दिल्ली एयरपोर्टमा बबाल, यात्रुले चुरोट खान ढिपी गरेपछि फर्कियो जहाज

वासिङ्टन । रिपब्लिकन पार्टीका डोनाल्ड ट्रम्प अमेरिकाको राष्ट्रपतिमा निर्वाचित हुनुभएको छ ।ट्रम्प डेमोक्रेटिक पार्टीकी उम्मेदवार  कमला ह्यारिसलाई पराजित गर्दै अमेरिकाको ४७ औं राष्ट्रपतिमा निर्वाचित हुनुभएको हो । सन् २०१६ मा पहिलो कार्यकाल राष्ट्रपति बन्नुभएका उहाँ सन् २०२० मा डेमोक्रेटिकका जो बाइडनसँग पराजित बन्नुभएको थियो । उहाँ तेस्रो पटकको प्रतिस्पर्धामा भने सिनेटमा बहुमतसहित डेमोक्रेटिक पार्टीकी उमेदवार कमला ह्यारिसलाई पराजित गर्न सफल हुनुभएको हो । संसदको उच्च सदन-सिनेटमा रिपब्लिकन पार्टीले बहुमत ल्याएको छ।पार्टीले चार वर्षपछि सिनेटमा आफ्नो संख्या बहमुतभन्दा माथि पुर्‍याएको हो। यसका साथै अब सदनमा रिपब्लिकन पार्टीका ५१ र डेमोक्रेट पार्टीका ४९ सांसद भएका छन् । जीतका लागि २७० इलेक्ट्रोल मत पर्नेमा ट्रम्पले २७७ मत प्राप्त गरीसक्नु भएको छ । जीतको औपचारिक घोषणा अगाडि राष्ट्रपति ट्रम्पले  श्रीमती मेलानिया ट्रम्प र चुनावी अभियानका कर्मचारीसँगै स्टेजमा पुगेर अमेरिकनहरुलाई सम्बोधन गर्नुभएको छ । “हामी हाम्रो देशलाई ठिक पार्न मद्दत गर्नेछौँ,” ट्रम्पले भन्नुभयो । सम्बोधनका क्रममा ट्रम्पले अबका वर्षहरू अमेरिकाको लागि ‘स्वर्ण युग’ हुने दाबी गर्नुभयो ।“यो अमेरिकी जनताको लागि ठूलो जित हो, जसले हामीलाई अमेरिकालाई फेरि महान बनाउन सक्षम बनाउने छ ।” ट्रम्पको चुनावी अभियानको नारा ‘मेक अमेरिका ट्रम्प अगेन’ रहेको थियो । 

स्पेन । स्पेनले दशकों यताकै सबैभन्दा भयानक बाढी विपत्तिको सामना गर्दैछ, जसमा कम्तीमा ९५ जनाको मृत्यु भइसकेको छ र कैयौँ हराइरहेका छन्। भयानक वर्षाले भ्यालेन्सियालगायत पूर्वी प्रान्तमा विनाश निम्त्याएको छ। मंगलबार आएको भारी वर्षाले आकस्मिक बाढी ल्याएको थियो, जसले पुल र भवनहरू बगायो र मानिसहरूलाई बाँच्नको लागि छतमा चढ्न वा रुख समात्न बाध्य बनायो। प्रधानमन्त्री पेद्रो सान्चेजले तीन दिनको राष्ट्रिय शोक घोषणा गरेका छन्। उनीहरूले भनेका छन् कि यस्तो विकराल परिस्थितिले केही उद्धार प्रयासहरूमा कठिनाइ निम्त्याएको छ। सरकारका अनुसार अझै धेरै मानिस हराइरहेका छन्, जसले मृतक संख्या अझै बढ्नसक्छ। भ्यालेन्सियामा ९२ जनाको मृत्यु भएको छ, पश्चिममा पर्ने कास्टिला(ला(मञ्चामा दुई र माला्गामा एक जना ७१ वर्षका बेलायती नागरिकको मृत्यु भएको पुष्टि गरिएको छ, जो आफ्नो घरबाट उद्धार भएपछि अस्पतालमा निधन भएको थियो। यो बाढीले स्पेनमा १९७३ यताकै सबैभन्दा ठूलो जनधनको क्षति भएको मानिएको छ, जसमा दक्षिणपूर्वी क्षेत्रमा कम्तीमा १५० जनाको मृत्यु भएको अनुमान गरिएको थियो। बुधबार आफ्नो राष्ट्रिय सम्बोधनमा सान्चेजले नागरिकहरूलाई सजग रहन आग्रह गरे र पूर्ण पुनःनिर्माणको प्रतिबद्धता जनाउँदै भने, ूसम्पूर्ण स्पेन तपाईंहरूसँग रोइरहेको छ।।। हामी तपाईंलाई छोड्नेछैनौं।ू भ्यालेन्सियाको नजिकै रहेको चिवा भन्ने सहरमा राष्ट्रिय मौसम एजेन्सी एमेटका अनुसार, मंगलबारको भारी वर्षाले केवल आठ घण्टामा एक वर्षभरको पानी झर्‍यो। बुधबार बिहान स्पेनी सेना र आपतकालीन कर्मचारीहरूले उद्धारको कामलाई तीव्रता दिइरहेका थिए, जसमा मानिसहरूलाई बाल्कनी र गाडीको छतमाथिबाट सुरक्षित स्थानमा पुर्‍याइरहेको थियो। भ्यालेन्सियाका बाढी बाँचेकहरूले मंगलबार राति आएको बाढीको भयावह अनुभव सुनाए। अचानक आएको बाढीले सडकहरूलाई नदी बनाइदियो, जसले गर्दा धेरै चालकहरू आश्चर्यचकित भए। पाईपोर्टामा बस्ने २१ वर्षीय गिल्लेरमो सेरानो पेरेजले बताए कि पानी राजमार्गमा “सुनामी जस्तै” बग्यो, जसले गर्दा उनी र उनका आमाबुबालाई आफ्नो गाडी छोडेर पुलमा चढ्न बाध्य बनायो। अर्का एक प्रत्यक्षदर्शीले बताए कि मोटरवेका चालकहरूले पानीको बाढी आउँदै गरेको देखेर चबष्कभम चभकभचखबतष्यल मा मानव शृङ्खला बनाएर जोगिएका थिए। ूधन्न कोही चिप्लेनन्, किनभने कोही तल खसेको भए, धारले तिनीहरूलाई बगाउँथ्यो,ू ४५ वर्षीया प्याट्रिसिया रोड्रिगेजले एल पाइस पत्रिकालाई बताइन्। ला तोरेका एक बासिन्दाले बीबीसीलाई भने कि उनका केही साथीहरूले आफ्नो घर गुमाएका छन्, र मंगलबार राति उनले ूपानीमा गाडीहरू बगिरहेकोू देखे र जताततै पानीले ूकेही पर्खालहरू भत्काएकोू देखे। यसैबीच, भ्यालेन्सियाको छेउमा रहेको होर्नो डे अल्सेडो नगरपालिकाका मेयरले बीबीसी न्यूशावरलाई भने कि केही मिनेटमै पानीको सतह एक मिटरभन्दा बढीले बढ्यो। ूधारहरू यति तीव्र थिए ( र हामीले आपतकालीन सेवाहरूलाई फोन गर्‍यौं जसले केही व्यक्तिहरूलाई उद्धार गर्न थाले, जसको गर्दनसम्म पानी पुगेको थियो,ू कन्सुएलो टाराजोनले बताए। स्पेनमा धेरै स्थानमा राहत अधिकारीहरूले बाढीको चेतावनी समयमा जारी नगरेको आरोप पनि लागेको छ, जसले गर्दा मानिसहरू सडकबाट हट्न वा उच्च स्थानमा पुग्न सकेनन्। राष्ट्रिय विपद् राहतका लागि परिचालित नागरिक सुरक्षा एजेन्सीले स्थानीय समयअनुसार मंगलबार राति २०स्१५ बजे मात्रै चेतावनी जारी गर्‍यो ( तर तबसम्म चिवा र अन्य केही सहरहरू दुई घण्टासम्म बाढीग्रस्त भइसकेका थिए। भ्यालेन्सियाको क्षेत्रीय सरकारले प्राकृतिक विपद्, जस्तै बाढी र आगलागी नियन्त्रणका लागि स्थापना गरेको भ्यालेन्सिया आपतकालीन एकाइलाई हटाउने निर्णयको पनि आलोचना भइरहेको छ। बुधबार स्पेनले १,००० भन्दा बढी सेना परिचालन गरेको थियो, तर धेरै टोलीहरू बाढीले बन्द भएका सडक र बिग्रिएका संचार लाइनका कारण टाढाका स्थानमा पुग्न नसकेका छन्। युरोपियन युनियनकी प्रमुख उर्सुला भोन डर लेयनले स्पेनी उद्धार टोलीलाई सहजीकरण गर्न कोपरनिकस उपग्रह प्रणाली सक्रिय गरेको बताएकी छिन्। अन्य युरोपेली छिमेकीहरूले पनि अतिरिक्त सहयोग पठाउने प्रस्ताव गरेका छन्। स्पेनकी रक्षा मन्त्री मार्गरिता रोब्लेसले बुधबार यो बाढीलाई ूअभूतपूर्व घटनाू भनेर वर्णन गरेकी छन्। बुधबार देशको मध्यपूर्वी क्षेत्रमा वर्षा कम भएको थियो, तर मौसम अधिकारीहरूले वर्षा उत्तरपूर्वमा क्याटालोनिया क्षेत्रतर्फ सर्दै गरेको चेतावनी दिएका छन्। देशका विभिन्न भागमा पनि बाढीको खतरा रहेको भन्दै मानिसहरूलाई सजग रहन र सुरक्षित स्थानमा बस्न आग्रह गरिएको छ। धेरै कारणहरूले बाढीलाई प्रभाव पार्छन्, तर जलवायु परिवर्तनले गर्दा वायुमण्डल न्यानो भएकोले अत्यधिक वर्षा हुने सम्भावना बढेको छ। मौसमका अनुसन्धानकर्ताहरूले यस तीव्र वर्षाको सम्भावित मुख्य कारणलाई ूगोटा फ्रियाू भनिने प्राकृतिक मौसमी घटना मानिरहेका छन्। यो घटना स्पेनमा शरद र जाडोमा देखिन्छ, जब चिसो हावा भूमध्य सागरको न्यानो पानीमा झर्छ। तर वैज्ञानिकहरूका अनुसार ग्लोबल तापमानमा भएको वृद्धिले बादलमा बढी वर्षा बोकेको छ। ूप्रत्येक अंशको जीवाश्म इन्धन तताउने क्रममा वायुमण्डलले अझ बढी ओसिलाई समेट्न सक्छ, जसले भारी वर्षालाई अझ तीव्र बनाउँछ,ू इम्पेरियल कलेज लन्डनका डा। फ्राइडरिक ओट्टोले बीबीसीलाई भने। उनी अन्तर्राष्ट्रिय वैज्ञानिकहरूको समूहको नेतृत्व गर्छन् जसले यी घटनाहरूमा तापमान वृद्धिले कस्तो भूमिका खेलेको बुझ्न खोज्छन्। ूयसमा कुनै शंका छैन, यी विस्फोटक वर्षा जलवायु परिवर्तनले तीव्र बनाएको थियो।ू औद्योगिक युग सुरु भएदेखि विश्व लगभग १।१ड्ढऋ न्यानो भइसकेको छ, र विश्वभरका सरकारहरूले उत्सर्जनमा तीव्र कटौती नगरेसम्म तापक्रम अझै बढिरहनेछ। स्रोतः बिबिसी

गाजा । इजरायल र हमासबिच एक वर्षदेखि जारी युद्धले गाजाको अर्थतन्त्र लगभग ‘पूर्ण रूपमा ध्वस्त’ भएको छ । अहिले आएर संयुक्त राष्ट्रको एक प्रतिवेदनले गाजाको अर्थतन्त्र द्वन्द्वपूर्वको स्तरमा फर्कन ३५० वर्ष लाग्ने चेतावनी दिएको छ । हमासले गत वर्ष अक्टोबर ७ मा इजरायलमा आक्रमण गर्दै १२०० सयभन्दा बढी मानिसको हत्या गरेको थियो । जवाफमा इजरायलले हमास निर्मूल पार्ने भन्दै सुरु गरेको सैन्य अभियानअन्तर्गत उसले गाजामाथि निरन्तर बमबारी गरिरहेको छ । यसले गाजाको अर्थतन्त्र र पूर्वाधार लगभग पूर्ण ध्वस्त भएको संयुक्त राष्ट्रसंघको व्यापार तथा विकास शाखा युएनसिटिएडीले तयार पारेको रिपोर्टले जनाएको छ । गत महिना संयुक्त राष्ट्रसंघको महासभामा प्रस्तुत गरिएको उक्त प्रतिवेदनअनुसार गाजामा आर्थिक गतिविधि अहिले ठप्पप्रायः छ । उसो त युद्धअघि नै त्यहाँको अर्थतन्त्र नाजुक अवस्थामा थियो । गाजामा अहिले न्यूनतम मानवीय स्वास्थ्य तथा खाद्य सेवा मात्र सुचारु छ । तथापि, पिउने पानी, इन्धन र बिजुलीको समेत चरम अभाव कायम छ ।  प्रतिवेदनका अनुसार गत वर्ष अक्टोबर यता गाजामा निर्माणसम्बन्धी क्षेत्रको उत्पादन ९६ प्रतिशतले, कृषि उत्पादन ९३ प्रतिशतले, औद्योगिक उत्पादन ९२ प्रतिशतले र सेवा क्षेत्र उत्पादन ७६ प्रतिशतले घटेको छ । अर्थतन्त्रमा भएको क्षतिले बेरोजगारीदर अकासिएको छ । सन् २०२४ को पहिलो त्रैमासिकमा गाजा क्षेत्रको बेरोजगारी ८१.७ प्रतिशत पुगेको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ । यदि इजरायली सैन्य अपरेसन जारी रहेमा यो दर कायम रहने वा थप खराब बन्न सक्ने सम्भावना रहेको संयुक्त राष्ट्रसंघले बताएको छ । ‘गाजामा चलिरहेको तीव्र सैन्य कारबाहीले अभूतपूर्व मानवीय, वातावरणीय र सामाजिक विपत्ति निम्त्याएको छ । यसबाट गाजा विकासको मार्गबाट वर्षौँ पछाडि धकेलिदिएको छ,’ युनएनसिटिएडीको प्रतिवेदनमा भनिएको छ । गाजालाई यथास्थितिमा फर्काउन दशकौँ लाग्ने प्रतिवेदनमा उल्लेख छ । ‘युद्धविराम भएपछि गाजालाई सन् २००७–२२ को वृद्धिको स्तरमा फर्काउन र यसको कुल गार्हस्थ्य उत्पादनलाई सन् २०२२ को स्तरमा पुनस्र्थापित गर्न ३५० वर्ष लाग्ने संकेत भेटिन्छ,’ प्रतिवेदनमा भनिएको छ ।

लेबनान ।लेबनानको स्वास्थ्य मन्त्रालयले जनाएको छ कि इजरायली आक्रमणमा लेबनानको पूर्वी बेका उपत्यकामा कम्तिमा ६० जनाको मृत्यु भएको छ। बाअलबेक क्षेत्रमा १६ स्थानहरूलाई लक्षित गरेका आक्रमणमा दुई बालबालिका समेत मारिएका छन्, अधिकारीहरूले भने। मन्त्रालयले ५८ जना घाइते भएको र उद्धार प्रयासहरू अझै पनि हिजबुल्लाहको गढ रहेको उपत्यकामा जारी रहेको बतायो। इजरायली सेनाले हालसम्म यसबारे कुनै टिप्पणी गरेको छैन। इजरायलले गत पाँच हप्तामा लेबनानभरि हजारौं हवाई आक्रमणहरू गरेको छ, जसले हिजबुल्लाहका कार्यकर्ता, संरचना र हतियारलाई लक्षित गरेको बताएको छ। बाअलबेकका गभर्नर बाची खोदरले यी आक्रमणहरूलाई इजरायलले गत महिनामा हिजबुल्लाहविरुद्ध संघर्ष बढाएपछि क्षेत्रमा भएका "सर्वाधिक हिंसात्मक" आक्रमण भनेका छन्। सामाजिक सञ्जालमा पोस्ट गरिएको अपुष्ट भिडियोहरूले भवनहरूमा क्षति र जङ्गलहरूमा आगो लागेको देखाएको छ, जहाँ उद्धारकर्ताहरू घाइतेहरूको खोजी गरिरहेका छन्। बुदाई सहरमा, सामाजिक सञ्जालमा पोस्ट गरिएको भिडियोहरूमा मानिसहरूले उद्धारका लागि फसेका व्यक्तिहरूलाई निकाल्न भारी उपकरण पठाउन आग्रह गरिरहेका देखिन्छ। सोमबार बिहान, तटीय सहर टायरमा इजरायली हवाई आक्रमणमा सात जनाको मृत्यु र १७ जना घाइते भएको लेबनानको स्वास्थ्य मन्त्रालयले जनाएको छ। इजरायलले सहरको केन्द्र छोड्नका लागि चेतावनी दिएको थियो। हिजबुल्लाहले सोमबार लेबनानको दक्षिणी सिमानामा इजरायली सेनासँग झडप गरेको र हाइफाको नजिकै इजरायल भित्रको एक नौसेना आधारमा रकेट प्रहार गरेको बतायो। लेबनान र इजरायलबीचको सिमावर्ती द्वन्द्व ८ अक्टोबर २०२३ मा हिजबुल्लाहले उत्तरी इजरायल वरपर र भित्र रकेट प्रहार गर्न थालेपछि सुरु भयो, जसको उद्देश्य प्यालेस्टिनीहरूको समर्थनमा थियो, त्यसको अघिल्लो दिन यसका सहयोगी हमासले दक्षिणी इजरायलमा घातक आक्रमण गरेको थियो। लेबनानको स्वास्थ्य मन्त्रालयले उक्त समयमा लेबनानमा २,७०० भन्दा बढीको मृत्यु भएको र १२,४०० भन्दा बढी घाइते भएको बताएको छ। इजरायलले ३० सेप्टेम्बरमा दक्षिणी लेबनानमा नाटकीय रूपमा प्रवेश गरेर "सीमित, स्थानीयकृत, लक्षित आक्रमणहरू" मार्फत हिजबुल्लाहको हतियार र संरचना नष्ट गर्ने लक्ष्य राखेको बताएको छ। लेबनानको सरकारले यस द्वन्द्वका कारण १३ लाख मानिस आन्तरिक रूपमा विस्थापित भएको बताएको छ। स्रोतः बिबिसी विश्व सेवा