो बनाउन सकियोस्। यो शिखर सम्मेलन यस वर्ष चीनमा आयोजित सबैभन्दा ठूलो कूटनीतिक कार्यक्रम हो, जसले विश्वव्यापी ध्यान तानेको छ। धेरैले यो सम्मेलनले कसरी विश्व शान्ति कायम राख्ने, विकासलाई प्रवर्द्धन गर्ने, र चीन-आफ्रिका सहकार्यलाई बढावा दिने जस्ता गहन प्रश्नहरूको सिर्जनशील उत्तर दिने आशा गरेका छन्। विश्वको सबैभन्दा ठूलो विकासशील देश र सबैभन्दा धेरै विकासशील देशहरू रहेको महाद्वीपको रूपमा, चीन र अफ्रिकाले सधैं सहकार्य र साझेदारीलाई प्राथमिकता दिएका छन्। मार्च २०१३ मा चीनको राष्ट्रपति निर्वाचित भएपश्चात राष्ट्रपति सी जिनपिङले आफ्नो पहिलो विदेशी भ्रमण अफ्रिकामा रोज्नुले चीनले चीन-अफ्रिकी सम्बन्धलाई कति महत्त्व दिन्छ भन्ने देखाउँछ। सो भ्रमणको क्रममा, तान्जानियामा राष्ट्रपति सीले चीन र अफ्रिका साझा भविष्यसहितको समुदायजस्तै छन् भनेर घोषणा गरेको स्मरणीय छ। त्यसबेलादेखि, चीनले विभिन्न क्षेत्रहरूमा अफ्रिकी देशहरूसँग सहकार्यलाई गहिरो बनाएको छ र परिणामस्वरूप फलदायी उपलब्धिहरू हासिल भएका छन्। दुबै पक्षले मिलेर साझा भविष्यसहितको चीन-अफ्रिका समुदाय निर्माण गरेका छन्। शक्तिशाली प्रतिस्पर्धा र आर्थिक अस्थिरता चरित्रको विश्वव्यापी उथलपुथल र तीव्र परिवर्तनहरूको सामना गर्दै गर्दा शान्ति र विकासप्रतिको चाहना अहिले विश्वभरिका मानिसहरूमा बढेको छ। विश्वव्यापी राजनीतिक र आर्थिक परिदृश्यमा भएका परिवर्तनहरूले जोखिम र अवसर दुवैलाई प्रस्तुत गर्छन्। यस अवस्थामा, चीन-अफ्रिका विकास सहकार्यको संरचना र मोडेललाई अनुकूल बनाउन, चीन-अफ्रिकी मित्रतालाई अझ बलियो बनाउन, ग्लोबल साउथभित्रको सहकार्यलाई गहिरो बनाउन, साथै चीनलाई आधुनिक समाजवादी देश बन्ने आफ्नो लक्ष्य हासिल गर्न सहयोग पुर्याउन अनुकूल बाह्य वातावरण सिर्जना गर्न महत्वपूर्ण छ। अफ्रिकी देशहरूले चीनको विकास अनुभवबाट सिक्न इच्छा व्यक्त छन्। अफ्रिकी देशहरू चीनसँगको विकास सहकार्यलाई विस्तार गर्न चाहन्छन्, तर तिनीहरू चीनले अफ्रिकाप्रतिको आफ्नो नीतिलाई अझ परिष्कृत गर्ने अपेक्षा पनि गर्छन्। तिनीहरूको विकासशील मागहरू फरक छन्, जसमा औद्योगिक उन्नति, क्षेत्रीय आर्थिक एकीकरण, दिगो विकास र प्रतिभा विकास आदी रहेका छन् र यी क्षेत्रमा गहिरो सहकार्यको आवश्यकता रहेको छ। पछिल्ला वर्षहरूमा, अफ्रिकी देशहरूले अफ्रिकी संघको एजेन्डा २०६३ मा उल्लिखित महत्त्वाकांक्षी योजनाको आधारमा क्षेत्रीय आर्थिक एकीकरणलाई बढावा दिने काम गरिरहेका छन्। क्षेत्रीय एकीकरणले अफ्रिकाको समग्र व्यापारिक वातावरणलाई सुधार गर्नेछ, र अफ्रिकामा थप चिनियाँ लगानी आकर्षित गर्नेछ, जसले महाद्वीपको आर्थिक विकासलाई प्रवर्द्धन गर्नेछ। अफ्रिकी महादेशीय स्वतन्त्र व्यापार क्षेत्र (AfCFTA), जुन २०२१ मा सञ्चालनमा आएको थियो, को प्रमुख लक्ष्य भनेको व्यापक क्षेत्रीय मूल्य श्रृंखला निर्माण गर्नु हो। साथै, अफ्रिकी देशहरू चीनसँग सहकार्यलाई बलियो बनाउन इच्छुक छन् ताकि आर्थिक एकीकरणलाई अगाडि बढाउन सकियोस्, विशेष गरी यातायात पूर्वाधार र डिजिटल सम्पर्कताका क्षेत्रमा, जसले क्षेत्रीय व्यापारमा बाधा पुर्याइरहेका अवरोधहरू हटाउन मद्दत गर्नेछ। त्यसैगरी, वातावरणीय संरक्षण अफ्रिकाको दिगो विकास एजेन्डाको प्रमुख मुद्दा बनेको छ। अफ्रिकी देशहरू चीनको पारिस्थितिक शासन अनुभवबाट सिक्न र यस क्षेत्रमा सहकार्यलाई गहिरो बनाउन इच्छुक छन्। यसको अर्थ चीन र अफ्रिका वातावरणमैत्री र स्रोत-प्रभावकारी परियोजनाहरूमा ध्यान केन्द्रित गर्ने सम्भावना छ, जस्तै हरित ऊर्जा पहल र जल स्रोत व्यवस्थापन। सौर्य, पवन, र जलविद्युत जस्ता नवीकरणीय ऊर्जामा लगानी बढाउँदा अफ्रिकाको वातावरणीय दबाब कम हुनेछ, र यसले संयुक्त राष्ट्रको २०३० दिगो विकास एजेन्डा र अफ्रिकी संघको एजेन्डा २०६३ हासिल गर्न मद्दत गर्नेछ। चीनले अफ्रिकी देशहरूसँग आपसी लाभका साझेदारीहरू कायम राखेको छ। अफ्रिकाको साम्राज्यवाद विरोधी र उपनिवेशवाद विरोधी संघर्षमा समर्थनदेखि लिएर साझेदारी भविष्यसहितको चीन-आफ्रिका समुदाय निर्माण गर्न मद्दत गर्नसम्म, चीनले विगतका सात दशकमा अफ्रिकी देशहरूसँग विभिन्न क्षेत्रहरूमा संलग्नता राखेको छ, र विभिन्न मञ्चहरू मार्फत बहुपक्षीय, बिना शर्त विकास सहकार्यलाई गहिरो बनाएर अफ्रिकी देशहरूको आवश्यकताहरू पूरा गर्न सहयोग गरेको छ। तर, अफ्रिकी देशहरू राजनीतिक र सामाजिक शासन क्षमताहरू, विकासका स्तरहरू, र हरित रूपान्तरण क्षमताहरूको हिसाबले धेरै फरक छन्, र केही देशहरूसँग जलवायु परिवर्तनसँग लड्ने स्रोतहरू छैनन्। यसैले चीनले विभिन्न अफ्रिकी देशहरूसँग संलग्न हुँदा फरक दृष्टिकोणहरू अपनाउनुपर्छ, र सामूहिक विकासलाई प्रोत्साहित गर्न इमान्दार प्रयास गर्नुपर्छ। अफ्रिकाले विभिन्न क्षेत्रमा आत्मनिर्भरताको लक्ष्य हासिल गर्नको लागि आन्तरिक विकास गतिलाई सृजना गर्नु नै मुख्य हो। यसलाई ध्यानमा राख्दै, चीनले अफ्रिकाका वित्तीय आवश्यकताहरू विचार गर्दा सधैं सावधानीपूर्वक कदम चालेको छ, र लगानीको दक्षता र प्रभावकारितामा ध्यान केन्द्रित गरेको छ। त्यसैगरी, बेल्ट एन्ड रोड इनिसिएटिभले चिनियाँ "हरित" कम्पनीहरूलाई अफ्रिकामा लगानी गर्न, आफ्नो व्यापार विस्तार गर्न, र अफ्रिकी देशहरूसँग हरित रूपान्तरण प्रविधिहरू साझा गर्न प्रोत्साहित गरेको छ, साथै नवीकरणीय ऊर्जा र सम्बन्धित उद्योगहरूमा सहकार्यलाई गहिरो बनाएको छ। चीनले अफ्रिकामा कृषि र स्वास्थ्यजस्ता क्षेत्रमा "सानो र सुन्दर" परियोजनाहरू प्रवर्द्धन गर्दै आएको छ। शान्तिपूर्ण विकास र सुधारमा प्रतिबद्ध रहँदै, चीनले विश्वव्यापी शान्ति कायम राख्न र अन्तर्राष्ट्रिय न्यायको पक्षमा उभिन जारी राख्नेछ, र विश्वव्यापी आधुनिकीकरण प्रक्रियामा, विशेष गरी ग्लोबल साउथको पुनरुत्थानमा योगदान दिनेछ। यस सन्दर्भमा, जारी FOCAC शिखर सम्मेलनले पारम्परिक चीन-अफ्रिकी मित्रता र सहकार्यलाई सुदृढ गर्ने, र साझेदारी भविष्यसहितको उच्च-स्तरीय चीन-आफ्रिका समुदायको विकासलाई प्रोत्साहित गर्ने, साथै ग्लोबल साउथका साझा हितहरूलाई सुरक्षित गर्ने अपेक्षा गरिएको छ। लेखक नानजिङ विश्वविद्यालयको अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्ध स्कूलका कार्यकारी डीन र प्राध्यापक हुन्। Chinadaily बाट साभार गरिएको
नयाँ युग निर्माणका लागि साझा भविष्यसहितको साझेदारी आवश्यक: राष्ट्रपति शी
बेइजिङ— चिनियाँ राष्ट्रपति सी जिनपिङले नयाँ युग निर्माणका लागि उत्पीडित देशहरुबीच साझेदारी आवश्यक भएकोमा जोड दिएका छन् । बिहीबार बेइजिङमा आयोजित चीन-अफ्रिका सहयोग मञ्च (FOCAC) को २०२४ शिखर सम्मेलनको उद्घाटन समारोहलाई सम्बोधन गर्दै शी ले चीनसँग कूटनीतिक सम्बन्ध भएका सबै अफ्रिकी देशहरूसँगको द्विपक्षीय सम्बन्धलाई रणनीतिक सम्बन्धको स्तरमा रुपान्तरण गर्न समेत प्रस्ताव गरे। सीले भने, "झण्डै ७० वर्षको अथक प्रयासहरूको लागि धन्यवाद, चीन-आफ्रिका सम्बन्ध अहिले इतिहासको उत्कृष्ट अवस्थामा छ।" बीजिङ, सेप्टेम्बर ५ (सिन्ह्वा) — चिनियाँ राष्ट्रपति सी जिनपिङले बिहीबार चीन अफ्रिकासँग मिलेर आधुनिकीकरणलाई संयुक्त रूपमा अगाडि बढाउन १० साझेदारी कार्य योजनाहरू कार्यान्वयन गर्न तयार रहेको बताए। समान हितमा आधारित साझा मानव भविष्य निर्माणमा जोड दिँदै शीले भने, “विश्वको एक तिहाइ जनसंख्या चीन र अफ्रिकामा बस्छ, र चीन र अफ्रिकाको आधुनिकीकरणबिना विश्वव्यापी आधुनिकीकरण सम्भव छैन।” सम्बोधनका क्रममा शीले चीन र अफ्रिकाबीच आगामी तीन वर्षमा कार्यान्वयन गरिने १० साझेदारी कार्ययोजनाहरू समेत प्रस्तुत गरे। सभ्यताहरूमाझ आपसी सिकाइ, व्यापार समृद्धि, औद्योगिक श्रृंखला सहकार्य, सम्पर्कता, विकास सहकार्य, स्वास्थ्य, कृषि र जनजीवन, जनस्तरको र सांस्कृतिक आदानप्रदान, हरित विकास र साझा सुरक्षाका क्षेत्रहरूलाई नयाँ साझेदारीले समेट्ने उनले बताए। यसअघि राष्ट्रपति सी जिनपिङले बुधबार आयोजित भोजमा अफ्रिकी नेताहरूलाई स्वागत गरेका थिए। उक्त अवसरमा उनले चीन र अफ्रिकाका जनताहरू साझा लक्ष्यहरूद्वारा एकताबद्ध भएर आधुनिकीकरणतर्फको यात्रामा नयाँ र अझ ठूलो उपलब्धिहरू हासिल गर्न सक्छन् भन्ने विश्वास पुनः पुष्टि गरेको चाइनाडेलीले जनाएको छ। चिनियाँ राष्ट्रपतिले चीन र अफ्रिकाबीचको स्थायी सम्बन्धलाई "परम्परागत मित्रतामा आधारित" र साम्राज्यवाद, उपनिवेशवाद, र प्रभुत्ववादविरुद्धको संघर्षले बलियो बनाएको सम्बन्धको रूपमा वर्णन गरे। आवरण तस्वीर: wang zhuangfei/chinadaily
अमेरिकमामा १४ वर्षीय विद्यार्थीद्वारा अन्धाधुन्ध गोली प्रहार, २ शिक्षकसहित ४ को मृत्यु
काठमाडौं । अमेरिकाके जर्जिया विद्यालमा एकजना १४ वर्षीय विद्यार्थीले अन्धाधुन्ध गोली प्रहार गर्दा चार जनाको मृत्यु भएको छ । घटनामा एक दर्जन घाइते भएका छन् । न्यूयोर्क टाइम्सले जनाए अनुसार गोली प्रहारपछि सुरक्षाकर्मी समक्षा आत्मसमर्पण गरेको छ । निजमाथि हत्या अभियोगमा मुद्दा चलाइने बताइएको छ। नयाँ विद्यालय वर्षको एक महिना मात्र पूरा भएको अवस्थामा जर्जियाको विन्डर सहरस्थित अपालाची हाइ स्कूलका विद्यार्थीहरू यतिखेर त्रसित अवस्थामा छन्। गोलीको आवाज सुन्नेबित्तिकै सुरुमा कतै अभ्यास चलिरहेको होला सोचेपनि साँच्चिकै गोली चलेको थाहा भएपछि कतिपयले कक्षाकोठामा आफूलाई बन्द गरेका थिए। आक्रमणबाट लगभग १८,००० जनसंख्या भएको विन्डर सहरमा आतंक फैलिएको छ। अधिकारीहरूले १४ वर्षीय संदिग्धको नाम कोल्ट ग्रे र उनलाई वयस्कको रूपमा अभियोग लगाइने बताएका छन्। जर्जिया ब्यूरो अफ इन्भेस्टिगेसनका निर्देशक क्रिस शूटरले "एआर-प्ल्याटफर्म-शैलीको हतियार" प्रयोग गरेको जनाए। अधिकारीहरू अझै पनि उनले हतियार कसरी प्राप्त गरे भनेर अनुसन्धान गरिरहेका छन्। एआर-१५ डिजाइनमा आधारित राइफलहरू अन्य सामूहिक गोलीकाण्डमा प्रयोग भएका छन्। अस्पतालमा रहेका सबै घाइतेहरू निको हुने अपेक्षा गरिएको छ। संदिग्ध विद्यार्थीले एक वर्षभन्दा अघि नै अनलाइनमा विद्यालयमा गोली चलाउने धम्की दिइएको एफबीआईले जनाएको छ। त्यतिखेर नै उनीमाथि र उनका बुवामाथि सोधपुछ गरिएपनि यसलाई गम्भीरतापूर्वक नलिँदा घटना भएको बताइन्छ।