काठमाडौं । सीप, सिर्जना र उद्यमशीलतासँग जोडिएको ललितकला विषयको अध्यापन शहीद शुक्र मावि बागबजारले यस वर्षदेखि सुरु गरेको छ । आइतबार कक्षा सञ्चालन बारेमा जानकारी दिँदै विद्यालयले ‘ललितकला विषय अध्यापन शुभारम्भ तथा अभिमुखीकरण कार्यक्रम’ आयोजना ग¥यो । सो अवसरमा अग्रज कलाकार राधेश्याम मुल्मीले कला जानेको मानिसले सहजै रोजगारसँग जोडिन सक्ने बताए । उनले कलाका विविध आयाम र महत्वबारे चर्चा गर्दै ललितककला विषय सीप र सिर्जनासँग जोडिएकाले समाज र देशका लागि आवश्यक रहेको विचार व्यक्त गरे । मुल्मीले कला पढ्दै विभिन्न अवसरसँग जोडिन सकिने भएकाले यसको महत्व पछिल्लो समय निकै बढेर गएको सुनाए । उनले भने, ‘प्रत्यक्ष रोजगारीसँग जोडिएर कला विषय आएको छ । यसको मानिससँग प्रत्यक्ष परोक्ष रुपमा जोडिएका विभिन्न दिनदैनिकीमा उपभोग गर्ने सामानमा पनि आवश्यकता रहेको हुन्छ । अर्थात् डिजाइनको आवश्यकता उत्पादन गरिएका सामानमा विशेष रहेको हुन्छ । कलाविनाको कुनै सामान नै हुँदैन । कलाकै कारण मानिसले त्यस्ता सामान राम्रो या नराम्रो भनेर छुट्टयाउन सक्छन् ।’ अग्रज कलाकार मुल्मीले कलाको प्रत्यक्ष प्रभावकै कारण विश्वबजारमा डिजाइनको महत्व पछिल्लो समय निकै बढेर गएको बताए । नेपाल ललितकला पत्रकार समाजका अध्यक्ष केशव राज खनालले कला विषयको अध्यापन सुरु गरेर विद्यालयले उदाहरणीय काम गरेको सुनाए । सीप र सिर्जनासँग जोडिएको यो विषयले विद्यार्थीलाई उद्यमशीलतासँग जोड्ने बताउँदै उनले भने, ‘कलाको प्रभाव संसारमा सबै चीजमा परेको छ । कलाविनाको संसार समृद्ध बन्न सक्दैन ।’ खनालले अहिले चित्रकला, मूर्तिकला तथा प्रायोगिक कलाको ११ कक्षामा अध्यापन सुरु गरेर विद्यालयले कलाको महत्वलाई स्थापित गर्दै सीपलाई बजारसम्म पु¥याउने काममा मद्दत गरेको सुनाए । सो कार्यक्रममा नेपाल व्यवसायिक कलाकार संघका महासचिव भोलानाथ पौड्यालले कलालाई उद्यमशीलतासँग जोडेर यसको महत्वलाई समाजमा स्थापित गर्ने लक्ष्यका साथ विद्यालयले कला अध्यापन गरेको बताए । उनले कलामार्फत नेपालको संस्कृति जर्गेना गर्ने तथा प्रत्यक्ष रुपमा उत्पादनमा जोडेर सहज ढंगले रोजीरोटीमा लाग्न सक्ने बनाउने उद्देश्य राखिएको विचार व्यक्त गरे । महासचिव पौड्णलले संघको प्राविधिक सहयोगमा विद्यालयमा कलाका विविध शिल्पगत विषयलाई समेत रोजगारीसँग जोडेर सिकाउने लक्ष्य राखिएको जनाए । विद्यालय व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष होमप्रसाद खड्गीले व्यवसायिक कलाको केन्द्र बागबजारमा कलाको शिक्षण सुरु गरिएको बताए । उनले कला शिक्षामार्फत सीपलाई रोजगारीमा बदल्दै समाजका लागि दक्ष र सिर्जनशील नागरिक बनाउने विद्यालयको लक्ष्य रहेको धारणा व्यक्त गरे । यस्तै, कलाकार विष्णुप्रसाद श्रेष्ठले कलाशिक्षणको महत्वका बारेमा प्रकाश पार्दै शहीद शुक्र माविले ललितकला विषय अध्यापन सुरु गरेर राम्रो काम गरेको बताए । उनले कलाशिक्षालाई आमनागरिकको पहुँचमा पु¥याउन विद्यालयले सर्वसुलभ ढंगले कामको सुरुवात् गरेको भन्दै यसलाई प्रभावकारी रुपले लैजानु पर्नेमा जोड दिए । विद्यालयका प्रधानाध्यापक कृष्ण अधिकारीले गुणात्मक शिक्षामार्फत देशका लागि आफूहरुले काम गर्ने भनाइ राखे । उनले कलाशिक्षाको आवश्यकता बोध गरेर यस वर्षदेखि कक्षा ११ मा ललितकला विषयको अध्यापन सुरु गरेको जानकारी दिए । उनले भने, ‘कला सीप र सिर्जनासँग जोडिएको विषय हो । यसले रोजगारसँगै संस्कृतिको जर्गेना र महत्वलाई समाजमा स्थापित गर्न मद्दत गर्ने विश्वासका साथ अध्यापन सुरु गरेका हौं ।’ सो कार्यक्रममा काठमाडौं महानगरपालिका बागबजारक्षेत्रका वडाध्यक्ष भाइराम खड्गी, नेपाल व्यवसायिक कलाकार संघका केन्द्रीय उपाध्यक्ष विष्णु सिग्देल, केन्द्रीय सदस्य विजय कार्की ढली, कलाकार श्रवणकुमार चौधरी, किरण मगर, विद्यालय व्यवस्थापन समिति सदस्य राजेश श्रेष्ठ, विद्यालयका सहप्रधानाध्यापक रोसन शाह, मावि इञ्चार्ज ज्ञान ब. अधिकारी शिक्षक शैलीसिंह राठौर, विजयाकुमारी ढकाल, शकुन्तला सुवेदी, सविना जिसी लगायतको उपस्थिति रहेको थियो ।

यौन समस्या भनेको व्यक्तिहरुले आफ््नो सहकर्मीबाट यौन सन्तुष्टि प्राप्त गर्न नसक्ने अवस्था हो । अर्काे शब्दमा भन्नुपर्दा, यौन सम्बन्ध स्थापित गर्ने क्रममा व्यक्तिलाई चरम सुख प्राप्त गर्नबाट रोक्ने कठिनाई एवम् अवरोधहरु नै यौन समस्या हो । लैगिंक उत्तेजना नहुनु (इरेक्टाइल डिसफङसन) या अग्यार्जम(शीघ्रपतन वा लामो समयसम्म स्खलन नहुनु) लगायतका यौनजन्य समस्या व्यक्तिमा यौन प्रतिक्रिया चक्रको विभिन्न चरणमध्ये जुनसुकै समयमा पनि देखा पर्न सक्छन् । तसर्थ व्यक्तिमा देखिने यौन समस्या कहाँ अनि कुन अवस्थामा देखिएको हो? त्यसको प्रकृतिबारे पत्ता लगाई ती बीचको अन्तर जान्न अत्यन्त आवश्यक रहन्छ । यौनजन्य गतिविधि हार्माेन, मानसिक तथा नशासम्बन्धि कार्यप्रणालीहरुको समन्वयित कार्य हो । जसकारण स्वस्थ यौन स्वास्थ्यका लागि व्यक्तिका यी सबै पक्षहरु स्वस्थ्य रहन पनि उत्तिकै आवश्यक पर्दछ । यसबाहेक यौनसुख प्राप्ति सम्बन्ध स्थापितका लागि व्यक्तिको रक्तवाहिका, रक्तस्नायु तथा लिंग उत्तेजितका कारण लिंगले उचित आकार लिएको हुनु पर्दछ । त्यस्तै, अण्डकोष हुदैँ मुत्रमार्गमा आउने शुक्राणु स्खलनका लागि पनि मांसपेशी तथा स्नायुबीच उचित समन्वयताको आवश्यकता पर्दछ । यसकारण पनि कुल संख्यामध्ये ३१ प्रतिशत पुरुष र ४३ प्रतिशत महिला शिकार हुने अनुमान गरिएको यस यौन समस्या एक प्रोफेशनल(विज्ञ) मद्दतकर्ता बिना नै हल गर्न मुश्किल पर्दछ । पुरुषमा देखिने अधिकांश यौन जटिलता भनेकै स्लखलनमा विकार, उत्तेजना नहुनु, यौनप्रतिको चाहाना घट्दै जानु तथा पेयरोनी रोगको शिकार हुनु हो । यस्ता समस्या सामान्यतया जुनसुकै उमेर समूहलाई देख्ने भएता पनि तुलनात्मक रुपमा प्रायजसोः पाको उमेर समूहलाई यस रोगले सताउने गरेको पाइन्छ । पुरुषहरुमा देखापर्ने मुख्य ५ समस्यालाई सुचीबद्व गरी निम्न प्रकारले व्याख्या गरिएको छ । १. उत्तेजना नहुनु यौन सम्बन्ध स्थापितको समयमा लिंग उत्तेजित नहुने अवस्था नै ‘इरेक्टाइल डिसफङसन’ अर्थात् उत्तेजना नहुने अवस्था हो । यो पुरुषको यौन जीवनकालमा देखिने समस्यामध्ये एक हो । मुख्यतयाः शारीरिक एवम् मानसिक पक्षसंग सम्बन्धित यस समस्याले ४० देखि ७० प्रतिशत उमेर समूहमध्ये झण्डै ५२ प्रतिशत व्यक्तिलाई सताउने गरेको अध्ययनले देखाएको छ । यसैगरि, यस समस्याका लागि मुटुसम्बन्धिका रोग, मधुमेह, उच्च रक्तचाप, उच्च कोलेस्टोरको स्तर तथा मोटोपन, कम टेस्टोस्टेरोनको मात्रा, तनाव, चिन्ता, डिप्रेसन, पार्टनरसंगको सम्बन्ध, लामो समयसम्म एउटै औषधिको प्रयोग, निन्द्राको गडबढि, दिर्घकालीन रपमा प्रयोग गरिएको नशालु औषधको सेवन, मद्यपान एवम् सुर्तिजन्य पदार्थको सेवन, पार्किन्सन्स रोग तथा मल्टिपल स्क्लेरोसिस आदि पक्षहरु पनि उत्तिकै जिम्मेवार रहेका हुन्छन् । यद्यपि धमनीमा रक्त प्रवाहलाई अवरोध पु¥याउने कार्डियो भास्कुलर असामान्यताले लिंगको भित्री भागलाई कडा, कठोर एवम् उत्तेजित बनाउँछ । र, यो अवस्था यौन जटिलता अन्र्तगत देखा पर्ने साझा समस्यामध्ये एक हो । २. शीघ्रपतन यो अवस्थाले यौनसम्बन्ध स्थापितको शुरुवाती चरणमा नै व्यक्तिको स्खलन हुने अवस्थालाई जनाउँछ । जुन व्यक्तिको नियन्त्रण बाहिर हुन्छ । सेरोटोनिन(व्यक्तिको मुडलाई प्रभाव पार्ने रसायन) जस्ता प्राकृतिक रसायनले शीघ्रपतन समस्यामा प्रमुख भुमिका निर्वाह गरेको हुन्छ । यस्त,ै केहि औषधिहरुको सेवनले पनि व्यक्तिको स्खलन प्रकृयासंगै स्पाइनल कर्ड तथा स्नायुलाई समेत आघात पु¥याउन सक्छ । पेनाइल( लिंगमा परेका प्रभाव) लाई पनि शिघ्रपतनको मुख्य कारण मानिन्छ । यद्यपि यी मात्र नभई स्खलनको केन्द्रिय नियन्त्रण अथवा वीर्यलाई उचित मार्गमा इनरभेसन(नशामा प्रवाह गर्ने प्रकृया) प्रवाह गर्ने नली, जनन्द्रिय अथवा पुरुष ग्रन्थीमा हुने स्नायु सम्बन्धिका संक्रमण पक्षहरु लाई पनि शीघ्रपतनका अर्काे प्रमुख कारक तत्व मानिन्छ । यस समस्या व्यक्तिले आफ्नो स्खलन हुने समयमा आफ्नो लिंगलाई पार्टनरको यौनांगबाट बाहिर निकाल्ने प्राकृतिक ‘इस्कुइज’ उपायबाट नै समाधान गर्न सकिन्छ । यस उपायलाई यस्ता यौनजन्य समस्या समाधानका एक उच्च बायो–फिडब्याक समेत मानिन्छ । अर्थात्, शिघ्रपतनका कारण व्यक्तिले आफ्नो यौनसन्तुष्टि प्राप्त गर्न नसकेको अवस्थामा व्यक्तिले आफुलाई शिघ्रपतनको महशुस हुनासाथ यौनकार्यलाई रोक्दै आफ्नो स्खलन रोक्नुपर्ने हुन्छ । यहि प्रकृयालाई लगातार दो¥याउँदा व्यक्तिले लामो समयसम्म सम्भोग आनन्दको प्रत्याभुति गर्न सक्छन्, भने यसका लागि व्यक्तिले केहि स्प्रेको प्रयोग पनि गर्न सक्छन् । जस्तो लिंगको संवेनशिलतालाई कम गर्दै स्खलनलाई नियन्त्रण गर्ने ‘लिडिओकेन’ को प्रयोग । ३. ढिलो/प्रतिकुल अथवा स्खलन नै नहुनु स्खलनन नहुनु अथवा पेनिट्रेसनको बाबजुद पनि स्खलनका लागि लामो समय लाग्ने समस्यालाई विलम्बित अर्थात् ढिलो स्खलन हुनु भनिन्छ । सामान्यतयाः यस्ता समस्या लामो समयसम्म विभिन्न औषधि सेवन गरिराखेका व्यक्तिलाई औषधिको साइड इफेक्ट(दुष्प्रभाव) स्वरुप देखा पर्छ । यी समस्या धेरैजसो केशहरुमा तनाव कम गरेर तथा स्खलन हुने समयमा नियन्त्रण गरेर पनि समाधान गर्न सकिन्छ । जबसम्म व्यक्तिलाई आफु स्खलन हुन लागेको महशुस हुदैँन तबसम्म लिंगलाई प्रवेश गराई रहने सेंसेट फोकस व्यायाम पनि यसका लागि उपयुक्त रहन सक्छ । यसको ठिक विपरित वीर्य लिंगबाट बाहिर निस्कनु अगावै मुत्राशयमा नै धकेलिन्छ भने त्यस्तो अवस्थालाई ‘रेट्रोग्रेड एजाकुलेशन’ अर्थात् ‘विलम्बित स्खलनन’ भनिन्छ । यस समस्या प्रायजसो प्रोस्टेट सर्जरी अथवा मधुमेहका कारण स्नायुमा क्षति पुगेका व्यक्तिहरुमा देखिन्छ । वीर्य लिंगबाहिर नआई पुनःमुत्रमार्गमा नै फर्केर जाने र परिणाम स्वरुप पिसाबमा नै वीर्य देखिने यस अवस्थालाई कहिलेकाहिँ ड्राई(सुख्खा) अग्र्याज्म पनि भनिन्छ । केहि औषधि तथा शल्यक्रियाको माध्यमबाट मुत्राशयको ब्लाडरमा रहेको भल्भलाई बन्द गरिएको खण्डमा यस समस्याको निदान गर्न सकिन्छ, भने यसको विकल्पको रुपमा व्यक्तिले कृत्रिम गर्भधारणका लागि ब्लाडरबाट नै समेत शुक्राणु प्राप्त गर्न सक्छन् । ४. कम कामोच्छा वा यौन चाहाना नहुनु चिकित्सा क्षेत्र अन्र्तगत ‘लो लिबिडो’ भनिने समस्या व्यक्तिमा टेस्टोस्टेरोन नामक हार्माेनको मात्रा कमी भएर हुने गर्छ । जसले व्यक्तिको यौनाच्छालाई स्वतः कम गराउँछ । टेस्टोस्टेरोनले यौन ऊर्जा, वीर्य उत्पादन, मांसपेशी कपाल तथा हाडको स्वरुप लगायत व्यक्तिको मानसिक प्रकृयामा समेत प्रभाव पार्ने भएकाले यसले सहजै व्यक्तिको यौन जीवनमा समेत उत्तिकै महत्वपूर्ण भुमिका निर्वाह गरेको हुन्छ । तसर्थ शरीरमा यस हार्माेनको कमी भएमा पुरुषमा यौनेच्छाको कमी हुन गई त्यसले यौन जीवनमा समेत नकरात्मक असर पार्छ । यस्तै, कतिपय समयमा यौन उत्तेजना नहुने समस्याका कारण पनि व्यक्तिमा सम्भोगप्रतिको इच्छा हराएर जान्छ । यसैगरि डिप्रेशन, तनाव, तथा भावनात्मक सम्बन्धको उतारचढाव पनि यौनेच्छा कम गराउने मुख्य स्रोत हुन् भने, दिर्घकालीन औषधि सेवनलाई पनि यसको अर्काे कारक तत्वको रुपमा लिइन्छ । टेस्टोस्टेरोनको मात्रा कमी भई व्यक्तिलाई यौन समस्या उत्पन्न भएको महशुस भएमा व्यक्तिले चिकित्सकको सल्लाहमा हार्मोनल सप्लिमेन्ट्स(पूरक)को सेवन गर्न सक्छन् । यस्तै, मानसिक आघातका कारण सो समस्या देखा परेका व्यक्तिले भने मनोवैज्ञानिक परामर्शदात्ता वा विज्ञबाट आवश्यक सहयोग लिन सक्छन् । ५. पेरोनिज रोग संयोजित टिस्युले लिंगलाई घुमाउरो(बाउडिने) बनाउने यस समस्यालाई एक किसिमको दुर्लभ अवस्था मानिन्छ । जसकारण व्यक्तिलाई सम्भोग एवम् उत्तेजनाको दौरानमा पिडा हुने गर्छ । यस समस्यामा सामान्यतयाः टिस्युका धर्साहरु एकै ठाउँमा जम्मा हुन्छन्, जसले लिंगका संयोजित टिस्युलाई सामान्य रुपमा सिधा हुन दिदैँन । साधारणतयाः यो समस्यामा लिंगको माथिल्लो भाग निहुरिएको अथवा तल झुकेको हुन्छ । प्रत्येक ११ जना पुरुषमध्ये १ जनालाई यस पेरोनिज रोगले सताउने गरेको पाइएता पनि धेरै व्यक्तिहरुमा यससम्बन्धि उचित ज्ञानको अभाव भएको देखिन्छ । यसैगरि, कहिलेकाहिँ व्यक्तिको लिंगको माथिल्लो वा टुप्पोका भागमा देखापर्ने केहि डल्लो अथवा गाँठो हुने समस्या पनि व्यक्तिलाई पिडा दिने समस्याको प्रमुख स्रोत हुन् । केहि खोपको माध्यमबाट औषधि दिएर अथवा विकल्प स्वरुप शल्यक्रिया गरेर पनि सो गाँठो देखा परेको समस्यालाई निराकरण गर्न सकिन्छ । पुरुषका यौनजन्य समस्याका प्रमुख कारणहरु यौन सुख, सम्बन्ध, आत्मीयता तथा प्रजननमा असर पु¥याउने यौनजन्य जटिलताहरु व्यक्तिमा शारीरिक÷जैविक, सामाजिक एवम् मनोवैज्ञानिक बनावजस्ता जुनसुकै कारण पनि उत्पन्न हुन सक्छन् । तसर्थ बिरामीले समस्याको मुख्य जड थाहा पाउनका लागि परामर्शदात्ता अथवा सम्बन्धित चिकित्सकसंग सल्लाह सुझाव लिई उचित मापदण्डका रुपरेखा तयार गर्नु बुद्विमानी रहन्छ । यसका केहि कारक तत्वहरु तल निम्न रुपले समावेश गरिएको छः शारीरिक कारणहरु १. कम टेस्टोस्टेरोन तथा हार्माेनको गडबढि २. दिर्घकालीन औषधिको प्रयोग ३. एथ्रोस्क्लेरोसिस(धमनीहरु कडा हुनु) जस्ता रक्तवाहिनीको गडबढि तथा उच्च रक्तचाप ४. मधुमेह अथवा शल्यक्रियाका कारण स्ट्रोक अथवा नशामा क्षति पुगेमा ५. मधुमेह, उच्च रक्तचाप, उच्च कोलेस्टोर, हार्माेनको गडबढि, अथवा मुटुरोग जस्ता स्वास्थ्य अवस्था ६. बहु– स्क्लेरासिस अथवा पार्किन्सन्स रोगजस्ता स्नायुप्रणाली विकारहरु ७. धुम्रपान, मद्यपान तथा लागुऔषधको सेवन ८. बढ्दो उमेरले पनि धेरै हदसम्म व्यक्तिको यौनेच्छा, उत्तेजना तथा प्रदर्शन क्षमतामा हृास ल्याउँछ । मनोवैज्ञानिक कारणहरु १. वैवाहिक अथवा भावनात्मक समस्या २. यौन प्रदर्शन सम्बन्धनका तनाव ३. आत्मग्लानी अथवा डिप्रेशन ४. पुर्व यौनजन्य घटनाको आघात ५. कार्यसम्बन्धि तनाव वा चिन्ता ६. आत्मविश्वासको कमी ७. पार्टनरसंगको नसुल्झिएको दरार÷असमझदारी पुरुष यौनजन्य समस्याको पहिचान पार्टनरसंगको आफ्नो विगतका यौन अनुभवबारे मौखिक अथवा शारीरिक रुपमा सोधपुछ एवम् परीक्षण गरेर आफूमा भएको समस्याको पहिचान गर्न सकिन्छ । त्यसै स्वरुप चिकित्सकले पनि सर्वप्रथम तपाईको रक्तवाहिनी स्वास्थ्य अवस्था अझ विशेषगरीः व्यक्तिको लिंगमा हुने रक्तप्रवाह अथवा व्यक्तिले अनुभव गरेका केहि समस्या अवस्थाबारे विस्तृत जानकारी लिने गर्छ । सो परीक्षण व्यक्तिमा देखिएका लक्षण, मेडिकल तथा यौनको विगत अवस्थासंग सम्बन्धित रहन्छन् । बिरामीका यससंग सम्बन्धित प्रश्नहरु निजी हुने भएकाल ेउनीहरुलाई कुनैपनि किसिमका अप्ठ्यारो परिस्थिति सिर्जना नहोस् एवम् उचित उपचार प्रदान गर्न सकियोस् भन्नका लागि उपचारकर्ता सदैव सर्तक रहन्छन् । यौनसमस्याको उचित पहिचान पश्चात् बिरामीको अवस्था अनुरुप उनीहरुलाई युरोलोजिस्ट, इन्डोक्रोनोलोजिस्ट अथवा यौन परामर्शदात्ताका निमित्त सिफारिस गरिन्छ । चिकित्सकले समस्याको मुख्य जड पत्ता लगाउन बिरामीलाई केहि विविध किसिमका परीक्षण गर्न सल्लाह दिन्छन्, जुन निम्नानुसार रहेका छन्ः १. टेस्टोस्टेरोन, ब्लडसुगर(मधुमेह बिरामीका लागि) तथा कालेस्टोरको मात्रा थाहा पाउनका लागि रगत जाँच २. रक्तचाप जाँच ३. मलाशय परीक्षणद्वारा प्रोस्टेट जाँच ४. लिंग तथा अण्डाशयजस्ता प्रजनन अंगको परीक्षण पुरुषमा देखिने यौनरोग रोकथामका उपायहरु भविष्यमा आफूलाई कुनै पनि किसिमका यौनजन्य जटिलताको सामना गर्न नपरोस् भन्नका लागि व्यक्तिले सर्वप्रथम आफ्नो स्वस्थ मुटु स्वास्थ्यका लागि उचित ध्यान दिनु अत्यावश्यक रहन्छ । यसबाहेक समस्या उत्पन्न गराउने कारणहरु बारे पूर्वज्ञान हासिल गर्नु पनि समस्याबाट बच्ने भरपर्दाे उपाय हो । मुटुको स्वास्थ्य अवस्था व्यक्तिको यौन स्वास्थ्यसंग स्वभाविक रुपमा जोडिएको हुन्छ । जसकारण पनि स्वस्थ मुटुका लागि व्यक्तिले उचित स्वस्थ जीवनशैली तालिकालाई आत्मसात् गर्नुपर्छ । यसबाहेक स्वस्थ यौन स्वास्थ्यमा सुधार गर्नका लागि व्यक्तिले ध्यान दिनुपर्ने रोकथामका उपायहरु यसप्रकार रहेका छन्ः १. मद्यपान सेवनको नियन्त्रण तथा धुम्रपानबाट टाढै रहने २. एरोबिक्स, दौड तथा योगाको माध्यमबाट उचित स्वस्थ जीवनशैलीलाई व्यवस्थित राख्ने ३. स्वस्थ रहनका लागि हरिया तरकारीजन्य खाना सेवनको बानी बसाल्ने ४. व्यक्तिमा देखिएका यौनजन्य समस्याको मुल जड तनाव, चिन्ता तथा डिप्रेशनजन्य मनोवैज्ञानिक एवम् भावनात्मक पक्ष रहेको खण्डमा सम्बन्धित विज्ञद्वारा उचित राय लिने । यी पक्षहरु यौनजन्य समस्याको मुल जड भएका व्यक्तिहरुका लागि ‘कग्निटिभ–बिहेभिउरल’ थेरापी उचित मानिन्छ । ५. सम्बन्धमा आएका प्रत्येक उतारचढाव आफ्ना पार्टनरसंगको साझेदारीमा समाधान गर्ने । पुरुष यौन समस्याका उपचार यौनजन्य समस्याका पहिलो सामान्य उपचार भनेकै सर्वप्रथम यसका कारक तत्व/पक्षहरुको पहिचान गर्नु हो । चिकित्सकको सामान्य जाँचपछि सहजै पत्ता लागिने यसका लागि शारीरिक अथवा मानसिक जुनसुकै पक्ष पनि जिम्मेवार रहन सक्छन् । चिकित्सकले प्रायजसोः बिरामीका सो प्रकृतिका समस्या हलका निम्ति दिइने सुझावहरु यसप्रकार रहेका छन्ः १. औषधि: व्यक्तिको स्वास्थ्य समस्या अनुरुप चिकित्सकले सिफारिस गर्ने सिल्डेनाफिल(भियाग्रा), वारडेनाफिल(लेभिट्रा) तथा टडाफिल(सिआलिस) लगायतका केहि औषधि सेवनले व्यक्तिको लिंगमा हुने रक्त प्रवाहमा सुधार ल्याई सो समस्याबाट राहत दिन मद्दत गर्दछ । २. हार्माेन थेरापीः हार्माेनका कारण देखिएका व्यक्तिका समस्यालाई केहि खोप, प्याच्स, अथवा जेलको माध्यमबाट टेस्टोस्टेरोन हार्माेनको स्तरलार्ई वृद्वि गर्न एवम् गराउन सकिन्छ । ३. मनोवैज्ञानिक थेरापी: यौन स्वास्थ्यलाई प्रत्यक्ष असर पु¥याउने तनाव, डिप्रेशन, डर, ग्लानी आदि समस्या समाधानका लागि व्यक्तिलाई परामर्शदात्ताको आवश्यकता पर्न सक्छ । यसका लागि भावनात्मक आघात अनुरुप व्यक्तिले मनोपरामर्शदात्ता, कपल थेरापिस्ट(दम्पती परामर्शदात्ता), अथवा यौन विशेषज्ञमार्फत उचित मद्दत प्राप्त गर्न सक्छन् । ४. मेकानिकल एड्स: उत्तेजना नहुने समस्या देखा परेका व्यक्तिलाई चिकित्सकले भ्याकुम अथवा पेनाइल इम्प्लान्टको सल्लाह दिन सक्छन् । स्रोतहरुः क्लिभल्याण्ड क्लिनिक(२०१९), सेक्सुअल डिफङशन इन मेल्स, आर्टिकल डा. डर्क रोजिङ एट अल (२००९), मेल सेक्सुअल डिफङशन, डोचेसअर्टेब्ल्यट इन्टरनेशनल केभिन सी. जोर्न एण्ड सी. सील जेआर. (२०१९), सेक्सुअल प्रोब्लम्स इन मे, मेडिसिननेट सब्रिना फेल्सन (२०२१), अन्डरस्टाण्डिङ मेल प्रोब्लम–डायग्नोसिस एण्ड ट्रिटमेन्ट, वेब एमडि नेहा पाठक(२०२१), सेक्सुअल प्रोब्लम्स इन मेन, वेबएमडि जोन हप्किन्स मेडिसिन, पेरोनिज डिजिज, हेल्थ आर्टिकल क्लिनिकवान डटकमबाट साभार

काठमाडौँ — नारायणहिटी संग्रहालयका निवर्तमान कार्यकारी निर्देशकसहित संलग्नहरुलाई सार्वजनिक सम्पदा विरुद्धको कसुरमा कारबाही गर्न संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रालयले बुधबार प्रहरी प्रधान कार्यालयलाई पत्र पठाएको छ । मन्त्रालयका प्रवक्ता डा. टोकराज पाण्डेका अनुसार, नारायणहिटी दरबार संग्रहालय परिसरमा क्यान्टिन/क्याफ्टेरिया संचालनसम्बन्धी अध्ययन तथा छानबिन प्रतिवेदनसहित मन्त्रालयले निवर्तमान कार्यकारी निर्देशक भेषनारायण दाहाल र बतास समूहको बी म्यानेजेन्टका संचालकलाई मुलुकी अपराध संहिता २०७४ को दफा १४७ अनुसार कारबाहीका लागि लेखी पठाएको हो । यस संहिताले राष्ट्रिय तथा सार्वजनिक सम्पदा पूर्वस्वीकृतीबिना अतिक्रमण, भोगचलन गर्न नपाइने भनेको छ । यो कसुर प्रमाणित भएमा कसुर गर्ने वा गराउने व्यक्तिलाई तीन वर्षसम्म कैद वा तीस हजार रुपैयाँ जरिवाना वा दुवै सजाय हुन सक्ने भनेको छ । मन्त्रालयले प्रहरीलाई निवर्तमान कार्यकारी निर्देशक दाहालले ‘सार्वजनिक सम्पत्तिको संरक्षण संवर्द्धन गर्न नसकेकाले’ कारबाही गर्न पत्र लेखेको मन्त्रालयका एक उपसचिवले बताएकाे कान्तिपुर अनलाइनमा उल्लेख छ । उनका अनुसार, उक्त पत्रमा दाहालले सरकारले दिएको जिम्मेवारी कुशलतापूर्वक निर्वाह गर्न नसकेको, बी म्यानेजमेन्टले गरेको अतिक्रमण रोक्न नसकेको उल्लेख गरिएको छ । यस्लाई भ्रष्टाचारजन्य क्रियाकलाप भएकाले आवश्यक कारबाहीका लागि अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगलाई पनि लेखी पठाइएको कान्तिपुर अनलाइनले जनाएकाे छ ।

काठमाडौंः विभिन्न संचार सम्बद्ध संघ–संगठनका नेताहरुले प्रतिगमन र निरङ्कुशताका विरुद्ध वृहत मोर्चाबन्दी जरुरी भएको बताएका छन् । उनीहरुले प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको कदमले मुलुक पश्चगमनतिर धकेलेकाले सम्पूर्ण पत्रकार÷संचारकर्मीले पूर्ण लोकतन्त्र र प्रेस तथा अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताको रक्षाका लागि एकताबद्ध भएर आन्दोलनमा होमिनु पर्ने बताए । आसन्न पत्रकार महासंघको महाधिवेशनलाई आन्दोलनकै रुपमा मनाउन आह्वान गर्दै नेताहरुले त्यसका लागि तयारी थाल्नु पर्नेमासमेत जोड दिएका थिए । सोमबार राजधानीको संवाद डबलीमा भाएको ‘अहिलेको राजनीतिक जटिलता र पत्रकारको भूमिका’ बिषयक अन्तरक्रिया कार्यक्रममा प्रेस संगठन नेपालका संयोजक महेश्वर दाहालले प्रधानमन्त्री केपी ओलीले मुलकलाई पछाडि धकेलेकाले उनको अलोकतान्त्रिक कदमविरुद्ध आन्दोलित हुनुपर्ने बताए । दाहालले भने, ‘प्रधानमन्त्रीको कदम एकात्मक सामन्ति प्रणालीतर्फ उन्मुख छ, त्यसलाई रोक्न मोर्चाबन्दी कसौं ।’ दाहालले पत्रकार महासंघको भावी नेतृत्व साझा चरित्रको हुनुपर्ने र लोकतन्त्रको रक्षा र प्रेस तथा अभिव्यक्ति स्वतन्त्रतालाई मुल एजेण्डा बनाएर आन्दोलनमा होमिनु पर्ने सुझाब दिए । नेपाल प्रेस युनियनका महासचिब अजयबाबु शिवाकोटीले लोकतन्त्रको रक्षार्थ पत्रकारहरु जहिलेपनि लडिरहेको इतिहास स्मरण गर्दै अहिलेको संकटबाट मुक्ति पाउन संयुक्त आवाज लिएर आन्दोलित हुनुपर्ने धारणा राखे । उनले अबको महासंघको नेतृत्व साझा चरित्रको बनाउन जस्तोसुकै त्याग गर्न तयार रहेको प्रतिबद्धता व्यक्त गरे । ‘मुख्य कुरा गुम्न लागेको लोकतन्त्रको रक्षा गर्नु हो, यो साझा मुद्धामा युनियन सबै पत्रकारहरुसँग हातेमालो गर्न तयार छ’, शिवाकोटीले भने । क्रान्तिकारी पत्रकार महासंघका अध्यक्ष इन्द्र राउतले अहिलेको सरकार प्रतिगामी र फासिवादी चरित्रको भएकाले त्यसको विकल्पमा अग्रगामी एजेण्डा लिएर पत्रकारहरु आन्दोलित हुनुपर्ने विचार व्यक्त गरे । प्रेस स्वतन्त्रको रक्षा, जनजिविकाको सुनिश्चितता र जनतामा आधारित गणतन्त्र प्राप्तिका लागि सबै तप्काले संयुक्त संघर्षको उठान गर्नुपर्ने बताए । क्रान्तिकारी पत्रकार संगठन, नेपालका उपाध्यक्ष जन्मदेव जैसीले असफलसिद्ध संसदवादको विकल्प नखोजी पत्रकारहरुका आधारभूत समस्या हल नहुने र जनताका राजनीतिक तथा मौलिक अधिकारको ग्यारेण्टी नहुने भएकाले जनताले प्रत्यक्ष अनुभूति गर्ने खालको पूर्ण जनतान्त्रिक व्यवस्था स्थापनाका लागि पत्रकार, नागरिक समाज, बुद्धिजीवी आम नागरिक मिलेर संयुक्त आन्दोलनको उठान गर्नुपर्ने बताए । पत्रकार महासंघका केन्द्रीय सदस्यसमेत रहेका जैसीले महासंघ श्रमजीवीहरुको आस्थाको केन्द्र र साझा चरित्रको बनाउन सबै पक्षले दृढता व्यक्त गर्नुपर्नेमा जोड दिए । प्रगतिशील पत्रकार संघका निवर्तमना अध्यक्ष नारायण शर्माले संकटको भूमरीमा फसेको मुलुकलाई जोगाउन पत्रकारहरुको भूमिका महत्वपूर्ण हुने बताए । पछिल्लो राजनीतिक संकट ठूलो डिजाइनबाट उत्पन्न भएको प्रष्ट्याउदै शर्माले संयुक्त दबाब सिर्जना गरेर लोकतन्त्रको रक्षा गर्नुपर्ने धारणा राखे । उनले पत्रकार महासंघलाई साझा संस्थाको रुपमा स्थापित गर्न ठूला संगठनहरुले त्याग गर्दै सबैलाई समेटेर लैजाने दृढता देखाउन सुझाए । प्रेस नेपालका अध्यक्ष केशव अर्यालले लोकतान्त्रिक विधिबाट चुनिएको वर्तमान ओली नेतृत्वले त्यही आधारलाई भत्काउदै जनताको स्वतन्त्रतामाथि धाबा बोल्नेतिर मुखरित भएकोले पत्रकार तथा संचार जगतले त्यसविरुद्ध लड्ने बेला आएको बताए । मधेशी पत्रकार मञ्चका अध्यक्ष मोहन सिंहले जनयुद्ध, जन–आन्दोलन तथा मधेश आन्दोलनबाट निर्माण भएको संघीयतालगायतका उपलब्धिहरुलाई उल्टाएर प्रतिगमन लाद्ने ओली सरकारलाई पत्रकार र आम जनसमुदाय मिलेर संयुक्त आन्दोलनको बलमा लोकतन्त्रलाई संस्थागत गर्नुपर्ने बताए । मिडिया नेपालका अध्यक्ष गोपाल पौड्यालले वर्तमान राजनीतिक संकटलाई सम्पूर्ण लोकतान्त्रिक समुदायले अहिलेको अलोकतान्त्रिक सरकारको जनवीरोधी रबैयाको भण्डाफोर गर्नुपर्ने धारणा राखे ।

काठमाडौंः निर्वाचनमा आयोगमा नेकपा एमाले पार्टी दर्ताका लागि निवेदन परेको छ । तत्कालीन नेकपा एमाले र माओवादीबीच एकता भएर नेकपा गठन भइसकेपछि एमाले अस्तित्वमा नरहेको बेला नेकपा एमाले नाममा पार्टी दर्ताका लागि निर्वाचन आयोगमा निवेदन परेको हो । दलको अध्यक्ष सन्ध्या तिवारी छन् । उनी मोरङको विराटनगर महानगरपालिका–६ की हुन् । १२ असारमा महासचिव मनिषकुमार उपाध्यायले आयोगमा निवेदन दिएका थिए । दलले आफ्नो छापमा डाँडामा उदाउँदो सूर्य राखेको छ । नेकपा एमाले दल दर्ताका लागि निर्वाचन आयोगमा निवेदन परेपछि सत्तारुढ नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (नेकपा) मा खैलाबैला मच्चिएको छ । वामदेव गौतमसहित कतिपय नेताले नेकपाकै अध्यक्ष एवं प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीकै निर्देशनमा एमाले दर्ता गर्न खोजिएको दाबी गरेका छन् । कार्यसमिति अध्यक्ष सन्ध्या तिवारी, उपाध्यक्ष भगवती खड्का, महासचिव मनिष कुमार उपाध्याय । प्रदेश सचिव अस्मिता सुनार (सचिव प्रदेश १), दावा लामा (सचिव प्रदेश २), जयराम रावत (सचिव प्रदेश ३), खगेन्द्र प्रसाद भुषाल (सचिव प्रदेश ४) राधा पुरी (सचिव प्रदेश ५), हिरा बहादुर बोहोरा (सचिव प्रदेश ६), तारा देवी शाही (सचिव प्रदेश ७) । सदस्यहरूः पवन विष्ट, निलम पोखरेल, किरण लामिछाने, उमेश महतो, उषा कुमारी झा, उदिपराज गिरी, पूर्णिमा तामाङ, निश्चत बस्नेत, सञ्जीव विष्ट, विनिता कार्की र विमला विष्ट रोका ।

काठमाडौं । सन् २०२२ मा कतारमा आयोजना हुने फिफा विश्वकपअन्तर्गत एसियाली राष्ट्रको दोस्रो चरण छनोटको पहिलो खेलमा नेपालले लज्जास्पद हार व्यहोरेको छ। बिहीबार राति भएको खेलमा कुवेतसँग भएको समूह चरणको पहिलो खेलमा नेपालले ७-० को हार व्यहोरेको हो । नेपालविरुद्ध आक्रामकरुपमा प्रस्तुत भएको कुवेतले पहिलो हाफमा २ र दोस्रो हाफमा ५ गोल गरेको हो । ६ मिनेटमै कुवेतले अग्रता बनाएको थियो । १३औं मिनेटमा दोस्रो गोल खाई २-० ले पछि परेको नेपालले कुवेतका धेरै प्रहार विफल बनाए पनि खेलमा फर्कन सकेन । कुवेतले त्यसपछि ५०औं, ५९औं, ६७औं मिनेटमा गोल गर्यो । ९० मिनेटपछि थपिएको चौथो र ७औं मिनेटमा पनि नेपालले गोल खायो । नेपालले अर्को खेल मंगलबार चाइनिज ताइपेइसँग खेल्नेछ । लामो तयारी गरी कुवेत गएको नेपालले पहिलो खेलमा नै निराशाजनक प्रदर्शन गर्यो । बलियो कुवेतलाई कम्तिमा बराबरीमा रोक्ने नेपालको लक्ष्य सफल हुन सकेन् । नेपाल र कुबेतबीच यसअघि ६ पटक भिडन्त भएको थियो। कुबेत पाँच खेलमा विजयी भएको छ। एक खेल बराबरीमा सकिएको छ। दुई टोलीबीच पछिल्लो पटक गत मार्चमा मैत्रीपूर्ण खेल भएको थियो। उक्त खेलमा नेपाल १–० गोलले पराजित भएको थियो। फिफा वरीयतामा पनि कुबेत केही बलियो छ। कुबेत १५६औं र नेपाल १६६औं स्थानमा छ।

महेन्द्रनगर, पुष १४ । कञ्चनपुरमा हुन लागेको म्याराथन मार्चको तयारी पूरा भएको छ । जैविक धार्मिक पर्यटन मार्ग म्याराथन मार्चको पूर्व सन्ध्यामा आज जैविक मार्गको अवलोकनसमेत गरिएको छ । भीमदत्त नगरपालिकाका नगर प्रमुख सुरेन्द्र विष्ट, नगर उप प्रमुख सुशिला चन्द सिह र नगर प्रवक्ता राजेन्द्र पाण्डेयसहितले अवलोकन गरेका छन् । भीमदत्त नगरपालिकाले ‘पुष पन्ध्र’ को अवसरमा आइतबार जैविक धार्मिक पर्यटन मार्गमा म्याराथन मार्च आयोजना गर्न लागेको छ । प्रतियोगिताका सबै तयारी गरिएको छ । प्रतियोगितामा एक हजार भन्दा प्रतिस्पर्धी सहित १० हजार भन्दा बढी स्थानीय जैविक मार्ग मार्चमा सहभागी हुने भएका छन् । भीमदत्त नगरपालिकाका नगर प्रमुख सुरेन्द्र विष्टले समृद्ध भीमदत्त नगरको परिकल्पना अन्र्तगत जैविक मार्ग निर्माण गरी म्याराथन गर्न लागिएको बताए । ‘समृद्ध नगरको परिकल्पना साकार पार्न यो मार्ग बनाएका हौ, पर्यटनका अथाह सम्भावना छन्, जैविक मार्गमा खेल पर्यटन प्रवद्र्धनका लागि म्याराथन आयोजना गरिएको छ’ उनले भने, ‘यसमा सबै क्षेत्र समावेश गरेका छौं, आगामी दिनमा प्रतियोगितालाई निरन्तरता दिनेछौ ।’ जैविक मार्गले घाँडीघाँचका वासिन्दालाई यातायात सुविधा बाहेक धार्मिक पर्यटन प्रवद्र्धन, अतिक्रमण रोकिने, वन संरक्षण तथा मानव र वन्यजन्तुवीच द्वन्द न्यूनीकरण हुने नगर प्रमुख विष्टले बताए । रौटेलादेखि ब्रह्मदेबसम्मको १५ किलोमिटर लम्बाईको जैविक मार्गले उत्तरी क्षेत्रका सबै धार्मिक पर्यटकीय स्थल एक आपशमा जोडिएका छन् । भीमदत्त नगरपालिकाका नगर उप प्रमुख चन्दले जैविक मार्गबाट नगरको चौतर्फी विकास हुने बताइन् । ‘यो मार्गको धेरै फाइदा छ, स्थानीयलाई हिँड्नलाई सहज हुन्छ, वन संरक्षण हुन्छ, खोला नियन्त्रण हुन्छ, पर्यटन प्रवद्र्धन हुन्छ’ उनले भनिन्, ‘यसबाट नगर विकासको ढोका खुलेको छ ।’ जैविक मार्गको प्रस्थान बिन्दु रौटेलामा नगर प्रमुख विष्टले पत्रकारहरुलाई जैविक मार्ग र माराथन मार्च सम्बन्धी जानकारी गराए । नगर प्रमुख विष्टले स्थानीय तह निर्वाचनको चुनावी प्रतिवद्धता अनुसार गत आर्थिक वर्षमा जैविक मार्ग निर्माण गरेका हुन् । चुनावमा जैविक मार्गलाई प्रमुख चुनावी एजेण्डा थियो । सुदूरपश्चिम सरकारले जैविक मार्गलाई महाकाली, गोदावरी र कर्णाली मार्ग नामारकण गरी डिपिआरका लागि दुई करोड बजेट विनियोजन गरेको छ । भीमदत्तका नगर प्रमुख विष्टले नगरको गौरवको योजनाका रुपमा जैविक मार्ग निर्माण गरेका हुन् ।

आमा बन्ने प्रत्यके महिलाको सुन्दर सपना हुन्छ । तर कतिपय आमा बन्न अवसरबाट बञ्चित हुन्छ र जविनभर तनाव झेल्छन् । महिलाका लागि यो भन्दा सुन्दर र खुशीको अर्को कुनै कुरा हुनै सक्दैन् । आमाबुवा भएर जुन जिम्मेदावारी मानिसहरुले बहन गर्छन त्यो भन्दा ठूलो अर्को कुनै जिम्मेवारी पनि हुँदैन् । र हरेका आमाबुवाले आफ्नो जिम्मेवारी कुशलतापूर्व निर्वाह गनेृ भरमग्दुर प्रयास गर्छन् । त्यसमा केही मात्रे पूर्णरुपमा सफल हुन सक्छन् । अहिलेको यो महंगीको जमानामा आफ्ना सन्तानलाई राम्रो पारिवारिक वातावरण दिन एउटा वा त्यसभन्दा बढी दुईवटासम्म बच्चा एउटा परिवारका लागि राम्रो मानिन्छ । तर आज हामी यहाँ तपाईहरुलाई त्यस्ता आमाबुवाका बारेमा जानकारी दिदै छौं जसले एक वा दुईवटा मात्रै नभएर ६९ वटा बच्चालाई जन्म दिए । सुन्दै विश्वास नलाग्ने र पत्याउनै गाह्रो हुने यो वास्तविक घटना हो । यी महिला विश्वकै बहुचर्चित स्थान जहाँ पछिल्ला कयौं दशक सो क्षेत्रका लागि इजराइल र प्यालेस्टाइनीहरुबीच सधै तनावग्रस्त क्षेत्र ‘गाँजा’ कि हुन् । उनले ६९ जना बच्चा जन्माएर विश्वमा सबेभन्दा धेरै बच्चा जन्माउने आमा बनेकी छन् । ४० वर्षको उमेरमै ६९ बच्चाको आमा बनेर यी महिलाले संसारमै सबैभन्दा धेरै बच्चाको आमा बन्ने रेकर्ड बनाएकी छन् । तर अफसोस कुरा यो छ कि आफ्नो ६९ औं बच्चा जन्माउने क्रममा उनको मृत्यु भएको थियो । तर यी महिलाले एक पटकमा कतिवटासम्म बच्चा जन्माइन त्यसबारेमा केही बताइएको छेन् । साथै उनका ६९ सन्तानमा कति छोरा र कति छोरी छन् उनीहरुको स्वास्थ्य अवस्था कस्तो छ त्यो अज्ञात छ । ती महिलाको नाम के हो र उनका पति के काम वा व्यवसाय गर्छन् त्यसबारेमा पनि कुनै जानकारी दिइएको छैन । एजेन्सी

मेलम्ची, चैत्र २९ । बुहुप्रतिक्षित मेलम्ची खानेपानी आयोजनाको सुरुङको आज अन्तिम ब्रेक थ्रू भएको छ । राष्ट्रिय गौरवको मेलम्ची खानेपानी आयोजनाको मुख्य सुरुङको विशेष समारोहका बीचमा उपराष्ट्रपति नन्दबहादुर पुनले रिबन काटेर विधिवत रुपमा सुरुङको बे्रक थ्रू भयोको हो । समारोहमा खानेपानी मन्त्री बीना मगरसहित मन्त्रालयका उच्च अधिकारी, अायाेजना प्रमुखसहित ठूलाे संख्यामा स्थानीयकाे पनि उपस्थिति थियाे। उपराष्ट्रपति पुन रिबन काटेर ९ किलोमिटर लामो सुरुङको बीच भागसम्म पुगेका छन् । माओवादी नेत्री बीना मगरले खानेपानी मन्त्रालयकोे जिम्मेवारी समालेपछि चैत्र ६ गते आयोजनाको स्थलगत भ्रमण गरी २५ दिनभित्र सुरुङ निर्माणको कार्य सम्पन्न गर्न निर्देशन दिनु भएको थियो । त्यसपछि मन्त्री मगरले निरन्तर रुपमा फलोअप गरेपछि चार दिन अगाडि चैत्र २७ गते राति नै सुरुङको अन्तिम ब्रेक थ्रू भएको थियो । सुरुङको ब्रेक थ्रू भएपनि सुरुङ निर्माणको कार्य सक्न कम्तिमा चार महिना लाग्ने बताइएको छ । तर खानेपानी मन्त्री मगर भने कम्तीमा पनि दशैं अगाडि नै मेलम्चीको पानी काठमाडौंबासीको घारामा पुर्याउने लक्ष्यमा सक्रिय रुपमा लाग्नु भएको छ ।

काभ्रे, चैत्र ३ । काभ्रेको बनेपामा नेपाली कांग्रेस कार्यकर्ता र प्रहरीबीच झडप भएको छ। स्थिति नियन्त्रण लिन प्रहरीले दुई सेल अश्रु ग्यास प्रहार गरेको बताइएको छ। केही दिनअघि हतियारसहित राजधानीबाट पक्राउ परेका कांग्रेस नेता गणेश लामाको रिहाको माग गर्दै शनिबार साँझ करीब ६ बजेतिर निकालेको मसाल जुलुस प्रहरीले नियन्त्रण गर्ने खोज्दा झडप भएको प्रहरीले जनाएको छ । मसाल जुलुस नियन्त्रण गर्ने खोज्दा प्रहरी माथि जुलसमा सहभागीले ढुङगामुढा गरेको जिल्ला प्रहरी कार्यालय काभ्रेका प्रहरी प्रमुख एसपी सहकुल थापाले बताए। लामा गएको बुधवार राजधानीको गौशालाबाट एक थान पेस्तोल र ६ राउण्ड गोलीसहित पक्राउ परेका थिए । लामाको रिहाको माग गर्दै कांग्रेस काभ्रेले आन्दोलनको नेतृत्व गरेको हो। शुक्रबार राजधानीमा पत्रकार सम्मेलन गरी काभ्रे कांग्रेसले रिहाइको माग गरेको थियो । साथै विनाशर्त रिहा नगरे आन्दोलन गर्ने चेतावनी पनि दिएको थियो ।

काठमाडौँ, चैत ४ । ऊर्जामन्त्री जनार्दन शर्माले राष्ट्रसेवक कर्मचारीलाई समेत जलविद्युत् आयोजनामा लगानीका लागि प्रोत्साहित गरिने बताएका छन् । ललितपुरमा नेपाल राष्ट्रिय जल तथा मौसम सप्ताहको उद्घाटन गर्दै मन्त्री शर्माले मुलुकको कर्मचारी प्रशासनमा रहेको सीप, ज्ञान, योग्यता तथा क्षमता र पूँजीलाई जलविद्युत् आयोजना निर्माणमा लगाउने योजनामा सरकार रहेको बताएका छन् । पश्चिम कर्णाली परियोजना अगाडि बढाउने योजना अगाडि सारिएको उनको भनाई छ । ऊर्जामन्त्री शर्माले राष्ट्रलाई समृद्ध बनाउने उज्यालो नेपाल अभियानलाई सफल पार्नुपर्ने र ‘नेपालको पानी जनताको लगानी’ नारालाई मूर्त रुप दिन लगानी प्रतिबद्धता मागिएको स्पष्ट पारे ।

काठमाडौं, पुस २४ । नेपाल विद्युत् प्राधिकरणको स्युचाटार सव स्टेसनमा समस्या उत्पन्न भएका कारण राजधानीको केही स्थान र काभ्रेपलान्चोकको बनेपालगायतका क्षेत्रमा विद्युत् आपूर्ति बन्द भएको छ । प्राधिकरणका प्रवक्ता प्रवल अधिकारीले स्युचाटारमा जडित १३२/६६ केभी प्रसारण लाइनले प्रवाह गर्ने ३६ एमभीए क्षमताको ट्रान्सफर्मरको बुकोल्ज रिलेमा अचानक प्राविधिक गडबडीले समस्या उत्पन्न भएको जानकारी दिए । प्राधिकरणको प्राविधिक टोली समस्या समाधानमा जुटिरहेको जानकारी दिँदै प्रवक्ता अधिकारीले सो समस्याका कारण चावहिल, भक्तपुर, बनेपा, पाटन, स्युचाटार लगायतका फिडरसहित अन्य स्थानमा ‘रोटेसन बेसिस’ मा कम्तीमा ३० मिनेटका दरले विद्युत् आपूर्ति बन्द हुने बताए। सो समस्याका कारण २० मेगावाट बराबरको विद्युत् आपूर्तिमा समस्या आएकाले प्राधिकरणले क्षमायाचना समेत गरेको र केही समयभित्रै समस्या समाधान हुने समेत उनले जानकारी दिए । रासस

काठमाडौँ,  मङ्सिर २७। प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ ले संविधान संशोधन र कार्यान्वयनमा राजतीतिक दलबीच राष्ट्रिय एकताको आवश्यकता औँल्याएका छन् । माउण्टेन टेलिभिजनको सातौँ वार्षिकोत्सवका अवसरमा आइतबार आयोजित एक समारोहमा ‘विजनेश प्लस टेलिभिजन’को नियमित प्रसारण शुभारम्भ गर्दै प्रधानमन्त्री प्रचण्डले संविधान संशोधनमार्फत असन्तुष्ट पक्षका जायज माग सम्बोधन गरी त्यसको स्वीकार्यता बढाउँदै कार्यान्वयन गर्नुपर्नेमा जोड दिए । “हामीले शान्ति प्रक्रियाको सुरुआत मात्रै होइन सफलतापूर्वक सम्पन्न पनि गरेका छौँ र ठूलाठूला राजनीतिक परिवर्तन पनि गरेका छौँ । हामीले संविधान जारी गर्नुभन्दा पहिला नै आवश्यकमात्रामा संविधान संशोधन गर्छौं भनेका छौँ, त्यसैले संविधान संशोधन गरी कार्यान्वयन गर्दै मुलुकलाई आर्थिक समृद्धिको बाटोमा लैजानुपर्छ”– उनले भने । नेपालको राष्ट्रिय स्वाधीनता, जनताको सार्र्वभौमसत्ता र अखण्डताबाहेक अरू सबै चिज परिवर्तनशील छन् भनेर भनेको अवस्थामा संविधान संशोधन गर्नुहुन्न भन्नु गलत तर्क हुने प्रधानमन्त्री प्रचण्डको भनाइ थियो । “म सरकारको कार्यकारी प्रमुखको हैसियतले राष्ट्रलाई एकताबद्ध गर्दै सबैलाई समेट्नका लागि तयार छु, तर अब आन्दोलन वा चक्काजाम गर्नेभन्दा पनि सहमति र संवादबाट समाधान खोज्नुपर्छ”– उनले भने । दल संविधान कार्यान्वयनको प्रक्रियामा सक्रिय भइरहेको सन्दर्भमा आर्थिक, व्यापार व्यवसाय तथा उद्योगसँग केन्द्रित भएर ‘विजनेश टेलिभिजन’को सुरूआत गर्नु आफैँमा सकारात्मक पहलकदमी भएको प्रधानमन्त्रीले बताए । अहिले आर्थिक विकासका लागि जुनसुकै देशमा पनि निजी क्षेत्र र सार्वजनिक क्षेत्रबीच सहकार्य भएको हुदा नेपालमा पनि निजीक्षेत्रसँग सार्वजनिक क्षेत्रको एकता र त्यसका आधारमा देशमा समृद्धि कायम गर्नेतर्फ विजनेश टेलिभिजनले महत्वपूर्ण योगदान पुर्याउने प्रधानमन्त्रीले बताए । नेकपा (एमाले)का उपाध्यक्ष वामदेव गौतमले दलबीचको आपसी खिचातानीको अन्त्य गर्दै मुलुकलाई आर्थिक समृद्धिको बाटोमा अगाडि बढाउनुको विकल्प छैन भने । नेपाली काँग्रेसका महामन्त्री डा शशाङ्क कोइरालाले नेपालमा राजनीतिक अस्थिरता भएसम्म आर्थिक विकास हुन नसक्ने दाबी गर्नुभयो । सहरी विकासमन्त्री अर्जुननरसिंह केसीले सबैको सहमतिका आधारमा संविधान संशोधन गर्नुपर्नेमा जोड दिए । नेपाल पत्रकार महासङ्घका अध्यक्ष डा महेन्द्र विष्ट र नेपाल उद्योग परिषद्का अध्यक्ष हरिभक्त शर्माले अबको १० वर्षसम्म बन्द हड्तालभन्दा पनि आर्थिक विकास र समृद्धिमा केन्द्रित हुन दललाई अपिल गरे । कार्यक्रममा माउन्टेन टेलिभिजनका पाँचजना कर्मचारी र र पाँचजना विज्ञापनदातालाई सम्मान गर्नुका साथै विभिन्न सांस्कृतिक कार्यक्रमसमेत प्रस्तुत गरिएको थियो । रासस  

रामेछाप । रामेछाप जिल्लाको दोरम्बा शैलुङ्ग गाउँपालिका वडा नं ३ लेखर्कमा आइतबार बिहान गएको पहिरोमा परि मृत्यु हुनेको संख्या आठ पुगेको छ । बेपत्ता तीन जना मध्ये बुधबार बिहान पहिरोमा पुरिएको अवस्थामा थप एक जनाको शब फेला परेपछि मृतकको संख्या आठ पुगेको हो । नेपाल प्रहरी, नेपाली सेना र शसस्त्र प्रहरीको संयुक्त टोलीले खोजि गर्ने क्रममा पहिरोले पुरेको अबस्थामा सोमबार दिउँसो स्थानीय २३ बर्षकी बिन्दा पहरीको शव फेला पारेको जिल्ला प्रहरी कार्यालय रामेछापका प्रहरी प्रमुख प्रदिप कुमार सिंहले जानकारी दिनुभयो । पहिरोमा अझै दुई जना बेपत्ता छन् । पहिरोमा परेर मृत्यु हुनेको संख्या आठ पुगेको जिल्ला प्रहरी कार्यालय रामेछापले जनाएको छ । पहिरोका कारण लेखर्कका ५९ परिवार बिस्थापित भएका छन् । बिस्थापित परिवारलाई गाउँ नजिकैको कण्ठेश्वर माविको भवन र गाउँ पालिकाको खाली कोठाहरुमा राखिएको गाउँपालिकाले जनाएको छ । यसैबिच सोमबार दिउँसो बसेको जिल्ला बिपत्त व्यबस्थापन समितिको बैठकले मृतक परिवारप्रति श्रद्धान्जली व्यक्त गर्दै रातह बितरणका लागि एकद्धार प्रणालीमार्फत गर्ने निर्णय गरेको छ । प्रमुख जिल्ला अधिकारी अनिता निरौलाको अध्यक्षतामा बसेको बैठकले बिस्तापितहरुको अबस्था र व्यबस्थापनका लागि अध्ययन गर्नका लागि सहायक प्रमुख जिल्ला अधिकारी किसान न्यौपानेको संयोजकत्वमा समिति समेत गठन गरेको छ ।

काठमाडौँ । संसद्लाई सत्ताको जोड घटाउभन्दा माथि राखेर जनताका आवाज बुलन्द गर्ने र समृद्ध नेपाल निर्माणका लागि आवश्यक कानुन निर्माण गर्ने थलोका रूपमा विकास गर्नुपर्नेमा राष्ट्रिय सभाका अध्यक्ष नारायणप्रसाद दाहालले जोड दिएका छन् ।  संसद् दिवसका अवसरमा आज जारी गरेको शुभकामना सन्देशमा अध्यक्ष दाहालले जनताका प्रतिनिधिहरूको सर्वोच्च थलो संसद्मा विविध विचार, दर्शन र राजनीतिक दलहरूको प्रतिनिधित्व रहने उल्लेख गर्दै हाल नेपालमा विभिन्न समयमा भएका सशक्त र सशस्त्र आन्दोलनका बलमा हामी गणतन्त्रात्मक संघीय शासन प्रणालीको प्रक्रियामा रहेका  बताएका हुन् ।  सन्देशमा उनले संसद्को गरिमालाई उच्च बनाउन र विधिको शासनप्रति इमान्दार रहन हामी सबैले संसद् दिवसका अवसरमा सामूहिक प्रतिबद्धता व्यक्त गर्नुपर्नेमा जोड दिएका छन् । अध्यक्ष दाहालले जनतालाई वास्तविक लोकतन्त्रको अनुभूति गराउन र परिवर्तनको आभास दिलाउनसके मात्रै संसद् दिवस मनाउनुको सार्थकता हुने बताए ।  संसद् दिवसका अवसरमा सम्पूर्ण नेपाली दिदीबहिनी दाजुभाइमा सुख, शान्ति, समृद्धि एवं उत्तरोत्तर प्रगतिको कामना गर्दै सन्देशमा उनले लोकतन्त्र प्राप्तिका लागि भएका विभिन्न ऐतिहासिक जनसंघर्षका, जनयुद्ध र जनआन्दोलनमा आफ्नो जीवन उत्सर्ग गर्नुभएका महान् सहिदहरूप्रर्ति  श्रद्धाञ्जली व्यक्त गरेका छन् । साथै सङ्घर्षका क्रममा बेपत्ता भएका तथा घाइते भई अपाङ्गता जीवन बिताइरहेका सम्पूर्ण योद्धाहरूप्रति उनले सम्मान  व्यक्त गरेका छन्। नेपालमा संसदीय अभ्यास सुरु भएको यस दिनले संसदीय सर्वोच्चता, विधिको शासन र लोकतन्त्रप्रति अझ इमान्दार, प्रतिबद्ध र जिम्मेवार बन्न जनप्रतिनिधि, राजनीतिक दल, नागरिक समाज र पत्रकारलगायत सबैलाई प्रेरणा दिने विश्वास अध्यक्ष दाहालले सन्देशमा व्यक्त गरेका छन् ।  विसं २०१६ असार १६ गते नेपालको पहिलो जननिर्वाचित संसद्को पहिलो बैठक बसेको थियो । सोही दिनको स्मरण गर्दै हरेक वर्ष आजकै दिन संसद् दिवस मनाउने गरिएको छ ।