कपिलवस्तु । प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ ले विश्वका ५२ करोडभन्दा बढी बौद्धमार्गीहरूको आस्थालाई बुझेर अगाडि बढ्नुपर्ने आवश्यकता रहेको बताएका छन् ।  लुम्बिनी बौद्ध विश्वविद्यालयको १५ औँ सभा बैठकमा आज कुलपति एवं प्रधानमन्त्री ‘प्रचण्ड’ले शैक्षिक क्षेत्र विश्वव्यापीकरणको प्रभावमा परिरहेको समयमा बौद्धमार्गीहरूको आस्थालाई प्रवद्र्धन गर्नुपर्नेमा जोड दिए ।  “हाम्रो मौलिक दर्शन, संस्कृति, परम्परा, स्रोत साधनको अध्ययन गर्नेतर्फ आधुनिक बजार उत्साहित छैन । त्यसमा बौद्ध दर्शन जस्तो गहन दर्शन पनि प्रभावित छ,” प्रधानमन्त्री प्रचण्डले भने, “विश्वमा ५२ करोड जनसङ्ख्याको आस्थाको विषय बनेको बौद्ध दर्शन त्यसभित्र अन्तर्निहित  सामाजिक र दार्शनिक कुराहरू अहिलेको समाजलाई नभई नहुने कुराहरू हुन् । यसलाई विश्वव्यापीकरण गर्नु हामी सबैको साझा दायित्व हो ।”  इतिहासको लामो कालखण्डदेखि अटुट रूपमा प्रचलनमा रहेका बौद्ध परम्परा तथा संस्कृति विश्वकै मानवशास्त्री तथा बौद्ध अध्ययताको लागि अनुपम स्रोतको रूपमा रहेको बताउँदै प्रधानमन्त्रीले  सांस्कृतिक, धार्मिक, पर्यटन विकासको लागि यो ठूलो अवसर भएको उल्लेख गरे । उनले यीनै विषयलाई मनन् गरी विश्वविद्यालयले बौद्ध परम्परा र संस्कृति अध्ययन अध्यापन संरक्षण तथा सम्बर्द्धनका कार्यक्रम अगाडि बताउनुपर्नेमा जोड दिए। “नेपाल बुद्ध भूमि, हजारौं ऋषिमुनीहरूको योगदानले निर्माण गरेको तपोभूमि हो, त्यसैले नेपाल विश्वकै आस्था र श्रद्धाको केन्द्र हो,” प्रधानमन्त्री प्रचण्डले भने, “यसको प्रवर्द्धन गर्ने दायित्व हामीसँग छ । बौद्ध संस्कृति, कला, विहार तथा  गुम्बा संसारकै लागि आकर्षणका सम्पदाहरू हुन् । यिनलाई आर्थिक समृद्धिसँग जोड्दै अगाडि बढेको खण्डमा समृद्ध मुलुक निर्माणको अभियानले सार्थकता पाउने प्रवल सम्भावना छ ।”

काठमाडौं । सुनको मूल्यमा ९ दिनपछि फेरि उच्च मुल्यमा पुगेको छ । बिहीबार एकै दिन मूल्य तोलामा २ हजार ६ सय रुपैयाँ बढेपछि हालसम्मकै नयाँ रेकर्ड भएको हो । बिहीबार तोलाको १ लाख २७ हजार ८ सय रुपैयाँ सुनको मूल्य पुगेको छ । बुधबार १ लाख २५ हजार २ सय रुपैयाँ थियो । फागुन २९ गते सुनको भाउले तोलामा १ लाख २६ हजार रुपैयाँ पुगेर उच्च विन्दुको रेकर्ड बनाएकोमा सो रेकर्ड ९ दिनमै तोडिएको हो । चाँदीको मूल्य पनि हालसम्मकै उच्च विन्दुमा पुगेको छ । बुधबार तोलाको १ हजार ५२० रुपैयाँ रहेको चाँदी बिहीबार १ हजार ५५५ कायम भएको छ ।

 काठमाडौं । काठमाडौँ उपत्यकाभित्रका सामुदायिक क्याम्पसस्तरीय हाजिरीजवाफ प्रतियोगितामा प्रदर्शनी मार्गस्थित रत्नराज्य लक्ष्मी क्याम्पस प्रथम भएको छ । मार्क्सवादी ज्ञान केन्द्रले आज नेपाल ल क्याम्पसमा आयोजना गरेको प्रतियोगितामा सानोठिमी क्याम्पस दोस्रो भएको छ । यसैगरी, पाटन संयुक्त क्याम्पस तेस्रो र पब्लिक युथ क्याम्पसले सान्त्वना स्थान प्राप्त गरेको छ । प्रतियोगितामा प्रथम, दोस्रो र तेस्रोलाई क्रमशः रु १० हजार, रु सात हजार पाँच सय र रु पाँच हजारसहित प्रमाणपत्र प्रदान गरिएको छ । सान्त्वना स्थान प्राप्त गर्नेले रु दुई हजार पाँच सय पुरस्कार प्राप्त गरेको छ । विजेता टोलीलाई मार्क्सवादी ज्ञान केन्द्रका अध्यक्ष एवम् प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’का प्रेस विज्ञ मनहरि तिमिल्सिनाले पुरस्कार वितरण गरे । प्रतियोगितामा नेपाल ल क्याम्पस, त्रिचन्द्र बहुमुखी क्याम्पस, महेन्द्ररत्न क्याम्पस, नेपाल कमर्स क्याम्पससहित आठ क्याम्पसका विद्यार्थी सहभागी थिए ।प्रतियोगीलाईर्दशन, समाजिक इतिहास विज्ञान लगायतका विभिन्न विधाबाट प्रश्न सोधिएको थियो । पठन संस्कृतिको विकास गर्न यस किसिमको कार्यक्रम गरिएको आयोजकले जनाएको छ । संस्थाका महासचिव इन्द्रराज भट्टराईले सहजिकरण गरेको कार्यक्रममा प्रतियोगितामा सहभागी विद्यार्थीका साथै संस्थाका सल्लाहकारहरु, कार्यसमितिका पदाधिकारीहरु, आजीवन सदस्यहरु र सुभचिन्तकहरुसँगै विभिन्न क्याम्पसमा विद्यार्थीहरुको समेत सहभागिता रहेको थियो ।

स्लोभाकिया। स्लोभाकियाका प्रधानमन्त्री रोबर्ट फिकोमाथि गोली प्रहार भएको छ । मिडिया रिपोर्टका अनुसार उनलाई उपचारार्थ अस्पताल लगिएको छ । स्थानीय सञ्चारमाध्यमले उनको पेट पाखुरा र खुट्टामा गोली लागेको जनाएका छन् । सरकारी बैठकबाट बाहिरिने क्रममा उनीमाथि ह्यान्डलोभा सहरमामा गोली प्रहार भएको हो । घटनास्थलमा रहेका पत्रकारका अनुसार थुप्रै गोली चलेको आवाज सुनिएको थियो । प्रहरीले गोली चलाएको आरोप एक जनालाई नियन्त्रणमा लिएको छ । बेलायती प्रधानमन्त्री ऋषि सुनकले एक्समा घटनाबाट आफू ‘सक’ भएको जनाएका छन् ।अन्तर्राष्ट्रिय विभिन्न व्यक्तित्वले घटनाको निन्दा गरेका छन् । स्लोभाकियाको आन्तरकि मामिला सम्बन्धी मन्त्रालयले प्रधानमन्त्रीको हत्या गर्न प्रयास भएको जनाएको छ । WATCH: Slovakia's Prime Minister Fico taken to his car after shooting, current condition unknown pic.twitter.com/l7S2eaAEHp— BNO News (@BNONews) May 15, 2024

काठमाडौं । सन् २०२४ को भौतिकशास्त्र र रसायनशास्त्रमा नोबेल पुरस्कार घोषणापछि चिनियाँ वैज्ञानिकहरूले मानव वैज्ञानिक अनुसन्धानले महत्वपूर्ण मोडमा पुगेको बताएका छन् ।  २०२४ को भौतिकशास्त्र र रसायनशास्त्रमा नोबेल पुरस्कार तिनी वैज्ञानिकहरूलाई प्रदान गरियो, जसले एआई र आधारभूत विज्ञानहरूको अन्तर्सम्बन्धमा महत्त्वपूर्ण उपलब्धि हासिल गरे, जसले धेरैलाई केही हदसम्म अचम्मित बनायो। केहीले यस पुरस्कारलाई एउटा संकेतको रूपमा हेरे, जसले विज्ञानमा एआईको निर्णायक प्रभावलाई वैज्ञानिक समुदायले औपचारिकरूपमा मान्यता दिएको जनाउँछ, जबकि अन्यले चिन्ता व्यक्त गरे कि एआई वैज्ञानिकहरूबाट सबैभन्दा प्रतिष्ठित सम्मानहरू खोस्दैछ। यो तथ्य कि यस वर्षको भौतिकशास्त्रमा नोबेल पुरस्कार मेसिन लर्निङ वैज्ञानिकहरूलाई प्रदान गरियो भने रसायनशास्त्रमा नोबेल पुरस्कार अझै पनि कम्प्युटेशनल अनुसन्धान क्षेत्रमा रहेका तीन वैज्ञानिकहरूलाई प्रदान गरियो, एआईको महत्त्वपूर्ण वैज्ञानिक मूल्यलाई प्रतिबिम्बित गर्छ, बेइजिङ इन्स्टिच्युट अफ लाइफ साइन्सेजका अनुसन्धानकर्ता सु चुनफुले भने ।  ूयस वर्षको नोबेल पुरस्कारपछि मानव वैज्ञानिक अनुसन्धानले सम्भवतः एक निर्णायक मोडमा पुगेको छ, जहाँ सम्पूर्ण वैज्ञानिक अनुसन्धान परिदृश्यले एआई संचालित अनुसन्धान दृष्टिकोणलाई अपनाउन सक्छ,ू फुदान विश्वविद्यालयका कम्प्युटर विज्ञानका प्राध्यापक र शाङ्घाई डेटा साइन्स की प्रयोगशालाका निर्देशक सियाओ याङ्हुवाले भने। भविष्यमा, परम्परागत प्राकृतिक विज्ञानका वैज्ञानिकहरूले आफ्नो अनुसन्धानलाई प्रवर्धन गर्न एआई उपकरणहरूको प्रयोग गर्न सक्छन्, साथै प्राकृतिक विज्ञानबाट प्रेरणा लिँदै एआईभित्रका समस्याहरू पत्ता लगाउन र समाधान गर्न सक्छन्। यी अनुसन्धान दृष्टिकोणहरू आधारभूत विज्ञान अनुसन्धानमा व्यापक रूपमा अपनाइने सम्भावना छ, सियाओले भने। एआईको जीवविज्ञान, रसायनशास्त्र र औषधि जस्ता स्वास्थ्य क्षेत्रहरूमा सम्भावना मात्र सुरु भएको छ, र भविष्यमा अझै पनि उल्लेखनीय विकासको स्थान छ, सुले भने। जब वैज्ञानिकहरूले परिवर्तित अनुसन्धान दृष्टिकोणलाई अँगालिरहेका छन् र एआईले ल्याएको खुशीयालीमा डुबिरहेका छन्, उनीहरू यसका सीमितताहरूको पनि सचेत छन्। एआई, मानव बुद्धिको एक विस्तारको रूपमा, अझै पनि मूलतः केवल एक उपकरण हो, जसले वैज्ञानिकहरूको निगरानी र नियन्त्रणमा सहायक भूमिका खेल्छ, सियाओले उल्लेख गरे। एआईले अहिले मानव वैज्ञानिकहरू जस्तै नयाँ, क्रान्तिकारी सिद्धान्तहरू प्रस्ताव गर्न सक्छ कि सक्दैन भन्ने प्रश्न अझै विवादास्पद छ, विज्ञले भने। कतिपयले टिप्पणी गरेका छन् कि एआईलाई नोबेल पुरस्कार दिइनु यसको मानवताभन्दा माथि पुग्न लागेको संकेत हो कि होइन र एआई वैज्ञानिकहरूबाट सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण सम्मानहरू खोस्दैछ कि छैन। सियाओले भने, एआई कत्तिको उन्नत भए पनि, यो मानिसद्वारा सिर्जना गरिएको हो। वैज्ञानिक अनुसन्धानको दृष्टिकोणबाट, हामीले एआई पनि गल्ती गर्न सक्छ भनेर स्वीकार्नुपर्छ, सियाओले बताए। सुले जोड दिए कि वैज्ञानिकहरूले एआईलाई अझ जिम्मेवार ढंगले प्रयोग गर्नुपर्छ र यसलाई वैज्ञानिक अनुसन्धानका लागि प्रयोग गर्नबाट टाढा रहनुपर्छ, जसले नैतिक मान्यताहरूको उल्लङ्घन गर्छ वा मानव स्वास्थ्यलाई हानि पुर्याउँछ। स्रोतः ग्लोबल टाइम्स

रुकुम । जनप्रतिनिधि खाली भएको ठाउँमा उपनिर्वाचनको मिति तोकिएसँगै रुकुम पश्चिमको सानीभेरी गाउँपालिका वडा नम्बर ५ मा चुनावको माहोल तातिएको छ । वडाध्यक्ष अलबहादुर खत्रीको मृत्यु भएपछि सानीभेरी ५ मा पनि देशभर जनप्रतिनिधि रिक्त रहेका ठाउँमा जस्तै मङ्सिर १६ गते उपनिर्वाचन हुँदै छ ।  उक्त वडामा नेपाली काँग्रेस, नेकपा एमाले र नेपाल समाजवादी पार्टी नेसपा सम्मिलित गठबन्धन र नेकपा माओवादी केन्द्रका बिचमा प्रतिस्पर्धा हुने भएको छ । २०७९ सालमा पनि यही प्रतिस्पर्धा भएको थियो । जसमा गठबन्धनका उम्मेदवार नेपाली काँग्रेसका अलबहादुर खत्री २८ मतको झिनो अन्तरले विजयी हुनुभएको थियो । उपनिर्वाचनका लागि गठबन्धन र नेकपा माओवादी केन्द्र दुवैले उम्मेदवारको टुङ्गो लगाएका छन् । गठबन्धनले नेपाली काँग्रेसका मोतीराम खत्रीलाई उम्मेदवार बनाएको छ । उहाँ दिवङ्गत वडाध्यक्ष खत्रीका सहोदर भाइ हुनुहुन्छ । उहाँ शिक्षक पदबाट राजीनामा दिएर वडाध्यक्षको चुनाव लड्दै हुनुहुन्छ । ३६ वर्षीय मोतीरामले नेपाल राष्ट्रिय मावि घापाघारमा १५ वर्ष प्राविको अस्थायी दरबन्दीमा शिक्षण गर्नुभयो । उहाँको विरुद्धमा नेकपा माओवादी केन्द्रले पूर्व जनप्रतिनिधि जसिराम बस्नेतलाई उम्मेदवार बनाउने निर्णय गरेको छ । बस्नेत २०७४ सालको स्थानीय तहको निर्वाचनमा वडा सदस्यमा निर्वाचित भएर एक कार्यकाल बिताइसक्नु भएको छ । पार्टीका सानीभेरी गाउँपालिका सदस्य ४५ वर्षीय बस्नेतलाई उम्मेदवार बनाउने निर्णय भएको नेकपा माओवादी केन्द्र सानीभेरीका सचिव दीपक बाँठामगरले जानकारी दिनुभयो । दुवै पक्ष चुनावको तयारीमा जुटेका छन् । बैठक, छलफल, घरदैलो देखि अन्य प्रचारका काममा व्यस्त रहेको दुवै पक्षले बताएका छन् ।  

काठमाडौं । आइतबार सुनचाँदीको मूल्य स्थिर रहेको छ । शुक्रबार रेकर्ड ब्रेक गरेको सुनचाँदीको मुल्य आइतबार पनि त्यही मुल्यमा कारोबार भएको हो ।  नेपाल सुनचाँदी व्यवसायी महासंघका अनुसार आज पनि छापावाल सुन प्रतितोला एक लाख ३० हजार रुपैयाँमा कारोबार भइरहेको छ ।  त्यस्तै, तेजाबी सुन प्रतितोला एक लाख २९ हजार ४०० रुपैयाँमा कारोबार भइरहेको महासंघले जनाएको छ । आज दिन चाँदी प्रतितोला एक हजार ५२५ रुपैयाँमा कारोबार भइरहेको छ । चाँदी पनि गत शुक्रबार पनि यही मूल्यमा कारोबार भएको थियो ।

बेइजिङ । बेइजिङ । तीन-दिने शिखर सम्मेलनको लागि अफ्रिकी देशहरूका प्रतिनिधिमण्डलहरू बेइजिङमा भेला भइरहेका छन्। चीन र अफ्रिकी देशहरुबीच विकासका लागि आपसी सम्बन्ध विकास गर्न चीन-अफ्रिका सहयोग मञ्चको शिखर सम्मेलन आयोजना गरिएको हो। पछिल्ला दिनहरूमा अफ्रिकी नेताहरू चिनियाँ राजधानी पुगेका छन्, जहाँ उनीहरूलाई विमानस्थलमा सम्मान गार्ड र नृत्य समूहले स्वागत गरेका छन्। चिनियाँ अधिकारीहरूले यो कार्यक्रमलाई पछिल्ला वर्षहरूमा आयोजना गरिएको सबैभन्दा ठूलो कूटनीतिक घटना भएको बताएका छन्। सम्मेलन बुधबारदेखि सुरु हुँदैछ। सम्मेलनको पूर्व सन्ध्यामा राष्ट्रपति शी जिनपिगले बिभिन्न देशका शीर्ष नेताहरुसँग वार्ता गरेका छन् । मंगलबार राष्ट्रपति सी जिनपिङले बेइजिङको ग्रेट हल अफ द पिपल्समा भ्रमणमा रहेका जिम्बाब्वेका राष्ट्रपति एमर्सन म्नान्गाग्वालाई भव्य स्वागत गरेका थिए। सोही क्रममा दुबै देशले एक संयुक्त वक्तव्य जारी गर्दै आपसी सम्बन्धलाई मजबुत बनाउन आफ्नो समग्र रणनीतिक साझेदारीलाई थप सुदृढ र स्तरोन्नति गर्ने र साझापूर्ण भविष्यको उच्च-स्तरीय समुदाय निर्माण गर्ने प्रतिवद्धता गरेका छन् । वार्ताका क्रममा, सीले चीन र जिम्बाब्वेबीचको गहिरो परम्परागत मित्रताको महत्त्वलाई जोड दिँदै दुई राष्ट्रबीच राजनीतिक आपसी विश्वासमा उल्लेखनीय प्रगति र परिणाममुखी सहयोग भएको उल्लेख गरेको चाइना डेलीले जनाएको छ। शिखर सम्मेलनका क्रममा बेइजिङको सडकमा फहराइएका अफ्रिकी राष्ट्रका झण्डाहरूले पुराना मित्रहरूको पुनर्मिलनको मात्र संकेत नगरी भविष्यको सहकार्यमा नयाँ अध्यायको सुरुवात पनि गरेको टिप्पणी चिनियाँ मिडियाले गरेका छन् । "हिजो उपनिवेशविरुद्ध सँगै युद्ध लड्यौं, अब विकासका लागि सँगै हिँडौ" भन्ने नाराका साथ सम्मेलनलाई चीनले उच्च प्राथमिकता दिएको देखिन्छ।  पछिल्लो आधा शताब्दीमा, विश्वको सबैभन्दा ठूलो विकासशील देश चीन र सबैभन्दा धेरै विकासशील देशहरू रहेको महादेश अफ्रिकाबीचको एकता र सहयोगमा उल्लेख्य वृद्धि भएको छ। चीन र अफ्रिकाबीच अफ्रिकाको मुक्ति संग्रामको समयमा एकता र पारस्परिक समर्थनमा आधारित गहिरो ऐतिहासिक सम्बन्ध रहेको छ। वर्तमानमा भने यो सम्बन्ध व्यापार, लगानी, पूर्वाधार विकास, शिक्षा, स्वास्थ्य सेवा, र अन्य धेरै क्षेत्रमा बहुआयामिक साझेदारीमा रुपान्तरण भएको छ। यसको सबैभन्दा प्रस्ट उदाहरण बेल्ट एन्ड रोड इनिसिएटिभ हो, जसले सडक, रेलवे, बन्दरगाह र बिजुली प्लान्टहरू लगायत अफ्रिकी पूर्वाधारमा ठूलो लगानी गरेको छ। विकासका क्षेत्रमा आफ्ना अनुभवलाई ध्यानमा राख्दै चीनले अफ्रिकासँग मिलेर आर्थिक विकासका लागि आवश्यक यातायात सुविधाहरू निर्माणमा विशेष सहयोग गर्दै आएको देखिन्छ। पछिल्लो २५ वर्षमा, चिनियाँ कम्पनीहरूले अफ्रिकी देशहरूलाई १०,००० किलोमिटर भन्दा बढी रेलवे, करिब १००,००० किलोमिटर राजमार्ग, लगभग १,००० पुल, लगभग १०० बन्दरगाह र ६६,००० किलोमिटर विद्युत प्रसारण तथा वितरण लाइनहरू निर्माण वा स्तरोन्नति गर्न मद्दत गरेका छन्। यसका साथै पछिल्लो दशकमा, चीनले अफ्रिकामा २४ वटा कृषि प्रविधि प्रदर्शन केन्द्रहरू स्थापना गरेको छ र ३०० भन्दा बढी उन्नत कृषि प्रविधिहरूको प्रवर्द्धन गरेको छ, जसले अफ्रिकी देशहरूमा १० लाखभन्दा बढी किसानलाई लाभान्वित गर्दै, स्थानीय बालीनाली उत्पादनलाई औसतमा ३० देखि ६० प्रतिशतसम्म वृद्धि गरेको चीनको पिपल्स डेलीले उल्लेख गरेको छ।

काठमाडौं । इजरायलले इरानमा मिसाइल गरेको अमेरिकी अधिकारीहरूले बताएका छन् । इजरायलको प्रहार लगत्तै इरानको वायु रक्षा प्रणाली सक्रिय पारेको  छ ।इरानी समाचार एजेन्सीहरुका अनुसार इरानले आफ्नो वायु रक्षा प्रणाली प्रायजसो प्रान्तहरूमा सक्रिय बनाएको छ। इरानको इशफान क्षेत्रमा थुप्रै विस्फोटका घटना भएको जनाइएको छ। इरानका विदेशमन्त्री होसेन अमीर अब्दुल्लाहले सीएनएनसँगको एक अन्तर्वार्तामा इजरायलले कुनै सैनिक गतिविधि गरेमा यसको प्रतिक्रिया तत्काल र व्यापक रूपमा पाउने चेतावनी शुक्रबार दिएलगत्तै इरानमा विस्फोटका घटना सुनिएको जनाइएको छ । बिहीबार इजरायलका प्रधानमन्त्री बेन्जामिन न्यातानाहूले इजरायलले आफ्नै हिसाबले निर्णय लिने बताएका थिए । इरानको राष्ट्रिय टीभीकाअनुसार इरानबाट अरू देशमा जाने केही उडान समेत तत्काल रद्द गरिएका छन् । कम्तीमा आठ उडान इरानी आकाशबाट अन्यत्र मोडिएको जनाइएको छ ।

काठमाडौँ, कार्तिक २१ । महाकवि लक्ष्मीप्रसाद देवकोटाको ११० औं जम जयन्ती आज स्वदेश तथा विदेशमा विभिन्न कार्यक्रम गरी मनाइँदै छ । नेपाली साहित्यका विराट प्रतिभा देवकोटाको जन्म विसं. १९९६ कार्तिक कृष्ण औसी अर्थात् लक्ष्मीपूजाको दिन पण्डित तिलमाधव देवकोटा र अमरराज्यलक्ष्मीका तेस्रा सन्तानको रूपमा काठमाडौँको डिल्लीबजारमा भएको थियो । न्वारानको नाम तीर्थमाधव देवकोटा भएपनि लक्ष्मीपूजाको दिन्न जन्मिएकाले उनको नाम लक्ष्मीप्रसाद देवकोटा राखिन गएको हो । सानैदेखि लेख्थे कविता दश वर्षको उमेरमा कविता लेख्न शुरु गरेका देवकोटाका थुप्रै महाकाव्य, खण्डकाव्य, निबन्ध, कथा, नाटक, उपन्यास, गीत, समालोचना र फुटकर कविता प्रकाशित छन् । उनले नेपाली साहित्यलाई सयभन्दा बढी कृति दिए र ती कृतिका माध्यमले नेपाललाई अन्तर्राष्ट्रियस्तरमा चिनाए । नेपाली साहित्यमा आधुनिक महाकाव्य लेखनको थालनी गरेका देवकोटाको ‘मुनामदन’ खण्डकाव्य नेपाली भाषामा प्रकाशित हालसम्म सबैभन्दा बढी बिक्री भएको पुस्तक हो । नेपाली साहित्यमा स्वच्छन्दतावादी–प्रगतिवादी धाराका प्रवर्तक देवकोटाका रचनामा मानवतावाद, प्रकृतिप्रेम र क्रान्तिकारिता झल्कन्छ । उनका सृजनामा पूर्वीय र पाश्चात्य दर्शनको संयोजन पाइन्छ । विराट प्रतिभा भारतका महापण्डित राहुल साङ्कृत्यायनले देवकोटा एक्लैलाई भारतका महाकवि सुमित्रानन्दन पन्त, जयशङ्करप्रसाद र सूर्यकान्त निरालाको संयुक्त रूपसँग तुलना गरेका थिए । नाट्यसम्राट बालकृष्ण समले देवकोटा ‘मुनामदन’, ‘शाकुन्तल’ महाकाव्य र ‘पागल’ कवितासँगै तीनपटक जन्मेको बताएका छन् । देवकोटा सर्जकका साथै अनुवादक पनि थिए । उनले विदेशी भाषामा नेपाली कृतिहरूको अनुवाद र विदेशमा भएका विभिन्न सम्मेलनमा नेपालको प्रतिनिधित्व गरी नेपाली साहित्यको विश्वव्यापी प्रचारप्रसारमा समेत उनले महत्वपूर्ण योगदान दिएका छन् । महाकवि देवकोटाले अङ्ग्रेजी साहित्यका फ्रान्सिस बेकन, चार्ल्स ल्यास जस्ता १५ जना गद्य लेखकका निबन्धको चयन गरी विसं १९९७ मा ‘प्रसिद्ध प्रबन्ध सङ्ग्रह’ प्रकाशित गरेका थिए । योगदान उनले विसं २०१६ मा उहाँ शिक्षा तथा स्वायत्त शासनमन्त्री हुँदा नेपालभर नेपाली भाषालाई अनिवार्य विषयका रूपमा लागू गर्ने–गराउने कामसमेत गरेका थिए । उनले वर्तमान नेपाल प्रज्ञा–प्रतिष्ठानको स्थापनामा समेत सक्रिय योगदान दिएका थिए । त्यस्तै त्रिभुवन विश्वविद्यालयको स्थापनामा समेत महत्वपूर्ण योगदान गरेका देवकोटाले केही समय त्रि-चन्द्र कलेजमा शिक्षण समेत गरेका थिए । तीन महीनामा ‘शाकुन्तल’ महाकाव्य, दशदिनमै ‘सुलोचना’ महाकाव्य र एकै दिनमा ‘कुञ्जिनी’ खण्डकाव्य लेखेका देवकोटामा तुरुन्त कविता लेख्नसक्ने क्षमता थियो । देवकोटाको कवि–प्रतिभा, कविताको गुणात्मक मूल्य र सङ्ख्यात्मक योगदान आज पनि अद्वितीय छ । संघर्षपूर्ण जीवन चरम आर्थिक अभाव र पारिवारिक वियोगसँगै राजनीतिक सक्रियताका बीच पनि उच्चस्तरका साहित्य नेपाल र नेपालीलाई प्रदान गर्नु उनको साहित्यिक विशेषता हो । केही समय देशको शिक्षामन्त्री रहेपनि देवकोटाको जीवन आर्थिक चुनौतीहरूसँगै बित्यो । उनले ट्युसन पढाएर खर्चको जोहो गर्ने गरेका थिए । उनले बेलाबेला सत्ताको कोपभाजन समेत बन्नुपरेको थियो । महाकवि देवकोटाले ‘पागल’ कवितालाई आफैँले अङ्ग्रेजीमा अनुवाद गर्नुभयो । उहाँले पाश्चात्य ग्रिसेली स्रोतबाट अनेकौँ गाथाको नेपालीकरण गर्नुभएको छ । विसं २०२४ मा प्रकाशित भएको ‘मायावीनी’ ‘सुन्दरी प्रोजर्पिना’ जस्ता खण्डकाव्य र ‘प्रमिथस’ महाकाव्य यसका उदाहरण हुन् ।  

काठमाडौं । हेलिकप्टर दुर्घटनामा निधन भएका राष्ट्रपति इब्राहिम रायसीको सम्मान तथा सम्झनामा इरानमा पाँच दिनको राष्ट्रिय शोक घोषणा गरिएको छ। गत आइतबार अजरबैजानबाट तबरिज सहरतर्फ गइरहेको बेला राष्ट्रपति रायसी, विदेशमन्त्री हुसेन अमिर अब्दुल्लाहियानसहित ६ जना सवार हेलिकप्टर दुर्घटना भएको थियो। दुर्घटनामा सबैको मृत्यु भएको पुष्टि सोमबार भएको थियो । लगत्तै इरानका सर्वोच्च नेता आयोतल्लाह अलि खमेनीले पाँच दिनको राष्ट्रिय शोक घोषणा गरेको बीबीसीले जनाएको छ । इरानका सरकारी सञ्चार माध्यमहरुका अनुसार अब २८ जुनमा नयाँ राष्ट्रपति चयनका लागि निर्वाचन तय गरिएको छ । यसैबीच इरानका उपराष्ट्रपति मोहम्मद मोख्बेरले कार्यवाहक राष्ट्रपतिको रुपमा सत्ता सम्हालेका छन्। इरानको मन्त्रिपरिषद्ले उपविदेशमन्त्री अली बगेरी कानीलाई कार्यवाहक विदेशमन्त्री नियुक्तमा गरेको छ।

काठमाडौँ । सरकारी वकिल कार्यालयले रूपन्देहीको सुप्रिम बचत तथा ऋण सहकारी संस्था लिमिटेडको रकम हिनामिना गरेको आरोपमा २८ जनाविरूद्ध मुद्दा दायर गरेको छ ।सहकारीका संरक्षक तथा पूर्व अध्यक्ष गितेन्द्रबावु (जीबी) राई समूहले सहकारीको १४ करोड भन्दा धेरै रकम गोरखा मिडिया नेटवर्कमा लगानी गरेको अभियोग पत्रमा उल्लेख छ । भूपेन्द्र बाबु राईको नाममा कर्जा बनाएर ३ करोड ३० लाख सो मिडियाको नामको पेस्की सेटल गरेको प्रहरीको अनुसन्धान निष्कर्ष छ। भूपेन्द्रभन्दा बाहेक थप १० लाख ९९ लाख ३६ हजार सहित कुल १४ करोड २९ लाख रकम सो मिडियामा लगानी गरेको देखिएको सोमबार रुपन्देही जिल्ला अदालतमा दायर गरेको अभियोग पत्रमा उल्लेख गरिएको छ । सरकारी वकिल कार्यालयले सहकारीका संरक्षक जिबी राई र पूर्वउपराष्ट्रपति नन्दबहादुर पुनका छोरा दीपेश पुनसहित २८ जनाविरूद्ध अभियोगपत्र दायर (मुद्दा दर्ता) गरेको छ। यस्तो छ अभियोग पत्र 

काठमाडौं । नर्वेका प्रधानमन्त्री जोनास गार स्टोरले आफ्नो देशले प्यालेस्टाइनलाई राज्यको रुपमा मान्यता दिने बताएका छन् । उनले मे २८ मा नर्वेले प्यालेस्टाइनलाई स्वतन्त्र राष्ट्रको रुपमा मान्यता दिने बताए । नर्वेपछि अब आयरल्याण्ड र स्पेनले पनि प्यालेस्टाइनलाई राष्ट्रको रुपमा मान्यता दिन सक्ने विश्वास गरिएको छ । यस निर्णयको विरोधमा इजरायलले आयरल्याण्ड र नर्वेबाट आफ्ना राजदूतहरूलाई फिर्ता बोलाएको छ । नर्वेका प्रधानमन्त्री स्टोरले गाजामा जारी युद्धले शान्ति र स्थायित्व हासिल गर्न प्यालेस्टाइन समस्याको समाधान आवश्यक रहेको कुरा पूर्ण रूपमा स्पष्ट गरेको बताएका छन् । उनले नर्वेले दुई राज्य समाधान इजरायलका लागि राम्रो हुने विश्वास व्यक्त गरे । स्टोरले यो कदमले अन्य देशहरूलाई पनि त्यही बाटो पछ्याउन बलियो सन्देश पठाउने बताएका छन् । यो निर्णय लगत्तै इजरायलले वार्ताका लागि आयरल्याण्ड र नर्वेबाट आफ्ना राजदूतहरूलाई तुरुन्त फिर्ता बोलाउने बताइएको छ ।

काठमाडौं । पहिलो अभ्यास खेलमा ह्युस्टन हुरिकेन्समाथि नेपालले ६ रनको जित निकालेको छ।टस हारेर पहिला ब्याटिङ थालेको नेपालले निर्धारित २० ओभरमा ६ विकेट गुमाउँदै १४६ रन बनाएको थियो। १४७ रनको लक्ष्य पछ्याएको हुरिकेन्स ८ विकेटको क्षतिमा १४० रनमा समेटिएको हो। अन्तिम ओभरमा करण केसीले कसिलो बलिङ गर्दा नेपालले ६ रनको जित निकालेको हो । हुरिकेन्सलाई सस्तैमा समेट्न नेपालका सोमपाल कामी र करण केसीले समान दुईदुई विकेट लिए। कप्तान रोहित पौडेल, अविनास बोहरा, सागर ढकाल र कुशल भुर्तेलले समान एकएक विकेट हात पारे। सुरुमा ब्याटिङ गरेको नेपालका लागि अनिलकुमार साहले सर्वाधिक ४७ रन बनाए। कप्तान रोहितकुमार पौडेल २३, गुल्शनकुमार झा २० र सन्दीप जोरा २१ रनमा आउट हुँदा करण केसी १० रनमा अविजित रहे। होरिकेन्सँग नेपालले अर्को खेल शनिबार राति खेल्नेछ। विश्वकप अगाडिको अभ्यास खेलका रुपमा नेपालले दुई खेल खेल्न लागेको हो।

पोखरा । नेकपा एमाले स्याङ्जाको जिल्ला अधिवेशन आजदेखि सुरु हुँदै छ । नवौँ अधिवेशनको उद्घाटन पूर्व प्रधानमन्त्री तथा एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले गर्ने छन् ।  अधिवेशनमा नेताहरूले आफू अनुकूलको जिल्ला नेतृत्व बनाउने प्रयासमा जुटेका छन् । एमाले नेताहरु पृथ्वीसुब्बा गुरुङ, पद्मा कुमारी अर्याल खगराज अधिकारी लगायतका नेताहरूले आफ्नो पक्षमा पार्ने प्रयास गरिरहेका छन् ।  आफ्नो गृहजिल्ला भएकोले एमाले सचिव पद्माकुमारी अर्यालको प्रयास बढ्दो देखिएको छ । अगिल्लो अधिबेशनमा नारायण मरासिनी विरुद्ध चर्को मोर्चा कसेर सुर्यप्रसाद गैरे ‘पारस’ लाई अध्यक्ष बनाएकी अर्यालले यो पटक मरासिनीको सहयोगमा सचिव राजेन्द्र डुम्रेलाई अध्यक्ष बनाउने योजनामा छन् । अगिल्लो पटक पारस विरुद्ध लागेका पृथ्वीसुब्बा भने पटक पारसलाई अध्यक्ष बनाउने कसरतमा छन् । पूर्व माओवादी नेता रहेका पारसलाई अध्यक्ष बनाउने अभियानमा स्याङ्जा एमालेको ठुलो समूह सक्रिय छ । मीन प्रसाद गुरुङ, मोहन रेग्मी, सिमाकुमारी क्षेत्री, विश्व पौडेल, सुर्य कुवर, विश्वनाथ अर्याल, खिम बहादुर थापा, राजु कोईराला, याम बहादुर कुंवर, उदय श्रेष्ठ, आनन्द पाठक लगायत जिल्लाका प्रभावशाली नेताहरू गैरेको पक्षमा देखिएका छन् ।  राजेन्द्रको पक्षमा सिता सुन्दास, कृष्ण खांण, घनश्याम सुवेदी, लक्ष्मिपति पौडेल, मोहन खनाल लगायतका नेताहरू देखिएका छन् ।  हरिनास गाउँपालिकाका अध्यक्ष खिम बहादुर मानन्धर, गल्याङ नगरपालिकाका पुर्व मेयर भुपराज अधिकारी, पुन्य अर्याल, शोभाकान्त पौडेल लगायतका नेताहरू भने सकेसम्म मिलाएर जाने नत्र अन्तिम सम्म किता सोझ्याउने रणनीतिमा छन् । यस अगाडि अध्यक्ष र सचिवका लागि एउटै टिमबाट चुनाव जितेका पारस र राजेन्द्र यो पटक फरकफरक टिमबाट चुनाव लड्ने परिस्थिति बनेको छ ।  यस्तो परिस्थिति बनाउन केन्द्रीय सचिवहरु पृथ्वीसुब्बा र पद्मा कुमारीको हात रहेको स्थानीय एमाले नेताहरुको गुनासो छ । आफ्नो व्यक्तिगत उपस्थिति कमजोर देखिएको स्याङ्जामा खगराज अधिकारीले अर्याललाई सहयोग गर्ने तयारीमा छन् । स्याङ्जा एमालेका कुनै बेलाका हस्तीहरु चक्र बहादुर पराजुली, मोहन रेग्मी र नारायण मरासिनीहरु भने निर्विरोध अध्यक्ष बने नेतृत्व गर्ने मनसायमा देखिन्छन् । यी ३ जनालाई पृथ्वीसुब्बा, खगराज र पद्मा कुमारीले नेतृत्व सुम्पिने सम्भावना नदेखिएको स्थानीय एमालेका जानकारहरु बताउँछन् ।  खगराज समुहले राजेन्द्र लाई जिताउने सुनिश्चित नदेखेमा नारायण मरासिनीलाई अगाडि सारेर पुर्व मरासिनी समुहको मत खिच्ने र पारस गैरेलाई कमजोर बनाउने मनस्थितिमा रहेको छ ।  यद्यपि स्याङ्जा एमालेमा पारस र राजेन्द्र दुवै अध्यक्ष र सचिव रहदा कार्यकर्ता पंक्तिमा भने नेतृत्व दिन नसकेको, फोन नउठाएको, समस्या पर्दा नआएको गुनासो पनि चर्को रहेको छ । एमालेका पुराना नेताहरु पारस र राजेन्द्र दुबै एउटै टिमबाट अध्यक्ष सचिव बनेका आशालाग्दा युवाहरूबाट समेत स्याङ्जा एमाले अपेक्षित ढंगले सुधार्न नसकेको टिप्पणी गर्छन् । स्याङ्जा एमालेमा नेताहरु पुतलीबजारका अनन्त कुमार श्रेष्ठ, अमृत श्रेष्ठ र भिरकोटका विश्वनाथ अर्यालले सचिव बन्ने तयारीमा देखिन्छन् । हरिनास गाउँपालिकाका अध्यक्ष समेत रहेका खिमनारायण मानन्धर भने उपसचिवको दाउमा छन् ।  कालिगण्डकी गाउँपालिकाका अध्यक्ष खिम बहादुर थापा गण्डकी प्रदेशमा पृथ्वीसुब्बाका प्रिय मान्छे हुदा पारसलाई जिताउने पक्षमा छन् ।  एमालेको जिल्ला अधिवेशनमा निर्णायक भुमिका आँधिखोलाका गाउँपालिकाका अध्यक्ष सुधिर पौडेलले राख्ने धेरैको विश्वास छ ।  जनप्रतिनिधि पार्टी नेतृत्वमा आउन नपाउने रणनीति भएका कारण सुधिर पौडेल, विश्व पौडेल, खिम बहादुर थापा, घनश्याम सुवेदी, कृष्ण खाण लगायत जनप्रतिनिधिलाई पार्टी नेतृत्वको बन्देज छ । आज एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले अधिबेशन उद्घाटन गरे पछि चुनावी तयारीमा स्याङ्जा  एमाले लाग्नेछ् । गण्डकीको सबै जसो जिल्लामा एमालेको गुटगत प्रतिस्पर्धा देखिन्छ । हालसम्म एमालेको म्याग्दी, गोरखा, कास्की र लमजुङको अधिवेशन सकिएको छ ।  स्याङ्जाको अधिवेशनले ५ पदाधिकारी सहित १ सय ५ सदस्यीय जिल्ला कमिटी चयन गर्नेछ । अधिवेशनमा जिल्लाका ११ पालिका सहित ९७ वडाका ६ सय ९ जना प्रतिनिधि चयन भएका छन्।