कोभिड संकटः ठगी तथा कालोबजारी नियन्त्रण

कोभिड संकटः ठगी तथा कालोबजारी नियन्त्रण

विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्ल्युएचओ) अनुसार एशियाली क्षेत्रमा कोभिड–१९ अर्थात कोरोना भाइरस सङ्क्रमणमा तीव्र रुपले वृद्धि भइरहेको तथ्यांक सार्वजनिक भैरहेका छन् । यो लेख तयार पार्दा सम्म पछिल्लो दुई महिना भरि निरन्तर रूपमा यस क्षेत्रमा १७,७००६७, लाखभन्दा बढी नयाँ सक्रिय सङ्क्रमित थपिएका छन् भने केही ठाउँहरूमा सङ्क्रमण पुष्टि हुने दर उच्च वृद्धि भैरहेको छ ।

आमनागरिकहरुले विगतका कष्टकर करिब डेढ बर्षमा आफू र आफ्ना मान्छेलाई बचाउन सम्भव भएसम्मका सबै उपाय लगाइसके । तर पनि हामी अझै विश्वव्यापी महामारीको चरम र उच्च जोखिम अवस्थामै छौं । विशेषगरी विश्वका केही देशहरू सामान्य अवस्थातर्फ उन्मुख भैरहँदा यस क्षेत्रका सबै देशहरूमा आगामी दिनको चुनौतीको अवस्थालाई मध्यनजर गर्दै हाम्रा प्रतिकार्यहरू कायम राख्नु र अझ बृहत् बनाउनु आवश्यक छ ।

महामारीको दोस्रोचरण सङ्क्रमितको संख्यामा जे जति भए पनि सार्वजनिक स्वास्थ्य प्रणालीको अनुगमन र क्षमता विस्तार अनिवार्य गरिनुपर्छ । यसले सङ्क्रमितको संख्या बढेको अवस्थामा स्थान, कर्मचारी र अक्सिजन एवं बेडसहितका आवश्यक सामग्रीको उपलब्धता वृद्धि गर्न र सम्बन्धित स्वास्थ्य संस्थाहरूबीच समन्वयलाई मद्दत पुर्याउन नियमितरूपमा योजना लागू गरिनुपर्छ । यता कोरोनाको कष्टकरले गम्भीर मारमा जनजीवन अस्तव्यस्त छ भने यसैबीच महासंकटको बेलामा दैनिकी उपभोग्य, खाद्यान्न, खानेतेल, तरकारी तथा फलफूलजस्ता उपभोग्य सामग्रीलगायत स्वस्थ्य सामाग्री, औषधिहरुको अवैैधानिक र बिना मापदण्ड मूल्यवृद्धि हुनु नियमित रुटिन जस्तै भैसक्यो ।

निरन्तर कोरोना महामारीमा थोरै पनि मानवीय संबेदनशिलतालाई ख्याल नै नराखी जीवनको दोधारमा हस्पिटलका बेडमा छटपटाईरहेका बिरामी र एक छाक जोहो गर्न मुस्किल पर्ने मानिसहरूलाई औषधिलगायतका अत्यावश्यक स्वास्थ्य उपचार सामग्रीहरूमा समेत आफुखुशी मूल्यमा बिक्री भैरहेका छन् ।

संकटको बेलामा मुल्य वृद्धि मात्रै बढाइएको छैन, बजारमा नक्कली र गुणस्तरहीन सामाग्री पनि फस्टाएको छ । यसबाट बिहान बेलुकीको छाक टार्ने नागरिकहरु तथा गरिब दुखी बिरामीको स्वास्थ्यमै गम्भीर असर परिरहेको र पर्न सक्ने अवस्था छ । यस्तो ठगी धन्दा रोक्न प्रहरी प्रशासनले केही प्रयास गरेको जस्तो देखिए पनि त्यो पुर्ण भने छैन । तिनै असहाय, गरिवको निम्ति बाधक मात्र नभएर आम जनस्वास्थ्यकै गम्भीर प्रश्न पनि भएकाले यस्तो ठगी रोक्न सरकार र मातहतका सम्बन्धित निकायहरुले यस्ता विषयमा चासो दिएर कार्यन्वयन गर्नुपर्छ ।

ठगिनबाट जोगिन सबै नागरिक पनि सचेत रहनुपर्छ । यस्तो धन्दाबारे जानकारी राख्ने सम्बन्धित निकायवालालगायत सर्र्वसाधारणले पनि प्रहरी, प्रशासनलगायतका विभिन्न मातहतमा रहेका संयन्त्रमा सूचना दिएर ठगीमा लागेकाहरुलाई कानुनी कारबाहीको दायरामा ल्याउने वातावरण बनाउनुपर्छ ।

सक्रिय संक्रमित र उपचारका लागि अस्पताल पुग्नेहरूका लागि स्वास्थ्य सामाग्रीहरु यही मौकामा यिनको कालोबजारी मात्र भएन, नक्कली तथा गुणस्तरहीन सामाग्रीहरुको पनि बेचबिखन मौलाएको हो । सबैले गम्भीरतापूर्वक ध्यान पुराउनु पर्छ । बजारमा गुणस्तरहीन सामग्री बिक्री वितरण नहोस् भनेर सम्बन्धित सबै निकायले अनुगमन बढाउनुपर्छ ।

ठगी तथा कालोबजारी कार्य रोक्न प्रहरीले मात्र प्रयास गरेर हुँदैन, कानुनी प्रक्रियासँगै आपूर्ति, वाणिज्य तथा उपभोक्ता संरक्षण विभाग र औषधी व्यवस्था विभाग जस्ता निकायहरूले पनि आवश्यक अनुगमन तथा कामकारबाही गर्नुपर्छ । नागरिकहरु गम्भीर मारमा परिरहँदा जिम्मेवार निकायहरू कुनै पनि छलकपट नगरीकन निस्वार्थ भावनाले एक कदम अघि बढनुपर्छ । अन्यथा यस्तो कार्यमा उनीहरूको समेत सहकार्य र समर्थन भएको अर्थ लाग्छ ।

जसरी हुन्छ, सम्बन्धित सबै निकायहरूको सक्रियतामा बजारमा भैरहेको अवैैधानिक धन्दा रोकिनुपर्छ । ठगी तथा कालोबजारीमा लाग्नेहरुलाई हदैसम्मको सजाय दिलाउन कसैको दवाब र प्रभावमा नपरीकन उपयुक्त कानुनी प्रक्रियामा अघि बढाउनुपर्छ ।

सामानलाई गुणस्तर अनि राम्रो भनी झुक्याई बेचेको र यस्ता गलत कार्यमा लागेकाहरुलाई निरुत्साहित बनाई प्रावधानअनुसार पनि कारबाही गर्न कानुनी प्रक्रिया अपनाउन सकिन्छ । त्यसैले यसका निम्ति प्रहरी प्रशासनलगायतका सम्बद्ध निकायहरूको पनि जिम्मेवारीपूर्वक इमान्दारीका साथ सक्रिय भुमिका खेल्न जरुरी देखिन्छ ।

प्रचण्ड सचिवालयले भन्यो- 'गगनको अभिव्यक्तिमा ओरालो बाटोको मनोदशा राम्रैसँग छचल्कियो'

काठमाडौं । सत्तारुढ नेपाली कांग्रेसका महामन्त्री गगन थापाको अभिव्यक्तिलाई प्रमुख प्रतिपक्षी दल नेकपा (माओवादी केन्द्र)का अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डको सचिवालयले खण्डन गरेको छ।  कांग्रेस महामन्त्री गगन थापाको अभिव्यक्ति गगन थापाको ओरालो बाटोको मनोदशाबाट ग्रसित भएर आएको टिप्पणी गरेका हुन् ।   आज (बिहीबार) काठमाडौँको कीर्तिपुरमा कांग्रेसको चुनावी सभालाई सम्बोधन गर्दै महामन्त्री थापाले ‘प्रचण्ड’ले प्रधानमन्त्री भइदिनुपर्‍यो भनेर हप्तामा एकपटक खबर पठाउने गरेको दाबी गरेका थिए।  यसैको खण्डन गर्दै प्रचण्डको सचिवालयले वक्तव्य जारी गरेको हो।  प्रचण्डका स्वकीय सचिव रमेश मल्लले लेखेका छन्, ‘महामन्त्रीजी ! कीर्तिपुरको निर्वाचनमा नेका (नेपाली कांग्रेस) को ओरालो बाटो तपाईंको मनोदशाबाट  राम्रैसँग छचल्किएछ। यति कुरा हेक्का राख्नुस्, माओवादी अब कसैलाई प्रधानमन्त्री बनिदिनुस् भनेर हिँड्दैन, माओवादी नयाँ जनादेशसहित आफैँ प्रधानमन्त्री बन्ने हैसियत बनाउँछ।’

उपनिर्वाचन भ्रष्टाचारको पक्ष र विपक्षको जनमत सङ्ग्रहजस्तै होः प्रचण्ड

काठमाडौं । नेकपा माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले मंसिर १६ गते हुने उपनिर्वाचन २०८४ को निर्वाचनका लागि आँखिझ्याल हुने बताउनुभएको छ । माओवादी केन्द्र कीर्तिपुरले आयोजना गरेको चुनावी सभालाई सम्बोधन गर्दै उहाँले कीर्तिपुर नगरपालिकासहित देशभरका ४४ स्थानमा हुने उपनिर्वाचनले ८४ को चुनावको नतिजा इंगित गर्ने बताउनुभएको हो । ‘यो पटक यो नगरपालिकाबाट दिने सन्देश र ४४ वटा उपनचुनावबाट दिने सन्देश ८४ को लागि आँखीझ्याल हुनेछ । यहाँबाट ८४ कस्तो हुनेछ भन्ने देखिन्छ’– उहाँले भन्नुभयो । अध्यक्ष प्रचण्डले कोही कसैको पनि डर, धाक, प्रलोभन र लोभमा नफसि विकास निर्माणको अभियानमा अघि बढ्न आग्रह पनि गर्नुभयो । अध्यक्ष प्रचण्डले उपनिर्वाचन भ्रष्टाचारको पक्ष र विपक्षबिचमा जनमत सङ्ग्रह भएको बताउनुभयो । उहाँले सरकार पक्षलाई भ्रष्टाचारीको संज्ञा दिँदै भ्रष्टाचारको विपक्षमा उभिएका दलका उम्मेदवारलाई जिताउन आग्रह गर्नुभयो । ‘जनता भ्रष्टाचारको पक्षमा छन् या भ्रष्टाचारका विरुद्ध छन् भन्ने फैसला गर्ने सर्वोच्च अदालत हो, यो निर्वाचन’– उहाँले भन्नुभयो– ‘मलाई विश्वास छ, नेपाली जनता भ्रष्टाचारका पक्षमा हुन सक्दैनन्, भ्रष्टाचारका विरुद्ध छन् ।’ उहाँले नेपाली जनता सुशासन, सामाजिक न्याय, आर्थिक समृद्धिका पक्षमा रहेको भन्दै हेर्दा उपचुनाव भए पनि यथार्थमा भ्रष्टाचारका पक्ष र विपक्षको जनतमसंग्रहजस्तै भएको बताउनुभयो ।  उहाँले वर्तमान सरकार असंवैधानिक र अप्राकृतिक ढंगले बनेको बताउनुभयो । अहिले सरकारको नेतृत्व गरिरहेकाहरूमा नै भ्रष्टाचारको तिर सोझिएपछि अप्राकृतिक ढंगबाट सरकार बन्न पुगेको स्पष्ट गर्दै उहाँले भन्नुभयो– ‘भ्रष्टाचारविरोधी अभियानको तीर ठूलो ठाउँमा पुग्ने भयो । त्यो अहिले सरकारको नेतृत्व गरेकाहरूकै ठाउँमा पुग्ने भयो। सिधा, सरल छ । यहाँ घुमाएर गर्नुपर्ने कुरा छैन । बेचन झा र प्रतिक थापा पक्राउ परेपछि फरार अभियुक्त गिरफ्तार भइसकेपछि भ्रष्टाचारविरोधी अभियानको सुई कता सोझियो भन्ने बुझ्नुभएकै छ ।’ ‘राजनीतिक परिवर्तन भए पनि जनताको अवस्था परिवर्तनका लागि नयाँ संकल्प, एउटा नयाँ अभियान र एउटा नयाँ आन्दोलन आवश्यक रहेको औल्याउँदै उहाँले थप्नुभयो– ‘म थाकेको छैन । फेरि आन्दोलन गरेर जनताको सुशासन, सामाजिक न्याय र आर्थिक विकासको आकांक्षा पूरा गर्ने वातावारण बनाउन मैले रातदिन देशभरी खटिरहेको छु ।’ मंसिर १६ को निर्वाचनमा माओवादी केन्द्रलाई विजयी बनाउन आह्वान गर्दै अध्यक्ष प्रचण्डले भन्नुभयो– ‘म ऐतिहासिक अपिल गर्न चाहन्छु । यो सामान्य कुरा छैन । यो सामान्य चुनाव जित र हारको कुरा मात्रै छैन । यो नेपाली जनताले जित्ने या नेपालका दलाल विचौलियाहरू, अहिले राज्य केही विचौलियाहरूले चलाउने गरेका छन्,’ उनले भने, ‘मैले त्यही विचौलियाहरूको सेटिङ भत्काउने कोशिस गरेँ । मैले गरेको गल्ती भन्नुहुन्छ भने त्यही हो । पहिला दुई दुई पटक संसद् विघटन संविधान मिचेर गर्दा सेटिङमा भत्काइएको थियो । र यो सेटिङ भत्काउनैपर्छ भनेर हामीले ठूलो ठूलो आन्दोलन गरेका थियौँ । त्यतिबेला साँच्चै त्यो सेटिङ भत्किएको थियो ।’   

उपनिर्वाचन : कीर्तिपुरको चुनावी सभालाई सम्बोधन गर्दै अध्यक्ष प्रचण्ड

काठमाडौं । मंसिर १६ गते हुने उपनिर्वाचनलाई लक्षित गर्दै नेकपा (माओवादी केन्द्र) कीर्तिपुर नगरपालिकाले चुनावीसभा आयोजना गर्ने भएको छ ।  माओवादी केन्द्र कीर्तिपुर नगरपालिकाले एक पोस्टर सार्वजनिक गर्दै मंसिर १३ गते २ः३० बजे कीर्तिपुर नःगाउँ दोबाटोमा चुनावी सभा गर्ने जनाएको छ ।  सभालाई माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड मेयर पदका उम्मेदवार प्रा.डा.शिवशरण महर्जन लगायतले सम्बोधन गर्ने बताइएको छ । कीर्तिपुरका सबै वडामा भइरहेको उम्मेदवारसहितको घरदैलो कार्यक्रममा व्यक्त जनमत एवं माओवादी उम्मेदवारप्रति विभिन्न राजनीतिक दल र व्यक्तिवाट प्राप्त समर्थनका कारण माओवादीको जित सुनिश्चित भएको माओवादी केन्द्रले जनाएको छ। माओवादी कीर्तिपुर नगर समितिका अध्यक्ष धनबहादुर महर्जनका अनुसार मंगलवार एकीकृत समाजवादीवाट मेयरका उम्मेदवार भानु रिजालले आफ्नो उम्मेदवारी निस्क्रिय पार्दै महर्जनलाई मतदान गर्न अपिल गरेका छन् । सरल स्वभावका मर्हजनलाई जिताउन विगतमा टुटफूटभएका विप्लव नेतृत्वको माओवादीसहित विभिन्न समूह सक्रिय भएका छन् ।   करिव ४३ वर्षदेखि कीर्तिपुरमा प्राध्यापन, समाजसेवा, विकास निर्माण र जनताका कामहरुमा संलग्न रहँदै आएका शिवशरण महर्जनको व्यक्तित्वका कारण निर्वाचन जित्नेमा पार्टी ढुक्क रहेको माओवादी केन्द्र कीर्तिपुरले जनाएको छ ।  

बक्यौता नतिर्ने उद्योगको बैंक र सेयर खाता रोक्का गर्न प्राधिकरणको पत्राचार(पत्रसहित)

काठमाडौं । डेडिकेटेड तथा ट्रंक फिडरमा लाइन नकाट्न निर्देशन पाएपछि नेपाल विद्युत् प्राधिकरणले बक्यौता उठाउने उद्योगहरूको बैंक खाता, सेयर रोक्का गर्न पत्राचार गरेको छ । नियमन आयोगले लाइन नकाटी अन्य विकल्पबाट बक्यौता उठाउन पत्रचार गरेपछि प्राधिकरण बैंक खाता रोक्का, सेयर कारोबार गर्न नपाउनेलगायत विकल्पमा गएको हो । प्राधिकरणले नेपाल राष्ट्र बैंक, धितोपत्र बोर्ड, कम्पनी राजिस्ट्रार कार्यालयमा खाता तथा सेयर खरिदबिक्री रोक्काका लागि पत्राचार गरेको छ । पत्रमा प्राधिकरणले खाताबाट रकम झिक्न नपाउने, सेयर निष्कासन गर्न नपाउने माग गरेको छ यस्तै, प्राधिकरणले रिलायन्स स्पिनिङ मिल्सको ७५ करोड ३६ लाख ८४ हजार ३३५ रुपैयाँ विद्युत् खरिद सम्झौताबमोजिम भुक्तानी हुने रकमबाट असुल गर्न पियोर इनर्जीलाई पत्राचार गरेको छ । प्राधिकरणले ३४ वटा उद्योगको २०७२ माघदेखि २०७५ वैशाखसम्मको बक्यौता बाँकी रहेका उद्योगहरूको विवरणसहित पत्राचार गरेको हो । प्राधिकरणका अनुसार, उक्त अवधिको जम्मा ६ अर्ब ४० करोड ९२ लाख ४० हजार ७०१ रुपैयाँ बाँकी छ । ३४ बाहेकका अन्य उद्योग भने किस्ताबन्दीमा आइसकेको प्राधिकरणले जनाएको छ । 

लोकप्रिय