काठमाडौं, फागुन  २८।  सुगौली सन्धीमा के छ ? यसको ऐतिहासिकता र औचित्य कति छ ? भारतमा शासन गरिरहेको तत्कालिन ब्रिटिस सरकार र नेपालबीच सन् १८१६ मा भएको भनिएको यो सन्धीबारे कसैले यस्तो जिज्ञासा गरे जवाफ निराशापूर्ण आउँछ । यसको कारण हो– सुगौली सन्धीको सक्कल प्रतिनै कतै नभेटिनु। सन्धीकर्ता दुई देश न नेपालमा यो भेटिन्छ न बेलायत। इतिहासकार अध्येता अन्वेषव मात्र होइन सम्बन्धित अधिकारी नै यसबारे अनविज्ञता प्रकट गर्छन् । चल्तीमा रहेका सुगौली सन्धि टाइपिङ प्रति हो, सक्कल होइन जसका कतिपय बुँदामा रहेका विवादास्पद विषय नेपाल– रतबीच ‘उकुज’ बन्दै आएका छन् । लगातार आठ वर्षदेखि सुगौली सन्धिको रहस्य खोतल्न लागिपरेका सीमाविद् बुद्धिनारायण श्रेष्ठ सक्कली सन्धिपत्र हराउनुमा गम्भीर आशंक व्यक्त गर्छन् । उनका अनुसार सामान्यतया दुई मुलुकबीच भएको सन्धिसम्झौताको सक्कल प्रति ती दुवैसँग सुरक्षित रहनुपर्ने अन्तर्राष्ट्रिय मन्यता छ । तर सुगौली सन्धिको सक्कल प्रति वा त्यसको छाया प्रति न नेपालसँग छ, न बेलायत । न भारतले नै यो प्रति आफूसँग रहेको सकार्छ । ‘सुगौली सन्धिको सक्कल प्रति अस्तित्वमै छैन, हाल उपलब्ध टाइपिङ प्रति हो जसमा कहिल्यै विवाद नभएको क्षेत्रमा विवाद देखाइएको छ’, श्रेष्ठ भन्छन्, ‘यसका पछाडि रहस्य छ ।’ यो खबर आजको नागरिक दैनिकमा  छ।

फागुन १६ । विश्वमै सर्वाधिक बिक्री भएको नोकिया फोनको नयाँ संस्करण सार्वजनिक भएको छ । कुनैबेला नोकियाकै पहिचान बनेको मोबाइल फोन ‘३३१०’ पुनः बजारमा आएको हो । करिब १७ वर्षअघि बजारमा आएको यस फोनको नयाँ संस्करण सन् २००५ मा बन्द भएको हो । तत्कालिन समयमा झण्डै १२ करोड ६० लाख युनिट विक्री भएको यस नोकिया कम्पनीले नयाँ संस्करण बजारमा ल्याएको हो । विशेषज्ञका अनुसार नोकियाले यो ब्राण्ड पुनः बजारमा ल्याएर आफ्नो प्रभाव र साखलाई फर्काउन खोजेको बताउँछन् । नोकियाको ब्राण्ड फिनल्याण्डको स्टार्टअप कम्पनी एचएमडीसँग छ । एचएमडीले ३३१० को नयाँ संस्करणका साथ तीन नयाँ एन्ड्रोयड फोन पनि बजारमा ल्याएको छ । यसमा सीमित इन्टरनेट सेवा उपलब्ध हुनेछ भने यो एस ३० प्लस अपरेटिङ सिस्टमबाट चल्छ र यसमा ‘२।५ जी’को कनेक्टीभीटी छ । फोनमा २ मेगापिक्सलको क्यामेरा पनि छ । एक पटक चार्ज गरेपछि २२ घण्टासम्म कुरा गर्न मिल्ने गरी ब्याट्री टिक्ने कम्पनीने दावी गरेको छ ।

झापा, फागुन १६ । निर्माणाधिन अवस्थामै अलपत्र परेको झापाको दुहागढी—६ धाइजनमोडदेखि दुहागढी—१ जोडिने सहिदमार्ग पुनः सूचारु हुने भएको छ । नव सृजनशील युवा समाजले स्थानीयबासी, निर्माण समिति र सम्बन्धित ठेकेदारसँग सोमबार आयोजना गरेको ‘समस्या र त्यसको सामाधान’ विषयक छलफल ठेकेदारले प्रतिबद्धता जाहेर गरेपछि उक्त मार्ग मंगलबारबाट सुचारु हुने भएको हो । सहिदमार्ग निर्माण निपरन्तर नहुँदा धुँलो र धुवाका कारण आफूहरुलाई समस्या परेको भन्दै स्थानीयबासीले चाडो निर्माण गरिदिन ठेकेदारलाई ध्यानाकर्षण गराका थिए । सोही क्रममा ठेकेदार ‘दीवा झापाली जेभी व्लिडर्स’ का प्रबन्ध निर्देशक शेरबहादुर थापाले काम सूचारु गर्दा स्थानीयको सहयोग भए मंगलबारबाटै कालोपत्रको काम सूचारु गर्ने प्रतिबद्धता जाहेर गरेका थिए । २०७३÷०७४ मा सहिदमार्गको स्तरोन्नतिका लागि क्षेत्र नम्बर २ का सभाषदको सांसद विकास कोष र स्थानीय निकायको गरी ३ करोड १५ लाख निकासा भएपछि ०७३ साल बैसाखबाट उक्त बाटोको निर्माण सुरु गरिएको थियो । एक चरणको कामपछि ठेकेदारले बाटो निर्माणमा ससाना समस्या आएको भन्दै ठेकेदारले निर्माण रोकेको थिए । ५ किलोमिटर २ सय मिटर लम्बाई र ४० फुट चौडाई रहेको उक्त सहिदमार्गमा ‘डबल वेस सकेस डेसिङ’ को कालोपत्रे गरिने ठेकेदार थापाले भनाई छ । उनले मंगलबारदेखि बाटो खन्ने काम सुरु गर्ने र ३० डिग्री सेल्सियस मौसम भएपछि कालोपत्रे गरिने बताए । कार्यक्रममा रेडक्रस सोसाइटी झापाका सभापति लोकराज ढकालले सर्वसाधारणले ठेकेदारप्रति देखाएको सहानुभूतिलाई ठेकेदारले अनुशरण गर्दै चाडो भन्दा चाडो निर्माण सूचारु गर्न आग्रह गरेका थिए । प्रतिउत्तरमा कम्पनीका साइड इन्चार्ज मौसम थापाले बाटो निर्माण गर्दा सुरुदेखिको अवस्थाका विषयमा प्रष्ट पारेका थिए । कार्यक्रममा निर्माण समिति र स्थानीय नव सृजनशील युवा समाजले बाटो रेखदेख तथा अनुगमन गर्ने समेत निर्णय भएको छ । नव सृजनशील युवा समाजका अध्यक्ष बद्री महतले समयमै बाटो निर्माण नहुँदा धुलोका कारण स्थानीयवासी आक्रान्त बनेको ध्यानाकषर्ण गराउँदै निर्माणमा कुनै पनि समस्या आए स्थानीयको तर्फबाट ठेकदारलाई सक्दो सहयोग गर्ने प्रतिबद्धता जाहेर गरेका थिए । त्यसैगरी अभिनारायण मैनाली, कृष्ण सुवेदी, गोपीराज मैनाली, सूर्य कडरिया, श्याम राजवंशीलगायतले समयमै बाटो निर्माण नहुँदा आफूहरु पीडित भएको भन्दै चाडो निर्माण गर्न ठेकदारलाई सुझाव दिएका थिए । बद्री महतको अध्यक्षतामा सम्पन्न कार्यक्रमको सञ्चालन पत्रकार प्रकाश उप्रेतीले गरेका थिए ।

धरान, फागुन १४ । बुढासुब्बा गोल्डकपको उपाधि नेपाल पुलिस क्लबले जितेको छ । धरान–१७ स्थित एन्फा टेक्निकल सेन्टरमा आज भएको खेलमा नेपाल पुलिसले सडेन डेथमा संकटा क्लबलाई हराएर उन्नाइसौँ बुढासुब्बा गोल्ड कपको उपाधी जित्न सफल भएको हो । पुलिसले चौथो पटक बुढासुब्बा गोल्डकपको उपाधी जितको हो । निधारित् ९० मिनेटको खेल १–१ को बराबरीमा सकिएपछि भएको पेनाल्टी सुटआउटमा पनि ३–३ को बराबरी भएपछि सडनडेथमा पुलिस भाग्यशाली सावित भएको हो । यसअघि, खेलको २८औं मिनेटमा राज पौडेलको गोलबाट संकटाले अग्रता लिएपनि ८०औं मिनेटमा जुमनु राईले पेनाल्टीमार्फत् गोल गर्दै बराबरी गरेका थिए । जारी सिजनमा ‘मेडन’ उपाधि जितेको पुलिसले पाँच लाख रुपैयाँ हासिल गरेको छ । उपविजेता संकटाको भागमा दुई लाख ५० हजार रुपैयाँमात्र हात परेको छ ।

काठमाडौं, फागुन १३ । राष्ट्रिय कीर्तिमान कायम गर्दै सशस्त्र प्रहरी बलकी कान्छीमाया कोजुले ‘पिंकाथन’ काठमाडौं हाफ म्याराथनको उपाधि जितेकी छिन् । शुक्रबार सम्पन्न प्रतियोगितामा निर्धारित् २१ किलोमिटरको दूरी १ घन्टा १८ मिनेट २८ सेकेन्डमा पूरा गर्दै कान्छीमायाले प्रतियोगिताको उपाधि जित्न सफल भएकी हुन् । कान्छीमायाले ५० हजार रुपैयाँका साथै मुम्बई म्याराथनमा प्रतिस्पर्धा गर्ने अवसर पाएकी छिन् । अघिल्लो साता सम्पन्न कान्तिपुर हाफ म्याराथनमा पनि महिलातर्फ कान्छीमाया नै विजयी बनेकी थिइन् । काठमाडौं पिंकाथनमा १ घन्टा २२ मिनेट ४५ सेकेन्डमा निर्धारित् दुरी पार गर्दै नेपाली सेनाकी रेशु बस्नेत दोस्रो भइन् । उनले २० हजार रुपैयाँका साथै मुम्बई म्याराथनमा सहभागी हुने अवसर पाइन् । तेस्रो भएकी सेनाकै पुष्पा भण्डारीले १ घन्टा २४ मिनेट ३४ सेकेन्डमा निर्धारित दुरी पूरा गरिन् । उनले १० हजार रुपैयाँ प्राप्त गरिन् । काठमाडौं पिंकाथनअन्तर्गत् १० किलोमिटर दौडको उपाधि नेपाली सेनाकी सरिता बासी, दोस्रोमा भएकी आर्मीकै लक्ष्मी पाण्डे र तेस्रोमा मध्यपश्चिमकी धाविका फूलमती रानाले उपाधी जितेका छन् । १० किलोमिटरतर्फ पहिलो हुनेले २० हजार, दोस्रोले १० हजार र तेस्रो हुनेले ५ हजार रुपैयाँ नगद पुरस्कार प्राप्त गरे । नेपाल एथलेटिक्स संघ सागको सहकार्यमा मुम्बईको संस्था लेजर पोर्ट र नेपालको शिवम ग्रुप होलिडेजको आयोजानमा काठमाडौंमा पहिलोपटक पिंकाथन आयोजना गरिएको हो ।

रुकुम, फागुन १३। ऊर्जामन्त्री जनार्दन शर्मा प्रभाकरले मुलुकमा बिद्युत क्रान्तिको शुरुवात भएको बताएका छन। विहीवार रुकुममा शुरु भएको मध्यपश्चिमाञ्चल रुकुम महोत्सवलाई सम्बोधन गर्दै मन्त्री शर्माले मुलुकमा बिद्युत क्रान्तिको युग शुरु भएको बताएका हुन् । “नेपालको पानी जनताको लगानी कार्यक्रम मार्फत नेपालमा विद्युत क्रान्तिको शुरुवात भएको छ, यो क्रान्तिले समृद्ध नेपालको निर्माणमा महत्वपूर्ण भूमिका खेल्नेछ ।” उनले भने “औद्योगिकरण र समृद्धिको पहिलो आधार भनेको बिद्युत हो ।” ऊर्जा मन्त्रालयबाट अहिले जेजति काम भएको छ त्यसको प्रेरणाको श्रोत आफुलाई चनाव जिताएर पठाउने रुकुमेली जनताको भागमा पर्ने भन्दै उनले प्रधानमन्त्रीको प्रत्यक्ष निर्देशनमा काम गरिरहेको जानकारी दिए । “रुकुम जिल्लाका जनताले भ्रष्टाचार अन्त्यको लागि मलाई मन्त्री बनाएका हुन, देशलाई उज्यालो बनाउन पठाएका हुन, मेरो पुरुषार्थ र बहादुरीले काम गरेको होइन कि जनताको अपार माया र प्रेरणाले मलाई काम गर्ने ऊर्जा दिएको हो ।” इतिहासमा पहिलो पटक ऊर्जामन्त्रालय र विद्युत प्राधिकरणका कर्मचारीलाई ठाँउ ठाँउमा अभिनन्दन गरिरहेको भन्दै उनले त्यस्तो परिस्थतिको निर्माण गर्न सकिएकोमा सन्तोष व्यक्त गरे । रुकुम जिल्लामा शुरु गरिएको रुकुम उज्यालो कार्यक्रमकै जगमा आफुले उज्यालो नेपाल अभियान शुरु गरेको प्रसंग उल्लेख गर्दै मन्त्री शर्माले उज्यालो नेपाल अभियान राष्ट्रलाई समृद्ध बनाउने अभियान भएको तर्क गरे । रुकुममा मात्र ३ हजार ६ सय गिगावाट विद्युत उत्पादन क्षमता रहेको भन्दै उनले सानीभेरी नदीमा उत्तरगंगा, भेरी वान र जगदुल्ला जलविद्युत आयोजना सरकारी स्तरबाटै अगाडि बढाइने प्रतिवद्धता व्यक्त गरे

बागलुङ, फागुन १२ । छैटौँ राष्ट्रपति रनिङ शिल्ड प्रतियोगिताको उपाधि धवलागिरि बहिरा आवसीय विद्यालयले जितेको छ । जिलाका ६६ विद्यालय सम्मिलित जिल्लास्तरीय प्रतियोगितामा पाँच स्वर्ण पदकसहित ११५ अङ्क प्राप्त गरी सो विद्यालयले उपाधि चुमेको हो । ‘रनिङ शिल्ड’ सँगै विद्यालयले रु ५५ हजार ५५५ पुरस्कार, मेडल र प्रमाणपत्र प्राप्त गरेको छ । तीनवटा निर्वाचन क्षेत्रमा भएका क्षेत्रीय छनोट प्रतियोगिताबाट छानिएर आएका एक हजार ३३८ प्रतिस्पर्धी विद्यार्थीलाई उछिन्दै बहिरा विद्यार्थीले उत्कृष्ट खेल प्रदर्शन गरेका हुन् । उक्त विद्यालयले युवा तथा खेलकुद मन्त्रालयबाट रु ५० हजार पुरस्कार प्राप्त गर्नेछ । छात्रछात्रा भलिबल, कबड्डी, एथलेटिक्सलगायत १५ विधामा भएको प्रतियोगितामा ११२ अङ्कका साथ कालिका कन्या माध्यमिक विद्यालय दोस्रो र बलेवा नारायणस्थानको जनताधन माध्यमिक विद्यालयले ९५ अङ्कका साथ तेस्रो स्थान प्राप्त गरेको समितिका सदस्य सचिव भीमसेन शाक्यले जानकारी दिए । दोस्रो र तेस्रो हुने विद्यालयले क्रमशः रु ३३ हजार ३३३ र रु २२ हजार २२२ पुरस्कार प्राप्त गरेका छन् । जिल्लाबाट छनोट भएका खेलाडीले अब पश्चिमाञ्चल क्षेत्रीयस्तरको छनोट खेलमा सहभागिता जनाउने छन् । एकल विधामा पहिलो हुने खेलाडीले सोझै क्षेत्रीय प्रतियोगितामा भाग लिन पाउनेछन् । बाङ्गेचौर खेलमैदानमा आयोजना गरिएको प्रतियोगितामा खेलाडीले कुल २२२ पदकको लागि प्रतिस्पर्धा गरेका थिए ।

धरान, फागुन ५ । बुढासुब्बा रेडबुल गोल्डकपमा भारतका दुई टीम सहित १० टीमले सहभागिता जनाउने भएका छन् । बुढासुब्बाको १९ औं संस्करण शुक्रबारदेखि धरान १७ स्थित एन्फा टेक्निकल सेन्टरमा हुदैँछ । प्रतियोगिताको सम्पुर्ण तयारी पुरा भइसकेको आयोजक धरान फुटबल क्लबले जानकारी दिएको छ। प्रतियोगितामा पहुना टोलीको रुपमा भारतबाट दुर्गापुर र युनाइटेड सिक्किम फुटबल क्लबले पहिलो पटक भाग लिएका छन्। युनाइटेड सिक्किम पुर्वभारतीय कप्तान भाइचुङ भुटियाले सञ्चालन गरेको एकेडेमी हो। फागुन १४ गतेसम्म हुने प्रतियोगिताको उद्घाटन कांग्रेस नेता एवं सांसद मिन विश्वकर्माले गर्ने तयारी भएको छ । प्रतियोगिताको उद्घाटन खेल पाहुना टोली दुर्गापुर स्टिल कलकत्ता, भारत र संकटा एफसि काठमाडौंबीच हुनेछ । एपिएफ क्लब, काँकडभिट्टा ट्रेनिङ सेन्टर झापा, रुपन्देही फुटबल क्लब, पोखरा फुटबल क्बल र नेपाल पुलिस क्लबले पनि प्रतियोगितामा भाग लिनेछन्। आयोजकको पहेलो (सिनियर) र निलो (जुनियर) गरी दुई टिमले भाग लिने क्लबका अध्यक्ष किशोर राईले जानकारी दिए। डिफेन्डिङ च्याम्पियन मनाङ मर्याङ्दी क्लबले भने यो संस्करण गुमाएको छ । मनाङ बंगलादेशमा हुने शेख कमल अन्तराष्ट्रिय क्लब च्याम्पियनसिपमा सहभागीता जनाउने भएकाले यसपटकको खेल मनाङले गुमाएको हो । मनाङले बुढासुब्बाको छैटौं, १३ औं र १८ औं संस्करण जितेको थियो । ‘जति क्लबले सहभागीता जनाएका छन्, ती सबै जारी सिजनका उत्कृष्ट टिम छन्। केहीले त उपाधि पनि जितेका छन्’, एन्फा केन्द्रीय उपाध्यक्षसमेत रहेका राईले भने–‘आयोजकले पनि उपाधि जित्ने लक्ष्य राखेर २ टिम बनाएको छ। राष्ट्रिय टिमका खेलाडीहरु पनि आउने भएकोले हरेक खेल रोमाञ्चक हुनेछन्।’ घरेलु मैदानमा चार पटक फाइनल पुगेपनि आयोजक अहिलेसम्म उपाधिविहिन छ। प्रतियोगिताको विजेताले नगद ५ लाख र उपविजेताले २ लाख ५० हजार पाउनेछ। गत संस्करणमा विजेता र उपविजेताको पुरस्कार राशी ४ लाख र २ लाख थियो। उत्कृष्ट खेलाडीले एक थान यामाहा मोटरसाइकल र सर्वाधिक गोलकर्ताले नगद २५ हजार पाउने महासचिव प्रताप तामाङले बताए। उत्कृष्ट गोलकिपर, उत्कृष्ट डिफेन्स, उत्कृष्ट स्ट्राइकर, उत्कृष्ट मिडफिल्ड र उत्कृष्ट प्रशिक्षकले जनही नगद १५ हजार पाउनेछन्। हरेक खेलको म्यान अफ दि म्याचलाई नगद ५ हजारसहित उपहार पनि दिइने उनेले बताए। कुल ६५ लाख ६७ हजार ५ सय आय हुने अनुमान गरिएको प्रतियोगितामा ५४ लाख ८५ हजार खर्च हुने आँकलन छ।

काठमाडौं, फागुन ३। ‘भ्यालेन्टाइन डे’ प्रणय दिवस युवा पुस्ताहरुको मुख्य चाडभन्दा पनि फरक नपर्ने भएको छ । सन् २६९ मा रोमबाट सुरु भएको यस भ्यालेन्टाइन डे अहिले विश्वभरी नै मनाइन्छ । रोमका पादरी सेन्ट भ्यालेन्टाइनको मृत्यु दण्डपश्चात उनकै प्रेममा बलिदानीको सम्झनास्वरुप हरेक फेब्रवरी १४ मा भ्यालेन्टाइन डे मनाउने गरिन्छ । तत्कालीन रोमन सम्राट् क्लाउडियस द्वितीयले युवाहरुलाई प्रेम र विवाह विवाह गर्न प्रतिवन्ध लगाएका थिए । युवाहरु प्रेम र विवाहतिर लागेभने सैनिक सेवा प्रभावित हुन्छ भन्ने डरले उनले यसलाई प्रतिवन्ध लगाएका थिए । तर अनुशासनको दायराभित्र हुने प्रेम र आकर्षणमा ईश्वर पनि खुसी हुन्छन् भन्ने मान्यता बोकेका भ्यालेन्टाइनले राजाको निर्णयको अवज्ञा गर्दै प्रेम र विवाहका लागि प्रेरित गर्थे । उनले कैयन युवा सैनिकको सार्वजनिक स्थलमै विवाह गराइदिए । सोही कारण राजाको निषेधाज्ञा तोडेको आरोपमा उनलाई जेल चलान गरियो । जेलभित्र उनको जेलरकी छोरीसँग प्रेम बस्यो । उनलाई २६९ फेब्रुअरीमा मृत्यु दण्ड दिइयो । उनले आफ्नी प्रेमिका जेलरकी छोरीलाई अत्यन्तै मार्मिक प्रेमपत्र लेखेका थिए । त्यसैबेलादेखि भ्यालेन्टाइन डे मनाउन थालियो । अहिले पश्चिमा मुलुकहरुमा मात्रै नभई विश्वभरी नै भ्यालेन्टाइन डेलाई आपसमा प्रेम साटासाट गरेर मनाउने गरिन्छ । नेपालमा पनि यो दिवसको लोकप्रियता बढ्दो छ । प्रेमको प्रतिक मानिने गुलावको फूल तथा उपहार एक आपसमा साटासाट गरेर यो दिवस मनाइएको पाइन्छ । यस दिनलाई प्रेमको शुरुवात गर्ने दिनको रुपमा पनि मानिन्छ ।

मेलम्ची, माघ २५ । विपद् जोखिम न्यूनीकरणका लागि अहिले मेलम्चीमा सचेतनामूलक सडक नाटक हुन थालेका छन् । मापदण्ड विपरित बनेका र निर्माण चरणमा रहेका भौतिक संरचनाले निम्त्याउन सक्ने क्षति र यसको न्यूनीकरण गर्नका लागि अपनाउनुपर्ने उपायका सम्बन्धमा सिन्धुपाल्चोक जिल्लाका विभिन्न गाविसमा सरकारी तथा गैरसरकारी सामाजिक सङ्घसंस्थाले अहिले सडक नाटकमार्फत सचेतना ल्याउने अभियानमा जुटेका छन् । भौतिक संरचना निर्माण गर्दा ‘भूकम्पप्रतिरोधी भवन निर्माण आचारसंहिता लागू गर्नुपर्ने विषयमा सबैलाई जानकारीका लागि उनीहरुले सडक नाटक कार्यक्रमलाई अभियानका रुपमा अगाडी बढाएका छन् । यसैक्रममा कारितास जर्मनी र कारितास नेपालको समन्वयमा जनहित ग्रामीण सेवा समितिले जिल्लाका बतासे, स्याउले, सिम्पाल काभ्रेलगायतका विकट गाउँमा यस सम्बन्धी सडक नाटक सञ्चालन गरेका छन् । अहिले गाउँघरमा आफू खुशीले घर बन्न थालिसकेका छन् । सरकारको मापदण्ड एकातिर छ त्यसलाई अनुशरण गरेर घर बनाउने व्यक्ति गाउँमा धेरै कम मात्रामा फेला पर्छन् । तर, यसतर्फ सरकारको ध्यान पुग्न नसकेकाले भूकम्प प्रतिरोधी भवन निर्माण आचारसंहिताअनुरुप भवन निर्माण गर्नका लागि जनचेतना जगाउन सडक नाटक अभियान सुरु गरिएको जनहित ग्रामीण सेवा समितिले जनाएको छ । २०७२ को विनाशकारी भूकम्पमा सबैभन्दा बढी मानवीय तथा भौतिक क्षति व्यहोरेको सिन्धुपाल्चोकको अवस्था भूकम्पको २१ महिना बित्नै लाग्दा पनि चिन्ताजनक देखिन्छ । सरकारी अनुदान पाउने प्रक्रिया पीडितका लागि झन्झटिलो भएको गुनासो पीडित छ । एकमुष्ट रकम वितरण गर्न नसक्दा पीडितले अहिलेसम्म स्थायी आवस निमार्ण गर्नसकेका छैनन् । यस्तो अवस्थाले भविष्यमा झन् ठूलो विपत्ति निम्त्याउन सक्ने दावी स्थानीयको छ । सडक नाटकमार्फत चेतना जगाउनाले पीडितको मानसिकतामा सकरात्मक प्रभाव पर्ने संस्थाको दाबी छ । नाटक हेर्न विभिन्न गाउँबाट सयौंँको सङ्ख्यामा स्थानीयवासी भेला हुने गर्छन् । नाटकमा विपतका प्रकार र विपत् आइहालेमा त्यसको लागि के-के तयारी अपनाउनुपर्छ भन्ने विषयवस्तु समेटिएको समितिले जनाएको छ ।

माघ २४ । पर्दामा जस्तो सुकै रोल गर्न सक्ने भएपनि धेरै कलाकारहरुको वास्तविक जीवन कलह र उलट पुलटमा वितिरहेको हुन्छ । त्यसकै एउटा उदाहरण हुन बलिउड नायिका अमिषा पटेल । सुपरहिट चलचित्र ‘कहो ना प्यार है’बाट चलचित्र यात्रा सुरु गरेकी नायिका पटेलले ‘गदर’, ‘हमराज’ जस्ता चर्चित फिलिमहरु दर्शकलाई दिएकी छिन् । तर उनको वास्तविक जीवनमा भने धनै नै तनाव भएको खुलासा भएको छ । यहाँसम्म कि उनलाई आफ्नी आमाले चप्पलले हान्नुपर्ने अवस्थाको पनि सिर्जना भएको छ । आफ्नै बाबु अमित पटेलले १२ करोड हिनामिना गरेको प्रहरीमा उजुरी गर्दै उक्त रकम पाऊँ भनेपछि नायिका पटेलकी आमा आशा पटेलले अमिषालाई चप्पलले मात्रै कुटिनन्, उनलाई घरबाट समेत निकालिदिइन् । उक्त कुरा नायिका पटेलले मिडिया समक्ष नै बताएकी हुन् । हाल उनी फिलिम क्षेत्रमा खासै देखिँदैनिन् । उनको अन्तिम फिलिम ‘देसी मौजिक’ रहेको थियो ।

० मान्छेको दाहसंस्कार गर्ने विद्युतिय घरलाई के भनिन्छ ? – किमोटिरियम ० नेपाल सरकारद्वारा ‘समृद्धिको बाहक’ भनी उच्च महत्व दिई दस बर्षमा सम्पन्नगरिने गरी शुरु गरिएको हुलाकी राजमार्गको निर्माण कुन देशको सहयोगमा शुरु भएको हो ? – चिन ० नेपाल सरकारले मुलुकभर प्रसूति सेवा कहिले देखि निःशुल्क गरिएको हो ? – २०६५ माघ १ ० जीन तलका मध्य कुन रासायनिक बस्तुले बनेको हुन्छ ? – डीएनए ० विश्वमा सबैभन्दा बढि खर्चिलो सहर कुन हो ? – टोकियों (२०१४) ० गायत्री मन्त्र कुन वेदमा उल्लेख गरिएको छ ? – ऋग्वेद ० विश्वको सर्बोच्चशिखर सगरमाथाको उचाइ कति फिट छ ? – २९०२८ फिट ० गौरीशंकर हिमाल ९७१३४ मि।० कुन हिमश्रृंखलामा पर्छ ? – रोल्वालिङ

काठमाडौँ, माघ १७ । प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ ले संविधान कार्यान्वयनसँगै स्थानीय निकायको निर्वाचनमा सहयोगी र सकारात्मक भूमिका निर्वाह गर्न सञ्चारमाध्यमसँग अपिल गरेका छन् । नेपाल टेलिभिजन (एनटिभी) को ३२ औँ वार्षिकोत्सव कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्दै प्रधानमन्त्री ‘प्रचण्ड’ ले संविधानको संशोधनसँगै स्थानीय निकायको निर्वाचन गर्ने सरकारको योजनामा सहयोग गर्न आग्रह गरेका हुन् । “हामी संविधान कार्यान्वयनको अत्यन्त महत्वपूर्ण चरणमा छौँ, संविधानप्रतिको स्वीकार्यतालाई बढाउन संशोधनको प्रक्रिया अगाडि बढाइएको छ, संविधान कार्यान्वयनसँगै सिङ्गो मुलुकलाई आर्थिक विकासको बाटोमा अगाडि बढाउन सञ्चारमाध्यमको उत्तिकै महत्वपूर्ण भूमिका हुन्छ”–प्रधानमन्त्रीले भने । नेपाल टेलिभिजनले अबका दिनमा सरकार र जनताबीचको पुलको रूपमा काम गर्दै जानुपर्ने बताए । प्रधानमन्त्री ‘प्रचण्ड’ले लोकतन्त्रको मूल्य र मान्यताअनुसार सञ्चारमाध्यमको निष्पक्षता, सम्पादकीय स्वतन्त्रताको राज्यले सधैँ सम्मान गर्दै आएको समेत प्रस्ट पारे । नेपाल टेलिभिजन क्षेत्रीय प्रसारण केन्द्र कोहलपुरको शुभारम्भ गर्दै उनले आमजनतालाई सूचना तथा जानकारी उपलब्ध गराउने सन्दर्भमा नेपाल टेलिभिजनले खेलेको भूमिकाको उच्च प्रशंसा गरे । त्यसैगरी टेलिभिजन डिजिटललाइजेसनको शुभारम्भ गर्दै प्रधानमन्त्री ‘प्रचण्ड’ ले डिजिटलाइजनसँगै नेपाल टेलिभिजनको गुणस्तरीयतामा बढ्ने अपेक्षा गरे । सूचना तथा सञ्चारमन्त्री सुरेन्द्रकुमार कार्कीले सहर केन्द्रितभन्दा पनि ग्रामीण क्षेत्रका विशेषगरी उत्पीडित समुदायका सवाललाई आम सञ्चारमाध्यमले उठान गर्नुपर्नेमा जोड दिए । मुख्यसचिव डा. सोमलाल सुवेदीले नेपाल टेलिभिजनले व्यावसायिक प्रतिस्प्रर्धासँगै दुरदराजका मानिसका अनुहारलाई टिभीसम्म ल्याउनुपर्ने बताए । सञ्चार सचिव महेन्द्रमान गुरूङले आमसञ्चार नीति २०७३ को आधारमा सञ्चार मन्त्रालयले सरकार मातहतका सञ्चार माध्यमको नीति बनाउने तयारी गरिरहेको जानकारी दिए । वार्षिकोत्सवको अवसरमा टेलिभिजनमा ३० वर्ष अवधि पूरा गरेका १२ जना कर्मचारीलाई स्वर्णपदक र २० वर्ष सेवा अवधि पूरा गरेका २६ जना कर्मचारीलाई दीर्घसेवा पदक प्रदान गरिएको छ । त्यसैगरी टेलिभिजनका कार्यरत भरत शर्मा (पाल्पा), विधुर खवास (धनकुटा), हिरालाल चौधरी (सिराहा), मन्दिरा थापा (दोलखा) र शिव सिल्वाल (धादिङ) लाई पुरस्कार प्रदान गरिएको छ । पुरस्कारको राशि जनही रु पाँच हजार रहेको छ ।

काठमाडौं माघ १७ । सङ्घीय समाजवादी फोरमका सहअध्यक्ष राजेन्द्र श्रेष्ठले एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीलाई विखण्डकारी भएको आरोप लगाएका छन् । सोमबार एक रेडियोलाई अन्तर्वार्ता दिँदै श्रेष्ठले एमालेले देशलाई विखण्डन गर्न खाजेको, र त्यसको मुख्य पात्र केपी ओली भएको गम्भीर ओरोप लगाए । एमालेमा संगठन बलियो रहेको भ्रमका कारण देशका समस्या देख्न छोडेको उनले बताए । अहिलेको राज्य पुनर्संरचनामा विवादको चुरो विषय सङ्घीयतालाई संरचनाको रूपमा मात्र हेर्ने कि सिद्धान्त वा वादको रूपमा हेर्ने भन्ने रहेको कुरा पनि उनले स्पष्ट पारे । अहिलेको संविधान संशोधनमा हलो अड्काएर एमालेले संविधान कार्यान्वयन हुन नदिनुको गम्भीर कारणबारे जनाताले जान्न पाउनुपर्ने बताए । आफू प्रधानमन्त्री भएको बेलामा अध्यक्ष ओलीले किन सात प्रदेशमा सहमति गर्नुभयो ?, त्यो बेलामा सरकारमा उहाँहरू नै हुनुहुन्थ्यो,’ उनले प्रश्न गरे । श्रेष्ठले संविधान संशोधनमार्फद् उत्पीडित समुदायको अधिकार प्राप्त गराउनुपर्ने बताए । हामीले विदेशीलाई रिझाउन होइन, नेपालका उत्पीडित समुदायको अधिकार प्राप्तिका लागि संविधान संशोधन हुनुपर्ने माग गरेको कुरा पनि उनले बताए । उनले संविधान संशोधन नभए कुनै हालतमा स्थानीय चुनाव गर्न नदिने चेतावनी दिए ।

वाशिङ्गटन, माघ ११ । साउथ चाइना सीमाथि चीन र अमेरिकाबीचको विवादले झनै उग्र रुप लिएको छ । अमेरिकी नीतिको चीनले कडा प्रतिवाद गरेपछि अमेकिारले समेत त्यसको प्रत्युत्तरमा कडा प्रतिक्रिया दिएपछि तनाव चुलिएको हो । चीनले साउन चाइना सीका प्रायद्विपहरुमा आफ्नो सार्वभौम अधिकार रहेको भन्दै अमेरिकालाई त्यसतर्फ दृष्टि नलगाउन चेतावनी दिएको थियो । चीनले अरु देशको सार्वभौमसत्तामाथि अमेरिकाले आँखा लगाउनु गलत भएको र आफ्ना द्विपहरुको रक्षाका लागि चुप लागेर नबस्ने जनाएको थियो । चीनको प्रतिक्रियामाथि जवाफ दिँदै अमेरिकाले साउथ चाइना सीमाथि पुरै विश्वको हात भएको भन्दै अमेरिकाले अन्तराष्ट्रिय हितहरुको रक्षा गर्ने जनाएको छ । “साउथ चाइना सी चीनको सम्पत्ति होइन, यसमा सम्पूर्ण विश्वको हक छ।” अमेरिकाले भनेको छ । डोनाल्ड ट्रम्पले दक्षिण चीन समुद्रमा चीनले आफ्नो मात्रै कब्जा जमाउन नसक्ने बताएका छन् । ट्रम्पले यसअघि ताइवानका बारेमा समेत एक चीन नीतिविरुद्ध प्रतिक्रिया दिएका थिए । के हो साउथ चाइना सीको विवाद २०१६ डिसेम्बरमा चीन्ले साउथ चाइना सीमा एयरक्राफ्ट क्यारियरका अतिरिक्त ५ लडाकु जहाज पठाएको थियो । उता ताइवानको सीमामा यी जहाजहरु राखिएको भन्दै कतिपयले आपत्ती जनाएका थिए । यो क्षेत्र फिलिपिन्सको समुन्द्री सीमा नजिक छ । फिलिपिन्स र चीन अमेरिकाका सवालमा समान धारणा राख्दछन् । ताइवानले समेत यसमा आपत्ती जनाएको थियो । अगस्तमा अमेरिकी थिंक ट्यांकले साउथ चाइना सीको स्याटेलाइट तस्वीर जारी गरे । उनीहरुले चीनले नक्कली द्विप बनाएको आरोप लगाउनुका साथै कतिपय द्विपमा रनवेसमेत बनाएको दावी गरेका थिए । अमेरिकाले दक्षिण चीन समुद्रमा आफ्ना युद्धपोतहरु पठाउँदै आएको छ । अमेरिकाको राजनीतिक परिवर्तनसँगै साउथ चाइना सीमा देखिएको तनाव बढ्दै जाँदा यसले युद्दको संकेत गरेको कतिपयले आँकलन गरेका छन् ।