कञ्चनपुर, साउन १८ । कञ्चनपुरलाई पूर्ण लोडसेडिङ्ग मुक्त घोषणाको माग राख्दै आएको नेकपा माओवादी केन्द्र निकट (अखिल क्रान्तिकारी) कञ्चनपुरको टोली र विद्युत प्राधिकरण वितरण शाखा कार्यालय महेन्द्रनगरका प्रमुख पुष्पराज पन्तबीच लोडसेडिङ्ग अन्त्य गर्ने सहमति भएको छ । सहमति भएपछि क्रान्तिकारीले आन्दोलनका थप कार्यक्रम रोकेको छ । क्रान्तिकारी कञ्चनपुरका अध्यक्ष बिरेन्द्र विष्टले आफुहरुले उठाएका मुद्दामा कार्यालय प्रमुख पन्त सहमत भएपछि थप आन्दोलनका कार्यक्रम स्थगत गरेको बताएका छन ।

असार २९ । बलिउडमा गम्भीर भूमिकाका लागि परिचित अभिनेता नवाजुद्दीन सिद्दिकीले आफ्नो आगामी फिल्म ‘बाबूमोशाय बन्दूकबाज’ मा हट किस सिन दिएका छन् । फिल्मको ट्रेलर सार्वजनिकसँगै उनले पहिलो पटक चलचित्रलाई दिएको किस सिनको सर्वत्र चर्चा हुन थालेको छ । फिल्ममा अभिनेत्री बिदिता बेगसँग नवाजको किस सिन समावेश गरिएको हो । ट्रेलर लन्च गर्ने कार्यक्रममा नवाजले पहिलोपटक यस्तो सिन दिँदा भएको अनुभव सेयर गरेका थिए । उनले यो सिन दिँदा आफू निकै नर्भस बनेको बताए । उनले भने, ‘मैले पहिलोपटक स्क्रीनमा इन्टिमेट सिन गरेको हुँ । यस्तो सिनको सुटिङ गर्दा मजा आउँदैन रहेछ, बरु मनमा अनेक प्रकारका भावहरु उत्पन्न हुँदा रहेछन् । मलाई यो सिनमा फोकस गर्न निकै गाह्रो भयो ।’ फिल्ममा नवाजका साथमा दिब्या दत्ता र बंगाली अभिनेत्री बिदिता बेगको अभिनय रहेको छ । नवाजले फिल्ममा आफ्नो चरित्र निभाउनका लागि बन्दूक चलाउने विशेष तालिम लिएका थिए ।

एकपछि अर्को हिट गीतहरु दिन सफल चर्चित सर्जक तथा गीतकार कस्तुप पन्तको लय शब्द तथा स्वरमा ‘काकरी झाल’ बोलको गित बजारमा आएको छ । हिन्दु नारीहरूको महान चाड हरितालिका तिज नजिकिँदै गर्दा गायक कस्तुप पन्त र गायिका शान्ति रिजाल पौडेलले तीज गीत ‘काँकरी झाल’ बोलको गीत सार्वजनिक गरेका छन् । कस्तुप पन्तको शब्द संगीत रहेको यस गीतमा चर्चित मोडल दुर्गेश थापा र रिना थापा मगरको निकै नै राम्रो अभिनय रहेको छ । विक्रम चौहानको निर्देशन रहेको उक्त गीतलाई बासु बरालले छायांकन रहेको छ । डबली नेटवर्स प्रा.लि.बाट सार्वजनिक यस गीत निकै नै राम्रो रहेको छ ।

काठमाडौं, असार  ५ । संघीय मामिला तथा स्थानीय विकास मन्त्रालयले स्थानीय तहको सञ्चालन तथा व्यवस्थापनका निम्ति हाल तीन दर्जन अलगअलग कानुन निर्माण गरिरहेको छ ।स्थानीय तहको कानुन बनाउने कार्यमा सहयोग गर्ने उद्देश्यले मन्त्रालयले एकसाथ तीन दर्जन कानुनको मस्यौदा बनाउन सुरु गरेको हो । मुलुक संघीय संरचनामा गएपछि ७ सय ४४ वटा अधिकारसम्पन्न स्थानीय तह गठन गरिएको छ भने ती स्थानीय तह सञ्चालनका लागि मन्त्रालयले सहजीकरण गर्न नमुना कानुन बनाइदिने कार्य अघि बढाएको मन्त्रालयका प्रवक्ता रुद्रसिंह तामाङले बताए । स्थानीय तहले आफ्नो कानुन आफैं निर्माण गर्ने र संविधानले दिएको अधिकार अभ्यास गर्न सक्ने संवैधानिक व्यवस्था छ ।तर हाल भर्खर मात्रै स्थानीय तह गठन गरिएको र स्थानीय तह सञ्चालनका निम्ति सुरुवातदेखिकै सारा काम गर्नुपर्ने भएपछि मन्त्रालयले सहजीकरण गर्ने अभिप्रायले कानुन बनाइदिन लागेको तामाङले बताए । ‘हामीले बनाइदिने कानुन नमुना मात्रै हो,’ उनले भने, ‘तत्कालका लागि स्थानीय तहले निर्णय गरेर कार्यान्वयन गर्न सक्छ र पछि हेरफेर पनि गर्न सक्छ ।’ स्थानीय तह गठन भएपछि मन्त्रालयले सबभन्दा पहिला ‘स्थानीय शासन सञ्चालन ऐन’को विधेयक तयार पारेको थियो । तर सो विधेयक व्यवस्थापिका–संसद्मा पुगेर विचाराधीन अवस्थामा रोकिएको थियो । स्थानीय शासन सञ्चालन ऐन तत्काल पारित नहुने भएपछि सरकारले ‘स्थानीय तहको सेवा सञ्चालन तथा व्यवस्थापनसम्बन्धी आदेश २०७४’ जारी गरी स्थानीय तह सञ्चालन अघि बढाएको थियो । तामाङका अनुसार हाल स्थानीय शासन सञ्चालन ऐनसहित तीन दर्जन अलगअलग कानुनको मस्यौदा बनाइएको छ । जसमध्ये केही कानुन स्थानीय तहलाई उपलब्ध गराइसकिएको राजधानी दैनिकमा खबर छ । यसैगरी,गाउँ सभा तथा नगर सभाको बैठक सञ्चालन तथा विधायन कार्यविधि, संघ, प्रदेश र स्थानीय तहको शासकीय प्रबन्धसम्बन्धी कानुन, गाउँपालिका तथा नगरपालिकाको कर लगाउनेसम्बन्धी कानुन, गाउँपालिका तथा नगरपालिकाका सञ्चित कोषबाट रकम खर्च गर्ने कानुन, राजस्व र व्यय अनुमानसम्बन्धी कानुन, गाउँपालिका तथा नगरपालिकाको सेवा प्रवाहका मापदण्ड, स्थानीय तहका जनप्रतिनिधि तथा कर्मचारीहरूको स्रोत पुस्तिका निर्माण कार्य पनि अघि बढाइएको छ ।  

काठमाडौं, वैशाख २० । नेपाली हाँस्य टेलिश्रृंखलाको चर्चित कलाकार कुन्जना घिमिरे ‘सुन्तली’ को आमा सीतादेवी घिमिरे ललितपुरको गोदावरी नगरपालिकाको उपमेयरका लागि उम्मेदवारी दिएकी छन् । भूकम्प गएको दुई वर्ष नपुग्दै भुकम्प पीडितका लागि धुर्मुस र सुन्तलीले घरबारविहीन मुसहर समुदायक लागि एउटा बस्ती ख्याती कमाउन सफल भएका छन् । पहिलो संविधानसभाको निर्वाचनताका एमाले निकट रहेकी सीता दोस्रो संविधानसभा ताका माओवादीमा प्रवेश गरेकी थिइन् । हाल हाँस्य कार्यक्रमको सिलसिलामा धुर्मुससँगै जापानमा रहेकी सुन्तलीले आमालाई विजयको शुभकामना दिइन् । ‘हाम्रो र आमाको अभियान विल्कुलै फरक छ,’ भाइबर कुराकानीमा कुन्जनाले भनिन्, ‘हामी शुभचिन्तकसँग आमाका लागि भोट दिन आग्रह गर्छौं तर प्रचारका लागि हिँड्दैनौं । हामी कुनै पार्टी विशेषले भन्दा पनि राम्रो उमेदवारको जित होस् भन्ने चाहन्छौं । भोलि आमाले जितेको खण्डमा हाम्रो सहयोग र समर्थन रहनेछ।’

काठमाडौँ, वैशाख १४ । सूचना तथा सञ्चार मन्त्रालयले एनालग प्रणालीमा सञ्चालित केबललाई डिजिटल प्रणालीमा रुपान्तरण गर्न गृहकार्य भइरहेको जनाउँदै वैशाख १५ देखि केबल टेलिभिजन बन्द हुने जस्ता विज्ञापन तथा सूचना प्रसारण भएकामा खण्डन गरेको छ । सरकारले २०७१ मङ्सिर २१ गतेदेखि नै एनालग प्रविधिबाट सञ्चालित केबल नेटवर्कलाई इजाजत दिने कार्य बन्द गरिसकेको छ । यसअघि एनालग प्रविधिमा इजाजत प्राप्त केबल नेटवर्कलाई चरणबद्ध रुपमा डिजिटल प्रणालीमा रुपान्तरण गर्ने नीतिअनुरुप यही वैशाख १५ गतेसम्ममा काठमाडौ, ललितपुर र लेखनाथ पोखरा महानगरपालिका तथा विराटनगर र वीरगन्ज उपमहानगरपालिका क्षेत्रमा सञ्चालित एनालग प्रविधिका केबल नेटवर्कले डिजिटल प्रविधिको स्थानीय प्रणालीमा रुपान्तरण गरिसक्नुपर्ने कानुनी व्यवस्थाअनुरुप ‘डिजिटल सिग्नल’ मात्र ग्राहकलाई वितरण गर्न निर्देशन दिइएको मन्त्रालयले जनाएको छ । यी क्षेत्रमा एनालग प्रणालीको हेडइन्ड भएका एनालग केबललाई सिग्नल वितरण नगर्नसमेत सिग्नल वितरकलाई मन्त्रालयले आग्रह गरेको छ । साथै सो क्षेत्रका केबल टिभी उपभोक्ताहरूलाई पनि आआफ्नो केबल टेलिभिजन डिजिटल प्रविधिमा रुपान्तरण नभएको भए केवल नेटवर्क सञ्चालकलाई जानकारी गराई गुणस्तरीय डिजिटल सिग्नल प्रयोग गर्न मन्त्रालयले आग्रह गरेको छ ।

कमरेड बाबुराम, यो कमरेड भन्ने शब्द सुन्दा तपाईलाई कता कता जिस्क्याएको जस्तो लाग्ला, तर के गर्नु, तपाईलाई अझै पनि कमरेड नै भन्न मन लाग्छ । त्यसो त तपाईले हाम्रा आदर्श र सपनाहरुको घाँटी चटक्क निमोठेर यी सपनाहरुको अर्थ छैन भन्ने घोषणा गर्दा तपाईंको घाँटी नै च्याप्न मन नलागेको होइन । तर माओवादीभित्रको त्यतिबेलाको गैर पद्धतीगत संगठनको चरित्रले निम्त्याएको रिसका कारण तपाईले त्यसो भन्नु भएको होला भनेर चित्त बुझेको थियो । तपाईंले नयाँ शक्ति खोल्दा परिस्थिति उपयुक्त थिएन । त्यो तपाईको निर्णय इतिहासले सही साबित गर्न सक्दैन पनि । तर तपाईले नेपालका राजनीतिक दलहरुभित्रको संस्कार, चरित्र र संगठनात्मक पद्धतीका बारेमा केही गम्भीर प्रश्न उठाउनु भएको थियो । नयाँ नेपालका लागि नयाँ ढंगको विचार र संगठन आवश्यक भएको कुरा गर्नु भएको थियो । सिद्धान्तका पोथाले वाक्क दिक्क भएका नेपाली जनताका अगाडि तपाईको व्यक्तित्व र तपाईले राख्नु भएका कुरा हेरौं न त भन्ने अवस्थामा देखिएका थिए । यही आधारमा समाजको एउता तप्का तपाईंसँग जोडियो पनि । तर समयक्रमसँगै तपाईले सोचे अनुरुप भएन । मधेसको रापलाई क्यास गर्न सकिन्छ कि भनेर तपाई जनकपुर पुग्दा तपाईको बहिस्कार भयो । मधेसी मोर्चाले तपाईलाई आउटसाइडरका रुपमा व्यवहार गरे । पहाडमा तपाईप्रति एक हदसम्मको आकर्षण थियो । तर तपाईले खिचडी पकाउन खोज्नु भएको थियो, त्यो पाकेन । कुनै दाल छिटै गल्ने, कुनै गल्दै नगल्ने, थरीगरी रंग एउटै ठाउँ मिसाउँदा त्यो कालो र कुरुप, विद्रुप हुन्छ, त्यही तपाईको हकमा भयो । नयाँ शक्ति साँच्चिकै नयाँ बन्न सकेन । अधिकांश जिल्लामा तपाईले केही नयाँ गर्नु हुन्छ कि भनेर लागेकाहरुले पार्टी त्यागे । त्यसरी पार्टी त्याग्दै जाने क्रम र यता राष्ट्रिय राजनीतिमा समेत तपाईको भूमिका कमजोर हुँदै जाने, पार्टी र संगठनभित्र विवाद चर्किने, आफ्नै नजिकका साथीहरुले समेत छोड्ने क्रम बढेपछि तपाईभित्र एउटा इगोले जन्म लियो । कमरेड बाबुराम, यो इगोलाई तपाईले तर्कका जलपले अझ निखार्नु भयो । तपाई भित्रको यो इगो कुनै पनि अर्थमा बस्तुवादी थिएन । तपाईले गलत स्थानमा कुवा खन्नु भएको थियो । त्यसबाट पानी आउन सक्ने थिएन । तर स्यालले अंगुर टिप्न नसकेपछि अंगुर नै अमिलो भनेर गाली गरेको उखान छ नि, तपाईले त्यही गर्नु भयो । कमरेड प्रचण्डले एउटा अन्तर्वार्तामा भनेका थिए– मान्छे इगोका कारण विचलन हुन थालेपछि यति पर पुग्छ कि त्यहाँ पुगेको उसलाई समेत पत्तो हुँदैन । तपाई त्यही हुनु भयो । एकपछि अर्को गर्दै जाँदा तपाई अहिले उपेन्द्र यादवसँग पार्टी एकता गर्न पुग्नु भयो । यो जस्तो भद्दा स्खलन तपाईको अरु के हुन सक्ला र ? तपाईं त नयाँ बनाउन हिँडनु भएको होइन, नयाँ ढंगका कार्यकर्ता, नयां ढंगको निर्णय प्रक्रिया, नयां शैलीको पार्टी, नयाँ विचार, नयाँ उत्साह । अनि अहिले कहाँ हरायो त्यो नयाँ कमरेड ? कतै काम नलागेका, खिया लागेका अशोक राईदेखि उपेन्द्र यादवसँग तपाईको एकता के अर्थमा नयाँ शक्ति हो बाबुराम जी ? भोलीका दिनमा कमल थापाले एकता गरौं भन्लान्, कांग्रेसका केही मानिसहरुले एकता गरौं भन्लान्, एमालेले एकता गरौ भन्लान । अनि के गर्नु हुन्छ ? शक्ति प्राप्त गर्न जोसँग पनि घाँटी जोड्ने हो भने तपाई कसरी नयाँ ? तपाईले एउटा गम्भीर आरोप लगाउनु भएको थियो– पुरानो भत्केको घरलाई टालटुल मात्रै गर्न सकिन्छ, त्यसलाई नयाँ बनाउन सकिन्न । तर पुरानो घरकै ढुंगा, इटा र काठ हुलेर तपाईलाई चाहिँ कस्तो नयाँ घर बनाउनु खोज्नु भएको हो ? यसको जवाफ दिन सक्नुहुन्छ ? तपाई त एउटा इतिहास बोकेको व्यक्ति हो । नेपाली समाजमा नयाँ चाहिन्छ र यो नयाँका लागि पुरानोको ध्वंस गर्नुपर्छ भन्ने क्रान्तिकारी सोच बोक्ने मान्छे हो । तपाईले जति माक्र्सवाद कसले बुझेको छ होला ? तर अहिले तपाईले जे गर्दै हुनुहुन्छ, त्यो के अर्थमा नयाँ र रुपान्तरणकारी हुन सक्छ ? तपाईले चुनाव चिन्ह पाउनका लागि एकता गर्नु भयो, भोली प्रधानमन्त्री या मन्त्री या अरु शक्ति प्राप्त गर्न सम्झौता गर्नु होला ? यदि विचारकै आधारमा या स्पिरिट र चरित्रकै आधारमा भन्ने हो भने अशोक राई र उपेन्द्र यादव भन्दा प्रचण्ड नै प्रगतिशील होइनन् र बाबुराम जी ? आफ्नो सिंगो जीवन नेपाली समाजको रुपान्तरणका लागि खर्चिने माओवादीका साथीहरु प्रगतिशील कि उपेन्द्र यादव ? तपाईले उपेन्द्र यादवलाई देख्नुहुन्छ ? तर कुन अर्थमा ? जवाफ दिनुस् । कुनै बेला मधेस, दलित, जनजातिलगायत उत्पीडित जनताका मुद्दा तपाई र प्रचण्डहरुले उठाउँदा यिनै उपेन्द्र यादवले तपाईलाई गद्दारी गरेका होइनन् । यी अशोक राई त्यतिबेला एमाले भित्र जनजाति अधिकार चाहिँदैन भन्ने वकालत गर्दै थिए । जबकि तपाईहरुले अग्रगमनका लागि नै टाउकोमा कफन बोक्नु भएको थियो । अब भन्नुस्, प्रचण्ड क्रान्तिकारी कि उपेन्द्र यादव ? लाज र शरमको एउटा सीमा हुन्छ बाबुरामजी, अब तपाईले त्यो पचाउनु भयो । तर यो स्थितिले तपाईको भविष्य के हुन्छ ? तपाईलाई माया गर्नेहरुले त्यो पचाउनै पर्ने देखिन्छ । तपाईलाई माया गर्नेहरुले तपाईको यो पतन आफ्नै आँखा अगाडि दुख मान्दै हेर्नुपर्ने अवस्था आएको छ । सक्नुहुन्छ भने इगो त्याग्नुस्, माक्र्सवाद सत्य हो तपाईलाई थाहा छ, फर्किनुस् र शुरु गर्नुस् एउटा नयाँ यात्रा, आफ्नाहरुलाई बटुलेर नयाँ घर बनाउँदै । भीष्म थापा

वैशाख ९ । मनोविज्ञानमा आधारित नाटक ‘म जोकर बन्छु’ नाटक मञ्चन थिएटर मल नाटकघरमा गरिएको छ । बालबालिकाहरुलाई अभिभावकले वेवास्ता गरेपछि उनीहरुमा पर्ने मनोवैज्ञानिक नाकारात्मक असरलाई विषय बनाइएको छ । बालबालिकाका इच्छामाथि अभिभावकले दवाव दिदा हुने परिणामा र बालबालिकाले गरेको कार्यमा अभिभावकले सकारात्मक नजरले नहेर्दा बाल मस्तिष्कमा पर्ने प्रभावलाई नाटककमा उतारिएको छ। सबै पात्रहरुमा बालबालिकाले अभिनय गरेका हुन्। अभिनय कार्यशालामा भएका ५ देखि १४ वर्षका बालबालिकाहरु सहभागी थिए। नेपाली बालसाहित्यका पिताका रुपमा चिनिने बालसाहित्यकार शान्तदास मानन्धरको लेखन रहेको यस नाकटलाई केदार श्रेष्ठले निर्देशन गरेका हुन् । टिसीसी नेपालको ‘बालबालिकाका लागि अभिनय कार्यशाला’को अन्तिम दिन बालबालिकाहरुले नाटक मञ्चन गरेका हुन् ।

सन्धिखर्क, वैशाख ९ । धार्मिकस्थल सुपा देउरालीमा आउने धार्मिक पर्यटकको सङ्ख्यामा वृद्धि भएको छ । एक वर्ष पहिलाको तुलनामा आजभोलि आउने दर्शनार्थीको सङ्ख्यामा दोब्बरभन्दा बढीले वृद्धि भएको छ । विगतका वर्षमा दैनिक दुई सयदेखि एक हजार जनाले दर्शन तथा पूजाआजा गर्ने गरेकामा अहिले एक हजारदेखि दुई हजारसम्मले दर्शन गर्ने गरेको मन्दिर संरक्षण समितिका अध्यक्ष पृतम थापाले बताउनुभयो । वैशाख १ गते नयाँ वर्षको दिन १२ हजारभन्दा बढीले दर्शन गरेको र उक्त दिन मन्दिरमा रु एक लाख नौ हजार आठ सय भेटी चढेको उहाँको भनाइ छ । सन्धिखर्क नगरपालिका–७ खाँचीकोटमा रहेको धार्मिक तथा ऐतिहासिक महत्व बोकेको सुपा देउराली मन्दिर धेरै भेटी सङ्कलन हुने मन्दिरमध्येको एक हो । यहाँ उठेको भेटीबाट विकास निर्माणका काम भइरहेका छन् । मन्दिरमा चढाइएको भेटीबाट आदर्श मावि खाँचीकोटमा छ र शान्ति निमावि सीतापुरमा चार शिक्षक राखिएको छ । भेटीबाट सङ्कलित रकममध्ये मासिक रुपमा आदर्श मावि र शान्ति निमाविलाई रु एक लाख २० हजार उपलब्ध गराइएको मन्दिर व्यवस्थापन समितिका सचिव यादव घिमिरेले बताउनुभयो । यस्तै सन्धिखर्कमा रहेको पाणिनि वेदविद्या आश्रमका लागि वार्षिक रु एक लाख २० हजार उपलब्ध गराइने उहाँको भनाइ छ । “विद्यालयसँगै अन्य विकासनिर्माणका काममा पनि सहयोग पु¥याउने गरेका छौँ”, उहाँले भन्नुभयो, “खानेपानी प्लटिङ, मोटरबाटो निर्माणजस्ता विकास निर्माणका काम भएका छन् । विभिन्न खाले जटिल खालका बिरामीको उपचार खर्चमा समेत सहयोग पु¥याउँदै आएका छौँ ।” मन्दिरमा गत वर्ष रु ६० लाख आम्दानी भएको थियो । यस वर्ष बढेर रु ८० लाख पुग्ने मन्दिर सचिव यादवले बताउनुभयो । मन्दिरको दर्शन गर्न अर्घाखाँची, कपिलवस्तु, दाङ, प्युठान, गुल्मी र रुपन्देहीबाट बढी मात्रामा पर्यटक आउने गर्छन् । भारतको उत्तर प्रदेश, विहारबाट समेत यहाँ दर्शन गर्न आउने गरेका छन् । विद्यालय चलाउन कठिन भएका समयमा मन्दिरको भेटीबाट प्राप्त रकमले शिक्षक राखेर विद्यालय सञ्चालन गर्दा धेरै सहज भएको आदर्श मावि खाँचीकोटका प्रअ डिल्लीराज थापाले बताउनुभयो । “मन्दिरबाट सहयोग नमिलको भए यो विद्यालय प्रावि नै रहने थियो” उहाँले भन्नुभयो, विद्यालयलाई यो अवस्थासम्म ल्याउन पाउँदा हामी निकै खुसी छौँ ।” मन्दिर व्यवस्थापन समितिले यहाँ उठेको रकमबाट मन्दिर र विद्यालय सञ्चालन, विकासनिर्माण र बिरामीको उपचारमा सहयोग गर्दै आएको बताएको छ । सुपा देउराली मन्दिर वरिपरिको वातावरणलाई व्यवस्थित गरी यसको प्रचारप्रसारमा ध्यान दिनुपर्ने संरक्षण समितिका उपाध्यक्ष गोबर्धन थापाले बताउनुभयो । “मन्दिरको भेटी विद्यालय जस्तो सामाजिक संस्थालाई दिनु राम्रो कार्य हो”, उहाँले भन्नुभयो । सुपा मन्दिरको शिरमा जान सकिने केबुलकार र साहसिक पदमार्ग बनाउन सके यहाँ पर्यटन व्यवसायबाट राम्रो आम्दानी लिन सकिने सहायक प्रजिअ नारायण खत्रीले बताउनुभयो । सुपाको पूर्वमा रहेको भैँसी मेलामा मन्दिर बनाएर केबुलकार बनाउने, पश्चिमको सिद्ध मन्दिरमा पुल बनाउने तथा साहसिक पदमार्गको निर्माण गर्न सके नेपालकै प्रसिद्ध धार्मिक तथा पर्यटकीयस्थल बनाउन सकिने उहाँले बताउनुभयो ।। सन्धिखर्क गोरुसिङ्गे सडकखण्डसँगै जोडिएकाले पनि यसको महत्व बढ्दो छ । सुपा देउरालीको दर्शन गरेपछि मनले चिताएको पुग्ने धार्मिक विश्वास छ । कडा चट्टानका बीच निर्माण भएको सडक र त्यही सडकको छेउमा मन्दिर छ । यहाँ राष्ट्रिय, अन्तर्राष्ट्रिय क्षेत्रमा ठूलो ओहदामा पुगेका व्यक्तिसमेतले दर्शन गर्छन् । कुनै अप्ठ्यारो समस्या आएको बेलामा सुपा देउरालीलाई भाकल गरे समस्या टर्ने विश्वास छ । सुपा देउराली नजिकै मनोरम दृश्यले भरिपूर्ण नरपानीको डाँडाले पनि यस क्षेत्रमा पर्यटन विकासले फड्को मार्नेमा विश्वास लिइएको छ । नरपानी डाँडा चिसो हावा र पानीले प्रसिद्ध छ । यहाँबाट धेरै हिमाल देख्न पाइन्छ । मनमोहक दृश्य देख्न पाइने हुँदा गर्मीयाममा तराईबाट गर्मी छल्न यहाँ धेरै पर्यटक आउने गर्छन् । यहाँ भारतबाट आउने पर्यटकको सङ्ख्यामा पनि वृद्धि भएको छ ।

काठमाडौँ,  चैत  २९ । काठमाडौँको उत्तरी भेगमा अवस्थित वज्रयोगिनी मन्दिरको पुनःनिर्माण सुरु भएको छ । गत वर्ष आएको भूकम्पका कारण सो मन्दिरमा क्षति पुगेपछि त्यसको पुनःनिर्माण गर्न लागिएको हो । पुरातत्व विभागले मन्दिर जीर्ण भएपछि त्यसलाई प्राचीन शैलीमा अत्याधुनिक प्रविधि तथा निर्माण सामग्रीको प्रयोग गरी बनाउन लागेको छ । करिब रु सात करोड ५० लाखको लागतमा पुनःनिर्माण गरिने लक्ष्य राखिएको छ । कुनै पनि समय मन्दिर भत्कन सक्ने जोखिम बढेपछि सो मन्दिर आसपास क्षेत्रका सर्वसाधारण त्रसित भएकाछन् । करिब चार सय वर्ष पुरानो सो मन्दिर पेगोडा शैलीमा निर्माण गरिएको थियो । स्थानीय प्रहरी हवल्दार नवराज खड्काले मन्दिरमा रहेका प्राचीन महत्वका सामान हराउने डर भएपछि त्यस क्षेत्रमा सुरक्षा व्यवस्था कडा बनाइएको जानकारी दिनुभयो । तान्त्रिक विद्याबाट पूजा हुने उक्त मन्दिरमा हिन्दू तथा बौद्ध धर्मावलम्बी दुवैले आस्था प्रकट गर्ने गर्छन् । मन्दिर वरपरका क्षेत्रमा आकर्षक मनोरम दृष्य र पर्यटकीय गन्तव्य रहेकाले पनि स्वदेश तथा विदेशबाट समेत त्यस क्षेत्रमा पर्यटक घुम्न आउने गरेको पाइएको छ । मन्दिरको स्रोतका रुपमा करिब एक हजार तीन सय रोपनी क्षेत्रफल जमिन रहेको छ । त्यसमा गुठियारले अतिक्रमण गरेकाले मन्दिरका विभिन्न जात्रापर्व सञ्चालन गर्न कठिनाइ रहेको पुजारी कनकमुनि वज्राचार्यले जानकारी दिनुभयो । त्यस क्षेत्रमा बौद्ध चैत्य, वज्रयोगिनीको रातो वर्णको मूर्ति, दक्षिणकालीको मूर्ति, महाकाल, भैरवलगायतका मूर्ति छन् । काठमाडौँबाट करिब २५ किमीको दूरीमा पर्ने त्यस क्षेत्रको संरक्षणका लागि सरकारले लगानी गर्नुपर्ने स्थानीयवासी प्रल्हाद खत्रीले माग गर्नुभयो । स्थानीय पूर्वाधार तथा विकास निर्माणका साथै व्यवस्थित शौचालयको व्यवस्था हुनुपर्ने सुझाव उहाँ दिनुहुन्छ । मन्दिर परिसरमा रहेका नौ कुण्ड र नौ गुफासमेत संरक्षण गर्न आवश्यक देखिएको छ । प्रत्येक वर्ष श्रीस्वस्थानी माताका बर्तालुलाई मन्दिर दर्शन गराउने गरिन्छ । चैत शुक्ल पूर्णिमाका दिन सो मन्दिरमा मेला लाग्ने गर्छ ।

शिक्षा अर्थात चेतना यसको विकासका लागि नयाँ नयाँ प्रविधिको प्रयोग गर्न आवश्यक छ। विभिन्न खोजमुलक नयाँ जानकारीहरुको साथमा दिएको आधुनिक शिक्षा र हिजो एउटा बन्द कोठा भित्र कालोपाटीमा चकको धुलो उडाउँदै दिएको शिक्षामा आकाश जमिनको फरक छ । आधुनिक शिक्षासँग जोडिएको महत्त्वपूर्ण पक्ष भनेको इन्टरनेट अर्थात वाईफाई नै हो । पछिल्लो चरण नेकपा माओवादी केन्द्रले स्थानीय चुनावलाई लक्षित गर्दै ल्याएको गाउँ गाउँमा फ्रि वाईफाई भन्ने नारालाई एमाले कांग्रेस लगायतका यथास्थितिवादी पार्टीका नेता कार्यकर्ताहरुले विभिन्न हाँसी मजाकका साथ खिल्ली उडाउँदै समाजिक संजालमा भाइरल बनाइरहेका छन् । कतिले बुझेर पनि आफ्नो दलको हनुमानगिरी देखाउन विरोध गरिरहेका छन भने कतिपयले वाईफाईसंग फेसबुक अनि फेसबुकले निम्त्याएको विकृति सम्झेर विरोध गरिरहेका छन। इन्टरनेट भनेको सामाजिक संजालको प्रयोग गर्नलाई मात्रै हैन। यसलाई सदुपयोग गरेर प्रयोग गर्न सकियो भने शिक्षा क्षेत्रमा राम्रो फड्को मार्न सक्ने अवस्था छ । २०२४ साल देखिको शिक्षा पद्धति अनुसार पठनपाठन निरन्तरता दिइरहेको हाम्रो देशको शिक्षा पद्धतिले देशमा वेरोजगार युवाहरु जन्माउनु बाहेक अरु केही गर्न सकिरहेको छैन । नेपालमा प्राप्त गरेको शैक्षिक प्रमाणपत्रले छिमेकी मुलुक भारतमा समेत काम नगरेको अवस्थमा युरोप, खाडी मुलुकहरुमा मान्यता पाउछ भन्नु कल्पना बाहिरको कुरा हो। हामी नेपालमा १५,२० वर्षसम्म शिक्षामा जिन्दगी विताएर मास्टर डिग्री गरेका नेपालीहरु विदेशमा शैक्षिक प्रमाण पत्र हैन कामको अनुभवीको आधारमा जागिर खानुपर्छ भने पछि हाम्रो शिक्षा पद्धति कति सम्म कमजोर छ भन्ने कुरा सजिलै अनुमान गर्न सकिन्छ । शिक्षामा गुणस्तर र आधुनिक शिक्षालाई मध्यनजर गर्दै विशेषगरि दुर्गम बस्तीहरुको युवाहरु शैक्षिक स्तरलाई ध्यानमा राखेर माओवादी केन्द्रले स्थानीय चुनाबको नारा नै गाउँ गाउँमा फ्रि वाईफाई ल्याएको छ। यो नारा सुन्दा अनौठो र अचम्म लागे पनि एकदमै समयसापेक्ष र महत्त्वकांक्षी नारा हो। कतिपयले यि नारालाई विरोध स्वरूप फ्रि वाईफाई हैन युवालाई रोजगारी देउ, भुकम्प पिडितलाई राहत देउ भन्ने जस्तो गुनासोहरु सुन्नमा आएको छ। स्मरण रहोस माओवादी सरकार आउने बित्तिकै भुकम्प पिडितलाई राहत स्वरुप पहिलो किस्तामा ५० हजार र घर बनाउन सुरु गर्नेहरुलाई थप दोस्रो किस्ता दिने व्यवस्था गरिसकेका छन, देशभित्र नै रोजगारी सृजना गर्नको लागि हाइड्रोपावर लगायत बन्द कलकारखाना खोल्ने प्रक्रिया अगाडि बढिसकेका छन। मात्रै मानिसको जिवनमा शिक्षा महत्त्वपुर्ण पाटो र शिक्षाको गुणस्तरमा वृद्धि गर्दै शैक्षिक वेरोजगारीहरु घटाउनको लागि गाउँ गाउँमा फ्रि वाईफाई नारा ल्याएका हुन्। शिक्षाको गुणस्तरीय र आधुनिकिकरणको लागि इन्टरनेट एकदमै आवश्यक छ । कम्तीमा पनि प्रत्येक विद्यालयमा इन्टरनेटको सुविधा दिन सक्यो भने त्यो विद्यालयले शैक्षिक गुणस्तरमा ठुलो फड्को मार्न सकिन्छ। आज प्रतिस्पर्धाको जमाना छ। हर कुरामा प्रतिस्पर्धा विना सफलता हात पार्न सक्दैन । एउटा शहरको प्राइभेट विद्यालय र गाउँको सरकारी विद्यालयको शिक्षाको गुणस्तर तुलना गर्नुस् । +२ मात्रै पास गरेको शिक्षकले पढाउने प्राइभेट विद्यालय र मास्टर गरेको शिक्षकले पढाएको सरकारी विद्यालको शिक्षाको तुलना गर्नुस् किन ठिक उल्टो गुणस्तर प्राप्त हुन्छ रु किन भने गाउँको सरकारी विद्यालयको प्राविधिक पक्ष र व्यवस्थापन पक्ष जिरो छन, जहाँ एसियाकै टप शिक्षक ल्याएर पढाए पनि त्यहाँको शैक्षिक गुणस्तरमा परिवर्तन ल्याउन गाह्रो नै हुन्छ तर एउटा प्राइभेट विद्यालयमा +२ मात्रै पास गरेको शिक्षकले पढाउदा नि त्यहाँको शिक्षाको गुणस्तर सरकारी विद्यालयको भन्द कयौं गुणा राम्रो हुन्छ किनभने प्राइभेट विद्यालयमा प्राविधिक शिक्षाको नि अध्यायन गर्ने अवसर पाउछन् । प्राविधिक शिक्षाको लागि इन्टरेनेट जरुरत पर्छन तर गाउँघरको विद्यालयमा त्यो सुविधा पाउदैन। एउटा गाउँबाट सरकारी विद्यालयमा पढेर आउने विद्यार्थीले किन शहरमा पढेका विद्यार्थी संग प्रतिस्पर्धा गर्न सकिदैन त भन्ने विषयको समिक्षा गर्द गाउँ प्राविधिक शिक्षाको अभावले पछि परेको देखियो । माओवादीले ल्याएको गाउँ गाउँमा वाइफई फ्रि निति पनि यस्तै प्राविधिक शिक्षा मार्फत शिक्षामा गुणस्तर बढाउनको लागि गरेको हो। फ्रिमा नेट चलाएर प्रचण्डलाई फ्रिमा गाली गरोस् भनेर गाउँ गाउँमा वाइफाइ नारा ल्याएको हैन। माओवादी नयाँ सोचहरुको भण्डार हो। त्यसैले हर चिज माओवादीले ल्याएको कार्यक्रम नयाँ नौलो अपत्यारीलो लाग्नु स्वाभाविक हो । माओवादीले गणतन्त्रको नारा लगाउदा ओलीले बयलगाडा देखाए, माओवादीले संघीयताको कुरा उठाउदा बाख्राको टाउकोमा भैसीको सिङ भनेको थियो तर संघीय गणतन्त्र लागु भइछाडे, कुनैबेला कृष्णबहादुर महाराले अब हात हातमा मोबाइल भन्दै गर्दा एमालेकांग्रेसका कार्यकर्ताहरु मरिमरि हाँस्थे । गाउँमा न विजुली छ न के छ मोबाइल ल्याएर कहाँ चार्ज गर्ने, गाउँमा न टावर छ न के छरु माओवादीको टुप्पिमा झुन्डाएर मोबाइलको टावर आउछ भनेर महराको भनाईको खिल्लि उडाउथे तर गाउँ गाउँमा विजुली र टावर बन्नु पहिले प्रत्येकको हात हातमा मोबाइल आइपुगे, जहाँ इच्छा त्यहीँ उपाय भनेझै त्यो बेला एमालेको भनाई विफल बनाइ छाडे, पछिल्लो चरण एमाले कांग्रेसका मन्त्रीहरुले त सार्वजनिक रुपमै अब देशमा दश वर्षसम्म लोडसेडिङ हटाउन सक्दैन भनेर घोषणा नै गरे तर अचानक माओवादी सरकार आयो, कुलमान आयो लोडसेडिङ हटाएर एमालेको भ्रमलाई चिरेरै छाडे। हो यस्तै माओवादीको गाउँ गाउँमा वाईफाई भनेका छन भोली यो पनि पुरा हुन्छ अनि ओलीको सपना भन्दै प्रचार गर्छन । इन्टरनेटको विरोध भन्द यसको फाइदा के छ भन्ने कुरा विशेष जोड दिनु पर्छ। जिन्दगीको प्रत्येक सवालहरु इन्टरनेटसंग जोडेको छ। गाउँ गाउँमा फ्रि वाईफाइ भनेको गाउँलाई अब शहरिकरण तर्फ लैजाने हो । २१ औ शताब्दीमा एक डोको किताब बोकेर विद्यालय जानु पर्ने अवस्था छ। एउटा विद्यार्थीलाई विद्यालय गएर कसरि पढ्ने भन्दा पनि आफु संग भएको किताब कसरि बोकेर विद्यालय सम्म पुर्याउने भन्ने चिन्ताले मनोवैज्ञानिक रुपमा कमजोर भएको पाइन्छ । यदि विद्यालयमा इन्टरनेटको सुविधा थियो भने उसले वाइफाई मार्फत सबै किताब एउटा ल्यापटप वा ट्यापमा डाउनलोड गरेर पढ्न सकिन्छ, हो माओवादीले गाउँ गाउँमा फ्रि वाइफाईको नारा त्यही कारणले ल्याएको हो । हर कुरालाई नकारात्मक दृष्टिकोणले हेर्नु र सोच्नु पुरातन मानसिकता मात्रै हो । परन्तु हामी यही मानसिकताले विकसित देशहरु भन्दा सय वर्ष पछाडि छौँ । हाम्रो मानसिकतालाई केही हत सम्म भए नि फराकिलो दृष्टिकोणले सोचौं । अन्तराष्ट्रिय रुपमा प्रतिस्पर्धा गर्नको लागि वैज्ञानिक शिक्षा लागु गर्न आवश्यक छ त्यसको लागि प्राविधिक पक्षहरु बलियो हुन आवश्यक छ त्यसैले माओवादीको स्थानीय नारा गाउँ गाउँमा फ्रि वाईफाइको विरोध गर्नुको तुक छैन। लेखक प्रेस सेन्टर नेपाल युएई शाखाका अध्यक्ष हुन्

काठमाडौँ, चैत ९ । ग्रामीण स्वास्थ्यको समग्र गुणस्तर तथा पूर्वाधार विकासमा उत्कृष्ट योगदान दिएबापत सन् २०१६ को निक साइमन्स पुरस्कार प्युठान जिल्ला, बरौला स्वास्थ्य चौकीमा कार्यरत जनस्वास्थ्य निरीक्षक बालगोपाल श्रेष्ठले प्राप्त गर्नुभएको छ । निक साइमन इन्स्टिच्युटद्वारा स्थापित सो पुरस्कार हरेक वर्ष देशभरका स्वास्थ्यकर्मीमध्ये एक जनालाई प्रदान गरिन्छ । यस पटक सो पुरस्कारका लागि ६३ जिल्लाका एक सय १८ स्वास्थ्यकर्मीको आवेदन परेको थियो । इन्स्टिच्युटका संस्थापक डा जिम साइमन्स र उहाँकी पत्नी मेरिलिनले आफ्ना पुत्र निक साइमन्सको स्मरणमा स्थापित सो पुरस्कारको राशि रु एक लाख र साथमा सम्मानपत्र छ । राष्ट्रिय स्वास्थ्य तालिम केन्द्रका निर्देशक डा श्रीकृष्ण भट्ट, अधिकृत सविन चौधरी र इन्स्टिच्युटका प्रशासकीय अधिकृत नवराज श्रेष्ठको छनोट समितिले सो छनोट गरेको हो । केन्द्र र इन्स्टिच्युटद्वारा संयुक्त रुपमा आयोजित आठौँ स्वास्थ्यकर्मी सम्मेलनका क्रममा स्वास्थ्यमन्त्री गगनकुमार थापाले आज यहाँ श्रेष्ठलाई सो पुरस्कार प्रदान गर्नुभयो । ग्रामीण क्षेत्रमा बसेर काम गरिरहेका स्वास्थ्यकर्मीका समस्यालाई केन्द्रीय तहसम्म ल्याउने तथा समाधानसमेत गर्ने र चिकित्सक शिक्षा तथा उत्कृष्ट स्वास्थ्यकर्मीलाई सम्मान गर्न आयोजित सो सम्मेलनमा ६० जिल्लाका ९८ स्वास्थ्यकर्मी, पाँच विकास क्षेत्रका क्षेत्रीय निर्देशक एवम् मन्त्रालय र विभागका उच्च अधिकृतको सहभागिता छ । मन्त्री थापाले ग्रामीण क्षेत्रको स्वास्थ्य सेवाको पूर्वाधार तथा गुणस्तर विकासमा मन्त्रालयले प्राथमिकता दिएको जानकारी दिनुभयो । स्वास्थ्य सचिव डा सेनेन्द्रराज उप्रेती र स्वास्थ्य सेवा विभागका महानिर्देशक डा राजेन्द्र पन्तले संविधानप्रदत्त स्वास्थ्य अधिकारलाई पूरा गर्न मन्त्रालयले ध्यान दिएको र सङ्घीयताअनुरुप स्वास्थ्य सेवाका लागि संरचना तयार भएको जानकारी दिनुभयो । इन्स्टिच्युटका संस्थापक डा साइमन्स र उहाँकी पत्नी मेरिलिनले आगामी दिनमा नेपाललाई दिँदै आएको सहयोगमा थप गरिने जानकारी दिनुभयो । इन्स्टिच्युटले विशेष गरी ग्रामीण क्षेत्रका स्वास्थ्यकर्मीलाई तालिम, स्वास्थ्य संस्थाको पूर्वाधार विकास, जनशक्ति विकास तथा उपकरणको व्यवस्थालाई आर्थिक एवम् प्राविधिक सहयोग दिँदै आएको छ। कार्यक्रममा इन्स्टिच्युटका नेपाल प्रमुख डा भेषबहादुर थापा, कार्यकारी निर्देश डा अनिल श्रेष्ठ र प्रशासन प्रमुख नवराज श्रेष्ठले इन्स्टिच्युटका बारेमा जानकारी दिनुभएको थियो । पुरस्कृत व्यक्तित्व जनस्वास्थ्य निरीक्षक श्रेष्ठले आफूले ग्रामीण क्षेत्रमा आफूले जानेका ज्ञान र सीप जनतालाई प्रदान गर्नाका साथै आफ्नो स्वास्थ्य चौकीको पूर्वाधार विकास तथा गुणस्तरका सेवामा काम गरेको जानकारी दिनुभयो ।

काठमाडौं, चैत ३ । दोस्रो नेपालगन्ज गोल्डकपको उपाधी रुपन्देही ११ ले जितेको छ । बिहीबार भएको फाइनलमा संकटा क्लबलाई टाइब्रेकरमा हराउँदै रुपन्देहीले उपाधी जितेको हो । निर्धारित समयमा १–१ गोलको बराबरी भएपछि खेलको निर्णय टाइब्रेकरबाट गरिएको थियो । ६५ मिनेटमा पेनाल्टिबाट संकटाले अग्रता लिएपनि ८८ औँ मिनेटमा रुपन्देहीले बराबरी गोल गरेपछि खेल टाइब्रेकरमा धकेलिएको हो । प्रतियोगिताको विजेता रुपन्देहीले पाँच लाख र उपविजेता संकटाले साढे दुई लाख रुपैयाँ पुरस्कार पाएका छन् ।

विगत दुर्इ वर्षदेखि इपियस प्रणाली मार्फत रोजगारीको शिलशिलामा कोरियामा रहेका गोविन्द पाण्डेले अभिनय गरेको रोइला गीत सार्वजनिक भएको छ । कोरियाको व्यस्त कामका वाबजूद पनि आफ्नो नेपाली कलाकारितालाई निरन्तरता दिँदै यस गीतमा अभिनय गरेका छन् । सूर्य प्रसाद पाण्डेय र शान्ती डोटेल (पाण्डेय)को स्वर शष्द रहेको रोइला ‘फर्किदैन् उमेर …’ बोलको गीतलाई म्युजिक नेपालको अफिसियल युट्युव च्यानलबाट सार्वजनिक भएको हो । गीतमा गोविन्दसंगै वविता, सविता र सुरजको पनि अभिनय रहेको छ । हेर्नुस भिडियो

फागुन २ ।  उमेरको हिसावले नेपालमा औषमा महिलाहरु ४७ वर्ष भएपछि महिनावारी सुक्छ । अण्डाशयबाट डिम्ब रित्तिने क्रममा सुरुमा महिलाको महिनावारी अनियमित हुन्छ र बिस्तारै सुकेर जान्छ । महिनावारी सुकेपछि महिलाहरुमा निम्नि किसिमका समस्याहरु देखिन सक्छन्  – हर्मोनको कमीले महिनावारी सुक्नुबाहेक योनि सुक्खा हुने, चिलाउने र पोल्ने समस्या हुनुका साथै यौन इच्छा कमी हुन्छ । – एस्ट्रोजिन हर्मोनले शरीरका तन्तुलाई तन्काउन मद्दत गर्छ । जसले गर्दा पाठेघर तथा पिसाबथैली अड्काइराख्ने तन्तुहरू पनि कमजोर हुन्छन् । जसले गर्दा पिसाबथैली र पाठेघर तल खस्ने सम्भावना बढी हुन्छ । – हाँस्दा, खोक्दा, हाच्छिउँ गर्दा तथा सामान उचाल्दा पिसाब झर्ने, पिसाब रोक्न नसकिने, राति धेरैपटक पिसाब फेर्न उठ्नुपर्ने, पटक–पटक पिसाब थैलीमा संक्रमण भइराख्ने हुन सक्छ । कसै–कसैमा पिसाब रोकिने समस्या पनि हुन सक्छ । – एस्ट्रोजिन हर्मोनको कमीले महिलामा मुटुको समस्या देखिने, बिर्सने समस्या हुने तथा छाला सुक्खा हुने पनि हुन्छ । समाधानका उपाय – शयनकक्षमा पंखाको प्रयोग गर्ने । चिसो पानीले नुहाउने । पातलो लुगा लगाउने । – खाली नबसी केही न केही काममा व्यस्त भइरहने । – योग तथा व्यायाम गर्ने । तौल बढी भएका महिलाले तौल घटाउने । – धूम्रपान तथा मद्यपान छाड्ने । – खानामा मसलाको प्रयोग सकेसम्म कम गर्ने । – खानेकुरामा भटमास, तोफु, गेडागुडी, सागपात तथा फल र दूधको मात्रा बढाउने । – यति गर्दा पनि ठीक नभएमा चिकित्सकको परामर्श लिनुपर्छ । एजेन्सीकाे सहयाेगमा