रुस र इरानको सैन्य सम्झौताः कस्तो रहला पश्चिमाहरुको प्रतिक्रिया ?
मस्को । ईरानका राष्ट्रपति मसूद पेजेश्कियान अहिले रुसको भ्रमणमा छन्, जहाँ उनले रुसका राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनसँग भेटवार्ता गरेका छन्। यो भ्रमणका क्रममा रुस र ईरानले धेरै सम्झौताहरूमा हस्ताक्षर गरेका छन्, जसले दुई देशका आर्थिक र सैन्य सम्बन्धलाई अझ सुदृढ बनाउनेछ।
दुवै देशमाथि पश्चिमी देशहरूको प्रतिबन्धलाई मध्यनजर गर्दै यी सम्झौताहरू निकै महत्त्वपूर्ण मानिएका छन् र यो पश्चिमी शक्तिहरूका लागि चिन्ताको विषय बन्न सक्ने बताइएको छ।
सम्झौतामा हस्ताक्षर गरेपछि रुसी राष्ट्रपति पुटिनले पत्रकारहरूलाई भने, "रुस र ईरानले विदेशी दबाबको दृढतापूर्वक सामना गर्नेछन्।"
मसूद पेजेश्कियानले पनि यस सम्झौताले दुई देशबीचको रणनीतिक सहकार्यमा नयाँ अध्याय सुरू गरेको बताएका छन् र भने, "ईरानको छिमेक नीति (नेबरहुड पॉलिसी) मा रुसको विशेष स्थान छ।"
दुवै देशले २० वर्षका लागि "रणनीतिक साझेदारी" सम्झौतामा हस्ताक्षर गरेका छन्, जसमा रक्षा र प्रविधि देखि ऊर्जा र व्यापार क्षेत्रसम्मका विषयहरू समावेश छन्।
पश्चिमी गुप्तचर निकायहरूका अनुसार ईरानले पहिले नै रुसलाई ड्रोन र ब्यालिस्टिक मिसाइलहरू उपलब्ध गराउँदै आएको छ।
यस सम्झौताअनुसार, दुवै देशले आफ्नो क्षेत्रलाई कुनै पनि त्यस्तो कामको लागि प्रयोग हुन नदिने सहमति गरेका छन्, जसले अर्काे पक्षलाई खतरा पुर्याउँछ।
सम्झौताका तहत, रुस र ईरानले सैन्य र सुरक्षा चुनौतीहरूको सामना गर्न परामर्श र सहकार्य गर्ने, साथै आफ्ना क्षेत्रहरूभित्र र बाहिर संयुक्त सैन्य अभ्यासहरूमा सहभागी हुने प्रतिज्ञा गरेका छन्।
यस सम्झौतापछि ऊर्जा क्षेत्रमा सहयोग वृद्धि हुने र दुई देशबीचको व्यापारमा उल्लेखनीय वृद्धि हुनसक्नेछ।
ईरानी नेताहरूले यो भ्रमणलाई केवल सरकारी भ्रमण नभई रणनीतिक परिवर्तनको रूपमा चित्रण गरेका छन्।
न्यूयोर्क टाइम्सका अनुसार, ईरानका विदेशमन्त्री अब्बास अराघचीले सामाजिक सञ्जाल टेलिग्राममा लेखेका छन्, "यो सन्धि हाम्रो द्विपक्षीय सम्बन्धलाई बलियो बनाउने एउटा महत्त्वपूर्ण मोड हो। यो केवल एउटा राजनीतिक सम्झौता होइन, यो भविष्यको रोडम्याप हो।"
ईरानी राष्ट्रपति पेजेश्कियानसँगको संयुक्त पत्रकार सम्मेलनमा रुसी राष्ट्रपति पुटिनले आफ्नो देशले ईरानमा नयाँ परमाणु ऊर्जा प्लान्ट निर्माण गर्ने विषयमा विचार गरिरहेको बताएका छन्।
रुसले आफ्ना बचत भएका ग्यासको केही हिस्सा ईरानलाई बेच्ने योजना बनाएको छ। वास्तवमा, युक्रेनसँगको युद्ध सुरू भएदेखि युरोपेली संघले रुसबाट ग्यास आयातमा ठूलो कटौती गरेको छ, जसका कारण रुसलाई नयाँ ग्राहकहरूको खोजी गर्नुपरेको छ।
रुसबाट ईरानसम्म प्रस्तावित ग्यास पाइपलाइनबारे पनि दुवै देशबीच छलफल भइरहेको छ। यदि यो सम्झौता सम्पन्न भयो भने पाइपलाइन अजरबैजान हुँदै बिच्छ्याइनेछ।
यो जानकारी शुक्रबार इन्टरफ्याक्स समाचार एजेन्सीले रुसी ऊर्जा मन्त्री सर्गेई सिविलेवको उद्धरणमा सार्वजनिक गरेको हो।
पुटिनले भने, "रुसले प्रत्येक वर्ष ईरानलाई ५५ अर्ब क्यूबिक मिटर ग्यास आपूर्ति गर्न सक्छ।"
न्यूयोर्क टाइम्सका अनुसार, दुवै देशबीचको पछिल्लो सम्झौता मुख्यतया आर्थिक विषयहरूमा केन्द्रित छ, यद्यपि यो पश्चिमलाई चुनौती दिन साझा इच्छाशक्ति भएका दुई देशहरूलाई नजिक ल्याउनेछ।
ट्रम्फ र शी जिनपिङबीच टेलिफोन वार्ता, यस्तो भयो कुराकानी
बेइजिङ चीनका राष्ट्रपति सी चिनफिङ र संयुक्त राज्य अमेरिकाका नवनिर्वाचित राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पबीच टेलिफोन वार्ता भएको छ । समसामियक मुद्दाहरुमा निकै विस्तृत वार्तापछि दुबै पक्षबाट सकारात्मक प्रतिक्रिया व्यक्त भएको छ। चाइना डेलीका अनुसार शीले ट्रम्पलाई दोस्रो पटक अमेरिकी राष्ट्रपति निर्वाचित भएकोमा बधाई दिएको र प्रत्युत्तरमा ट्रम्पले सीसँगको आफ्नो उत्कृष्ट सम्बन्धलाई माया गर्ने बताए। साथै, दुवै राष्ट्रप्रमुखहरूले युक्रेन संकट र प्यालेस्टाइन-इजरायल संघर्षजस्ता समान चासोका प्रमुख अन्तर्राष्ट्रिय र क्षेत्रीय विषयहरूमा विचार-विमर्श गरे। "दुवै राष्ट्रप्रमुखहरू प्रमुख चासोका मुद्दाहरूमा रणनीतिक सञ्चार च्यानल स्थापना गर्ने र नियमित सम्पर्क कायम राख्नेमा सहमत भए," परराष्ट्र मन्त्रालयबाट समाचार विज्ञप्तिमा जनाएको छ। वार्ताको क्रममा, सीले दुवै नेताहरूले आपसी अन्तर्क्रियालाई ठूलो महत्व दिने बताएका थिए । दुबै पक्षले नयाँ अमेरिकी राष्ट्रपतिको कार्यकालमा चीन-अमेरिका सम्बन्धमा राम्रो सुरुवात हुने आशा व्यक्त गरे। थप प्रगति हासिल गर्न नयाँ सुरुवातबाट चीन-अमेरिका सम्बन्धलाई अघि बढाउन इच्छुक रहेको बताए। "चीन र अमेरिका जस्ता दुई महान देशहरू आफ्ना सपना पछ्याउँदैछन्" र आफ्ना जनताहरूलाई राम्रो जीवन बिताउन सक्षम बनाउने प्रतिवद्धतामा छन्।" शीको भनाइ उल्लेख गर्दै चाइना डेलीले लेखेको छ- "दुवै देशका बीच साझा चासोका क्षेत्रहरू प्रशस्त छन् र सहकार्यका लागि ठूलो ठाउँ छ। यी दुई देशहरू साझेदार र मित्र बन्न सक्छन्, एक-अर्काको सफलतालाई सहयोग गर्न सक्छन्, साझा समृद्धि हासिल गर्न सक्छन् र दुवै देश र विश्वलाई लाभ पुर्याउन सक्छन्।" फरक राष्ट्रिय अवस्थाका कारण चीन र अमेरिकाबीच केही मतभेद हुनु स्वाभाविक भएपनि शीले आपसी सम्मान र चासोको समाधानमा ध्यान दिनुपर्नेमा जोड दिए, "मुख्य कुरा भनेको एक-अर्काको मूल चासो र प्रमुख मुद्दाहरूको सम्मान गर्नु र समस्याहरूको उपयुक्त समाधान खोज्नु हो," उनले भने। ट्रम्पले नियमित संवाद र सञ्चार कायम राख्न चाहेको र छिट्टै सीसँग भेट्न उत्सुक रहेको बताए। अमेरिकी नवनिर्वाचित राष्ट्रपतिले अमेरिका र चीन आजको संसारका सबैभन्दा महत्वपूर्ण देशहरू भएको र दीर्घकालिन मित्रता कायम राख्दै विश्व शान्तिको रक्षा गर्न सँगै काम गर्नुपर्नेमा जोड दिएका थिए। वार्ताका क्रममा सीले ताइवान सम्बन्धी विषय चीनको सार्वभौमसत्ता र भौगोलिक अखण्डताको लागि महत्वपूर्ण रहेको उल्लेख गरे र अमेरिकी पक्षलाई यसलाई सावधानीपूर्वक समाधान गर्न आग्रह गरे। "चीन-अमेरिका आर्थिक र व्यापार सम्बन्धको सार आपसी लाभ र जीत-जीत सहयोगमा आधारित रहेको छ, र टकराव र द्वन्द्व दुवै देशहरूको विकल्प हुनु हुँदैन", उनले भने। दुवै पक्षले आपसी सम्मान, शान्तिपूर्ण सहअस्तित्व र जीत-जीत सहकार्यको सिद्धान्तमा आधारित भएर सहकार्यलाई बलियो बनाउनु पर्छ र दुवै देश र विश्वलाई लाभ पुर्याउन प्रमुख, ठोस र सकारात्मक कामहरू थप गर्नुपर्छ, सीले थपे। दुवै पक्षले "चीन र अमेरिका — दुई विशाल जहाजहरू जस्तै — स्थिर, स्वस्थ र दिगो विकासको मार्गमा अघि बढिरहनु पर्छ" भन्ने सुनिश्चित गर्नु पर्छ, उनले भने। शुक्रबार नै, परराष्ट्र मन्त्रालयले विज्ञप्ति जारी गर्दै वाशिङ्टन डीसीमा सोमबार आयोजना हुने ट्रम्पको पदग्रहण समारोहमा राष्ट्रपति सीका विशेष प्रतिनिधि, उपराष्ट्रपति हान झेङ, सहभागी हुने जनाएको छ। "हामी नयाँ अमेरिकी सरकारसँग संवाद र सञ्चारलाई बढावा दिन, मतभेदहरूलाई उचित रूपमा व्यवस्थापन गर्न, पारस्परिक रूपमा लाभदायक सहकार्यलाई विस्तार गर्न, र दुवै देशको स्थिर, स्वस्थ र दिगो सम्बन्धको खोजी गर्न तयार छौं," विज्ञप्तिमा थपिएको छ। सी-ट्रम्प फोन वार्ता र हानको यात्राको घोषणाले दुइ देशबीचको सम्बन्धको भविष्यलाई सक्रिय रूपमा आकार दिने बेइजिङको प्रयासको रुपमा विश्लेषकहरुले टिप्पणी गरेका छन् । "अमेरिका पनि त्यही लक्ष्यतर्फ काम गरोस्", चीन अन्तर्राष्ट्रिय अध्ययन संस्थानको अमेरिकी अध्ययन विभागका उपनिर्देशक सु सियाओहुईले भनेको चाइनाडेलीले जनाएको छ। "बेइजिङको सन्देश स्पष्ट छ: दुवै पक्षले स्पष्ट सिद्धान्तहरूमा काम गर्नुपर्छ र साझा लक्ष्यहरू पछ्याउनुपर्छ यदि उनीहरूले दुईपक्षीय सम्बन्धलाई थप स्थिर बनाउन चाहन्छन् भने," उनले भने। "एक-अर्कालाई उपदेश नदिईकन, आपसी सम्मानले मात्र दुवै पक्षलाई एक-अर्कालाई राम्रोसँग बुझ्न मद्दत गर्न सक्छ... हामीले वाशिङ्टनको चिन्ता देखेका छौं कि सम्बन्धहरू नियन्त्रण बाहिर जाने सम्भावना छ, र अन्य प्रमुख देशहरूसँगको अमेरिकाको ठूलो द्वन्द्वले निश्चित रूपमा विनाशकारी परिणाम ल्याउनेछ," उनले थपे। यदि वा)शिङ्टनले सधैं चीनलाई रणनीतिक प्रतिस्पर्धामा प्रतिद्वन्द्वीको रूपमा परिभाषित गर्दछ भने सम्बन्धहरू राम्रो अवस्थामा रहने सम्भावना छैन, सुले भने। चाइना डेली (https://www.chinadaily.com.cn/) बाट
भोलिदेखि अमेरिकामा सेवा बन्द गर्ने टिकटकको चेतावनी
यदि अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेनको प्रशासनले तत्काल "सबैभन्दा महत्वपूर्ण सेवा प्रदायकहरूलाई कार्यान्वयन नगर्ने आश्वासन दिने स्पष्ट बयान" उपलब्ध गराउन सकेन भने, टिकटक आइतबार स्थानीय समयअनुसार बन्द गर्न बाध्य हुनेछ, टिकटकले शनिबार एक वक्तव्यमा जनाएको छ। यसअघि अमेरिकी सर्वोच्च अदालतले देशमा एपमाथि प्रतिबन्ध लगाउने कानुनलाई मान्यता दिएको थियो। वक्तव्यमा टिकटकले भनेको छ कि बाइडेन प्रशासन र अमेरिकी न्याय विभाग दुबैले "टिकटकलाई १७० मिलियनभन्दा बढी अमेरिकी प्रयोगकर्ताका लागि उपलब्ध राख्न महत्त्वपूर्ण सेवा प्रदायकहरूलाई आवश्यक स्पष्टता र आश्वासन प्रदान गर्न असफल भएका छन्।" यो बयान अमेरिकी सर्वोच्च अदालतले टिकटकलाई राष्ट्रिय सुरक्षाको आधारमा प्रतिबन्ध लगाउने कानुनलाई मान्यता दिएको केही घण्टापछि आएको हो। यो कानुनले टिकटकको चिनियाँ मूल कम्पनी बाइटडान्सले एप बेच्न अस्वीकार गरेमा देशमा प्रतिबन्ध लगाउन सक्ने व्यवस्था गरेको छ। रॉयटर्सका अनुसार, यो निर्णयले टिकटकलाई दुई दिनभित्र बन्द हुने स्थितिमा पुर्याएको छ। अमेरिकी सर्वोच्च अदालतको निर्णयमा प्रत्यक्ष प्रतिक्रिया जनाउँदै, टिकटकका सीईओ शाउ जी च्यूले शुक्रबार भने, "हामी हाम्रो प्लेटफर्मलाई आगामी वर्षहरूमा पनि जीवित राख्नका लागि सबै शक्ति प्रयोग गर्नेछौं।" सिन्ह्वा समाचार एजेन्सीले रिपोर्ट गरेअनुसार, च्यूले एक भिडियोमा टिकटक र यसको प्रयोगकर्ताहरूले "१७० मिलियनभन्दा बढी अमेरिकीहरूको अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताको संवैधानिक अधिकारको संरक्षणका लागि संघर्ष गरिरहेका" बताएका छन्। च्यूले अमेरिकी राष्ट्रपति निर्वाचित डोनाल्ड ट्रम्पले टिकटकलाई देशमा उपलब्ध राख्न समाधान खोज्न काम गर्न प्रतिबद्ध रहेको पनि उल्लेख गरे। सिन्ह्वाको रिपोर्टअनुसार, च्यूले भने, "हामीलाई खुसी र गर्व छ कि हामीसँग यस्तो राष्ट्रपति छन् जसले हाम्रो प्लेटफर्मलाई साँच्चै बुझेका छन्। उनीहरूले आफ्ना विचार र दृष्टिकोण व्यक्त गर्न टिकटक प्रयोग गरेका छन्, विश्वसँग जोडिन र आफ्नो सामग्रीबाट ६० अर्बभन्दा बढी भ्यूज उत्पन्न गर्न सफल भएका छन्।" अमेरिकी सर्वोच्च अदालतको निर्णयपछि, ट्रम्पले सामाजिक सञ्जालमा लेखेका छन्, "सर्वोच्च अदालतको निर्णय अपेक्षित थियो, र सबैले यसलाई सम्मान गर्नुपर्छ। टिकटकबारे मेरो निर्णय निकट भविष्यमा गरिनेछ, तर मलाई यो स्थिति समीक्षा गर्न समय आवश्यक छ। थप जानकारीका लागि तयार रहनुहोस्!" २०२४ मार्च १४ मा, अमेरिकी प्रतिनिधि सभाले बाइटडान्सलाई टिकटकको स्वामित्व त्याग्न माग गर्ने कानुन पारित गरेपछि, चिनियाँ विदेश मन्त्रालयका प्रवक्ताले भनेका छन्, "यदि 'राष्ट्रिय सुरक्षा'को दुरुपयोग गरेर अन्य देशका प्रतिस्पर्धी कम्पनीहरूलाई तह लगाउन सकिन्छ भने, त्यहाँ कुनै निष्पक्षता वा न्याय हुने छैन। यो त शुद्ध डाँकुहरूको तर्क हो, जसले अरूसँग भएका राम्रा चिजहरू खोस्न हरेक उपाय अपनाउँछ।" स्रोतः ग्लोबल टाइम्स
इजरायली क्याबिनेटबाट युद्ध विराम स्वीकृत
जेरुसेलम । इजरायली क्याबिनेट गाजामा युद्ध विराम गर्ने प्रस्ताव पारित गरेको छ। शुक्रबार साँझ उपस्थित ३३ क्याबिनेटका सदस्यले शनिबार बिहान सो प्रस्ताव पारित गरेका हुन्। यसअघि शुक्रबार नै सेक्युरिटी क्याबिनेटमा प्रस्ताव स्वीकृत भएर पूर्ण क्याबिनेटमा पुगेको थियो। बुधबार ड्राफ्ट भइसकेको सो युद्ध विराम आइतबारदेखि लागू हुनेछ। सुरुवातमा इजिप्टको सीमामा रहेका खाद्यान्नका ट्रक प्यालेस्टाइन प्रवेश गर्ने अनुमान गरिएको छ। युद्ध विरामको घोषणा भइसकेपछि पनि इजरायली आक्रमणमा सय जना भन्दा बढीको ज्यान गइसकेको छ। एकै सातामा सबै भन्दा धेरै जनाको ज्यान गएको युद्ध सुरु भएपछि यो पहिलो पटक हो। बुधबार युद्ध विराम भएपछि प्यालेस्टाइनी अथोरोटीका राष्ट्रपति मोहम्मद अब्बासले पहिलो पटक सञ्चार माध्यममा आफ्नो कुरा राखे। उनले युद्ध बिरामलाई पूर्ण रूपमा लागु गर्न आफू कटिबद्ध रहेको बताएका छन्। एक श्रोतका अनुसार पहिलो चरणमा छाड्ने भनिएका ३३ जना बन्दीमध्ये इजरायलीका साथमा विदेशी बन्दी हुनेछन्। उनीहरूको सबै विवरण बाहिर आइसकेको छैन। गाजामा बन्दी बनाइएका ८४ जना दुई देशका नागरिकता भएका छन्। यसैगरी थाइल्यान्डका ८, नेपालका १ र तान्जानियाका १ बन्दी छन्। स्रोतः बिबिसी
हमास र इजरायलले गरे युद्ध विरामको सहमति
जेरुसेलम । हमास र इजरायलले १५ महिना लामो युद्ध अन्त्यको टुङ्गोमा पुगेका छन्। आइतबारदेखि लागु हुने गरी युद्ध विरामको सहमति भएको छ। अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेनले युद्ध विराम भएको घोषणा गरेका छन्। युद्ध विराम अनुसार हमासले बन्दी बनाएकाको रिहाइ हुनेछ भने गाजाबाट इजरायली सेना हट्ने छ। संयुक्त राष्ट्र सङ्घका महासचिव एन्टेनियो गुटिरेसले युद्धले भएको क्षतिमा राहत दिने लक्ष्य भएको बताउँदै प्यालेस्टाइनीमा आवश्यक सहयोग गर्ने बताए। आइतबार युद्ध विराम हुने भनिए पनि बुधबारसम्म इजरायलले आक्रमण जारी राखेको छ। हमासले सञ्चालन गरेको स्वास्थ्य मन्त्रालयका अनुसार बुधबार भएको आक्रमणमा २० जनाको ज्यान गएको हो। ७ अक्टोबर २०२३ मा हमासले गरेको आक्रमणमा १२ सय जनाको ज्यान गएको थियो भने २५१ जनालाई बन्दी बनाइएको थियो। यसको प्रत्याक्रमणमा इजरायलले गरेको आक्रमणमा ४६ हजार भन्दा बढीको ज्यान गएको छ। अहिले ९४ जना बन्दी अझै रिहा हुन बाँकी छन्। ३४ जना भने मारिएको अनुमान गरिएको छ। युद्ध विरामपछि गाजामा सर्वत्र खुसीयाली छाएको छ। युद्ध विरामपछि इजरायली प्रधानमन्त्री बेन्जासमन नेतान्याहुले अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेन र राष्ट्रपतिमा निर्वाचित डोनाल्ड ट्रम्पलाई धन्यवाद दिएका छन्। ट्रम्पलाई विशेष धन्यवाद दिँदै नेतान्याहुले उनीसँग एकदमै चाँडो वासिङ्टनमा भेट हुने बताएका छन्। आइतबार युद्ध विराम लागु हुने दिनको एक दिनपछि सोमबार नै अमेरिकामा निर्वाचित राष्ट्रपछि ट्रम्प कार्यालय प्रवेश गर्ने छन्। युद्ध विराममा सहमति भएपछि अन्तर्राष्ट्रिय क्षेत्रमा यसले खुसी दिएको छ। विभिन्न नेताले प्रतिक्रिया दिन थाली सकेका छन्। यसरी प्रतिक्रिया दिनेमा जर्मनीका चान्सलर ओलार स्कोल्फ, स्पेनका प्रधानमन्त्री पेड्रो, सा्ँचेज, राष्ट्र सङ्घीय महासचिव एन्टेनियो गुटिरेस, राष्ट्र सङ्घीय मानव अधिकार कमिस्नर भोल्कर टर्क र युरोपियन कमिसनका प्रमुख उरुला भान डेर लियोनले युद्ध विरामको स्वागत गरी सकेका छन्।