स्थानीय निर्वाचनबारे तिमिल्सिनाका ३० टिप्स्
काठमाडौं । स्थानीय निर्वाचन २०७९ मा निर्वाचन अभियानमा खटिएका युवा नेता मनहरि तिमिल्सिनाले स्थानीय निर्वाचनका अनुभव र शिक्षाहरू भन्दै सामाजिक संजालमा ३० बुँदा सार्वजनिक गरेका छन् ।
यस्ता छन् तिमिल्सिनाका ३० टिप्स्
१. निर्वाचन जित्न बलियो संगठन चाहिन्छ, आफ्नै तागतमा उभिएर मात्र निर्वाचन जित्न सकिन्छ।
२. मतदाता ठूला कुरा र उपलब्धीभन्दा आफ्नो जीवनमा प्रत्यक्ष लाभ मिल्ने मुद्दामा आकर्षित हुन्छन्।
३. गठबन्धनले संगठित कार्यकर्तालाई निर्देशित गर्न सक्छ। तर, नरम र तटस्थ मतदातालाई सक्दैन।
४. निर्वाचन समीकरणमा मतदाताले परिस्थितिजन्य एकताभन्दा मनोवैज्ञानिक एकता चाहन्छन्।
५. समीकरण सजातीय हुनुपर्छ। मतदाताले समीकरणको औचित्य अन्तर्मनदेखि वोध गर्न सक्नुपर्छ।
६. मतदाताले दलको घोषणापत्र कम हेर्छन्, दलको तागत र उम्मेदवारको छवि बढी हेर्छन्।
७. परम्परागत मुद्दा मतदाताले रूचाउँदैनन्। नयाँपन र विश्वासिलो आधार खोज्छन्।
८. निर्वाचनको बखत मात्र मतदाताबिच पुग्ने तरिकाले अपेक्षित परिणाम निकाल्न सकिँदैन।
९ मतदाताले पाँच वर्षको दौरानमा पार्टी र नेताहरूले आफूहरूप्रति गरेको स–साना व्यवहारको पनि हिसाब राख्छन्।
१०. दल र नेता चुनाव आएपछि गाउँ जाने र मतदाता पासो ढुकेर बस्ने प्रवृत्ति लोकतन्त्रका निम्ति घातक छ।
११. सिद्धान्त र निष्ठा कमजोर हुँदा अन्तर्घात प्रभावी रहन्छ। पार्टीहरूमा आत्मानुशासन कमजोर छ।
१२. उम्मेदवार छनोट गर्दा लोकतान्त्रिक प्रक्रिया अवलम्बन गर्नुपर्छ। त्यसले मात्र निर्वाचनमा एकीकृत तागत पैदा गर्छ।
१३. पार्टीले टिकट दिँदा अर्कोपटक टिकट नपाए पनि पार्टीको उम्मेदवार जिताउन लाग्नेछु भन्ने सहीछाप गराउन आवश्यक देखिन्छ।
१४. पार्टीभित्र सबै नेता–कार्यकर्ताले भविष्य देख्ने नीति–कार्यक्रम चाहिन्छ। आफूले टिकट नपाए ‘भर्सेला परोस्’ भन्ने प्रवृत्ति घातक छ।
१५. मतदाताले बलशाली होइन, आफ्नो सुखदुखमा साथ दिने जनप्रतिनिधि खोज्छन्, लाभको हिसाबकिताब गर्छन्।
१६. स्थानीय निर्वाचनमा भौगोलिक अवस्थिति, उम्मेदवारको सम्बन्धले पनि जीतहारमा विशेष अर्थ राख्दछ।
१७. स्थानीय तहमा निर्वाचन आचारसंहिता अनुगमन र कार्यान्वयन गर्ने शक्तिशाली संयन्त्र चाहिन्छ।
१८.हाम्रो मतदाता शिक्षा कमजोर छ। निर्वाचन प्रणाली र व्यवस्थापनबारे पुनर्विचार गर्नुपर्छ।
१९. जेष्ठ नागरिक र अशक्त मतदातालाई मतदान केन्द्रसम्म ल्याउने व्यवस्था निर्वाचन आयोगले गर्नुपर्छ।
२०. मतदान केन्द्रको व्यवस्थापनबारे आयोगले नयाँ ढंगले सोच्नुपर्छ। घण्टौं उभिएर मतदान गर्ने प्रणाली फेर्नुपर्छ।
२१. आचारसंहिता उल्लंघन गर्ने उम्मेदवारीको २४ घण्टामा उम्मेदवार रद्द हुने कानुनी व्यवस्था चाहिन्छ।
२२. उत्पीडित वर्ग र समुदायलाई आज होइन, भोलिका लागि आशातीत हुनसक्ने शिक्षा र योजना चाहिन्छ।
२३. दलहरूले पार्टी झण्डाभन्दा चुनावी चिन्हलाई नै स्थापित गराउन बढी जोड गर्नुपर्ने देखिन्छ।
२४. विभाजनले नेता–कार्यकर्ताभन्दा मतदाताको मनोविज्ञानमा बढी असर गर्छ। फुटमा संख्याको नभएर मनोविज्ञानको प्रभाव रहन्छ।
२५. उम्मेदवारमा स्थानीय तहको इतिहास, सभ्यता, विशेषता, मनोविज्ञान र सम्भावनाको राम्रो अध्ययन चाहिन्छ।
२६. पार्टीहरूले नेता–कार्यकर्ताको आवधिक कार्यसम्पादन मूल्यांकनको व्यवस्था गरेर नेता जनतातिर फर्काउनुपर्छ।
२७. अधिंकाश निर्वाचित जनप्रतिनिधिहरू आफ्नो कर्तव्य र अधिकारबारे सुसूचित छैनन्। पार्टीहरूले अभिमुखीकरण गर्नुपर्छ।
२८. जनताले सरल र वैज्ञानिक सेवा प्रवाह, सुशासन र जीवनमा आधारभूत परिवर्तन खोजेका छन्। दलहरूले त्यतातर्फ प्राथमिकता दिनुपर्छ।
२९. घोषणापत्रमा ठूलठूला कुरा लेख्ने तर जितेपछि कार्यान्वयन नगर्ने पार्टी र जनप्रतिनिधिलाई नियन्त्रण गर्ने कानुन चाहिन्छ।
३०. पराजित उम्मेदवारले आफूले प्राप्त जनमतको सम्मान गर्दै क्रियाशील भइरहे अर्को निर्वाचनमा जीत उसैको हुन्छ।
उपनिर्वाचन : भोलिबाट मौन अवधि
काठमाडौं । बुधबार (भोलि) राति १२ बजेबाट उपनिर्वाचनको प्रचारप्रसार गर्न नपाइने (मौन) अवधि सुरु हुने भएको छ । वैशाख १५ गते हुने उपनिर्वाचनका लागि बुधबार राति १२ बजेबाट प्रचार गर्न नपाइने निर्वाचन आयोगले जनाएको छ। निर्वाचन आचारसंहिताअनुसार निर्वाचन हुने ४८ घण्टाअघिदेखि चुनावको प्रचारप्रसार गर्न पाइँदैन ।वैशाख १५ गते प्रतिनिधिसभातर्फ इलाम–२ र प्रदेशतर्फ बझाङ १ को १ मा उपनिर्वाचन हुँदै छ । इलाममा १९ र बझाङमा ११ उमेदवार चुनावी मैदानमा छन् ।
एभरेष्ट दैनिक
११ बैशाख, २०८१
रिक्त २३ पदहरूमा उपनिर्वाचनको तयारी, मतदाता नामावलीमा नाम दर्ता गर्न आह्वान
काठमाडौं । निर्वाचन आयोगले मतदाता नामावलीमा नाम छुटेकालाई नाम दर्ता गर्न आह्वान गरेको छ । आयोगले उपनिर्वाचनको मिति घोषणा हुनुअघि नै नाम दर्ता गर्न आह्वान गरेको हो । आयोगले विज्ञप्ति जारी गर्दै भनेको छ, “मतदाता दर्तासम्बन्धी विद्यमान व्यवस्था बमोजिम देशभरका योग्यता पुगेका सबै नेपाली नागरिकहरूको मतदाता नामावलीमा नाम दर्ता भएकै छ भन्नेमा आयोग विश्वस्त छ । तथापि, विभिन्न कारणले मतदाता नामावलीमा नाम दर्ता गर्न छुट भएका देशभरका र विशेषतः पद रिक्त भएका देहायका स्थानीय तह, प्रदेश सभा निर्वाचन क्षेत्र र प्रतिनिधिण्सभा निर्वाचन क्षेत्रभित्रका योग्यता पुगेका नेपाली नागरिकलाई उपनिर्वाचनको मिति घोषणा हुनुपूर्व नै मतदाता नामावलीमा नाम दर्ता गर्न आयोग आह्वान गर्दछ,” मतदाता नामावली ऐन, २०७३ को दफा ४ (२) बमोजिम निर्वाचनको मिति तोकिएपछि मतदाता नामावलीमा नाम दर्ता गर्ने कार्य स्थगित गर्नुपर्ने कानुनी व्यवस्था रहेको छ । ०७९ वैशाख १० गते स्थानीय तह निर्वाचन र मंसिर ४ गते प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभा सदस्यको निर्वाचन भएपछि रिक्त पदहरूमा उपनिर्वाचन गर्ने तयारी आयोगले गरेको छ । स्थानीय तह, प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभा सदस्यका २३ पदहरू रिक्त रहेकाले उपनिर्वाचन गर्नुपर्ने आयोगले जनाएको छ । उपनिर्वाचनको मिति तोक्ने गरी आन्तरिक तयारी प्रारम्भ गरिएको आयोगले जनाएको छ ।
एभरेष्ट दैनिक
२२ माघ, २०८०
आयोगले राष्ट्रपतिलाई बुझायो राष्ट्रिय सभा चुनावको प्रतिवेदन
काठमाडौं । निर्वाचन आयोगले राष्ट्रिय सभा चुनावको परिणामसहितको प्रतिवेदन राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेललाई बुझाएको छ। आयोगका प्रमुख निर्वाचन आयुक्त दिनेशकुमार थपलियाले आइतबार शितल निवासमा राष्ट्रपति पौडेललाई चुनाव प्रतिवेदन बुझाएका हुन्। राष्ट्रिय सभा सदस्य निर्वाचन ऐन, २०७५ को दफा ६० बमोजिम राष्ट्रिय सभा सदस्य निर्वाचन २०८० को निर्वाचन परिणाम सहितको प्रतिवेदन थपलियाले राष्ट्रपति पौडेललाई पेश गरेको राष्ट्रपति कार्यालयकी प्रवक्ता शैलजा रेग्मी भट्टराईले जानकारी दिइन्। १९ सदस्यका लागि गत माघ ११ गते राष्ट्रिय सभा चुनाव भएको थियो। जसमा विभिन्न ८ दलका ५१ जना उम्मेदवार थिए। सत्ता गठबन्धनका विभिन्न दलबाट १८ र नेकपा (एमाले) बाट एक जना राष्ट्रिय सभा सदस्य निर्वाचित भएका छन् ।
एभरेष्ट दैनिक
१४ माघ, २०८०
राष्ट्रिय सभा निर्वाचन सत्ता गठबन्धन १८ र १ सिटमा एमाले विजयी
काठमाडौं । राष्ट्रिय सभा सदस्य निर्वाचनमा सत्ता गठबन्धन १८ सिटमा विजयी हुँदा प्रमुख प्रतिपक्ष दल नेकपा एमाले एक सिटमा विजयी भएको छ । बिहीबार बिहान ९ बजेदेखि शुरु भएको निर्वाचनमा सात प्रदेशमध्ये कोशी प्रदेशको एक सिटमा कांग्रेसले माओवादी केन्द्रलाई घात गरेका कारण एमालले माओवादी केन्द्रबाट एक सिट खोस्न सफल भएको छ । राष्ट्रिय सभा सदस्यका लागि कोशीमा सत्ता गठबन्धनबाट नेपाली कांग्रेसका कृष्णप्रसाद सिटौला र नेकपा एमालेकी रुक्मणि कोईराला, मधेस प्रदेशबाट गठबन्धबाट नेपाली काँग्रेसका आनन्दप्रसाद ढुंगाना र जनता समाजवादी पार्टी, नेपालकी पूजा चौधरी, बागमती प्रदेशबाट गठबन्धनबाट नेपाली कांग्रेसका विष्णुकुमारी पुडासैनी, नेपाली कांग्रेसकै जितजंग बस्नेत, नेकपा (माओवादी केन्द्र) का श्रीकृष्ण अधिकारी, नेकपा (एकीकृत समाजवादी) का घनश्याम रिजाल निर्वाचित भए । त्यस्तै, गण्डकी प्रदेशबाट सत्ता गठबन्धनकै कांग्रेसका पदमबहादुर परियार, कांग्रेसका किरणबाबु श्रेष्ठ, नेकपा (माओवादी केन्द्र)का मनरुपा शर्मा निर्वाचित भए। लुम्बिनी प्रदेशबाट गठबन्धनकै नेपाली कांग्रेसका विष्णुकुमारी सापकोटा र नेकपा (माओवादी केन्द्र) का झक्कु सुवेदी निर्वाचित भए । कर्णाली प्रदेशमा गठबन्धनबाट नेपाली कंँग्रेसका कृष्णबहादुर रोकाया, नेकपा (एकीकृत समावादी) का सावित्री मल्ल, नेकपा (माओवादी केन्द्र) का विष्णुबहादुर विश्वकर्मा निर्वाचित भए। सुदूरपश्चिम प्रदेशमा सत्ता गठबन्धनबाट नेपाली कांग्रेसका बलदेव बोहरा र नरायणदत्त भट्ट तथा नेकपा (माओवादी केन्द्र)का रेणु चन्द निर्वाचित भए । राष्ट्रिय सभामा १९ सिटका लागि बिहीबार मतदान भएको हो । जसमा नेपाली कांग्रेस १० सिटमा विजयी भएको छ भने सत्ता गठबन्धनबाटै नेकपा (माओवादी केन्द्र) ५ सिट र नेकपा (एकीकृत समाजवादी) ले दुई सिट जितेको छ । त्यस्तै, जनता समाजवादी पार्टीले एक सिट जितेको छ भने प्रमुख प्रतिपक्ष दल नेकपा एमालेले १ सिट जितेको छ ।
एभरेष्ट दैनिक
११ माघ, २०८०
