नयाँ तथ्यांकअनुसार नेपालीहरुको अौषत प्रतिव्यक्ति आयमा वृद्धि
काठमाडौं । केन्द्रीय तथ्याङ्क विभागले जारी गरेको नयाँ तथ्याङ्क अनुसार नेपालीहरूको औसत प्रतिव्यक्ति आय १ लाख रुपैयाँ (१ हजार डलर) नाघेको छ ।
अर्थमन्त्री डा. युवराज खतिवडाले सार्वजनिक गरेको श्वेतपत्रले नेपालको आर्थिक अवस्था खत्तम भएको सन्देश दिएका थिए, जसले मानिसहरू आत्तिएका थिए । तर, अहिले सार्वजनिक भएको तथ्यांकले राहत दिएको छ । हुन त श्वेतपत्रमा उल्लेख भएका सरकारी स्रोत व्यवस्थापनका बेथितिहरूबारे धेरै विवाद छैन तर त्यसमा भनिएजस्तै हाम्रो अर्थतन्त्र खराब रहेन छ, प्रगति उन्मुख छ भन्ने तथ्यलाई भने विभागले पुष्टि गरेको छ ।
नेपालको आर्थिक वृद्धिदर कति हुन्छ भन्नेमा विभिन्न संस्थाका विभिन्न अनुमान सार्वजनिक भएपनि विभागको तथ्याङ्कलाई आधिकारिक मान्नुपर्ने हुन्छ । यस आधारमा नेपालको आर्थिक विकासदर पनि राम्रै हुने आँकलन गर्न सकिन्छ ।
हुन त विभागले अहिले सार्वजनिक गरेको तथ्यांक यस आवको ९ महिनाको प्रारम्भिक अनुमान हो । बाँकी ३ महीनामा हुने परिवर्तनले यसमा केही थपघट हुन सक्छ र त्यसपछि सही तथ्याङ्क प्राप्त हुन सक्छ ।
विभागले अहिले सार्वजनिक गरेको तथ्याङ्क यस आर्थिक वर्षको ९ महीनाको प्रारम्भिक अनुमान हो । बाँकी ३ महीनामा हुने परिवर्तनले यसमा केही थपघट हुन सक्छ र त्यसपछि सही तथ्यांक प्राप्त हुन सक्छ ।
जेहोस्, नेपालको प्रतिव्यक्ति आय बढेकै देखिएको छ । राष्ट्रिय कुल आयलाई जनसङ्ख्याले भाग गरी प्रतिव्यक्ति आय निर्धारण गरिन्छ । त्यसैले यसरी राष्ट्रिय आय बढ्नु सकारात्मक हो ।
तर, प्रतिव्यक्ति आयको वृद्धि कुनै नीतिगत प्रयासबाट चाहिँ भएको होइन । यसको प्रमुख श्रेय मौसमलाई जान्छ किनभने मौसममा आधारित कृषि उत्पादन बढेर यस्तो आय बढेको हो । त्यस्तै आय बढ्दैमा केही पनि हुन्न भन्ने पनि सोच्नु हुन्न । राष्ट्रिय आय बढाउने क्षेत्र कुनकुन हुन् र ती क्षेत्रमा हामीले केकति लगानी गर्यौं भन्ने पनि हेर्नुपर्ने हुन्छ । नेपालको राष्ट्रिय आय बढ्नुमा कृषिक्षेत्रको ठूलो योगदान छ । कृषिक्षेत्रको उत्पादन बढेपछि गैरकृषि क्षेत्रको उत्पादन पनि बढ्छ । बाढीपहिरोका कारण कृषि उत्पादन घट्छ कि भन्ने आशङ्का गरिए पनि त्यसले खासै असर पारेन । कृषकलाई बीउ बिजन, मल, सिँचाइ आदिमा ठूलो लगानी गरेर सुविधा दिएकाले कृषि उत्पादन बढेको होइन । मौसमले साथ दिएकाले यसो भएको हो । त्यसैले यो आर्थिक वृद्धिलाई टिकाइराख्न व्यापक लगानी बढाई कृषिको आधुनिकीकरण र व्यवसायीकरण गर्नैपर्छ । त्यो भनेको कृषिलाई उद्योगसँग जोड्ने हो, बजारसँग जोड्नु हो । प्रतिव्यक्ति आय बढेकोमा खुशी हुनुभन्दा पनि यसलाई दिगो बनाउनु आवश्यक छ । यही तथ्याङ्कलाई हेर्दा पनि ३ महीनापछि हाम्रो जनसङ्ख्या बढ्दा अहिलेको प्रतिव्यक्ति आय कम हुन सक्छ । यसलाई जोगाइराख्नु चुनौतीपूर्ण छ भन्नेमा ध्यान जानु आवश्यक देखिन्छ ।
विभागले जारी गर्ने तथ्याङ्कमा अर्थतन्त्रका सबै पक्षलाई समेटिएको छैन । ती सबै क्षेत्रलार्ई पनि समेट्ने हो भने प्रतिव्यक्ति आय बढ्न सक्छ । यसमा अनौपचारिक अर्थतन्त्रलाई समेटिएको छैन । तथ्याङ्क विभागले जारी गर्ने हरेक वर्षको तथ्याङ्कले देखाउने हाम्रो अर्थतन्त्रको सन्देश उस्तै हुन्छ । सरकारले ती तथ्याङ्कले सङ्केत गरेका पक्षमा सुधार ल्याउन वा तिनलाई दिगो बनाउन भने ठोस प्रयास गरेको पाइन्न ।
तथ्याङ्क विभागले अर्थतन्त्रका विविध पक्षको तथ्याङ्क सार्वजनिक गरे पनि राष्ट्रिय आयको वितरणका पक्षमा त्यति धेरै तथ्याङ्क सार्वजनिक गरेको पाइन्न । त्यसैले राष्ट्रिय आय बढे पनि त्यसको न्यायोचित वितरण छ कि छैन भन्नेमा पनि ध्यान जानु जरुरी छ । तथ्याङ्क विभागले गर्ने जीवनस्तर सर्वेक्षणबाट केही तथ्य प्राप्त गर्न सकिन्छ । अघिल्ला सर्वेसँग तुलना गर्दा २०११–१२ मा कुल आयमध्ये कम आय हुने समूहको अंश घटेको छ । उपल्लो १० प्रतिशत घरपरिवारले ४० प्रतिशत अंश पाएकाको सबभन्दा तल्लो १० प्रतिशत घरपरिवारले १ दशमलव ५ प्रतिशत अंश पाएका छन् । यसले राष्ट्रिय असमानता बढ्दै गएको देखिन्छ । यसरी असमानता बढ्नु अर्थतन्त्रका लागि मात्र होइन, समाज र राजनीतिका लागि पनि चुनौती हो किनभने यसले समाजमा असन्तोष जन्माउँछ ।
रवि लामिछाने आज जिल्ला अदालत काठमाडौँमा हाजिर हुने
काठमाडौं । राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा) का सभापति रवि लामिछाने आज (आइतबार) जिल्ला अदालत काठमाडौँमा उपस्थित हुँदै छन्। काठमाडौँको स्वर्णलक्ष्मी सहकारी ठगी अभियोगमा मुद्दा परेकाले उनी जिल्ला अदालतमा आफैँ हाजिर हुन लागेका हुन्। पोखराको सूर्यदर्शन सहकारी ठगी मुद्दामा यही पुस २५ गते मात्र धरौटीमा रिहा भएका पूर्वगृहमन्त्री लामिछाने पुस २६ गते साँझ काठमाडौँ आइपुगेका थिए। अब उनी आज जिल्ला अदालत काठमाडौँमा हाजिर हुने रास्वपाका कार्यवाहक प्रवक्ता मनीष झाले जानकारी दिएका छन्।
एभरेष्ट दैनिक
८ घण्टा अघि
चार प्रदेशमा आज हल्का वर्षा र हिमपातको संभावना
काठमाडौं । जल तथा मौसम विज्ञान विभाग मौसम पूर्वानुमान माहाशाखाले हाल देशमा पश्चिमी न्युन चापीय प्रणालीको आंशिक प्रभाव रहेको जनाएको छ । महाशाखाका अनुसार अहिले कर्णाली, सुदुरपश्चिम र गण्डकी प्रदेशका उच्च पहाडी तथा हिमाली भूभागमा आंशिक बदलीदेखि साधारणतया बदली रही बाँकी भूभागमा मौसम मुख्यतया सफा रहेको छ । आज दिउँसो देशभर आंशिकदेखि साधारणतया बदली रहने छ । लुम्बिनी, कर्णाली र सुदूरपश्चिम प्रदेशका केही स्थान तथा बागमती र गण्डकी प्रदेशका थोरै स्थानमा हल्का वर्षाको सम्भावना रहेको छ । साथै देशका उच्च पहाडी तथा हिमाली भूभागका धेरै स्थानमा हल्का हिमपातको सम्भावना रहेको छ । आज राति भने कोशी, मधेश र बागमती प्रदेश लगायत देशको पहाडी भूभागमा साधारणतया बदली तथा बाँकी भूभागमा आंशिक बदलीदेखि मौसम मुख्यतया सफा रहने छ । बागमती, गण्डकी र कर्णाली प्रदेशका थोरै स्थान तथा बाँकी भूभागका एकदुई स्थानमा छिटपुटदेखि हल्का वर्षाको सम्भावना रहेको छ । कोशी प्रदेश र बागमती प्रदेशका उच्च पहाडी तथा हिमाली भूभागका केही स्थान तथा बाँकी उच्च पहाडी तथा हिमाली भूभागका थोरै स्थान हल्का हिमपातको सम्भावना रहेको छ । लुम्बिनी प्रदेश, कर्णाली प्रदेश र सुदूरपश्चिम प्रदेशका केही स्थानहरूमा तथा बागमती प्रदेश र गण्डकी प्रदेशका थोरै स्थानहरूमा हल्का वर्षाको सम्भावनाका साथै देशका उच्च पहाडी तथा हिमाली भू(भागका धेरै स्थानहरूमा हल्का हिमपातको सम्भावना रहेकोले दैनिक जनजीवन, स्वास्थ्य, यातायात, पर्यटन तथा हवाई उडानमा असर पर्न सक्ने हुनाले आवश्यक सतर्कता अपनाउन महाशाखाले अनुरोध गरेको छ। आज सूर्योदय बिहान ६ बजेर ५६ किनेटमा र सूर्यास्त साँझ ५ बजेर २८ मिनेटमा हुनेछ ।
एभरेष्ट दैनिक
८ घण्टा अघि
स्याङ्जाको आँधिखोलामा एक सय जना माओवादीमा प्रवेश
पोखरा । स्याङ्जाको आँधिखोला गाउँपालिकामा एक सय बढी नेता कार्यकर्ता नेकपा माओवादी केन्द्रमा प्रवेश गरेका छन् । शनिबार भएको आँधिखोला गाउँ समितिको दोस्रो अधिवेशनमा अवसरमा एक सय बढी नेता कार्यकर्ता माओवादी केन्द्रमा प्रवेश गरेका हुन् । माओवादी केन्द्र गण्डकी प्रदेशका सचिवालय सदस्य एवम् वाइसीएलका केन्द्रिय सचिव हरि ढकालको अग्रसरतामा पार्टीमा भित्रिएका कार्यकर्तालाई पार्टीका वरिष्ठ उपाध्यक्ष एवम् पूर्वगृहमन्त्री नारायणकाजी श्रेष्ठले स्वागत गर्नुभएको हो। उहाँहरुलाई स्वागत गर्दै श्रेष्ठले देशैभर माओवादी प्रवेश गर्नेको लर्को लागेको बताउनुभयो । उहाँले पार्टी संकल्पबद्ध भएर अगाडि बढेको उल्लेख उल्लेख गर्नुभयो । युवा नेता हरि ढकालले चोकचोक गल्लीगल्लीमा माओवादीको चर्चा हुने गरेको बताउनुभयो। एमाले–कांग्रेसले भ्रष्टहरुलाई बचाउन माओवादी नेतृत्वको सरकार ढलाएको आरोप लगाउनुभयो ।
एभरेष्ट दैनिक
१९ घण्टा अघि
काठमाडौंका यी स्थानमा आज विद्युत् कटौती हुने
काठमाडों । नेपाल विद्युत् प्राधिकरणले आज काठमाडौंका विभिन्न स्थानमा विद्युत् कटौती गर्ने भएको छ । प्राधिकरणले क्षेत्र पाटी फिडर अन्तर्गत पर्ने टेकु विष्णुमती कोरिडोरमा भूमिगत केवल लाइन मार्फत पुष्पलाल पार्कमा रहेको ट्रान्सफरमर टावरमा जडान गरी ओभर हेड लाइन जडानका लागि लाइन कटौती हुने जनाएको छ । सो कार्यका लागि क्षेत्र पाटी चोक, पकनाजोल, टहिटी चोक, ज्याठालगायतका क्षेत्रमा १ बजेदेखि ५ बजेसम्म लाइन कटौती हुने सूचनामा उल्लेख छ । यस्तै, टेकु थापाथली फिडर अन्तर्गत थापाथली चोकदेखि नेपाल आँखा अस्पताल, राहदानी विभाग, वर्ल्ड टेड सेन्टर, दशरथ रङ्गशाला हुँदै ब्लु क्रस अस्पताललगायतका क्षेत्रमा पनि बिजुली कटौती हुनेछ । त्रिपुरेश्वर फिडर अन्तर्गत पर्ने टेकु सव स्टेसन अगाडिबाट पचली भैरव,नेपाल उद्योग वाणिज्य महासङ्घ, टेकु चोकबाट त्रिपुरेश्वर चोक नपुग्दै भाटभटेनी सुपर मार्केट अगाडिसम्म, टेकु वंशी मार्ग, सुकुम्वासी टोलसम्म जाने बाटोसम्म पनि बिजुली कटौती हुने सूचनामा उल्लेख छ । थापाथली फिडर अन्तर्गत प्रसुती गृह पूर्व गेट, नर्भिक अस्पताल, थापाथली पन्चायणीमार्ग, कुरिया गाउँ, आन्तरिक राजश्व कार्यालय पछाडिसम्म पनि १ बजेदेखि ५ जेसम्म लाइन काटिने सूचनामा उल्लेख छ ।
एभरेष्ट दैनिक
२७ पुष, २०८१
