पाल्पामा ज्वरोका कारण पाँचजनाको मृत्यु
पाल्पा, साउन २१ । ज्वरोका कारण पाल्पामा पछिल्लो १५ दिनमा पाँचजनाको मृत्यु भएको छ ।
उपचारका लागि तानसेनमा रहेको लुम्विनी मेडिकल कलेज प्रभासमा भर्ना भएका पाँचजनाको ज्यान गएको जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालय पाल्पाले जनाएको छ । अत्याधिक ज्वरो आउने, शरीर दुख्ने, वान्ता हुने जस्ता समस्या भएका बिरामीको उपचारको क्रममा मृत्यु भएको हो ।
उपचारका लागि अस्पतालमा भर्ना भएकी मदाने–१ गुल्मीकी १६ वर्षकी अनिता बिष्टको साउन ६ गते, रैनादेवी–१ सिद्धेश्वर पाल्पाका ६५ वर्षका मानबहादुर कुमालको १४ गते, माथागढी–३ कसेनी पाल्पाकी २८ वर्षकी चन्दा रानाको १९ गते, माथागढी–४ झडेवा पाल्पाकी ६७ वर्षकी बसन्ती कुँवरको २० गते र माथागढी–३ कसेनीकै ७४ वर्षका मानबहादुर चिदीको उपचारको क्रममा शनिबार बिहान ज्यान गएको हो ।
ज्वरोकै कारण अस्पताल भर्ना भएकी मदनपोखरा पाल्पाकी २१ वर्षकी निरमा सारुलाई शुक्रबार मात्रै हेलिकप्टर मार्फत काठमाडौं रिफर गरिएको छ । जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालय पाल्पाका सूचना अधिकारी माधव ज्ञवालीका अनुसार ज्यान जानुको यकिन कारण खुलेको छैन । स्वाइन् फ्लुले ज्यान गएको भन्ने हल्लाको पुष्टि नभएको भन्दै सूचना अधिकारी ज्ञवालीले परीक्षणका लागि केन्द्रीय प्रयोगशाला टेकु पठाएको जानकारी दिनुभयो ।
१५ दिनकै बिचमा उपचारको क्रममा ५ जनाको ज्यान गएपनि लुम्विनी मेडिकल कलेज, प्रभासले जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालयलाई शुक्रबार मात्रै जानकारी गराएको हो । एक महिना अघिदेखि नै पाल्पामा रुघाखोकी, ज्वरो र मुत्रनलीको समस्या भएका बिरामीको संख्या बढेको स्वास्थ्यकर्मीले जनाएका छन् ।
क्षयरोगको औषधि खाएको चार महिनापछि तीन जनाको मृत्यु
कलैया । बारामा क्षयरोगको संक्रमणबाट तीन जनाको मृत्यु भएको छ । क्षयरोगको औषधि सेवन गरेको चार महिनापछि उनीहरुको मृत्यु भएको हो । नेपाल क्षयरोग निवारण संस्था बाराद्वारा यहाँ आयोजित “दलित वर्गमा क्षयरोगसम्बन्धी चेतनामूलक अभिमुखीकरण” कार्यक्रममा २०७३ साउनदेखि २०७३ फागुनसम्म जिल्लामा रहेका कुल ६३७ जना क्षयरोगीमध्ये २९६ जना संक्रमण क्षयरोगी भएको जनाएको छ । जिल्ला अस्पताल, प्राथमिक अस्पताल र स्वास्थ्य चौकी गरी जिल्लाका एक सय स्वास्थ्य संस्थाबाट क्षयरोगीका बिरामीलाई निःशुल्क प्रत्यक्ष निगरानीमा औषधि खुवाउने व्यवस्था गरिएको बताउँदै जिल्ला जनस्वास्थ्य कार्यालयका रामविनय यादवले भने – ‘क्षयरोग न्यूनीकरणका लागि जिल्लामा व्यापक रुपमा जनचेतनामूलक कार्यक्रम सञ्चालन गर्न सक्नुपर्दछ ।’ नेपाल क्षयरोग निवारण संस्था, बाराका अध्यक्ष सुरेश मोदकको सभापतित्वमा भएको कार्यक्रममा नेपाल क्षयरोग निवारण संस्थाका केन्द्रीय सदस्य वसन्त नेपालले क्षयरोगका लक्षण र उपचार विधीका विधिका विभिन्न पक्षमाथि प्रकाश पारे ।
कञ्चनपुरमा ७० हजार कीटनाशक झूल निःशुल्क वितरण
कञ्चनपुर, असार २३ । औलोको उच्च जोखिममा रहेको कञ्चनपुर जिल्लामा ७० हजार कीटनाशक झूल निःशुल्क वितरण गरिएको छ । औलोको उच्च जोखिममा रहेका जिल्लाका वेदकोट, कृष्णपुर, पुनर्वास नगरपालिका क्षेत्रका नागरिकलार्ई जिल्ला जनस्वास्थ्य कार्यालयले ग्लोबल फन्डको सहयोगमा ७० हजार कीटनाशक झूल वितरण गरेको हो । कार्यालयका औलो शाखा प्रमुख हेमराज जोशीका अनुसार गर्भवती महिला, अपाङ्ग र ज्येष्ठ नागरिकलाई प्राथमिकतामा राखी झूल वितरण गरिएको हो ।
७० वर्ष नाघेका वृद्धवृद्धालाई घरमै उपचार सेवा
सोलुखुम्बु, असार २३ । सोलुदूधकुण्ड नगरपालिकाको पहिलो बैठकले सोलुदूधकुण्ड नगरपालिकाभित्रका ७० वर्ष पार भएका वृद्धवृद्धालाई घरमै उपचार गराउने निर्णय गरेको छ । नवनिर्वाचित मेयर नाम्गेल जाङ्बु शेर्पासहितका पदाधिकारीले नगरपालिकाभित्रका ७० वर्षमाथिका वृद्धवृद्धालाई घरमै चिकित्सक पु¥याएर उपचारसेवा दिने निर्णय गरेको हो । वृद्धवृद्धा बिरामी भएको जानकारी आएपछि घरमै चिकित्सक लगेर उपचार गर्ने र रोग जष्टिल भएमा अस्पतालसमेत लगेर निःशुल्क उपचार दिइने जनाइएको छ । यो निर्णय कार्यान्वयनका लागि चाँडै कार्यविधि बनाइने नगरप्रमुख शेर्पाले बताउनुभयो । सो नगरपालिकाको तथ्यांकअनुसार ७० वर्ष पार भएका वृद्धवृद्धाको संख्या ४६९ छ । उनीहरुले यसअघि उपचार खर्चबापत मासिक एक हजार रुपैयाँ प्राप्त गर्दै आएका थिए । योसँगै ६० वर्षमाथिका वृद्धवृद्धालाई निःशुल्क उपचार सेवा प्रदान गर्ने विषयमा समेत छलफल भइरहेको शेर्पाले बताउनुभयो । घरमै उपचारसेवा पाइने भएपछि नगरभित्रका वृद्धवृद्धाले खुशी व्यक्त गरेका छन् ।
‘खाना खानुभयो? हाम्रा भान्साबारे बजारको भ्रम’
काठमाडौं, असार १९। चिकित्सक अरुणा उप्रतीद्वारा लेखिएको स्वास्थ्य र जीवनशैली सम्बन्धी ‘खाना खानुभयो? हाम्रा भान्साबारे बजारको भ्रम’ पुस्तक आइतबारदेखि बजारमा आएको छ । स्वास्थ्य सम्बन्धी आम सरोकारका विषयहरुलाई समेटिएको पुस्तक उप्रेती र लक्ष्मण अधिकारीले संयुक्त रुपमा लेखेका हुन् । हरेकदिन हामीले खाने खाना कति स्वास्थ्यवद्र्धक छ ? भान्साहरु कति उपयोगी छन् ? भान्सामा पौष्टिक तत्वको प्रयोग भएको छ ? भन्ने विषयमा पुस्तक विशेष चर्चा गरिएको छ । पुस्तक सार्वजनिक कार्यक्रममा बोल्दै लेखिका उप्रेतीले आफुले प्राप्त गरेको पोषण सम्वन्धि ज्ञानको विश्वविद्यालय नै आफ्नी हजुरआमा र आमाको भान्सा रहेको बताइन् । उनले भनिन् ‘मुलुकभर डुलेर जनस्वास्थ्यका क्षेत्रमा काम गर्दा खानपानका बारेमा लेख्न प्रोत्साहित भएँ । पुस्तकका अर्का लेखक अधिकारीले उप्रेतीसँग २० वर्षदेखि लेखन कार्यमा सहकार्य गर्दै आएको बताए । कार्यक्रममा बाल्दै मुटुरोग विशेषज्ञ डा. प्रकाशराज रेग्मीले उच्चरक्तचाप, मधुमेह लगायत समस्या न्यूनीकरण गर्न पुस्तक सहयोगी हुने बताए । क्यगचअभस् जततउस्ररधधध।जबmचयमयअतयच।अयmरलभधकरछढछबण्बद्दमठडााड
गर्भवतीको ज्यान जोखिममा
बाजुरा, असार ११ । उत्तरी भेगकोे पाण्डवगुफा गाउँपालिका– ३ की फुलटुक्का ढोली सुत्केरी व्यथाले छटपटिएकी छन् । उनलाई व्यथा लागेको दुई दिन बित्दा पनि शिशु पाउन सकेकी छैनन् । साबिकको गोत्री गाविसमा रहेको गोत्री स्वास्थ्य चौकी हुनीमहतिमा शिशु पाउन नसकेपछि उनलाई सुत्केरी गराउनका लागि तीन दिनको पैदल यात्रामा रहेको जिल्ला सदरमुकाम मार्तडीमा पठाइएको स्वास्थ्य चौकीले जनाएको छ । फुलटुक्काको पाठेघरमा रहेको जाली फुटिसकेको, मुख खुकुलो हँुदै गएको र पेटको कडापन नरम हँुदै गएकाले सुत्केरी हुन समस्या भएको जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालय बाजुराका प्रमुख डा रुपचन्द्र विश्वकर्माले जानकारी दिनुभयो । गोत्री स्वास्थ्य चौकीबाट कोल्टी प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्रमा सुत्केरी गराउनका लागि करिब सात घन्टाको पैदलयात्रा गर्नुपर्ने बाध्यता छ । उनको उपचारका लागि स्वास्थ्य मन्त्रालय र क्षेत्रीय स्वास्थ्य निर्देशनालयमा खबर गर्दा हेलिकप्टर प्रयोग गर्न बजेट नभएको जनाएकाले फुलटुक्काको ज्यान जोखिममा रहेको बताइएको छ । सुत्केरीको ज्यान बचाउनका लागि मन्त्रालयका सचिवसँग हेलिकप्टर उडानका लागि सम्पर्क भइरहेको डा विश्वकर्माले बताउनुभयो । यसअघि पनि सुत्केरी व्यथाले च्यापेर शिशु पाउन नसकी समयमै उपचार नहुँदा र यातायातको सहज पहँुच नहुनाले साबिकको गोत्री गाविसकी एक महिलाको मृत्यु भएको थियो।
अाज विश्व योग दिवस्
काठमाडौँ, असार ७ । नेपालमा योग तथा आध्यात्मको माध्यमबाट पर्यटन प्रवद्र्धन गर्ने उद्देश्यले दोस्रो ‘विश्व योग दिवस’ मनाउने भएको छ । योगको महत्वलाई दृष्टिगत गर्दै संयुक्त राष्ट्रसङ्घले विगत दुई वर्षदेखि हरेक वर्ष जुन २१ तारिखमा विश्व योग दिवस मनाउने घोषणा गरेको थियो । नेपाल योग एसोसिएसन र नेपाल पर्यटन बोर्डको संयुक्त आयोजनामा नेपालमा दोस्रो विश्व योग दिवस मनाउन लागिएको हो । एकहिसाबमा योग भनेको केवल व्यायाम मात्र हो अनि योगलाई धर्मसंग जोडेर बुझ्ने भन्ने अर्ध बुझाई हामीमध्ये धेरैको हुन सक्छ ।
फेरि देखियो स्क्रब टाइफस, चारजनामा सङ्क्रमण
चितवन, असार ६ । चितवनमा २०७४ सालको सुरुआतसँगै चारजनामा स्क्रब टाइफस रोग फेला परेको छ । गएको पुसदेखि नियन्त्रणमा आएको स्क्रब टाइफस रोग यो वर्षको सुरुआती दुई महिनाको अन्तरालमा चारजनामा रोग देखिएको जिल्ला जनस्वास्थ्य कार्यालय, चितवनका किट नियन्त्रण निरीक्षक रामकुमार केसीले जानकारी दिनुभयो । उहाँका अनुसार सङ्क्रमित हुनेमा चारैजना महिला छन् । तीनजना चितवनका र एकजना नवलपरासीका बिरामी हुन् । चितवनमा वैशाख २५ र २९ तथा जेठ महिनाको १ र १२ गते टाइफस रोग लागेको बिरामी फेला परेको हो । असारको प्रतिवेदन भने आइसकेको छैन । चारैजना बिरामी चितवन मेडिकल कलेजमा गरिएको परीक्षणमा भेटिएका हुन् । चितवनमा गएको वर्षदेखि स्क्रब टाइफस रोग देखिएको थियो । गएको वर्ष वैशाखदेखि पुस महिनासम्म यहाँ कुल ५३३ जनामा टाइफस रोग देखिएकामा पाँचजनाको मृत्यु भएको थियो । अघिल्लो वर्ष देशभरि ४७ जिल्लामा देखिएको यो रोगबाट सङ्क्रमित कुल ८३० जना बिरामीमध्ये १४ जनाको मृत्यु भएको इपिडिमियोलोडी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखाका जनस्वास्थ्य अधिकृत रेशम लामिछानेले जानकारी दिनुभयो । अब पुनः चितवनमा रोग देखिन थालेकाले देशभर ७५ वटै जिल्लामा परिपत्र गरेर आवश्यक तयारीका साथ रहन निर्देशन दिइएको लामिछानेले जानकारी दिनुभयो । देशका अन्य क्षेत्रबाट प्रतिवेदन आउन बाँकी छ । नेपालमा २०७२ सालमा पहिलो पटक पूर्वी नेपालमा यो रोग देखिएको थियो । त्यो बेला १०१ जनामा सङ्क्रमण हुँदा आठजनाको मृत्यु भएको थियो । माइट नामको मुसाको कानमा बस्ने एक प्रकारको सङ्क्रमित किराले टोकेमा यो रोग सर्छ । यो ओरेन्सिया सुसुगामुसी भन्ने जीवाणुबाट सर्छ । यो रोग मानिसबाट मानिसमा सर्दैन । मुसाबाट झारमा झर्ने र त्यसबाट मानिसमा टाँसिएर यसले टोक्छ । यो रोग लागेमा १०४ डिग्री जति ज्वरो आउने, टाउको दुख्ने, विभिन्न ठाउँमा रातो डाबर आउने र शरीरका विभिन्न अङ्ग दुख्ने हुन्छ । मुख्यगरी मुसाको नियन्त्रण गर्ने, झारका काम गर्दा सावधानी अपनाउनुपर्ने चिकित्सकको सुझाव छ । चितवनमा गएको वर्ष गरिएको अनुसन्धानमा मुसा र माइटमा समेत टाइफस रोगको सङ्क्रमण पुष्टि भएको थियो । रोग पत्ता लागेमा उपचार सहज हुने जिल्ला जनस्वास्थ्य कार्यालय, चितवनका निमित्त प्रमुख नरहरि शर्माले जानकारी दिनुभयो ।
स्वास्थ्य बिमा कार्यक्रम शुरु
भक्तपुर, असार ६ । सामाजिक स्वास्थ्य सुरक्षाअन्तर्गत स्वास्थ्य बिमा कार्यक्रम सुरू भएको छ । बिमा कार्यक्रमअन्तर्गत पाँचजनाको परिवारले वार्षिक रू दुई हजार ५०० बिमा शुल्क भुक्तानी गरेपछि रू ५० हजारसम्म उपचार सेवा पाउने व्यवस्था छ । सामाजिक स्वास्थ्य सुरक्षा विकास समितिका कार्यकारी निर्देशक डा गुणराज लोहनीका अनुसार पाँचजना भन्दाबढी सदस्य भएमा प्रतिव्यक्ति रू ४२५ थप भुक्तानी गरेपछि प्रतिव्यक्तिको रू १० हजार उपचार सेवा थपिने व्यवस्था गरिएको छ । पाँच जनासम्मको लागि रू ५० हजार अनिवार्य गरिएको छ भने कार्यक्रमको अधिकतम सीमा रू एक लाख निर्धारण गरिएको छ । सरकारले निःशुल्क तोकेका औषधि र उपचार सेवा भने यसमा समावेश नहुने लोहनीले बताउनुभयो । स्वास्थ्य बिमा गर्नेले हाललाई भक्तपुरका छ वटा स्वास्थ्य संस्थाबाट सेवा पाउने व्यवस्था गरिएको छ । भक्तपुर अस्पताल, भक्तपुर नगरपालिकाद्वारा सञ्चालित जनस्वास्थ्य सेवा केन्द्र, मध्यपुर थिमी नपाको व्यवस्थापनमा सञ्चालित नेपाल कोरिया मैत्री अस्पताल, चाँगुनारायण नगरपालिकाको चाँगुनारायण प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्र र सूर्यविनायक नगरपालिकाको दधिकोट प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्रबाट स्वास्थ्य बिमा गरेका व्यक्तिले उपचार सेवा पाउनेछन् । आव २०७२÷७३ मा कैलाली, बागलुङ, इलामबाट सुरू भएको स्वास्थ्य बिमा कार्यक्रम अव भक्तपुरसँगै चितवन, जुम्ला र तनहुँमा सञ्चालनमा आएको छ । यही असारबाट जाजरकोट, मकवानपुर र गोरखामा पनि कार्यक्रम सुरू गर्ने तयारी भइरहेको छ । रासस
रगत लिँदा एचआईभी सर्यो !
काठमाडौं, असार ६ । हरेक महिना रगत चढाउनुपर्ने रोगबाट पीडित एक १६ बर्षे युवामा हालै परीक्षण गर्दा एचआइभी एड्स संक्रमण देखिएको छ । चढाईएको रगतबाट ती युवालार्य एचआईभी एड्स संक्रमण हुन पुगेको हो, उपचारमा संलग्न कान्ति बाल अस्पतालका डा.अजित रायमाझीले भने, मुलुकमा संकलित रगत सुरक्षित रगत सुरक्षित छैन । उपयोगकर्तामा एचआईभी हेपाटाईटिस बी र सीलगायत अन्य रक्तजन्य संक्रमण देखिदै आएको कान्तिपुरमा खबर छ ।
स्वास्थ्यचौकी पुनःनिर्माणमा युनिसेफको आलटाल
गोरखा, असार ५ । ‘गोरखा भूकम्प’ ले क्षति पुर्याएका गोरखाका विभिन्न १२ वटा स्वास्थ्य चौकी भवन पुनःनिर्माण गर्ने अनुमति लिएको युनिसेफले जिम्मेवारी लिएअनुसार तोकिएको समयभित्र स्वास्थ्य चौकी भवन पुनःनिर्माण गरेको छैन । युनिसेफले दर्बुङ स्वास्थ्य चौकी भवन मात्रै पुनःनिर्माण गरेको छ । जिल्ला जनस्वास्थ्य कार्यालयका अनुसार गुम्दाको माछाखोला, गुम्दा गाउँ, बारपाक, लाप्राक, छोप्राक, आरुपोखरी, फुजेल, गोरखा नगरपालिकाअन्तर्गत तारानगर, बक्राङ, देउराली र नाम्जुङ स्वास्थ्य चौकी पुनःनिर्माण गर्ने जिम्मा लिएको युनिसेफले भूकम्प गएको डेढ वर्ष भइसक्दा पनि ती भवन पुनःनिर्माणमा चासो दिएको छैन । स्वास्थ्य चौकी पुनःनिर्माण नहुँदा त्रिपाल, टेन्टबाटै बिरामीलाई सेवा दिनुपरेको स्वास्थ्यकर्मीले गुनासो गरेका छन् । गत वर्ष मङ्सिरमा निर्माण सामग्री थुपारे पनि अहिलेसम्म स्वास्थ्य चौकी भवन पुनःनिर्माण सुरु नभएको नाम्जुङ स्वास्थ्य चौकी प्रमुख लीला गुरुङको भनाइ छ । उहाँले भन्नुभयो, “प्रिफ्यावको सामान प्रत्यक्ष घाममा नराख्नु भनेर लेखिएको छ । तर यहाँ घाममा सामान थुप्राइएको छ । सामान थुप्राएर गएका युनिसेफका कर्मचारी फर्केर पनि आएनन् ।” जिल्ला जनस्वास्थ्य कार्यालय गोरखाले युनिसेफलाई पटक–पटक पत्राचार गरी भवन निर्माण सक्न निर्देशन दिएको जनाएको छ । कार्यालयमा रही सङ्घसंस्था हेर्दै आएका स्वास्थ्य सहायक नानीबाबु दानीले भन्नुभयो, “युनिसेफले काम गर्न नसक्ने हो भने अरु संस्थालाई काम दिन्छौँ । काम गर्न नसक्ने हो भने सक्दिन भन्नुप¥यो ।” सन् २०१६ मा भवन निर्माण सक्ने गरी जिम्मेवारी लिएको युनिसेफले अझै स्वास्थ्य चौकी भवन निर्माणलाई तीव्रता नदिएको जनस्वास्थ्य कार्यालयले जनाएको छ । भवन निर्माण नगरी अलपत्र छाडेकोबारे प्रतिक्रिया लिँदा युनिसेफका कर्मचारीले आफूहरुले सूचना दिन नमिल्ने भन्दै पन्छिने गरेका छन् । भूकम्पले गोरखाका ५२ वटा स्वास्थ्य चौकी क्षति पु¥याएको थियो । यीमध्ये पाँच वटा असल छिमेकी नेपाल पोखराले पुनःनिर्माण गरिसकेको छ । केयर नेपाल, आइएमसीलगायत विभिन्न सङ्घ संस्थाले पनि स्वास्थ्य चौकी भवन निर्माण गरिदिएका छन् । पक्की भवन निर्माण गर्न ढिलो भइसक्दा पनि अर्धपक्की भवन निर्माण सकिएको छैन ।
खोप केन्द्र भवनको उद्घाटन
पोखरा, जेठ २१ । पोखरा लेखनाथ महानगरपालिका वडा नं २१ फेदीपाटनमा रु दुई लाख १९ हजारको लागतमा खोप केन्द्र भवन निर्माण गरिएको छ । जिल्ला जनस्वास्थ्य कार्यालय कास्कीको रु दुई लाख १० हजार र बाँकी स्थानीय जनश्रम परिचालन गरी सो भवन निर्माण सम्पन्न गरिएको हो । खगराज आचार्यले शनिबार आयोजित एक कार्यक्रममा सो नवनिर्मित भवनको उद्घाटन गर्दै शिक्षा, स्वास्थ्यलगायतका विभिन्न विकास निर्माणमा साझेदारीको खाँचो औँल्याउनुभयो । जिल्ला जनस्वास्थ्य कार्यालय, कास्कीका खोप केन्द्र प्रमुख एकनारायण लम्सालले मातृशिशु सुरक्षाका लागि सरकारले सञ्चालन गरेको पूर्ण खोपका लागि प्रतिव्यक्ति रु चार हजार ३०० खर्च हुने गरेको जानकारी दिनुभयो । उहाँका अनुसार जिल्ला जनस्वास्थ्य कार्यालयले चालु आवमा रु ३१ लाख ५० हजारको लागतमा जिल्लाका विभिन्न स्थानमा १५ वटा खोप केन्द्र भवन निर्माण गरिएको छ । सो भवन निर्माणपछि दम्सादी, मास्पाटन, फेदीपाटन र खच्र्याङका गर्भवती महिला र बालबालिकालाई सर्वसुलभ रुपमा खोप सेवा पुग्ने निर्मल पोखरी स्वास्थ्य चौकी व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष टीकाराम पौडेलले जानकारी दिनुभयो ।
स्वास्थ्य संस्थामा जीवनजलसमेत छैन
बाजुरा, जेठ २० । बाजुराको विकट उत्तरी भेगमापर्ने हिमाली गाउँपालिका साविकको बिच्छया स्वास्थ्यचौकीमा सामान्य जीवनजल समेतको अभाव रहेको छ । दैनिक झाडापखालाका दशदेखि बाह्र जनासम्म बिरामी आउने भएपनि सामान्य जीवनजल समेत नभएको स्वास्थ्य चौकीका इन्चार्ज कमल आचार्यले बताउनुभयो । छोरालाई झाडापखालाको उपचारका लागि आएकी बिच्छया नेटाकी सुनकला रोकायाले सामान्य जीवनजलसमेत नपाएर रित्तो हात घरफर्कनु भयो । उनी जस्तै दैनिक दशदेखि बाह्रजना झाडापखालाको उपचारका लागि आउने बिरामीले सामान्य जीवनजलसमेत नपाउने गरेको स्वास्थ्यकर्मीले बताउने गरेका छन् । जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालय बाजुरामा फोनमार्फत खबर गरेको भए पनि जिल्लाबाट नै नआएको इन्चार्ज आचार्यले बताउनुभयो । बिच्छयामा निजी औषधि पसलसमेत नभएकाले यहाँका बिरामी दुई तीन दिन लगाएर कोल्टी उपचारका लागि जान बाध्य भएका छन् । बिच्छया स्वास्थ्य चौकीमा जीवनजल अभाव भएको दुई साता भइसकेको छ । त्यस्तै सिटामोल, आँखा पाक्ने, कान पाक्ने औषधिलगायत एन्टिबाइटिककोसमेत चरम अभाव रहेको छ । परिवार नियोजनका साधनको अभाव भएको महिनाँै भइसकेको छ । कण्डम, पिल्स, डिपो लगाउने सिरिन्जलगायतका परिवार नियोजनका साधन अभाव भएको एक महिनाभएको स्वास्थ्य चौकीमा कार्यरत अनमी सीता थापाले बताउनु भयो । दैनिक सात आठजना परिवार नियोजनको साधनका लागि आउने गरेका छन् । यो स्वास्थ्य संस्था सदरमुकाम मार्तडीबाट चार दिनको पैदल दुरीमा रहेको छ । यहाँ सधँैजसो औषधि अभाव भइरहने गरेको छ । जिल्लामा पटक÷पटक खबर गर्छाै, थौरै औषधि मात्र पठाउँछन्, त्यो त मन्दिरको प्रसाद बाँडे झै गर्नुगरेको चौकीका इन्र्चाज आचार्यको भनाइ छ । धेरै विकट भएकाले राज्यको पहुँच पनि नहुने गरेको छ । जिल्लाबाट कहिल्यै स्वास्थ्य संस्था अनुगमन नहुने गरेको स्थानीयवासी डबल थापाले बताउनुभयो । स्वास्थ्य केन्द्रमा ३५ प्रकारका औषधि अनिवार्य भए पनि दश बाह्र प्रकारका मात्र रहेको संस्थाले बताएको छ । एकातिर औषधि अभाव अर्कोतिर स्वास्थ्यकर्मीको अभाव रहेको छ । अहिले एक जना अहेब, एकजना जिल्ला करार अनमी र एकजना कार्यालय सहयोगी मात्र रहेका छन् । एक जना एचए, एकजना अहेब, एकजना अनमी रिक्त रहेको छ । दरबन्दीअनुसार स्वास्थ्यकर्मी नभएकाले उपचारमा समस्या भएकोे छ । बिच्छया मात्र नभई बाजुराका उत्तरी क्षेत्रका रुगिन, वाई, गोत्री, साप्पाटालगायतका स्वास्थ्य संस्थामा औषधिको अभाव रहेको स्वास्थ्यकर्मीले बताउने गरेका छन् । औषधि अभाव भएको खबरले क्षेत्रीय स्वास्थ्य निर्देशनालयबाट औषधि माग गरिएको भए पनि क्षेत्रीय कार्यालयमा नै औषधि अभाव रहेको जिल्ला जनस्वास्थ्य कार्यालयका अधिकृत रमेश कुवँरले बताउनुभयो ।
औषधि बिक्री वितरण सुरु
धनगढी, जेठ १५ । नेपाल औषधि लिमिटेडले गत वैशाखदेखि उत्पादन गर्न थालेको झाडापखालाको उपचारका लागि प्रयोग हुने जीवनजल ७ नं प्रदेशबाट बिक्री वितरण गर्न थालेको छ । आज यहाँ आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा लिमिटेडका महाप्रबन्धक डा रोबसकुसुम सुवेदीले कम्पनीले पहिलो चरणमा जीवनजल उत्पादन गरी पहिलो बिक्री वितरण साविक सुदूरपश्चिम ७ नं प्रदेशबाट सुरु गरेको जानकारी दिनुभयो । स्वास्थ्य उपचार गर्न पाउने नेपालीको संवैधानिक हक अधिकारको प्रत्याभूति गराउन र कुनै पनि नेपालीले औषधिको अभावमा ज्यान गुमाउन नपरोस् भन्ने मनसायले कम्पनीले औषधि उत्पादन गरी बिक्री वितरण सुरु गरेको सुवेदीले बताउनुभयो । कम्पनीले उत्पादन गरेको जीवनजल प्रतिप्याकेटको बिक्री रु नौ कायम गरिएको छ । बजारमा पाउने अन्य कम्पनीको जीवनजल प्रतिप्याकेटको मूल्य रु १० रहेको जनाइएको छ । विश्व स्वास्थ्य सङ्गठनले कायम गरेको कुशल उत्पादन प्रक्रियाको मापदण्ड पालन गर्न नसक्दा लिमिटेडको औषधि उत्पादनको काम गत सात वर्षदेखि बन्द रहेको थियो । उद्योग मन्त्रालयको विशेष पहलमा गएको वैशाखदेखि औषधि उत्पादन सुरु गरिएको कम्पनीका सचिव टीकाराम अर्यालले बताउनुभयो । लिमिटेडले दोस्रो चरणमा सिटामोल, एमजिप्सलगायतका नन्पेन्सिलिन ट्याब्लेट उत्पादन गर्न लागेको र यी उत्पादनसमेत आगामी साउनसम्म बिक्री वितरण हुने बताइएको छ । विसं २०४०मा शाही औषधि लिमिटेडका नाममा स्थापना भएको यो कम्पनीको नाम परिवर्तन गरी हाल नेपाल औषधि लिमिटेड राखिएको छ ।
सरकारले औषधी आफै किन्ने, आफै बेच्ने
काठमाडौं,बैशाख ३० । सरकारले औषधी आफै किनेर आफै बेच्ने भएको छ । औषधीमा व्यापारिहरुले सयौं गुणा नाफा लिएको भेटिएपछि विदेशी कम्पनीबाट किन्नु पर्ने औषधीहरु सरकारले सिधै उनीहरुसँग किन्ने र सरकारी अस्पतालका फार्मेसीबाट बेच्ने तयारी भएको स्वास्थ्य मन्त्रालयले जनाएको छ । मन्त्रालयको औषधी व्यवस्था विभागका महानिर्देशक नारायण ढकालको संयोजकत्वको सुझाव समितिले दिएको सिफारिसका आधारमा यसरी औषधी बेच्दा ५० प्रतिशत सम्म सस्तो पर्न सक्ने देखिएको छ ।
आठ वर्षपछि नेपाल औषधि लिमिटेड संचालनमा
काठमाडौँ, वैशाख २४ । नेपाल औषधि लिमिटेडले आठ वर्षपछि पुनःऔषधि उत्पादन गर्न सुरु गरेको छ । उद्योगले झाडापखाला लाग्दा उपयोगी मानिएको जीवनजलको उत्पादन सुरु गरेको छ । सरकारी स्वामित्व रहेको लिमिडेटलाई गत असोज २ गते बसेकोे मन्त्रिपरिषद्को बैठकले पुनःसञ्चालनमा ल्याउने निर्णय गरेको थियो । उद्योगमन्त्री नवीन्द्रराज जोशीले आज आयोजित कार्यक्रममा सो उद्योगको पुनःसञ्चालनको उद्घाटन गरेका छन् । विसं २०६७ मा विश्व स्वास्थ्य सङ्गठनले अन्तर्राष्ट्रिय मापदण्डअनुसार गुड म्यानुफ्याक्चरिङ प्राक्टिस (जिएपी) अनिवार्य गरेपछि सो उद्योग बन्द भएको थियो । सरकारले जिएमपीअनुसार पुनःसञ्चालन गर्न रु १४ करोड ६५ लाख ऋणस्वरुप लिमिटेडलाई उपलब्ध गराउने निर्णय गरेको थियो । सोहीअनुुरुप पहिलो चरणमा रु छ करोड ४८ लाख निकासा गरेको थियो । उद्योगमन्त्री जोशीले जीवनजल र ज्वरो आउँदा प्रयोग गर्ने सिटामोल नपाएर धेरैले ज्यान गुमाउनुपरेको अवस्थामा पहिलो चरणमा जीवनजल उत्पादन सुरु गरिएको बताए । लिमिटेडले चाँडै निःशुल्क उपलब्ध गराउँदै आएका ७० प्रकारका औषधिलगायत अन्य औषधि समेत उत्पादन गर्ने उनले बताए ।