सुपमा गहु उत्पादन ११ प्रतिशतले वृद्धि

सुपमा गहु उत्पादन ११ प्रतिशतले वृद्धि

कैलाली, वैशाख ३१ । सुदूरपश्चिममा गत वर्षको तुलनामा यस वर्ष गहुँको उत्पादन बढेको छ । क्षेत्रीय कृषि निर्देशनालयका अनुसार करिब ११ दशमलव ६ प्रतिशतले उत्पादन बढेको हो।

यस वर्ष क्षेत्रभरी १ लाख ४६ हजार १ सय ८९ हेक्टर क्षेत्रमा गहु खेती गरिएकोमा ३ लाख ४ हजार ६ सय ३४ मेट्रिकटन उत्पादन भएको तथ्यांक क्षेत्रीय कृषि निर्देशनालयले संकलन गरेको छ । खडेरीका कारण कृषि उत्पादनमा उल्लेख्य ह्रास आएको गत वर्ष २ लाख ७२ हजार मेट्रिकटन गहुँ उत्पादन भएको थियो । गएको वर्ष १ लाख ४५ हजार ९ सय ३४ हेक्टरमा गहुँ खेती गरिएको थियो ।

अघिल्लो वर्षको तुलनामा उत्पादन बढेको देखिए पनि समग्र उत्पादकत्व बढ्न नसकेको कृषि प्राविधिकहरुले बताएका छन् । आर्थिक वर्ष २०७१÷०७२ मा प्रतिहेक्टर २ मेट्रिकटन, गत आर्थिक वर्ष १ दशमलव ९ र यस वर्ष २ दशमलव १ मेट्रिकटन प्रतिहेक्टर उत्पादकत्व रहेको निर्देशनालयले जनाएको छ ।

आर्थिक वर्ष २०७१÷०७२ मा १ लाख ४७ हजार ७२ हेक्टरमा गहुँ खेती गरिएकोमा २ लाख ९४ हजार १ सय ४४ मेटिकटन गहु“ उत्पादन भएको तथ्यांक निर्देशनालयसंग छ । लामो खडेरीका कारण गएको वर्ष उत्पादन ह्वात्तै घट्नु र यस वर्ष मौसम अनुकुल हुनु उत्पादन बढ्नुको मुख्य कारण मानिएको छ ।

हिउँदमा बालीका लागि आवश्यक छिटपुट वर्षा हुनु, उन्नत जातको बीउको प्रयोग बढ्नु, गहुँ खेतीको क्षेत्र विस्तार हुनु, बीउ, मलको सहज उपलब्धता हुनुजस्ता कारणले उत्पादकत्व केही बढेको क्षेत्रीय कृषि निर्देशनालयका निर्देशक डाक्टर नरहरिप्रसाद घिमिरेले बताए ।

‘दार्चुला, बैतडी, डोटीलगायत केही जिल्लामा पाकेको बालीमा असिनाले क्षति नगरेको भए उत्पादन अझ बढ्ने थियो ।’ डाक्टर घिमिरेले भने–‘असिनाले क्षति गरे पनि यस वर्ष उत्पादकत्व राम्रो देखिएको छ ।’

उन्नत जातको बीउ प्रयोग गर्नुपर्छ भन्ने सचेतता कृषकमा बढेको निर्देशक घिमिरेले बतँए । यस्तै गहुँ बालीको उत्पादकत्व वृद्धि गर्ने लक्ष्यका लागि कैलालीका चार वटा गाविसमा लागू भएको सुपरजोन कार्यक्रमले लक्षित गाविसबाहेक अन्य ठाउँका किसानमा पनि उन्नत जातको बीउ, मलखाद प्रयोगबारे सचेतता बढाउन मद्दत पुगेको उनले बताए ।

डब्लुके–१२०४, गौतम, धौलागिरीलगायत उन्नत जातको बीउको प्रयोग बढिरहेको उल्लेख गर्दै निर्देशक घिमिरेले एउटै बीउ धेरै वर्षसम्म लगाउने प्रवृति भने बढी देखिएको बताए ।

निर्देशक घिमिरेका अनुसार सुदूरपश्चिमको तराईमा करिब ७० प्रतिशत, मध्य पहाडमा ४०–४५ प्रतिशत तथा उच्च पहाडी क्षेत्रमा ३० प्रतिशत उन्तन बीउको प्रयोग हुने गरेको छ ।

गत वर्षको तुलनामा दार्चुलामा ३९, डोटीमा ११ दशमलव २, बझाङमा १० दशमलव ६, डडेल्धुरामा ३५, अछाममा ११, बैतडीमा ५०, बाजुरामा १९, कञ्चनपुरमा ३ दशमलव ५ र कैलालीमा ५ प्रतिशतले उत्पादन बढेको क्षेत्रीय कृषि निर्देशनालयका प्राविधिक सहायक सरिता पन्तले जानकारी दिईन ।

यस वर्ष दार्चुलामा ८ हजार ४ सय ६९ मेट्रिकटन, डोटीमा २२ हजार ६ सय ८७, बझाङमा १४ हजार ८ सय ३६, डडेल्धुरामा २३ हजार ५ सय ५४ तथा अछाममा २३ हजार ३ सय २१ मेट्रिकटन गहुँ उत्पादन भएको प्राविधिक सहायक पन्तले बताइन ।

यस्तै बैतडीमा ३६ हजार ३ सय ३४ मेट्रिकटन, बाजुरामा ५ हजार ४ सय ७३, कञ्चनपुरमा ७८ हजार १ सय ८ तथा कैलालीमा १ लाख १८ हजार ६३ मेट्रिकटन गहुँ यस वर्ष उत्पादन भएको निर्देशनालयले जनाएको छ । कृषि बाली उत्पादनका दृष्टिले उर्बर मानिने कैलाली सबै भन्दा बढी ३४ हजार ५ सय ३० हेक्टर क्षेत्रमा गहुँ खेती गरिन्छ । यस्तै कञ्चनपुरमा ५१ हजार २ सय ५३ हेक्टर, दार्चुलामा ५ हजार ९ सय ६५, डोटीमा १४ हजार २ सय ८०, बझाङमा १० हजार ९ सय ८२ र डडेल्धुरामा ८ हजार ७ सय २४ हेक्टरमा यो वर्ष गहुँ खेती गरिएको थियो ।

यसैगरी अछाममा १४ हजार ५ सय ८० हेक्टर, बैतडीमा ३० हजार ९ सय र बाजुरामा सबै भन्दा कम ४ हजार ९ सय ७५ हेक्टरमा गहुँ खेती भएको निर्देशनालयले जनाएको छ । अधिकांश भूभागमा सिंचाई सुविधा नपुगेकाले सिंचाईका लागि आकाशे पानीको भर पर्नुपर्ने अवस्था रहेको छ ।

गत वर्ष लामो खडेरीका कारण बाली सुकेको थियो भने खडेरीले खोलानालामा पानी सुकेपछि सिंचाई सुविधा भएका कतिपय क्षेत्रमा पनि किसानले सिंचाई गर्न पाएका थिएनन् । सिंचाई सुविधा विस्तार हुनसके उत्पादकत्व बढ्ने कृषि प्राविधिकहरुको भनाई छ ।

क्षेत्रीय कृषि निर्देशक डाक्टर घिमिरेले उत्पादकत्व बढाउनका लागि उन्नत जातको बीउ प्रयोग बढाउन कषक पाठशाला, विभिन्न कार्यक्रम आदिमार्फत किसानलाई सचेत गराउने गरिएको बताए । यस्तै कृषि सेवा केन्द्रहरुमार्फत उचित समयमा मलखाद, सिंचाई आदि प्राविधिक ज्ञान, सहयोग पनि प्रदान गर्ने गरिएको बताए ।

कृषिलाई आधुनिक र व्यवसायिक बनाएर उत्पादकत्व बढाउन सके यस क्षेत्रका लागि गहुँको आयात गर्नु नपर्ने कतिपयको भनाई छ । सुदूरपश्चिममा वर्षेनी लाखौं रुपैया मूल्य बराबरको अन्न आयात हुने गरेको छ ।

१३ अंकले घट्यो शेयर बजार, कारोबार रकम कति ?

काठमाडौं । नेपाल स्टक एक्सचेञ्ज (नेप्से)मा आज(आइतबार) १३.०३ अंकको गिरावट आएको छ । साताको पहिलो शेयर बजार ०.४८ प्रतिशतले घटेर २६६७.४० विन्दुमा झरेको छ । बजार घट्दा ७ अर्ब ७२ करोड ८८ लाख ६१ हजार रुपैयाँ बराबरको १ करोड ५२ लाख ७० हजार १९७ कित्ता शेयर कारोबार भएको छ । आज ५५ वटा कम्पनीको शेयर मूल्य बढेको छ भने १८१ वटा कम्पनीको शेयर मूल्य घटेको छ । ८ वटा कम्पनीको शेयर मूल्य भने स्थिर रहेको छ । आज ३२२ वटा कम्पनी कारोबारमा आउँदा ७६ हजार ४१८ पटक शेयर किनबेच भएको छ । आइतबार १३ समूहमध्ये २ समूह बढेको छ भने ११ समूह घटेको छ । आज लगानी समूह ०.०८ प्रतिशतले बढेर १०४.६४ विन्दुमा पुगेको छ भने उत्पादन तथा प्रशोधन समूह ०.६८ प्रतिशतले बढेर ६ हजार ७८७ विन्दुमा पुगेको छ ।आज सबैभन्दा बढी विकास बैंक १.६३ प्रतिशतले घटेर ५ हजार ५२६.१९ विन्दुमा पुगेको छ । त्यस्तै, वाणिज्य बैंक समूह ०.५४ प्रतिशतले, फाइनान्स ०.३७ प्रतिशतले, होटल तथा पर्यटन ०.४९ प्रतिशतले, हाइड्रोपावर ०.४१ प्रतिशतले, जीवन बीमा ०.५५ प्रतिशतले, लघुवित्त ०.९४ प्रतिशतले, म्युचुअल फण्ड ०.१२ प्रतिशतले, निजीवन बीमा ०.१७ प्रतिशते, अन्य समूह ०.७१ प्रतिशतले र ट्रेडिङ समूह ०.०७ प्रतिशतले घटेको छ ।

यस्तो छ आज विदेशी मुद्राको विनिमय दर

काठमाडौँ । नेपाल राष्ट्र बैंकले शनिबारका लागि विदेशी मुद्राको विनिमय दर निर्धारण गरेको छ । केन्द्रीय बैंकले सार्वजनिक गरेको विवरणअनुसार शुक्रबारको तुलनामा आज अमेरिकी डलर, युरो, स्टर्लिङ पाउन्ड, क्यानेडियन डलर, चिनियाँ युआन लगायतको मूल्य घटेको छ । कुवेती दिनार, थाईभाटलगायतको भने मूल्य बढेको छ । आज अमेरिकी डलर एकको खरिददर एक सय ३४ रुपैयाँ ८२ पैसा र बिक्रीदर एक सय ३५  रुपैयाँ ४२ पैसा निर्धारण भएको छ । यस्तै, युरो एकको खरिददर एक सय ४० रुपैयाँ ५२ पैसा र बिक्रीदर एक सय ४१ रुपैयाँ १४ पैसा कायम भएको छ । केन्द्रीय बैङ्कका अनुसार पाउन्ड स्टर्लिङ एकको खरिददर एक सय ६८ रुपैयाँ ८६ पैसा तथा बिक्रीदर एक सय ६९ रुपैयाँ ६१ पैसा कायम भएको छ । केन्द्रीय बैङ्कले स्विस फ्र्याङ्क एकको खरिददर एक सय ५१ रुपैयाँ ७५  पैसा तथा बिक्रीदर एक सय ५२ रुपैयाँ ४२ पैसा तथा अष्ट्रेलियन डलर एकको खरिददर ८७ रुपैयाँ ६३ बिक्रीदर ८८ रुपैयाँ ०२ पैसा निर्धारण भएको जनाएको छ । आजका लागि क्यानेडियन डलर एकको खरिददर ९६ रुपैयाँ ३७ पैसा तथा बिक्री दर ९६ रुपैयाँ ८० पैसा तथा सिङ्गापुर डलर एकको खरिददर एक सय रुपैयाँ ०४ पैसा तथा बिक्रीदर एक सय रुपैयाँ ४९ पैसा कायम गरिएको छ । यस्तै जापानी येन १० को खरिददर आठ रुपैयाँ ७३  पैसा तथा बिक्रीदर आठ रुपैयाँ ७७ पैसा, चिनियाँ युआन एकको खरिददर १८ रुपैयाँ ६१ पैसा तथा बिक्रीदर १८ रुपैयाँ ६९ पैसा, साउदी रियाल एकको खरिददर ३५ रुपैयाँ ९१ पैसा तथा बिक्रीदर ३६ रुपैयाँ ०७ पैसा, कतारी रियाल एकको खरिददर ३६ रुपैयाँ ९७ पैसा तथा बिक्रीदर ३७ रुपैयाँ १३ पैसा तय भएको केन्द्रीय बैङ्कले जनाएको छ । यस्तै, थाईभाट एकको खरिददर तीन रुपैयाँ ९१ पैसा, तथा बिक्रीदर तीन रुपैयाँ ९२ पैसा, युएई दिराम एकको खरिददर ३६ रुपैयाँ ७१ पैसा तथा बिक्रीदर ३६ रुपैयाँ ८७ पैसा निर्धारण भएको छ । मलेसियन रिङ्गेट एकको खरिददर ३० रुपैयाँ १८ पैसा तथा बिक्रीदर ३० रुपैयाँ ३१ पैसा, दक्षिण कोरियाली वन एक सयको खरिददर नौ रुपैयाँ ५९ पैसा तथा बिक्रीदर नौ रुपैयाँ ६३ पैसा निर्धारण भएको छ । स्विडिस क्रोनर एकको खरिददर १२ रुपैयाँ १७ पैसा तथा बिक्रीदर १२ रुपैयाँ २२ पैसा, डेनिस क्रोनर एकको खरिददर १८ रुपैयाँ ८४ पैसा तथा बिक्रीदर १८ रुपैयाँ ९३ पैसा र हङ्कङ डलर एकको खरिददर १७ रुपैयाँ ३२ पैसा तथा बिक्रीदर १७ रुपैयाँ ४० पैसा तय गरेको छ । कुवेती दिनार एकको खरिददर चार सय ३८ रुपैयाँ तथा बिक्रीदर चार सय ३९ रुपैयाँ ९५ पैसा र बहराइन दिनार एकको खरिददर तीन सय ५७ रुपैयाँ ६८ पैसा तथा बिक्रीदर तीन सय ५९ रुपैयाँ २८ पैसा निर्धारण गरिएको केन्द्रीय बैङ्कले जनाएको छ । ओमानी रियाल एकको खरिददर तीन सय ५० रुपैयाँ २० पैसा र बिक्री दर तीन सय ५१ रुपैयाँ ७५ पैसा निर्धारण भएको छ । केन्द्रीय बैङ्कले आजदेखि ओमानी रियालको खरिद बिक्री सुरु भएको जनाएको छ । राष्ट्र बैङ्कले यो विनिमय दरलाई आवश्यकताअनुसार जुनसुकै समयमा पनि संशोधन गर्न सकिने जनाएको छ । वाणिज्य बैङ्कले तोक्ने विनिमय दर भने फरक हुनसक्ने र अद्यावधिक विनिमय दर केन्द्रीय बैङ्कको वेबसाइटमा उपलब्ध हुने जनाइएको छ । 

निजी क्षेत्रलाई सम्मानपूर्वक काम गर्ने अवसर दिनुपर्छ : चन्द्रप्रसाद ढकाल

काठमाडौं । नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघका अध्यक्ष चन्द्रप्रसाद ढकालले निजी क्षेत्रलाई सम्मानपूर्वक काम गर्ने अवसर दिनुपर्नेमा जोड दिनुभएको छ । अध्यक्ष ढकालले यो धारणा नेपाली कांग्रेसले आयोजना गरेको शुक्रबारको एक कार्यक्रममा व्यक्त गर्नुभएको हो । ढकालले सुधारका लागि पहिलो सन्देश सबै राजनीतिक दलहरूले उद्यमी र व्यवसायीलाई प्रोत्साहन र समर्थन दिनुपर्ने रहेको बताउनुभयो ।  सम्पत्ति निर्माण नगरी कुनै व्यक्ति, समाज वा देश धनी बन्न नसक्ने बताउँदै ढकालले यदि कुनै ठाउँमा बदमासी छ भने त्यसलाई नियन्त्रण गर्न सकिन्छ, तर समग्र निजी क्षेत्रको मानमर्दन गर्नुको साटो सम्मान गर्नुपर्छ भन्नुभयो । उहाँले व्यवसाय दर्ता, नविकरण वा राजस्व बुझाउने प्रक्रियामा एकीकृत प्रणाली ल्याउनुपर्नेमा पनि जोड दिनुभयो । साना उद्यमीलाई परियोजना धितोमा कर्जा दिनुपर्ने आवश्यकता औंल्याउँदै महासंघले यसको जोखिम न्युनिकरण र सञ्चालनका लागि अध्ययन गरी सरकारलाई प्रतिवेदन बुझाइसकेको जानकारी ढकालले दिनुभयो । नेपाल दुई वर्षपछि विकासोन्मुख मुलुकमा स्तरोन्नति हुने कुरामा योजना आयोगको रणनीतिले जोखिम न्यूनीकरण गर्न सक्षम नभएको उहाँको टिप्पणी छ । ढकालले निजी क्षेत्र रणनीति बनाउन तयार रहेको बताउँदै २०२१ मै यस सम्बन्धी पहिलो प्रतिवेदन सार्वजनिक गरेको स्मरण गराउनुभयो । ढकालले विगत दुई वर्षदेखि बजार नियन्त्रणका लागि अपनाइएका नीतिहरूले अर्थतन्त्रमा समस्या सिर्जना गरेको उल्लेख गर्नुभयो । उहाँका अनुसार कम मागका कारण बजारमा चहलपहल छैन र उद्यमीहरू लगानी गर्न हतोत्साहित भएका छन् । महासंघले दशैं–तिहार लक्षित सर्वेक्षणबाट गत वर्षको तुलनामा बिक्री ४० प्रतिशत सम्म घटेको देखाएको जानकारी पनि उहाँले दिनुभयो । तर, ढकालले अर्थतन्त्र निराशाजनक नभएको र सुधारको सम्भावना रहेको औंल्याउनुभयो । उहाँका अनुसार केही सूचकहरूले सुधारलाई बल दिन सक्छन् । हिजो मात्रै सार्वजनिक भएको नेपालको पहिलो क्रेडिट रेटिंगले बीबी माइनस देखाएको छ, जसले अर्थतन्त्र अहिले स्थिर भए पनि सानो झटकाले जोखिम बढाउन सक्ने चेतावनी दिएको छ । नेपालमा लगानी गर्न चाहने लगानीकर्ताहरूका लागि यो सकारात्मक सन्देश रहेको उल्लेख गर्दै ढकालले महासंघको पहलमा नयाँ चरणको आर्थिक सुधारका लागि उच्चस्तरीय आयोग गठन भएको छ, जसमा अहिले निजी क्षेत्रलाई पनि समावेश गरिएको छ भन्नुभयो । यसले निजी क्षेत्रलाई थप अवसर र सम्मान दिनेछ ।

विदेशी मुद्राको विनिमयदर  : कुनको बढ्यो, कुनको घट्यो ?

काठमाडौं । नेपाल राष्ट्र बैंकले शुक्रबारका लागि विदेशी मुद्राको विनिमयदर निर्धारण गरेको छ । अमेरिकी डलर, स्टर्लिङ पाउण्ड, क्यानेडियन डलर, स्वीस फ्र्याङ्क, अष्ट्रेलियन डलर, जापानी येन, चिनियाँ युआनको मूल्य बढेको छ । कतारी रियाल, थाईभाट, मलेसियन रिङ्गेट, कुवेती दिनार, बहराइन दिनारको मूल्य बढेको छ । युरो र डेनिस क्रोनरको भने मूल्य घटेको छ ।   शुक्रबार अमेरिकी डलर एकको खरिददर एक सय ३४ रुपैयाँ ९० पैसा र बिक्रीदर एक सय ३५ रुपैयाँ ५० पैसा निर्धारण भएको छ । युरो एकको खरिददर एक सय ४२ रुपैयाँ ०४ पैसा र बिक्रीदर एक सय ४२ रुपैयाँ ६७ पैसा कायम भएको छ ।   केन्द्रीय बैंकका अनुसार पाउण्ड स्टर्लिङ एकको खरिददर एक सय ७० रुपैयाँ ६२ पैसा तथा बिक्रीदर एक सय ७१ रुपैयाँ ३८ पैसा कायम भएको छ ।  केन्द्रीय बैंकले स्वीस फ्र्याङ्क एकको खरिददर एक सय ५२ रुपैयाँ ७१ पैसा तथा बिक्रीदर एक सय ५३ रुपैयाँ ३८ पैसा, अष्ट्रेलियन डलर एकको खरिददर ८८ रुपैयाँ, बिक्रीदर ८८ रुपैयाँ ३९ पैसा निर्धारण भएको जनाएको छ ।   आजका लागि क्यानेडियन डलर एकको खरिददर ९६ रुपैयाँ ६३ पैसा तथा बिक्री दर ९७ रुपैयाँ ०७ पैसा तथा सिङ्गापुर डलर एकको खरिददर एक सय रुपैयाँ ४४ पैसा तथा बिक्रीदर एक सय रुपैयाँ ८९ पैसा कायम गरिएको छ ।   जापानी येन १० को खरिददर आठ रुपैयाँ ७३ पैसा तथा बिक्रीदर आठ रुपैयाँ ७७ पैसा,  बढेको चिनियाँ युआन एकको खरिददर १८ रुपैयाँ ६३  पैसा तथा बिक्रीदर १८ रुपैयाँ ७१ पैसा तोएिको छ ।  साउदी रियाल एकको खरिददर ३५ रुपैयाँ ९३ पैसा तथा बिक्रीदर ३६ रुपैयाँ ०९ पैसा, कतारी रियाल एकको खरिददर ३७ रुपैयाँ तथा बिक्रीदर ३७ रुपैयाँ १७ पैसा तय भएको केन्द्रीय बैंकले जनाएको छ ।   थाईभाट एकको खरिददर तीन रुपैयाँ ८९ पैसा तथा बिक्रीदर तीन रुपैयाँ ९१ पैसा, युएई दिराम एकको खरिददर ३६ रुपैयाँ ७३ पैसा तथा बिक्रीदर ३६ रुपैयाँ ८९ पैसा निर्धारण भएको छ ।   मलेसियन रिङ्गेट एकको खरिददर ३० रुपैयाँ २१ पैसा तथा बिक्रीदर ३० रुपैयाँ ३५ पैसा, दक्षिण कोरियाली वन १०० को खरिददर नौ रुपैयाँ ६५ पैसा तथा बिक्रीदर नौ रुपैयाँ ६९ पैसा निर्धारण भएको छ ।   स्वीडिस क्रोनर एकको खरिददर १२ रुपैयाँ २५ पैसा तथा बिक्रीदर १२ रुपैयाँ ३० पैसा, डेनिस क्रोनर एकको खरिददर १९ रुपैयाँ ०६ पैसा तथा बिक्रीदर १९ रुपैयाँ ०४ पैसा र हङ्कङ डलर एकको खरिददर १७ रुपैयाँ ३३ पैसा तथा बिक्रीदर १७ रुपैयाँ ४१ पैसा तय गरेको छ ।   कुवेती दिनार एकको खरिददर चार सय ३८ रुपैयाँ ६७ पैसा तथा बिक्रीदर चार सय ४० रुपैयाँ ६२ पैसा र बहराइन दिनार एकको खरिददर तीन सय ५७ रुपैयाँ ९० पैसा तथा बिक्रीदर तीन सय ५९ रुपैयाँ ४९ पैसा निर्धारण गरिएको केन्द्रीय बैंकले जनाएको छ ।   राष्ट्र बैंकले यो विनिमय दरलाई आवश्यकतानुसार जुनसुकै समयमा पनि संशोधन गर्न सकिने जनाएको छ । वाणिज्य बैंकले तोक्ने विनिमयदर भने फरक हुनसक्ने र अद्यावधिक विनिमयदर केन्द्रीय बैंकको वेबसाइटमा उपलब्ध हुने जनाइएको छ । रासस

लोकप्रिय