के गर्दैछ भारतको सबैभन्दा ठुलो वामदल ?

के गर्दैछ भारतको सबैभन्दा ठुलो वामदल ?

रातो झण्डा बोक्ने र ‘लाल सलाम’ भन्दै अभिवादन गर्ने भारतको मार्क्सवादी कम्युनिस्ट पार्टीले अचेल आफूसँग नीलो झण्डा पनि जोडेका छन् । यसका साथै उनको अभिवादन पनि केही फेरिएको छ, ‘जय भीम, लाल सलाम !’

कुरो के भने भारतमा २०१९ मा आम निर्वाचन हुँदैछ । सत्तारूढ भारतीय जनता पार्टी विरुद्ध सबै विपक्षी दलहरूले महागठबन्धन बनाउने चर्चा चलिराखेको छ । त्यस महागठबन्धनको एउटा प्रमुख घटक हो सीताराम येचुरी नेतृत्वको मार्क्सवादी कम्युनिस्ट पार्टी ।

माकपाले यस चुनावका लागि दलित संगठनहरूसँग हात मिलाएको छ । त्यसैले दलित संगठनहरूको अभिवादन ‘जय भीम’ अब ‘लाल सलाम’सँगै सुनिन थालेका छन् ।

कुनै समय पश्चिम बङ्गाल, त्रिपुरा केरल आदि राज्यहरूमा या पार्टीको सरकार हुने गर्दथ्यो तर २०१४ यता आएको मोदी नाम गरेको आँधीले सबै उडाएर लग्यो । अब केरलामा मात्र यस पार्टीको सरकार रहेको छ ।

भारतमा ‘मोदी लहर’ले विपक्षी दल्हरूलाई मात्र कुनामा पुरयाएन बरु मोदीका तगारा ठानिएका भाजपाकै कतिपय दिग्गज नेताहरूको भूमिकालाई पनि संकुचित पारिदियो । चाहे लालकृष्ण आडवाणी र मुरली मनोहर जोशी जस्ता संस्थापक नेता हुन् या यशवन्त सिँह, शत्रुघ्न सिन्हा र वरुण गान्धी जस्ता प्रभावशाली नेताहरू ।

२०१९ को लोकसभा निर्वाचनपूर्व पाँच राज्यहरूमा प्रदेश सभा या विधानसभाको निर्वाचन हुँदै छ र यसका लागि सीताराम येचुरी नेतृत्वको माकपा पनि तम्तयार छ ।

सीताराम येचुरीको दलको यसपालीको नारा रहेको छ ‘देशलाई नेता हैन नीति चाहिन्छ।’ र यसका लागि उनको पार्टी गरीब, अल्पसंख्यक, दलितहरूलाई साथ लिएर चुनावी मैदानमा उत्रिने भएको छ ।

बीबीसीसँगको अन्तवार्तामा येचुरी भन्छन्, “आज देशमा गरीब, अल्पसंख्यक, दलित सुरक्षित छैनन् । यसकालागि वैकल्पिक बाटो र वैकल्पिक नीतिहरूको आवश्यकता छ ।”

उनी भन्छन्, “यसकालागि साम्प्रदायिक शक्तिहरू विरुद्ध खस्ने भोटहरू बाँडिनु हुँदैन ।”

तर वामपन्थीहरूको गढ मानिएको पश्चिम बङ्गाल र माणिक सरकार जस्तो सादगीपूर्ण जीवनशैली भएको मुख्यमन्त्री रहेको त्रिपुरामा समेत चुनावी नतिजा गुमाएको यस पार्टीको ऐतिहासिक हारबाट उम्किने उपाय के हो त ?

येचुरी भन्दछन्, “वामदलहरूकै आव्हानमा हाल पनि ठुल्ठुला किसान आन्दोलन भएका छन् । तर त्यो जनसमर्थन चुनावहरूमा भोटमा भने रुपान्तरण हुन सकेको छैन ।” यसका बारेमा पार्टीभित्र पनि चर्चा हुने गरेको बताउँदै येचुरी भन्छन्, “भारतमा वर्ग संघर्ष दुई खुट्टामा टेक्छ: आर्थिक शोषण र सामाजिक शोषण । तर त्रुटी कहाँ नेर हुन्छ भने हामी एक खुट्टा; आर्थिक शोषणमा मात्र टेकेर दौडिन खोज्छौं ।”

उनी विश्वस्त छन् सामाजिक शोषण विरुद्धको संघर्षलाई आर्थिक शोषण विरुद्धको संघर्षसँग नजोडेसम्म समस्याको समाधान हुँदैन ।

येचुरी भारतमा कम्युनिस्टहरूले पाम्परिक कार्यशैलीमा फेरबदल ल्याउनुपर्नेमा जोड दिन्छन् । उनी भन्छन्, “पहिले पहिले कुनै फ्याक्ट्रीबाट धुवाँ आउँदैछ भने हामी नभन्ने गर्दथ्यौं ‘त्यहाँ रातो झण्डा लहराउनु पर्छ ।’ तर अब हामी भन्छौं ‘यो त हुने पर्छ साथै कुनै गाउँमा दलितहरूलाई कुनै इनारबाट पानी भर्न वन्चित गरिएको छ भने त्यहाँ पनि रातो झण्डा लहराइनु पर्दछ’ तब मात्र जनतामा आत्मविश्वास आउने छ ।”

येचुरीलाई लाग्छ मानिसहरू प्रदर्शनहरूमा भाग त लिन्छन् तर जब निर्वाचन आउँछ उनीहरू आआफ्नो बुझाइ अनुसार बाँडिन्छन् ।

माकपाको नेतृत्व पंक्तिमा दलित उपस्थिति ज्यादै नै न्यून छ । येचुरी यसलाई स्वीकार्दछन् र यसलाई दुरुस्त पार्नुपर्ने विचार समेत राख्दछन् ।

भारतमा दलितहरूलाई राजनैतिक रूपमा संगठित गर्ने काम सर्वप्रथम काशीरामले गरे । उनले बहुजन समाज पार्टीको स्थापना गर्दै उत्तर प्रदेशको सत्ता सम्हाले ।

तर माकपा जस्ता वामदलहरूले सामाजिक वर्गहरूलाई नजर अन्दाज गरिरहे किनभने शास्त्रीय मार्क्सवादमा दुई मात्र वर्ग राहेका छन् र तिनको निर्धारण गर्ने मनक आर्थिक शोषण हो ।

तर येचुरीलाई लाग्छ अब परिभाषाहरूमा पुनर्विचार गर्नुपर्ने समय आएको छ । उनी वृहद वाम-दलित गठबन्धनको पक्षमा उभिएका छन् ।

इजरायली आक्रमणमा मारिएका हिजबुल्लाहका प्रमुखको शव फेला

काठमाडौं । यही सेप्टेम्बर २७ मा इजरायलको हवाई आक्रमणमा मारिएका हिजबुल्लाह प्रमुख हसन नसरल्लाहको शव फेला परेको छ। इजरायलले लेबनानको राजधानी बेरुतमा रहेको हिजबुल्लाहको मुख्यालयमा आक्रमण गर्दा उनी मारिएका थिए।  यसैबीच इजरायलले लेबनानसँगको सीमामा ट्यांकहरू तैनाथ गरेको छ। लेबनानका प्रधानमन्त्री नजिब मिकातीका अनुसार इजरायली आक्रमणका कारण झन्डै १० लाख मानिस घरबारविहीन भएका छन्।  न्युयोर्क टाइम्सका अनुसार इजरायललाई नसरल्लाह लुकेको ठाउँ केही महिना पहिले नै थाहा थियो। उनी केही दिनमा अर्को ठाउँमा सर्ने डर इजरायललाई थियो। त्यसकारण यही सेप्टेम्बर २७ मा इजरायलले ८ लडाकु विमान लेबनानको राजधानी बेरुत पठायो र हिजबुल्लाहको मुख्यालयमा २ हजार पाउन्ड वजनका १५ वटा बम खसाल्यो। जहाँ नसरल्लाह थिए र मारिए। यो अपरेसनलाई ‘न्यु अर्डर’ नाम दिइएको छ। 

श्रीलङ्कामा आम निर्वाचनका लागि संसद विघटन

काठमाडौं । श्रीलङ्काको नयाँ राष्ट्रपतिले आकस्मिक आमनिर्वाचनको मार्ग प्रशस्त गर्न संसद विघटन गर्नुभएको छ ।  अनुरा कुमारा दिसानायकेले आफ्नो वामपन्थी राष्ट्रिय जनशक्तिगठबन्धनको संसदमा तीन सीट मात्रै रहेको २२५ सदस्यीय संसद विघटन गर्नुभएको हो ।  सरकारी गजेटमा प्रकाशित सूचनाका अनुसार निर्वाचन १४ नोभेम्बरमा हुने छ, जुन तालिकाअघि नै लगभग एक वर्षअघि हुनेछ। राष्ट्रपतिले आफ्नो सहयोगी हरिणी अमारासुरियालाई प्रधानमन्त्री चयन नियुक्त गर्नुभएको छ, जसले देशको इतिहासमा तेस्रो पटक एक महिलालाई प्रधानमन्त्री बनाइएको छ।  निर्वाचित भएलगत्तै संसद् विघटन गर्ने संकेत दिएका दिसानायके आफ्नो नीति कार्यान्वयनका लागि नयाँ जनादेशमा जान थाल्नुभएको हो ।  श्रीलङ्कामा सांसदहरू पाँच वर्षका लागि निर्वाचित हुने अन्तिम आम निर्वाचन अगस्ट २०२० मा भएको थियो। 

चीनमा कथावाचन साझेदारी यात्राको आकर्षण

चीनको ग्वाङ्डोङ प्रान्तले चीन कथावाचन साझेदारी यात्रा कार्यक्रम आयोजना गरेको छ। बिभिन्न दशवटाच देशका मिडिया संवाददाताहरू र इन्टरनेट प्रभावशाली व्यक्तिहरूको उपस्थितमा यही सेप्टेम्बर २२ देखि झांझियाङमा सहरमा कार्यक्रम सुरु भएको हो । चाइना डेली वेबसाइट र झांझियाङ नगरपालिका सरकारको सूचना कार्यालयद्वारा "म्याङ्ग्रोभहरूको सहर" भनेर चिनिने सुन्दर झांझियाङ सहरमा संयुक्तरूपमा आयोजित कार्यक्रम सेप्टेम्बर २६ मा समापन हुनेछ । चाइनाडेलीले जनाए अनुसार कार्यक्रममा संयुक्त राज्य अमेरिका, क्यानडा, डेनमार्क, स्विडेन, रूस र टर्कीबाट १० जना सहभागी रहेका छन् । चीन कथाकार साझेदारीका सदस्यहरूका रूपमा उनीहरुले झांझियाङको समुद्री सौन्दर्य र सांस्कृतिक धरोहरको अन्वेषण यात्रा सुरु गरेको डेलिले जनाएको छ।  वैश्विक दर्शकहरूलाई झांझियाङको विशिष्ट आकर्षण प्रस्तुत गर्ने मञ्चको रूपमा  यस कार्यक्रममा विदेशी मिडिया सहभागीहरूले आफ्नो शब्द र लेन्स मार्फत सहरको सारलाई समात्ने अवसर पाएका छन्। आधुनिक कथावाचनलाई व्यक्तिगत, अन्तर्राष्ट्रिय स्पर्शसँग सम्मिश्रण गर्दै यो कार्यक्रमले झांझियाङको उच्च गुणस्तरीय विकास र चीनको समग्र आधुनिकीकरण प्रयासहरूमा यसको भूमिकालाई उजागर गर्ने लक्ष्य राखेको थियो।  चिनियाँ मुख्य भूमिको सबैभन्दा दक्षिणी भागमा अवस्थित झांझियाङ, ग्वाङ्डोङ-हङकङ-मकाओ ग्रेटर बे एरिया, हेनान स्वतन्त्र व्यापार बन्दरगाह र ग्वाङ्शी बेइबु खाडी आर्थिक क्षेत्रलाई जोड्ने रणनीतिक केन्द्रको रूपमा चिनिन्छ। www.chinadaily..cn  बाट साभार

इजरायली आक्रमणका कारण हजारौंले लेबनान छाडे

काठमाडौं । बेइरूततर्फको सडकमा ठूलो जाम छ । सहरको नजिकै बम्परदेखि बम्परसम्मको ट्राफिक, मोटरवेमा लामो दूरीसम्म फैलिएको छ। धेरै मानिसहरू अझै दक्षिणबाट भागिरहेका छन्, जहाँ इस्रायली बमबारी रातभरि जारी छ।  सामान्य एक घण्टामा पुगिने सडकमा हजारौं गाडी सत्र घण्टादेखि जाममा छन् । एउटै मोटरसाइकलमा चार जनासम्म चढेर भागिरहेका छन् । इजरायले मुख्य सडकका ठाउँहरूमा बमबारी गरेका कारण यात्रा पनि असुरक्षित बन्दै गएको छ । केही व्यवसाय खुलेका छन्, तर अरू बन्द छन्, भने विद्यालयहरू बमबारीबाट भाग्ने मानिसहरूलाई आश्रय दिने केन्द्रको रूपमा प्रयोग गरिएको छ। केही बासिन्दाहरूले इजरायली सेनाबाट आफूहरूलाई इरानद्वारा समर्थित समूहको स्थानहरू नजिक रहेका क्षेत्रहरू छोड्न एसएमएस र भ्वाइस मेसेजहरू पठाइरहेका छन् ।  टायरको दक्षिणी सहरमा मानिसहरू समुद्रकिनारमा हिँडिरहेका छन् भने आन्तरिक गाउँहरूमा हवाई आक्रमणबाट धुवाँ उठिरहेको छ । 

लोकप्रिय