इटहरी डुबाउने शेहरामा तटबन्ध

इटहरी डुबाउने शेहरामा तटबन्ध

इटहरी, फागुन २४ । इटहरी उपमहानगरपालिकाले शेहरा खोलामा तटबन्धको काम सुरु गरेको छ। इटहरीमा बाढी नियन्त्रणको लागि खोला मिचेका संरचना हटाउने क्रम चलिरहँदा समस्याको दीर्घकालीन समाधानको काम थालेको हो।

शेहरा खोलामा बाढी आउँदा ओभरफ्लो भई टेंग्रा खोलामा पानी पसेर इटहरी डुबाउने गरेको निष्कर्ष निकाल्दै शेहरा खोला नियन्त्रण थालिएको हो। गत साउनमा इटहरीमा बाढी आएर इटहरी चोक डुबानमा परेको र ८ जनाको ज्यान गएको घटनापछि इटहरी बाढी समस्याको दीर्घकालीन समाधानमा केन्द्रित भएको हो।

खोलाको करिब ६ किलोमिटर क्षेत्र जोखिमपूर्ण छ। अहिले तीन सय मिटर बाँध दायाँबायाँ बाँध्ने र खोलालाई बीचबाट बगाउन च्यानलाइजको काम भइरहेको छ। त्यसको लागि ५० लाख रुपैयाँ छुट्याइएको छ। आगामी वर्षदेखि थप बजेट विनियोजन गर्ने र प्रदेश सरकारसमेतको सहयोग जुटाएर काम गर्ने योजना रहेको उपमेयर लक्ष्मी गौतमले बताइन्।

इटहरी उपमहानगरपालिकाका वरिष्ठ इन्जिनियर अर्जुन दाहालले शेहरा खोला धरान र सुन्दर हरैंचा नगरपालिकासँग समेत सम्बन्धित रहेकोले दुई नगरपालिकासँग पनि कुरा भइरहेको बताए।

उपमहानगरपालिका त्यहाँ थुप्रिने बालुवा, गिट्टीलाई निकालेर नगरका बाटोहरू पुर्ने योजनामा छ।

शेहरा खोला खहरे खोला हो। जसले चुरेको फेदीदेखिको ढुंगा, गिट्टी तथा बालुवा बोकेर ल्याउँछ। वर्षामा खोलामा थुपार्ने ढुंगा गिट्टीको कारण शेहरा खोलाको सतह वर्षामा वरिपरिको जमिनको सतहभन्दा अग्लो हुने गर्छ। ‘बाँध बाँधेसँगै खोलामा थुप्रिने ढुंगा, गिट्टी र बालुवासमेत नियमित निकाल्नुपर्छ,’ उनले भने, ‘नत्र जति बाँध बाँधे पनि बालुवा, गिट्टी थुप्रिहाल्छ।’

अहिले इटहरी उपमहानगरपालिका त्यहाँ थुप्रिने बालुवा, गिट्टीलाई निकालेर नगरका बाटोहरू पुर्ने योजनामा छ। इटहरी उपमहानगरकी उपमेयर लक्ष्मी गौतम भन्छिन्, ‘यसो गर्दा डुबानको समस्या पनि नहुने र इटहरीका बाटो मर्मत पनि हुन्छ।’

तर, खोलाबाट गिट्टी झिक्न सजिलो छैन। राष्ट्रपति चुरे संरक्षण क्षेत्र र त्यसमा पनि जंगल भएकाले खोलाजन्य सामग्री झिक्न पाइँदैन। त्यसैले यस पटक आफूहरूले अलि चुनौती लिएरै पनि खोला गहिरो बनाउने काम थालेको गौतम बताउँछिन्।

अघिल्ला वर्षसम्म जिल्ला विकास समितिले खोलाको सामग्री निकाल्न ठेक्का लगाउने गरेको थियो। स्थानीय तह स्वायत्त भइसकेपछि पनि जिल्ला समन्वय समितिले आफूहरूलाई सोध्दै नसोधी ठेक्का लगाएको उनको गुनासो छ। तर, अर्को वर्षदेखि आफूहरूले नै वातावरणलाई हानि नपुग्ने गरी कन्सल्टेन्टको सहयोगमा काम थाल्ने उनले बताइन्।

शेहरा खोलाको दुवैतर्फ तटबन्ध बाँधियो भने शेहरामा आएको बाढी टेंग्रामा पस्न पाउँदैन। तर, सबै पानी बुढी खोलामा मिसिन्छ। त्यसैले बुढी खोलामा भने अघिल्लो वर्षको भन्दा ठूलो बाढी आउने सम्भावना छ। गएको साउनमा बाढीका कारण मृत्यु हुनेमध्ये ७ जना बुढी खोला किनारमा बसोबास गर्नेहरू थिए। ‘बाढी आइसकेपछि कुनै न कुनै ठाउँबाट पानी बग्छ,’ उपमेयर गौतम भन्छिन्, ‘तर हामी क्रमशः काम गर्दै छौं।’

पञ्चायतकालमा थियो तटबन्ध
शेहरा खोलामा यसअघि पञ्चायतकालमा तटबन्ध गरिएको थियो। तत्कालीन प्रधानपञ्च रामकुमार सुब्बाले शेहरा खोलामा तटबन्ध लगाएका थिए। तर, त्यो तटबन्ध धेरै समय भने टिकेन। ‘चोर र तस्करहरूले तटबन्धबाट ढुंगासँगै तारजालीसमेत चोरेर लगिदिए,’ सुब्बा अझै सम्झन्छन्, ‘त्यसपछि कसैले पनि तटबन्ध गर्न सकेको छैन।’

अहिलेको तटबन्धका तारजाली र ढुंगा भने चोरी हुन नसक्ने इन्जिनियर दाहाल बताउँछन्। ‘त्यसबेला राजनीतिक अस्थिरताको फाइदा उठाएर चोरिएको थियो,’ उनले भने, ‘अब त स्थानीय सरकार छ, राजनीतिक स्थिरता पनि छ, त्यस्तो हुँदैन।’

तीन संसदीय समितिको बैठक बस्दै, यस्ता छन् ऐजेण्डा

काठमाडौँ । सङ्घीय संसद्अन्तर्गतका तीन संसदीय समितिको बैठक आज बस्न लागेको छ । संसद सचिवालयका अनुसार कानुन, न्याय तथा मानव अधिकार समितिको बैठक बिहान ११ बजे बस्नेछ । बैठकमा आगामी दिनमा गर्ने स्थलगत अनुगमन तथा समितिले गर्ने काम कारवाहीका विषयमा छलफल हुनेछ । ११ बजे नै बस्ने विकास, आर्थिक मामिला तथा सुशासन समितिको बैठकमा विश्व जलवायु सम्मेलन (कोप २८) को कार्यप्रगतिबारे छलफल हुने बताइएको छ । त्यसैगरी, बैठकमा विश्व जलवायु सम्मेलन (कोप २९) मा नेपालको सहभागिताका लागि आवश्यक तयारीका सम्बन्धमा पनि छलफल हुने बताइएको छ । यस्तै दिउँसो १ बजे बस्ने विधायन व्यवस्थापन समितिको बैठकमा नविकरणीय ऊर्जा तथा ऊर्जा दक्षता सम्बन्धी विधेयक, २०८१ माथि दफावार छलफल हुने कार्यसूची छ ।

यस्तो रहनेछ आजको मौसम

काठमाडौँ । मनसुनको न्यून चापीय रेखा सरदर स्थानको दक्षिणतिर अवस्थित रहेको छ । देशभर मनसुनी वायुको प्रभाव रहेको मौसम पूर्वानुमान महाशाखाले जनाएको छ । हाल देशको पहाडी भूभागमा आंशिकदेखि साधरणतया बदली रही बाँकी भूभागमा मौसम मुख्यतया सफा रहेको छ । कोशी, गण्डकी र सुदूरपश्चिम प्रदेशका पहाडी भूभागका एक–दुई स्थानमा चट्याङ्गसहित हल्का वर्षा भइरहेको छ। आज दिउँसो गण्डकी, कर्णाली र सुदूरपश्चिम प्रदेशमा आंशिकदेखि साधरणतया बदली रही बाँकी प्रदेशमा आंशिक बदलीदेखि मौसम मुख्यतया सफा रहने छ । कर्णाली प्रदेशका केही स्थानहरू, गण्डकी र सुदूरपश्चिम प्रदेशका थोरै स्थानहरूमा तथा बाँकी प्रदेशका पहाडी भूभागका एक–दुई स्थानमा चट्याङ्गसहित हल्कादेखि मध्यम वर्षाको सम्भावना रहेको महाशाखाले जनाएको छ। यस्तै आज राति कर्णाली प्रदेशका थोरै स्थानहरूमा तथा बाँकी प्रदेशका पहाडी भूभागका एक–दुई स्थानमा चट्याङ्गसहित हल्कादेखि मध्यम वर्षाको सम्भावना रहेको महाशाखाले जनाएको छ।

अनेरास्ववियु (क्रान्तिकारी)को राष्ट्रिय सम्मेलनको तयारी पूरा

काठमाडौं । नेकपा (माओवादी केन्द्र) निकट अखिल नेपाल राष्ट्रिय स्वतन्त्र विद्यार्थी युनियन (क्रान्तिकारी) को २३औँ राष्ट्रिय सम्मेलनको तयारी पूरा गरेको छ ।  क्रान्तिकारीका अध्यक्ष पञ्चा सिंहले यही असोज १० देखि १४ गतेसम्म हुने सम्मेलनको तयारी पूरा गरिएको जानकारी दिनुभयो । यसअघि सम्मेलन असोज २ देखि ५ गते तोकिएकामा तीन प्रदेश कमिटीको सम्मेलन बाँकी रहेकाले नयाँ मिति तोकिएको उहाँले बताउनुभयो । सम्मेलनमा दुई हजार तीन सय २३ प्रतिनिधि सहभागी हुने भएका छन् । सम्मेलनले ३३ पदाधिकारीसहित दुई सय ४३ जनाको नयाँ केन्द्रीय कमिटी चयन गर्नेछ ।  उहाँका अनुसार यसपटक सम्मेलनमा सहभागी प्रतिनिधिले नै पदाधिकारी र केन्द्रीय कमिटी चयन गर्ने छन् । वर्तमान केन्द्रीय समितिले सम्मेलनमा सहभागी हुनका लागि आआफ्नो मातहतका कमिटीबाट निर्वाचित भएर आउनुपर्ने नयाँ व्यवस्था गरिएको छ । यसअघि वर्तमान केन्द्रीय कमिटी स्वतः सम्मेलनको प्रतिनिधिका रुपमा रहँदै आएका थिए ।  सम्मेलनको उद्‌घाटन सत्र कमलादीस्थित नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठान र बन्द सत्र किर्तिपुरस्थित त्रिभुवन विश्वविद्यालयको सभाहलमा हुने छ । सम्मेलनको उद्‌घाटन माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले गर्नुहुनेछ ।

जलवायु न्यायको माग गर्दै युवाहरु सडकमा

ललितपुर– जलवायु न्यायको माग गर्दै युवायुवतीको समूहले ललितपुरको जावलाखेलमा पिपुल्स क्लाइमेट मार्च २०२४ र्‍याली निकालेका छन् । र्‍यालीमा सहभागीले विभिन्न नारा लेखिएका ब्यानर र प्ला कार्ड बोकेका थिए । उनीहरूले विकसित मुलुकहरूले खनिज, पेट्रोलियम एवं औद्योगिक उत्सर्जनबाट प्रदुषण बढाउन मुख्य जिम्मेवार रहेको र यसको मारमा नेपाल जस्ता राष्ट्रहरू परेको भन्दै विकसित देशले नेपाल जस्ता देशलाई क्षतिपूर्ति दिनुपर्ने माग गरेका छन् । विकसित राष्ट्रहरूले नेपाल जस्तो कम हरितगृह ग्यास उत्सर्जन गर्ने देशलाई तिर्नुपर्ने दायित्व पनि ऋणको रूपमा दिन खोजेको भन्दै यसको विरोध समेत गरेका छन् । नेपालमा भएको यो र्‍याली ‘ग्लोवल विक अफ एक्सन इन साउथ एसिया’को सन्दर्भ पारेर पनि आयोजना गरिएको हो ।

लोकप्रिय