विपद् पूर्वतयारी तथा प्रतिकार्यका लागि तयारी तीव्र

काठमाडौं, असार ४ । विपद् जोखिम न्यूनीकरण तथा व्यवस्थापन राष्ट्रिय परिषद्को बैठकले मनसुनको सम्भावित जोखिम न्यूनीकरण गर्न सरकारका सरोकारवाला मन्त्रालय, प्रदेशस्तरका मन्त्रालय र स्थानीय सरकार आपसमा समन्वय गरी विपद् पूर्वतयारी तथा प्रतिकार्यका लागि तयारी अवस्थामा रहने निर्णय गरेको छ ।

विपद् जोखिम न्यूनीकरण तथा व्यवस्थापन ऐनको दफा ३ बमोजिम प्रधानमन्त्री, उपप्रधानमन्त्री तथा मन्त्री, प्रदेशका मुख्यमन्त्रीसहित आज सिंहदरबारमा बसेको बैठकलेसरोकार भएका सबै मन्त्रालयले समयमा आवश्यक पर्ने अत्यावश्यक उपभोग्य वस्तु, उपकरण, औजार, डुङ्गा, औषधिलगायत पर्याप्त व्यवस्थासहित विपद्को पूर्वतयारी तथा प्रतिकार्यलाई थप प्रभावकारी बनाउने निर्णय गरेको हो ।

बैठकले बाढीपहिरो, आगलागी, भूकम्प, महामारीजस्ता विपद्का घटना र सोबाट हुने क्षतिका सम्बन्धमा जनचेतना फैलाउनाका साथै सम्भावित जोखिम न्यूनीकरणका लागि सबै मन्त्रालय, प्रदेश, जिल्ला र स्थानीय विपद् व्यवस्थापन समिति तथा सुरक्षा निकाय सबैले समन्वय गरी आआफ्नो कार्यलाई थप प्रभावकारी बनाउने निर्णय गरेको छ ।

सबै जिल्ला विपद् व्यवस्थापन समितिले आआफ्ना जिल्लामा रहेका स्थानीय विपद् व्यवस्थापन समितिलाई समन्वय गरी विपद्पूर्व, विपद् र विपद्पछि स्वतः परिचालन हुन अनुरोध गर्ने र सो कार्यका लागि नेपाल रेडक्रसलगायत मानवीय सहायतामा काम गर्ने गैरसरकारी संस्थाले आवश्यक सहयोग पु¥याउने निर्णय गरेको छ ।

नेपाली सेनाले विपद्मा हुने जनधनको क्षति ध्यानमा राखी तत्काल परिचालन हुन सक्ने गरी प्रदेश नं १ मा इटहरी, प्रदेश नं ४ पोखरा र कर्णाली प्रदेशको सुर्खेतमा हेलिकप्टरसहितको खोज उद्धार टोली तयारी अवस्थामा राख्ने निर्णय आजको बैठकले गरेको छ ।

परिषद्को बैठकले मनसुनमा हुन सक्ने सम्भावित सडक अवरोधलाई तत्काल समाधान गर्न हेभी इक्युपमेन्टसहितको आवश्यक जनशक्ति रणनीतिक स्थानमा राख्न आवश्यक व्यवस्था भौतिक योजना तथा निर्माण मन्त्रालय र अन्य सम्बद्ध निकायले मिलाउने निर्णय गरेको छ ।

बैठकले विपद् जोखिम न्यूनीकरण राष्ट्रिय नीति, २०७५ र विपद् जोखिम न्यूनीकरण राष्ट्रिय रणनीतिक कार्ययोजना (२०१८–२०३०) लाई परिमार्जनसहित विपद् जोखिम न्यूनीकरण तथा व्यवस्थापन ऐन, २०७४ को दफा ५ को (क) बमोजिम स्वीकृति गरेको छ ।

जल तथा मौसम विज्ञान विभागले जल तथा वर्षा मापन केन्द्रमा रहेका उपकरणलाई चालू अवस्थामा राख्ने, पूर्वसूचना प्रणालीलाई थप प्रभावकारी बनाउन उक्त विभागबाट प्राप्त हुने सूचनालाई मोबाइल सेवा प्रदायक नेपाल टेलिकमलगायत अन्य सेवा प्रदायक र सञ्चारमाध्यममार्फत जनसमक्ष पु¥याउने व्यवस्था सञ्चार तथा सूचना प्रविधि मन्त्रालयले मिलाउने जिम्मा बैठकले दिएको छ ।

यसैगरी प्रदेश, जिल्ला र स्थानीय विपद् व्यवस्थापन समिति, नेपाली सेना, नेपाल प्रहरी र सशस्त्र प्रहरी बलले सबै प्रकृतिका विपद् पूर्वतयारीका लागि आश्यक सामग्री तथा औजार खरिद गरी विपद् व्यवस्थापनलाई थप प्रभावकारी बनाउने र सोका लागि आवश्यक स्रोतसाधनको व्यवस्था मिलाउन निर्देशन दिइएको छ ।

प्रदेशका मुख्यमन्त्रीको अध्यक्षतामा गठित प्रदेशस्तरीय विपद् व्यवस्थापन समितिलाई शीघ्र पूर्णता दिई क्रियाशील बनाइने, प्रदेशस्तरमा आन्तरिक मामिला तथा कानूनमन्त्रीको अध्यक्षतामा विपद् जोखिम न्यूनीकरण तथा व्यवस्थापन कार्यकारी समिति गठन गरिने तथा स्थानीय निकायका प्रमुखको संयोजकत्वमा स्थानीयस्तरमा विपद् व्यवस्थापन समिति गठन गरी ती समितिलाई क्षमता, स्रोतसाधन र अधिकारसहित सक्रिय बनाइने निर्णय बैठकले गरेको छ ।

सरकारी निकाय, राजनीतिक दल एवं सोसँग सम्बन्धित संगठन, गैरसरकारी संघसंस्था एवं निजी क्षेत्र र नागरिकको समेत सहभागिता एवं सहकार्यमा विपद् व्यवस्थापनलाई थप प्रभावकारी बनाउने निर्णयसमेत बैठकले गरेको छ ।

विकासका लागि अवरोध भएका र प्राकृतिक विपद्का हिसाबले उच्च जोखिममा रहेका मानव बसोवास एवम् बस्तीलाई सुरक्षित स्थानमा स्थानान्तरण गर्ने कार्यलाई प्राथमिकतापूर्वक अगाडि बढाइने निर्णय बैठकले गरेको छ ।

पशुपतिमा पाँच हजार विरुवा रोपिने

काठमाडौ, जेठ २७ । विश्व सम्पदा सूचीमा सूचीकृत पशुपति क्षेत्रलाई हरियाली बनाउन वृक्षरोपण अभियान शुरुभएको छ । सो अभियानअन्तर्गत पाँच हजार विरुवा रोपिने बताइएको छ । अभियानको शनिबार संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयनमन्त्री रवीन्द्रप्रसाद अधिकारीले शुभारम्भ गर्नुभयो । अभियान शुभारम्भसँगै मृगस्थली जंगल क्षेत्रमा वेलपत्र, लोठसल्लो, चिलाउने, लप्सी, पारिजातलगायत जातका २५० वृक्षरोपण गरिएको पशुपति विकास कोषका सदस्यसचिव डा. प्रवीण ढकालले जानकारी दिनुभयो । रोपिएका बिरुवा हुर्काउन पनि कोषले मानिस खटाउने भएको छ । एउटा बिरुवा हुर्काउन रु ११ हजार ११४ खर्च लाग्ने उहाँले बताउनुभयो । पशुपति क्षेत्रमा श्रद्धालु भक्तजनले जन्मदिन, वैवाहिक वर्षगाठलगायत शुभ अवसरमा वृक्षरोपण गरी हुर्काउन चाहेमा त्यो अवसर प्रदान गर्ने कोषले निर्णय गरेको छ । यसै हप्ता युरेशिया रेयुकाईले ३०० बिरुवा रोप्न स्वीकृति लिएको कोषले जनाएको छ । रासस

वाताबरण दिवसमा वृक्षरोपण

इटहरी, जेठ २२ । ४८ औं विश्व वातावरण दिवसका अवसरमा आज सुनसरी जिल्लाका विभिन्न स्थानमा सरसफाइ एवं वातावरण संरक्षणसम्बन्धी सचेतना अभियानसँगै १२ स्थानीय तहले आआफ्नै क्षेत्रमा वृक्षरोपण एवं वातावरण संरक्षण सम्बन्धमा सचेतनमूलक कार्यक्रम सञ्चालन गरेका छन् । जिल्ला खानेपानी तथा सरसफाइ डिभिजन कार्यालय सुनसरीको योजनामुताबिक इटहरी उपमहानगरपालिका–१२ स्थित खनारको सुनसरी मोरङ सिँचाइ आयोजनाको नहरका डिल क्षेत्रमा करीब चार सय विभिन्न जातका बिरुवा रोपिएको छ । उक्त अवसरमा नेपाली सेना, सशस्त्र प्रहरी र नेपाल प्रहरीसमेत जनप्रतिनिधिसमेतको उल्लेखनीय सहभागिता थियो । त्यसैगरी उपमहानगरपालिका क्षेत्रमा प्लास्टिक झोला निषेध अभियान चलाइएको छ । यसै अवसरमा सशस्त्र प्रहरी, बराह बाहिनी मुख्यालय पकली सुनसरी परिसरमा विभिन्न जातका पाँच सय बिरुवा रोपिएको सिद्धकाली गणका सशस्त्र प्रहरी उपरीक्षक गणेशबहादुर थापाले जानकारी दिनुभयो । यस्तै धरान, इनरुवा, दुहबी, बराहक्षेत्रलगायत स्थानमा पनि बिरुवा रोपणका साथै सरसफाइ कार्यक्रम सञ्चालन गरिएको खानेपानी तथा सरसफाइ डिभिजन कार्यालय इटहरी सुनसरीका डिभिजनल इञ्जिनीयर देवनाथ सिंहले जानकारी दिनुभयो । सोही सन्दर्भमा १९ औं राष्ट्रिय सरसफाइ दिवसको उद्घाटन गर्दै डिभिजनल इञ्जिनीयर सिंहले डिभिजन कार्यालय र त्यसअन्तर्गतका विभिन्न स्थानमा बिरुवा रोप्ने कार्यसमेत भएको बताउनुभयो ।

इन्धनको मूल्यबृद्धिका विषयमा सभामुखको रुलिङ्ग, सदन अबरुद्ध गर्ने कांग्रेसको चेतावानी

काठमाडौं, जेठ २० । संघीय संसदको बैठकमा सभामुख कृष्णबहादुर महराले नेपाल आयल निगमद्वारा शनिबार (हिजो) गरिएको पेट्रोलियम पदार्थको मुल्य बृद्धिका विषयमा सरकारको नाममा रुलिङ्ग (ध्यानाकर्षण) गराएका छन् । आइतबार प्रतिनिधिसभाको बैठक शुरु हुनसाथ प्रमुख प्रतिपक्षी दल नेपाली कांग्रेसका सांसद अतहरकमाल मुसलमानले सभामुखसँग समय मागेर बोल्दै सरकारले सम्बृद्ध नेपाल र सुखी नेपालीको नारा लगाउँदै ३ महिनाको अवधिभित्रमा ५ पटक पेट्रोलियम पदार्थको मुल्यबृद्धि गर्नाले जनतालाई मार परेको भन्दै मुल्यबृद्धि तत्काल फिर्ता लिन सरकारसँग माग समेत गरेका थिए । सांसद मुसलमानले अहिलेसम्म डिजलमा प्रति लिटर १८ रुपियाँ बृद्धि भैसकेको हुँदा यसबाट सिँचाईका लागि जेनेरेटल चलाउनु पर्ने कृषकहरु ज्यादै ठूलो मारको परेकाले पनि पेट्रोलियम पदार्थको मुल्यबृद्धि तत्काल फिर्ता लिन माग गरे । मूल्यबृद्धि फिर्ता नलिए आफूहरु सदन अबरुद्ध समेत गर्न बाध्य हुने भन्दै सरकारलाई चेतावनी समेत दिए । पेट्रोलियम पदार्थमा लगातार मुल्य बृद्धि हुँदा अहिले ट्याक्सी समेत मिटरमा जान नमान्ने गरेको यथार्थ बताउँदै सांसद मुसलमानले पेट्रोलियम पदार्थको मुल्य बृद्धि हुँदा खाद्यान्न लगायत दैनिक उपभोग्य सामाग्रीमा समेत प्रत्यक्ष असर परेर मुल्य बृद्धि समेत हुने भएकाले यसलाई अबिलम्ब फिर्ता लिनु पर्ने बताए । प्रतिपक्षी दलका सांसद मुसलमानले मुल्यबृद्धिका विषयमा बोलेर सदन अबरुद्ध गर्नेसम्मको चेतावनी सरकारलाई दिए पछि सभामुख कृष्णबहादुर महराले बैठकमा पेट्रोलियम पदार्थको मूल्यबृद्धिका विषयमा सरकारको ध्यानाकर्षण गराएका हुन् । संघीय संसद भवन नयाँ बानेश्वरमा जारी प्रतिनिधिसभाको बैठकमा आज पनि आब २०७५÷०७६ को राजश्व र व्ययको वार्षिक अनुमान अर्थात् बजेट माथिको सामान्य छलफल जारी रहेको छ भने छलफलमा दलीय आधारमा सांसदहरुले बजेट माथि केन्द्रीत रहेर धारणा राखिरहेका छन् । यसैबीच, प्रतिनिधिसभाको आजको बैठकमा बजेट माथिको सामान्य छलफल सकेर अर्थमन्त्री डा।युवराज खतिवडाले विभिन्न राजनीतिक दलका सांसदहरुले छलफलका क्रममा आजसम्म उठाएका प्रश्नहरुको जवाफ दिने कार्यसूची समेत रहेको छ ।

विषालु सर्पको टोकाइबाट किशोरीको मृत्यु

लहान, जेठ १७ । विषालु सर्पको टोकाइबाट सिरहाको कल्याणपुर नगरपालिका–६, भोक्राहामा एक किशोरीको मृत्यु भएको छ । कमला नदीको बगरमा तारबुजा टिप्न गएको बेला विषालु सर्पले टोक्दा स्थानीय ततरा मियाँकी १६ वर्षीया छोरी अमिदा खातुनको मृत्यु भएको कल्याणपुर नगरपालिका–६ का वडाध्यक्ष मोतिबुल राइले जानकारी दिनुभयो । विषालु सर्पको टोकाइबाट सिकिस्त भएकी अमिदालाई उपचारका लागि अस्पताल लैजान खोजिए पनि तत्कालै एम्बुलेन्सको व्यवस्था नहुँदा उपचारको अभावमा मृत्यु भएको वडाध्यक्ष राइनले बताउनुभयो । रासस

गणतन्त्र र सगरमाथा दिवस गुगलको विशेष डुडलमा

काठमाडौं, जेठ १४ । सर्च इञ्जिन गुगलले नेपालको गणतन्त्र दिवस र सगरमाथा दिवस (एभरेष्ट डे) को अवसरमा विशेष डुडल सार्वजनिक गरेको छ । गुगलले बनाएको डुडलमा हिमालको चित्रलाई बीचमा राखेर ध्वजापतका फहराइएको छ । गुगलले विशेष दिन र अवसरहरुमा यस्ता डुडल सार्वजनिक गरेर ती दिनलाई महत्व दिने गरेको छ । मे २९ तारिखमा तेन्जिङ नार्गे शेर्पा र एडमन्ड हिलारीले सगरमाथामा पहिलो पटक पाइला राखेका थिए ।

प्रहरीको स्कर्टिङ टोलीमाथि आक्रमण गरी विप्लव समूहले आफ्ना कार्यकर्ता छुटायो

डोल्पा । नेपाल बन्दको सिलसिलामा आइतबार पक्राउ परेका नेत्रविक्रम चन्द (विप्लव) नेतृत्वका नेकपा डोल्पाका कार्यकर्तालाई लैजनान लागेको प्रहरीको स्कर्टिङ टोलीमाथि सोही दलका अन्य कार्यकर्ताले आक्रमण गरी आज छुटाएर लगेका छन् । नेपाल बन्दका क्रममा बजार बन्द गराउँदै हिँडेको अवस्थामा त्रिपुरासुन्दरी नगरपालिकाअन्तर्गत पर्ने त्रिपुराकोट बगरबजारबाट डोल्पा मुड्केचुला गाउँपालिका–९ घर भएका उक्त दलका जिल्ला सदस्य सागर शाहीलाई त्रिपुराकोट प्रहरीले पक्राउ गरेर राखेको थियो । आज बिहानै त्रिपुराकोट प्रहरी चौकीबाट स्कर्टिङ गरेर सदस्य शाहीलाई जिल्ला प्रहरी कार्यालय दुनैतर्फ लैजाँदै गर्दा ठूलीभेरी नगरपालिका–९ अन्तर्गत पर्ने भेत्तिडाँडोमा उक्त दलका जिल्ला इन्चार्ज अजित विष्टको नेतृत्वमा आएको पाँचजनाको समूहले प्रहरी हवल्दार धनसिं कठायत र प्रज जयलाल बस्नेतमाथि आक्रमण गरी छुटाएर लगेको प्रहरी नायब उपरीक्षक हरिप्रसाद शर्माले बताउनुभयो । आक्रमणबाट प्रहरी हवल्दार कठायत र प्रज बस्नेतलाई सामान्य चोट लागेको बताइएको छ । छिटोभन्दा छिटो आक्रमणकारीलाई पक्राउ गर्नका लागि त्रिपुराकोट जुफाल, कालागौडा र दुनैबाट ३५ प्रहरी परिचालन गरिएको पनि प्रहरी नायब उपरीक्षक शर्माले जानकारी दिनुभयो । सागर शाहीसहित बन्दका क्रममा पक्राउ परेका नेकपाका विवश शाही र दिनेश सिंहलाई भने प्रहरीले आइतबार साँझ नै छाडिसकेको थियो । रासस

विप्लव कार्यकर्ताद्वारा चितवनको भाटभटेनीमा ग्रिनेड बम विस्फोट

चितवन, वैशाख ३० । नेत्र विक्रम चन्द ‘विप्लव’ नेतृत्वको नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी कार्यकर्ताले चितवनको भरतपुरस्थित रहेको भाटभटेनी सुपर मार्केटमा बम विस्फोट गराएका छन् । आइतबार विहान ३ः४५ बजे मोटरसाईकलमा आएका दुई जनाले ग्रीनेड बम विस्फोट गराएको चितवनका प्रहरी प्रमुख दीपक थापाले जानकारी दिए । उनले बम विस्फोट गराउनेको पहिचान भइसकेको र खोजी कार्य तिव्र पारिएको बताए । ‘सीसी टिभीको फुटेजबाट मोटरसाइकलमा आएका दुई मध्ये एक जनाको पहिचान भईसकेको छ, विप्लवका कार्यकर्ता नै हुन्, खोजी भईरहेको छ’–एसपी थापाले भने । ग्रीनेड बमले भाटभटेनीको पूर्वपट्टि क्षति भएको छ । विप्लव नेतृत्वको नेकपाले आज मोदीको भ्रमणको विरोधमा आज नेपाल बन्द आह्वान गरेका छन् ।

बस दुर्घटनामा ५ को मृत्यु, एकाबिहानै प्युठान शोकमग्न

प्युठान, वैशाख २९ । जिल्लाको सरुमारानी गाउँपालिकाको पाकुरी खोला नजिकै भएको यात्रु बाहक बस दुर्घटनामा परी चालक सहित ५ जनाको ज्यान गएको छ । महेन्द्रनगरबाट प्यूठान सदरमुकाम खलंगातर्फ आउँदै गरेको ना ४ र ख १८७६ नम्वरको महकाली यातायातको उक्त बस दुर्घटना हुँदा २० बढी घाइते भएका छन् । घाइतेमध्ये गम्भीर घाइते पाँचजनालाई बुटवल र अन्यलाई जिल्ला अस्पताल विजुवार लगिएको छ । दुर्घटना आज बिहानै ३ बजे भएको प्युठान प्रहरीले पुष्टि गरेकोछ । मारिनेहरूमा ४ जनाको घटनास्थलमै १ जनाको जिल्ला अस्पताल बिजुवार ल्याउने क्रममा भएको बताइएको छ । घाइतेहरुमध्ये केहीको अवस्था गंभीर रहेको र उनीहरूलाई बुटवल रेफर गरिएको छ भने अन्यो उपचार जिल्ला अस्पतालमा भइरहेको छ । मारिनेहरूमा बस चालक कैलाली घर भएका बीरबहादुर चौधरी रहेको अन्य दुई पुरुष र दुइ महिलाको सनाखत हुन् नसकेको प्रहरीले जनाएको छ । गाडी ओरालोमा भएका बेला करिब दुई सय मिटर तल खसेर दुर्घटनाग्रस्त भएको बताइए पनि घटनाको विस्तृत विवरण आउन बाँकी छ ।    

माेहन वैद्यका सारथी– एउटा ‘जङ्गल’तिर, अर्का सिंहदरबारतिर

बबिता शर्मा/ नेत्रविक्रम चन्द विप्लवले नउक्साएको भए र रामबहादुर थापा बादलले साथ नदिएको भए मोहन वैद्य किरणले २०६९ मा माओवादी पार्टी फुटाउने र प्रचण्डसँग सङ्गठनमै आमने–सामने हुने हिम्मत गर्दैनथे । परिस्थिति यस्तो भइदियो, वैद्यले ‘चाहना नहुँदाहुँदै’ पनि विप्लव र बादलको जोडबलमा प्रचण्ड नेतृत्वको माओवादी विभाजन भयो । विभाजित पार्टीको कमान्डर वैद्यलाई दिइयो/बनाइयो । राजनीति निर्मम हुन्छ भन्ने सत्यता वैद्यको हकमा पनि देखियो । पार्टी फुटाउन उक्साउने र साथ दिने दुवै अहिले वैद्यसँग छैनन् । जे मुद्दा लिएर पार्टी विभाजन भएको थियो, त्यही मुद्दा समातेर वैद्यले अहिले राजनीति गरिरहेका छन् । तर, सङ्गठन कमजोर छ, त्यसैले राष्ट्रिय राजनीतिमा वैद्यको हस्तक्षेपकारी भूमिका छैन । बूढाहरूले क्रान्ति गर्न सक्दैनन् भन्दै गएका विप्लव पुनः बुढाहरूसगै काँधमा काध मिलाउने सोचमा छन् । विप्लवसँग पार्टी एकता भयो भने वैद्यले एक पटक पुनर्मिलनको अनुभव लिनेछन् । पार्टी विभाजन ताकाको घटनाक्रम नजिकबाट नियालेकाहरूको बुझाइ के छ भने– माओवादी विभाजनमा वैद्यको भन्दा विप्लवको हात धेरै थियो । कुनै बेला प्लेकार्ड र ब्यानर बोकेर बादल र विप्लव वैद्यसँग सडकमा देखिन्थे । दृश्य बदलिएको छ । हालै वैद्य नेतृत्वको क्रान्तिकारी माओवादीले सडकमा मार्चपास गर्यो । तर, वैद्यसँग उनका पुराना सहकर्मी सीपी गजुरेल मात्रै देखिए । वैशाख १४ गते भएको ‘रेडमार्च’मा वैद्य रातो टिसर्टमा सडकमा देखिए । प्रचण्डसँगको घनिष्ट सम्बन्ध तोड्ने वैद्यको कदमलाई विप्लवले एउटा समय साथ त दिए । तर, निरन्तरता दिएनन् । निरन्तता मात्रै नदिएका होइनन्, ‘बूढाहरूले क्रान्ति गर्न सक्दैनन्’ विप्लवले वैद्यको ‘अपमान’ पनि गरे । एउटा समय यस्तो थियो, प्रचण्डविरुद्ध आक्रमक गर्न वैद्यभन्दा बादल अगाडि थिए । तर, तिनै बादलले पनि वैद्यलाई एक्लै छाडेर प्रचण्डसँग हात मिलाए । प्रचण्ड–वैद्यबीच घनिष्ट सम्बन्ध हुँदाहँुदै पार्टी विभाजनमा उक्साउने विप्लव र बादलले वैद्यलाई धोका दिए । भन्ने गरिएको छ– यदि त्यो समय वैद्य विप्लवको उक्साहटमा नपरेको भए आज वैद्य प्रचण्डसँगै हुन पनि सक्थे । १० वर्षे सशस्त्र युद्धसँगै लडेका प्रचण्ड, वैद्य, बाबुराम, विप्लवको अहिले छुट्टाछुट्टै राजनीतिक चुल्हो छ । कम्युनिस्ट आन्दोलनमा तीन दशक लामो सहकार्य र सम्बन्ध रह्यो प्रचण्ड–वैद्यबीच । एउटै पार्टीमा बसेर लामो सहकार्य गरे पनि उनीहरूबीच राजनीतिक वैचारिक कुरामा चर्को विवाद भैरहन्थ्यो । तर भावी कार्यदिशालाई लिएर यो पार्टीभित्र मतभेद देखियो । विप्लव बाहिरिए । अनि बादलको समूह प्रचण्डसँग हातेमालो गर्न पुग्यो ।  कुनै समय प्रचन्डलाई गद्दार घोषणा गर्नुपर्छ भन्ने बादल उनै प्रचण्डसँग एकता गरे । बहुमत केन्द्रीय सदस्यसहित माओवादीमा पर्किएका बादलले वैद्यलाई पनि लग्ने कोसिस गरे । तर, सकेनन् । राजनीतिमा लागेको तिथिमिति केलाउँदा वैद्य गुरु, प्रचण्ड चेलाजस्तै हुन् । प्रचण्डले डिभोर्ससँगै पुनर्मिलनको अनुभव लिन पाए तर वैद्यसँग डिभोर्सको मात्र अनुभव छ । प्रचण्ड, बाबुराम, बादल र विप्लव सबैसँग अलग भएर बसेका छन् वैद्य । झन्डै पाँच दशक कम्युनिस्टको राजनीति गरेका वैद्यसामु अहिले मुद्दाबाहेक अरू केही छैनन् । उनी नेतृत्वको क्रान्तिकारी माओवादीका लागि मुद्दा राख्ने ठाउँ सडक मात्र बनेको छ । प्रदेश र प्रतिनिधिसभा चुनावमा मोर्चा बनाएर उनको पार्टी मैदानमा उत्रियो । तर मत निकै कम पायो । जनयुद्धदेखि शान्ति प्रक्रियाको चरणसम्म हँुदै प्रचण्ड– बाबुरामलाई ‘बाई बाई’ गर्न लिप्ट दिने वैद्यका तिनै सारथिले पछि उनैलाई बाई बाई गरे । आफ्नैले घात गरेपछि कसको के लाग्छ र ? सायद त्यतिबेला वैद्यले प्रचण्डबाट छुटिँदाको गल्ती महसुस गरे होलान् या नगरेका पनि हुन सक्छन् । किनकि तत्कालीन माओवादीमा उनको छवि खरो नेताका  रूपमा परिचित थियो । कम्प्रमाइज उनको स्वभावले दिएन । जतिबेला वैद्य– विप्लव र बादलले प्रचण्डलाई ‘बाई–बाई’ गर्ने निर्णय लिएका थिए, त्यतिबेला प्रचण्ड देशको सबैभन्दा ठूलो पार्टीको नेता थिए । संविधान निर्माण र शान्ति प्रक्रियामा प्रचण्डले बाटो विराएको वैद्य र बादलको बुझाइ थियो । यही बुझाइ ‘डिभोर्स’को तहमा पुग्यो । तर पछि तिनै सारथि एक एक गर्दै वैद्यलाई एक्लै छाडिदिए । आफूलाई साथ दिने वचन दिएका दुई सारथिबाट अन्तर्घात सिवाय वैद्यले केही पाएनन् । पेरिसडाँडालाई सँगै ‘बाई बाई’ गरेका तीनैजनाको बाटो अहिले तीनतिरै छ । पहिला विप्लवले छाडे बौद्ध भेलापछि वैद्यको नेतृत्वमा नकेपा–माओवादी गठन भयो । त्यो कार्यक्रम चलिरहँदा विप्लवलाई पार्टी विभाजन गराउने एक सूत्रधारका रूपमा प्रस्तुत गरिएको थियो । ०६९ असार ५ मा प्रचण्डसँग डिभोर्स गर्दै वैद्य नेतृत्वमा बादल, विप्लवलगायतका नेता बुद्धनगरतिर लागेका थिए । त्यस मितिदेखि ०७१ मङ्सिर ७ सम्म विप्लव वैद्य नेतृत्वको पार्टीमा थिए । पार्टी गठन भएको दुई वर्षसम्म क्रान्तिका लागि कुनै पहलकदमी हुन नसकेको आरोप विप्लवको थियो । नेतृत्व यथास्थितिमा फसेको र फुटको औचित्य पुष्टि गर्न नसकेको आरोप लगाउँदै विप्लव पार्टीबाट बाहिरिए । उनले ०७१ मङ्सिर ८ मा पार्टी मुख्यालय बुद्धनगरमा पुगेर वैद्यलाई सम्बन्ध विच्छेदको पत्र बुझाए । वैद्य र बादललाई छाडेर हिँडेपछि विप्लवले आफ्नो नेतृत्वमा नेकपा माओवादी गठन गरे । थवाङमा महाधिवेशनको बन्दसत्र भयो । आठौँ महाधिवेशनको बन्दसत्रमा विप्लव राजनीतिक प्रतिवेदन प्रस्तुत गरे । पार्टीमा झुन्डिएको ‘माओवादी’ शब्द छाडेर नेकपा मात्र राखे । विप्लवले एकीकृत क्रान्तिको कार्यदिशा लिएका छन् । विभिन्न फौजी काम गरेर यो पार्टी चर्चामै छ । तर, विप्लव पार्टीका कारणले चुनाव रोक्नुपर्ने अवस्था आएन । यो पार्टीले चुनावमा जे जति बम पड्कयो, त्यसको औपचारिक जिम्मा लिएन । बरु, जनताले गरेको प्रयत्न मात्र भन्यो । विप्लवले नेतृत्व गरेको नेपाल कम्युनिस्ट पार्टीले चुनाव खारेजको नारासहित प्रदेशसभा र प्रतिनिधिसभा चुनाव बहिष्कार गरेको थियो । विप्लव पार्टीको बहिष्कार सामान्य थिएन, सकेसम्मको कोसिस ग¥यो । दर्जनौँ ठाउँमा चुनाव विरोधी गतिविधि ग¥यो । यो पार्टीले चुनाव भाँड्न कतै बम पड्कायो, कतै चुनावी सभा र अभियानलाई अवरोध गर्न खोज्यो । तर, विप्लव पार्टीका कारणले चुनाव रोक्नुपर्ने अवस्था आएन । यो पार्टीले चुनावमा जे जति बम पड्कयो, त्यसको औपचारिक जिम्मा लिएन । बरु, जनताले गरेको प्रयत्न मात्र भन्यो । प्रशासनले नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी धेरै नेता–कार्यकर्ता पक्राउ ग¥यो । यसैबीच मङ्सिर १० र २१ गरी दुई चरणमा चुनाव सम्पन्न भयो । चुनावसम्म आउँदा विप्लवको एकीकृत क्रान्तिमाथि पनि त्यही पार्टीभित्र प्रश्न उठ्न थाल्यो । अहिले विप्लवमाथि वारेन्ट छ । उनको घरमा पक्राउ पुर्जी टाँस भएको छ । उनी भूगित अवस्थामा छन् । केन्द्रीय नेता अर्धभूमिगत  शैलीमा काम गरेका छन् । उनीहरूका पछिल्ला गतिविधिले सरकार र यो पार्टीबीच तनावको स्थिति सिर्जना भएको छ । तर, सरकारले दमन गरेको भन्दै यस्तो मुद्दामा वैद्यले विप्लवको साथ दिने गरेका छन् । त्यसपछि बादलले छाडे प्रचण्डसँग डिभोर्स गर्दै वैद्य नेतृत्वमा बादल बुद्धनगरतिर लागेका थिए । पार्टी विभाजनपूर्व पछिल्लो पटक प्रचण्डसँगको सम्बन्ध सेना समायोजनसम्बन्धी निर्णयले विगारेको थियो । बाबुराम प्रधानमन्त्री भएलगत्तै लडाकुका शिविरमा रहेका हतियार राखिएका कन्टेनर बुझाउने निर्णय भयो, त्यसप्रति बादलले कडा आपत्ति जनाए । धोबीघाट मोर्चापछि सैन्य आयोगका प्रमुख बनेका बादललाई सेनासम्बन्धी महत्वूपर्ण विषयमा निर्णय गर्दासमेत जानकारी नदिएको आरोप बादलको थियो । प्रचण्डसँग धोबीघाटदेखि नै टाढा भएका बादलले चाबी बुझाउने निर्णयमा आफूलाई सहभागी नगराएकोमा आपत्ति जनाए र पछि त्यो संस्थागत गर्ने गृहकार्य गरे । यसैका जगमा वैद्य–बादलले संयुक्त रूपमा विज्ञप्ति निकालेर नै चाबी बुझाउने निर्णयको विरोध गरे । त्यहाँबाट सुरु भएको तीक्तकापूर्ण आरोप–प्रत्यारोप ०६८ को पुसमा चलेको केन्द्रीय समितिसम्म आउँदा उत्कर्षमै पुग्यो । पछि सम्बन्ध–विच्छेदको रूप लिएको थियो । जब बौद्धमा राष्ट्रिय कार्यकर्ता भेला बोलाइयो, सबैको नजर बादलमाथि थियो । प्रचण्डलाई टक्कर दिने नेताका रूपमा उनको छवि प्रचार गरियो । पार्टीमा उनी महासचिव भए । तर, चार वर्ष राष्ट्रिय राजनीतिमा उनी ओझेलमा परे । दोस्रो संविधानसभा बहिष्कारको कार्यनीति ‘आत्मघाती’ नै बन्यो । प्रचण्डलाई ‘देखाइदिने’ बाहेक त्यो कार्यनीतिको कुनै औचित्य देखिएन । जनयुद्धको त्यो रापतापबाट राजनीतिमा आफ्नो हैसियत बनाएका बादलका लागि वैद्य माओवादीमा रहँदाका चार वर्ष न व्यक्तिगत रूपमा न राजनीति रूपमा नै फलदायी रहे । प्रचण्डसँग डिभोर्स गरेर हिँड्दा क्रान्ति गर्ने सपना थिए । जनविद्रोहको कार्यदिशा थियो । तर चार वर्षमा यो कोर्समा कहीँकतै पनि प्रगति भएन । बरु, वैद्य र बादलसहितका नेतालाई सङ्केत गर्दै विप्लवले ‘बुढाले क्रान्ति गर्न सक्दैनन्’ भनेर आफ्नो बाटो रोजे । विप्लवको यो कदमले वैद्य माओवादीभित्र थप निराशा र पलायन बढायो । यो कुरा बादलले बुझे र पछि एकताको कोर्स अघि बढाए । बादल वैद्यसहितको एकताको पक्षमा थिए । अन्तिमसम्म प्रयास पनि गरे । तर राजनीतिक–वैचारिक कार्यदिशा नमिलेसम्म एकतामा जान नसकिने वैद्यको लाइन आयो । कुनै बेला प्रचण्डलाई गद्दार घोषणा गर्नुपर्छ भनी प्रस्ताव गरेका बादलले २०७३ जेठ ६ मा निःसर्त एमाओवादीसँग पार्टी एकता गरे । त्यो निर्णय उनलाई ‘लक्की’ सावित भयो । प्रचण्डले उनलाई राम्रै स्पेस दिए । बादलले प्रतिनिधिसभामा चितवनबाट चुनाव लड्न त पाएनन् । तर प्रदेश–३ बाट राष्ट्रियसभामा निर्वाचित भए । गत माघ २४ गते भएको निर्वाचनमा बादल ३ हजार ३ सय ९६ मतभारका साथ राष्ट्रियसभा सदस्यमा विजयी भएका थिए । उनी अहिले गृहमन्त्री समालिरहेका छन् । निकै कूटनीतिक तवरले पार्टीमा आफ्नो वर्चस्व जमाएका छन् । प्रदेश सरकारमा पनि उनी गुटका मन्त्री सांसदको वर्चस्व छ । केन्द्रमा पनि राम्रै पकड जमाएका छन् । पार्टीभित्र सङ्ख्याका आधारमा प्रचण्डलाई टक्कर दिने हैसिएत उनले बनाएका छन् । वैद्य र विप्लवको आन्दोलन र क्रान्तिलाई ‘तह’ लगाउने जिम्मा परिपस्थितिले बादलको काँधमा पु¥यइदिएको छ । लड्डु खाएर प्रचण्डसँग मिलेका बादलले अहिले त्यसको ‘स्वाद’ लिइरहेका छन् । एउटा प्रयोग फेल, अब सडकतिर असोज २२ देखि २६ गतेसम्म वैद्य नेतृत्वको नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (क्रान्तिकारी माओवादी)को प्रथम राष्ट्रिय सम्मेलन पोखरामा सम्पन्न भयो । राष्ट्रिय सम्मेलनका निर्णय सार्वजनिक गर्न सो पार्टीले पार्टी मुख्यालय बुद्धनगरमा पत्रकार सम्मेलन गरेको थियो । पत्रकार सम्मेलनमा प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभाको चुनावलाई व्यङ्ग्य गर्दै वैद्यले भनेका थिए, ‘हामी सुँगुरको खोरमा जान थालेका छौँ ।’ क्रान्तिका लागि चुनाव उपयोग गर्न थालेको बताउँदै उनले भनेका थिए, ‘यो संसदीय चुनाव सुँगुरको खोर हो । हामी पनि सुँगुर खोरभित्र पस्न थालेका छौँ । तर, यो हामीले क्रान्तिका लागि गर्दैर्छौं ।’ वैद्यको यो भनाइले उनको पार्टी साङ्गठिनक र राजनीतिक दुवै हिसाबले तयारीविना चुनावमा जान लागेको सङ्केत गरेको थियो । उनीमाथि चुनाव उपयोगको दबाब पनि थियो । देशभक्त गणतान्त्रिक मोर्चामार्फत वैद्य माओवादी चुनावी मैदानमा उत्रेको थियो । तर देशभर एक करोड ५ लाख मत खस्दा यो मोर्चाले १३ हजार नौ सय ४२ मत अर्थात सदर मतको शून्य दशमलव १५ प्रतिशत भोट पायो । स्थानीय तहमा पनि भाग लिएको यो मोर्चालाई प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभाको चुनावमा पार्टीको शानदार प्रदर्शन हुन्छ भन्ने लागेको चाहिँ थिएन । जे जति मत आयो, यो चाहिँ वैद्य पार्टीका लागि सुखद थिएन र सम्मानजनक पनि । चुनावले वैद्य माओवादीको सङ्गठनको हैसियत पनि उजागर गरिदियो । त्यसपछि वैद्य माओवादीभित्र एक्लै केही गर्न सकिन्न भन्ने दबाब पैदा भएजस्तो देखिन्छ । क्रान्तिका बाँकी कार्यभार पूरा गर्न र नयाँ जनवादी क्रान्ति पूरा गर्न वैद्यको नेतृत्वमा नेकपा (माओवादी पार्टीको गठन भएको थियो । सुरुमा वैद्य नेतृत्वको माओवादी साङ्गठनिक रूपमा पनि बलियो थियो, जसले प्रचण्ड माओवादीमाथि दबाब नै बनाएको थियो । तर भावी कार्यदिशालाई लिएर यो पार्टीभित्र मतभेद देखियो । विप्लव बाहिरिए । अनि बादलको समूह प्रचण्डसँग हातेमालो गर्न पुग्यो । कुनै समय प्रचन्डलाई गद्दार घोषणा गर्नुपर्छ भन्ने बादल उनै प्रचण्डसँग एकता गरे । बहुमत केन्द्रीय सदस्यसहित माओवादीमा पर्किएका बादलले वैद्यलाई पनि लग्ने कोसिस गरे । तर, सकेनन् । आफैले नवसंशोधनवादी किटान गरेको दलसँग पार्टी एकीकरण गर्नु वैद्यका लागि नैतिक सङ्कटको विषय बन्यो । जीवनको लामो समयसम्म स्वच्छ छवी र ‘हार्ड लाइनर’को छवी बनाएका वैद्यले आफ्नो छवि विग्रनेतिर चिन्ता देखे । त्यसैले उनी एकतामा गएनन् । आफ्ना सारथिले साथ छाडेपछि उनी कमजोर बनेका छन् । उमेरले पनि उनलाई सक्रिय राजनीतिमा साथ दिने अवस्था घट्दै गएको छ । राष्ट्रिय राजनीतिमा पहुँच नभए पनि शान्तिपूर्ण सडक सङ्घर्षका कार्यक्रममार्फत आफ्ना एजेन्डा बाहिर ल्याएका छन् । वैद्य–विप्लवको पुनर्मिलन सम्भव होला ? वैद्य–विप्लव बेलाबेला नजिक देखिन्छन् । जसको कारण वैद्य र विप्लव नेतृत्वको पार्टीबीच एकताको चर्चा पनि हुन्छ । स्थानीय, प्रदेश र प्रतिनिधिसभाको चुनाव वैद्यले उपयोग गरे र विप्लवले बहिष्कार । उपयोग गरेका वैद्यले प्रदेश र प्रतिनिधिसभामा एक ठाउँ पनि चुनाव जितेनन् । बहिष्कार गरेका विप्लवले पनि ठाउँठाउँमा बम पड्काउनेबाहेक चुनावै नै अवरोध गर्न सकेनन् । चुनावपछि दुवै पार्टी नजिक भए । अब वैद्यको पनि हैसियत चुनावी नतिजाले उजागर ग¥यो । त्यसपछि एक्लै केही गर्न सकिन्न भन्ने महसुुस दुवै पार्टीलाई भएको देखिन्छ । चुनावसम्म जेसुकै भए पनि यी दुई पार्टीबीच पार्टी एकताका लागि सघन संवाद भएका छन् । यद्यपि एकताले मूर्त रूप लिन्छ कि लिँदैन, त्यसबारे अहिले नै भन्न सकिने अवस्था चाहिँ छैन । बूढाहरूले क्रान्ति गर्न सक्दैनन् भन्दै गएका विप्लव पुनः बुढाहरूसगै काँधमा काध मिलाउने सोचमा छन् । विप्लवसँग पार्टी एकता भयो भने वैद्यले एक पटक पुनर्मिलनको अनुभव लिनेछन् ।

सिन्डिकेट तोड्ने लडाइँमा लिफ्ट दिएर सहयोग गर्न उपभोक्ताकर्मीको अपील

काठमाडौं, वैशाख २१ । उपभोक्ताकर्मीले सिन्डिकेटविरुद्धको लडाइँमा निजी सवारीले साथ दिनुपर्ने बताएका छन् । उनीहरुले सडकमा अलपत्र परेका यात्रुलाई लिफ्ट दिएर पायक पर्ने ठाउँसम्म पुर्‍याइदिन अपील गरेका छन् । यातायात उपभोक्तावादी रामबहादुर थापा सार्वजनिक सवारी रोकिँदा यात्रु मारमा परेको बताउँछन् । निजी सवारी नरोकिएकाले आज देशभर निजी गाडीहरुलाई ‘लिफ्ट’ दिन अपील गरे । सिन्डिकेटका पक्षमा रहेका यातायात व्यावसायीले देशभर आज सार्वजनिक सवारी ठप्प परेका छन् । यसले धेरै यात्रुलाई सास्ती भएको छ । गन्तब्यमा हिँडेका यात्रुले सवारी साधन पाइरहेका छैनन् । तर, निजी सवारी साधन सहज ढंगले चलिरहेका छन् । त्यसैले आज सार्वजनिक सवारी कुरिरहेका यात्रुलाई निजी सवारी चालकहरुले पनि सहयोग गर्न सक्ने अवस्था छ । सामाजिक उत्तरदायित्व यातायात व्यवस्था विभाग पनि भाडा नउठाइ निजी सवारीले सेवाका रुपमा लिफ्ट दिन कानुनले नरोक्ने बताउँछ । प्राइभेट सवारीले मानवीयताका आधारमा सेवा दिए त्यसले नागरिकको सास्ती कम हुने विश्वास विभागको पनि छ । तर, सार्वजनिक रुपमा विभागले यस्तो अपील भने गरेको छैन । उपभोक्ताकर्मीले भने यो पटक सिन्डिकेटविरुद्धको लडाइँ वारपार हुनुपर्ने भन्दै सिन्डिकेटको पक्षमा रहेका व्यवसायीलाई घुँडा टेकाउन निजी सवारी धनीले भूमिका खेल्न सक्ने बताएका छन् । उपभोक्ताकर्मी प्रेमलाल महर्जन निजी सवारी साधनले आफ्नो सामाजिक उत्तरदायित्व निर्वाह गर्नुपर्ने बताउँछन् । ‘आफू जाने गन्तब्यसम्म सवारी अटाउने यात्रु राखेर लैजाँदा त्यसले उपभोक्ताको सास्ती कम हुन्छ । सामाजिक सेवालाई पनि त्यसले झल्काउँछ,’ महर्जनले अनलाइनखबरसँग भने, ‘कानुन मान्दिनँ भनेर सेवा रोक्ने व्यावसायीलाई गलाउन पनि यसले भूमिका खेल्छ । नागरिकबीचको एकताले नै सिन्डिकेटको अन्त्य हुनसक्छ ।’ -अनलार्इनखबरबाट

सेक्‍स सम्बन्धी पाँच सल्लाह जुन तपाई सुनै चाहानु हुन्न

काठमाडौं, वैशाख ६ । सेक्स मानव जीवनको महतवपूर्ण पाटो हो । यसलाई तपाई अस्वीकार गर्न सक्नुहुन्न । तर सेक्सका सम्बन्धमा बनाईका आमधारण जो जरुरी छैन सबैमा लागु हुन्छ भन्ने । यी छवटा सल्लाह जसका बारेमा सबैभन्दा धेरै छलफल भएका छन् जुन यसप्रकार छनः गाढा सम्बन्धका लागि सेक्स अनिवार्य छ सेक्सपछि तपाईको मूड ठीक हुन्छ भन्ने सम्बन्धमा निकटता आउँछ भन्ने कुरामा कुनै ग्यारेण्टी छैन । तर जरूरी छैनकी धेरै सेक्स गर्नले सम्बन्ध मजबूत हुन्छ भन्ने । राम्रो सम्बन्धका लागि त आवश्यक छ त केबल एकअर्कोको भावनालाई बुझ्नु र व्यवहार गर्नु । सेक्समा चरक सन्तुष्टि नभएमा कुनै गलत भइरहेको छ सेक्समा कसैले चाहादैन् कि अधिकतम सन्तुष्टि मिलोस् । तर सेक्समा चरम सन्तुष्टि त योनिमा लिङ्ग छिराएर भन्दा त्यसअघिका क्रियाकलापबाट नै प्राप्त हुन्छ । सेक्सका दौरान एक तिहाई महिला सेक्समा आनन्द भन्दा पीडा महशुश गर्छन् । जरुरी छैन सेक्सका दौरान लिङ्ग जीस्‍पाटसम्म पुगेपछि मात्रै चरम यौन सन्तुष्टि प्राप्त हुन्छ । तौल बढी भएमा सेक्‍समा आनन्द हुँदैन् मोटा भएपछि वा बढी तौल भयो भने सेक्समा मज्जा आउदैन भन्ने सोचाई नै गलत हो । सेक्समा मज्जा आउँने वा नआउने भन्ने त तपाई र तपाईको यौन साथी के कुरामा इन्जोय गर्छ भन्ने कुरामा भर पर्दछ । कम्तीमा तीनवटा डेटिङपछि मात्रै सेक्स गर्नुहोस् यो कुनै विश्वव्यापी सिद्धान्त होइन न की तपाई कम्तिमा पनि तीन पटक डेटिङमा गएपछि मात्रै सेक्स गर्नुहोस् । हुन सक्छ तपाईहरु दुई जनाबीच पहिलो भेटमै घनिष्ट र निकट सम्बन्धका साथै विश्वासिलो बातावरण बनोस् । र सेक्सका लागि दुबे जनाले सहज महशुश गर्नुस् । तब त्यसका लागि किन आइतबार पर्खिनु पर्यो । सेक्‍स टोयको प्रयोग गलत यदि तपाई सेक्‍स टोयको प्रयोग गर्नुहुनछ भने त्यसको अर्थ यो होइनकी तपाई साथीको यौन सन्तुष्टी पूरा गर्नका लागि अयोग्य हुनुहुन्छ । सेक्‍स टोयको प्रयोगले तपाईलाई सेक्सका दौरान रोमान्टिक बनाउन सहयोग गर्छ । बजारमा अहिले धेरै किसिमका धेरै सेक्स टोयहरु आएका छन् । जसलाई तपाई अनलाइबाटै घरमा बसेर खरिद गर्न सक्नु हुन्छ ।

शक्तिशाली पुटिनमाथि चौतर्फी कूटनीतिक दबाब

काठमाडौं । गएको मार्च १९ मा रुसको राष्ट्रपति पदमा पुनः वर्तमान राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिन नै निर्वाचित भएको समाचार आयो । यो समाचारले लभगभ विश्वमै चर्चा पायो । गएको करीब दुई दशकदेखि शक्तिको केन्द्रमै रहेका उहाँ फेरि राष्ट्रपतिमा निर्वाचित हुनुभएको समाचारले संसारमै चर्चा पाउनु कुनै नौलो थिएन । यसले रुसका साझेदार र विश्वका शक्ति राष्ट्रमा पनि थप सन्देश दियो । तर पनि उहाँको जितपछिको यो शक्तिशाली समाचारसँगै रुसमाथि कूटनीतिक चुनौती बढेको अर्काे समाचार पनि त्यसैगरी फैलिइरहेको छ । यो अर्काे एक अन्तर्राष्ट्रिय प्रमुख समाचारका रुपमा विश्वका सञ्चारमाध्यममा छाएको छ । रुसका कूटनीतिज्ञलाई विश्वका विभिन्न देशले फिर्ता गरेपछिको समाचार हो त्यो जसले पुटिनको जितपछि आजका दिनसम्म पनि रुसलाई झस्काएको छ । पुटिनले ७६ प्रतिशत मतले अर्काे कार्यकालका लागि निर्वाचित हुनुभयो । उहाँका निकटतम प्रतिद्वन्द्वीको तुलनामा निकै नै बढी मत ल्याई चौथो पटक रुसको राष्ट्रपति बन्नु भएका पुटिनलाई विश्वकै नेताहरुले बधाई त दिए तर त्यससँगै कूटनीतिक चुनौतीहरु पनि थपिदिए । उनीहरुले रुसी कूटनीतिज्ञलाई देश निकाला गरेर चुनौती थपिए र राम्रोसँग उहाँको चौथो कार्यकालको सुरुवातको खुसियाली पनि मनाउन दिएनन् । सन् १९९९ देखि नै रुसको राष्ट्रपतिका रुपमा देशको नेतृत्व गर्दै आउनुभएका पुटिनले सन् २०१२ को तुलनामा पनि बढी प्रतिशत मत प्राप्त गरी रुसभित्रै पनि यसअघिका चुनावको तुलनामा बढी नै लोकप्रियता कमाउनु भएको उहाँका समर्थकको भनाइ छ । सन् १९९९ देखि नै रुसको राष्ट्रपतिका रुपमा देशको नेतृत्व गर्दै आउनुभएका पुटिनले सन् २०१२ को तुलनामा पनि बढी प्रतिशत मत प्राप्त गरी रुसभित्रै पनि यसअघिका चुनावको तुलनामा बढी नै लोकप्रियता कमाउनु भएको उहाँका समर्थकको भनाइ छ । तर आफ्नो प्रतिद्वन्द्वीका तुलनामा ठूलो मतान्तरमा भएको उहाँको यो विजय भने अनुसान्धानको विषय भएको उहाँका विपक्षीहरुको भनाइ रहेको छ । उहाँको विजयको समाचारको लगभग सँगसँगै जस्तोगरी अमेरिकाले रुसी कूटनीतिज्ञलाई देश निकालाको आदेश दिएको दियो । यो आदेशले विश्वमा नै रुसलाई ठूलो चोट पुग्यो । तर त्यतिमा मात्र सीमित नरहेर अरू देशले पनि अमेरिकाको सिको गरे र उनीहरुले रुसका कूटनीतिज्ञहरुलाई निकाला गर्ने प्रक्रियाको शुरुवात गरे । बेलायतले एक जना पूर्वरुसी गुप्तचर कर्मचारीमाथि मस्तिष्कमा नै असर पार्ने खालको विषाक्त प्रकृतिको वस्तुको प्रयोग गरी हत्या प्रयास गरेको आरोपमा रुसी कूटनीतिज्ञलाई निकाला गरेको थियो । यसको सिको छिट्टै नै अमेरिकाले ग¥यो । अमेरिकाको सियाटलस्थित रूसी महावाणिज्यदूतावासमा कार्यरत ६० जना रुसी कूटनीतिज्ञलाई देश छोड्न आदेश दिएको थियो । एकजना बृटिश गुप्तचरलाई विषाक्त रासायनिक पदार्थ सेवन गराएर हत्या प्रयास आरोपमा अमेरिकाले रुसी नागरिकलाई देश निकालाको घोषणा गरेको थियो । ट्रम्प प्रशासनले यसबारे रूसलाई जानकारी दिई एक हप्ताभित्र अमेरिका छोड्नुपर्ने सूचना जारी ग¥यो र उनीहरुले छोडे पनि । अमेरिकामा रहेका ६० जना कूटनीतिज्ञले त्यति नै संख्याका अमेरिकी कूटनीतिज्ञलाई रुसले पनि निकाला गरेको छ । रूसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनका विरुद्धमा हालको अमेरिकी प्रशासनले गरेको यो अहिलेसम्मकै सबैभन्दा कडा निर्णय भएको अन्तर्राष्ट्रियजगत्को ठम्याइ छ । अमेरिका, बेलायत र क्यानाडाले ती देशमा अनावश्यक विषय र अवस्थामा जासुसी गरेको आरोप लगाएर केही रुसी कूटनीतिज्ञलाई देशनिकाला गरेका थिए । जर्मनी र फ्रान्सले पनि नै चार–चार जना रूसी अधिकारीलाई फिर्ता पठाउने निर्णय गरेका थिए । रुसले आफ्नो देशका विरुद्धमा भएका यी आफूहरुलाई एक्लाउने क्रियाकलापको जवाफ उचित समयमा उचित रुपमा दिइने बताउँदै आएको छ । यस प्रकार रुसी कूटनीतिज्ञलाई देश निकाला गर्ने अभियान बेलायत र अमेरिका मात्र नभई युरोपमा पनि सरेको छ । यसैगरी युरोपेली युनियनका सदस्य अन्य १४ राष्ट्रले पनि क्रमशः रूसलाई एक्लाउने नीतिअनुरूप कडा कदम चाल्न सहमत भएका छन् । यस विषयमा प्रतिक्रिया दिँदै रुसले आफ्नो देशका विरुद्धमा भएका यी आफूहरुलाई एक्लाउने क्रियाकलापको जवाफ उचित समयमा उचित रुपमा दिइने बताउँदै आएको छ । अमेरिका र युरोपका केही देशहरुले रुसी कूटनीतिज्ञलाई देश निकाला गरिरहेको अवस्थामा यस्तो मुलुकको सूचीमा पछिल्लो समयमा अष्ट्रेलियासमेत थपिएको छ । अष्टे«लियाले पनि दुई जना रुसी कूटनीतिज्ञलाई निकाला गर्ने आदेश दिएको थियो । उनीहरुले ती कूटनीतिज्ञलाई आफँै देश छोड्न आदेश दिँदै सार्वजनिक सूचना नै प्रकाशन गरेका थिए । यसरी यतिखेर विश्वमा नै रुसी कूटनीतिज्ञहरुलाई देश निकाला गर्ने होडबाजी नै चलेको छ । यसले रुसमाथि विश्वकै कूटनीतिक दबाब थपेको मात्र नभएर विश्व समुदायमा उसको बदनाम गरेको रुपमा पनि रुसले लिएको छ । त्यसैले समय समयमा राष्ट्रपति पुटिनले आफूमाथि विश्वका देशहरुले गरेको यो व्यवहारको जवाफ उचित समयमा उचित रुपमा दिइने पनि बताउनुभएको छ । शीतयुद्धको शुरुवातस्वरुप अमेरिकाबाट रुसी कूटनीतिज्ञहरु फर्किंदै गर्दा यता रुसको सेन्ट्पिटस्बर्गस्थित अमेरिकी कन्सुलेट कार्यालय पनि बन्द गर्न रुसी सरकारको निर्देशन दिएपछिको अवस्थाको विश्लेषणमा जानकारहरुले यसलाई शीतयुद्धको संज्ञा दिने गरेका हुन् । उता रुसका विरूद्धमा चालिएको यो पछिल्लो कदम र रुसले गरेको ‘जवाफी फायरिङ’ लाई कतिपय विश्लेषकले शीतयुद्धकालीन समयको संज्ञा पनि दिएका छन् । यसप्रकार रुसको अमेरिका, बेलायत, अष्टे«लिया लगायतका देशहरुसँग एक किसिमको शीतयुद्ध नै शुरु भएको जस्तो पनि देखिएको छ । शीतयुद्धको शुरुवातस्वरुप अमेरिकाबाट रुसी कूटनीतिज्ञहरु फर्किंदै गर्दा यता रुसको सेन्ट्पिटस्बर्गस्थित अमेरिकी कन्सुलेट कार्यालय पनि बन्द गर्न रुसी सरकारको निर्देशन दिएपछिको अवस्थाको विश्लेषणमा जानकारहरुले यसलाई शीतयुद्धको संज्ञा दिने गरेका हुन् ।

एमालेसँग बराबरी हैसियत नभए वाइसीएलले एकता अस्वीकार गर्छ : महासचिव शेर्पाली

बुटवल, चैत्र २३ । नेकपा एमालेसँग हुने लागेको पार्टी एकता सम्मानजनक नभए नेकपा माओवादी केन्द्रको युवा संगठन वाइसीएलले अस्वीकार गर्ने भएको छ । बुटवलमा जारी वाइसीएल नेपालको ५ नम्बर प्रदेशको बैठक तथा प्रशिक्षणलाई सम्बोधन गर्दै शुक्रबार संगठनका महासचिव सुवोधराज शेर्पालीले ५०५० (बराबरी)मा एकता हुनुपर्ने पक्षमा वाइसीएल रहेको र त्यसैको लागि आफूहरु वैचारिक राजनीतिक रुपमा समेत बहस संघर्ष गर्दै लाग्नुपर्नेमा सबैलार्इ ध्यान दिन नेता कार्यकर्तालाई आह्वान गरे । वाइसीएल सधैं जनजिविका, राष्ट्रिय स्वाधिनता र राष्ट्रियताको सवालमा लडदै आएको हुनाले राष्ट्रियताको एजेन्डामा कुनै पनि हालतमा अबिचलित भइ अघि बढ्न जिल्लाका पदाधिकारी भन्दा माथिका कार्यकर्तालाई निर्देशन महासचिव शेर्पालीले निर्देशन दिए । शेर्पालीले भने, ‘अब वाइसीएलको भूमिका बदलिएको छ हामी जनताको सुख दुखको साथी बनेर जनताको बिचमा जानुपर्ने कुरामा ध्यान केन्द्रीत गर्न जरूरी छ । वाइसीएल ५ नम्बर प्रदेशको कार्यक्रममा पूर्व वाइसीएल केन्द्रीय सचिव निर्मल जिसी, वाइसीएल प्रदेश फ्र्याक्सन इन्चार्ज रामप्रसाद बन्जाडे पार्टी केन्द्रीय सचिवालय सदस्य वामदेव क्षेत्रीले सम्बोधन गरेका छन् । कार्यक्रममा ५ नम्बर प्रदेशका सामाजिक विकास मन्त्री सुदर्शन बरालले युवाहरुको माझमा प्रशिक्षण दिए । त्यस्तै वाइसीएल फ्र्याक्सन इन्चार्ज तथा पार्टीको ५ नम्बर प्रदेश इन्चार्ज मणि थापाले प्रशिक्षण दिएको वाइसीएल नेपाल ५ नम्बर प्रदेश अध्यक्ष जितेन्द्र पुनले जानकारी दिए ।

आगलागीबाट रु चालीस लाखको क्षति

विराटनगर । मोरङको रङ्गेली–८ मा गए राति आगलागी हुँदा दुई परिवारको रु ४० लाख बराबरको सम्पत्ति जलेर नष्ट भएको छ । सो वडाको झमनपुर बस्ने सेरु मियाँ र उहाँको भाइ बच्चु मियाँको टिनको छानो भएको दुईतले घरभित्र राखिएका सरसमान जलेर नष्ट हुँदा सो बराबरको क्षति भएको प्रदेश नं १ प्रहरी कार्यालय विराटनगरले जनाएको छ । उक्त आगलागी विद्युत् सर्टबाट भएको बताइएको छ ।स्थानीय जनता, प्रहरी र दमकलको सहयोगमा आगो नियन्त्रणमा आएको थियो । रासस

विभेद हटाउन सहभोज गराउँदै स्थानीय सरकार

दैलेख । हिमालय आधारभूत विद्यालय, तीजडाँडामा दलित भान्सेले पकाएको विद्यालयको दिवा खाजा नखाने भनी गत महिना उत्पन्न विवाद सहभोजपछि समाधान भएको छ । विवाद समाधान भएपछि पनि अझै केही बालबालिकाले दिवा भोज नखाएको भन्ने गुनासो आएपछि स्थानीय सरकारले विभेद हटाउनका लागि वडाध्यक्ष रंग तामाङको नेतृत्वमा सहभोजको आयोजना गरेको थियो । प्रजिअ विश्वराज न्यौपाने सहभोजका लागि स्थानीय तह, जिल्ला समन्वय समिति, विद्यालयका शिक्षक र अभिभावक तथा जिल्लास्तरमा रहेका अधिकारकर्मी सहितको टोली लिएर विद्यालयमा पुग्नुभएको थियो । विद्यालयमा सबै मिलेर भोजन तयार पारेर सबैले संयुक्त रुपमा भोजन ग्रहण गरे । विवाद भएको विद्यालय (चामुण्डाको तीजडाँडास्ती) मा औपचारिक कार्यक्रम पनि सम्पन्न भयो । जिल्ला समन्वय समितिका प्रमुख प्रेमबहादुर थापाले जातीय विभेद हटाउन र व्यावहारिक परिवर्तनका लागि सहभोज आयोजना गरिएको बताउदै कानूनले दण्डित गरेका विषयबारे नागरिकले बुझ्नुपर्ने र विभेद गर्न नहुने सुझाव दिनुभयो । जिससका उपप्रमुख लक्ष्मीकुमारी शाहले सभ्य नागरिकको बसोवास भएका ठाउँमा जातीय विभेद, छाउपडीप्रथा लगायत समस्या हुनु दुःखदायी घटना भएको बताउनुभयो । चामुण्डा विन्द्रासैनी नगरपालिकाका प्रमुख सूर्यबहादुर शाहीले छाउपडीप्रथा, बालविवाह जस्तै नगर क्षेत्रमा जातीय विभेद समस्या पनि रहेको अवस्थामा यस्ता विकृति रोक्न समुदायको अग्रसरता जरुरी रहेकामा जोड दिनुभयो । प्रजिअ न्यौपानेले विभेद गर्ने अभिभावक वा जो कोहीलाई कारबाही हुने चेतावनी दिनुभयो । विद्यालय व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष रंगबहादुर तारामीले व्यवहारमै परिवर्तन गर्नुपर्ने कतिपय कुरीति र कुसंस्कारका लागि अझै गाउँगाउँमा बहस र पैरवी हुनुपर्ने बताउँदै जनप्रतिनिधि र अधिकारकर्मीले यसबारे जनचेतना अभियान फैलाउन योजना निर्माण गरेर लाग्नुपर्ने सुझाव दिनुभयो । रासस