एभरेष्ट दैनिक

रुस र इरानको सैन्य सम्झौताः कस्तो रहला पश्चिमाहरुको प्रतिक्रिया ?

मस्को । ईरानका राष्ट्रपति मसूद पेजेश्कियान अहिले रुसको भ्रमणमा छन्, जहाँ उनले रुसका राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनसँग भेटवार्ता गरेका छन्। यो भ्रमणका क्रममा रुस र ईरानले धेरै सम्झौताहरूमा हस्ताक्षर गरेका छन्, जसले दुई देशका आर्थिक र सैन्य सम्बन्धलाई अझ सुदृढ बनाउनेछ। दुवै देशमाथि पश्चिमी देशहरूको प्रतिबन्धलाई मध्यनजर गर्दै यी सम्झौताहरू निकै महत्त्वपूर्ण मानिएका छन् र यो पश्चिमी शक्तिहरूका लागि चिन्ताको विषय बन्न सक्ने बताइएको छ। सम्झौतामा हस्ताक्षर गरेपछि रुसी राष्ट्रपति पुटिनले पत्रकारहरूलाई भने, "रुस र ईरानले विदेशी दबाबको दृढतापूर्वक सामना गर्नेछन्।" मसूद पेजेश्कियानले पनि यस सम्झौताले दुई देशबीचको रणनीतिक सहकार्यमा नयाँ अध्याय सुरू गरेको बताएका छन् र भने, "ईरानको छिमेक नीति (नेबरहुड पॉलिसी) मा रुसको विशेष स्थान छ।" दुवै देशले २० वर्षका लागि "रणनीतिक साझेदारी" सम्झौतामा हस्ताक्षर गरेका छन्, जसमा रक्षा र प्रविधि देखि ऊर्जा र व्यापार क्षेत्रसम्मका विषयहरू समावेश छन्। पश्चिमी गुप्तचर निकायहरूका अनुसार ईरानले पहिले नै रुसलाई ड्रोन र ब्यालिस्टिक मिसाइलहरू उपलब्ध गराउँदै आएको छ। यस सम्झौताअनुसार, दुवै देशले आफ्नो क्षेत्रलाई कुनै पनि त्यस्तो कामको लागि प्रयोग हुन नदिने सहमति गरेका छन्, जसले अर्काे पक्षलाई खतरा पुर्याउँछ। सम्झौताका तहत, रुस र ईरानले सैन्य र सुरक्षा चुनौतीहरूको सामना गर्न परामर्श र सहकार्य गर्ने, साथै आफ्ना क्षेत्रहरूभित्र र बाहिर संयुक्त सैन्य अभ्यासहरूमा सहभागी हुने प्रतिज्ञा गरेका छन्। यस सम्झौतापछि ऊर्जा क्षेत्रमा सहयोग वृद्धि हुने र दुई देशबीचको व्यापारमा उल्लेखनीय वृद्धि हुनसक्नेछ। ईरानी नेताहरूले यो भ्रमणलाई केवल सरकारी भ्रमण नभई रणनीतिक परिवर्तनको रूपमा चित्रण गरेका छन्। न्यूयोर्क टाइम्सका अनुसार, ईरानका विदेशमन्त्री अब्बास अराघचीले सामाजिक सञ्जाल टेलिग्राममा लेखेका छन्, "यो सन्धि हाम्रो द्विपक्षीय सम्बन्धलाई बलियो बनाउने एउटा महत्त्वपूर्ण मोड हो। यो केवल एउटा राजनीतिक सम्झौता होइन, यो भविष्यको रोडम्याप हो।" ईरानी राष्ट्रपति पेजेश्कियानसँगको संयुक्त पत्रकार सम्मेलनमा रुसी राष्ट्रपति पुटिनले आफ्नो देशले ईरानमा नयाँ परमाणु ऊर्जा प्लान्ट निर्माण गर्ने विषयमा विचार गरिरहेको बताएका छन्। रुसले आफ्ना बचत भएका ग्यासको केही हिस्सा ईरानलाई बेच्ने योजना बनाएको छ। वास्तवमा, युक्रेनसँगको युद्ध सुरू भएदेखि युरोपेली संघले रुसबाट ग्यास आयातमा ठूलो कटौती गरेको छ, जसका कारण रुसलाई नयाँ ग्राहकहरूको खोजी गर्नुपरेको छ। रुसबाट ईरानसम्म प्रस्तावित ग्यास पाइपलाइनबारे पनि दुवै देशबीच छलफल भइरहेको छ। यदि यो सम्झौता सम्पन्न भयो भने पाइपलाइन अजरबैजान हुँदै बिच्छ्याइनेछ। यो जानकारी शुक्रबार इन्टरफ्याक्स समाचार एजेन्सीले रुसी ऊर्जा मन्त्री सर्गेई सिविलेवको उद्धरणमा सार्वजनिक गरेको हो। पुटिनले भने, "रुसले प्रत्येक वर्ष ईरानलाई ५५ अर्ब क्यूबिक मिटर ग्यास आपूर्ति गर्न सक्छ।" न्यूयोर्क टाइम्सका अनुसार, दुवै देशबीचको पछिल्लो सम्झौता मुख्यतया आर्थिक विषयहरूमा केन्द्रित छ, यद्यपि यो पश्चिमलाई चुनौती दिन साझा इच्छाशक्ति भएका दुई देशहरूलाई नजिक ल्याउनेछ।