सी–मोदी वार्तापछि के चीन र भारतको सम्बन्ध पुरानै अवस्था फर्केला ?

सी–मोदी वार्तापछि के चीन र भारतको सम्बन्ध पुरानै अवस्था फर्केला ?

काठमाडौं । रूसको कजानमा ब्रिक्स सम्मेलन सुरू हुनुअघि भारतका विदेश सचिव विक्रम मिस्रीले एक पत्रकार सम्मेलनमा घोषणा गरे कि भारत र चीन पूर्वी लद्दाखमा वास्तविक नियन्त्रण रेखा (एलएसी) मा गस्तीको ढाँचासम्बन्धी एक सम्झौतामा पुगेका छन्।

विदेशमन्त्री एस. जयशंकरले पनि भने कि भारत-चीन सीमाको यस क्षेत्रमा गस्तीको ढाँचा अप्रिल २०२० को अवस्थामा फिर्ता हुनेछ।

त्यसपछि कजानमा भारत र चीनले अर्को कदम अघि बढाए। पाँच वर्षको लामो अन्तरालपछि भारतका प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी र चीनका राष्ट्रपति सी जिनपिङबीच द्विपक्षीय वार्ता भएको थियो।

दुवै नेताहरूले सीमा तनाव घटाउन गरिएको सम्झौतामा स्वागत गरे।

यसले यस्तो संकेत गर्छ कि अब सीमा क्षेत्रमा भारत र चीनबीचको सम्बन्ध सामान्य हुनेछन्। तर, भारत-चीन सम्बन्धलाई राम्ररी बुझ्ने धेरै विशेषज्ञहरूलाई यसमा शंका छ। उनीहरूले सम्झौताको भाषा र चीनको हालसम्मको दृष्टिकोणको उदाहरण दिँदै यसबारे प्रश्न उठाएका छन्।

सामरिक मामिलाका विश्लेषक ब्रह्मा चेलानीले सामाजिक सञ्जालमा यस सम्झौताबारे प्रतिक्रिया जनाउँदै लेखे, "भारत र चीनबीचका हालका घटनाक्रमहरूले दुवै पक्षका सम्बन्धमा जमेका असमझदारीहरू पग्लिने सम्भावना बढेको छ। तर दुवै देशका वक्तव्यहरूले देखाउँछन् कि सीमा समस्यालाई लिएर उनीहरूको दृष्टिकोण फरक छ। साथै हालैका दिनमा जुन मुद्दामा उनीहरूको सहमति भएको छ, ती पनि फरक छन्।"

चेलानीले थप लेखे, "दुवै देशका वक्तव्यहरूले यस्तो संकेत गर्छ कि दुवै देशका सेनाहरूले सीमा क्षेत्रमा डिसइङ्गेजमेन्ट (अलग हुनु)को पहल गर्नेछन्, तनाव घटाउनेछन् र अन्ततः आफ्ना क्षेत्रहरूमा फिर्ता हुनेछन्। तर यो लामो र कठिन प्रक्रिया हुनेछ।"

उनले भने, "अब यो स्पष्ट भएको छ कि भारतीय विदेशमन्त्रीको २१ अक्टोबरको वक्तव्य हतारमा दिइएको थियो। उनले भनेका थिए कि भारत र चीनबीच गस्तीको सम्झौता भइसकेको छ र दुवै देशका सेनाहरू २०२० को स्थितिमा फर्कन तयार छन्।"

"दुवै देश अहिले डिसइङ्गेजमेन्टको वार्ता गरिरहेका छन्। तर २०२० को अप्रिल अघि चीनले सीमामा गरेको गुप्त अतिक्रमणलाई हटाउने सम्भावना देखिँदैन।"

रक्षा मामिलाका विशेषज्ञ सुशान्त सिंहले पनि यस सम्झौतामाथि शंका व्यक्त गरेका छन्।
–एजेन्सीहरुमा आधारित

बंगलादेशमा शेख हसिनानिकटविद्यार्थी सङ्गठन प्रतिबन्धित

बंगलादेश । जुलाई–अगस्ट विद्रोहको नेतृत्व गर्ने विद्यार्थी समूहको मागपछि पूर्व प्रधानमन्त्री शेख हसिनाको पार्टी अवामी लिगको निकट विद्यार्थी सङ्गठन ‘बङ्गलादेश छात्र लिग’लाई बङ्गलादेशको अन्तरिम सरकारले बुधबार प्रतिबन्ध लगाएको छ । सरकारले “आतङ्कवाद विरोधी ऐन, २००९” को धारा १८ को उप–धारा (१) मा प्रदान गरिएको शक्तिअन्तर्गत बङ्गलादेश अवामी लिगको भ्रातृ सङ्गठन बङ्गलादेश छात्र लिगलाई प्रतिबन्ध लगाएको बङ्गलादेशको गृह मन्त्रालयले एक आधिकारिक आदेशमा जनाएको छ। यसअघि मङ्गलबार पूर्व प्रधानमन्त्री शेख हसिनालाई सत्ताच्युत गर्न नेतृत्वको समूह ‘एन्टी–डिस्क्रिमिनेशन स्टुडेन्ट मुभमेन्ट’ले बङ्गलादेशका राष्ट्रपति मोहम्मद साहाबुद्दिनको राजीनामासहित पाँच बुँदा मागको घोषणा गरेको थियो । मागहरूमा अवामी लिगको विद्यार्थी सङ्गठन बङ्गलादेश छात्र लिगमाथि प्रतिबन्ध लगाउने पनि समावेश थियो । “बङ्गलादेशको स्वतन्त्रतापछि विभिन्न समयमा, विशेष गरी पछिल्लो १५ वर्षको तानासाही शासनकालमा, बङ्गलादेश अवामी लिगको भ्रातृ सङ्गठन ‘बङ्गलादेश छात्र लिग’ हत्या, यातना, साझा कोठामा उत्पीडन, छात्रावास, बलात्कार र यौन उत्पीडनलगायतका विभिन्न सार्वजनिक सुरक्षा सम्बन्धी गतिविधिहरूमा संलग्न रहेको छ”, बङ्गलादेशको गृह मन्त्रालयले जारी गरेको आदेशमा भनिएको छ । “यस सम्बन्धमा दस्तावेजी जानकारी देशका सबै प्रमुख मिडियामा प्रकाशित गरिएको छ र केही आतङ्कवादी घटनामा सङ्गठनका नेता एवम् कार्यकर्ताहरू फौजदारी अदालतमा पनि प्रमाणित भएका छन्”, बुधबार साँझ जारी गरिएको आदेशमा भनिएको छ ।

भारतमा चक्रवातबाट बचाउन पन्ध्र लाख नागरिकको उद्धार गरिदै

भारत। भारतका पूर्वी राज्यहरू ओडिशा (पहिले ओरिसा) र पश्चिम बङ्गालमा नजिकिँदै गरेको चक्रवातको बाटोबाट करिब १५ लाख मानिसलाई उद्धार गर्न भारतीय अधिकारीहरू जुटेका छन्। चक्रवात डानाबाट हुने क्षति कम गर्न हजारौं राहतकर्मीहरू परिचालन गरिएको छ, जसले अर्को २४ घण्टाभित्र भूमि स्पर्श गर्ने अपेक्षा गरिएको छ। यात्रा सेवाहरू पहिले नै प्रभावित भएका छन्, दर्जनौं रेल र उडानहरू रद्द गरिएका छन्। भारतको मौसम विभागले भनेको छ कि बंगालको खाडीमा रहेको न्यून चापीय प्रणाली बिहीबार साँझसम्ममा प्रचण्ड चक्रवाती आँधीमा परिणत हुने अपेक्षा गरिएको छ। ओडिशामा समरेन्द्र राउत र हिमान्सु समल, कम इलाकाबाट उद्धार गरिँदै ओडिशामा १० लाखभन्दा बढी मानिसहरूलाई अस्थायी राहत शिविरहरूमा सारिँदै छ। यो आँधीले तटीय क्षेत्रहरूलाई १००-१२० किमि प्रतिघण्टा (६२-७४ माइल प्रतिघण्टा) को हावाको गति संग हिर्काउने अपेक्षा गरिएको छ। बुधबार, ओडिशाका मुख्यमन्त्री मोहन चरण माझीले चक्रवातको बाटोमा पर्ने जिल्लाहरूका बासिन्दाहरूको सुरक्षाका लागि सबै तयारी पूरा भएको बताए। राज्यका अधिकारीहरूले खाद्य, पानी र स्वास्थ्य सुविधाहरू सहित अस्थायी राहत शिविरहरू तयार गरेको बताएका छन्। "हामी आँधीको सामना गर्न पूर्ण रूपमा तयार छौं। आतंकित नहुनुहोस्, सुरक्षित रहनुहोस् र सावधान रहनुहोस्," माझीले सञ्चारमाध्यमलाई भने। ओडिशाले १४ जिल्लाबाट १० लाखभन्दा बढी मानिसलाई उद्धार गर्दैछ, जबकि पश्चिम बङ्गालले तटीय क्षेत्रहरूबाट ३ लाखभन्दा बढी मानिसलाई उद्धार गर्दैछ। दुई राज्यका अधिकारीहरू र उद्धार टोलीहरू सतर्क अवस्थामा छन्। तटीय क्षेत्रमा रहेका विद्यालयहरू बन्द गरिएका छन्। गेट्टी इमेजेस: कोलकातामा रहेको मौसम विभागका एक वैज्ञानिकले चक्रवात डानाको अवस्थिति देखाउँदै कोलकाताको मौसम विभागका वैज्ञानिकले चक्रवात डानाको अवस्थिति देखाउँदै भुवनेश्वर र कोलकाता सहरका विमानस्थलहरूबाट हुने उडान सेवा बिहीबार साँझदेखि शुक्रबार बिहानसम्म स्थगित गरिएका छन् र २०० भन्दा बढी रेलहरू रद्द गरिएका छन्। माछा मार्न जान माछा व्यवसायीहरूलाई चेतावनी दिइएको छ र ओडिशाको पारादीप बन्दरगाहमा काम गर्ने कर्मचारीहरू र नजिकैका बासिन्दाहरूको सुरक्षाका लागि आपतकालीन योजना बनाइएको छ। मौसम विभागले भनेको छ कि "गहिरोदेखि धेरै गहिरो" वर्षा तटीय क्षेत्रमा अर्को २४ घण्टा भित्र हुने अपेक्षा गरिएको छ। ओडिशा र पश्चिम बङ्गाल हरेक वर्ष प्रचण्ड आँधी र चक्रवातको सामना गर्ने गर्छन्। सन् १९९९ मा, ओडिशामा एउटा चक्रवातमा १०,००० भन्दा बढी मानिसको ज्यान गएको थियो। गत वर्ष, भारत र बङ्गलादेशमा एक चक्रवातले गर्दा कम्तीमा १६ जनाको ज्यान गएको थियो।

बंगलादेशमा प्रदर्शनकारीले गरे राष्ट्रपति भवन कब्जा

ढाका । बंगलादेशका प्रदर्शनकारीहरूले राष्ट्रपति मोहम्मद साहाबुद्दिनको राजीनामा माग गर्दै राष्ट्रपति भवन ’बङ्गभवन’ कब्जा गरेका छन् । यसअघि, प्रधानमन्त्री शेख हसिनालाई अपदस्थ गर्ने नेतृत्वको समूह ’एन्टी–डिस्क्रिमिनेसन स्टुडेन्ट मुभमेन्ट’ले ढाकाको केन्द्रीय सहितद मिनारमा भएको र्‍यालीमा राष्ट्रपतिको राजीनामासहित पाँचबुँदे मागको घोषणा गरेको थियो । राष्ट्रपति साहाबुद्दिनको राजीनामा माग गर्दै मध्यराति बङ्गभवनतर्फ अघि बढेका प्रदर्शनकारीहरूलाई सेनाले ब्यारिकेड लगाएर रोकेको छ ।  प्रदर्शनकारीहरूले बङ्गभवन बाहिर उभिएर बंगलादेशका राष्ट्रपतिको राजीनामा मागको नारा लगाउन थालेका छन् ।  “राष्ट्रपति हसिनाको अधिनायकवादी सरकारका सहयोगी हुन् । उहाँले तुरुन्तै राजीनामा दिनुपर्छ,” एकजना प्रदर्शनकारीले भने । मोहम्मद साहाबुद्दिन बंगलादेशका १६औँ राष्ट्रपति हुन् । उहाँ सन् २०२३ को राष्ट्रपति चुनावमा अवामी लिगको मनोनयनमा निर्विरोध निर्वाचित भएका थिए । भेदभाव विरोधी विद्यार्थी आन्दोलनले सन् १९७२ मा लेखिएको संविधान खारेज गर्न माग गर्दै सन् २०२४ को सन्दर्भमा नयाँ संविधान लेख्न आह्वान गरेको छ ।  त्यसैगरी विद्यार्थीहरूले अवामी लिगको विद्यार्थी संगनमाथि प्रतिबन्ध लगाउन माग गरेका छन् ।  प्रदर्शनकारीहरूले सन् २०१८ र २०२४ मा शेख हसिनाको नेतृत्वमा भएको चुनावलाई अवैध घोषणा गर्नुपर्ने र यी चुनावमा विजयी भएका सांसदहरूलाई अयोग्य ठहर गर्नुपर्ने माग गरेका छन् । उनीहरूले जुलाई–अगस्ट विद्रोहको स्फूर्तिलाई ध्यानमा राख्दै गणतन्त्रको घोषणा गर्न आह्वान गरेका छन् ।  सरकारी जागिरका लागि आरक्षण प्रणाली अन्त्य गर्न माग गर्दै जुलाईमा बंगलादेशमा विद्यार्थीहरूको नेतृत्वमा भएको विरोध प्रदर्शनले सरकार विरोधी प्रदर्शनको रूप लिएको थियो । बढ्दो विरोधको पृष्ठभूमिमा, शेख हसिनाले ५ अगस्टमा प्रधानमन्त्रीको रूपमा राजीनामा दिएपछि बंगलादेशमा अन्तरिम सरकारको स्थापना भयो ।  हसिनाको राजीनामापछि हाल नोबेल पुरस्कार विजेता मुहम्मद युनुसको नेतृत्वमा अन्तरिम सरकार गठन भएको छ । –एजेन्सीहरु  

चीनमा अपराध अनुसन्धान गर्न ‘एआई प्रहरी’को अवधारणा

चीन । "एआई प्रहरी" ले कुनशान, सुजोउ सहर, जियाङसु प्रान्तमा अपराध पत्ता लगाउने, रोकथाम गर्ने र समाधान गर्ने सार्वजनिक सुरक्षा अपरेशनहरूको दक्षता र प्रभावकारितामा उल्लेखनीय सुधार गरेको छ। धेरै अवस्थामा, कुनशान सार्वजनिक सुरक्षा ब्युरोको "कुनपेंग टोली" वा "एआई टोली" ले महत्त्वपूर्ण भूमिका खेलेको छ। "अतीतमा, केही गतिविधिहरू पत्ता लगाउन र प्रमाण सङ्कलन गर्न चुनौतीपूर्ण थियो," टोलीका एक अधिकारी सुउ चेनबोले भने। "तर, एआई प्रहरीले शंका लागेका गतिविधिहरूलाई चाँडै पत्ता लगाएर पहिचान गर्न, प्रभावकारी रूपमा चेतावनी जारी गर्न र धेरै क्षेत्रमा छिटो सहयोग गर्न सक्षम भयो।" ३ मिलियनभन्दा बढी जनसंख्या भएको क्षेत्रमा, जसमा १.८ मिलियनभन्दा बढी आप्रवासीहरू छन्, चुनौतीहरूको सामना गर्न, स्थानीय प्रहरीले ३५ जना बहुमुखी अधिकृतहरूलाई छनोट गरी मे महिनामा एक उच्च-गुणस्तरीय नवाचार केन्द्र स्थापना गर्‍यो, जसले गतिशील र नवीन कुनपेंग टोलीलाई संचालनमा ल्यायो। दशकौंको संकलित डेटा माथि भरपर्दै, एआई टोलीले कृत्रिम बुद्धिमत्ता र एल्गोरिदमहरूको प्रयोग गरी २२३ भन्दा बढी बौद्धिक मोडेलहरू विकास गरेको छ, जसले अपराधसँग लड्न, सार्वजनिक सुरक्षा कायम राख्न र समुदाय सेवाहरूलाई सुधार गर्न ध्यान केन्द्रित गरेको छ, प्रभावकारी रूपमा एआई प्रहरीको समूहको रूपमा कार्य गर्दैछ। कुनशान सार्वजनिक सुरक्षा ब्युरोको आपराधिक अनुसन्धान ब्रिगेडका उपकप्तान हे योंगल्याङले दूरसञ्चार ठगीसँग लड्न एआई प्रहरीले खेलेको असाधारण भूमिकालाई प्रकाश पार्दै भने। उनका अनुसार, एआई प्रहरीले दूरसञ्चार ठगीका ६०९ घटनाहरू समाधान गर्न मद्दत गरेको छ, ३२.४ मिलियन युआन ($४.५४ मिलियन)को नोक्सान फिर्ता गरेको छ र पछिल्लो केही महिनामा फिर्ता दर ६२ प्रतिशतले बढाएको छ। सुजोउ सार्वजनिक सुरक्षा ब्युरोको आपराधिक अनुसन्धान डिटेचमेन्टको बलियो समर्थनको साथ, एआई प्रहरीले अब दूरसञ्चार ठगीको व्यापक विश्लेषण गर्दै २४ घण्टा काम गरिरहेको छ, जसले दक्षता पाँच गुणाले बढाएको छ, उनले भने। यस वर्षको सुरुमा, एउटा स्थानीय प्रहरी चौकीमा एक पीडितलाई ९८०,००० युआनको ठगीमा पारिएको घटनाको रिपोर्ट प्राप्त भएको थियो। पीडितको बयान एआई टोलीको विश्लेषण केन्द्रमा पठाइएको थियो। १० मिनेट भित्र, एआई प्रहरीले रकमको प्रवाह पत्ता लगायो र ५००,००० युआनको स्थानान्तरण रोक्न सफल भयो। आठ घण्टा पछि, उनीहरूले ८७ सम्बन्धित खाताहरू पत्ता लगाए र ५७ जना संदिग्धहरू पहिचान गरे, जसले तीन दिन भित्र ९ जना संदिग्धहरूलाई पक्राउ गर्न सफल भयो र पीडितलाई २००,००० युआन फिर्ता गर्‍यो। "पहिले, यस्तो कामलाई पाँच देखि छ जना प्रहरी अधिकृतहरूको विशेष टोलीले दुई हप्ता लगातार काम गर्नुपर्ने थियो, जसले यस्तै नतिजा ल्याउन सक्थ्यो," हेले भने। "विभिन्न अनुसन्धान अनुभवलाई एआई प्रहरीले एकीकृत गरेपछि, यसले प्रहरीको कार्यक्षमतामा उल्लेखनीय सुधार गरेको छ, जसले गर्दा अनुभवी नभएका अधिकृतहरूले पनि सुपर अन्वेषकको रूपमा कार्य गर्न सकून्," उनले थपे। एआईको प्रयोगले नक्कली सामानसँग लड्न र बौद्धिक सम्पत्ति अधिकारको रक्षा गर्ने प्रभावकारिता पनि सुधार गरेको छ। कुनशान प्रहरीको उच्च-गुणस्तरीय नवाचार केन्द्रका प्रमुख झेंग छेङले भने कि एआई प्रहरीले अनुसन्धान र विश्लेषणको एकीकृत दृष्टिकोण अपनाउँदा, व्यक्तिगत रूपमा मुद्दाहरू समाधान गर्नुको सट्टा, यसले समय र प्रयास मात्र बचाएको छैन, तर अपराधको उत्पत्तिमा गहिराइमा जाने र प्रहरी स्रोतहरू जोगाउने राम्रो परिणाम प्राप्त गरेको छ। कुनशानका उपमेयर र कुनशान सार्वजनिक सुरक्षा ब्युरोका निर्देशक शी वेइहुआले भने कि एआई प्रहरीको प्रयोगले शासन सुधारको मार्ग प्रशस्त गरेको छ, ठूलो डेटा प्रयोग गरेर विभिन्न सार्वजनिक सुरक्षा अपरेशनहरूलाई सशक्त बनाएको छ र प्रहरी बल नबढाइकन क्षमतामा उल्लेखनीय सुधार ल्याएको छ।

लोकप्रिय