भट्टराई र यादवबीच एकताको भारतीय कनेक्सन

भट्टराई र यादवबीच एकताको भारतीय कनेक्सन

काठमाडौं, फागुन १३ । पछिल्लो केही समययता राष्ट्रिय राजनीतिका मुद्दाहरुमा नयाँ शक्ति नेपाल र संघीय समाजवादी फोरम नेपालबीच ऐक्यबद्धता देखिएको छ । खासगरी संविधान संशोधन, निर्वाचन र मधेसी मोर्चाले उठाएका मागहरुमा उनीहरु एक ठाउँ देखिन्छन् । सरकारले निर्वाचन घोषणा गरेपछि त्यसको बिरोध गर्दै दुबै पार्टीले निर्वाचनको मिति फिर्ता लिन संयुक्त विज्ञप्ती समेत जारी गरेका छन् ।

गत महिना नेपाली मिडियामा उपेन्द्र यादव नेतृत्वको संघीय समाजवादी फोरम र नयाँ शक्ति नेपालबीच एकता हुने विषयका समाचार समेत प्रकाशित भए । त्यसयता उनीहरुले समान धारणा राख्दै कतिपय मुद्दामा संयुक्त विज्ञप्ती जारी गर्दै आएका छन् ।

वैकल्पिक शक्तिकारुपमा आफूलाई विकास गर्न खोजेको दावी गर्ने नयाँ शक्ति र संघीय समाजवादी फोरमबीच यो कार्यगत एकता त्यसै भएको होला त ? या यसका पछाडि केही आधारहरु छन् भन्ने विषय यतिखेर राजनीकि वृत्तमा चर्चाको विषय समेत बनेको छ ।

भारतीय रणनीतिः आफू समर्थित वैकल्पिक शक्तिको निर्माण
मधेसी मोर्चा र त्यसअन्तर्गतको मुख्य दल संघीय समाजवादी फोरमसँग नयाँ शक्तिको यो कार्यगत एकतालाई कतिपय भारतीय रणनीतिसँग समेत जोडेका छन् । नयाँ शक्तिका एक शीर्ष नेता भन्छन्, “हेर्दा सामान्य देखिएपनि यो एकताभित्र ठूलै अर्थ लुकेको छ । भारतले नेपालमा मधेसको समेत स्वीकार्यता हुने नयाँ वैकल्पिक शक्ति विकास गर्न खोजेको देखिन्छ ।” बाबुरामसँग औपचारिक असहमति राख्ने ती नेताले अगाडि भने, “अरु दलभन्दा फरक राजनीतिक चरित्र र विचार भएको दावी गर्ने तर घुमिफिरी हिजोकै प्रतिक्रियावादी शक्तिहरुसँग बाबुरामजीले साँठगाँठ गर्ने स्थिति देखिएको छ । उपेन्द्र यादवसँगको एकताको कुरा त्यसकै विकास हो ।”

भारतले नेपाललाई जहिल्यै पनि आफ्नो सुरक्षा छाताभित्र राख्दै आएको छ । नेपालको स्वतन्त्र अस्तित्व रहीरहेपनि राजनीतिक र आर्थिक–सांस्कृतिकरुपमा नेपाल भारतकै प्रभुत्व अन्तर्गत रहोस् भन्ने भारतीय कुटनीति समेत हो । नेपालले यो छाता उघार्नेबित्तिकै भारतले यो त्यो रुपमा नेपालमा हस्तक्षेप समेत गर्दै आएको छ । नेपालको संविधान निर्माणका क्रममा भारतले देखाएको व्यवहारले यसको पुष्टि गर्छ ।

संविधान निर्माणको बेला बाबुराम भट्टराई मस्यौदा निर्माण गर्ने एउटा मुख्य जिम्मेवारीमा थिए । मधेसी मोर्चाका नेताहरुले संविधानमा असहमति राखेका थिए । देशमा विदेशी शक्ति केन्द्रहरुले संविधान जारी गर्न नदिने ठूलो आशंका व्याप्त थियो । बैंककदेखि नयाँ दिल्लीसम्म संविधान असफल पार्ने षडयन्त्र भइरहेको कतिपय नेताहरुले अनौपचारिकरुपमा भनिरहेका थिए । र, यही आशंकाबीच बाँकी रहेका मुद्दाहरु पछि मिलाउने गरी मुख्य दलहरुले संविधान जारी गरे । तत्कालिन एमाओवादीले आफ्ना मतहरु फरक मतका रुपमा दर्ता गराएर भएपनि संविधान जारी गरे ।

यो कुरामा भारतले कडा आपत्ती जनायो र बाबुराम भट्टराईले पनि । त्यस लगत्तै बाबुरामले माओवादीबाटै राजीनामा दिए । उता मधेसवादी दलहरु आन्दोलनमा नै थिए । बाबुरामले मधेसी मोर्चाका मागमा समर्थन गरे । आन्दोलन चर्कियो र सेलायो पनि । नाकाबन्दीको नेपाली जनताले सामना गरे ।
नयाँ शक्तिका ती नेताका अनुसार, विगत एक डेढ वर्षयता देखा परेको यो परिदृश्यले भारतले नेपालमा नयाँ वैकल्पिक शक्तिको स्थापना गर्न खोजेको छ । मधेसवादी दलहरुले नाकाबन्दी जस्तो कडा आन्दोलन गर्दा समेत त्यसले आन्दोलनलाई राष्ट्रिय आन्दोलनको स्वरुप दिन नसकेको कुरा भारतका लागि ठूलो पाठ भएको उनको बुझाई छ । “त्यही भएर भारतले नयाँ व्यक्ति र शक्तिहरुलाई विकास गर्न खोजेको छ, जसले मधेस र राष्ट्रिय राजनीतिका अन्य मुद्दाहरुलाई समेत सम्बोधन गर्ने हैसियत राख्न सकोस्” उनले भने, “राजेन्द्र महतो, महन्थ ठाकुरहरुमा त्यो ल्याकत नदेखेपछि नयाँ शक्तिको गठन र त्यसपछि उपेन्द्र यादवसँगको एकता यसकै परिणाम हो भन्ने कुरा बिस्तारै स्पष्ट हुन थालेको छ ।”

भारतका लागि बाबुराम भरपर्दो नेता

भारतका लागि बाबुराम भरपर्दो नेता हुन । सन्तुलित आर्थिक विकासको कुरा गर्ने भट्टराईले जनयुद्दकालदेखि आजसम्म भारतका बारेमा समान धारणा बनाउँदै आएका छन् । नेपाली अर्थतन्त्रको विकासका लागि भारतलाई चिढाउन नसकिने उनको तर्क छ । “त्यसैले भारतले बाबुरामजीलाई प्रत्यक्ष या अप्रत्यक्षरुपमा अगाडि बढाउने रणनीति लिएको हो । यसले भारतको प्रभुत्व नेपालमा कायमै रहने र उपेन्द्र यादवहरुलाई समेत यही शक्ति केन्द्रमा मिसाउन सके मधेसलाई समेत यसभित्र संलग्न गर्न सकिने हुन्छ । किनभने मधेस नेपालको राजनीतिमा निर्णायक अर्थ राख्ने जनसंख्या र भोट भएको क्षेत्र हो ।” उनको बुझाई छ ।

त्यसो त भारतले सबै राजनीतिक शक्तिहरुलाई खेलाउन नखोज्ने भने होइन । विगतमा उसले एमालेदेखि माओवादी र कांग्रेसलाई समेत उपयोग गरेको हो । तर उपयोग गर्नु र निर्णायक अवस्थामा धोका नदिने शक्ति विकास गर्नु फरक कुरा भएको ती नेताको तर्क छ । “प्रचण्डजीलाई पनि उसले उपयोग गरेको होल बेलाबखत, तर प्रचण्ड भारत भन्दा चीनकै नजिक छन् भन्ने कुरा प्रचण्डको इतिहासले पुष्टि गरेको बेला यो कार्यनीतिक उपयोग मात्रै हुने भारतको बुझाई हो । रणनीतिक उपयोगका लागि बाबुराम नै प्रचण्ड भन्दा बढी भरपर्दा छन् ।” उनले थपे ।

यदि भारतले यही रणनीति अन्तर्गत नेपालमा चलखेल गर्न खोजेको हो भने आगामी निर्वाचनमा खासगरी मधेस र केही अन्य जिल्लामा यादव र भट्टराईबीच चुनावी एकता या त्यसअगाडि नै पार्टी एकताका सम्भावना समेत रहेको उनले बताए । तर पार्टी एकता भएमा नयाँ शक्तिभित्र नै अन्तरविरोध चर्किने र यसले पार्टी नै फुट्ने र नकारात्मक सन्देश जाने भएकोले तत्कालका लागि राजनीतिक कार्यगत एकतामा जोड दिइएको उनले बताए । भारतले समेत तत्कालै एकता गर्न चाहेको छैन तर चुनावको परिणाम आफ्नो पक्षमा आउने गरी अगाडि बढ्न भारतीयहरुले सुझाव दिएको उनले जानकारी दिए ।

प्रचण्ड सचिवालयको भन्यो- 'गगनको अभिव्यक्तिमा ओरालो बाटोको मनोदशा राम्रैसँग छचल्कियो'

काठमाडौं । सत्तारुढ नेपाली कांग्रेसका महामन्त्री गगन थापाको अभिव्यक्तिलाई प्रमुख प्रतिपक्षी दल नेकपा (माओवादी केन्द्र)का अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डको सचिवालयले खण्डन गरेको छ।  कांग्रेस महामन्त्री गगन थापाको अभिव्यक्ति गगन थापाको ओरालो बाटोको मनोदशाबाट ग्रसित भएर आएको टिप्पणी गरेका हुन् ।   आज (बिहीबार) काठमाडौँको कीर्तिपुरमा कांग्रेसको चुनावी सभालाई सम्बोधन गर्दै महामन्त्री थापाले ‘प्रचण्ड’ले प्रधानमन्त्री भइदिनुपर्‍यो भनेर हप्तामा एकपटक खबर पठाउने गरेको दाबी गरेका थिए।  यसैको खण्डन गर्दै प्रचण्डको सचिवालयले वक्तव्य जारी गरेको हो।  प्रचण्डका स्वकीय सचिव रमेश मल्लले लेखेका छन्, ‘महामन्त्रीजी ! कीर्तिपुरको निर्वाचनमा नेका (नेपाली कांग्रेस) को ओरालो बाटो तपाईंको मनोदशाबाट  राम्रैसँग छचल्किएछ। यति कुरा हेक्का राख्नुस्, माओवादी अब कसैलाई प्रधानमन्त्री बनिदिनुस् भनेर हिँड्दैन, माओवादी नयाँ जनादेशसहित आफैँ प्रधानमन्त्री बन्ने हैसियत बनाउँछ।’

उपनिर्वाचन भ्रष्टाचारको पक्ष र विपक्षको जनमत सङ्ग्रहजस्तै होः प्रचण्ड

काठमाडौं । नेकपा माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले मंसिर १६ गते हुने उपनिर्वाचन २०८४ को निर्वाचनका लागि आँखिझ्याल हुने बताउनुभएको छ । माओवादी केन्द्र कीर्तिपुरले आयोजना गरेको चुनावी सभालाई सम्बोधन गर्दै उहाँले कीर्तिपुर नगरपालिकासहित देशभरका ४४ स्थानमा हुने उपनिर्वाचनले ८४ को चुनावको नतिजा इंगित गर्ने बताउनुभएको हो । ‘यो पटक यो नगरपालिकाबाट दिने सन्देश र ४४ वटा उपनचुनावबाट दिने सन्देश ८४ को लागि आँखीझ्याल हुनेछ । यहाँबाट ८४ कस्तो हुनेछ भन्ने देखिन्छ’– उहाँले भन्नुभयो । अध्यक्ष प्रचण्डले कोही कसैको पनि डर, धाक, प्रलोभन र लोभमा नफसि विकास निर्माणको अभियानमा अघि बढ्न आग्रह पनि गर्नुभयो । अध्यक्ष प्रचण्डले उपनिर्वाचन भ्रष्टाचारको पक्ष र विपक्षबिचमा जनमत सङ्ग्रह भएको बताउनुभयो । उहाँले सरकार पक्षलाई भ्रष्टाचारीको संज्ञा दिँदै भ्रष्टाचारको विपक्षमा उभिएका दलका उम्मेदवारलाई जिताउन आग्रह गर्नुभयो । ‘जनता भ्रष्टाचारको पक्षमा छन् या भ्रष्टाचारका विरुद्ध छन् भन्ने फैसला गर्ने सर्वोच्च अदालत हो, यो निर्वाचन’– उहाँले भन्नुभयो– ‘मलाई विश्वास छ, नेपाली जनता भ्रष्टाचारका पक्षमा हुन सक्दैनन्, भ्रष्टाचारका विरुद्ध छन् ।’ उहाँले नेपाली जनता सुशासन, सामाजिक न्याय, आर्थिक समृद्धिका पक्षमा रहेको भन्दै हेर्दा उपचुनाव भए पनि यथार्थमा भ्रष्टाचारका पक्ष र विपक्षको जनतमसंग्रहजस्तै भएको बताउनुभयो ।  उहाँले वर्तमान सरकार असंवैधानिक र अप्राकृतिक ढंगले बनेको बताउनुभयो । अहिले सरकारको नेतृत्व गरिरहेकाहरूमा नै भ्रष्टाचारको तिर सोझिएपछि अप्राकृतिक ढंगबाट सरकार बन्न पुगेको स्पष्ट गर्दै उहाँले भन्नुभयो– ‘भ्रष्टाचारविरोधी अभियानको तीर ठूलो ठाउँमा पुग्ने भयो । त्यो अहिले सरकारको नेतृत्व गरेकाहरूकै ठाउँमा पुग्ने भयो। सिधा, सरल छ । यहाँ घुमाएर गर्नुपर्ने कुरा छैन । बेचन झा र प्रतिक थापा पक्राउ परेपछि फरार अभियुक्त गिरफ्तार भइसकेपछि भ्रष्टाचारविरोधी अभियानको सुई कता सोझियो भन्ने बुझ्नुभएकै छ ।’ ‘राजनीतिक परिवर्तन भए पनि जनताको अवस्था परिवर्तनका लागि नयाँ संकल्प, एउटा नयाँ अभियान र एउटा नयाँ आन्दोलन आवश्यक रहेको औल्याउँदै उहाँले थप्नुभयो– ‘म थाकेको छैन । फेरि आन्दोलन गरेर जनताको सुशासन, सामाजिक न्याय र आर्थिक विकासको आकांक्षा पूरा गर्ने वातावारण बनाउन मैले रातदिन देशभरी खटिरहेको छु ।’ मंसिर १६ को निर्वाचनमा माओवादी केन्द्रलाई विजयी बनाउन आह्वान गर्दै अध्यक्ष प्रचण्डले भन्नुभयो– ‘म ऐतिहासिक अपिल गर्न चाहन्छु । यो सामान्य कुरा छैन । यो सामान्य चुनाव जित र हारको कुरा मात्रै छैन । यो नेपाली जनताले जित्ने या नेपालका दलाल विचौलियाहरू, अहिले राज्य केही विचौलियाहरूले चलाउने गरेका छन्,’ उनले भने, ‘मैले त्यही विचौलियाहरूको सेटिङ भत्काउने कोशिस गरेँ । मैले गरेको गल्ती भन्नुहुन्छ भने त्यही हो । पहिला दुई दुई पटक संसद् विघटन संविधान मिचेर गर्दा सेटिङमा भत्काइएको थियो । र यो सेटिङ भत्काउनैपर्छ भनेर हामीले ठूलो ठूलो आन्दोलन गरेका थियौँ । त्यतिबेला साँच्चै त्यो सेटिङ भत्किएको थियो ।’   

उपनिर्वाचन : कीर्तिपुरको चुनावी सभालाई सम्बोधन गर्दै अध्यक्ष प्रचण्ड

काठमाडौं । मंसिर १६ गते हुने उपनिर्वाचनलाई लक्षित गर्दै नेकपा (माओवादी केन्द्र) कीर्तिपुर नगरपालिकाले चुनावीसभा आयोजना गर्ने भएको छ ।  माओवादी केन्द्र कीर्तिपुर नगरपालिकाले एक पोस्टर सार्वजनिक गर्दै मंसिर १३ गते २ः३० बजे कीर्तिपुर नःगाउँ दोबाटोमा चुनावी सभा गर्ने जनाएको छ ।  सभालाई माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड मेयर पदका उम्मेदवार प्रा.डा.शिवशरण महर्जन लगायतले सम्बोधन गर्ने बताइएको छ । कीर्तिपुरका सबै वडामा भइरहेको उम्मेदवारसहितको घरदैलो कार्यक्रममा व्यक्त जनमत एवं माओवादी उम्मेदवारप्रति विभिन्न राजनीतिक दल र व्यक्तिवाट प्राप्त समर्थनका कारण माओवादीको जित सुनिश्चित भएको माओवादी केन्द्रले जनाएको छ। माओवादी कीर्तिपुर नगर समितिका अध्यक्ष धनबहादुर महर्जनका अनुसार मंगलवार एकीकृत समाजवादीवाट मेयरका उम्मेदवार भानु रिजालले आफ्नो उम्मेदवारी निस्क्रिय पार्दै महर्जनलाई मतदान गर्न अपिल गरेका छन् । सरल स्वभावका मर्हजनलाई जिताउन विगतमा टुटफूटभएका विप्लव नेतृत्वको माओवादीसहित विभिन्न समूह सक्रिय भएका छन् ।   करिव ४३ वर्षदेखि कीर्तिपुरमा प्राध्यापन, समाजसेवा, विकास निर्माण र जनताका कामहरुमा संलग्न रहँदै आएका शिवशरण महर्जनको व्यक्तित्वका कारण निर्वाचन जित्नेमा पार्टी ढुक्क रहेको माओवादी केन्द्र कीर्तिपुरले जनाएको छ ।  

बक्यौता नतिर्ने उद्योगको बैंक र सेयर खाता रोक्का गर्न प्राधिकरणको पत्राचार(पत्रसहित)

काठमाडौं । डेडिकेटेड तथा ट्रंक फिडरमा लाइन नकाट्न निर्देशन पाएपछि नेपाल विद्युत् प्राधिकरणले बक्यौता उठाउने उद्योगहरूको बैंक खाता, सेयर रोक्का गर्न पत्राचार गरेको छ । नियमन आयोगले लाइन नकाटी अन्य विकल्पबाट बक्यौता उठाउन पत्रचार गरेपछि प्राधिकरण बैंक खाता रोक्का, सेयर कारोबार गर्न नपाउनेलगायत विकल्पमा गएको हो । प्राधिकरणले नेपाल राष्ट्र बैंक, धितोपत्र बोर्ड, कम्पनी राजिस्ट्रार कार्यालयमा खाता तथा सेयर खरिदबिक्री रोक्काका लागि पत्राचार गरेको छ । पत्रमा प्राधिकरणले खाताबाट रकम झिक्न नपाउने, सेयर निष्कासन गर्न नपाउने माग गरेको छ यस्तै, प्राधिकरणले रिलायन्स स्पिनिङ मिल्सको ७५ करोड ३६ लाख ८४ हजार ३३५ रुपैयाँ विद्युत् खरिद सम्झौताबमोजिम भुक्तानी हुने रकमबाट असुल गर्न पियोर इनर्जीलाई पत्राचार गरेको छ । प्राधिकरणले ३४ वटा उद्योगको २०७२ माघदेखि २०७५ वैशाखसम्मको बक्यौता बाँकी रहेका उद्योगहरूको विवरणसहित पत्राचार गरेको हो । प्राधिकरणका अनुसार, उक्त अवधिको जम्मा ६ अर्ब ४० करोड ९२ लाख ४० हजार ७०१ रुपैयाँ बाँकी छ । ३४ बाहेकका अन्य उद्योग भने किस्ताबन्दीमा आइसकेको प्राधिकरणले जनाएको छ । 

लोकप्रिय