काठमाडौं । राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी (राप्रपा)को केन्द्रीय कार्यसम्पादन समिति बैठक आज पनि बस्ने भएको छ। बैठक बिहान ९ बजे पार्टी केन्द्रीय कार्यालय धुम्बाराहीमा बस्ने प्रवक्ता एवं प्रचार विभाग प्रमुख मोहनकुमार श्रेष्ठले जानकारी दिए। हिजोदेखि सुरु भएको बैठकमा अध्यक्ष राजेन्द्र लिङ्देनले प्रस्तुत गरेका विभिन्न एजेण्डामा कार्यसम्पादन समिति सदस्यहरूले धारणा राख्ने क्रम जारी रहेको रहेको छ।

गोदावरी । नेपाल विद्युत् प्राधिकरण धनगढीले लामो समयदेखिको महसुल नबुझाउने ग्राहकको विद्युत् लाइन काट्न थालेको छ । धनगढी विद्युत् वितरण केन्द्रले महसुल बुझाउन पटक–पटक ताकेता गर्दासमेत आनाकानी गर्दै आएका सरकारी कार्यालय तथा व्यक्तिगत ग्राहकको विद्युत् लाइन काट्न सुरु गरेको जनाएको छ । प्राधिकरणले धनगढी र अत्तरियामा समयमै विद्युत् महसुल नबुझाउने २५३ ग्राहकको विद्युत् लाइन काटेको जनाएको छ । लामो समयदेखि विद्युत् महसुल नबुझाएका ग्राहकको बक्यौता रकम एक करोड ५३ लाख ४९ हजार ३६५ रहेको छ । वितरण केन्द्र धनगढीका प्रमुख मिथिलेशकुमार गोयलका अनुसार विद्युत् लाइन काट्न सुरु गरिएपछि १८० ग्राहकले महसुल बुझाएका छन् । एक महिनाको अवधिमा ती ग्राहकबाट ७८ लाख ३७ हजार ४९१ विद्युत महसुलबापतको रकम असुली भएको उनले जानकारी दिए । धनगढी विद्युत् वितरण केन्द्रले मालपोत कार्यालय, नापी, सडकलगायत गरी सातवटा सरकारी कार्यालयको लाइन काटेको छ । ती सात कार्यालयले ६ लाख दुई हजार ६०७ विद्युत् महसुल बुझाउन बाँकी रहेको वितरण केन्द्रले जनाएको छ । लाइन काटिएका सरकारी कार्यालयबाट एक लाख ४८ हजार ६४० मात्र विद्युत् महसुलबापतको रकम असुली भएको वितरण केन्द्र प्रमुख गोयलले जानकारी दिए । धनगढी विद्युत् वितरण केन्द्रअन्तर्गत ७९ हजार बढी ग्राहक रहेका छन् । वितरण केन्द्रले समयमा विद्युत् महसुल नबुझाउने ग्राहकको लाइन काट्ने क्रमलाई निरन्तरता दिँदै जाने जनाएको छ । विद्युत् विनियमावलीमा मिटर रिडिङ भएको ६०औँ दिनसम्म पनि वक्यौता महसुल नबुझाएमा लाइन काट्ने व्यवस्था छ । लाइन काटेको ६ महिनासम्म पनि वक्यौता महसुल नबुझाउने उपभोक्तालाई कालोसूचीमा राखी असुली प्रक्रिया अगाडि बढाउने प्रावधान रहेको छ । रासस

काठमाडौं । आज २०८० साल माघ १० गते बुधबार तदनुसार सन् २०२४ जनवरी २४ तारिखका लागि नेपाल राष्ट्र बैंकले विदेशी मुद्राको विनिमय दर तोकेको छ। अमेरिकी डलर एकको खरिद दर १३२ रुपैयाँ ७५ पैसा र बिक्री दर १३३ रुपैयाँ ३५ पैसा पुगेको छ। युरो एकको खरिद दर १४४ रुपैयाँ २१ पैसा र बिक्री दर १४४ रुपैयाँ ८६ पैसा रहेको छ। बेलायती पाउण्ड एकको खरिद दर १६८ रुपैयाँ ६५ पैसा र बिक्री दर १६९ रुपैयाँ ४१ पैसा रहेको छ। कतारी रियालको मूल्य एकको खरिद दर ३६ रुपैयाँ ४१ पैसा र बिक्री दर ३६ रुपैयाँ ५८ पैसा रहेको राष्ट्र बैंकले जनाएको छ। यस्तो छ आजको विदेशी मुद्राको विनिमय दर

काठमाडौं । जारी प्रधानमन्त्री कप पुरुष राष्ट्रिय क्रिकेट प्रतियोगिता अन्तर्गत आज तीन खेल हुँदैछन् । आज भैरहवामा गण्डकी र सुदूरपश्चिम प्रदेश आमने सामने हुँदैछन् । अहिलेसम्म गण्डकी प्रदेशले खेलेका दुबै खेलमा हार ब्यहोरेको छ र टोली प्रतियोगितामा पहिलो जितको खोजीमा रहेको छ । त्यस्तै सुदूरपश्चिमले भने आफ्ना दुबै खेल जितेर प्रतियोगितामा शानदार सुरुवात गरेको छ । त्यस्तै, कीर्तिपुरमा आज हुने अर्को खेलमा एपीएफ क्लब र मधेश प्रदेश प्रतिस्पर्धा गर्दैछन् । एपीएफले आफ्ना दुवै खेल जितेर अंक तालिकाको शीर्ष स्थानमा छ भने मधेश प्रदेशले आफ्ना ३ खेलमध्ये एकमा जित र २ मा हार ब्यहोरेको छ । त्यसैगरी, आज हुने तेस्रो खेलमा मूलपानी क्रिकेट मैदानमा कोशी प्रदेश र त्रिभुवन आर्मी क्लबबीच प्रतिस्पर्धा हुँदैछ । कोशी प्रदेशले आफ्ना तिन वटै खेलमा हार ब्यहोरेर जारी प्रतियोगितामा खराब सुरुवात गरेको छ भने आर्मीले आफ्ना २ खेलमा एक जित एक हार ब्यहोरेको छ ।

काठमाडौं । राष्ट्रिय परीक्षा बोर्डका अध्यक्ष डा. महाश्रम शर्माले विद्यार्थीले २०८० सालमा सञ्चालन हुने एसइई परीक्षामा कम्तीमा ३५ प्रतिशत अंक ल्याउनैपर्ने बताएका छन्। नेसनल प्याप्सन भक्तपुरले शैक्षिक वर्ष २०८० को एसइईमा सम्मिलित हुने विद्यार्थीका लागि आयोजित परीक्षा मार्गनिर्देशन कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्दै उनले २०८० मा एसइई परीक्षा हुँदैन भन्ने भ्रममा नपर्न विद्यार्थीलाई आग्रह गरे। बोर्डका अध्यक्ष डा। शर्माले भने, ‘एसइईमा अब एनजी (कुनै विषयमा ३५ प्रतिशत अंक नल्याएमा ननग्रेड हुन्छ) प्रणाली लागू हुँदै छ। यस वर्षकै एसइई परीक्षाबाट नयाँ ग्रेडिङ प्रणाली लागू गर्ने भएकाले अब उच्च शिक्षा अध्ययन गर्नका लागि विद्यार्थीले एसइईमा ३५ प्रतिशत अंक ल्याउनैपर्ने हुन्छ। कार्यक्रममा प्रसिद्ध उत्प्रेरक डा। ताराप्रसाद गिरीले स्कुल जीवनमा नै भविष्य बनाउनुपर्ने भन्दै शिक्षक एवं आमाबुवाको मार्गनिर्देशनमा हिँड्ने व्यक्ति सफल हुने बताए। मार्गनिर्देशनमा नेसनल प्याप्सन भक्तपुरका अध्यक्ष सञ्जय खड्काले अक्षरांक प्रणालीका कारण नपढे पनि उत्तीर्ण भइन्छ भन्ने विद्यार्थी र अभिभावक अझै भ्रममा रहेको बताए। उनले यस्ता भ्रममा नपरी सिकाइलाई मजबुद बनाउँदै लैजान विद्यार्थीलाई आग्रह गरे। कार्यक्रममा पूर्वपरीक्षा नियन्त्रक तथा उपसचिव अर्जुनबहादुर रायमाझी, नेसनल प्याब्सनका केन्द्रीय सदस्य जिबी खड्कालगायतले कोभिडका कारण बिग्रिँदै गएको पढाइको पद्धतिलाई विद्यालय, अभिभावक तथा विद्यार्थी सबैले सुधारेर लैजानुपर्नेमा जोड दिए।

काठमाडौं । सेवा निर्यात बापत नेपालले पहिलो पटक दुई खर्ब रुपियाँभन्दा बढी बराबरको विदेशी मुद्रा आर्जन गर्ने भएको छ। राष्ट्रिय तथ्याङ्क कार्यालयले सार्वजनिक गरेको चालु आर्थिक वर्ष २०७९/८० को राष्ट्रिय लेखा तथ्याङ्कअनुसार मुलुकको सेवा निर्यात चालु मूल्यमा दुई खर्ब दुई अर्ब ९७ करोड रुपियाँ पुग्ने अनुमान गरिएको हो। खासगरी पर्यटन क्षेत्रमा आएको सुधारका कारण होटल सेवा बिक्री बढ्दा यस वर्ष सेवा निर्यातबाट हुने आम्दानीमा सुधार आउने अवस्था बनेको कार्यालयका निर्देशक ईश्वरीप्रसाद भण्डारीले जानकारी दिए । “यस वर्ष नेपाल भित्रिने पर्यटकको सङ्ख्या पछिल्ला वर्षभन्दा धेरै बढेकाले त्यसबापतको आयमा व्यापक सुधार आएको छ,” उनले भने। नेपाल पर्यटन बोर्डका अनुसार २०७९ साउनदेखि २०८० वैशाख मध्यसम्म साढे छ लाखभन्दा बढी पर्यटक नेपाल भित्रिएका छन्। जुन त्यसअघिको सोही अवधिको तुलनामा डेढ लाखभन्दा बढी हो। नेपालले विशेष गरी पर्यटन, शिक्षा, यातायात तथा सूचना प्रविधिजस्ता सेवा बिक्री गरेर विदेशी मुद्रा आर्जन गर्दै आएको छ। जसको लेखाङ्कन नेपाल राष्ट्र बैङ्कले गर्छ। यसबाहेक वस्तु निर्यातबापतको हिसाबकिताब भने भन्सार विभागले राख्ने गर्छ। तथ्याङ्क कार्यालयका अनुसार चालु आवमा वस्तु निर्यात भने एक खर्ब ८२ अर्ब १३ करोड रुपियाँ पुग्ने अनुमान छ। यस हिसाबले वस्तु निर्यातभन्दा नेपालले सेवा निर्यातबाट यस वर्ष बढी आम्दानी गर्ने देखिएको छ। राष्ट्र बैङ्कका अनुसार चालु आवको आठ महिनासम्म नेपालले भ्रमण शीर्षकअन्तर्गत ३७ अर्ब १२ करोड रुपियाँ विदेशी मुद्रा आर्जन गरेको छ। जुन गत आवको आठ महिनाको तुलनामा करिब शतप्रतिशतले बढी हो। गत चैतसम्म नेपालले सोही शीर्षकमा १८ अर्ब ६९ करोड रुपियाँ बराबरको विदेशी मुद्रा आम्दानी गरेको थियो। यो गोरखापत्र दैनिकमा आज प्रकासित समाचार हो ।

भरतपुर । भरतपुर महानगरका मेयर रेनु दाहालले महानगरभित्र दीर्घकालिन महत्वका आयोजनाहरु कार्यान्वयनको चरणमा रहेको बताएकी छन् । १२ औँ नगरसभामा नीति तथा कार्यक्रम एव्म बजेट कार्यान्वयनको समीक्षा गर्दै उहाँले महानगरलाई देशकै नमुना महानगरमा रुपान्तरण गर्न थुप्रै विकास निर्माणले गति लिएको बताइन् । उनका अनुसार पुस मसान्तसम्म महानगरभित्र थप २६ किमि सडक कालोपत्रे भएको छ । महानगरभित्र हालसम्म ६ सय ४८ किमि सडक नयाँ कालोपत्रे बनिसकेको छ । ६ महिनामा ४ दशमलव ५ किमि सडक मर्मत र १० किमि सडक ग्राबेल गरिएको छ । ४ सय ३२ किमि सडक स्तरोन्नती अर्थात ग्राबेलिङ गरिएको छ । मेयर दाहालले पूर्वपश्चिम राजमार्गको नारायणी नदीमा सिग्नेचर ब्रीज निर्माणका लागि टेण्डर भैसकेको बताइन् । नारायणी तटमा सि–बिच मोडेलको विकास गर्ने काम अगाडि बढेको जानकारी दिइन् । नारायणी नदी नियन्त्रण आयोजनाबाट १५ करोड ५० लाख, सघन सहरी विकास आयोजनाबाट २ करोड, पर्यटन विभागबाट ७ करोड सहित २४ करोड ५० लाख बराबरको काम भैरहेको बताइन् । मेयर दाहालले नारायणी नदी आसापासका वस्तीलाई डुबान हुनबाट जोगाउन तटबन्धनको काम भैरहेको बताइन् । नारायणी तटबन्धनको काम ५ खण्डमा २ अर्ब ५४ करोड ५० लाखको ठेक्का सम्झौता भएर काम अगाडि भएको जानकारी दिइन् । पुलचोकदेखि गोन्द्राङसम्म हरियाली सहितको ६ लेनको सडक फुटपाथ र सर्भिस ट्रयाक निर्माण भैरहेको बताउनुभयो । यस्तै वाइपास सडक ४ लेनमा विस्तार कार्य अन्तिम चरणमा पुगेको उल्लेख गरिन् । हुलाकी सडकको १९ किमि विस्तार, भरतपुर–मेघौली–गोलाघाट (सहायक राजमार्ग) खण्डको ८ किमि सडक निर्माणाधिन रहेको जानकारी दिइन् । यस्तै निर्माणाधिन सिटी हल आगामी आर्थिक वर्षमा सम्पन्ने हुने अवस्थामा पुगेको बताइन् । भरतपुर महानगरको रिंगरोडको ८८ किमि मध्ये ४२ किमि सडक निर्माण सम्पन्न हुने चरणमा पुगेको बताइन् । मेयर दाहालले आगामी वर्ष २०८० लाई ‘घुमौं भरतपुर’ अभियान चलाउने बताइन् । महानगरको पर्यटन प्रवर्धनका लागि भरतपुर–पोखरा–लुम्बिनी गोल्डेन ट्रयाङगल टुरिजम् सर्किटको अवधारणालाई अगाडि बढाइएको बताइन् । महानगर क्षेत्रको पर्यटन प्रवर्धन र विकास गर्न निजी क्षेत्रको समेत सहकार्यमा पर्यटकीय गन्तव्य पहिचान गरी ६ रात ७ दिनको टुर प्याकेज घोषणा गरिएको जानकारी दिइन् । भरतपुर । भरतपुर महानगरपालिकाले पुरक बजेट ल्याएको छ । १२ औँ नगरसभामा महानगरले २५ करोड ९५ लाख ४१ हजार बराबरको पूरक बजेट ल्याएको हो । उपमेयर चित्रसेन अधिकारीले पूरक बजेट प्रस्तुत गर्दै उनले पूरक बजेट ल्याउँदा थप दायित्व सृजना नहुने बताए । अख्तियारी रकम प्रयाप्त नभएमा वा कुनै सेवा वा क्षेत्रमा बढी खर्च गर्नुपरेमा स्थानीय तहले पूरक बजेट ल्याउन सक्ने व्यवस्था छ । थप २४ वटा नयाँ कार्यक्रम तथा शिर्षकहरुमा बजेट परेको हो । पशु विकास तथा दूध अनुदानमा १ करोड ९० लाख, विपन्न आर्थिक सहायता मृगौला डायलासिसका लागि १ करोड ५० लाख, परियोजना बैंक तयारीका लागि ९३ लाख ४१ हजार, समपुरक साझेदारी कोषमा ५ करोड, विशेष आकस्मिक कोषमा ३ करोड, वेपत्ता तथा घाइते परिवारको लागि २० लाख, विपन्न आर्थिक सहायतका लागि ५ लाख, भरतपुर आँखा अस्पताललाई १ करोड, वडास्तरीय पार्क वडा नम्बर १८ मा ३० लाख, एमआरसी सेण्टर स्थापनाका लागि ८ लाख बजेट छुट्टाइएको छ । यस्तै स्मार्ट सिटी माष्टर प्लान निर्माणका लागि १ करोड, मागमा आधरित सडक तथा अन्य पूर्वाधार निर्माणमा ३ करोड, मागमा आधरित ग्राबेलिङका लागि १ करोड, ह्युमपाइप खरिदका लागि ५० लाख बजेट छुट्टाएको छ । महानगरले चालु आर्थिक वर्षका लागि ५ अर्ब ८४ करोड ४२ लाख ५६ हजार बजेट प्रस्तुत गरेको थियो । पुस मसान्तसम्म चालु तर्फ ८८ करोड ६३ लाख १९ हजार र पूँजिगत तर्फ ५३ करोड ८३ लाख १७ हजार खर्च भएको जनाइएको छ । पूँजिगत तर्फ ३५ र चालु तर्फ १७ प्रतिशत खर्च भएको महानगरले जनाएको छ । महानगरले १ अर्ब ५० करोड राजश्व संकलन गर्ने लक्ष्य लिएकोमा पुस मसान्तसम्म ३४ करोड २९ हजार अर्थात २२ प्रतिशत मात्रै संकलन भएको छ । “स्रोत सुनिश्चत गरेर योजना समयमै सम्पन्न गर्न पूरक बजेट ल्याएका हौँ”, उपमेयर अधिकारीले भन्नुभयो, “समुन्नत र सुदृद्ध महानगर बनाउन सहयोग पुग्ने अपेक्षा छ ।” महानगरले पुरक बजेट ल्याएपछि अब महानगरको कुल बजेट ६ अर्ब १० करोड ३७ लाख ९७ हजार ४ सय रुपैयाँ पुग्नेछ । चितवन । भरतपुर महानगरपालिकाको १२ औँ नगर सभा पूरक बजेट र विभिन्न ऐनहरु अनुमोदन गर्दै सम्पन्न भएको छ । शुक्रबार बीपी कोईराला मेमोरियल क्यान्सर अस्पतालको अडेटेरियम हलमा भएको नगर सभाले महानगरको विकासका कामलाई तीब्रता दिदै आर्थिक गतिविधिलाई चलयमान बनाउने गरी भएका निर्णयहरुलाई सर्वसम्मत अनुमोदन गरेको छ । भरतपुर महानगरपालिकाले शिक्षा ऐन, २०७५ (तेस्रो संशोधन) र भरतपुर महानगरपालिका सहकारी ऐन, २०७५ (तेस्रो संशोधन) लाई सर्वसम्मत रुपमा अनुमोदन गरेको हो । यस्तै मेलमिलापकर्ताहरुको सूचीकरण गर्ने प्रस्ताव पनि सर्वसम्मत अनुमोदन भएको छ । नगरसभालाई सम्बोधन गर्दै मेयर दाहालले भरतपुरको विकासको लागि पार्टीभन्दा माथि उठेर विगतको कार्यकालमा काम गरेको र यो कार्यकालमा पनि निश्पक्ष रुपमा काम गर्ने बताइन् । मेयर दाहालले भरतपुरको समृद्धिको लागि कुनै पनि योजनालाई अगाडि बढाउन तयार रहेको प्रष्ट पार्नुभयो । भरतपुरमा भईरहेको सन्तुलित विकासलाई निरन्रता दिन अहोरात्रा खट्ने गरेको उनको भनाई थियो भरतपुरलाई एउटा उचाईसम्म पुराएर यो अन्तिम कार्यकाल पुरा गर्ने उद्देश्यका साथ दीर्घकालिन महत्वका विकासका पूर्वाधारलाई प्राथामिकतामा परेको बताइन् । मेयर दाहालले करको दर नभई करको दायारा फराकिलो बनाई भरतपुरको अन्तरिक आम्दानीलाई बलियो बनाउन सबै जनप्रतिनिधिहरुले हातेमालो गर्नुपर्नेमा जोड दिइन् ।    

काठमाडौंः निर्वाचनमा आयोगमा नेकपा एमाले पार्टी दर्ताका लागि निवेदन परेको छ । तत्कालीन नेकपा एमाले र माओवादीबीच एकता भएर नेकपा गठन भइसकेपछि एमाले अस्तित्वमा नरहेको बेला नेकपा एमाले नाममा पार्टी दर्ताका लागि निर्वाचन आयोगमा निवेदन परेको हो । दलको अध्यक्ष सन्ध्या तिवारी छन् । उनी मोरङको विराटनगर महानगरपालिका–६ की हुन् । १२ असारमा महासचिव मनिषकुमार उपाध्यायले आयोगमा निवेदन दिएका थिए । दलले आफ्नो छापमा डाँडामा उदाउँदो सूर्य राखेको छ । नेकपा एमाले दल दर्ताका लागि निर्वाचन आयोगमा निवेदन परेपछि सत्तारुढ नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (नेकपा) मा खैलाबैला मच्चिएको छ । वामदेव गौतमसहित कतिपय नेताले नेकपाकै अध्यक्ष एवं प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीकै निर्देशनमा एमाले दर्ता गर्न खोजिएको दाबी गरेका छन् । कार्यसमिति अध्यक्ष सन्ध्या तिवारी, उपाध्यक्ष भगवती खड्का, महासचिव मनिष कुमार उपाध्याय । प्रदेश सचिव अस्मिता सुनार (सचिव प्रदेश १), दावा लामा (सचिव प्रदेश २), जयराम रावत (सचिव प्रदेश ३), खगेन्द्र प्रसाद भुषाल (सचिव प्रदेश ४) राधा पुरी (सचिव प्रदेश ५), हिरा बहादुर बोहोरा (सचिव प्रदेश ६), तारा देवी शाही (सचिव प्रदेश ७) । सदस्यहरूः पवन विष्ट, निलम पोखरेल, किरण लामिछाने, उमेश महतो, उषा कुमारी झा, उदिपराज गिरी, पूर्णिमा तामाङ, निश्चत बस्नेत, सञ्जीव विष्ट, विनिता कार्की र विमला विष्ट रोका ।

शिक्षकहरू चेतनाका आलोक हुन् । गाउँ समाजका चेतनशील वर्ग हुन् । अभिभावकका सल्लाहकार हुन् । विद्यार्थीका जीवननिर्माता हुन् । शैक्षिक प्रणालीका कार्यान्वयनकर्ता हुन् । यति धेरै भूमिका बोकेका शिक्षकहरू युगको चेतना र बदलिएको शिक्षण शैलीलाई अनुसरण गर्न सक्षम नभएमा शिक्षाको जग भत्कन्छ, गुणस्तर खस्कन्छ । शिक्षाविद् इग्न्यासियो न्याचोले यदि हामीले पढाएको तरिकाले विद्यार्थीहरूले बुझेनन् भने शिक्षण विधिलाई उनीहरूले बुभ्mने तरिकामा बदल्नुपर्छ भनेका छन् । यसको अर्थ शिक्षण विधि शिक्षक केन्द्रित होइन कि विद्यार्थीहरूले बुभ्mने तरिकामा आधारित हुनुपर्छ भन्ने हो । हाम्रो देशको शिक्षण शैली परम्परागत प्रवचनमा आधारित न्यारेसन सिक्नेस्बाट ग्रस्त भएको विज्ञहरूको बुझाइ छ । यस शिक्षण शैलीमा बालबालिकाहरूको रुचि, क्षमता, प्रवृत्ति र समस्यालाई ध्यान दिएको पाइँदैन । शिक्षण केवल विषयवस्तुको वर्णन गर्ने, कण्ठस्थ गर्न लगाउने, घोकाउने जस्ता शास्त्रीय शैलीबाट प्रभावित भएकाले हाम्रो देशका शिक्षालयहरू परम्परागत शिक्षण शैलीबाट माथि उठ्न सकेका छैन्।न् । आधुनिक शिक्षण पद्घतिले सहभागितामूलक बालकेन्द्रित शिक्षण सिकाइलाई जोड दिन्छ । शिक्षकले विद्यार्थीको उमेर, पूर्वयोग्यता, अभिरुचि, मनोविज्ञानलगायतका सिकाइलाई प्रभाव पार्ने तŒवहरूको ध्यान दिएर शिक्षण गर्नुपर्छ । शिक्षाशास्त्री रोबर्ट फोस्टर्का विचारमा शिक्षण आपूmमा भएको ज्ञानलाई सिकारूमा स्थानान्तरण गर्ने कला हो । यो कलालाई दार्शनिक एरिस्टोटलले उच्च स्तरको बुझाइमा आधारित हुनुपर्ने धारणा व्यक्त गरेका छन् । शिक्षाशास्त्री विलियम अथरले त शिक्षणको स्तरको वर्गीकरण गर्दै साधारण शिक्षकले विद्यार्थीलाई विषयवस्तु भन्छन्, ‘राम्रा शिक्षकले व्याख्या गर्छन्, उत्कृष्ट शिक्षकले डेमोस्ट्रसन गर्छन् भने महान् शिक्षकले प्रेरित गर्छन्,’ भनेका छन् । यसको अर्थ शिक्षण सिकाइमा शिक्षकहरूबाट प्राप्त प्रेरणा विद्यार्थीहरूकालागि जीवनको गोरेटो बनाउँदै सफलता चुम्ने आन्तरिक ऊर्जा हो । विद्वान् हाइम गिनोटले शिक्षार्थीलाई भिजेको सिमेन्टको संज्ञा दिँदै कालिगढरूपी शिक्षकहरूले जस्तो बनायो त्यस्तै बन्छन् भन्ने धारणा राखेका छन् । कुमालेले काँचो माटोका भाँडाहरूलाई चाहेको आकार प्रकारमा ढालेजस्तै शिक्षकहरूले विद्यार्थीमा भएको आन्तरिक क्षमतालाई आधार बनाएर भविष्य निर्माणको बाटोमा हिँडाउन सक्छन् । विद्यार्थीमा रहेको आन्तरिक क्षमतालाई बाहिर ल्याउन शिक्षकहरू समसामयिक ज्ञान र वैज्ञानिक शिक्षण कलाले निपूर्ण हुन आवश्यक हुन्छ । महान् शिक्षकले शिक्षार्थीलाई नैतिकवान, सिर्जनशील, योग्य, सक्षम, कर्मशील र रचनात्मक बनाउन सक्छन् । सद्गुरुहरू पे्ररणाका स्रोतव्यक्ति, भविष्यको मार्गदर्शक, नैतिकताको प्रतिमूर्ति, अनुसन्धान र अन्वेषणका साधक हुन् । शिक्षकमा शिष्ट भाषाशैली, शालीन व्यक्तित्व तथा शिक्षण कलामा निपूर्णजस्ता गुणहरू अपरिहार्य मानिन्छन् । विद्यार्थीहरूको सिकाइ क्षमतामा एकरूपता पाइँदैन । हरेक व्यक्तिको रुचि र प्रतिभा फरक हुने भएकाले व्यक्तिको सिकाइमा भिन्नता हुनु स्वाभाविक ठानिन्छ । तापनि सिक्ने र सिकाउने तरिकाका आधारमा ढिलो वा चाँडो सिकाइ हुन्छ । तसर्थ शिक्षक भिन्न क्षमता भएका विद्यार्थीहरूको सिकाइको सहयोगी बन्न सक्नु पर्दछ । आजको युगमा सिक्न–सिकाउन र बुभ्mन–बुझाउनका लागि अनेक प्रकारका सैद्घान्तिक, मनोवैज्ञानिक तथा प्रयोगात्मक विधिहरू प्रतिपादन भएका छन् । शिक्षाविद् पेस्तालोजीले सिकारू जबसम्म सिक्ने कुराप्रति जागरुक हुँदैन तबसम्म सिकाइ सम्भव हुँदैन, भनेका छन् । विद्वान् वान्दुराले त शिक्षकहरू शिक्षार्थीहरूका मोडेल हिरो हुने भएकाले उनीहरूको शिक्षणसीपका आधारमा विद्यार्थीहरूले सिकाइको स्तर निर्धारण गर्छन्, भनेका छन् । मनोविद् थोर्नडाइकका अनुसार विद्यार्थीहरूले भुल र प्रयत्नका आधारमा सिक्न सक्छन् भन्ने छ । यी विद्वानहरूका भनाइलाई आधार बनाएर हेर्दा भिन्न क्षमता, रुचि र प्रतिभा भएका विद्यार्थीहरूलाई सिकाउने र बुझाउन सक्ने विधिहरू पनि फरकफरक हुन सक्छन् । तसर्थ शास्त्रीयविधिहरूमा फेरबदल आवश्यक हुन्छ । शिक्षकहरूले विभिन्न उमेर र क्षमताका विद्यार्थी समूहहरूसँग ज्ञान स्थानान्तरण गर्नुपर्ने भएकाले किताबी ज्ञान र परम्परागत शिक्षण शैलीलाई बदलेर सैद्धान्तिक तथा व्यावहारिक शिक्षणका सीपहरू अपनाउनुपर्छ । एकातिर हाम्रो देशको सन्दर्भमा प्रचलनमा रहेका शिक्षण शैली कथाकथन, प्रश्नोत्तर, छलफल, व्याख्यान, प्रवचन तथा सुगा रटान गराउने शैलीमा आधारित छ भने अर्कोतिर मूल्यांकन प्रणाली पनि पाठ्यपुस्तकमा भएको विषयवस्तुलाई कण्ठस्त गरेर उत्तर पुस्तिकामा लेख्नुपर्ने प्रकारका प्रश्नहरूको आधारमा विद्यार्थीको योग्यता परीक्षा मापन गर्ने र श्रेणी बढाई उसलाई प्रमाणपत्रधारी बनाउने प्रकारको भएकाले शिक्षा व्यावहारिक बन्न सकेको छैन । त्यसो त कतिपय पुरानो शिक्षण शैलीलाई पूर्ण रूपमा असफल पद्धति हो भन्दा शैक्षिक न्याय नहुन सक्छ । तथापि शिक्षण शैली र मूल्यांकन प्रणालीमा परिवर्तन आजको आवश्यकता हो । शिक्षणको आधुनिक विधिअन्तर्गत शैक्षिक वातावरण, कक्षाकोठाको व्यवस्थापन, शैक्षणिक सामग्रीको प्रयोग, सरल र अर्थपूर्ण प्रस्तुति, शिक्षक र विद्यार्थीबीचको मैत्रीपूर्ण व्यवहार, विद्यार्थीको पूर्व ज्ञानको आधार, उमेर, सिकाइ क्षमतालाई ध्यान दिएको पाइन्छ । आधुनिक शिक्षण शैलीले पाठ्यवस्तुका निर्धारित उद्देश्य पूरा गराउनका लागि अभिनय, प्रदर्शन, अन्तक्र्रिया, विद्यार्थी सहभागिता, सहपाठी अन्तक्र्रियाका साथै प्रविधिमैत्री शिक्षण सिकाइलाई प्रश्रय दिन्छ । आधुनिक शिक्षण विधिमा शिक्षकलाई मोडेल व्यक्तित्वका रूपमा हेरिन्छ । शिक्षकमा आकर्षक व्यक्तित्व, मीठो भाषिक अभिव्यक्ति, स्नेही स्वभाव, नैतिक र चरित्रवान व्यवहार, आत्मविश्वास, नेतृत्वसीप, स्पष्ट वक्ता, सहयोगी, विनयशील, जिज्ञासु साथै शिक्षणकलाजस्ता गुणहरू आवश्यक हुन्छन् । सिकाइलाई वातावरणको उपज पनि भनिन्छ । एकातिर हाम्रो देशको शिक्षा प्रणाली समयसापेक्ष बन्न नसकेको बहस छ भने अर्कोतिर हाम्रा गुरुजनहरू समयअनुसार शिक्षण सीपमा अप्डेट हुन नसकेको वास्तविकतालाई अस्वीकार गरी सुख छैन । शिक्षकहरू सिंग्गो शैक्षिक नीति र प्रणालीका कार्यान्वयनकर्ता हुन् । यो जनशक्तिले समाजमा भएका सामाजिक, आर्थिक, सांस्कृतिक, वैज्ञानिक, प्राविधिक, शैक्षणिकलगायतका संरचना तथा विकाससँग जानकारी राख्न सक्ने क्षमता राख्नुपर्छ । गुरुजनहरूले पुरानो शैली, चिन्तन र अनुभवलाई समयको गति र परिवर्तनसँग अप्डेट हुन नसक्दा हाम्रा शिक्षालयहरू समय सापेक्ष ज्ञान र सीपबाट वञ्चित हुनु परेको प्राज्ञिक बुझाइ छ । शिक्षक हुन सजिलो होला तर असल शिक्षक बन्न सहज छैन । शिक्षाशास्त्री हेनरी फ्रेड्रिकले उचित सल्लाह दिन सक्ने कला नै शिक्षण हो भनेका छन् । यसको अर्थ शिक्षकले विद्यार्थीलाई शिक्षण सिकाइका क्रममा उचित राय, सल्लाह, सुझाव र निर्देशन दिनुपर्छ भन्ने हो । शिक्षकहरू विद्यार्थीका जीवननिर्माणका मार्ग दर्शक र ज्ञान आर्जनका माध्यम भएकाले उचित सल्लाह दिन सक्ने क्षमता राख्नुपर्छ । यस अर्थमा शिक्षकहरू देश, काल, परिस्थितिको सुझबुझका साथै स्थानीय, राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय ज्ञान र परिवर्तित वातावरणसँग सुसूचित हुन आवश्यक हुन्छ । शिक्षकहरू चेतनाका आलोक हुन् । गाउँ समाजका चेतनशील वर्ग हुन् । अभिभावकका सल्लाहकार हुन् । विद्यार्थीका जीवननिर्माता हुन् । शैक्षिक प्रणालीका कार्यान्वयनकर्ता हुन् । यति धेरै भूमिका बोकेका शिक्षकहरू युगको चेतना र बदलिएको शिक्षण शैलीलाई अनुसरण गर्न सक्षम नभएमा शिक्षाको जग भत्कन्छ, गुणस्तर खस्कन्छ । विद्यार्थीको साथै देशको शैक्षिक भविष्य अन्धकार हुन्छ । यस अर्थमा शिक्षकहरूले अहिलेको युगमा विज्ञान र प्रविधिको क्षेत्रमा भएका उपलब्धिहरूलाई शिक्षण सिकाइमा प्रयोग गर्नु पर्छ । गुरुजनहरूले ज्ञानको दायरा फराकिलो बनाउनका लागि वैज्ञानिक, लेखक, पाठ्यक्रमविद्, शिक्षाविद्, मनोविद्, दार्शनिकलगायतका सैद्घान्तिक र व्यवहारिक ज्ञानको आर्जन गर्नका साथै नवीन शिक्षण सीपलाई अनुसरण गर्नुपर्छ । शिक्षा समाज विकासको भरपर्दो आधार हो । देशका शिक्षालयहरू समाजका हरेक क्षेत्रका मानव स्रोत उत्पादन गर्ने स्रोतकेन्द्र हुन् । शिक्षा समय सुहाउँदो हुन सकेन भने समाजका हरेक क्षेत्रहरू तहस नहस हुन्छन् । शिक्षालयहरूले भाषिक व्यवहारमा सक्षम, वैज्ञानिक सुझ्बुझ्भएका, सिर्जनशील, स्वावलम्बी, उद्यमशील, आर्थिक विकासमा टेवा पु¥याउने, अनुशासित, कर्तव्यनिष्ठ, नागरिकहरू उतपादन गर्न सक्नु पर्छ । यसका लागि राज्यले शिक्षा प्रणालीमा परिवर्तन, परिमार्जन र संशोधन गर्दै युग सुहाउँदो,पाठ्यक्रम, पाठ्यपुस्तकीय व्यवहारिक विषयवस्तुको व्यवस्था गर्न पर्दछ र गुरुगणले परिवर्तित शैक्षिक पद्घतिलाई आधुनिक तरिकाले हाँक्न सक्ने क्षमता वृद्घि गर्नुपर्छ । अहिले समय बदलिएको छ । शिक्षण शैलीहरू बदलिएका छन् । शिक्षालयमा अध्यापनरत गुरुजनहरूमा समय सापेक्ष ज्ञान र परिवर्तनका गति सँगसँगै रूपान्तरण हुन आवश्यक हुन्छ । हातमा छडी, शास्त्रीय प्रवचन, रुग्ण व्यवहार, थकित चेहरा र हुकुमी लवजले २१औं शताब्दीका विद्यार्थीका चाहना र पाठ्यपुस्तकमा निर्धारित सिकाइका उद्देश्यहरू पुरा हुन सक्दैनन् । तसर्थ गुरुजनहरूले परम्परागत शिक्षण विधिमा प्याराडाइम सिफ्ट गरी आधुनिक शिक्षण कलालाई अवलम्बन गर्नुपर्छ । राजधानी दैनिकबाट

पाल्पाः रम्भा माविमा कोचिङ पढ्दा पढ्दै विद्यार्थी बेहोस् भएका छन् । कोचिङ पढ्दा पढ्दै बेहोस् भएकी एक छात्राको मृत्यु भएको छ । मृत्यु हुनेमा छात्रा कमला फाल रहेकी छिन् । स्कुलमा अन्य ८ जना बेहोस् भएको र तीमध्ये दुईको अवस्था सामान्य रहेको छ । बेहोस्पछि उपचारका लागि ताहु स्वास्थ्य चौकीमा लगिएकोमा स्वाथ्य चौकीले विद्यार्थीलाई लुम्बिनी मेडिकल कलेजमा पठाएको थियो। लुम्बिनी मेडिकल कलेजमा १६ वर्षीय कमलाको मृत्यु भएको जिल्ला प्रहरी कार्यालय पाल्पाका एसपी दीपेन्द्र जीसीले बताए । गम्भीर एकजना छात्र र एकजना छात्राको मिसन अस्पतालमा उपचार भइरहेको छ भने अन्य पाँच जनाको ताहुमै उपचार भइरहेको जीसीले जानकारी दिए । विद्यालयले कक्षा १० का विद्यार्थीहरुलाई लक्षित गरी बिहान कोचिङ कक्षा संचालन गर्दै आएको छ । विद्यार्थी बेहोस् हुँदा मास हिस्टेरिया जस्तो लक्षण देखिने गरेको छ । यस विषयमा अनुसन्धानका लागि जिल्ला प्रहरी कार्यालय पाल्पाका इन्सपेक्टर देवराज पौडेलको नेतृत्वमा जिल्ला अस्पताल पाल्पाका डाक्टरहरुको टोली विद्यालय गएको छ ।

चितवन, असार २८ । भरतपुर महानगरपालिका प्रमुख रेणु दाहालले आफ्नो कार्यकालको दुईवर्षे अवधिमा थुप्रै विकास निर्माणका कामहरु भएको बताइन् । भरतपुर महानगरपालिका– १९ शारदानगर टाउनमा निर्माण भएको प्रहरी चौकीको नवनिर्मित भवनको शुक्रबार उद्घाटन गर्दे प्रमुख दाहालले यस्तो बताएकी हुन् । उनले विगतका बिसौं वर्षमा हुन नसकेका विकास निर्माणका कामहरु आफ्नो कार्यकालको दुईवर्षे अवधिमा भएको दावी गरिन् । कार्यक्रमको प्रमुख अतिथि समेत रहेकी दाहालले भरतपुरलाई देशकै नमुना अनि समृद्ध महानगरपालिका बनाउन लागिपर्ने अठोट गरिन् । भरतपुर महानगर योजनाबद्ध र सन्तुलित विकासको नितीलाई अवलम्ब गर्र्दै दिगो र आत्मनिर्भर विकासको पक्षमा काम अगाडि बढिरहेको प्रमुख दाहालको भनाइ छ । उनले समाजमा शान्ति सुरक्षा कायम, अपराध र दुव्र्यसन नियन्त्रण गर्नका लागि स्थानीयसँग मिलेर काम गर्न महानर समुदायमा प्रहरी साझेदारी कार्यक्रम अगाडि बढाएको बताइन् ।

आलोच नै आलोचना गर्नेलाई के भन्ने खै । खुट्टामात्रै तान्न लागी पर्नेलाई के भन्ने खै ।। अस्वस्थ त्यो फोहोरको डङ्गुर भित्र बसेरनी । असल पनि खराव भनी मर्नेलाई के भन्ने खै ।। बेकामे त्यो बाठो भन्दा काम गर्ने लाटो बन । हिरा भन्दा बहुमुल्य शिरमा लाउने माटो बन ।। भुत भविष्य नियालेर बर्तमानमा असल बन्दै । सन्ततिले पढ्ने राम्रो ईतिहासको पाटो बन ।। शान्ति अधिकारी बाङ्गाटिङ्गा भाग्य रेखा सिधा पार्न सकिएन । झटारोले आकाशको फल झार्न सकिएन । हाँसो खुशी सु ख भन्ने धनीलाई मात्र रै छ । भन्ने ठानी गरिबको आत्मा मार्न सकिएन ।। खतरा भो भन्दै जेल सार्ने होलान् पक्कै । ठुला बडा पर्ने डरले मार्ने होलान् पक्कै ।। न्यायको के आसा गर्ने सबै बिक्रीमा छन् । सत्यतथ्य लुकाई कुरा टार्ने होलान् पक्कै ।। तिम्ले एक पाईला सारे मैले दुई पाईला सार्छु । बिश्वासले हात समाउ निर्धक्क भै सागर तार्छु ।। दुनियाँको कुरै छाडौँ कस्ले कस्लाई के गर्छ र । यिनै पाखुरीको भरले झुपडी नि स्वर्ग पार्छु ।। छ मुहार उज्यालो मन तिम्रो कालो । हुन खोज्छौअघि मिची सबको पालो ।। घमण्डको ज्वाला भित्र हुर्क्यो छुद्र बानी । कति ढाक्छौ ईज्जत लगाई सानो टालो ।। मर्न बरु सजिलो छ बाँच्न धेरै गाह्रो । मनमा पीडा लुकाएर हाँस्न धेरै गाह्रो ।। सिन्को सम्म नभाच्नेले तारा झार्छु भन्दा। अनुमानमै जिन्दगी यो दाँज्न धेरै गाह्रो ।। बिरोधकै लागी बिरोध गर्ने बानी त्यागौ। शब्द सापट मागी बिरोध गर्ने बानी त्यागौ।। काम गर्नेलाई हजार बाधा कामै नगर्नेले । निन्द्रा बाट जागी बिरोध गर्ने बानी त्यागौ ।। शान्ति अधिकारी एजेन्सीको सहयोगबाट

दैनिकजसो हामी भान्सामा खाना खाने बेलामा खोर्सानी खान पनि उत्तिकै रुचाएका हुन्छौं । अझै भन्ने हो त डल्ले (अकबरे) खोर्सानी त खान पाउँदाको आनन्द बेग्लै हुन्छ । धेरै मानिसलाई थाहा छैन कि अकबरे खोर्सानी स्वादका साथै स्वास्थ्यका लागि पनि उत्तिकै फाइदाजनक रहेको हुन्छ भनेर । अकबरे खोर्सानीले एउटा अचुक औषधिको काम गरिरहेको हुन्छ । डल्ले (अकबरे) खोर्सानीको नियमित प्रयोगले ग्यास्ट्रिक तथा अल्सर जस्ता रोगको लागि उपयोगी सिद्ध हुने विज्ञहरुले बताएका छन् । डल्ले खुर्सानीमा पाइने क्याप्सिसिनका कारण रोगीलाई फाईदा पुग्ने बताइएको छ । यो खुर्सानीको नियमित सेवनले ग्यास्ट्रिक तथा अल्सरको संक्रमण बाट बचाउनुको साथै मोटोपन घटाउन सहयोग गर्छ ।रगतमा चिनीको मात्रा घटाउछ । पिसाबको बिरामीलाई लाभदायक हुन्छ । हाडजोर्नी लगायतका दुखाइ घटाउँछ । विशेष गरेर अकबरे खुसार्नी हालेर बनाइएको परिकारमा किटाणुको संक्रमण कम हुन्छ थकाइ पनि मेटाउँछ । एजेन्सीको सहयोगबाट

काठमाडौ, चैत ११ ।  हरेक दिन बिहान आकाशतिर हेर्दा बादल ढपक्कै देखिन थालेको पनि झन्डे साता भयो । मौसम बदलिएको र दिन धुम्मिएको प्रस्ट पार्ने बादललाई भने सबैले चिनेका हुँदैनन् । तपाईलाई थाहा छ ? कति थरी हुन्छन् आकाशमा बादल ? अनि कुन बादल कस्तो प्रभाव पार्ने खालको हुन्छ ? मौसमविद्का अनुसार आकाशमा तीन तहका दश थरी बादल हुन्छन् । कुनै बादल मानवका लागि एकदमै जोखिमयुक्त त कुनै कम जोखिमयुक्त हुन्छन् । वरिष्ठ मौसमविद् मणिरत्न शाक्यका अनुसार यसपालिको प्रारम्भिक मौसममै खतरनाक बादल सक्रिय भइरहेको देखिन्छ् । अहिले नेपाली आकाशमा क्युमोलोनिम्बसु नामक बादल सबैभन्दा सक्रिय छ, जुन मानवका लागि निकै खतरनाक मानिन्छ । विश्व मौसम संगठनले बिहीबार समापन गरिएको मौसम दिवसको यसपटकको नारा नै बादललाई बुझौँ राखेकाले संसारभर बादलका प्रकार, चरित्र र गतिविधिबारे चर्चा भए । यही चर्चासँगै जल तथा मौसम विज्ञान विभागले पनि आम नागरिकलाई बादलबारे बुझाउने प्रयास गर्यो। दिवस समापन कार्यक्रममा बिहीबार बादलबारे आफ्नो कार्यपत्र प्रस्तुत गरेका युवा अनुसन्धानकर्ता सुमनकुमार भट्टराईले भने, बादल धेरै किसिमका छन् । बादल लाग्ने कारण पनि फरक–फरक छन र चरित्र पनि । यतिमात्र होइन बायुमण्डलको तहअनुसार बादल देखिन्छ । यो खबर आजको नागरिकमा खबर छ ।

‘हो म फेरीएकी छु ,फर्कीएकी छु, आफ्नै स्वभावमा, आफ्नै रुपमा । ’ खडेरीको लेपहरुले विलाएका यी ओठहरु, फेरी मन्द मुस्कुराउन थालेछन् । निरासाका बेगहरुले थुनिएका यी नयनहरु, फेरी आफनै प्रकाश छर्न थालेछन् । जर्रजर्र परेर गुट्मुटीएका यी केशहरु, फेरी बताससंग भलाकुसारी गर्न थालेछन् । थकित भई दुनियाँसंग एक्लिएका यी पाइलाहरु एकाएक स्वतन्त्रताको लागि चल्न थालेछन् । कठोर हृदयमा पनि अब प्रेमको अंकुर पलाउनु थालेछन् । यस्तै यस्तै अनेक परिवर्तनले म आफैँलाई ‘आफुँ’ महसुस गर्दैछु । ‘हो म फेरीएकी छु, फर्कीएकी छु । आफ्नै पारामा । ’