नयाँ तथ्यांकअनुसार नेपालीहरुको अौषत प्रतिव्यक्ति आयमा वृद्धि
काठमाडौं । केन्द्रीय तथ्याङ्क विभागले जारी गरेको नयाँ तथ्याङ्क अनुसार नेपालीहरूको औसत प्रतिव्यक्ति आय १ लाख रुपैयाँ (१ हजार डलर) नाघेको छ ।
अर्थमन्त्री डा. युवराज खतिवडाले सार्वजनिक गरेको श्वेतपत्रले नेपालको आर्थिक अवस्था खत्तम भएको सन्देश दिएका थिए, जसले मानिसहरू आत्तिएका थिए । तर, अहिले सार्वजनिक भएको तथ्यांकले राहत दिएको छ । हुन त श्वेतपत्रमा उल्लेख भएका सरकारी स्रोत व्यवस्थापनका बेथितिहरूबारे धेरै विवाद छैन तर त्यसमा भनिएजस्तै हाम्रो अर्थतन्त्र खराब रहेन छ, प्रगति उन्मुख छ भन्ने तथ्यलाई भने विभागले पुष्टि गरेको छ ।
नेपालको आर्थिक वृद्धिदर कति हुन्छ भन्नेमा विभिन्न संस्थाका विभिन्न अनुमान सार्वजनिक भएपनि विभागको तथ्याङ्कलाई आधिकारिक मान्नुपर्ने हुन्छ । यस आधारमा नेपालको आर्थिक विकासदर पनि राम्रै हुने आँकलन गर्न सकिन्छ ।
हुन त विभागले अहिले सार्वजनिक गरेको तथ्यांक यस आवको ९ महिनाको प्रारम्भिक अनुमान हो । बाँकी ३ महीनामा हुने परिवर्तनले यसमा केही थपघट हुन सक्छ र त्यसपछि सही तथ्याङ्क प्राप्त हुन सक्छ ।
विभागले अहिले सार्वजनिक गरेको तथ्याङ्क यस आर्थिक वर्षको ९ महीनाको प्रारम्भिक अनुमान हो । बाँकी ३ महीनामा हुने परिवर्तनले यसमा केही थपघट हुन सक्छ र त्यसपछि सही तथ्यांक प्राप्त हुन सक्छ ।
जेहोस्, नेपालको प्रतिव्यक्ति आय बढेकै देखिएको छ । राष्ट्रिय कुल आयलाई जनसङ्ख्याले भाग गरी प्रतिव्यक्ति आय निर्धारण गरिन्छ । त्यसैले यसरी राष्ट्रिय आय बढ्नु सकारात्मक हो ।
तर, प्रतिव्यक्ति आयको वृद्धि कुनै नीतिगत प्रयासबाट चाहिँ भएको होइन । यसको प्रमुख श्रेय मौसमलाई जान्छ किनभने मौसममा आधारित कृषि उत्पादन बढेर यस्तो आय बढेको हो । त्यस्तै आय बढ्दैमा केही पनि हुन्न भन्ने पनि सोच्नु हुन्न । राष्ट्रिय आय बढाउने क्षेत्र कुनकुन हुन् र ती क्षेत्रमा हामीले केकति लगानी गर्यौं भन्ने पनि हेर्नुपर्ने हुन्छ । नेपालको राष्ट्रिय आय बढ्नुमा कृषिक्षेत्रको ठूलो योगदान छ । कृषिक्षेत्रको उत्पादन बढेपछि गैरकृषि क्षेत्रको उत्पादन पनि बढ्छ । बाढीपहिरोका कारण कृषि उत्पादन घट्छ कि भन्ने आशङ्का गरिए पनि त्यसले खासै असर पारेन । कृषकलाई बीउ बिजन, मल, सिँचाइ आदिमा ठूलो लगानी गरेर सुविधा दिएकाले कृषि उत्पादन बढेको होइन । मौसमले साथ दिएकाले यसो भएको हो । त्यसैले यो आर्थिक वृद्धिलाई टिकाइराख्न व्यापक लगानी बढाई कृषिको आधुनिकीकरण र व्यवसायीकरण गर्नैपर्छ । त्यो भनेको कृषिलाई उद्योगसँग जोड्ने हो, बजारसँग जोड्नु हो । प्रतिव्यक्ति आय बढेकोमा खुशी हुनुभन्दा पनि यसलाई दिगो बनाउनु आवश्यक छ । यही तथ्याङ्कलाई हेर्दा पनि ३ महीनापछि हाम्रो जनसङ्ख्या बढ्दा अहिलेको प्रतिव्यक्ति आय कम हुन सक्छ । यसलाई जोगाइराख्नु चुनौतीपूर्ण छ भन्नेमा ध्यान जानु आवश्यक देखिन्छ ।
विभागले जारी गर्ने तथ्याङ्कमा अर्थतन्त्रका सबै पक्षलाई समेटिएको छैन । ती सबै क्षेत्रलार्ई पनि समेट्ने हो भने प्रतिव्यक्ति आय बढ्न सक्छ । यसमा अनौपचारिक अर्थतन्त्रलाई समेटिएको छैन । तथ्याङ्क विभागले जारी गर्ने हरेक वर्षको तथ्याङ्कले देखाउने हाम्रो अर्थतन्त्रको सन्देश उस्तै हुन्छ । सरकारले ती तथ्याङ्कले सङ्केत गरेका पक्षमा सुधार ल्याउन वा तिनलाई दिगो बनाउन भने ठोस प्रयास गरेको पाइन्न ।
तथ्याङ्क विभागले अर्थतन्त्रका विविध पक्षको तथ्याङ्क सार्वजनिक गरे पनि राष्ट्रिय आयको वितरणका पक्षमा त्यति धेरै तथ्याङ्क सार्वजनिक गरेको पाइन्न । त्यसैले राष्ट्रिय आय बढे पनि त्यसको न्यायोचित वितरण छ कि छैन भन्नेमा पनि ध्यान जानु जरुरी छ । तथ्याङ्क विभागले गर्ने जीवनस्तर सर्वेक्षणबाट केही तथ्य प्राप्त गर्न सकिन्छ । अघिल्ला सर्वेसँग तुलना गर्दा २०११–१२ मा कुल आयमध्ये कम आय हुने समूहको अंश घटेको छ । उपल्लो १० प्रतिशत घरपरिवारले ४० प्रतिशत अंश पाएकाको सबभन्दा तल्लो १० प्रतिशत घरपरिवारले १ दशमलव ५ प्रतिशत अंश पाएका छन् । यसले राष्ट्रिय असमानता बढ्दै गएको देखिन्छ । यसरी असमानता बढ्नु अर्थतन्त्रका लागि मात्र होइन, समाज र राजनीतिका लागि पनि चुनौती हो किनभने यसले समाजमा असन्तोष जन्माउँछ ।
नेपाल र चीनको आतंकवादविरोधी संयुक्त सैन्य अभ्यास सुरु
चीन र नेपालले आतंकवाद विरोधी संयुक्त सेना अभ्यासको सुरुवात गरे, जसमा एक प्रकारको बलाकार अन्वेषण ड्रोनको पहिलो प्रदर्शन गरिएको छ। चिनियाँ समाचार एजेन्सी शिन्हुआका अनुसार, चोंगकिङ नगरपालिका, दक्षिण-पश्चिम चीनमा एक प्रशिक्षण आधारमा सगरमाथा मित्रता-२०२४ संयुक्त सेना अभ्यासको उद्घाटन समारोह आयोजना गरिएको थियो। यो चीन र नेपालका सैन्य बलबीचको सगरमाथा मित्रता श्रृंखलाका अभ्यासहरूको चौथो संस्करण हो, अघिल्लो अभ्यास २०१९ मा पाँच वर्ष पहिले गरिएको थियो। शहरका खण्डमा संयुक्त आतंकवाद विरोधी अपरेशन्सको विषयमा, संयुक्त प्रशिक्षणमा हल्का हतियार प्रहार, आतंकवाद विरोधी समूहका रणनीतिहरू, ड्रोन अपरेसन, आपतकालीन उद्धार र एक समग्र आतंकवाद विरोधी अभ्यास समावेश हुनेछ, जसको उद्देश्य बहुआयामिक खोज, मोबाइल प्रवेश र संयुक्त अपरेसनमा सशस्त्र उद्धारको क्षेत्रमा क्षमताहरूलाई वृद्धि गर्नु हो, शिन्हुआका अनुसार। अभ्यास अक्टोबर १ सम्म जारी रहनेछ, रिपोर्टमा भनिएको छ। उद्घाटन समारोह पछि, चिनियाँ पक्षले तीन श्रेणीमा २० भन्दा बढी उपकरण प्रदर्शन गर्यो, जसमा हल्का हतियार, आतंकवाद विरोधी मिशनका लागि अन्वेषण गियर र उपकरणहरू समावेश छन्, चीन सेंट्रल टेलिभिजनले रिपोर्ट गरेको छ। बुद्धिमान अन्वेषण उपकरणले विशेष ध्यान आकर्षित गर्यो, जसमा एक प्रकारको रोबोट कुकुर, एक प्रकारको भित्ता चिर्ने रडार र एक प्रकारको आत्म-प्रेरित बलाकार अन्वेषण ड्रोन समावेश छन्, रिपोर्टमा भनिएको छ। साना ड्रोनको लागत कम हुने अपेक्षा गरिएको छ, तर यसले खतरनाक वातावरणमा जनशक्ति उजागर हुने जोखिमलाई महत्वपूर्ण रूपमा कम गर्न सक्छ, विशेषज्ञले भने। अभ्यासको दौरान, दुवै पक्षले प्राकृतिक विपदहरू जस्तै भूकम्प, हिमपात र ढुंगा बग्ने घटनाहरूमा राहत अपरेशन्सको बारेमा आदान-प्रदान पनि गर्नेछन्, साथै आपसी विश्वास र बुझाइलाई सुदृढ गर्नका लागि विभिन्न सांस्कृतिक आदानप्रदानको श्रृंखला पनि हुनेछ, शिन्हुआले रिपोर्ट गरेको छ।
एभरेष्ट दैनिक
१४ घण्टा अघि
विद्यार्थी नेता केसीको स्मृतिमा माओवादी केन्द्रले बनायो एक लाखको अक्षयकोष
प्युठान । प्यूठान ।नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (माओवादी केन्द्र) निकट विद्यार्थी संगठन अखिल नेपाल राष्ट्रिय स्वतन्त्र विद्यार्थी यूनियन क्रान्तिकारी जिल्ला समिति प्युठानका सदस्य तथा झिम्रुक गाउँपालिकाका अध्यक्ष सन्दिप केसीको सम्झनामा नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (माओवादी केन्द्र) जिल्ला समन्वय समिति प्युठानले रु.एक लाखको अक्षयकोष स्थापना गर्ने भएको छ। दिवंगत केसीको सम्झनामा उहाँले अध्ययन गर्नुभएको झिमरुक गाउँपालिका-७ स्थित श्री सत्य मावी तुषारामा पार्टी,अखिल (क्रान्तिकारी) प्युठान र घरपरिवार संरक्षक रहनेगरी अक्षयकोष स्थापना गरिने पार्टीले घोषणा गरेको नेकपा (माओवादी केन्द्र) प्युठानका अध्यक्ष प्रभात केसीले जानकारी दिनुभयो।साथै यहि शैक्षिक शत्रभित्रमा अक्षयकोष स्थापना गरिसक्नुपर्ने अध्यक्ष केसीले बताउनुभयो। केसीको मृत्यु भएको नवौं दिनमा उहाँको निवासमा नेकपा (माओवादी केन्द्र) प्युठान, अखिल (क्रान्तिकारी)प्युठान, वाईसीएल प्युठान,दलित मुक्ति मोर्चा लगायतको संयुक्त आयोजनामा गरिएको शोक सभामा नेकपा (माओवादी केन्द्र)प्युठानका अध्यक्ष प्रभात केसीले शोक मन्तव्य राख्दै दिवंगत सन्दिप केसीको विद्यार्थीहरुमाझ लोकप्रियता र विद्यार्थी राजनीतिमा महत्त्वपूर्ण योगदान रहेको बताउनुभयो। अध्यक्ष केसीले दिवंगत केसीको घरपरिवारको सुखदुःखमा सिंगो जिल्ला पार्टी समिति एकताबद्ध भएको बताउनुभयो। अखिल (क्रान्तिकारी) प्युठानको कार्यवाहक अध्यक्ष सुशिला घर्ती मगरको अध्यक्षतामा भएको उक्त शोक सभामा नेकपा (माओवादी केन्द्र)का केन्द्रिय सदस्य तथा प्युठान ईन्चार्ज नारायण प्रसाद अधिकारी,नेकपा (माओवादी केन्द्र) प्युठानका अध्यक्ष प्रभात केसी,प्रदेश सदस्य उमा शर्मा,प्युठान नगरपालिकाका नगरप्रमुख विष्णु योगी, अखिल क्रान्तिकारी लुम्बिनी प्रदेश समितिका अध्यक्ष पुष्कर शर्मा,पार्टी झिमरुक गाउँ समितिका अध्यक्ष झक बहादुर जिसी,वाईसिएल प्युठानका अध्यक्ष मोहन परियार,दलित मुक्ति मोर्चा प्युठानका अध्यक्ष केशव बिक,अखिल क्रान्तिकारीका नेता बालाजी जिसी र प्रेमबहादुर विश्वकर्मा लगायत ३४ जना बढी पार्टी नेता एवम् विद्यार्थी नेताहरुको उपस्थिति रहेको थियो। दिवंगत सन्दिप केसी लामो समयदेखी हृदय रोगले ग्रसित हुनुहुन्थ्यो। विगत ३ महिना अघि स्वास्थ्यमा जटिल समस्या देखिएपछी अस्पतालपछि आफ्नै निवासमा बेड रेस्टमा हुनुहुन्थ्यो।केसीको गत भाद्र २९ गतेका दिन २४ वर्षको अल्पायुमै आफ्नै निवासमा देहावसान भएको थियो। सन्दिप केसी विं.सं २०५७ चैत २३ मा आमा बेला केसी र बुबा फत्य बहादुर केसीको कोखबाट प्युठानको झिमरुक गाउँपालिका -७ तुषारामा जन्मिनुभएको थियो।सानै उमेरमा हृदय रोग देखिएपछी उहाँ परिवारको मायाले भरिपूर्ण हुनुभएको थियो।समय बित्दै जाँदा विभिन्न विद्यालयमा अध्ययन गर्ने क्रममा विभिन्न साथि संगिहरुसँग राम्रो सम्बन्ध स्थापना गर्न माहिर हुनुहुन्थ्यो। दिवंगत सन्दिप केसीले अखिल क्रान्तिकारी स्वर्गद्वारी बहुमुखी क्याम्पस,झिम्रुक गाउँपालिकाका अध्यक्ष हुँदै जिल्ला कमिटि सदस्यको जिम्मेवारी समेत कुशलता पुर्वक निर्वाह गर्नु भएको थियो। स्वर्गद्वारी बहुमुखी क्याम्पसको जेहेन्दार विधार्थीको रुपमा मानविकी संकाय अन्तर्गत स्नातक तेस्रो वर्षमा अध्ययनरत उहाँ उक्त क्याम्पसको रेडक्रस सर्कलको उपसभापति समेत हुनुन्थ्यो भने विभिन्न सामाजिक कार्यहरुमा पनि सक्रिय हुनुन्थ्यो।
एभरेष्ट दैनिक
१५ घण्टा अघि
शैक्षिक प्रमाण पत्र पेस गर्न नसकेपछि भट्टराईद्धारा श्रीलंकन राजदूतबाट नाम फिर्ता
काठमाडौं । सरकारले श्रीलंकाका लागि राजदूतमा प्रस्ताव गरेका रामकृष्ण भट्टराईले आफ्नो नाम फिर्ता लिनुभएको छ ।भट्टराईको संसदीय सुनुवाइ सकिए पनि अनुमोदन गर्ने वा नगर्ने समितिले निर्णय लिएको थिएन । स्नातक तह उत्तीर्ण गरेको शैक्षिक प्रमाण पत्र पेस गर्न सक्नुभएन। जसका कारण समितिले उनको नाम अनुमोदन गरेको थिएन ।भट्टराईले आफ्नो उम्मेदवारी कायम राख्न नचाहेको कुरा उल्लेख गरेर सुनुवाइ समितिमा पत्र पठाएको बताइएको छ ।
एभरेष्ट दैनिक
१६ घण्टा अघि
अखिल (क्रान्तिकारी) ललितपुरको अध्यक्षमा खनाल
काठमाडौं । अखिल क्रान्तिकारी ललितपुर जिल्ला समितिको अध्यक्षमा बासुदेव खनाल 'युनिक' निर्वाचित हुनुभएको छ । त्यसैगरी ललितपुर क्रान्तिकारीको उपाध्यक्षहरुमा प्रफुल्ल कुमार दाहाल, उपेन्द्र चाम्लिङ राई, सचिव किरण मर्हजन, सह सचीवहरु लोकराज तिमिल्सिना, आकृति सिल्वाल र कोषाध्यक्ष प्रेमिका मर्हजन निर्वाचित हुनुभएको छ । ललितपुर जिल्ला समितिको २५औं जिल्ला सम्मेलनले खनालको अध्यक्षतामा ५१ सदस्यीय समिति निर्वाचित गरेको हो । अखिल(क्रान्तिकारी) २३ औं राष्ट्रिय सम्मेलनको अन्तिम तयारीमा जुटेको छ।सम्मेलन यही असोज १० गते देखि १४ गतेसम्म काठमाडौंमा हुनेछ ।
एभरेष्ट दैनिक
१७ घण्टा अघि
