अमेरिकामा साढे आठ लाख सरकारी कर्मचारीहरूको जागिर धरापमा, सरकार नै बन्द
पारित भएन महत्वपूर्ण बजेट अध्यादेश, बिना तलब घर बस्नेछन् कर्मचारी
काठमाडौँ, माघ ६ । संघीय सरकारको बजेट अध्यादेश पारित हुन नसक्दा संयुक्त राज्य अमेरिकामा सरकारमाथि गम्भीर आर्थिक संकट आउन सक्ने देखिएको छ । यसले सरकारलाई अत्यावश्यक बाहेक सबै सेवाहरू बन्द गर्न बाध्य पार्न सक्नेछ ।
आउँदो फेब्रुअरी १६ सम्म सरकारको खर्च धान्न जसरी पनि पारित हुनुपर्ने यस अध्यादेशमा सरकारी खर्चका प्रावधानहरू रहेका छन् ।
यसको अभावमा अमेरिकी सरकारलाई संघीय सरकारको कामकाज चलाउन खर्चको जोहो गर्न कानुनी अड्चन आउने देखिएको छ । यो अध्यादेश आवश्यक ६० मत ल्याउन नसकेर असफल भएको हो ।
के हो त समस्याको चुरो ?
हाल अमेरिकी सिनेटमा डेमोक्र्याट र रिपब्लिकन संसदहरू बीच सीमा सुरक्षा र आप्रवसनको विषयलाई लिएर कटुता बढेको छ । यसमा खास गरी दुइटा कारणहरू सतहमा देखिएका छन् । जसमध्ये पहिलो हो आप्रवासीहरू प्रति राष्ट्रपति ट्रम्पको असहिष्णुता ।
जगजाहेर छ कि विश्वभरिबाट उज्ज्वल भविष्यको खोजीमा अमेरिका आउने आप्रवासीहरूप्रति ट्रम्प प्रशासन कठोर रवैय्या राख्दछ । उसले आप्रवासीहरूलाई उनीहरूको देश फर्काउन आवश्यक कानुन बनाउने जनाइसकेको छ ।
उता डेमोक्र्याट सांसदहरू भने ‘ड्रिमर्स’ भनिने ती ७ लाख भन्दा पनि बढी आप्रवासीहरूलाई देश निकाला नगरिनुपर्ने भनिरहेका छन् जो कमै उमेरमा अमेरिका प्रवेश गरिसकेका थिए र जससँग आवश्यक दस्तावेजहरू अपुग रहेका छन् । पुर्व राष्ट्रपति ओबामाको समयमा त्यस्ता व्यक्तिहरूलाई अस्थायी नागरिकता प्रदान गरिएको थियो ।
पछिल्लो सेप्टेम्बरमा राष्ट्रपति ट्रम्पले यस कार्यक्रमलाई बन्द गर्ने घोषणा गरेका थिए र अमेरिकी कांग्रेसलाई मार्चसम्म यसको विकल्प खोज्न समय दिएका थिए ।
त्यस्तै यस संकटको अर्को चुरो भनेको अमेरिका र मेक्सिकोको सीमानामा पर्खाल लगाउने राष्ट्रपतिको महत्वाकांक्षी योजना हो । राष्ट्रपतिले यस परियोजनालाई अगाडी बढाउन रकमको माग गरेका थिए ।
रिपब्लिकन पार्टीले यस प्रस्तावका लागि एउटा ‘बार्गेनिंग’को बुँदा पनि अगाडी सारेका थिए । उनीहरूले निम्न आय भएका परिवारका बच्चाहरूको स्वास्थ्य बीमा कार्यक्रमलाई आउने छ वर्षसम्म निर्बाध चलाउने प्रस्ताव समेत ल्याएका थिए तर डेमोक्र्याट सांसदहरूले भने यस कार्यक्रमलाई स्थायी रूपमै अगाडी बढाउनु पर्ने माग राखेका छन् ।
के हुनेछ यसको असर?
यस प्रकारको संकटलाई ‘गभर्मेन्ट सटडाउन’ या सरकार बन्दी भनिन्छ । यस्तो अवस्थामा राज्यसँग खर्चको अभाव हुन जान्छ जसले गर्दा राज्यका निकायहरू काम गर्न नसक्ने अवस्थामा पुग्दछन् । मौजुदा बजेटको म्याद आज राति १२ बजे समाप्त हुँदैछ । त्यसपछि अधिकांश सरकारी कार्यालयहरू बन्द हुनेछन् ।
यस्तो अवस्थामा बसोबास, वातावरण, शिक्षा एवं वाणिज्य विभाग अन्तर्गतका अधिकांश कर्मचारीहरू घर फर्किनेछन् । स्वास्थ्य, रक्षा, यातायात र अर्थ विभागका आधा जति कर्मचारीहरू पनि सोमवारदेखि कार्यालय जाने छैनन् । त्यस्तै राष्ट्रिय निकुंजहरू र राष्ट्रिय स्मारकहरू पूर्णतया बन्द हुन् सक्ने छन् । सन् २०१३ मा यस्तै स्थिति सिर्जना जनताको क्रुद्ध प्रतिक्रिया आएको थियो ।
कस्ता छन् प्रतिक्रियाहरू ?
राष्ट्रपति डोनल्ड ट्रम्पको कार्यालयले डेमोक्रेटिक पार्टीमाथि आरोप लगाउँदै भनेको छ,”उनीहरू वाहियात माग राखेर जनतालाई संकटमा पारिरहेका छन् ।”
व्हाइट हाउसकी प्रवक्ता सारा स्यांडर्सले भनेकी छिन्, “उनीहरूका निम्ति हाम्रो राष्ट्रिय सुरक्षा, सैनिक परिवार र तिनका बच्चाहरू र देशका नागरिकहरूका निम्ति काम गर्नसक्ने हाम्रो क्षमता भन्दा राजनीति प्राथमिक छ ।”
उता डेमोक्रेटिक नेता चक स्कुमरले राष्ट्रपति ट्रम्पले दुईदलबिचका सम्झौताहरू खारेज गरिदिएको र काँग्रेसमा आफ्नो पार्टीमाथि ‘दबाब’ नबनाएको आरोप लगाएका छन् ।
महत्वपूर्ण मुद्दाहरूमा रिपब्लिकन र डेमोक्रेटिक पार्टीहरू बीच असहमति बढ्दा यसको नतिजा के होला भन्ने कुरा स्पष्ट हुन् सकेको छैन ।
कहाँबाट सुरु भयो संकट?
बिहिवार राति संयुक्त राज्य अमेरिकाको तल्लो सदन हाउस अफ् रिप्रेजेन्टिभमा भएको मतदानमा आउँदो फेब्रुअरी १६ सम्म सरकारको खर्चको जोहो गर्न आवश्यक रकम विनियोजन गर्ने सम्बन्धि विधेयकमा भएको मतदानमा ६० मत कम पुगेपछि यो विफल भएको थियो । मतदानमा ५ जना डेमोक्र्याट सांसदहरूले विधेयकको पक्षमा र ५ जना रिपब्लिकनहरूले मत हालेका थिए ।
यस बन्दले ८ लाख ५० हजार सरकारी कर्मचारीहरू प्रत्यक्ष प्रभावित हुने जनाइएको छ । उनीहरूले बिना तलब घर बस्नु पर्नेछ ।
तर यस्तो अवस्थामा पनि अत्यावश्यक सेवाहरू भने चालु रहनेछन् । यस अन्तर्गत सुरक्षाबल, हुलाक सेवा, एयर ट्राफिक कन्ट्रोल, अस्पतालका सेवाहरू र औषधि पसलहरू, आपतकालीन सेवा, कारागार सुरक्षा, कर कार्यालय र विद्युत उत्पादन जस्ता सेवाहरू पर्दछन् ।
उता राष्ट्रपति ट्रम्प सम्बद्ध स्रोतहरूले भने देशको अर्थव्यवस्था सबैभन्दा चुस्त दुरुस्त रहेको बेला काँग्रेसले सरकारलाई खर्च उपलब्ध गराउन नसकेको आरोप लगाएको छ । उनीहरूका अनुसार हिले शेयर बजार सर्वाधिक उचाईमा रहेको र अबेरोजगारी न्युनतम विन्दुमा रहेको बेला काँग्रेसले आवश्यक खर्च गर्ने कानुन नबनाइदिँदा देश बन्द गर्ने निर्णय लिनु परेको हो ।
अमेरिकामा सरकार र काँग्रेसमा एउटै दलको वर्चस्व रहेको बेला पहिलो पल्ट यो संकट आएको बिबिसीले जनाएको छ । यस अघिका सरकारहरूले पनि यस्तो संकट त व्यहोरेका थिए तर त्यति बेला अमेरिकी काँग्रेसमा विपक्षी दलको पकड रहेको थियो ।
कमला ह्यारिस किन पराजित भइन्ः कमजोर उम्मेदवार या असफल अभियान ?
वाशिङ्टन डिसी । झन्डै एक महिना अघि, कमला ह्यारिस एबीसीको द भ्यु कार्यक्रममा देखा परिन्, जुन अन्तरवार्ता अमेरिकीहरूलाई आफूप्रति आकर्षित गर्ने उद्देश्यले मैत्रीपूर्ण हुनेछ भन्ने अपेक्षा गरिएको थियो। तर, उक्त अन्तरवार्ता चाँडै नै एक प्रश्नको उत्तरले ओझेलमा पर्यो - उनलाई हालको राष्ट्रपति जो बाइडेनसँग फरक गर्न के गर्न सक्थिन् भनेर सोधिएकोमा, उनले भनेकी थिइन्, "केही पनि दिमागमा आउँदैन।" ह्यारिसको यो उत्तर - जुन रिपब्लिकनहरूको आक्रमणको विज्ञापनको रूपमा दोहोर्याइयो - उनको अभियानको असफलतालाई झल्कायो, जसले मंगलबार डोनाल्ड ट्रम्पसँगको निर्णायक हारमा विजय हासिल गर्न असफल रह्यो। सार्वजनिक रूपमा, उनले बुधबार दिउँसो ढिलो आफ्ना समर्थकहरूलाई "निराश नहुनुहोस्" भन्दै पराजय स्वीकार गरिन्। तर उनले कहाँ गल्ती गरिन् र उनले अरु के गर्न सक्थिन् भन्ने आत्ममूल्यांकनमा समय लाग्नेछ, किनकि डेमोक्र्याटहरूले पार्टीको भविष्यबारे प्रश्न उठाउँदै एक-अर्कामा दोषारोपण गर्न थालिरहेका छन्। बुधबारको प्रारम्भिक समयमा ह्यारिसको अभियानका अधिकारीहरू मौन रहे, जब कि केही सहायकहरूले अपेक्षाभन्दा निकै नजिकको प्रतिस्पर्धा हुने आशा गरेका थिए र आश्चर्यमा आँसु खसालिरहेका थिए। "हार्नु अकल्पनीय रूपमा दुखदायी हुन्छ। यो गाह्रो छ," ह्यारिसको अभियान व्यवस्थापक जेन् ओ’माली डिलनले बुधबार स्टाफलाई इमेलमा लेखिन्। "यसलाई आत्मसात गर्न लामो समय लाग्नेछ।" हालकी उपराष्ट्रपति रहेको हैसियतले, ह्यारिस एक अलोकप्रिय राष्ट्रपतिबाट आफूलाई छुटाउन असमर्थ रहिन् र व्यापक आर्थिक चिन्ताबीच मतदाताहरूलाई उनीहरूले खोजिरहेको परिवर्तन प्रदान गर्न सक्नेछिन् भन्नेमा विश्वास गराउन सकिनन्। बाइडेनको भार बाइडेनले एक विनाशकारी बहस प्रदर्शनपछि चुनावबाट बाहिरिनु पर्दा, ह्यारिसलाई टिकटको शीर्ष स्थानमा राखियो, कुनै भोट नहालिएको प्राथमिक चुनावको समीक्षाबाट पर राख्दै। उनले "नेतृत्वको नयाँ पुस्ता" को वाचा गर्दै आफ्नो १००-दिनको अभियान सुरु गरिन्, गर्भपतन अधिकारको पक्षमा महिलाहरूलाई एकत्रित गरिन्, र आर्थिक मुद्दाहरूमा ध्यान दिँदै, बढ्दो खर्च र आवास पहुँचजस्ता विषय उठाएर कामदार वर्गका मतदाताहरूलाई फिर्ता ल्याउने प्रतिबद्धता जनाइन्। चुनाव दिनसम्म जम्मा तीन महिना बाँकी रहँदा, उनले प्रारम्भिक गतिमा एउटा लहर उत्पन्न गरिन्, जसमा सामाजिक सञ्जालमा विभिन्न मीमहरू, टेलर स्विफ्ट लगायत चर्चित हस्तीहरूको समर्थन, र अभूतपूर्व चन्दाको प्रवाह समावेश थियो। तर ह्यारिसले मतदाताहरूको धेरैमा विद्यमान बाइडेनविरोधी भावना हटाउन सकिनन्। राष्ट्रपतिको अनुमोदन रेटिङ उनको चार वर्षको कार्यकालभरि लगातार ४० प्रतिशतको हाराहारीमै रह्यो, जबकि झन्डै दुई तिहाइ मतदाताहरूले अमेरिका गलत दिशामा गइरहेको विश्वास गर्छन्। केही सहयोगीहरूले गोप्य रूपमा प्रश्न गरेका छन् कि ह्यारिसले बाइडेनप्रति धेरै वफादारी देखाइन् कि भन्ने। तर उपराष्ट्रपतिकी पूर्व सञ्चार निर्देशक जमाल सिमन्सले यसलाई "फन्दामा पर्ने" कुरा भन्दै तर्क गरे कि कुनै पनि दूरीले रिपब्लिकनहरूलाई उनीमाथि विश्वासघातको अर्को आक्रमणको लाइन दिन्थ्यो। "तपाईंले तपाईंलाई रोज्ने राष्ट्रपतिबाट वास्तवमा भाग्न सक्नुहुन्न," उनले भने। ह्यारिसले प्रशासनको रेकर्डलाई सम्बोधन गर्दै आफ्नो प्रमुखमाथि आलोचना नगर्ने प्रयास गरिन्, बाइडेनका कुनै पनि नीतिबाट अलग नहुन चाहिँ अनिच्छा देखाइन्, तर तिनलाई प्रचारमा खुला समर्थन पनि दिइनन्। तर उनले देशको नेतृत्व किन आफूले गर्नुपर्छ र आर्थिक चिन्ता र आप्रवासनको व्यापक समस्याहरू कसरी सम्हाल्ने भन्नेमा विश्वास दिलाउन सक्ने तर्क दिन असफल रहिन्। शिकागो विश्वविद्यालयको NORC द्वारा आयोजित १२०,००० भन्दा बढी अमेरिकी मतदाताहरूको सर्वेक्षण एपी भोटकास्ट का अनुसार करिब ३ मध्ये १ मतदाताले आफ्नो परिवारको आर्थिक अवस्था पछाडि परेको बताएका छन्, जुन चार वर्षअघि करिब २ मध्ये १ को तुलनामा बढेको हो। १० मध्ये ९ मतदाता खाद्यान्नको मूल्यबारे निकै वा केही चिन्तित थिए। त्यही सर्वेक्षणमा १० मध्ये ४ मतदाताले अमेरिका अवैध रूपमा बसिरहेका आप्रवासीहरूलाई उनीहरूको उत्पत्तिको देशमा फिर्ता पठाइनु पर्ने बताए, जुन २०२० मा त्यस्तै भनाइ राख्ने १० मध्ये ३ जनाबाट बढेको हो। र ह्यारिसले आफ्नो अभियानको अन्तिम चरणमा आफ्नै प्रशासन बाइडेनको निरन्तरता नहुने कुरा जोड दिन खोजे तापनि, उनले आफ्ना नीतिहरू स्पष्ट रूपमा परिभाषित गर्न असफल भइन्, अक्सर समस्याहरूलाई सिधा सम्बोधन गर्नुको सट्टा तिनबाट बच्न खोजिन्। ह्यारिसको अभियानले बाइडेनको २०२० को जितलाई सम्भव बनाउने आधारभूत मतदाता समूहलाई पुनः संगठित गर्ने आशा गरेको थियो, जसमा मुख्यतया अफ्रिकी-अमेरिकी, ल्याटिनो र युवा मतदाता थिए, साथै कलेज-शिक्षित उपनगरीय मतदातासँग थप समर्थन प्राप्त गर्ने लक्ष्य राखिएको थियो। तर उनी यी प्रमुख मतदान समूहमा अपेक्षा अनुरूप सफल हुन सकिनन्। प्रारम्भिक मतदान परिणामहरू अनुसार, ल्याटिनो मतदातासँग १३ अङ्क, कालो मतदातासँग २ अङ्क, र ३० वर्ष मुनिका मतदातासँग ६ अङ्क गुमाइन्, जुन मतगणनासँगै परिवर्तन हुन सक्छ तर प्रवृत्तिलाई प्रतिनिधित्व गर्छ। वर्मोन्टका स्वतन्त्र सिनेटर बर्नी स्यान्डर्सले भने कि "कामदार वर्गका मतदाताहरूले पार्टीलाई छोड्नु कुनै ठूलो आश्चर्यको कुरा थिएन।" "पहिले यो गोरा कामदार वर्ग थियो, र अब ल्याटिनो र कालो कामदारहरू पनि हुन्। डेमोक्र्याटिक नेतृत्वले वर्तमान अवस्थालाई जोगाउँदा, अमेरिकी जनता क्रोधित छन् र परिवर्तन चाहन्छन्," उनले भने। "र उनीहरू सहि छन्।" यद्यपि महिलाहरूले ह्यारिसलाई ट्रम्पमाथि समर्थन गरेका थिए, उपराष्ट्रपतिको अग्रता त्यो सीमा नाघ्न सकेन जुन उनकी ऐतिहासिक उम्मेदवारीले आशा गरेकी थिइन्। साथै, उपनगरीय रिपब्लिकन महिलाहरूलाई जित्ने आफ्नो उद्देश्य पूरा गर्न नसक्दा, उनले ५३% श्वेत महिलासँग समर्थन गुमाइन्। सर्वोच्च अदालतले गर्भपतनको संवैधानिक अधिकार उल्टाएपछि भएको यो पहिलो राष्ट्रपतीय चुनावमा, डेमोक्र्याटहरूले प्रजनन अधिकारको संघर्षमा ह्यारिसको ध्यान केन्द्रित गराउँदा निर्णायक जितको आशा गरेका थिए। यद्यपि करिब ५४% महिला मतदाताले ह्यारिसलाई मतदान गरे, यो २०२० मा बाइडेनलाई समर्थन गर्ने ५७% महिलाको तुलनामा कम रह्यो। ट्रम्पमा ध्यान केन्द्रित गर्दा उल्टो प्रभाव ह्यारिसले टिकटको शीर्ष स्थानमा पुग्नुअघि नै यो चुनाव ट्रम्पको सन्दर्भमा हेर्न चाहन्थिन्, बाइडेनको होइन। पूर्व क्यालिफोर्निया अभियोजकले ट्रम्पविरुद्ध मुद्दा बनाउने प्रयासमा आफ्नो कानूनी अनुभवलाई प्रयोग गरिन्। तर उनको प्रारम्भिक अभियानले बाइडेनको मुख्य तर्कलाई छाडेर ट्रम्पले लोकतन्त्रमा खतरा पुर्याउने धारणा, व्यक्तिगत स्वतन्त्रता र मध्यम वर्गको संरक्षणमा केन्द्रित "खुसीको" सन्देशलाई प्राथमिकता दियो। तर अन्तिम चरणमा, ह्यारिसले दोस्रो ट्रम्प शासनको खतराहरूलाई फेरि उजागर गर्ने रणनीतिक निर्णय गरिन्, ट्रम्पलाई "फासीवादी" भनिन् र उनको अभिव्यक्तिबाट निराश भएका रिपब्लिकनहरूसँग अभियान चलाइन्। जब ट्रम्पका पूर्व ह्वाइट हाउसका प्रमुख जोन केलीले न्यूयोर्क टाइम्समा ट्रम्पले एडोल्फ हिटलरलाई मन पराएको कुरा बताएका थिए, ह्यारिसले आफ्नो आधिकारिक निवासबाहिर बोल्दै ट्रम्पलाई "अनियन्त्रित र अस्थिर" भनिन्। "खुसी" बाट "ट्रम्पलाई फासीवादी भन्ने" दिशामा ह्यारिस किन सरेकी? "कमला ह्यारिसले यो चुनाव गुमाइन जब उनले लगभग विशेष रूपमा ट्रम्पमाथि आक्रमण गर्न ध्यान केन्द्रित गरिन्," भूतपूर्व रिपब्लिकन सर्वेक्षक फ्रैंक लुन्ट्जले मंगलबार राति भने। "मतदाताहरूलाई ट्रम्पबारे सबै कुरा थाहा छ - तर उनीहरू अझै पनि ह्यारिसको पहिलो घण्टा, पहिलो दिन, पहिलो महिना र उनको प्रशासनको पहिलो वर्षका योजनाबारे थप जान्न चाहन्थे।" "उनको अभियानको लागि ह्यारिसको आफ्नै विचारहरूभन्दा ट्रम्पलाई बढी ध्यान दिने निर्णय एक ठुलो असफलता थियो," उनले थपे। अन्ततः, ह्यारिसले ट्रम्पलाई हराउन आवश्यक रहेको गठबन्धन कहिल्यै बनाउन सकिनन्, र डेमोक्र्याटहरूको अस्वीकृतिले देखायो कि पार्टीसँग केवल अलोकप्रिय राष्ट्रपतिभन्दा गहिरो समस्या छ। स्रोतः बिबिसी
इरानले भन्यो–ह्वाइट हाउसको सत्ता परिवर्तनले हामीलाई त्यसले कुनै अर्थ राख्दैन
काठमाडौं । अमेरिकी राष्ट्रपतिमा रिपब्लिकन उम्मेदवार डोनाल्ड ट्रम्प विजयी भएपछि विश्वभरबाट बधाई र प्रतिक्रिया आउने क्रम जारी छ । यसै क्रममा अमेरिकाको प्रतिद्वन्द्वीका रूपमा परिचित इरानले समेत प्रतिक्रिया दिएको छ । इरानी सरकारका प्रवक्ता फतेमेह मोहजेरानीले सरकारी टेलिभिजन आईआईबीमा प्रतिक्रिया दिँदै ट्रम्पको जितले केही नबदलिने बताएकी छिन् । पछिल्लो समय इरान र इजरायलबीच टकराव बढिरहेका बेला पनि इरानको प्रतिक्रियालाई महत्त्वका साथ हेरिएको छ । प्रवक्ता मोहजेरानीले भनेकी छिन्, 'अमेरिकी राष्ट्रपति चुनावले हामीलाई कुनै अर्थ राख्दैन । अमेरिका र इरानमा सरकार बदलिँदैमा केही फरक हुनेवाला छैन । ह्वाइटहाउसमा जोसुकै बसून्, यसले हाम्रा नागरिकको जीवनमा कुनै प्रभाव पर्दैन ।' पहिलो कार्यकालमा सन् २०१८ मा राष्ट्रपति ट्रम्पले इरानसँगको परमाणु सम्झौता खारेज गरेका थिए । तत्कालीन राष्ट्रपति बाराक ओबामाको पालामा दुई मुलुकबीच परमाणु सम्झौता भएको थियो ।
अमेरिकाको ४७ औं राष्ट्रपतिमा डोनाल्ड ट्रम्प विजयी
वासिङ्टन । रिपब्लिकन पार्टीका डोनाल्ड ट्रम्प अमेरिकाको राष्ट्रपतिमा निर्वाचित हुनुभएको छ ।ट्रम्प डेमोक्रेटिक पार्टीकी उम्मेदवार कमला ह्यारिसलाई पराजित गर्दै अमेरिकाको ४७ औं राष्ट्रपतिमा निर्वाचित हुनुभएको हो । सन् २०१६ मा पहिलो कार्यकाल राष्ट्रपति बन्नुभएका उहाँ सन् २०२० मा डेमोक्रेटिकका जो बाइडनसँग पराजित बन्नुभएको थियो । उहाँ तेस्रो पटकको प्रतिस्पर्धामा भने सिनेटमा बहुमतसहित डेमोक्रेटिक पार्टीकी उमेदवार कमला ह्यारिसलाई पराजित गर्न सफल हुनुभएको हो । संसदको उच्च सदन-सिनेटमा रिपब्लिकन पार्टीले बहुमत ल्याएको छ।पार्टीले चार वर्षपछि सिनेटमा आफ्नो संख्या बहमुतभन्दा माथि पुर्याएको हो। यसका साथै अब सदनमा रिपब्लिकन पार्टीका ५१ र डेमोक्रेट पार्टीका ४९ सांसद भएका छन् । जीतका लागि २७० इलेक्ट्रोल मत पर्नेमा ट्रम्पले २७७ मत प्राप्त गरीसक्नु भएको छ । जीतको औपचारिक घोषणा अगाडि राष्ट्रपति ट्रम्पले श्रीमती मेलानिया ट्रम्प र चुनावी अभियानका कर्मचारीसँगै स्टेजमा पुगेर अमेरिकनहरुलाई सम्बोधन गर्नुभएको छ । “हामी हाम्रो देशलाई ठिक पार्न मद्दत गर्नेछौँ,” ट्रम्पले भन्नुभयो । सम्बोधनका क्रममा ट्रम्पले अबका वर्षहरू अमेरिकाको लागि ‘स्वर्ण युग’ हुने दाबी गर्नुभयो ।“यो अमेरिकी जनताको लागि ठूलो जित हो, जसले हामीलाई अमेरिकालाई फेरि महान बनाउन सक्षम बनाउने छ ।” ट्रम्पको चुनावी अभियानको नारा ‘मेक अमेरिका ट्रम्प अगेन’ रहेको थियो ।
दशक यताकै घातक विपत्तिको सामना गर्दै स्पेन, मृतक संख्या ९५
स्पेन । स्पेनले दशकों यताकै सबैभन्दा भयानक बाढी विपत्तिको सामना गर्दैछ, जसमा कम्तीमा ९५ जनाको मृत्यु भइसकेको छ र कैयौँ हराइरहेका छन्। भयानक वर्षाले भ्यालेन्सियालगायत पूर्वी प्रान्तमा विनाश निम्त्याएको छ। मंगलबार आएको भारी वर्षाले आकस्मिक बाढी ल्याएको थियो, जसले पुल र भवनहरू बगायो र मानिसहरूलाई बाँच्नको लागि छतमा चढ्न वा रुख समात्न बाध्य बनायो। प्रधानमन्त्री पेद्रो सान्चेजले तीन दिनको राष्ट्रिय शोक घोषणा गरेका छन्। उनीहरूले भनेका छन् कि यस्तो विकराल परिस्थितिले केही उद्धार प्रयासहरूमा कठिनाइ निम्त्याएको छ। सरकारका अनुसार अझै धेरै मानिस हराइरहेका छन्, जसले मृतक संख्या अझै बढ्नसक्छ। भ्यालेन्सियामा ९२ जनाको मृत्यु भएको छ, पश्चिममा पर्ने कास्टिला(ला(मञ्चामा दुई र माला्गामा एक जना ७१ वर्षका बेलायती नागरिकको मृत्यु भएको पुष्टि गरिएको छ, जो आफ्नो घरबाट उद्धार भएपछि अस्पतालमा निधन भएको थियो। यो बाढीले स्पेनमा १९७३ यताकै सबैभन्दा ठूलो जनधनको क्षति भएको मानिएको छ, जसमा दक्षिणपूर्वी क्षेत्रमा कम्तीमा १५० जनाको मृत्यु भएको अनुमान गरिएको थियो। बुधबार आफ्नो राष्ट्रिय सम्बोधनमा सान्चेजले नागरिकहरूलाई सजग रहन आग्रह गरे र पूर्ण पुनःनिर्माणको प्रतिबद्धता जनाउँदै भने, ूसम्पूर्ण स्पेन तपाईंहरूसँग रोइरहेको छ।।। हामी तपाईंलाई छोड्नेछैनौं।ू भ्यालेन्सियाको नजिकै रहेको चिवा भन्ने सहरमा राष्ट्रिय मौसम एजेन्सी एमेटका अनुसार, मंगलबारको भारी वर्षाले केवल आठ घण्टामा एक वर्षभरको पानी झर्यो। बुधबार बिहान स्पेनी सेना र आपतकालीन कर्मचारीहरूले उद्धारको कामलाई तीव्रता दिइरहेका थिए, जसमा मानिसहरूलाई बाल्कनी र गाडीको छतमाथिबाट सुरक्षित स्थानमा पुर्याइरहेको थियो। भ्यालेन्सियाका बाढी बाँचेकहरूले मंगलबार राति आएको बाढीको भयावह अनुभव सुनाए। अचानक आएको बाढीले सडकहरूलाई नदी बनाइदियो, जसले गर्दा धेरै चालकहरू आश्चर्यचकित भए। पाईपोर्टामा बस्ने २१ वर्षीय गिल्लेरमो सेरानो पेरेजले बताए कि पानी राजमार्गमा “सुनामी जस्तै” बग्यो, जसले गर्दा उनी र उनका आमाबुबालाई आफ्नो गाडी छोडेर पुलमा चढ्न बाध्य बनायो। अर्का एक प्रत्यक्षदर्शीले बताए कि मोटरवेका चालकहरूले पानीको बाढी आउँदै गरेको देखेर चबष्कभम चभकभचखबतष्यल मा मानव शृङ्खला बनाएर जोगिएका थिए। ूधन्न कोही चिप्लेनन्, किनभने कोही तल खसेको भए, धारले तिनीहरूलाई बगाउँथ्यो,ू ४५ वर्षीया प्याट्रिसिया रोड्रिगेजले एल पाइस पत्रिकालाई बताइन्। ला तोरेका एक बासिन्दाले बीबीसीलाई भने कि उनका केही साथीहरूले आफ्नो घर गुमाएका छन्, र मंगलबार राति उनले ूपानीमा गाडीहरू बगिरहेकोू देखे र जताततै पानीले ूकेही पर्खालहरू भत्काएकोू देखे। यसैबीच, भ्यालेन्सियाको छेउमा रहेको होर्नो डे अल्सेडो नगरपालिकाका मेयरले बीबीसी न्यूशावरलाई भने कि केही मिनेटमै पानीको सतह एक मिटरभन्दा बढीले बढ्यो। ूधारहरू यति तीव्र थिए ( र हामीले आपतकालीन सेवाहरूलाई फोन गर्यौं जसले केही व्यक्तिहरूलाई उद्धार गर्न थाले, जसको गर्दनसम्म पानी पुगेको थियो,ू कन्सुएलो टाराजोनले बताए। स्पेनमा धेरै स्थानमा राहत अधिकारीहरूले बाढीको चेतावनी समयमा जारी नगरेको आरोप पनि लागेको छ, जसले गर्दा मानिसहरू सडकबाट हट्न वा उच्च स्थानमा पुग्न सकेनन्। राष्ट्रिय विपद् राहतका लागि परिचालित नागरिक सुरक्षा एजेन्सीले स्थानीय समयअनुसार मंगलबार राति २०स्१५ बजे मात्रै चेतावनी जारी गर्यो ( तर तबसम्म चिवा र अन्य केही सहरहरू दुई घण्टासम्म बाढीग्रस्त भइसकेका थिए। भ्यालेन्सियाको क्षेत्रीय सरकारले प्राकृतिक विपद्, जस्तै बाढी र आगलागी नियन्त्रणका लागि स्थापना गरेको भ्यालेन्सिया आपतकालीन एकाइलाई हटाउने निर्णयको पनि आलोचना भइरहेको छ। बुधबार स्पेनले १,००० भन्दा बढी सेना परिचालन गरेको थियो, तर धेरै टोलीहरू बाढीले बन्द भएका सडक र बिग्रिएका संचार लाइनका कारण टाढाका स्थानमा पुग्न नसकेका छन्। युरोपियन युनियनकी प्रमुख उर्सुला भोन डर लेयनले स्पेनी उद्धार टोलीलाई सहजीकरण गर्न कोपरनिकस उपग्रह प्रणाली सक्रिय गरेको बताएकी छिन्। अन्य युरोपेली छिमेकीहरूले पनि अतिरिक्त सहयोग पठाउने प्रस्ताव गरेका छन्। स्पेनकी रक्षा मन्त्री मार्गरिता रोब्लेसले बुधबार यो बाढीलाई ूअभूतपूर्व घटनाू भनेर वर्णन गरेकी छन्। बुधबार देशको मध्यपूर्वी क्षेत्रमा वर्षा कम भएको थियो, तर मौसम अधिकारीहरूले वर्षा उत्तरपूर्वमा क्याटालोनिया क्षेत्रतर्फ सर्दै गरेको चेतावनी दिएका छन्। देशका विभिन्न भागमा पनि बाढीको खतरा रहेको भन्दै मानिसहरूलाई सजग रहन र सुरक्षित स्थानमा बस्न आग्रह गरिएको छ। धेरै कारणहरूले बाढीलाई प्रभाव पार्छन्, तर जलवायु परिवर्तनले गर्दा वायुमण्डल न्यानो भएकोले अत्यधिक वर्षा हुने सम्भावना बढेको छ। मौसमका अनुसन्धानकर्ताहरूले यस तीव्र वर्षाको सम्भावित मुख्य कारणलाई ूगोटा फ्रियाू भनिने प्राकृतिक मौसमी घटना मानिरहेका छन्। यो घटना स्पेनमा शरद र जाडोमा देखिन्छ, जब चिसो हावा भूमध्य सागरको न्यानो पानीमा झर्छ। तर वैज्ञानिकहरूका अनुसार ग्लोबल तापमानमा भएको वृद्धिले बादलमा बढी वर्षा बोकेको छ। ूप्रत्येक अंशको जीवाश्म इन्धन तताउने क्रममा वायुमण्डलले अझ बढी ओसिलाई समेट्न सक्छ, जसले भारी वर्षालाई अझ तीव्र बनाउँछ,ू इम्पेरियल कलेज लन्डनका डा। फ्राइडरिक ओट्टोले बीबीसीलाई भने। उनी अन्तर्राष्ट्रिय वैज्ञानिकहरूको समूहको नेतृत्व गर्छन् जसले यी घटनाहरूमा तापमान वृद्धिले कस्तो भूमिका खेलेको बुझ्न खोज्छन्। ूयसमा कुनै शंका छैन, यी विस्फोटक वर्षा जलवायु परिवर्तनले तीव्र बनाएको थियो।ू औद्योगिक युग सुरु भएदेखि विश्व लगभग १।१ड्ढऋ न्यानो भइसकेको छ, र विश्वभरका सरकारहरूले उत्सर्जनमा तीव्र कटौती नगरेसम्म तापक्रम अझै बढिरहनेछ। स्रोतः बिबिसी