नुवाकोट, मंसिर १६ । राउतबेंसीस्थित दुप्चेश्वर महादेवको मन्दिरमा धान्य पूर्णिमाको अवसरमा लाग्ने मेलाको रौनक जारी छ । मन्दिरमा लाग्ने मेलाको मुख्य दिन आज शनिबार साँझ र आइतबार पूर्णिमाको बिहानी प्रहरमा पूजाराधना गर्ने भक्तजनको सहभागिता उल्लेख्य छ । एकादशीदेखि नै शुरु भएको घुइँचो लगातारको बिदाले अघिल्लो वर्षभन्दा यस वर्ष वृद्धि भएको मन्दिरका पुजारी भगवानहरि धितालले जानकारी दिए । राउतबेंसीका स्थानीयवासी बासे तामाङको गाई तादी नदी किनार छेउको भीरमा पुगी बच्चा जन्माएर भगवान्लाई दूध चढाई बसेको स्थानलाई भक्तजनले वाग्मतीको दोस्रो पशुपतिनाथका रुपमा पछिल्लो दुई सय वर्षदेखि पुज्दै आएका छन् । भक्तजनले ‘जे माग्यो त्यो सिद्ध गराउने’ महादेवले सन्तानमध्ये पनि पुत्रलाभ गराउने विश्वास गरिँदै आएको छ । अविवाहितलाई जोडी प्रदान, पशुचौपाया नब्याएमा दाम्लो चढाएमा गर्भाधान, बोली नफुटेका बालबालिकालाई दर्शन गराएमा बोल्न सक्ने वरदान दिने भनी दुप्चेश्वरको प्रख्याति छ । समुद्रमन्थन गर्दा निक्लिएको कालकूट विष सेवनपछि छट्पटिनुभएका शिव पशुपतिनाथ हुँदै दुप्चेश्वरमा बास बसेर गोसाइँकुण्ड गएको किंवदन्ती पनि छ । यहाँ धान्य पूर्णिमा र फागु पूर्णिमामा विशेष मेला लाग्ने गरेको छ । मेलामा तामाङ झाँक्री र तिनको ढ्याङ्ग्रो मुख्य आकर्षक रहन्छन् । दुप्चेश्वर गाउँपालिका–६ राउतबेंसीमा अवस्थित मन्दिरमा धान्य पूर्णिमाका अवसरमा एकादशीदेखि शुरु भएको मेला चतुदर्शीको रात र पूर्णिमाको दिन बिहान लाग्ने भए पनि सार्वजनिक बिदा परेकाले यस वर्ष शुक्रबार त्रयोदशीसम्म नै दर्शन र पूजाराधना गर्ने भक्तजनको सङ्ख्या ३० हजार पुगेको दुप्चेश्वर क्षेत्र विकास कोषले जनाएको छ । गाउँपालिकाले कोष स्थापना गरी त्यसका अध्यक्षमा वडा नं ६ का वडाध्यक्ष किशोर आचार्य र संरक्षकमा गाउँपालिका अध्यक्ष योवीन्द्रसिंह तामाङ र उपाध्यक्षमा अञ्जु आचार्यलाई तोकेर जात्रा व्यवस्थापनमा क्रियाशील भएको छ । कोषका संरक्षक तामाङका अनुसार मन्दिरमा दर्शन गर्न पुग्ने भक्तजनलाई यातायात, स्वास्थ्य शिविर, विशेष पूजाको व्यवस्था, खाना र बासको सहजता मिलाइएको छ ।

काठमाडौं, कात्तिक ३० ।  प्रदेश नं. १ को पहाडी जिल्ला तेह्रथुममा चुनावी सरगर्मी निकै तातेको छ । जिल्लाबाट उम्मेदवारी दिएका विभिन्न नेता कार्यकर्ताहरु अहिले मतदातालाई आफ्नो पक्षमा पार्न विभिन्न आश्वासन बाँड्दै गाउँ–गाउँ पुगिरहेका छन् । जिल्लाबाट यसअघि चुनाव जितेकालाई आफ्नो आधार क्षेत्र जोगाउने र पराजित भएकाहरु नयाँ इतिहास रच्ने ध्यानमा देखिन्छन् । जिल्लामा एघार वटा राजनीतिक दलले उम्मेदवारी दिएपनि लोकतान्त्रिक र बाम गठबन्धनबीचमा कडा प्रतिष्पर्धा छ । यी दुई गठबन्धनबीचमा अहिले गाउँ–गाउँ पुग्न, कार्यकर्ता परिचालित गर्न, घरदैलो गर्न, मतदातालाई आफ्नो पार्टीमा भित्राउन/प्रभावित पार्न नेता कार्यकर्ताहरु बीच कडा टकराव चलिराखको छ । लोकतान्त्रिक गठबन्धनमा कांग्रेसलाई राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टीको समर्थन छ भने बाम गठबन्धनमा एमालेलाई माओवादी केन्द्रको समर्थन छ । अझ बाम गठबन्धनका नेताहरु दुई दलबीचको गठबन्धन प्रभावकारी नहोला कि ? भन्ने भयले कार्यकर्ताको घर–घरसम्म पुगेर वाम एकता पार्टी एकतासम्मका लागि भएको भन्दै बुझाउन दौडधुप गरिरहेका छन् । एक मात्रै चुनाव क्षेत्र रहेको प्रतिनिधि सभा सदस्यको चुनावमा लोकतान्त्रिक गठबन्धनका लागि कांग्रेसकी केन्द्रिय सदस्य तथा भौतिक पुर्वाधार राज्यमन्त्री सीता गुरुङ र बाम गठबन्धनका लागि एमालेका निवर्तमान सांसद भवानीप्रसाद खापुङको प्रतिष्पर्धा रोचक बनेको छ । कांग्रेस, केन्द्रिय कार्य समितिको दोश्रो पटक निर्वाचित सदस्य बनेकी नेतृ गुरुङ संविधान सभा–१ र २ मा निरन्तर जिल्लाबाटै समानुपातिक सांसद भएकी थिइन् । एमालेबाट तेश्रो पटक उम्मेदवार बनेका नेता खापुङ ०७० को संविधान सभा चुनावमा जिल्लाबाट निर्वाचित सांसद हुन् । त्यसअघि ०६४ को संविधान सभा चुनावमा खापुङ कांग्रेसका तुलसी सुब्बासँग पराजित भएका थिए । ०७० मा खापुङले कांग्रेसका सुब्बालाई नै पराजित गरेका थिए । कांग्रेसकी उम्मेदवार गुरुङ पहिलो पटक प्रत्यक्षतर्फ उम्मेदवार बनेकी युवा नेतृ हुन् । एमालेका खापुङ एक पटक जित/हार दुवैको अनुभव संगालिसकेका नेता हुन् । बहुदल स्थापनापछिका सबै चुनावमा निरन्तर एमालेले नै जित्दै आएको जिल्लामा अचानक ०६४ मा कांग्रेसले जित्यो । तर टिकाउन सकेनँ । ०७० मा एमालेले पुनः आफ्नो पुरानो इतिहास कायम गर्न सक्यो । स्थानीय चुनावमा पनि एमाले ६ मध्ये पाँच स्थानीय तहमा विजयी भयो । तेश्रो शक्तिको रुपमा रहेको माओवादी केन्द्रले स्थानीय चुनावबाट एउटा वडाध्यक्षमात्रै जिताउन सक्यो । यहाँका मतदाता शिक्षित मानिन्छन् । तर पछिल्लो दशकमा यस्ता राजनीतिक उतार चढाव निरन्तर छन् । एमालेका उम्मेदवार खापुङ ०७० को आफ्नो जितलाई निरन्तरता दिन चाहन्छन् भने कांग्रेसकी उम्मेदवारी गुरुङ आफुले दुई पटक समानुपातिक हुँदा गरेको कामको फल चुनावबाट लिन चाहन्छिन् । जिल्लाबाट एक्ली महिला उम्मेदवार बनेकी गुरुङ प्रत्यक्ष निर्वाचित अहिलेसम्मकै एक्ली महिला नेतृ बनेर अर्को इतिहास बनाउन चाहन्छिन् । निर्वाचित सांसद हुँदासमेत कार्यकर्ताको भावना बमोजिम काम गर्न नसकेको आरोप एमाले नेता खापुङलाई छ । तर अहिले माओवादीको समेत मत थपिएपछि मजबुद संगठन खापुङको पक्षमा छ । जिल्लाबाट पार्टीको केन्द्रिय सदस्य र सरकारको राज्यमन्त्री सम्म भएकी गुरुङबाट समेत अपेक्षाकृत काम नभएको मतदाताको गुनासो छँदैछ । तर उनी जिल्लाबाट पछिल्लो झण्डै अढाई दशकको अवधिमा सरकारको मन्त्री हुने एक्ली नेतृ हुन् । उनी प्रत्यक्षतर्फ पहिलो पटक उम्मेदवार बनेकी हुन् । त्यसकारण मतदाताको विश्वास एक पटक उनीमाथि अडिन पनि सक्छ । त्यसो त मतदाताले कति बेला ? कसलाई रोज्छन् ? भन्ने मनोवैज्ञानिक अन्दाज लगाउन कठिन छ । यद्यपि इतिहास जोगाउन तल्लीन एमाले उम्मेदवार खापुङ र इतिहास बनाउने दाउमा रहेकी कांग्रेस नेतृ गुरुङबीचको चुनावी प्रतिष्पर्धा उत्कर्षमा छ । प्रतिनिधि सभामा गुरुङ र खापुङसँगै संघीय लोकतान्त्रिक राष्ट्रिय मन्चका शंकरमान लिम्बु, नयाँ शक्ति पार्टी नेपालका टंकबहादुर भट्टराई, नेकपा मालेका डिल्ली बुढाथोकी, मंगोल नेशनल अर्गनाइजेसनका गंगाबहादुर चोङवाङ, संघीय समाजवादी फोरमका तिर्थ अधिकारी, राष्ट्रिय जनमोर्चाका हरिलाल अधिकारी, देशभक्त जनगणतान्त्रिक मोर्चाका कालीबहादुर फुदोङ, राप्रपा प्रजातान्त्रिकका गौरी प्रसाद कन्दङवा र जनमुक्ति पार्टीका सागरनाथ रेग्मीको उम्मेदवारी रहेको छ । सबै उम्मेदवार मतदातालाई आफ्नो पक्षमा मतदान गर्न भन्दै गाउँ गाउँ पुग्न व्यस्त रहेका छन् । जिल्लाबाट प्रदेशको चुनावमा समेत बौद्धिक र राजनीतिक रुपमा ख्याति कमाएका नेताहरु प्रतिष्पर्धी बनेपछि प्रदेश चुनाव समेत उत्तिकै रोचक छ । प्रदेश सभा (क) मा कांग्रेस जिल्ला अध्यक्ष गोविन्द ढुंगाना र एमाले जिल्ला अध्यक्ष लक्ष्मण तिवारी भिडदैछन् । ढुंगाना आफ्नो कार्यकालमा भत्किएको इतिहासलाई जोडघटाउ मिलाएर नयाँ इतिहास बनाउने दाउमा छन् भने तिवारी जोगाउने होडमा कुदिरहेका छन् । त्यसो त संघीय लोकतान्त्रिक संविधान जारी भएपछिको पहिलो प्रदेश सभा सदस्यको निर्वाचन आफैँमा पनि ऐतिहासिक छ । प्रदेश सभा (ख) मा अझै बौद्धिक प्रतिष्पर्धा छ । कांग्रेसबाट प्याब्सनका केन्द्रीय अध्यक्ष विजय सम्बाहाम्फे र एमालेका पुर्वजिल्ला अध्यक्ष तेजमान कन्दङवा यो क्षेत्रमा भिड्दैछन् । प्रदेश सभा (क) मा ढुंगाना र तिवारीसँगै संघीय लोकतान्त्रिक राष्ट्रिय मन्चका पूर्वजिल्ला अध्यक्ष देउनारायण सम्बाहाम्फे, संघीय समाजवादी फोरमका सुर्य मादेन, नयाँ शक्ति नेपालका जिल्ला संयोजक विष्णुप्रसाद दाहाल, मंगोल नेशनल अर्गनाइजेसनका डालेश्वर लिम्बु, नेकपा मालेका माधव खनाल, राष्ट्रिय जनमुक्ति पार्टीका सुर्यबहादुर थापा र राप्रपा प्रजातान्त्रिकका धनराज कन्दङवा मैदानमा छन् । प्रदेश सभा (ख) निर्वाचन क्षेत्रमा कांग्रेसका सम्बाहाम्फे र एमालेका कन्दङवासँगै मंगोल नेशनल अर्गनाइजेसनका डम्बर लिम्बु, राष्ट्रिय जनमुक्ति पार्टीका मानबहादुर लिम्बु, संघीय समाजवादी फोरमका मानध्वज सम्बाहाम्फे, राप्रपा प्रजातान्त्रिकका यशोदादेवी कार्की, नयाँ शक्ति पार्टी नेपालका राजेन्द्र कन्दङवा र संघीय लोकतान्त्रिक राष्ट्रिय मन्चका विष्णुकुमार चोङवाङ चुनावी मैदानमा छन् । नयाँपत्रिकाबाट

झापा, कात्तिक २९ । झापाको शिवसताक्षीस्थित झिलझिलेमा दोस्रो संस्करणको सताक्षी गोल्डकप फुटबल प्रतियोगिता सुरु भएको छ । मंगलबार गणेशमानसिंह अध्ययन प्रतिष्ठानको मैदानमा भएको प्रतियोगिताको उद्घाटन खेलमा पाहुना टोली पोखरा–११ लाई ५–० को फराकिलो अन्तरले पराजित गर्दै घरेलु टोली झापा–११ सेमिफाइनलमा पुगेको छ । झापाका लागि पहिलो गोल खेलको १२औं मिनेटमा विदेशी खेलाडी मार्टिन अजयले गरे । त्यसपछि १७औं मिनेटमा कर्ण लिम्बू, १९औं मिनेटमा विशाल राई, ५६औं मिनेटमा खमिर गिल्सन कन्दङ्वा र ७६औं मिनेटमा कर्णले व्यक्तिगत दोस्रो गोल गर्दै झापाका लागि ५–० को जित सुनिश्चित गरेका हुन् । खेलको ‘म्यान अफ द म्याच’ झापा–११ का योगेश गुरुङ घोषित भए । उनलाई नगद १० हजार रुपैयाँ प्रदान गरियो । प्रतियोगिताअन्तर्गत् बुधबार विभागीय टोली सशस्त्र प्रहरी र मध्यप्रदेश, भारतको डायमन्ड अफ फुटबल एकेडेमीबीच खेल हुने आयोजकले जनाएको छ । प्रतियोगितामा आयोजक सतासीधाम स्पोर्टिङ क्लबसहित १० टिमले सहभागिता जनाएका छन् । प्रतियोगिताको विजेताले पाँच लाख र उपविजेताले दुई लाख ५० हजार रुपैयाँ पुरस्कार प्राप्त गर्नेछन् ।

काठमाडौं, कात्तिक १७ । वैदेशिक रोजगारीका क्रममा विभिन्न मुलुकमा रहेका नेपाली नागरिकलाई आसन्न प्रतिनिधि सभा र प्रदेश सभाको निर्वाचनमा मतदान गर्ने व्यवस्था सरकारले मिलाउन नसक्नु दुर्भाग्यपूर्ण भएको यहाँ आयोजित कार्यक्रमका वक्ताले बताएका छन् । मानवाधिकारका लागि जनमञ्च, पिपुल फोरमले आयोजना गरेको ‘राजनीतिक दलहरुका चुनावी घोषणापत्र र आप्रवासी कामदारका सरोकार’ विषयक छलफल कार्यक्रमका सहभागीले विदेशमा रहेका कामदारलाई मतदानको अधिकारको व्यवस्था गर्न आवश्यक प्रक्रिया छिटो गरेर पाँच वर्षपछि हुने निर्वाचनमा उनीहरुको सहभागिता सुनिश्चितता गरिनुपर्ने सुझाव दिए । सबै प्रमुख दलले विगत १० वर्षअघिदेखि नै आफ्नो चुनावी घोषणापत्रमा विदेशमा रहेकालाई मतदानको अधिकार व्यवस्था गरिने लेख्दै आए पनि कार्यान्वयनमा उदासीनता देखाएको कार्यक्रमका सहभागीले बताए । नेपाली काँग्रेसका प्रतिनिधि सीताराम खत्रीले वैदेशिक रोजगारलाई सुरक्षित र मर्यादित राख्ने विषयमा केन्द्रित रही आफ्नो पार्टीले घोषणापत्रमार्फत विभिन्न कार्यक्रम सार्वजनिक गरेको बताए । नेकपा एमालेका प्रतिनिधि वीरबलकाजी राईले वैदेशिक रोजगारीमा रहेका कामदारको हकहितलाई संरक्षण गर्दै स्वदेशमै रोजगारीको वातावरण सिर्जना गर्नुपर्नेमा आफ्नो पार्टीले घोषणापत्रमा जोड दिएको जानकारी दिए । राष्ट्रिय जनमोर्चाका प्रतिनिधि हिमलाल पुरीले पहिलो चरणमा नेपालीको संख्या अधिक रहेका केही देशबाट शुरु गरेर क्रमशः अन्य देशमा रहेका नेपालीलाई मतदानको व्यवस्था गर्न सकिने बताए । कार्यक्रममा कार्यपत्र प्रस्तुत गर्दै प्रवासी नेपाली समन्वय समितिका महासचिव सोमप्रसाद लामिछानेले दलहरुले आप्रवासी कामदारका विषयमा घोषणापत्रमा लेखेका विषय लेखनमा मात्रै सीमित हुने गरेको टिप्पणी गरे । पिपुल फोरमका सल्लाहकार सोमप्रसाद लुइँटेलले विश्वका ११५ मुलुकले आप्रवासी कामदारलाई मतदानको व्यवस्था मिलाएको जानकारी दिँदै नेपालले पनि विदेशस्थित नेपाली नियोगमा मतदान गर्ने व्यवस्था मिलाउनुपर्नेमा जोड दिए । रासस

गुल्मी, कात्तिक १४ । नेकपा एमालेका केन्द्रीय सचिव गोकर्ण विष्टले बाम गठबन्धनले संघ र प्रदेशको निर्वाचनमा दुई तिहाई मत ल्याएर देशमा स्थायी सरकार निर्माण गर्ने बताएका छन् । मंगलबार गृहजिल्ला गुल्मीको सदरमुकाम तम्घाँसमा सञ्चारकर्मीहरुसँग कुराकानी गर्दै नेता विष्टले यस्तो बताएका हुन् । बाम गठनन्धनको स्थायी सरकार त बन्ने उनले बताए । निर्वाचनपछि प्रचण्ड र केपी ओली राष्ट्रपति र प्रधानमन्त्री बन्ने विष्टले बताए । तर राष्ट्रपति र प्रधानमन्त्री को–को बन्ने भन्नेबारे भने उनले खुलाउन चाहेनन् । ‘अहिलेको बाम गठबन्धन कसैका विरुद्ध छैन्।’ विष्टले भने, ‘यो देशको आवश्यकता र जनचाहना अनुसार निर्माण भएको गठबन्धन हो ।’ गुल्मी क्षेत्र नम्बर २ बाट प्रतिनिधिसभाका लागि उम्मेदवार रहेका विष्टले बाम तालमेल र एकता कसैका विरुद्ध नभई देशको आवश्यकता र जनचाहाना भएको बताए । उनले बाम एकता अधिनायकवादका लागि नभई लोकतन्त्रलाई थप मजबुत पार्न रहेको दावी गरे । ‘अहिलेको बाम गठबन्धन कसैका विरुद्ध छैन्।’ विष्टले भने, ‘यो देशको आवश्यकता र जनचाहना अनुसार निर्माण भएको गठबन्धन हो ।’ ब्यप्त गरिबीको अन्त्य, पिछडिएका जनताको आर्थिक स्तर उकास्न, रोजगारको सिर्जना तथा पूर्वाधारको विकास गरि समृद्ध नेपाल निर्माण गर्न बाम गठबन्धनको निर्माण गरिएको बताए । उनले निर्वाचन सम्पन्न भएलगत्तै पार्टी एकताको प्रक्रिया सुरु हुने र एकता भएरै छाड्ने ठोकुवा गरे । वाम गठबन्धन पूर्णत अर्गानिक र पहिलेदेखिको प्रयासबाट भएको हाे । पार्टी एकताका लागि यतिका बर्षपछि आएर कम्युनिष्ट नेताहरुको बुद्धि पलाएको हो की वा उत्तर छिमेकीको सुझावमा हो ? भन्ने पत्रकारको प्रश्नमा नेता विष्टले यो पूर्णत अर्गानिक र पहिलेदेखिको प्रयासबाट भएको दावी गरे । उनले भने, ‘केपी ओली प्रधानमन्त्री हुनु भन्दा पहिले नै एकताको लागि वार्ता भइरहेको तर यसलाई बाहिरी शक्तिहरुले भाँड्ने देखेर बाहिर नल्याएको जसलाई दशैंमा आएर दुई शीर्ष नेताहरुले अन्तिम रुप दिएको बताए ।

चितवन, कार्तिक १ । नेकपा माओवादी केन्द्र चितवनले पार्टी अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डलाई जिताउनका लागि चुनावी अभियान सुरु गरेको छ । गएको भदौ २३ नै अध्यक्ष प्रचण्डले आगामी मंसिरमा हुने प्रतिनिधिसभा निर्वाचनमा चितवन क्षेत्र नं. ३ बाट उठ्ने घोषणा थिए । तीनवटा निर्वाचन क्षेत्र रहेको चितवनमा क्षेत्र नं. १ मा ईश्वरी भट्टराई, २ मा नारायण दाहाल र ३ मा सूर्य सुवेदी ‘पथिक’ को संयोजकत्वमा निर्वाचन परिचालन समिति गठन भएको छ । निर्वाचन परिचालन समितिको संयोजकमा पार्टीका केन्द्रीय नेता अमिक शेरचन रहेका छन् । तीनवटै क्षेत्रमा पनि समिति गठन भएको छ । पार्टी अध्यक्ष नै उठ्ने भएपछि उनको जित निश्चित गर्न माओवादी केन्द्रले अरुभन्दा अगाडि नै चुनावी तयारीलाई तिव्रता दिएको नेताहरुको भनाइ छ । कार्तिक ७ मा आमसभा माओवादीले कात्तिक ७ गते आमसभाको आयोजना गरेको पार्टीका जिल्ला संयोजक नेता यमबहादुर परियारले जानकारी दिए । सो सभालाई सम्बोधन गर्न माओवादीका केन्द्रीय अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड, रामबहादुर थापा ‘वादल’ र नारायणकाजी श्रेष्ठ ‘प्रकाश’ आउने परियारको भनाइ छ । आमसभाको पनि भव्य तयारी भएको नेता परियारले बताए ।

काठमाडौँ, १८ असोज (रासस) ः प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाले परिवर्तित समसामयिक राजनीतिक विषयमा कानून व्यवसायीसँग आवश्यक परामर्श गर्नुभएको छ । प्रधानमन्त्री निवास बालुवाटारमा प्रधानमन्त्री देउवाले सत्तासाझेदार दलले प्रमुख प्रतिपक्षी दलसँग गठबन्धन र एकताको पहल गरेपछि सरकारको अवस्थाका बारेमा कानून व्यवसायीसँग आज परामर्श लिनुभएको हो । बैठकमा प्रधानमन्त्री देउवाले सरकारमाथि अविश्वासको प्रस्ताव आउँदा वा नआउँदाको अवस्थाका बारेमा जिज्ञासा राख्नुभएको वरिष्ठ अधिवक्ता यदुनाथ खनालले राससलाई जानकारी दिनुभयो । वरिष्ठ कानून व्यवसायीले वर्तमान अवस्थामा निर्वाचनसम्म सरकारमाथि अविस्वासको प्रस्ताव आउँदा नआउँदा कुनै फरक नपर्ने संवैधानिक र कानूनी व्यवस्थाका बारेमा अवगत गराउनुभएको थियो ।

रौतहट, असोज ८ । रौतहट जिल्लाको कटहरिया नगरपालिकामा नेकपा माओवादी केन्द्रका सियाराम कुश्वाहा विजयी भएका छन् । ‘फिरोज’ उपनामले चिनिने कुश्वाहाले प्रमुख प्रतिपक्षी दल नेपाली कांग्रेसका मेयरका उममेदवार अजय प्रकाशलाई पछि पार्दै विजय हाँसिल गरेका हुन् । कटहरिया नगरपालिककै उपमेयरमा माओवादी केन्द्रबाटै नजमा खातुन विजयी भएकी हुन । माओवादी केन्द्रको भातृसंगठन योङ्ग कम्युनिष्ट लिग (वाई.सि.एल.) का केन्द्रीय सचिव समेत रहेका कुश्वाहा त्यस क्षेत्रका लोकप्रिय युवा नेता हुन् । मेयर पदमा निर्वाचित कुश्वाहाले ४२३३ मत प्राप्त गरेका छन् भने भने उनका निकटतम प्रतिद्वन्द्वी कांग्रेसका अजय प्रकाशले ३६८२ मत प्राप्त गरेका हुन । त्यसैगरी उपमेयरमा नेपाली कांग्रेसकी सयल देवी यादवलाई पराजित गर्दै माओवादी केन्द्रकी उम्मेदवार नुरजहाँ खातुनले विजय हासिल गरेकी छिन् । रौतहटको व्यापारिक केन्द्रको रुपमा परिचित कटहरीयालाई स्थानीय तहको निर्वाचनमा विशेष महत्वका साथ हेरिएको थियो । रौतहट, बारा, सर्लाहीलगायतका जिल्लामा ‘विकास पुरुष’ का रुपमा स्थापित माओवादी केन्द्रका नेता तथा सहरी विकास मन्त्री प्रभु साहको निर्वाचन क्षेत्रमा पर्ने भएकाले पनि कटहरीयालाई विशेष चासोका रुपमा हेरिएको थियो । त्यतिमात्रै नभएर कुश्वाहा मन्त्री साहका स्वकीय सचिवको जिम्मेवारी समेत सम्हालेका थिए । साहको सचिवालयमा कुश्वाहा एक दशकदेखि निरन्तर रहदै आएका छन । यसपटक मन्त्री हुँदा समेत स्वकीय सचिव रहेका कुश्वाहा राजिनामा दिएर निर्वाचनमा होमिएका थिए ।

कञ्चनपुर, असोज ८ । शुक्लाफाँटा राष्ट्रिय निकुञ्ज क्षेत्रभित्र पर्ने जैविक विविधताले भरिपूर्ण तारा ताल (खैकन्द्रा) को अस्तित्व संकटमा परेको छ। तालको ७० प्रतिशत भाग पुरिई बेसरम नामको झारले ढाकेपछि तालको अस्तित्व खतरामा परेको हो । राजहंस कमलको फूलका लागि प्रख्यात ताल लोप हुने अवस्थामा पुगे पनि संरक्षणको प्रयास हुन सकेको छैन । ताल पुरिने क्रमसँगै मुख्य आकर्षणका रूपमा रहेको कमलसमेत लोप हुन लागेको ताल नजिकैको क्षेत्रमा बस्दै आएका नरिभान ढुंगेलले बताए। “ताल सुकेपछि कमलको जरा नै उखेलेर जंगली बँदेलले खाने गरेकाले कमल लोपोन्मुख अवस्थामा पुगेको छ”, उनले भने । भदौ, असोजका महिना तालमा ढकमक्क कमल फुलेको टाढैबाट देखिन्थ्यो तर आजभोलि ताल क्षेत्रमा बेसरम झारमात्रै देखिने गरेको छ । तालमा बस्दै आएका रैथाने प्रजातिका जलपक्षी, गोही र विभिन्न प्रजातिका माछासमेत लोप हुने संघारमा पुगेका छन् । गोही, विभिन्न प्रजातिका माछा, सेतो प्रजातिको बकुल्ला र कालो हाँसको प्रमुख वासस्थानका रूपमा रहेको तारा तालमाथि अतिक्रमण हुन थालेपछि ती जलचर र पक्षीसमेत देखिन छाडेका छन् । तालको पूर्वतर्फको पूरै भाग पुरिएको छ । तालको डिल भत्किँदा खोलामा परिणत भएको छ । निकुञ्जले संरक्षणका लागि कार्य अगाडि नबढाउँदा तालको अस्तित्व नै लोप हुने संघारमा पुगेको स्थानीय बासिन्दाको भनाइ रहेको छ । दश बिगाहा क्षेत्रफलमा फैलिएको तालमा हाल एक बिगाहा क्षेत्रमा मात्रै पानी रहेको छ ।

काठमाडौं, असोज २ । कार्यकाल सकिनै लागेको संसदले संविधानसभाका सदस्यहरुलाई विशेष मर्यादा र पूर्व पदाधिकारीलाई विलासी सुविधा उपलब्ध गराउने कानुन पारित गर्ने निश्चित भएको छ । संसदको राज्यव्यवस्था समिति अन्तर्गतको उपसमितिले पूर्व पदाधिकारी (पूर्व राष्ट्रपति, उपराष्ट्रपति, प्रधानमन्त्रीरमन्त्रिपरिषदा अध्यक्ष, प्रधानन्यायाधीश, संविधानसभा अध्यक्षरपूर्व सभामुख र राष्ट्रिय सभा अध्यक्ष) लाई विलासी सुविधा उपलब्ध गराउने विधेयकमा आइतबार सहमति जुटाएको हो । पूर्व पदाधिकारीको परिभाषामा पूर्व सांसदलाई समेत समेट्ने गरी विधेयकमा सहमति जुटाइएको हो । सामान्यत उपसमितिको निर्णय संसदीय समितिबाट अनुमोदन हुने र समितिको निर्णय संसदको पूर्ण बैठकबाट पारित हुने अभ्यासका कारण पूर्व पदाधिकारीलाई विलाशी सुविधा दिने विधेयक यसै संसदबाट पारित हुने निश्चित भएको हो । कात्तिक ४ गते कार्यकाल सकिन लागेको संसदमा निर्वाचनसम्बन्धी तीनसहित ३४ विधेयक अलपत्र छन् । कांग्रेस सांसद जीवनबहादुर शाही नेतृत्वको उपसमितिले पूर्व राष्ट्रपतिसहितका पूर्व पदाधिकारीलाई आजीवन विलासी सुविधा दिने प्रस्तावित विधेयकको प्रावधानलाई समान्य परिमार्जनसहित पारित गरेको हो । उपसमितिले पूर्व राष्ट्रपतिलाई मासिक २ लाख रुपैयाँ घरभाडा, ५० हजार रुपैयाँ वृत्ति, सचिवालय, सवारी साधन, इन्धन, चालक, सुरक्षासहितको सुविधा दिने विधेयकको प्रावधानलाई यथावत राखेको छ । पूर्व पदाधिकारीलाई सरकारी भवनमै आवास व्यवस्था गर्ने कामलाई प्राथमिकतामा राखेको छ । ‘सरकारले मापदण्ड बनाई पूर्व राष्ट्रपतिका लागि आवश्यक आवास भवनको व्यवस्था गर्नेछ,’ उपसमितिको प्रतिवेदनमा भनिएको छ, ‘आवासको व्यवस्था नहुञ्जेल सरकारले काठमाडौ उपत्यकामा आफ्नो वा एकाघर परिवारको नाममा घर नहुने पूर्व राष्ट्रपतिलाई मासिक २ लाख रुपैयाँ र अन्य पूर्व पदाधिकारीलाई मासिक ७५ हजार रुपैयाँ घरभाडा वापत उपलब्ध गराउने छ ।’ पूर्व उपराष्ट्रपतिले ४० हजार रुपैयाँ मासिक वृत्ति र मासिक ७५ हजार रुपैयाँ घरभाडा पाउने छन् । उपसमितिले गरेको प्रस्तावमा उपत्यकामा घर हुने पूर्व राष्ट्रपतिले वार्षिकरुपमा एकमुष्ट दश लाख रुपैयाँ र पूर्व उपराष्ट्रपति, प्रधानमन्त्रीसहितका अन्य पूर्व पदाधिकारीले वार्षिकरुपमा एकमुष्ट तीन लाख रुपैयाँ घर मर्मत खर्च पाउने छन् । सरकारले सदनमा पेस गरेको विधेयकमा उपत्यकामा घर नहुने अन्य पूर्व पदाधिकारी (पूर्व राष्ट्रपति वाहेक)ले मासिक ७५ हजार रुपैयाँ र उपत्यकामा घर हुने पूर्व पदाधिकारीले त्यसको आधा (साढे ३७ हजार रुपैयाँ) घर मर्मत खर्च पाउने व्यवस्था प्रस्तावित थियो । उपसमितिले सरकारी सुविधाको गाडी पाउने पूर्व राष्ट्रपतिसहितका सबै पूर्व पदाधिकारी (पूर्व सांसद बाहेक)लाई मासिक २५ हजार रुपैयाँ गाडी मर्मत खर्च थप गर्ने व्यवस्था पारित गरेको छ । विधेयकमा आफ्नो गाडी प्रयोग गर्ने पूर्व पदाधिकारीलाई मात्रै मासिक २५ हजार रुपैयाँ मर्मत खर्च दिने व्यवस्था विधेयकमा प्रस्तावित थियो । पूर्व राष्ट्रपतिले उपसचिव स्तरको एक र नायव सुव्वा स्तरको एक गरी दुई स्वकिय सचिव, कार्यालय सहयोगी र सवारी चालक गरी तीन कर्मचारी सुविधा पाउनेछन् भने अन्य पुर्व पदाधिकारीले शाखा अधिकृत स्तरको एक कर्मचारी र सवारी चालकको सुविधा पाउने छन् । पूर्व राष्ट्रपतिले मन्त्रिसरह र अन्य पूर्व पदाधिकारीले राज्यमन्त्री सरहको इन्धन सुविधा पाउने छन् । सरकारी नियम अनुसार मन्त्रिहरुले इन्धन र मोविलका लागि मासिक ३२ हजार ४ सय ९३ र राज्यमन्त्रीहरुले २९ हजार ८ सय २० रुपैयाँ पाउँछन् । -कान्तिपुर दैनिकबाट

काठमाडौं, असोज १ । तीन चरणमा सिंहदरबारको रेट्रोफिटिङ हुँदै – भूकम्पमा क्षतिग्रस्त मुलुकको प्रमुख प्रशासनिक केन्द्र सिंहदरबारको रेट्रोफिटिङ (प्रबलीकरण) प्रक्रिया अघि बढेको छ । राष्ट्रिय पुनर्निर्माण प्राधिकरणका अनुसार तीन चरणमा सिंहदरबारको प्रबलीकरण सम्पन्न हुनेछ । पहिलो चरणमा भूकम्पबाट क्षति पुगेको भवनको सूक्ष्म अध्ययन हुनेछ । अध्ययन प्रभावकारी बनाउन प्राधिकरणले सिंहदरबारवरिपरि खट बाँध्ने काम सुरु गरिसकेको छ । अबको एक साताभित्र प्राधिकरणले अध्ययन टोली परिचालन गर्नेछ । सूक्ष्म अध्ययनका लागि डेढ महिनाको समय छुट्याइएको छ । अध्ययनपछि सिंहदरबारको विस्तृत परियोजना प्रतिवेदन (डिपिआर) तयार हुनेछ । प्रबलीकरणको यो दोस्रो चरण हो । यसका लागि साढे दुई महिनाको समय निर्धारण गरिएको छ । सूक्ष्म अध्ययन र डिपिआर तयार गर्न मात्रै दुई करोड रुपैयाँ खर्च हुने प्राधिकरणले जनाएको छ । यसका लागि थप नौ महिना लाग्नेछ । सिंहदरबार प्रबलीकरणको सम्पूर्ण काम १३ महिनाभित्र सकिनेछ । प्राधिकरणका सहसचिव राजुमान मानन्धरले सिंहदरबारको प्रबलीकरणको काम अब नरोकिने बताए । ‘सिंहदरबार प्रबलीकरणको काम तीन चरणमा सम्पन्न हुन्छ । अबको १३ महिनाभित्र पुरानै शैलीमा बलियो र सुन्दर बन्नेछ,’ उनले भने । पुरानै इँटा र सुर्की प्रयोग हुने प्राधिकरणका अनुसार सिंहदरबार प्रबलीकरणमा पुरानै इँटा प्रयोग गरिनेछ । इँटा जोड्न सिमेन्टको ठाउँमा सुर्कीको प्रयोग गरिनेछ । सिंहदरबारको बाहिरी आवरण पुरानै शैलीको हुनेछ । पर्खालको केही भागमा भने फलामको रड प्रयोग गरिने मानन्धरले बताए । तर, रड नदेखिने गरी विशेष प्रविधि अपनाएर जडान गरिनेछ । सिंहदरबारको भित्री सजावट पुरानै राजसी शैलीमा तयार गरिनेछ । दरबारको वाल र कोठामा विशेष खालको रंगरोगन गरिनेछ । ‘सिंहदरबार प्रबलीकरण गर्दा इँटा र सुर्की पुरानै प्रयोग हुनेछन् । साजसज्जा पनि पुरानै शैलीमा हुनेछ । यी सबै कामका लागि लाग्ने खर्च अहिले भन्न सकिने अवस्था छैन । डिपिआर तयार भएपछि मात्रै थाहा हुन्छ,’ उनले भने । राणाकालीन अन्य दरबार निर्माण अझै अन्योलमा भूकम्पमा क्षतिग्रस्त राणाकालीन दरबारको पुनर्निर्माण प्रक्रिया टुंगो लाग्न नसक्दा साढे दुई वर्षदेखि अलपत्र बन्न पुगेका छन् । विशेषगरी सय वर्ष पुराना राणाकालीन दरबार भत्काएर पुरानै शैलीमा बनाउने कि रेट्रोफिटिङ गरेर संरक्षण गर्ने भन्ने विषय टुंगिन सकेको छैन । समयमै पुनर्निर्माण नहुँदा क्षतिग्रस्त दरबार बर्खाको पानीले जीर्ण बन्दै गएका छन् । दरबारका पर्खालमा झार पलाएका छन् भने भित्री भाग माकुराका जालो र धुलोले ढाकिएका छन् । कतिपय दरबार भत्किसकेका छन् । सहरी विकास मन्त्रालयअन्तर्गतको केन्द्रीय आयोजना कार्यान्वयन एकाइका अनुसार तत्कालीन अवस्थामा चालू रहेका शीतलनिवास, बबरमहल, केशरमहल, सीतामहल, रानीपोखरी दरबार, हरिहर भवन, बाघ दरबार, वसन्तपुर दरबार, श्रीमहल, पुल्चोक दरबार, चारबुर्जा दरबार, जावलाखेल दरबार पुनर्निर्माणको प्रक्रिया कहिले टुंगिने हो ठेगान छैन । केन्द्रीय आयोजना कार्यान्वयन एकाइका आयोजना उपप्रमुख सुरेश वाग्लेले राणाकालीन दरबारको पुनर्निर्माण प्रक्रिया टुंगोमा पुग्न नसकेको बताए । ‘साढे दुई वर्षअघिको भूकम्पले राणाकालीन दरबारमा क्षति पुग्यो । सञ्चालनमा रहेका कार्यालय रातारात सारियो । अझैसम्म त्यस्ता दरबारको रेट्रोफिटिङ गर्ने कि भत्काएर नयाँ बनाउने भन्ने विषय टुंगो लागेको छैन । बर्खाको झरीले झन् विजोग बनाएको छ,’ उनले भने । एकाइका अनुसार पुरातत्वविद् र सम्बन्धित सरकारी निकायबीच राय बाझिएपछि प्रक्रिया नटुंगिएको हो । ‘पुराना दरबारको सम्बन्धमा पुरातत्वविद् र हाम्रा इन्जिनियरको फरक–फरक मत छ । पुरातत्वविद् दरबारलाई रेट्रोफिटिङ गर्नुपर्छ भन्छन् । इन्जिनियरहरू रेट्रोफिटिङ गर्ने बजेटले नयाँ दरबार बन्ने बताउँछन् । यसो हुँदा सम्पूर्ण प्रक्रिया रोकिएका छन्,’ वाग्लेले भने । राष्ट्रपति कार्यालय तीन वर्षदेखि पालमा भूकम्पले राष्ट्रपति कार्यालय रहेको शीतलनिवासमा क्षति पुर्यायो । छिट्टै पुनर्निर्माण हुने आसले राष्ट्रपति कार्यालय पालमा सारियो । तर, यस अवधिमा न शीतलनिवास बन्यो न राष्ट्रपति कार्यालय सारियो । राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले अहिले पनि दैनिक कार्य पालबाटै गर्दै आएकी छिन् । केन्द्रीय आयोजना कार्यान्वयन एकाइका अनुसार शीतलनिवासको रेट्रोफिटिङ गर्ने कि भत्काएर पुरानै शैलीमा बनाउने भन्ने विषयमा विवाद छ । ‘शीतलनिवास निर्माणको प्रक्रिया अझै टुंगिएको छैन । कसैले रेट्रोफिटिङ गर्नुपर्ने भनेका छन्, कसैले भत्काएर पुरानै शैलीमा निर्माण गर्ने भनेका छन्,’ केन्द्रीय आयोजना कार्यान्वयन एकाइका उपप्रमुख वाग्लेले भने । -नयाँ पत्रिकाबाट

  भदौ २९ । आदरणीय नेता बाबुराम, हामीले गर्ने आलोचनालार्इ गाली नसम्झनुहोला, हामीले जति गाली गरेपनि तपाईको कुभलो चिताएर गरेको पक्कै होइन, हामीलार्इ जति तपार्इको माया अहिले अवसर खोज्दै तपाइको गुणगान गाउने हरेक राम्रा या नराम्रा काम गर्ने उक्साउने र आफूलार्इ तपार्इको खास मान्छे भन्न रुचाउनेहरुलार्इ पक्कै छैन । छिमेकीले गर्ने मायाभन्दा आमाको कुटार्इमा बढी माया हुन्छ भन्ने बुझ्नुहोला । अनि सचेत ती सँग रहनुस् जसले तपाईले विष ल्याएर यो अमृत हो भन्दा नि तपार्इलार्इ उक्साउन होहो भन्दै ताली पिट्छन । तपार्इ जहाँ जुन अवस्था र जुन बाटोमा हिडेपनि तपार्इको राजनीतिक इतिहास माओवादी आन्दोलन दश वर्षे महान जनयुद्ध हजारौको बलिदानी त्याग र तपस्यासँग नै जोडिएको छ । जुन कुरा तपाईं देखावटी रुपमा नस्वीकारे पनि अन्तर आत्माले स्विकार गर्न बाध्य बनाउँछ । तपाँइ संघीयता गणतन्त्र धर्म निरपेक्षता, संविधानसभाबाट संविधान जस्ता परिवर्तनको संवाहकमध्ये एक हुनुहुन्छ, हिजो तपार्इहरुकै उत्प्रेरणामा आफ्नो सारा खुशी र ब्यक्तिगत स्वार्थलाइ त्यागेर तपाइहरुकै अभियान (जनयुद्ध) मा लामबद्ध भई सहादत प्राप्त गर्ने अमर शहिदहरुको आत्माले तपार्इहरु टुटेको फुटेको स्विकार गर्न सक्दैनन, हिजो त्यही अभियानमा लामबद्ध भई सेनाको गोली लागि घाइते भएकाहरुको चाहना पनि तपाइहरुको बाटो फरक होस् भन्ने पक्कै छैन । त्यसैले प्रिय नेता ज्यू एकपल्ट गम्भीर भएर सोच्नुस त ? फुटेर वैद्यले के गर्न सके ? बिप्लवले के गरे ? अनि नयाँ शक्तिले अहिलेसम्म के गर्यो ? फाइदा के त फुटेर ? त्यसैले आउनुस् ध्रुवीकरण अभियानमा जोडिनुस् आफ्नै पुरानै इतिहाससँग सकेसँगै अघि बढौला नसकेसँगै पछि हटौला । संविधान निर्माण लगत्तै माओवादी केन्द्रसँग सम्बन्धबिच्छेद गरेर तपाईं बाहिरिनुभयो । त्यतिबेला तपार्इले माओवादी केन्द्रमाथि केही आरोप सहितको टिप्पणीहरु गर्नुभएको थियो । पार्टीबाट बाहिरिएपछि तपार्इले ती आरोपहरुलार्इ प्रमाणित गर्न सक्नुभयो कि भएन समीक्षा गर्नुस् । तपार्इले प्रतिपादन गरेको ५ स मध्ये कुन स को अर्थलाइ व्यवहारिकरुपमा पालना गरेको छ ? अर्थात नयाँ शक्ति पार्टीभित्र नै त्यसको व्यवहारिक प्रयोग हुन र गराई तपार्इको कमजोरी हो कि होइन आत्म समीक्षा गर्नुपर्छ कि ? हिजो तपार्इले माओवादी पार्टी छाडेकै दिन अर्थात २०७२ असोज ९ गते नै आफू आबद्ध रहेको जनप्रगतिशील मञ्च छाडेर तपार्इको समर्थनमा लागेको व्यक्ति हु म । म त्यसै तपाइको पछि लागेको थिइन ? मैले आफू आबद्ध संगठन छाडेको थिइन । थिए त केबल तपार्इले देखाएको सपनाको पछि लागेको थिए । आर्थिक विकास समृद्धि, बेरोजगारी अन्त्य, समतामुलक समाज निर्माण सुशासन जस्ता सपनाहरु देखाएको थियो । त्यसैले पछि लागेका थियौ म र म जस्ता हजारौ ब्यक्ति हरु । तपाईले एक्लै पार्टी छाडेर निस्कदाँ पनि तपाइप्रतिको आशा भरोसाले तपार्र्इले पछि लाग्नेहरु धेरै थिए । अरुको त कुरै छाडौ तपार्इसँगै ३७ बर्ष राजनीतिक सहयात्री भएर हिँडेका देबेन्द्र पौडेल क.सुनिलले तपाइसँगको साथ कुनै लहडमा छाडेका होलान् ? कुनै लोभ र प्रलोभनमा परेर तपाईसँगको यात्रामा पुर्णविराम लगाएका होलान ? कदापी होइनन् । तपाँइ प्रधानमन्त्री हुँदा तपाँइको आर्थिक सल्लाहकार बनेर तपार्इको कामबाट प्रभावित भएर तपाँइसँगै नयाँ शक्ति बनाउन हिडेका रामेश्वर खनाल के त्यसै हिडेका होलान त ? अरुले साथ छाडेर हिड्दा त्यसलाइ अनेक आरोप लगाएर गाली गरेर त्यसको खोइरो खन्न भन्दा बरु किन दिनानुदिन मप्रतिको बिस्वास धेरैमा गुमिरहेको भनेर सोच्ने हो कि ? डाक्टर साब माओवादीभित्र रहँदा तपार्इलार्इ काम गर्ने अवसर दिइएन अरुको अन्डरमा रहँदा आफु अनुकूल आफ्नो योजना मुताबिक काम गर्नै नपाउनु भएकै होला भन्ने हामीलार्इ पनि लागेको थियो । त्यसैले अब त तपार्इबाट केही हुन्छ तपार्इको नेतृत्वले केही गर्न सक्छ तपाइसँग जनताको जीवनस्तर उकास्न सक्ने क्षमता छ भन्ने आशाले नै हामी तपाइको पछि लागेका हौ । तर करिब १८ महिना सम्म हेर्दा ति आशा सबै निराशामा परिणत भयो । आखिर आफ्नो शुभचिन्तक त्यो अवस्थामा पुग्ने परिस्थिती कसरी निर्मान भयो गम्भिर भएर सोच्ने हो कि ? आजकल त तपार्इलार्इ आफैले सिकाएको मार्क्सबाद, लेनिनबाद, माओबाद मिथ्या लाग्न थालेका छन है ? हिजोका सहयात्रीहरु सबैभन्दा नजिकका शत्रु जस्ता लाग्छन है ? त्यसैले त होला घरी घरी खाओबादी भन्दै हिड्नुहुन्छ, अनि इतिहास सस्कृती रीतिरिवाज परम्पराको खिल्ली उडाउँदै टोपी दिवसलार्इ अनेक ब्यङ्ग्य गर्नुहुन्छ । के हामीले तपाइबाट गरेको अपेक्षा त्यही थियो त ? अन्त्यमा हामी तपाँइको शुभचिन्तक हौ, शत्रु हैनौ, जबसम्म तपार्इबाट केही आशा थियो केही गर्नुहुन्छ भन्ने थियो तबसम्म तपाइको पछि लागेकै हो । तर जब आशा टुट्यो तबसँगै बस्न सकिएन । जता भएपनि तपार्इको भलो नै चिताउँछौ तपाईं जस्तो ब्यक्तिको क्षमता ओइलिएर गएको भन्दा फस्टाएको नै देख्ने हाम्रो पनि रहर छ । तपाईं प्राबिधिक र वौद्धिकरुपमा पनि दक्ष हुदाँहुदै पनि उचित र नेतृत्वदायी राजनीतिक भुमिकामा सक्षम हुनुहुदो रहेनछ भन्ने तपाईं आफैले प्रमाणित गरिदिनुभयो । नेतृत्वको आलोचना गर्न जति सहज हुन्छ नेतृत्व गर्न त्यो भन्दा हजार गुणा कठिन हुन्छ भन्ने कुरा अब त राम्रोसँग बुझ्नुभो कि ? नवराज सिंखडा ‘जिज्ञासु’ पुर्व अभियान्ता नयाँ शक्ति, कतार

भारतले सचिवस्तरीय द्विपक्षीय संयन्त्रका बैठक हरेक महिना आयोजना गर्न नेपालसामु प्रस्ताव राखेको छ । नेपालमा आफ्ना लगानीमा सञ्चालित परियोजना कार्यान्वयनमा देखिएका समस्या समाधानका लागि नियमित छलफल गर्न तथा आवश्यक नयाँ परियोजना पहिचान गर्नसमेत सहयोगी हुने गरी अन्तर्देशीय सचिवस्तरीय संयन्त्रका बैठक हरेक महिना आयोजना गर्न प्रस्ताव गरेको हो । नेपाल-भारतबीच परराष्ट्र, वाणिज्य, ऊर्जा, गृहसचिव, सहसचिव तथा प्राविधिक तहका ३० भन्दा बढी द्विपक्षीय संयन्त्र छन् । तर, ती सबै संयन्त्र क्रियाशील छैनन् । भारतले नियमित बैठक बसेर परियोजना कार्यान्वयनमा देखिएका समस्या निराकरण गर्न आवश्यक कदम तत्कालै चाल्ने धारणा नेपालसामु राखेको छ। प्रधानमन्त्री, परराष्ट्रमन्त्री, सचिव तथा सहसचिव तहमा हालै भएका उच्चस्तरीय भेटवार्ता तथा छलफलमा भारतले यससम्बन्धी मौखिक प्रस्ताव राखेको परराष्ट्र मन्त्रालय स्रोतले बतायो । प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाको भारत भ्रमणमा समेत भारतले यो विषय उठाएको थियो । देउवाको भ्रमणमा जारी संयुक्त वक्तव्यमा दुई देशबीच विद्यमान संयन्त्र क्रियाशील गराउने उल्लेख छ । भारतीय विदेश मन्त्रालयमा नेपाल मामिला हेर्ने सहसचिव सुधाकर दलेलाले परराष्ट्र मन्त्रालयमा भारत महाशाखा हेर्ने सहसचिव भृगु ढुंगानासँग यसबारे छलफल गरेका छन् । दलेलाले सचिवस्तरीय सबै संयन्त्र क्रियाशील गराउन र देखिएका समस्या हल गरी अघि बढ्न भारतले चाहेको बताएका थिए । भारतले हरेक महिनाजस्तो बैठक बस्न प्रस्ताव गरे पनि नेपाली पक्षले त्यसप्रति उत्साहजनक प्रतिक्रिया दिएको छैन । ‘भारतीय पक्ष परियोजना कार्यान्वयनमा जान नसकेकोमा निकै चिन्तित देखिएको छ । हामी पनि परियोजना टुंग्याउन राजनीतिक तथा प्रशासनिक दुवै तहमा संवाद गरिरहेका छौं । तर भारतसँग हरेक महिना सचिवस्तरीय संयन्त्रका बैठक बस्नु व्यावहारिक रूपमा सम्भव हुँदैन’ एक वरिष्ठ अधिकारीले भने। नेपाल—भारत परराष्ट्रमन्त्रीस्तरीय संयुक्त आयोगले दुवै देशको सम्बन्धको बृहत्तर छलफल गर्ने म्यान्डेट पाएको छ । यो संयन्त्रको बैठक सन् २०१४ यता दुईपटक बसेको छ । संयन्त्रको बैठकले लिएका अधिकांश निर्णय व्यावहारिक रूपमा कार्यान्वयन हुन सकिरहेका छैनन् । संयन्त्रले वाणिज्य, व्यापार, सुरक्षा, कनेक्टिभिटी, सीमा व्यवस्थापनलगायत दर्जनभन्दा बढी मामिलामा निर्णय लिन सक्छ । पूर्वप्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहालको अघिल्लो वर्ष असोजमा सम्पन्न भारत भ्रमणमा परियोजना अनुगमन गर्न संयुक्त संयन्त्र (ज्वाइन्ट ओभरसाइट मेकानिजम) गठन भएको थियो । संयन्त्रको बैठकमा परराष्ट्रसचिवले नेपालका तर्फबाट नेतृत्व गर्छन् । काठमाडौंस्थित भारतीय राजदूतले बैठकमा भारतीय पक्षको नेतृत्व गर्छन् । गठन भएयता संयन्त्रको बैठक चार पटक बसेको छ । संयन्त्रको बैठकले द्विपक्षीय विकास परियोजना निर्माण सक्न समयावधि तोक्ने कार्यादेश पाएको छ । तर, पञ्चेश्वरजस्ता ठूला परियोजनाबारे संयन्त्रको बैठकमा साधारण छलफलबाहेक केही हुन सकेको छैन । ‘यस्तो संयन्त्रमा परियोजना कार्यान्वयनबारे साधारण छलफल हुन सक्छ तर पञ्चेश्वरजस्ता ठूला परियोजनाका लागि उच्च तहको राजनीतिक निर्णय र प्राविधिक विषय महत्वपूर्ण हुन्छन्’, अर्का एक अधिकारीले भने। भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले नेपालसँगका परियोजना कार्यान्वयनमा भएका ढिलासुस्तीबारे व्यक्तिगत चासो दिइरहेको भारतस्थित नेपाली दूतावासका अधिकारीले बताए । सीमा विवादलगायत द्विपक्षीय मामिला हेर्न परराष्ट्रसचिव स्तरमा मुख्य संयन्त्र स्थापित छ । भारतद्वारा अतिक्रमित नेपाली भूमि कालापानी र सुस्ताबारे छलफल गर्ने र सरकारलाई ठोस सुझाव दिने म्यान्डेट पाएको यो उच्चस्तरीय संयन्त्रको बैठक एकपल्ट पनि बसेको छैन । त्यस्तै सीमा विवाद हेर्न दुवै देशका नापी विभागका महानिर्देशक र उपमहानिर्देशक तहका संयन्त्र पनि छन् । ती संयन्त्रका बैठक नियमित रूपमा दुवै देशमा भइरहेका छन् । -अन्नपुर्णपाेष्टबाट

काठमाडौं, भदौ १८ । शेरबहादुर देउवा नेतृत्वको जम्बो सरकारका राज्यमन्त्रीलाई सरकारी क्वार्टर नपुगेपछि सरकारले डेरा व्यवस्थापन गर्न सुरुमै दुई–दुई लाख नगद दिएको छ । मन्त्रीको डेरा ब्यवस्थापनमा मात्रै ६२ लाख रुपैंयाँ खर्च भएको छ । हालै थपिएका २३ राज्यमन्त्री र क्वाटर अभाव भएका आठ मन्त्री गरी ३१ जनाका लागि ६२ लाख रुपैयाँ खर्च भएको हो । बाहिर डेरामा बस्ने मन्त्रीहरुले मासिक ४० हजार रुपैंयाँ घरभाडा वापत छुट्टै पाउनेछन् । बाहिर बस्ने मन्त्रीहरुले घरभाडाबाहेक विजुली, पानी र टेलीफोनको रकम बिलअनुसार भुक्तानी पाउनेछन् भने पत्रपत्रिका तथा यातायात सुविधा पनि छुट्टै पाउनेछन् । यसैगरी, राज्यमन्त्रीले मासिक ५७ हजार ७ सय ८० रुपैंयाँ बुझ्नेछन् । मन्त्रीहरुको आवास ब्यवस्थापनको जिम्मेवारी लिएको भवन निर्माण सम्भार डिभिजन कार्यालय काठमाडौंका लेखा प्रमुख रामकृष्ण पन्थीले डेरा व्यवस्थापनका लागि प्रतिमन्त्री दुईलाख वितरण गरिएको जानकारी दिए ।  -अन्नपूर्ण पोष्टबाट

  काठमाडौं, भदौं ७ । उपराष्ट्रपति नन्दबहादुर पुनले नेपाली हिन्दु नारीहरुको महान पर्व हरितालिका तीजको अवसरमा सबैमा शुभकामना व्यक्त गरेका छन । बुधबार एक शुभकामना सन्देश जारी गर्दै, हरितालिका तिज–२०७४ को पावन अवसरमा देश विदेशमा रहेका सम्पूर्ण नेपाली दिदी–बहिनीहरुमा सुख, शान्ति, समृद्धि, सु–स्वास्थ्य एवम् उत्तरोत्तर प्रगतिको हार्दिक मंगलमय शुभकामना व्यक्त गर्दछु भनिएको छ ।