ललितपुर, बैशाख २४ । नेपाली कांग्रेसले नवलपरासी जिल्लाको प्रदेश नं। ४ मा पर्ने नगरपालिकाका प्रमुख र उपप्रमुख पदमा पार्टीका उम्मेद्वारहरुको वैयक्तिक विवरण सार्वजनिक गरेको छ । कावासोती नगरपालिका नेपाली कांग्रेसले नवलपरासी जिल्लाको कावासोती नगरपालिका प्रमुखमा ४७ बर्षीय युवा नेता महेन्द्र प्रसाद पोख्रेललाई उम्मेदवार बनाइएको छ । माध्यमिक विद्यालयमा अध्ययनरत रहँदै राजनीतिमा संलग्न भएका पोख्रेल २०४६ सालको जनआन्दोलनसंगै राजनीतिमा लागेका हुन् । ऐतिहासिक जनआन्दोलनमा सक्रिय रुपमा सहभागी भएका पोख्रेल २०४७ सालमा ने वि संघ क्षेत्र नम्वर २ नवलपरासीका क्षेत्रीय सभापति थिए । २०४९ सालमा बालकुमारी क्याम्पस चितवनको स्वतन्त्र विद्यार्थी यूनियनका सदस्य रहेका पोख्रेलले २०६२ देखी १३ औं महाधिवेसनसम्म पार्टीको जिल्ला कार्य समिति सदस्य रहदा जिल्ला कार्य कार्य सम्पादन समिति र तरुण विभाग प्रमुखको जिम्मेवारी पनि सम्हालेका थिए । मध्यविन्दु सामुदायिक स्मुती अस्पताल कावासोतीको अध्यक्ष र कुमावर्ती बहुमुखी क्याम्पस कावासोतीको संचालक समिति सदस्य पोख्रेल २०६८ देखी २०७२ सम्म लुिम्बनी आदर्श डिग्री कलेज र २०६० देखि २०६८सम्म स्थानीय ज्ञानोदय माध्यमिक विद्यालयको सञ्चालक समितिको सदस्य रहेका थिए । उपप्रमुख उम्मेदवार खगिसरा गुरुङ्ग झण्डै तीन दशकदेखि राजनीतिमा सक्रिय रहँदै आएकी खगिसरा गुरुङ्गलाई नेपाली कांग्रेसले कावासोती नगरपालिकाको उपप्रमुखमा उम्मेदवार बनाएको छ । कावासोती २ स्थायी बसोवास भएकी खगिसरा २०४६ सालको आन्दोलनदेखि सक्रिय राजनीतिमा प्रवेश गरेकी हुन् । २०५२ सालमा किसान संघ अन्तर्गतको महिला विभागका क्षेत्रीय सदस्य हुँदै २०५९ सालमा जिल्लाको क्षेत्रीय सभापतिसमेत भएकी खगिसरा पार्टीको महासमितिमा पटक पटक निर्वाचित भएकी थिइन् । शिवमन्दीर महिला बहुद्देश्यीय सहकारी संस्था र शिव सामुदायिक अध्ययन केन्द्र कावासोतीको अध्यक्ष रहेकी खगिसरा लुम्बिनी डिग्री कलेजको सञ्चालक समितिको सदस्य समेत हुन् । देवचुली नगरपालिका नेपाली कांग्रेसका तर्फबाट देवचुली नगरपालिका प्रमुखका उम्मेद्वार बनेका मेयरका पूर्णप्रसाद श्रेष्ठ पार्टीको राजनीतिमा झण्डै साढे चार दशक योगदान गरिसकेका जिल्लाका अग्रज राजनीतिज्ञमा हुन् । तनहुँको साबुङ्गमा जन्मेका श्रेष्ठ २०२१ सालदेखि नै नवलपरासीको राजनीतिमा प्रवेश गरेका थिए । भूमिगत रहँदा २०२८ सालमा नेपाली कांग्रेसको क्षेत्र नम्वर १ को क्षेत्रीय सदस्य रहेका श्रेष्ठ २०४६ सालमा पार्टीको प्रगतिनगर गाविस उपसभापति भएका थिए । २०५२ सालदेखि गाउँ सभापति हुनुभएका श्रेष्ठ तीन कार्यकाल सभापति र सल्लाहकार रहेका श्रेष्ठ २०७३ मा देवचुली नगरपालीकाका पार्टी सभापति भए । २०४३ सालदेखि उनी स्थानीय पृथ्वी माध्यमिक विद्यालयको सञ्चालक समितिका सदस्य रहदै आएका छन् । उपप्रमुख लक्ष्मी बस्ताकोटी नेपाली कांग्रेसले देवचुली नगरपालिकामा उपप्रमुखमा उम्मेदवार बनाएको लक्ष्मी बस्ताकोटी पनि साढे तीन दशकभन्दा लामो समयदेखि राजनीतिमा सक्रिय छिन् । देवचुली माध्यमिक विद्यालयमा अध्ययनरत रहँदा नै २०३६ सालमा नेविसंघको साधारण सदस्यता लिएकी बस्ताकोटी २०३८ सालमा नवलपरासी जिल्लाको नेविसंघ क्षेत्रीय सदस्य भएकी थिइन् । २०४२ सालमा महिला संघको साधरण सदस्य बनी २०४८ मा जिल्ला सहसचिव बनेकी लक्ष्मी २०६४ सालमा जिल्ला सदस्य हुँदै १२ औं महाधिवेशनमा महासमिति सदस्य भएकी थिइन् । साना किसान सहकारी संस्थाकोे अध्यक्ष रहनुभएकी बस्ताकोटी नेपाल रेडक्रस र मानवअधिकार तथा शान्ति समाजको आजीवन सदस्य रहनुका साथै प्राकृतिक अस्पताल रजहरको सञ्चालक समितिमा सदस्य पनि छिन् । मध्यविन्दु नगरपालिका १७ बर्षको उमेरदेखि नै नेपाल विद्यार्थी संघको साधारण सदस्य बनेर राजनीतिमा संलग्न चन्द्र बहादुर रानालाई नेपाली कांग्रेसले मध्यविन्दु नगरपालिका नवलपरासीको प्रमुख पदमा उम्मेदवार बनाएको छ । २०३५ सालमा सानो ठिमी क्याम्पसमा नेपाल विद्यार्थी संघको इकाई सचिव रहेका चन्द्रबहादुर २०३६ सालको विद्यार्थी आन्दोलन र जनमत संग्रहमा सक्रिय रुपमा लागेका थिए । २०४२ सालमा नेपाली कांग्रेसले आरम्भ गरेको सत्याग्रहमा सक्रिय सहभागी भएका राना २०४८ सालमा जिल्ला कार्य समितिको सदस्य हुन् । सो जिल्ला कार्यसमितिमा रहेर प्रशिक्षण विभाग प्रमुखको जिम्मेवारी समेत सम्हालेका राना २०५० सालमा जिल्ला कार्य समितिको सहसचिव थिए । हल पार्टीको महासमिति सदस्य रहेका चन्द्रबहादुर पटक पटक महाधिवेशन सदस्यमा पनि निर्वाचित भएका थिए । स्नातकोत्तर तह उत्तीर्ण गरेर माध्यमिक विद्यालयको प्रधानाध्यापकको जिम्मेवारी समेत सम्हाली सकेका चन्द्रबहादुर मगर संघ नेपालको सल्लाहकार पनि हुन् । गैँडाकोट नगरपालिका नेपाली कांग्रेसले पार्टीप्रति समर्पित, विकासप्रेमी, शिक्षानुरागी तथा समाजसेवी गजेन्द्र आलेलाई गैडाकोट नगरपालिकाको प्रमुखमा मतदाताको सामु प्रस्तुत गरेको छ भने बिष्णु सापकोटा (कंडेल)लाई उपप्रमुख पदमा अगाडि सारेको छ ।

भक्तपुर, वैशाख १६ । यही वैशाख ३१ गते हुने स्थानीय तहको निर्वाचन मध्यपुर ठिमी नगरपालिकाका लागि नेकपा एमालेले पार्टीको उम्मेदवार घोषणा गरेको छ । एमालेले मध्यपुर थिमि नगरपालिकाको प्रमुखमा मदनसुन्दर श्रेष्ठ र उपप्रमुखमा सुशीला सुवेदीलाई उम्मेदवार बनाउने घोषणा गरेको हो । त्यसैगरी एमालेले सूर्यविनायक नगरपालिकाको उपप्रमुखमा जुना बस्नेत र भक्तपुर नगरपालिकाको प्रमुखमा रिता अवाललाई सर्वसम्मत रुपमा उम्मेदवारको घोषणा गरेको एमाले प्रचार विभाग प्रमुख श्यामसुन्दर बस्नेतले जानकारी दिनुभयो । यस्तै चाँगुनारायण नगरपालिकाको प्रमुखमा सोम मिश्र, हरिशरण लामिछाने, मोहनवीर श्रेष्ठ, रमेश बुढाथोकी, नवराज गेलाल र दामोदर दङ्गालको नाम एमाले– ३ नम्बर प्रदेश कमिटीमा सिफारिस भएको उहाँले बताउनुभयो । भक्तपुर नगरपालिकाको प्रमुखमा विष्णु अवाल, केपी चावल र श्रीकुमार रञ्जित तथा उपप्रमुखमा रिता अवालको नाम सर्वसम्मतले घोषणा भएको एमाले भक्तपुरले जनाएको छ ।

दलित भएकै कारणले गाउघरमा मात्रै होइन सहर बजारमा बस्नेहरुले समेत सास्ती भोगुनु परेको इटहरी र धरानमा गाइने पेसामा लाग्ने दिल बहादुरको आफ्नै पिडा छ उनि थप्दै भन्छन ‘हामीले गीत गाउदा हाम्रो भाका मन परेर झुमिने हरु हामि नजिक पुग्दा नजानिदो पाराले दलितको व्यवहार गर्दा दुख लाग्छ ’ हेरौ तिनै गाइनेले गाएको सुरिलो भाका ….

भोला थापा क्षेत्री, दोहा । तनहुँ समाज कतारले आयोजन गरेको बनोभोज तथा सागितिक कार्यक्रममा लोक दोहोरी गायिका कुमारी थापा र गायक रित कुमारले बेजोड प्रस्तुती गर्ने भएका छन । कतारको दोहा शहर देखी करिब ४५ किमी दुरीमा रहेको उम्सलाल अलि स्थित अलदार क्लबमा हुने उक्त कार्यक्रमा आफ्नो प्रस्तुती पस्कन नेपाल देखी लोक दोहोरी क्षेत्रमा आफ्नो छुट्टै पहिचान बनाउदै आईरहेकी तनहुँ बन्दीपुरकी गायिका कुमारी थापा कतार आउने भएकी छिन भने कतारमा रहेर लोक दोहोरी क्षेत्रमा गहिरो छाप छोड्दै आईरहेका लोक दोहोरी गायक रित कुमारले उनलाई साथ दिने भएका छन । “सबल र समृद्ध जिल्ला निर्माणमा प्रवासीको योगदान, सहयोग र सदभाव सबैमा तनहुँ सेवा समाजको अभियान” भन्ने नाराका साथ स्थापना भएको तनहुँवासीहरुको सकृय साझा संस्था तनहँु सेवा समाज कतारले गत २१ अप्रेल शुक्रबारका दिन संस्थाको भेलाले उक्त कार्यक्रमको पुर्ण तयारी भएको कार्यक्रम संयोजक केश मगरले बताएका छन । मगरले विगतका दिन भन्दा तनहुँ सेवा समाजले छुट्टै मनोरञ्जन तरिकाले गर्ने कार्यक्रमको हाल सम्मा करिब चार सय टिकट बिक्रिवितरण भईसकेको बताएका छन । पहिलो पल्ट आफ्नो प्रस्तुती पस्कन कतार आउदै गरेकी गायिक कुमारीले आफ्नो प्रस्तुतीले तनहुँ बासी तथा गैह्र तनहुँ बासीलाई भरपुर मनोरञ्जन दिने बताएकी छन । यता कतारको माहोलमा चर्चा चुम्न सफल लोक दोहोरी गायक श्रेष्ठले आफ्नै जिल्लाबासी कार्यक्रममा र नेपालबाट निम्ताएकी जिल्ला बासी अतिथी कलाकार कुमारी संग आफ्नो प्रस्तुती पस्कन पाउदा खुसी तुल्याएको बताएका छन । आगमी २८ अप्रिल शुक्रबार का दिन गर्न लागेको उक्त कार्यक्रममा कतारमा आबद्ध सकृय सागिंतिक संघ सस्थाका स्थानिय कलाकारहरुको पनि बेजोड प्रस्तुती रहने भएको छ । जसमा डान्सर जीना मगर , भगवती बस्याल, हाँस्या कलाकार सुरज विसी,लोक दोहोरी गायक÷गायिक बलविक्रम थापा र कमला गुरुङ, आधुनिक गायक विजय रानापाली साथै कलाकार सोम थापा,कृष्ण विसी, शुभराज खत्री, र आधुनिक गायक टंक राज विक लगायतले उक्त कार्यक्रमा आफ्नो धमाकेदार प्रस्तुती पस्कने भएका छन । दोहाबाट करिब ४५ किमी दुरीमा रहेको उम्सलाल अलि स्थित अलदार क्लबमा विहान १० बजेदेखी हुने कार्यक्रमका लागी संस्थाले तरबार गेट,अलात्तिया,साहानिया,दुखान,अल्खोर,उम्साईड लगायत विभिन्न ठाउँबाट यातायातको पनि सुविधा रहेको यातायात व्यावस्थापक तोयानाथ पौडेलले जानकारी दिएका छन ।

चितवन, वैशाख ९ । चितवनको नारायणगढमा म्याजिक भ्यानको ठक्करबाट शनिबार मध्यान्ह एक किशोरीको मृत्यु भएको छ । चितवनको भरतपुरबाट नारायणगढको पुलचोकतर्फ जाँदै गरेको ना १ च ५४२२ नम्बरको म्याजिक भ्यानले सोही दिशातर्फ जाँदै गरेको ना ३६ प ५११२ नम्बरको स्कुटीलाई पछाडिबाट ठक्कर दिँदा स्कुटी चालक पश्चिम चितवनको पटिहानीकी– १९ वर्षीया वर्षा आचार्यको मृत्यु भएको हो । मध्यान्ह १२ बजे भएको उक्त दुर्घटनामा गम्भीर घाइते भएकी आचार्यको उपचारका लागि चितवन मेडिकल कलेज पुर्याइएकोमा १२ः३० बजे चिकित्सकले मृत घोषणा गरेको प्रहरीले जनाएको छ । सो दुर्घटनापछि म्याजिक चालक फरार रहेको र खोजी भइरहेको प्रहरीले जनाएको छ ।

काठमाडौँ, वैशाख ९ । डिल्लीबजार पिपलबोटका बासिन्दालाई घन्टौँ पानीको लाइन बसेर पानी भर्नुपर्ने समस्या भोग्न बाध्य छ । खानेपानीको समस्याका कारणले पानी किनेर पिउने, खाना पकाउने, लुगा धुने र अन्य काम गर्नुपर्ने बाध्यता छ । पानीको अभावका कारण सुन्दरीजल, चुच्चेपाटीमा रहेको पानीको टंयाकबाट सात आठ दिनमा एक पटकमात्र पानी दिने गरिएको छ । त्यो पनि बढीमा दुई घन्टामात्र आउने हुनाले यहाँका बासिन्दा मर्काका परेका हुन् । दैनिक जीवन धान्नका लागि पानीकै कारण समस्या भएको स्थानीयवासी वृद्धा परानमाया शाहीले दुःखेसो गर्नुभयो । आठ दिनमा एक पटक पानी आउँदा पनि डेरामा बस्नेलाई घरबेटीले पानी नदिने हुनाले बहालमा बस्नेको समस्या अझै दुःखदायी छ । पिपलबोटनेर डेरा गरी बस्ने कमला राई भन्नुहुन्छ, “पानीको समस्याले गर्दा पढ्न लेख्न पनि समस्या भएको छ । पढ्ने समयमा पानीको लाइन बस्न जानुपर्छ ।” घरबेटी अन्जना शाहीले आफूहरुलाई पनि पानी नपुगेकाले बहालमा बस्नेका लागि दिन नसकिएको बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो, “पानी सात आठ दिनको एक पटक मात्र आउँछ, हामीलाई नै पुग्दैन, थोरै समय आउँछ, त्यसैले गर्दा हामीले डेरामा बस्नेलाई सात आठ दिन पुग्ने पानी दिन नसकेका छैनौँ ।” ज्ञानेश्वरदेखि पिपलको बोटसम्मका मानिसले पानी भर्ने हुँदा त्यहाँ धेरै भिड भएको र लाइन बस्नुपरेको शाहीले बताउनुभयो । पानीको लाइन बसेर भर्दा झगडा हुनेजस्ता समस्या पनि देखापर्ने गर्छ । पानी खोल्ने र बन्द गर्ने समयअवधि सीमित नहुनाले कति बेला पानी आउँछ भन्ने थाहा नभएको र पानी बगेर खेर गइसकेपछि मात्र थाहा हुँदा एकै पटक पानी भर्न आउनेको भिड हुन्छ । पिपलबोटदेखि ज्ञानेश्वरसम्म १५–२० घरधुरी छन् । उक्त ठाउँमा प्रतिघर कम्तीमा पनि तीनदेखि चार परिवार डेरामा बसोबास गर्दै आएका छन् । जनसङ्ख्याको अत्याधिक चापका कारणले पनि पानीको समस्या आएको युवक राईले बताउनुभयो । स्थानीयवासीको भनाइअनुसार हप्ताको कम्तीमा दुई पटक भए पनि पानी आएमा समस्या कम हुन्छ । काठमाडौँमा ट्यांकर तथा जारको पानी ल्याउन यातायात तथा भण्डारणको समस्या छ । टोलका भाडामा बस्नेले मिलेर ल्याउन चाहे पनि धारामा आउने पानीको तुलनामा महँगो हुने गरेकाले सर्वसाधारणलाई झनै समस्याले पिरोल्छ ।

काठमाडौँ, चैत १८। माउन्टेन बाइक कम्पनी प्रालिका आयोजनामा एसियन एन्ड्युरो सिरिज माउन्टेन बाइक रेसको दोस्रो संस्करण यसै महिनामा हुने भएको छ । यही चैत २४ देखि २७ गतेसम्म नगरकोटमा आयोजना हुने उक्त रेसमा नेपालसहित १७ देशका ८१ जनाको सहभागिता रहने आज यहाँ आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा संयोजक अनुज अधिकारीले जानकारी दिए । उनका अनुसार रेसमा नेपालबाट ४२ जना र विदेशबाट ३९ जनाले प्रतिस्पर्धा गर्नेछन् । जसमा बेलयातबाट छ, बङ्गलादेशबाट पाँच, सिङ्गापुर, फिलिपिन्स र थाइल्यान्डबाट चार–चार जनाका दरले भाग लिनेछन् । त्यसैगरी अमेरिकाबाट तीन भारत र अस्ट्रेलियाबाट दुई÷दुई तथा भुटान, नेदरल्यान्ड्स, फ्रान्स न्युजिल्याण्ड, जर्मनी, भेनेजुएला, मेक्सिको र मलेसियाबाट एक÷एकजनाले प्रतिस्पर्धा गर्नेछन् । खुला समूह पुरुषमात्रै, महिला समूह, पुरुष ४० वर्षभन्दा माथिको समूह, पुरुष ३१ देखि ३९ वर्षको समूह तथा पुरुष १७ वर्षभन्दा कम उमेर समूहका गरी पाँच विधामा रेस हुनेछ । उक्त रेसको दूरी करिब १३ किलोमिटर रहेको आयोजकले जनाएको छ ।

दोलखा, चैत १८ । लु अ प ५४६ नम्बरको ट्रिपर दोलखाको तामाकोशी गाउँपालिका–१ भिरकोट कालीदहमा दुर्घटना हुँदा एक जनाको ज्यान गएको छ । बिहीबार बेलुका भएको उक्त दुर्घटनामा दुई जना घाइते भएका छन् । ज्यान जानेमा बैतेश्वर गाउँपालिका–१ गैरीमुदीका संजिव तमाङ रहेको जिल्ला प्रहरी कार्यालय दोलखाका प्रहरी निरीक्षक रमेश प्रधानले जानकारी दिए । दुर्घटनामा गैरीमुदीका प्रभुशरण मोक्तान र गैरीमुदीकै ट्रिपर चालक अविनाश तमाङ घाइते भएका छन् । चालक तमाङको चरिकोटमा उपचार हुन नसकेपछि बिहीबार राति नै उपचारको लागि काठमाडौं लगिएको छ । अर्का घाइते प्रभुशरण मोक्तानको सदरमुकाम चरिकोटस्थित च्छोरोल्पा जनरल अस्पतालमा उपचार भइरहेको ।

काठमाडौं, चैत १६। यातायात व्यवस्था मन्त्रालयले नेपालगञ्जका प्रमुख पवन सुवेदीलाई पाँच करोड घोटाला गरेको अभियोगमा निलम्बन गरेको छ । यातायात व्यवस्था कार्यालय, नेपालगञ्जले गत भदौमा खोलेको लाइन्सेन्सको परीक्षामा झण्डै ५ करोडको चलखेल भएको देखिएपछि मन्त्रालयले सुवेदीलाई निलम्बन गरेको हो । त्यस्तै नेपालगञ्जमा कार्यरत १४ जना कर्मचारीसँग पनि स्पष्टीकरण सोध्ने निर्णय गरेको छ । उक्त परिक्षामा झण्डै २३ हजार सहभागी भए । मन्त्रालयले सुवेदीलाई निजामति सेवा ऐन अनुसार निलम्बन गरी २४ घन्टाभित्र यातायात व्यवस्था विभागमा हाजिर हुन बोलाएको छ । सुवेदीको नेतृत्वमा ९० प्रतिशत आवेदकको कापी नै जाँच नगरी पास गराएको खुलेको मन्त्रालयले स्रोतले जनाएको छ ।

काठमाडौँ, चैत १४ । ऐतिहासिक तथा प्राचीन नगरी टोखामा यस वर्षको बिस्केट जात्रा सुरु भएको छ । स्थानीय गणेश मन्दिर नजिकैको चोकमा विभिन्न रङ्गीचङ्गी ध्वजा पताकाले सिँगारिएको लिङ्गो ठड्याइएपछि जात्रा सुरु भएको हो । नयाँ वर्षको स्वागतका लागि यहाँ बिस्केट जात्रा गर्ने परम्परा छ । यही चैतको अन्तिम सातामा शुभ साइत हेराएर त्यस क्षेत्रका स्थानीय विभिन्न देवदेवीको पूजा तथा बिस्केट जात्राका लागि निमन्त्रणा गर्ने गरिन्छ । आगामी वैशाख ६ गतेसम्म जारी रहने उक्त जात्राका अवधिभर स्थानीय गणेश भैरवको जात्रा निकालिन्छ । त्यसैगरी स्थानीय शक्तिपीठमा पञ्चबलिको व्यवस्था गर्नुपर्छ । त्यस्तै सपनतीर्थ पोखरीमा स्नान गर्नका लगि मेला लाग्ने गर्छ । प्राचीन समयमा विभिन्न दानवीय शक्तिले त्यस क्षेत्रमा नगरवासीलाई दुःख दिएकाले तिनलाई सुरक्षित राख्नका लागि सो जात्रा निकाल्ने प्रचलन सुरु गरिएको स्थानीयवासी मनिराज डङ्गोलले जानकारी दिए । त्यहाँको सो जात्रा अलि फरक रहेकाले जिब्रो छेड्ने प्रचलन भने छैन । राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रियस्तरमा सो जात्रा प्रवद्र्धन गर्न संस्कृतिविद् तथा स्थानीयवासीले पहल गरिरहेका छन् । त्रिदेवीको खटजात्रा भद्रकाली, सङ्कटा र कङ्केश्वरी अजिमाको मूर्तिलाई आज घोडेजात्राका दिन खटजात्रा गरिएको छ । प्रत्येक वर्ष आजकै दिन ती देवीलाई एकापसमा भेट गराउनका लागि खटमा राखेर टुँडिखेलमा जात्रा गर्ने परम्परा छ । ती देवी दिदीबहिनी भएको जनविश्वास छ । काठमाडौँमा तीनै देवीलाई ठूलो शक्तिपीठका रुपमा लिइने गरिएको छ । विशेष बाजागाजासहित सम्बन्धित गुठीका प्रतिनिधिले ती देवीलाई खटमा सिँगारेर जात्रा सम्पन्न गरेका हुन् । सांस्कृतिक रुपमा महत्वपूर्ण मानिएको सो जात्रामा सहभागी भएमा रोग व्याधिबाट मुक्त भई पारिवारिक सुख, शान्ति तथा समृद्धि कायम हुने कङ्केश्वरी अजिमाका प्रतिनिधि रमेशमान मुनिकारले जानकारी दिए । त्यसैगरी काठमाडौँका नेवार समुदायले परम्परागत घोडेजात्रा पर्वलाई आज उत्सवका रुपमा मनाएका छन् । सो समुदायले दसैँपछिको ठूलो पर्वका रुपमा घोडेजात्रालाई मनाउने र आफन्त तथा इष्टमित्रलाई बोलाएर भोज भतेर गर्ने परम्परा छ । ती समुदायका एकथरिले आज चैते दसैँ र अर्काथरिले घोडेजात्रा मनाउने गर्छन् ।

काठमाडौँ, १३ चैत । शिक्षामन्त्री धनीराम पौडेलले मन्त्रिपरिषद्मा दर्ताका लागि पठाइएको शिक्षा नियमावली किन फिर्ता भयो भन्ने प्रश्न गरेका छन् । शिक्षा पत्रकार सञ्जालले आज आयोजना गरेको पत्रकार सम्मेलनमा बोल्दै मन्त्री पौडेलले भने, “प्रधानमन्त्रीसँग सल्लाह गरेर नै हामीले नियमावली मन्त्रिपरिषद्मा पठाएका हौ, तर मुख्य सचिवले नियमावली मन्त्रिपरिषद्मा दर्ता नै नगरी फिर्ता गरेको सुनेको छु । आखिर किन त्यस्तो भयो, उहाँलाई नियमावली फिर्ता गर्ने अधिकार नै छैन ।” मन्त्री पौडेलले नियमावली नहुँदा शिक्षाको काममा समस्या उत्पन्न भएकाले यसलाई फिर्ता लिइनेमा कुनै सत्यता नभएको स्पष्ट पारेका छन् । अर्थमन्त्रालयले स्वीकृत गरेपछि मन्त्रालयले यही चैत ७ गते नियमावली मन्त्रिपरिषद्मा स्वीकृतका लागि पठाएको थियो । तर मुख्य सचिव डा सुवेदीले पहिले बनेको नियमावलीले स्थानीय तहलाई नसमेटेको भन्दै फिर्ता पठाएको छ । मन्त्री पौडेलले सङ्घीय संरचनाअनुसार नियमावलीलाई संशोधन गर्ने गरी अहिले मन्त्रिपरिषद्मा स्वीकृतिका लागि पहल गर्ने बताएका छन् । मन्त्री पौडेलले भने, “शिक्षा ऐन आठौँ संशोधन पनि संविधान जारी गरेपछि सङ्क्रमणकालका रुपमा ल्याएका थियौँ । ” नियमावली नहुँदा शिक्षामा धेरै नै काम अड्किएको भन्दै सङ्क्रमणकालका लागि मात्र भएपनि नियमावली ल्याउन थालेका उनले बताए । मन्त्रालयका प्रवक्ता डा हरि लम्सालले पुरानो नियमावली नभएको अवस्थामा नयाँ नियमावली आवश्यक रहेको बताए । शिक्षाविद् डा मनप्रसाद वाग्लेले नियमावली नभएको अवस्थामा मन्त्रालयले आन्तरिक कानुन बनाएर काम गर्नुपर्ने धारणा व्यक्त गरे । उच्चमाध्यमिक विद्यालय सङ्घ नेपाल (हिसान)का वरिष्ठ उपाध्यक्ष युवराज शर्माले शिक्षालाई सङ्घीयतामा लैजाँदा सुधारभन्दा पनि विकृत निस्कने डर भएको बताए । नेपाल शिक्षक महासङ्घका महासचिव तिलक कुँवरले नियमावलीमा कानुनसँग बाझिएका कुरा हटाएर मन्त्रिपरिषद्ले पास गर्नुपर्ने बताए ।

काठमाडौँ, चैत १३ । राष्ट्रकवि माधव घिमिरेले समाजसेवा, प्रशासनसेवा र न्यायसेवामा महत्वपूर्ण योगदान पु¥याउने व्यक्तिलाई शनिबार एक कार्यक्रमबीच सम्मान गर्नुभयो । मैनाली सेवा समाजले आयोजना गरेको कार्यक्रममा राष्ट्रकवि घिमिरेले संस्कृतिविद् सत्यमोहन जोशी, निर्वाचन आयोगका सचिव गोपीनाथ मैनाली, वरिष्ठ अधिवक्ता कृष्णप्रसाद भण्डारी र डा लक्ष्मीप्रसाद मैनालीलाई सम्मान गर्नुभएको हो ।

काठमाडौँ, चैत १२ । सगरमाथाको चुचुरोमा नपुगी सगरमाथा सफल आरोहण गरेको दाबी गर्नेको सङ्ख्या बढ्न थालेपछि सरकारले सगरमाथा आरोहीलाई ग्लोबल पोजिसिङ (जिपिएस) सिस्टममार्फत ट्याकिङ (निगरानी) गर्ने भएको छ । यसअघि विभिन्न मुलुकका आरोहीले झुटो विवरण पेस गरी सगरमाथा आरोहणको प्रमाणपत्र लिने प्रवृत्ति बढेपछि पर्यटन विभागले सरोकारवाला निकायसँग छलफल गरी जिपिएस प्रणाली सुरु गर्न लागेको हो । अघिल्लो वर्ष भारतीय एक दम्पतीले सगरमाथा चढेको भनेर नक्कली फोटो पेस गरेपछि विवादमा आएको थियो । अघिल्ला आरोहणमा कतिपय मुलुकका आरोहीले यस्ता विवरण पेस गरेको हुनसक्ने अनुमान गरिएको छ । त्यसो त, यसअघि पनि अप्रेटरहरुले जिपिएस प्रणाली लागू गरेका थिए तर यो प्रणाली लागू गरे पनि नगरे पनि विभागले वास्ता गरेका थिएन । अब भने विभागले जिपिएस प्रणालीलाई अनिवार्य गर्न लागेको छ । पाँच वर्षयता कतिपय अप्रेटरले यो प्रणाली प्रयोग गर्दै आएका थिए । सुरुमा परीक्षणका लागि प्रयोग गर्ने र सरोकारवालासँग छलफल गरी उपयुक्त मानिएमा अर्को सिजनबाट सबै आरोहीलाई अनिवार्य रुपमा निगरानी गर्ने योजना बनाइएको विभागका निमित्त महानिर्देशक दुर्गादत्त ढकालले राससलाई जानकारी दिनुभयो । उहाँकाअनुसार, सगरमाथा आरोहणको यो मौसम स्प्रिङ (वसन्त ऋतु) मा कतिपय आरोही दलमा यो प्रणाली परीक्षणका रुपमा प्रयोग गरिनेछ । “पहिला अप्रेटरले अलिअलि प्रयोग गरेका थिए, तर यसका मोडेल फरक भएकाले सामान्यखालका मात्र प्रयोगमा थिए, अब यो जिपिएस डिभाइस आरोहीले खल्तीमा लिएर जान्छन् र आरोहणबाट फर्केपछि आरोहण प्रतिवेदनसँगै यो डिभाइस बुझाउनुपर्छ, त्यसपछि विभागले मेसिनमा अध्ययन गरी आरोहण टोली नेताको प्रतिवेदनअनुरुप मेसिनले देखाएमा मात्र आधिकारिक हुन्छ” – उहाँले भन्नुभयो । समान्यतः यस्ता डिभाइसको रु ३० हजार र रिडरको रु ६० हजार पर्छ । यो डिभाइसले आरोहीले कुन रुट प्रयोग गरेको छ, कति उचाइमा पुगे र कतिदिनमा आरोहण गरेर फर्किए भन्ने सबै विवरण राख्ने भएकाले यसबाट आधिकारिकता प्रदान गर्न विभागलाई सजिलो हुनुका साथै आरोहण सुरक्षाको सुनिश्चितता हुने विभागको बुझाइ छ । निमित्त निर्देशक ढकालले यस्तो प्रविधि अन्य विकसित देशहरुले पहिलादेखि नै प्रयोग गर्दै आएको र पर्यटन व्यवसायलाई विश्व्यापी रुपमा एकरुपतामा ल्याउन तथा गलत प्रवृत्तिलाई रोक्न यो प्रणालीको आवश्यकता देखिएको बताउनुभयो । जिपिएस निगरानी प्रणालीका लागि एउटा मोबाइल आकारको डिभाइस हुन्छ जसलाई आरोही स्वयम्ले बोकेर लैजानुपर्छ । पर्यटन विभागले उक्त डिभाइसमा आरोहीको नाम, ठेगानालगायतका सम्पूर्ण विवरण भरेर आरोहीलाई दिन्छ । आरोहण सकिएपछि डिभाइस आरोहीले विभागलाई फिर्ता गर्नुपर्छ जसलाई अर्को छुट्टै मेसिनले रिड गरिन्छ । त्यसमा आरोहीले के गर्दैछ, कुन दिशाबाट आरोहण गरेको, कति उचाइमा पुगेको लगायतका विस्तृत विवरण रेकर्ड भएको हुन्छ । त्यसका आधारमा आरोहण सफल भए नभएको पत्ता लगाउन सकिन्छ । नेपाल पर्वतारोहण सङ्घ (एनएमए)का अध्यक्ष आङछिरिङ शेर्पाले विगत पाँच वर्षदेखि अप्रेटरले जिपिएस प्रणाली चलाएको भए पनि प्रभावकारी नहुँदा अहिले पर्यटन विभागले अनिवार्य गर्न लागेको बताउनुभयो । यो प्रणालीले आरोहण क्षेत्रलाई सुरक्षित बनाउनुका साथै कुनै पनि घटना र विपत्को खण्डमा तत्कालै उद्धार गर्न सकिने उहाँले बताउनुभयो । अध्यक्ष शेर्पाले भन्नुभयो – “आरोहणमा आरोहीले ढाँट्नु हुन्न भन्ने नैतिकता हो तर कतिपयले ढाँट्ने गरेका छन्, कतिपय आरोही एक्लो हुने भएकाले पनि यस्ता घटना हुन्छन् तर जिपिएस लगेपछि कसैले ढाँट्न पाउँदैन ।” पहिला अरुले चलाए पनि हुन्थ्यो, नचलाए पनि हुन्थ्यो । यो प्रणालीबाट अब कोही आरोहीले ढाँट्न र झुटो विवरण पेस गर्न पाउँदैन, यसमा जहाँसुकै बसेर कम्प्युटरबाट आरोहीका सबै प्रकारका गतिविधिलाई सहजै निगरानी गर्न सकिन्छ । हिमाल आरोहणका क्रममा आरोही सही दिशामा गएको छ कि छैन या कुनै दुर्घटनामा परेको भए पनि यस यन्त्रमार्फत पत्ता लगाई उद्धार गर्न सहज हुनेछ । एनएमएको विवरणअनुसार हालसम्म सात हजार ७०० बढीले सर्वोच्च शिखर सगरमाथा आरोहण गरेका छन् । व्यक्तिगत रुपमा मात्रै करिब चार हजारले आरोहण गरेका छन् । सबैभन्दा बढी २१ पटक आप्पा र फुर्वा टासी शेर्पाले सगरमाथाको आरोहण गरेका छन् । नेपालमा हाल पाँच हजार ८०० मिटर अग्ला ४०३ वटा हिमाल आरोहणका लागि खुल्ला गरिएको छ । भूगर्भविद् स्व डा हर्क गुरुङको अध्ययन प्रतिवेदनअनुसार नौ लाख ५८ हजार मिटर अग्ला १७ हजार ९२ वटा हिमाल आरोहण योग्य छन् । एक हजार ३८९ हिमाल आरोहण खोल्न बाँकी छन् ।

एसियाका लागि बोआओ मञ्चको वार्षिक सम्मेलनमा भाग लिन चीन पुगेकाे प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ शुक्रबार चीनकाे हाइनान प्रान्तको बोआओमा थाङ्का चित्रको अवलोकन गरेका थिए ।  सम्मेलनको उद्घाटन समारोहमा सहभागी हुन बिहिवार चीन पुगेका प्रधानमन्त्री प्रचण्ड अागामी बुधबार स्वदेश फर्किनेछन् । तस्बिर : सौजन्य–प्रधानमन्त्रीको निजी सचिवालय

बनेपा, चैत ११ । काभ्रेपलाञ्चोकको ४५ प्रतिशत जनसङ्ख्या क्षयरोगबाट सङ्क्रमित भएको अनुमान गरिएको छ । क्षयरोग दिवसका अवसरमा जिल्ला जनस्वास्थ्य कार्यालय धुलिखेलले आज धुलिखेलमा आयोजना गरिएको क्षयरोग सम्बन्धी अन्तक्र्रियामा सङ्क्रमितमध्ये ६० प्रतिशत युवा र वयस्क देखिएको जनाएको छ । आर्थिक वर्ष २०७२/७३ मा एक सय ५८ जनामा क्षयरोग पत्ता लागेको र ती मध्ये १८ जनामा सर्ने खालको रोग देखिएको छ । जिल्लामा अहिले दुई जना बहुऔषधि प्रतिरोध (एमडीआर) का बिरामी उपचारका क्रममा रहेको जिल्ला जनस्वास्थ्य कार्यालय, काभ्रेपलाञ्चोकले जनाएको छ । कार्यालयका क्षयरोग तथा कुष्ठरोग शाखाका अधिकृत राजाराम अधिकारीले विगतको तुलनामा यो जिल्लामा क्षयरोगका बिरामीको दर घट्दो अवस्थामा रहेको बताए । जिल्लाको पाँचखाल, बनेपा, भकुन्डेबेँसी क्षेत्रमा सबैभन्दा बढी क्षयरोगका बिरामी भएको अधिकारीले बताए । क्षयरोगका बिरामीलाई पोषणका लागि रु ५०० वितरण गरेको जानकारी दिँदै जिल्लाको १४ वटा स्वास्थ्य चौकीमा खकार परीक्षण गर्ने व्यवस्था मिलाइएको उनले बताए । छाती दुख्नु, साँझपख ज्वरो आउनु, खाना खान मन नलाग्नु, तौल घटनु, खकारमा रगत देखापर्नु, दुई हप्ता वा सो भन्दा बढी लगातार खोकी लाग्नु क्षयरोगको लक्षण मान्निछ ।