काभ्रे, जेठ १ । काभ्रेका विभिन्न तीन वटा गाउँपालिकाको तीन वटा फरक वडामा कांग्रेस, एमाले र माओबादी केन्द्रको प्यानल नै विजयी भएको छ । वेथानचोक गाउँपालिका वडा नम्बर १ मा कांग्रेसका शिव घिमिरे प्यानलसहित तेमाल गाउँपालिका १ मा एमालको मानबहादुर श्रेष्ठ प्यानलसहित चौरी देउराली गाउँपालिका वडा नम्बर १ मा माओबादी केन्द्रका राजु आले प्यानलसहित

सल्यान, जेठ २१ । सल्यानको ढोरचौर गाउँपालिकाको वडा नं. १ र २ को मत गणना सकिएको छ । दुबै वडामा माओवादीको प्यानल नै विजयी भएको समाचार छ । वडा नं. १ प्रमुखमा रामबहादुर बस्नेत सदस्यहरुः कौशिला शाह चन्द, तुलसा वि क, काली बहादुर बुढाथोकी, तुल बहादुर थापा । वडा नं. २ प्रमुखमा रुद्र बुढाथोकी सदस्यहरुः कल्पना बुढाथोकी, अमरथी कामी, ओबिराम चलाउने, गणेश बहादुर चलाउने ।

काठमाडौँ, जेठ १ । लमजुङको दोर्दी गाउँपालिकामा हिजो अाइतबार स्थानीय तहको निर्वाचनको मतगणता सुरु भइसकेको छ। मतगणनाअनुसार अहिलेसम्मको गणना अनुसार नेपाली काँग्रेसले अग्रता लिएको छ ।   पछिल्लो प्राप्त मत अनुसार दोर्दीको वडा नं. १ र २ को कूल गणना भएका सात सय मतमध्ये नेपाली कांग्रेसले अग्रता लिएको हो । मस्र्याङ्दी गाउँपालिकाको वडा नं। १ को गणनामा भने शुरुआती अग्रता एमालेले लिएको छ । वडा नं। १ मा २ सय ५१ मत गणना हुदाँ एमालेले १ सय ९२, कांग्रेसले ६४ , माओवादीले २ र राप्रपाले ३ मत प्राप्त गरेको छ । जिल्ला निर्वाचन कार्यालय लमजुङका निर्वाचन अधिकारी तुलसी प्रसाद तिमिल्सिनाका अनुसार जिल्लाको बेशीसहर, सुन्दरबजार, राइनास र मध्येनपाल नगरपालिकामा भने विहान १० बजेबाट मतगणना सुरु गर्ने भनिएपनि भर्खरैबाट मतगणना सुरु भएको छ । मस्र्याङ्दी र दुधपोखरी गाउँपालिकामा विहान १० बजेबाट मतगणना सुरु भएको छ भने क्व्होलासोँथर गाउँपालिकामा पनि अब केहीबेरमा सुरु हुने जनाएको छ । आइतबार भएको स्थानिय तहको निर्वाचनमा लमजुङ ७३ प्रतिशत मत खसेको जिल्ला निर्वाचन कार्यालयले जनाएको छ । १ लाख ५ हजार ९ सय ९२ मतदाता रहेको लमजुङमा ७७ हजार ४ सय ६९ मतदाताले मतदान गरेका थिए । जसमा बेशीसहर नगरपालिकामा २१ हजार ३ सय ४७ मतदाता रहेकोमा १५ हजार ७ सय ७० मत खसेको थियो । सुन्दरबजार नगरपालिकामा १६ हजार ८ सय ५९ मतदाता रहेकोमा १२ हजार १ सय ४३ मत खसेको छ भने मध्यनेपाल नगरपालिकामा १६ हजार २ सय ७० मतदातामा ११ हजार ८ सय १३ मत खसेको छ । राइनास नगरपालिकामा ९ हजार २ सय ७९ मत खसेको थियो । जहाँ १२ हजार ७ सय ९९ मतदाता रहेका थिए । यस्तै जिल्लाको दोर्दी गाउँपालिकामा ११ हजार ९ सय ५९ मतदाता रहेकोमा ८ हजार ७ सय १३, मस्र्याङ गाउँपालिकामा १२ हजार ३ सय १६ मतदाता रहेकोमा ९ हजार ३ सय ६०, दुधपोखरी गाउँपालिकामा ७ हजार ३ सय ८८ मतदाता रहेकोमा ५ हजार १ सय ३६ मत खसेको थियो । क्व्होलासोँथरमा ७ हजार ८७ मतदाता रहेको ५ हजार २ सय ५५ मत खसेको जिल्ला निर्वाचन कार्यालय लमजुङले जनाएको छ ।

काठमाडौ, वैशाख ३१ । कालिकोटमा विप्लव नेतृत्वको नेपाल कम्युनिष्ट पार्टीका कार्यकताले निर्वाचन टोलीमाथि ढुंगामुडा गरी मतपेटिका खोस्दा प्रहरीसँग झडप भएको छ । कार्यकर्ताले मतपेटिका खोसेर जलाइदिएका छन् । प्रहरीले रोक्न खोस्दा हवाई फायर गर्दा चार स्थानीय र दुई प्रहरीसमेत घाइते भएका छन् । नरहरिनाथ गाउँपालिका अन्तर्गत पर्ने माल्कोटको नन्दादेवी मावि मतदान केन्द्रमा आइतबार साँझ कार्यकर्ताले मतपेटिका जलाइदिएका हुन् । ८ सय ७९ मतदाता रहेको माल्कोटमा दिउँसो १२ बजेसम्म ५ सय ५० मत खसे पनि त्यसपछि मतदान गर्न कोही नआएको र बेलुकी ५ बजे मतदान केन्द्र बन्द गरेर गाउँपालिकाको केन्द्र कुमालगाउँ तर्फ आउने बेला विप्लव कार्यकताले ढुंगामुढा गरी मतदान अधिकृतसहित मतदान कार्यका लागि खटीएको टोलीलाई विद्यालयमा घेराबन्दी मतपेटिका खोसेर जलाएका हुन् ।

काठमाडौं, वैशाख १७ । सर्वोच्च अदालतले सुडान घोटाला काण्डमा संलग्न नेपाल प्रहरीका तीन पूर्व आइजिपीलाई जेल सजाय सुनाएको छ । प्रधानन्यायधीश सुशीला कार्कीविरुद्ध संसदमा महाअभियोग दर्ता भएकै दिन प्रधानन्यायाधीश कार्कीसहित प्रधानन्यायाधीश सुशीला कार्की र विश्वम्भरप्रसाद श्रेष्ठको इजलासले उनीहरुलाई दोषी ठहर गरेको हो । विशेष अदालतको फैसला उल्ट्याएर पूर्व प्रहरी प्रमुख ओमविक्रम राणा, रमेशचन्द ठकुरी र हेमबहादुर गुरुङलाई दोषी ठहर गरेको हो । सर्वोच्चले पूर्व प्रहरी प्रमुख ओमविक्रम राणालाई २ वर्ष कैद र ५० हजार रुपैयाँ जरिवाना तथा रमेशचन्द ठकुरी र हेमबहादुर गुरुङलाई जनही एक वर्ष कैद र ४० हजार रुपैयाँ जरिवानाको फैसला सुनाएको हो । यस्तै तत्कालीन डिआइजी श्याम सिंह थापा र दीपक सिंह थाङ्देनलाई जनही एक वर्ष कैद र ४० हजार रुपैयाँ जरिवाना तथा दीपककुमार श्रेष्ठ र रविप्रताप राणालाई जनही ६ महिना कैद र ३० हजार जरिवानाको सजाय सुनाइएको छ । सुडानमा रहेको नेपाली मिसनको लागि बन्दोबस्तीका सामाग्री किन्दा ठूलो गरेको ठूलो रकम हिनामिनालाई सुडान काण्ड नाम दिइएको थियो । बहुचर्चित सुडान घोटाला मुद्दामा सर्वोच्च अदालतले तत्कालीन महानिरिक्षकहरु ओमबिक्रम राणा, हेमबहादुर गुरुङ, रमेशचन्द ठकुरीसहित ठेकेदार कम्पनीका प्रतिनिधि शम्भु भारतीयले २९ करोड विगो दावी गरेका छन् ।

बनेपा, वैशाख १७ । काभ्रेपलाञ्चोकमा एसआर आई प्रविधिमा भएको चैते धान खेतीबाट किसानले लाभ लिन थालेका छन् । चार वर्षदेखि सो प्रविधिमा चैते धान खेती गरेका मण्डनदेउपुर नगरपालिका–७ का गोविन्दप्रसाद नेपालले कम लगानीबाट बढी उत्पादन लिदै आएको बताउनुहुन्छ । “पहिले पाथीका पाथी धानको बीउ चाहिन्थ्यो तर अहिले एक किलो धानको बीउबाट एक पाथी धान उत्पादन गरिएको छ”, उहाँ भन्नुहुन्छ, “टाइचिन जातको स्थानीय दुई सरा तीन पाते बीउ खेतमा लागाउँदा कसैले पत्याएनन्, आफ्नै बुबाले पनि यसले खेत बाँझै राख्ने भो भन्नुभयो तर परम्परागतरुपमा गरेको धान खेतीभन्दा एसआर आई विधिमार्फत प्रतिरोपनी १० पाथी धानको उत्पादन बढ्यो । ” बर्खे धान खेतीमा पनि यो विधिमार्फत धानको उत्पादन लिन सकिने र उचाइ भएको पानी नजम्ने स्थानमा पनि यो विधिमार्फत धानको उत्पादन लिन सकिने उहाँ उल्लेख गर्नुुहन्छ । मण्डनदेउपुर नगरपालिकाको करिब तीन सय ५० हेक्टर जमिनमा किसानले यो विधिमा धान खेती गरेका छन् । जिल्ला कृषि कार्यालयका प्रसार अधिकृत कृष्ण धिताल नमुनाका रुपमा एसआर आई विधि केही ठाउँमा सञ्चालन ल्याइएको र किसानले पनि यसबाट लाभ लिन थालेको बताउनुहुन्छ । जिल्लाको करिब एक हजार हेक्टर जमिनमा यसै प्रविधिमार्फत धान खेती भएको र चैते धान पनि प्रतिहेक्टर चार मेट्रिक टनका दरले उत्पादन भएको उहाँको भनाइ छ । सुख्खा ब्याडमा धानको बोट मात्रै खेतमा लाइन गरेर रोप्दा त्यसको गाँजो मोटो हुने र धानको उत्पादन बढी दिने विधि नै एसआर आई हो । जिल्लाका अन्य विभिन्न स्थानमा पनि यो विधिबाट धानको खेती हुन लागेको छ ।

स्याङजा, वैशाख १४ । नेकपा माओबादि केन्द्र स्याङजा भिरकोट र नया शक्ति पार्टि भिरकोटको पार्टि एकता हुँदैछ । आज बयरघारि बजारमा हुने औपचारिक कार्यक्रमका बिच एकताको घोषणा हुनेछ । नया शक्ति पार्टिको तर्फ बाट गुरुङ्ग रास्टिय परिषद के सहसयोजक तथा पार्टिको अन्तरिम केन्द्रियपरिषद सदस्य भिरकोटका नगर सयोजक मोहन गुरुङ्ग नेत्रृत्व एकता हुने भएको छ। एकताको गृहकार्य टुङ्गिऐको छ। २०जनाको भिरकोट कमिटिमा १३० जनाको सदस्य सहित पार्टि एकता हुने माओबादि केन्द्रका केन्द्रिय सदस्य तथा भिरकोट अध्यक्ष चन्द्र रोकाले जानकारि दिए । पछिल्लो घटना क्रम नया शक्ति पार्टि त्याग्न लागेको र उपेन्द्र यादव सगं पार्टि एकता नगरि चुनाब चिन्ह लिएर कार्यगत एकता गरेको प्रति गरुङ्गको असहमति रहेको छ। पार्टि राष्ट्रिय पार्टि गठनको दिशातिर अगाढिनबढि क्षेत्रिय पार्टि निर्माणमा अगि बढेकाले नया शक्ति पार्टिले आउँदो निर्वाचनमा थ्रेस होण्ड क्रस गर्न नसक्ने,पार्टि भित्र नया र पुरानो बिचको चरम द्धन्द रहेको बाबुरामलाई केही अबसरबादि तप्काले घेराबन्दि गरिरहेकोले छिट्टै नया शक्तिमा ठूलो फुट ल्याउने हुदा आफुहरु बेलैमा सजग भएको गुरुङ्गको भनाई छ ।

काठमाडौँ, वैशाख १३ । चन्द्रागिरि नगरपालिकास्थित मातातीर्थ कुण्डमा प्रत्येक वर्षझैँ यसपालि पनि औँशीका दिन बुधबार बिहानैदेखि कुण्डमा स्नान तथा दर्शन गर्नका लागि भक्तजनको ठूलो भीड लागेको छ । काठमाडौँबाट करिव १२ किलोमिटर दक्षिणतर्फको दूरीमा पर्ने उक्त स्थानमा काठमाडौँ तथा त्यस वरपर क्षेत्रबाट समेत मेला भर्न दर्शनार्थी आउने गर्छन् । विशेष गरी आमा नहुनेले आजको दिन त्यहाँ गएर कुण्डमा स्नान गरी तर्पण दिने, श्राद्ध गर्ने तथा दान दक्षिणा गर्ने चलन छ । प्राचीन समयमा स्थानीय एक ग्वालाले गाई चराइरहेका बेलामा प्यास लागेर पानी पिउन जाने क्रममा कुण्डमा आजको दिन आफ्नो दिवङ्गत आमाको मुख देखेपछि त्यहाँ दर्शन गर्ने परम्परा सुरु भएको जनविश्वास छ । विभिन्न सङ्घसंस्थाका प्रतिनिधि तथा स्वयंसेवकले यहाँ आउने भक्तजनलाई सहज दर्शनको व्यवस्था मिलाएका छन् । चन्द्रागिरि नगरपालिकाका कार्यकारी अधिकृत कृष्णप्रसाद जैसीले प्राचीन महत्वको इतिहास रहेको त्यस क्षेत्रलाई पर्यटकीयस्थलका रुपमा विकास गर्ने योजना रहेको जानकारी दिनुभयो । स्थानीय रोशन दानीले साँझसम्म त्यहाँ मेला भर्न तथा दर्शनका लागि करिब एक लाख भक्तजन आउने जानकारी गराउनुभयो । अौँशीको दिन अन्धाअन्धी स्थानमा भक्तजनको घुइँचो गौशालामा वैशाख कृष्ण औँसी अर्थात् आमाको मुख हेर्ने दिन बुधबार बिहानैदेखि महोत्तरी जिल्लाको बगडा गाविसमा अवस्थित प्रसिद्ध ऐतिहासिक अन्धाअन्धी स्थानमा भक्तजनको घुइँचो लागेको छ । आमाबुबालाई आफ्ना सर्वस्व मान्ने र आमाबुबाकै सेवालाई महान् धर्म मान्नेका आस्थाका केन्द्र मानिएको सो स्थानमा आज आमाको मुख हेर्ने दिनमा भक्तजनको घुइँचो लागेको स्थानीयवासी बताउँछन् । जिल्लाको उत्तरपूर्वी कुनामा धनुषा जिल्लासँग जोडिएर रहेको बगडा–९ मा अवस्थित रामायणकालीन अन्धाअन्धी स्थानले पौराणिक एवम् धार्मिक महत्व बोकेकाले यहाँ हजारौँ महिला–पुरुष दर्शनका लागि आएको स्थानीयवासी शङ्कर यादवले बताउनुभयो । रामायणकालमा मातापिताका अनन्य भक्त श्रवण कुमारका मातापिताले यसै स्थानमा राजा दशरथको शब्दभेदी बाण लागेर आफ्नो छोरा श्रवण कुमारको मृत्यु भएको सुनेपछि आफ्नो प्राण त्याग गरेको किंवदन्ती रहेको छ । विगतका दिनमा यस स्थानमा दैनिक मेला लाग्ने गरेको तथा टाढा टाढाका दर्शनार्थीको ओइरो लाग्ने गरेकामा अहिले यहाँ कहिलेकाहीँ विशेष दिन जस्तै आमाको मुख हेर्ने वा बुबाको मुख हेर्ने दिनमा मात्रै श्रद्धालु आउने गरेको कुरा स्थान नजिकै बस्ने सीताशरण यादवले बताउनुभयो । आजका दिन यस अन्धाअन्धी स्थानमा महोत्तरी, धनुषा, सर्लाही, सिरहा, सिन्धुलीलगायत भारतका पटनासम्मका मानिस आउने गरेको स्थानीयवासी विकाऊ यादवले बताउनुभयो । आमा, बुबा नभएकाले यस स्थानमा आफ्ना आमाबुबाको सम्झना गर्दै आमा तथा बाबुको मुख हेर्ने दिनमा ठूलो सङ्ख्यामा आउने र अन्धाअन्धी स्थानलाई आफ्ना आमाबुबाको सम्झनाको केन्द्र बनाएको स्थानीय वृद्ध नथुनी यादवले बताउनुभयो । रामायणकालमा मातापिताका अनन्य भक्त तथा परम आज्ञाकारी छोरा श्रवण कुमारले आफ्ना तिर्खाएका अन्धाअन्धी बाबुआमालाई महोत्तरीको बगडा–९ स्थित यसै ठाउँमा राखेर तिर्खा मेटाउन पानी ल्याउन नजिकैको महदैया तपनपुर–४ स्थित कमलदहमा गएको बेला राजा दशरथको शब्दभेदी बाण लागी मृत्यु भएको र आफ्नो छोरा मरेको सुनेर अन्धाअन्धीले पनि यसै ठाउँमा प्राण त्याग गरेको किंवदन्ती छ । अन्धाअन्धीले प्राण त्याग गरेको दिनदेखि नै यो स्थान अन्धाअन्धी स्थानको नामले स्थापित एवम् चर्चित भएको छ भने यस स्थानमा विभिन्न समयको अन्तरालमा मन्दिर पनि बनाइएको थियो । तर सम्बन्धित निकायको उदासीनताका कारण यस स्थानको संरक्षण संवद्र्धनका लागि कुनै पनि पहल हुन नसक्दा यो पौराणिक स्थान ओझेलमा पर्दै गएको छ। धार्मिक एवम् ऐतिहासिक यस अन्धाअन्धी स्थानको संरक्षण, संवद्र्धन गरी पर्यटकीयस्थलका रुपमा विकास गर्न स्थानीयवासीले माग गरेका छन् ।

काठमाडौँ, वैशाख ८ । स्थानीय तह निर्वाचनमा नेकपा (संयुक्त) ले  देशका २१ जिल्लामा उम्मेदवारी दिने भएको छ । पार्टीको सङ्गठन तथा सञ्जाल देशभर सबै जिल्लामा नभएका कारण सीमित स्थानमा मात्र उम्मेदवारी दिने तयारी गरिएको छ । पार्टीका अध्यक्ष गणेश साहका अनुसार पछिल्लो संरचनाअनुसार प्रदेश नं.६ का कुनै पनि स्थानमा पार्टीले उम्मेदवारी दिने छैन् । पार्टीले भ्रष्टाचार मुक्त समाज, समानतामा आधारित न्याय, नागरिक सम्मानजस्ता विषयलाई प्राथमिकतामा राखेर घोषणापत्र तयार गरिरहेको छ । स्थानीय तहमा रोजगार सिर्जना गरी बेरोजगारी समस्या समाधान गर्ने वातावरणमैत्री समाज निर्माण गर्ने विषयलाई केन्द्रमा राखेर घोषणापत्र निर्माण पूरा गरिने छ । पार्टीको केन्द्रीय अध्यक्ष साहको संयोजकत्वमा केन्द्रीय निर्वाचन परिचालन समिति गठन भइसकेको छ । उम्मेदवारी दिने जिल्ला अध्यक्षको संयोजकत्वमा जिल्ला निर्वाचन परिचालन समिति गठन गरिएको छ । सम्बन्धित समितिको सिफारिसमा उम्मेदवार जिल्ला कार्यसमितिले चयन गर्ने छ। मुलुकमा भइरहेको राजनीतिक अवस्थाकाबारेमा जनतालाई बुझाउने र पार्टीको एजेन्डाप्रति उनीहरुलाई सकारात्मक बनाउन उम्मेदवारी दिने क्षेत्रमा चुनावी सभाका साथै पार्टीले प्रगतिशील बामपन्थी लोकतान्त्रिक शक्तिसँग तालमेल समेत गर्ने छ ।

वैशाख ७ । धुर्मुस सुन्तली फाउन्डेशनले निर्माण गरी हस्तान्तरण गरेको महोत्तरीको मुसहर बस्तीका घर–जग्गा दर्ता शुल्क सरकारले मिनाहा गरेको छ । आज बसेको मन्त्रिपरिषद्को बैठकले उक्त नमूना मुसहर बस्तीमा रहेका ५० घर र बस्ती बाहिरका अन्य तीन घरको दर्ता शुल्क नलिने निर्णय गरेको उर्जामन्त्री जनार्दशन शर्माले जानकारी दिएका छन् । सरकारको निर्णयले दोहोरो दर्ता पक्रियामा सहज भएको फाउन्डेसनका अध्यक्ष सीताराम कट्टेलले बताए । सरकारले गरेको यो निर्णयले समय र पैसा दुबै पक्षमा राहत मिलेको कटट्टेलले बताए । बस्तीको जग्गा पहिले धुर्मुस सुन्तली फाउन्डेशनको नामा दर्ता गरेर पुनः हरेक घरमूलीको नाममा लालपूर्जा बनाउनु पर्ने अवस्था रहेको उनले जानकारी दिए। दर्ता निःशुल्क गराउनका लागि फाउन्डेशनले भूमिसुधार मन्त्रालयमा प्रस्ताव गरेको थियो। धुर्मुस सुन्तली फाउन्डेशनले यही बैशाख १ गते बस्ती हस्तान्तरण गरेको हो। ५३ वटा घर, सामुदायिक भवन, बाल उद्यान, मन्दिर, भ्युटावर, प्रतीक्षालय, प्रवेशद्वार, पक्की सडक, मुसहर कुल देवताको मन्दिर लगायतका संचरना बस्तीमा निर्माण भएका छन्। घर र अन्य संरचना गरी कूल लागत पाँच करोड चार लाख रुपैयाँ रहेको फाउन्डेसनले जानकारी दिएको छ। बस्ती चार महिनामा तयार भएको थियो ।

चितवन, चैत १९ । नेपालमा ५८ प्रतिशत गर्भपतन असुरक्षित रुपमा हुने गरेको पाइएको छ । वातावरण स्वास्थ्य र जनसङ्ख्या कार्यक्रम अनुसन्धान केन्द्र  (कृपा) ले गरेको पछिल्लो अध्ययनमा कुल गर्भपतन मध्ये ५८ प्रतिशत असुरक्षित रुपमा हुने गरेको पाइएको हो । ४२ प्रतिशतले मात्रै नेपाल सरकारले मान्यता दिएको स्वास्थ्य संस्थाबाट सुरक्षित रुपमा गर्भपतन गर्ने गरेको अनुसन्धानले देखाएको अनुसन्धानकर्ता डा महेश पुरीले जानकारी दिनुभयो । अध्ययन अनुसार नेपालमा वार्षिक तीन लाख २३ हजार ९४ जनाले गर्भपतन गरेकामा एक लाख ३७ हजारले मात्रै सुरक्षित गर्भपतन गरेका छन् । बाँकी एक लाख ८६ हजार ९४ महिलाले भने मान्यता नदिएको स्वास्थ्य संस्थाबाट गर्भपतन गरेको पाइएको छ । कृपाले गरेको अध्ययनमा गर्भपतन गराएकामध्ये ८० हजारलाई समस्या देखिएकोले उपचारका लागि स्वास्थ्य संस्थामा जाने गरेको र तीमध्ये करिब ५४ हजार महिलाले भने मान्यता नपाएका स्वास्थ्य संस्थामा गर्भपतन गराएका रहेको पाइएको छ । यो तत्थाङ्कले नेपालमा असुरक्षित गर्भपतन ठूलो समस्याको रुपमा रहेको पाइएको डा पुरी बताउनुहुन्छ । पाँचैं विकास क्षेत्रका जिल्लालाई प्रतिनिधित्व गर्ने गरी २७ जिल्ला तथा ३८६ वटा स्वास्थ्य संस्थामा अध्ययन भएको थियो । नेपालमा वार्षिक १० लाख ४८ हजारले गर्भधारण गर्ने गरिएको र त्यसमध्ये ५० प्रतिशत इच्छा विपरितको हुनेगरेको सो अध्ययनले देखाएको छ । इच्छा विपरित गर्भ रहेकामध्ये ६२ प्रतिशतले गर्भपतन गर्ने गरेको समेत सो अध्ययनले देखाएको छ । महिला तथा बालबालिका कार्यालय चितवनका प्रमुख शान्ता पौडेलले ‘बढ्दो क्रममा रहेको असुरक्षित गर्भपतनलाई रोक्न सबैको हातेमालो आवश्यक भएको बताउनुहुन्छ । उहाँले चेतना अभिवृद्धिमा जोड दिनुभयो ।

भक्तपुर, चैत १९ । हरेक नयाँ वर्षमा भक्तपुरमा विश्व प्रसिद्ध बिस्केट जात्रा तान्त्रिक विधिअनुसार नौ दिन आठ रातसम्म तीव्र तयारीका साथ मनाउने गर्दछन् । यसपालिकाे नयाँ वर्षमा पनि बिस्केट जात्रा मनाउन भक्तपुरवासीहरुले मनाउनकाे लागि तीव्र तयारी गरिएकाे छ । तान्त्रिक विधिअनुसार जात्राका लागि काठैकाठले प्यागोडा शैलीमा ३५ फिट अग्लो तीन तले भैरवनाथको रथ निर्माण सुरु भएको छ भने भद्रकालीको रथ निर्माण भइरहेको छ । जात्राका लागि आवश्यक ५५ हात लामो लिङ्गो भक्तपुरको चित्तपोलस्थित सल्लाघारीबाट लिङ्गो उठाउने स्थान ल्यासिङ्खेलमा ल्यार्इ पुर्याइएको छ । यसवर्ष चैत २८ गतेदेखि सुरु हुने सो जात्राका लागि २७ गतेसम्म रथ निर्माण, रङ्गरोगनलगायत सम्पूर्ण काम सक्ने गरी काम भइरहेको गुठी संस्थान भक्तपुरले जनाएको छ । बिस्केट जात्राका लागि रु २५ देखि ३० लाख लाग्ने अनुमान कार्यालयको छ । जात्रा शान्तिपूर्ण रुपमा सम्पन्न गर्नका लागि प्रजिअ द्रोण पोखरेलको नेतृत्वमा जात्रा सञ्चालक, पुजारी, नाइके, गुठी संस्थान, सरकारी कार्यालयका कर्मचारी, सुरक्षा निकाय, सञ्चारकर्मी, स्थानीय समाजसेवी एवम् सरोकार भएका निकाय र स्थानीय क्लबसँग पटक पटक छलफल भइरहेको छ । सौरमास (विसं)का आधारमा चल्ने बिस्केट जात्रा बिःसीत अर्थात् नागनागिन मरे भन्ने भावका आधारमा मनाइँदै आएको छ । लिच्छविकालदेखि सुरु भएको सो जात्रा वैशाख १ गतेभन्दा चार दिन अगाडि भैरव र भद्रकालीको रथ तानेर सुरु गरिन्छ । जात्रामा भैरवनाथको रथमा भैरवनाथको मूल देवता र बेताल देवतालाई विराजमान गराई पाँचतले मन्दिर प्राङ्गणबाट माथिल्लो र तल्लो क्षेत्रमा रथ तानेर लैजाने परम्परा छ । भूकम्पका कारण रथ लैजाने मार्गका धेरै घर अझै पनि टेकोमा अड्याइएको कारण त्यस्ता घर नोक्सान नहोस् भनेर यस वर्ष भैरवको रथ लैजाने मार्ग छोट्याइने भएको छ । सोअनुसार तौमढीबाट माथिल्लोपट्टि क्वाछेसम्म र तल्लोपट्टि बोलाछेसम्म मात्रै रथ लैजान दिइने छ । सुरुको दिन तौमढीमा रथ तानिने, चैत मसान्तमा ल्यासिङ्खेलमा इन्द्रध्वजासहितको लिङ्गो उठाइने, वैशाख १ गते दिनभर लिङ्गो जात्रा गरी साँझ लिङ्गो ढालिने र वैशाख ५ गते तौमढीमा भैरवको रथ तानिन्छ । सो दिन भैरवको रथ तानेर पाँचतले मन्दिरको पश्चिम कुनामा राखी बेताली भैरवको मुख्य देवतालाई मन्दिरमा भित्र्याइएपछि तान्त्रिक विधिअनुरुप पूजा गरी जात्रा सम्पन्न गर्ने परम्परा छ जात्रा शान्तिपूर्ण बनाउनका लागि महानगरीय प्रहरी परिसर भक्तपुरले एक हजार सुरक्षाकर्मी तैनाथ गर्ने भएको छ । नेपाल प्रहरी, सशस्त्र प्रहरी बल र आवश्यक पर्दा नेपाली सेनासमेत गरी एक हजारभन्दा बढी सुरक्षाकर्मी तैनाथ गरिने प्रहरी उपरीक्षक किरण राणाले बताउनुभयो । चोक चोकमा बत्ती र सिसी क्यामरा जडान गरिने भएकाले यस वर्ष ढुङ्गा हान्ने व्यक्तिको सहजै पहिचान गर्न सकिने बताउँदै उहाँले जात्रामा ढुङ्गा हान्ने, हुलहुज्जत गरी जात्रा बिथोल्न खोज्ने, झगडा गर्ने गराउने जो कोहीलाई पनि कडा कारबाही गरिने चेतावनी उहाँले दिनुभयो । “सिसी क्यामराका साथै सादा पोसाकमा प्रशस्त मात्रामा प्रहरी खटाई त्यस्ता व्यक्तिको निगरानी गरिने छ र त्यस्ता व्यक्तिलाई जात्रा स्थलबाटै पक्राउ गरिने छ ”, उहाँले भन्नुभयो । विगतमा तौमढीबाट रथ तान्न सुरु भएपछि माथिल्लोपट्टिकाले सके दत्तात्रयसम्म र तल्लोपट्टिकाले नासमनासम्म लैजाने परम्परा रहेको थियो । पहिले जात्रामा मादक पदार्थ खाएर हिंसात्मक गतिविधि हुने, झगडा हुने, जात्रामा ढुङ्गा हानाहान हुने भएकाले यस वर्ष जात्रा सञ्चालन हुने क्षेत्रमा पूर्ण रुपमा मदिरा पसल एवम् खुला मदिरा बिक्री बन्द गराइने छ । जिब्रो छेड्ने जात्रा मध्यपुरठिमीमा हुने बिस्केट जात्रालाई शान्तिपूर्ण रुपमा सम्पन्न गर्नका लागि मध्यपुरठिमी नगरपालिकाले प्रहरी, स्थानीय राजनीतिक दल, पत्रकार र सञ्चारकर्मीसँग छलफल गरेको छ । जात्रा सञ्चालनस्थल र मार्गको अनुगमन गरेर आवश्यक तयारी भइरहेको नगरपालिकाका कार्यकारी अधिकृत कमल ज्ञवालीले जानकारी दिनुभयोे । विशेष गरी ठिमीमा नयाँ वर्षकाे अवसरमा वैशाख २ गते हुने २८ खटसहितको सिन्दूर जात्रा र बोडेमा हुने जिब्रो छेड्ने जात्राका लागि सुरक्षा एवम् अन्य आवश्यक तयारी गरिएको छ । खट लैजाने क्षेत्र एवम् मार्गमा भूकम्पका बखत थुपारिएको भग्नावशेष हटाइने, जात्रा अवधिभर बत्ती ननिभ्ने व्यवस्था गरिने, सडक बत्ती यथावत् राखिने, सडक मर्मत गरिने, खानेपानीको व्यवस्थापन गरिने, टेलिकम र विद्युत्का लत्रिएका तार व्यवस्थापन गरिने जस्ता कार्यका लागि सम्बन्धित निकायलाई निर्देशन दिइएको ज्ञवालीले बताउनुभयो ।

काठमाडौं, चैत १३ । ६ वर्षअघि भारतीय सीमा सुरक्षा बल (एसएसबी)को गोली लागेर मारिएका मोरङ जिल्लाको अमाही बरियातीका वासुदेब शाहको परिवारलाई सरकारले १० लाख क्षतिपूर्ति दिने भएको छ । सोमबारदेखि सुरु हुने पूर्वाञ्चल क्षेत्रीय सुरक्षा बैठकपछि उपप्रधान तथा गृहमन्त्री विमलेन्द्र निधिले शाहका परिवारलाई बिराटनगरमा क्षतिपूर्ति बापतको चेक हस्तान्तरण गर्ने भएका हुन् । २०६७ जेठ ११ गते एसएसबीको गोली प्रहारबाट शाहको हत्या भएपछि जिल्ला सुरक्षा समितिको २०६७ जेठ १३ गते बसेको बैठकले क्षतिपूर्तिका लागि गृहमन्त्रालयमा सिफारिस गरेको थियो । सोमबारदेखि स्थानीय तहको चुनावको लागि सुरक्षा व्यवस्था बारेमा रणनीति बनाउन पूर्वाञ्चल सुरक्षा गोष्ठी गर्ने भएको छ । सोमबार विराटनगरमा पूर्वाञ्चल क्षेत्रीय सुरक्षा बैठक गोष्ठी हुन लागेको हो । उपप्रधान तथा गृहमन्त्री निधिले क्षेत्रीय सुरक्षा निकायका प्रमुखहरुलाई निर्वाचन सुरक्षाका सम्बन्धमा निर्देशन दिने बताइएको छ । सरकारले बैशाख ३१ गतेलाई स्थानीय तहको चुनाव गर्ने घोषणा गरेको छ । ७४४ तहमा एक चरणमा हुने चुनावमा पूर्वाञ्चल क्षेत्रको सुरक्षा स्थिति, सुरक्षा योजना र त्यसको कार्यान्वयनको लागि रणनीति बनाइन गोष्ठी हुन लागेको हो । यसैबीच, गृहमन्त्री निधिले सप्तरी घटनाको स्थलगत निरीक्षणका लागि सप्तरी जाने भएका छन् । सप्तरी जाने व्यवस्था मिलाउन गृहसचिब लोकदर्शन रेग्मीलाई निर्देशन दिएका छन् । केही दिनभित्रै सप्तरीको मलेठ पुगेर गृहमन्त्री निधिले सप्तरी घटनामा मारिएका पाँच जनाका परिवारलाई रु. १० लाखका दरले राहत बितरण गर्ने तयारी थालेका छन् ।

रुकुम, चैत ९ । बालविवाहका कारण ग्रामीण भेगका महिला मानसिक समस्या झेल्दै आएका छन् । बालविवाह गर्नेलाई कानुनी कारबाही नहुँदा बालविवाह घट्न सकेको छैन् । जनचेतनाको कमीले गाउँमा अझै पनि सानै उमेरमा विवाह गर्ने गरेका छन् । यसबाट महिला हिंसाका घटनामा समेत वृद्धि भएको छ । बहुविवाह र सम्बन्धविच्छेदका घटना समेत बढ्दै गएका छन् । बालविवाहकै कारण कतिपय महिलाले आत्महत्या समेत गर्ने गरेका महिला अधिकारकर्मी मनिषा भण्डारी बताउनुहुन्छ । बालविवाह न्यूनीकरणका लागि अभिभाकलाई सचेत गर्नुपर्नेमा उहाँले जोड दिनुभयो । अन्तर्जातीय विवाह भएमा झगडा प्रहरीसम्म पुग्ने र अन्य भए गाउँमै मिलाउने गरेको भण्डारीले बताउनुभयो । गाउँमा बालविवाह भए पनि आपसी मिलेमतोमा कुरा मिलाउने तथा प्रहरीसम्म पुगे पनि लेनदेनमा कुरा मिलाउने प्रचलन रहेको छ । बालविवाहसम्बन्धी मुद्दा चलाउन समस्या रहेको प्रहरी नायब उपरीक्षक अङ्गुर जिसी बताउनुहुन्छ । “दुवैपक्षको सहमति भएपछि मुद्दा चलाउन समस्या हुने गरेको छ,” उहाँले भन्नुभयो । महिला हिंसाका ८४ उजुरी दर्ता जिल्ला प्रहरी कार्यालयका अनुसार चालु आवमा महिला हिंसा सम्बन्धिका ८४ वटा उजुरी दर्ता भएका छन् । प्रहरीका अनुसार छवटा बहुविवाह, चारवटा आत्महत्या, नौवटा जबर्जस्ती करणी, तीनवटा जबर्जस्ती करणी उद्योग र ६३ वटा घरेलु हिंसाका उजुरी गर्दा भएका छन् । बालविवाह न्यूनीकरण र महिलामाथि हुने सबै प्रकारका हिंसाका घटनालाई निरुत्साहित पार्न सबैको सहयोग अपरिहार्य हुने प्रहरी नायब उपरीक्षक जिसी बताउनुहुन्छ ।

काठमाडौं, चैत ९ ।  सरकारले दिएको तीन लाख रुपैयाँमा घर नबन्ने चिन्तामा रहेका भूकम्पपीडितलाई राष्ट्रिय पुनर्निर्माण प्राधिकरणले खुसीको खबर दिएको छ । प्राधिकरणले स्वीकृत गरेको नयाँ डिजाइनको घर भूकम्पपीडितले दुई लाख ९२ हजार रुपैयाँमै तोकेको मापदण्डअनुसार बनाउन सक्नेछन् । प्राधिकरणले पक्की घरको ६ वटा नयाँ डिजाइन स्वीकृत गरेको छ । त्यसमध्येको एउटा डिजाइनमा दुईकोठे पक्की भवन तीन लाखमै बनाउन सकिनेछ । सोसाइटी अफ नेपलिज आर्किटेक्चर (सोना)ले पाँचवटा र जापानी अन्तर्राष्ट्रिय सहयोग नियोग (जाइका)ले एउटा घरको डिजाइन बनाउन सहयोग गरेको प्राधिकरणले जनाएको छ । सरकारले यसअघि १७ वटा डिजाइन स्वीकृत गरेको थियो । ती डिजाइनको घर बनाउन लागत महँगो पर्ने गुनासो भूकम्पपीडितले गरेका थिए । नयाँ डिजाइनलाई प्राधिकरण कार्यकारी समितिका सदस्य डा. हरिराम पराजुली संयोजकत्वको मापदण्ड निर्धारण समितिले प्रमाणीकरण गरेपछि लागू हुनेछ । नयाँ डिजाइनअनुसार ढुंगाको जोडाइ र माटोको गारोका एकतले घर र ढुंगाको गारोमा माटोको जोडाइ तथा सिमेन्टको समेत जोडाइमा भूकम्पप्रतिरोधी घर बनाउन सकिनेछ । यो मोडलबाहेकका घर भने तीन लाखभित्र नबन्ने प्राधिकरणका एक अधिकारीले बताए । ‘तीन लाखभित्रै पनि घर बन्छ है भनेर एउटा उदाहरण दिन नयाँ मोडल राखिएको हो,’ प्राधिकरण स्रोतले भन्यो, ‘बाँकी मोडल तीन लाख रुपैयाँमा बन्दैनन् ।’ प्राधिकरणले सबै मोडलका घर निर्माणको लागत भने सार्वजनिक गरिसकेको छैन । बस्ती स्थानान्तरणका लागि जग्गा खोज्ने जिम्मा सिडिओलाई राष्ट्रिय पुनर्निर्माण प्राधिकरण कार्यकारी समितिको मंगलबार बसेको बैठकले जोखिमयुक्त बस्तीमा रहेका भूकम्पपीडितलाई स्थानान्तरण गर्न आवश्यक जग्गा तथा घडेरी व्यवस्थापनको गृहकार्य गर्न सम्बन्धित जिल्लाका प्रमुख जिल्ला अधिकारीलाई निर्देशन दिने निर्णय गरेको छ । प्रमुख कार्यकारी अधिकृत प्रा.डा. गोविन्दराज पोखरेलको संयोजकत्वमा बैठक बसेको थियो । प्राधिकरणले यसअघि जोखिमयुक्त बस्तीबाट अन्यत्र बसाइँ सर्न चाहने प्रभावितलाई जग्गा किन्ने प्रयोजनका लागि दुई लाख रुपैयाँ अनुदान उपलब्ध गराउन प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद् कार्यालयमा सिफारिस गरेको थियो । यो खबर आजको नयाँ पत्रिकामा छ ।