सावधान, विद्यालय जाने बालबालिकामा बढदैछ मिर्गौलाको समस्या, ख्याल गर्नुस नानीहरुको बानी

सावधान, विद्यालय जाने बालबालिकामा बढदैछ मिर्गौलाको समस्या, ख्याल गर्नुस नानीहरुको बानी

विद्यालय समयमा आफ्ना छोराछोरीले कति पानी पिए ? दिनभरिमा कतिपटक पिसाब गरे ? भन्ने जानकारी अभिभावकले थाहा पाउनुपर्ने भएको छ । जबसम्म विद्यालय पढ्ने छोराछोरी बिरामी हुँदैनन्, तबसम्म अभिभावकलाई यसबारे कुनै जानकारी हुँदैन ।

तर, चिकित्सकले विद्यालय जाने छोराछोरीको दिनचर्या र उनीहरूको स्वास्थ्य अवस्थाबारे अभिभावकले आवश्यक जानकारी लिन सल्लाह दिएका छन् । विद्यालयमा अध्ययन गर्ने बालबालिकामा मिर्गौलाको समस्या बढी देखिएपछि चिकित्सकले यस्तो सल्लाह दिएका हुन् ।

निजी विद्यालयमा अध्ययन गर्ने ६ वर्षदेखि १० वर्ष उमेर समूहका बालबालिकामा पिसाबको बढी समस्या देखिएको काठमाडौं मेडिकल कलेजका डा. सुनीलराज मानन्धरले जानकारी दिए । उनका अनुसार बालबालिकालाई पिसाब लागेको ३० मिनेटभित्र गराइसक्नुपर्छ ।

डा. मानन्धरले कतिपय बोर्डिङ स्कुलले जनमानसमा राम्रो देखाउने नाममा विद्यार्थीलाई टिफिन समयअघि निस्कन नदिने हुँदा बालबालिकामा स्वास्थ्य समस्या देखिएको बताए ।

बालबालिकाकोे गुनासो : पिसाब फेर्न समस्या छ, पानी कम खान्छौँ

बिरामी भएर उपचारमा आएका स्कुले बालबालिकाले समयमा पिसाब फेर्न नपाउने भएकाले विद्यालय समयमा पानी कम खाने गरेको बताउने गरेको चिकित्सकको भनाइ छ । ‘सरकारीमा भन्दा निजी स्कुलमा अध्ययन गर्ने बालबालिकाको स्वास्थ्यमा समस्या धेरै देखिएको छ ।

उनीहरूमा देखिएको स्वास्थ्यको प्रमुख समस्या भनेको मिर्गौला र पिसाबको संक्रमण हो,’ बालरोग विशेषज्ञ डा.बाबुराम मरासिनीले भने, ‘निजी विद्यालयले विद्यार्थीलाई बाहिर निस्कन कडा गरेको देखियो । छिनछिनमा पिसाब फेर्न रोक लगाउने भएकाले बालबालिकामा पिसाबको संक्रमण र मिर्गौलामा समस्या भएको पाइयो ।’

चारदेखि पाँच सय एमएल पिसाब अट्छ

बालबालिका समय–समयमा पानी खाइरहन्छन् । ठूला मानिसको तुलनामा बालबालिकाको पिसाबथैली सानो हुने भएकाले छिटोछिटो पिसाब लाग्ने हुन्छ । उनीहरूको पिसाबथैलीमा चार सयदेखि पाँच सय एमएल मात्रै पिसाब अट्ने क्षमता हुन्छ ।

‘घरको शौचालयभन्दा विद्यालयको शौचालय फोहोर भएको अवस्थामा पनि बालबालिकाले प्रयोग गर्न नमान्ने देखिएको छ । त्यसैले पनि बालबालिकाले विद्यालय समयमा पानी कम खाने गरेको देखियो,’ डा. मरासिनीले भने ।

छात्रामा पिसाबको संक्रमण बढी

विद्यालयमा छात्रको अनुपातमा छात्राको संख्या बढी छ । तर, छात्राले प्रयोग गर्ने शौचालय थोरै मात्रामा छन् । लामो समयसम्म पालो पर्खनुपर्ने समस्याले उनीहरूमा पिसाबको संक्रमण बढी देखिएको चिकित्सकहरू बताउँछन् । अन्तर्राष्ट्रिय मान्यताअनुसार हरेक दुई घन्टामा एकपटक अनिवार्य पिसाब फेर्नुपर्छ । दुई घन्टा काम गर्ने ठाउँमा शौचालय अनिवार्य हुनुपर्छ ।

प्रत्येक पाँच मिनेटमा ‘ब्रेक’ दिनुपर्छ

अभिभावक संघका पूर्वअध्यक्ष सुप्रभात भण्डारीका अनुसार विद्यार्थीलाई निजी विद्यालयले बढी नियन्त्रणमा राख्ने भएकाले समय–समयमा बाहिर जान पाउँदैनन् । ‘पिसाब आउँदैपिच्छे शिक्षकलाई भन्न सक्दैनन्,’ उनले भने, ‘यस विषयमा हामीले गम्भीर रूपमा सोच्न सकेका छैनौँ ।

अब हाम्रो ध्यान विद्यार्थीको जीवनशैलीमा जोडिनेछ ।’ उनले निजी विद्यालयले लामो समयपछि मात्रै ‘ब्रेक’ दिने गरेको भन्दै त्यसलाई अन्त्य गर्न आवाज उठाउने बताए । भण्डारीले केही विद्यालयले ४५ मिनेटमा ‘ब्रेक’ दिने गरे पनि धेरै विद्यालयले टिफिन समयअघि नदिने गरेको सुनाए ।

विद्यालयले हरेक पिरियड सकेर पाँच मिनेट ब्रेक समय छुट्याउने व्यवस्था गर्नुपर्ने उनको भनाइ छ ।

नयाँ पत्रिका दैनिकमा अर्जुन अधिकारीको समाचार

अझै तीन हप्ता डेंगुको जोखिम कायमै

काठमाडौं । काठमाडौं उपत्यकासहित देशका ७५ जिल्लामा फैलिएको डेंगुको जोखिम अझै केही दिन कायम रहने देखिएको छ ।  इपिडिमियोलोजी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखाको तथ्याङ्क अनुसार पुसदेखि हालसम्म देशभर ११ हजारभन्दा बढीमा डेंगु सङ्क्रमण पुष्टि भएको छ भने छ जना सङ्क्रमितको मृत्यु भएको छ । डेंगु सङ्क्रमण सबैभन्दा बढी कास्की जिल्लामा पुष्टि भएको छ । डेंगुको सङ्क्रमणको खतरा कायमै रहेकाले थप सजकता अपनाउन चिकित्सकको आग्रह छ । यही तरिकाले बढ्दै गएमा दशैँमा डेंगु भयावह हुन सक्ने विज्ञको आकलन छ । लामखुट्टे वयस्क भइसकेकाले लामखुट्टेको टोकाइबाट बच्ने उपाय अपनाउन चिकित्सकहरुको सुझाव छ । इपिडिमियोलोजी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखाको किटजन्य शाखाका प्रमुख डा.गोकर्ण दाहालले अझै २०/२२ दिन डेंगुको जोखिम कायमै रहने हुँदा सचेत रहन आग्रह गर्नुभयो    उहाँ भन्नुहुन्छ,“अबको २०-२२ दिनसम्म डेंगुको जोखिम कायमै रहन्छ, त्यसपछि बिस्तारै यसको जोखिम कम हुँदै जानेछ । त्यसैले यो समयमा सचेत रहन सबैलाई आग्रह छ ।”

थप ८१ जनामा कोरोना भाइरस संक्रमण पुष्टि, ५४ जना संक्रमणमुक्त

काठमाडौं । पछिल्लो २४ घण्टामा थप ८१ जनामा कोरोनाभाइरस संक्रमण पुष्टि भएको छ । स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयका अनुसार १३०६ जनामा गरिएको परीक्षणमा सो संख्यामा संक्रमण पुष्टि भएको हो । यस्तै मन्त्रालयका अनुसार पछिल्लो २४ घण्टामा ५४ जना संक्रमणमुक्त भएका छन् । हाल देशभर ३७० जना सक्रिय संक्रमित रहेका छन् भने काठमाडौँमा १ जना संक्रमित भेन्टिलेटरमा रहेका छन् । यस्तै आईसीयूमा ३ जना उपचाररत छन् ।

कोरोनो सङ्क्रमण देखिएमा अनिवार्य आइसोलेशनमा बस्न मन्त्रालयको आग्रह

काठमाडौं । देशभर हरेक दिन कोरोना भाइरस संक्रिमतहरुको संख्या बढ्दै गएकाले स्वास्थ्य तथा जनसङ्ख्या मन्त्रालयले सङ्क्रमण देखिएमा सात दिनसम्म अनिवार्य आइसोलेशनमा बस्न आग्रह गरेको छ । मन्त्रालयले कोरोना भाइरस सङ्क्रमणको कारणले ज्वरो र सास फेर्न कठिनाइ भएको अवस्थामा सात दिनसम्म अनिवार्य आइसोलेशनमा बस्न आग्रह गरेको हो । मन्त्रालयका सहप्रवक्ता डा समीरकुमार अधिकारीका अनुसार कुनै पनि लक्षण नरहेको, पाँच दिनसम्म आइसोलेशनमा बसेको वा पाँच दिनभन्दा बढी बसेको, २४ घण्टाभित्र ज्वरोको औषधि नखाई नै ज्वरो कम भएको भए भने आइसोलेशनमा बस्नुपर्दैन । सात दिनसम्म आइसोलेशनमा बसेर आठौँ दिनमा बाहिर निस्केपनि अरु मानिसको सम्पर्कमा नजानसमेत आग्रह गरिएको छ । मन्त्रालयले आइसोलेशनमा रहेकाले मिलेसम्म छुट्टै शौचालय भएको प्रशस्त हावा आउने छुट्टै कोठामा बस्ने तथा नाक, मुख र चिउडो छोपिने गरी मास्क लगाउने र प्रयोग गरिएको मास्कको उचित व्यवस्थापन गर्ने तथा बेला बेलामा साबुन पानीले हात धुन आग्रह गरेको छ ।  

पुरुषका लागि गर्भनिरोधक चक्की बनाउने प्रयास सफल

पुरुषका लागि गर्भनिरोधक चक्की बनाउने प्रयास सफल भएको छ । विशेषज्ञहरुले पुरुषले प्रयोग गर्न मिल्ने गर्भनिरोधक चक्की प्रारम्भिक मानवीय सुरक्षा परीक्षणमा पहिलो सफलता प्राप्त भएको जनाएका छन् । दिनको एकपटक खानु पर्ने चक्कीमा शुक्राणु उत्पादन बन्द गर्ने हर्मोन राखिएको छ । अहिलेसम्म पुरुषका लागि कण्डम वा भ्यासेक्टोमी मात्रै गर्भनिरोधक साधनका रुपमा उपलब्ध छन् । विशेषज्ञहरुले यो चक्कीको प्रयोग हुन थालेपछि पुरुषका लागि तेस्रो विकल्प बन्ने जनाएका छन् । तर, डाक्टरहरुले यो चक्की बजारमा आउन अझै एक दशक लाग्ने जनाएका छन् । एलए बायो मेड तथा युनिभर्सिटी अफ वासिङ्गटनका अनुसन्धानकर्ताका अनुसार गर्भनिरोधक चक्की खान छोडेपछि शुक्राणुको उत्पादन पूर्ववत् अवस्थामा फर्किने देखिएको जनाएका छन् । स्वस्थ पुरुषमा हरेक समय नयाँ शुक्राणुहरु उत्पादन भइरहेका हुन्छन् । यसको उत्पादनलाई रोक्नका लागि हर्मोनकै प्रयोग गर्नुपर्ने हुन्छ । तयार पारिएको चक्कीले शुक्राणुको उत्पादन त्यसको डोजले कायम रहुन्जेल मात्रै रोकिने विज्ञले बताएका छन् । महिलाका लागि भने ५० वर्षअघि देखि गर्भनिरोधक चक्की प्रयोग हुँदै आएको छ । तर पुरुषका लागि चक्की बनाउँदा त्यसका कारण यौन चाहना र लिंगको उत्तेजनामा कमी आउने समस्या मुक्त बनाउनु पर्ने भएकाले समय लागेको विशेषज्ञहरुले बताएका छन् ।

लोकप्रिय