काठमाडौं । फेसबुकमा थरिथरिका समूह र पेजहरु भेटिन्छन् । कतिपय समूहहरु आफ्नो समुदाय, व्यवसाय, शिक्षा या अन्य यस्तै विशेषताका आधारमा गठन भएका पनि छन् । तर नेपालमा यस्तो समूह छ, जुन सुन्दै अचम्म लाग्छ । त्यसो त यो समूहले आफूलाई ‘ग्याङ’ भन्न रुचाउँछ । समूहको नाम हो– दारी ग्याङ । पुराना तस्वीरहरुमाथिको अनुसन्धानका सिलसिलामा संस्कृतिविद् सत्यमोहन जोशीकहाँ साथी लिएर पुगे जगदीश भण्डारी । संयोगले त्यहाँ दुईजना अरु पत्रकार पनि रहेछन् । सबै दारी पालेका । सत्यमोहनलाई लाग्यो, यिनीहरु एउटै हुन । जिस्किँदै भनेछन्– दारी ग्याङ त हैन तपाईहरु ? यो शब्दले छोयो भण्डारी र उनका साथीहरुलाई । अनि उनीहरुले आफ्नो समूहको नामै जुराए– दारी ग्याङ । “साथीभाईबीच समूहमा कुराकानी त्यसअघि नि भइरहन्थ्यो” भण्डारी भन्छन्, ‘कार्यक्रमदेखि अन्य कुराबारे यही समूहमा छलफल हुन्थ्यो तर पछि नामै जुराइयो ।” २०७२ सालको फागुन ७ मा देशभरी प्रजातन्त्र दिवसको उल्लास छाईंरहँदा फेसबुक कम्पनीले नयाँ समूहका लागि अनुरोध पायो । फेसबुकमा नेपाली भाषा बुझेर समूह ‘एप्रुभल’ गर्ने भए एकपल्ट मुसुक्क मुस्कुराउँथे होलान् जुकरबर्ग र उनको सम्बन्धित विभागका कर्मचारीहरु । यही फागुन ७ मा समूहले आफ्नो वार्षिकोत्सव मनायो । नाम नै फरक, कसैले नसोचेको, झन समूहको परिचयमा पनि अलि फरक पहिचानको कुरा लेखिएको । “‘दारी ग्याङ’मा यहाँहरुलाई स्वागत छ !यो ग्रुप सबै दारी पाल्न मन पराउनेहरुका लागी हो !” “समूह सबैका लागि खुला छ” भण्डारी भन्छन्, “तर हामीले समूहलाई मर्यादित होस् भनेर अरुचिकर र असान्दर्भिक पोष्ट गर्नेहरुलाई भने राख्दैनौं ।” शुरुका दिनमा दारी पाल्नका लागि शुरु गरिएपनि समूहको नाम र कामले यति चर्चा पायो कि दारी नपाल्नेहरुको पनि ओइरो लाग्यो समूहमा । “हामीले शुरुमा त दारी पाल्नेहरुको मात्रै समूह होला, दारीसँग जोडिएका जानकारीमूलक कुरा राखौंला सोचेको, तर लोकप्रियता यति बढ्यो कि हाम्रो ट्रयाक नै चेन्ज भयो” भण्डारीले भने, “बिस्तारै साथीहरु पनि फरक फरक पृष्ठभूमिका थपिनुभयो, हामी पनि सामाजिक क्षेत्रमा बढी सक्रिय भयौं ।” समूहको लोकप्रियताको अनुमान यसका सदस्यहरुबाट लगाउन सकिन्छ । शूरुमा एक आधा दर्जनबाट शुरु भएको समूहमा अहिले ९५ हजार भन्दा बढी सदस्य रहेका छन् र यी थपिने क्रममा छन् । “समूह सबैका लागि खुला छ” भण्डारी भन्छन्, “तर हामीले समूहलाई मर्यादित होस् भनेर अरुचिकर र असान्दर्भिक पोष्ट गर्नेहरुलाई भने राख्दैनौं ।” ९५ हजार सदस्य, सबैले पोष्ट गर्न मिल्ने । त्यति सजिलो छैन यो समूह चलाउन । त्यसैले पनि होला, अहिले समूहमा राजधानी र राजधानीबाहिर गरेर १६ जना त एड्मिन नै छन् । उनीहरुले ग्याङको वालमा पोष्ट हुने सामग्री केलाउनेदेखि नयाँ सदस्यहरु थप्ने या नथप्नेबारे निर्णय गर्छन् । पूर्वाञ्चल, राजधानी, बुटवल, पोखरा, हेटौंडामा उनीहरुका एड्मिन छन् । “जिल्लामा पनि साथीहरु छन् सहयोग गर्ने । सकेसम्म व्यवस्थित गु्रप होस् र यसले समाजका लागि केही गर्न सकोस् भन्ने हाम्रो चाहना हो ।” भण्डारीले बताए । राजधानीबाट समूहका एड्मिनहरु अनिल पुरी, दिनेश तिवारी, जगदीश भण्डारी, मनोज मालाकार, मुकेश घिमिरे, रुपक न्यौपाने, रोमन केसी, अभिषेक राजसिंह थापा र दिपेश सिग्देल रहेका छन् । भण्डारीका अनुसार, शूरुमा रमाइलोका लागि समूहका गतिविधि चलेपनि बिस्तारै सामाजिक क्षेत्रमा सक्रिय हुन थाल्यो । समूहले राजधानी र बाहिरका बिभिन्न स्थानमा सामाजिक सेवाका क्षेत्रमा काम शुरु गरेको उनले बताए । “देश र समाजका लागि केही गरौं भन्ने भावना सानैदेखि थियो, समूहले झन उत्साह थप्यो । त्यसपछि सकेको काम समूहको नामबाट गरौं न त भन्ने लागेर समूह सामाजिक क्षेत्रमा सक्रिय भएको छ ।” उनले भने । पाल्पाको दमकडामा रहेको ज्योती गुमाएका (ब्लाइन्ड)हरुको विद्यालयका लागि दारी ग्याङले ८० हजार बराबरको सामग्री जुटाउन सफल भयो । समूहले उक्त स्कूलमा सोलार गिजर, वायरलेस रेडियो, चश्मालगायतका सामग्री वितरण गर्यो । यो रकम ग्याङकै सदस्यहरुले जमा गरेका थिए । “हामीले कार्यक्रम गर्दा ग्याङकै साथीहरुबाट सहयोग माग्छौं, विदेशमा रहेका साथीहरुले पनि सहयोग गर्नुहुन्छ” भण्डारीले बताए । धुर्मस सुन्तलीले बस्ती निर्माण गर्न थालेपछि ग्याङका सदस्यहरुले श्रमदान गरे बस्तीमा पुगेर । “यसले हामीभित्र झनै उत्साह थप्यो” भण्डारी भन्छन, “पछि हेटौडा, इटहरी, पोखरा, बुटवल, काठमाडौंलगायतका स्थानमा पनि बिभिन्न कल्याणकारी काम गर्न थालियो ।” ग्याङले इटहरीमा हरेक महिना एउटा कार्यक्रम गर्ने र त्यसबाट उठेको रकम आर्थिकरुपमा विपन्नहरुलाई सहयोग गर्ने गरेको छ । त्यसैगरी बाल दिवसका अवसरमा बुटवलमा अनाथ बालबालिकालाई सहयोग, पोखरामा तीन चरणमा विद्यालयमा सेतोपाटी वितरण, हेटौंडामा अनाथ आश्रमलाई सहयोग गर्ने काम गरेको भण्डारीले बताए । ‘इटहरीमा पानीपुरी’ भन्ने अभियान अन्तर्गत उनीहरुले पानीपुरी बेचेरै ६० हजार कमाए । यसबाट १५ हजार लागत खर्च काटेर बाँकी रकम तीनजना बिरामीलाई हस्तान्तरण गरे उनीहरुले । गत फागुन ७ गते वार्षिकोत्सवको अवसर पारेर ग्याङले राजधानीका सडकमा मास्क वितरण गर्यो । “त्यो सांकेतिक कार्यक्रम थियो । “राजधानी प्रदुषित त है भन्ने एउटा सन्देश र अर्को मास्क लगाऔं भन्ने जनचेतना” भण्डारीले भने, “हामीले १७ सय मास्क वितरण गर्यौं त्यो बेला” समूहका पोष्टहरु दारीसँग सम्बन्धित मात्रै हुँदैनन् । त्यहाँ रमाईला चुटकिलादेखि व्यंगहरु पनि देखिन्छन् । कतिपयले दारी पार्टी खोलौं भन्छन्, केहीले भने दारी ग्याङको ब्लड ग्रुपको एप बनाउने समेत पोष्ट गरेका छन् । समूहले भविष्यमा सामाजिक कार्यमा आफूलाई झनै समर्पित गर्ने भण्डारी बताउँछन् । “त्यसो त हामी सबै आफ्नो काममा व्यस्त छौं तर पनि समाजका लागि केही गर्न सकिने देखियो ।” भण्डारीले भने, “सानो नै किन नहोस्, समाजप्रतिको उत्तरदायित्वको बोध गराउँछ यस्ता कामले” समूहमा महिलाहरुलाई भने प्रवेश गर्न नपाईने भन्ने नियम छ । त्यसो किन नि ? भन्दा भण्डारी भन्छन्– हामीले दारी ग्याङको पेज पनि बनाएका छौं, त्यहाँ भने सबै लिङ्गलाई प्रवेश खुला छ । महिलाहरुको दारी नहुने भएकोले शुरुमा दारी हुने पुरुषका लागि मात्रै भनियो । तर महिलाहरु पनि हाम्रो अभियानमा उत्तिकै सहयोगी छन् ।” उनले भने । “दारी ग्याङको लोकप्रियता चुलिएसँगै सामाजिक सक्रियता झनै बढोस् ।” हार्दिक शुभकामना ।

बाँके, फागुन १७ । नेपालगञ्ज रङ्गशालामा जारी प्रधानमन्त्री कप महिला भलिबल प्रतियोगितामा सशस्त्र प्रहरीको एपिएफ र रेल्वे टिम इण्डिया फाइनलमा पुगेका छन् । रंगशालाको कभर्ड हलमा भएको पहिलो सेमिफाइनलमा नेपालको विभागीय टोली त्रिभुवन आर्मीलाई हराउँदै भारतको रेल्वे टिम फाइनलमा पुगेको हो । त्यस्तै दोस्रो खेलमा विभागीय टोली नेपाल पुलिस क्लबलाई हराउँदै अर्को विभागीय टोली एपिएफ फाइनलमा प्रवेश गरेको हो । रेल्वेले आमीलाई २५–१६, २५–२३ र २५–१४ को सोझो सेटमा पराजित गर्दै फाईनल प्रवेश गरेको हो । दोस्रो खेलमा एपिएफले नेपाल पुलिसलाई २५–१३,२५–७ र २५–२२ को सोझो सेटमा पराजित गरेको हो । प्रतियोगिता अन्तर्गत फाईनल र तेस्रो स्थानका लागि बुधबार प्रतिष्पर्धा हुने भएको छ ।

लमजुङ, फागुन १५ । लमजुङको राइनास नगरपालिका अन्र्तगत हर्राबोटमा रहेको सर्बोदय सेवाआश्रममा जेष्ठ नागरिकहरुको निःशुल्क स्वास्थ्य परिक्षण गरिएको छ । पाचौँ स्वास्थ्य सेवा दिबसको अवसर पारेर आइतबार जिल्ला स्तरीय कार्यक्रम समितीको आयोजनामा सो शिविर संचालन गरिएको हो । जिल्ला सामुदायिक अस्पताल बेशीसहरको प्राविधिक सहयोगमाल संचालित सो शिविरमा आश्रममा रहेका १४ जना वृद्ध–वृद्धाहरुको स्वास्थय परिक्षण गरिएको लमजुडका बरिष्ठ जनस्वास्थ्य अधिकृत दुर्गादक्त चापागाईले जानकारी दिए । आश्रममा रहेका सबै बृद्धबृद्धाको स्वास्थ्य परिक्षण गरी, निशुल्क औषधी वितरण गरीएको थियो । शिविरमा लमजुङ जिल्ला सामुदायिक अस्पतालका डा. धिरज महराले सेवा दिएका थिए । सबैभन्दा जेष्ठ बृद्धा ८५ बर्षिय ताराकुमारी पाण्डे रहेकी छिन् ।

पर्वत, फागुन १५ । सानै उमेरदेखि विदेश जाने र प्रशस्त धन कमाएर ल्याउने सपना बोकेका यहाँका एक युवाले सैलुन व्यवसायबाट मासिक रु दुई लाखभन्दा बढी आम्दानी गर्न थाल्नुभएको छ । खाडी मुलुक युएईमा पुगेर दुई वर्षसम्म पसिना बगाए पनि सोचेजस्तो आम्दानी गर्न नसकेपछि घरमै फर्केर सैलुन व्यवसाय सुरु गरेका बानपा–२ का २७ वर्षीय राजन पौडेलले अहिले घरमै बसेर मनग्य आम्दानी गर्न थाल्नुभएको हो । विदेशबाट घर फर्किएपछि राजधानीमा बसेर ६ महिना हेयर डिजाइनर तालिम लिएर पुनः घर फर्केर सैलुन व्यवसाय सुरु गरेपछि जीवनमा सोचेभन्दा पनि राम्रो आम्दानी गर्न सफल भएको उहाँले बताउनुभयो । अहिले बागलुङ बजारको पुरानो बसपार्क नजिकै रहेको आफ्नै घरमा ‘मार्क रविन्स सैलुन एयर एन्ड ब्युटी फर लेडिज एन्ड जेन्स’ पसल खोलेर पौडेलले व्यवसाय गर्दै आउनुभएको छ । परिवारका कान्छा छोरा, बाबु नेपाल बैंकको पूर्व म्यानेजर । पैसाको त खासै कमी थिएन, विदेश जानुपर्ने बाध्यता पनि थिएन तर बालहठका कारण विदेश गएँ युएईमा पनि यस्तै पार्लरमा काम गर्ने अवसर पाएँ र त्यसैको प्रेरणाबाट नेपाल फर्केर सैलुन व्यवसाय सुरु गरेको उहाँले बताउनुभयो । सुरुमा त घरपरिवार र समाजले समेत यस्तो व्यवसाय नगर्न सुझाव मात्र होइन दबाब पनि दिए । उहाँ भन्नुहुन्छ – “काम भनेको सानो ठूलो हुँदैन भनेर आफूले रु ६ लाख लगानी गरेर व्यवसाय थालेको हुँ ।” हाम्रो समाजमा अझै पनि सैलुन व्यवसाय भनेको भारतीय मूलका नागरिकले नै गर्ने हो भन्ने प्रचलन रहेको छ । ठूला सहरबजारदेखि साना व्यापारिक केन्द्रसम्म उनीहरूकै वर्चस्व पनि छ । त्यसैले समाजको बुझाईसमेत नेपालीले गर्नुहुँदैन भन्ने हुँदाहुँदै पनि उहाँले सैलुन व्यवसाय सुरु गर्नुभएको हो । व्यवसाय सुरुवातका केही समय त आफ्नो सैलुनमा कोही पनि नआउने, यसले जान्दैन भन्ने गर्दथे तर विस्तारै आफ्नो मेहनत र कलाकौशलका कारण अहिले उहाँको पसल धौलागिरि अञ्चलकै नमुना बनेको छ । उहाँको पसलमा पुरुष मात्र होइन महिलाको पनि उत्तिकै आकर्षण रहेको छ । बढिजसो अफिसियल र टिनेजर्स मेरोमा आउने गर्छन्, उहाँले भन्नुभयो । दैनिक ४० देखि ५० जनासम्म पुरुष र महिला विभिन्न सेवा लिनका लागि आउने गरेको राजनले जानकारी दिनुभयो । उहाँ भन्नुहुन्छ – “मासिक रु एक हजार २०० देखि रु एक हजार ५०० सम्मले सेवा लिने गरेका छन् ।” मबाट सेवा लिएकाहरू अर्को पटक अर्को स्थानमा जान मान्दैनन् उहाँले भन्नुभयो – “पोखरा, काठमाडाँै जहाँ पुगे पनि फर्की फर्की सेवा लिन आउने गरेका छन् ।” तालिम नै लिएर व्यवसाय सुरु गरेकाले ग्राहकको जस्तोसुकै रोजाइको सेवा दिन सक्ने उहाँको क्षमता रहेको छ । दैनिक रु पाँच हजार देखि रु सात हजारसम्म कमाइ हुने गरेको उहाँको भनाइ छ । व्यवसायमा गरेको लगानी पहिलो वर्षमा उठाएका राजनले अहिले भएको कमाइले आफ्ना छोराछोरी पढाउने र पैसा बैंकमा बचत गर्न थाल्नुभएको छ । उहाँ भन्नुहुन्छ – “यसबाट भएको कमाइको केही हिस्सा सामाजिक क्षेत्रमा लगानी गर्ने योजना छ।” उहाँको व्यवसायबाट आफूमात्र होइन दुईजना पुरुष र एक महिला गरी अन्य तीनजनालाई पनि रोजगारी पाएका छन् । उनीहरूले आफ्नो सहयोगीका रूपमा काम गर्ने गरेको राजन बताउनुहुन्छ ।

काठमाडौँ, फागुन ९ । निजी तथा आवासीय विद्यालय अर्गनाइजेसन (प्याब्सन) को आजदेखि सुरु भएको १३औँ राष्ट्रिय महाधिवेशनमा हुने नयाँ नेतृत्व चयनमा राजनीतिक दलबाट पनि उत्तिकै चासो देखाइएको छ । पेसागत र व्यावसायिक हरेक क्षेत्रमा दलीय प्रभाव सिद्धान्ततः गलत ठान्नेहरु यसका अगुवाहरु आफैँ दलगत आधारमा विभाजित भएपछि विद्यालय सञ्चालक र महाधिवेशन प्रतिनिधिसम्ममा त्यसको प्रभाव पुगेको हो । छ हजार दुई सय शिक्षण संस्था सदस्यसहित ७२ जिल्लामा शाखा भएको निजी शिक्षा क्षेत्रको अगुवा संस्थाको महाधिवेशनमा करिब दुई हजार प्रतिनिधि छन् । पुरीलाई नेकपा (एमाले) को समर्थन देखिएको छ भने सम्बाहाम्फे नेकपा (माओवादी केन्द्र) निकट मानिनुहुन्छ । दुवै समूहले अन्य दलका प्रतिनिधिलाई अन्य पदमा समेटेर प्रचार गरिरहेका छन् । वरिष्ठ उपाध्यक्षमा क्रमशः डिके ढुङ्गाना र सुमनगोपाल आचार्य तथा महासचिवमा गोपाल आचार्य र राजेन्द्र बानियाँ प्रतिस्पर्धामा छन् । दुवै समूहले आफूलाई व्यावसायिक र सक्षम दाबी गरिरहेका छन् । पार्टीका कार्यालयमा समर्थन वा टिकटका लागि धाउने र नपाएमा व्यावसायिक वा स्वतन्त्र उम्मेदवारीका घोषणा गर्ने उम्मेदवार पनि भएकाले त्यस्ता उम्मेदवारका कारण दुवै समूहबीच कडा टक्कर हुने स्थिति देखापरेको छ ।   ‘गुणस्तरीय शिक्षामा निजी क्षेत्रको अपरिहार्यताः समृद्ध राष्ट्र निर्माणमा प्याब्सनको प्रतिबद्धता’ को नारासहित हुने महाधिवेशनमा दुवै समूहले संस्थालाई सवल, समृद्ध, गतिशील र प्रभावकारी बनाउने तथा निजी क्षेत्रको लगानी सुनिश्चित गरी राज्यबाट थप सुविधा लिने विषयलाई प्राथमिकता दिएका छन् । एक प्रतिशत शिक्षा सेवा शुल्क र कक्षा ९ देखि १२ सम्मलाई माध्यमिक शिक्षाको कानुनी मान्यता दिलाउने सन्दर्भमा यो महाधिवेशनमा हुनेछ । नेपालमा २०२८ सालमा नयाँ शिक्षा ऐन आएपछि सामुदायिक विद्यालयको पूरकका रुपमा २०३६ मा निजी विद्यालय खुल्न थालेका हुन् । विसं २०४६ को राजनीतिक परिवर्तनपछि खुल्ला अर्थतन्त्रको प्रतिफलका रुपमा निजी विद्यालय बढ्न थाले । त्यसो त तत्कालीन प्रधानमन्त्री जङ्गबहादुर राणाले बेलायत भ्रमणबाट विसं १९०८ मा फर्केपछि दरबारमा राणा परिवारका छोराछोरीलाई पढाउन र अङ्ग्रेजी सिकाउन निजी रुपमा खोलेको विद्यालय पछि सरकारीस्तरको दरबार हाइस्कुल बनेको हो । अर्थात् नेपालको शैक्षिक इतिहास निजी विद्यालयबाट सुरु भएको हो भन्न सकिन्छ । सरकारी विद्यालयमा चुस्त व्यवस्थापन र राम्रो प्रतिफल नआउने अभिभावकको गुनासाका बीच सहरी क्षेत्रमा निजी विद्यालय फस्टाए । नाफाको उद्देश्यले निजी लगानीमा खुलेका यस्ता विद्यालयको विस्तारसँगै २०४७ पुस २४ गते रत्नबहादुर बज्राचार्यको नेतृत्वमा प्याब्सनको स्थापना भयो । बज्राचार्यपछि हालसम्म वसन्तबहादुर श्रेष्ठ, राजेश खड्का, उमेश श्रेष्ठ, डा बाबुराम पोखरेल, भोजबहादुर शाह, लक्ष्यबहादुर केसी (वर्तमान) ले विभिन्न कार्यकालको नेतृत्व गरिसक्नुभएको छ । यसबीचमा प्याब्सनबाट अगल भएर अर्को संस्था राष्ट्रिय निजी तथा आवासीय विद्यालय एसोसिएसन (एन प्याब्सन) पनि स्थापना भएको छ । ठूला विद्यालयका संस्थापक एवम् पूर्व अध्यक्ष श्रेष्ठ नेपाली काँग्रेस र पोखरेल मधेसी जनाधिकार फोरम (लोकतान्त्रिक) बाट हाल व्यवस्थापिका–संसदमा सदस्य रहेको छ । उनीहरु भावी अध्यक्षमा सम्बाहाम्फेलाई जिताउन अग्रसर देखेको छ । पुरी मझौला विद्यालयका सञ्चालक एवम् पूर्व अध्यक्ष शाह र केसीको मैदानमा उत्रिएको छ । यस दृष्टिमा प्याब्सन निर्वाचनमा ठूला विद्यालय र साना तथा मझौला विद्यालयबीचको सङ्घर्षका रुपमा हेर्नेहरु पनि छन् । ‘प्याब्सनलाई राजनीतिक दलको भ्रातृ सङ्गठनका रुपमा नभई विशुद्ध पेसागत सङ्गठनका रुपमा स्थापित गराउन हामी काम गर्ने छौं,’ अध्यक्षका प्रत्याशी सम्बाहाम्फेको यो भनाइमा प्रतिस्पर्धी पुरीको जवाफ छ– ‘प्याब्सन अवश्य व्यावसायिक संस्था हो तर हामी सबै राजनीतिक दलसँग उचित समन्वय गरेर अघि बढ्नुपर्ने आवश्यकता छ ।’ यता सम्बाहाम्फेले आफ्नो घोषणापत्रमा प्रश्न गरेको छ, ‘हामीले कुनै राजनीतिक सङ्गठनको प्रवक्ताका रुपमा काम गरिरहेका त छैनौँ ?’ यसबारे पुरीले भने– ‘होइन, हामी बसाइँ र नास्ताका आधारमा होइन आस्था र विचारका आधारमा गतिशील प्याब्सन बनाउन खोजिरहेका छौँ ।’ प्याब्सनको काठमाडौँ जिल्ला अध्यक्ष, केन्द्रको महासचिव हुँदै हाल वरिष्ठ उपाध्यक्ष रहेका सम्बाहाम्फेले आफ्नो प्रतिबद्धतापत्रमा राज्यले विप्पा सम्झौता गरेर विदेशी पुँजीलाई संरक्षण गरिरहेको अवस्थामा निजी विद्यालयलाई राज्यले अभिभावकत्व प्रदान गर्नुपर्ने उल्लेख गरेको छ । यो समूहले प्याब्सनलाई समृद्ध, विज्ञ तथा प्राज्ञिक सङ्गठन बनाउन, नेपाललाई शैक्षिक पर्यटनका रुपमा विकास गर्न, प्याब्सनको सबै तप्कामा विश्वासको वातावरण निर्माण गरेर साहसिक र जुझारु युवा नेतृत्वको विकास गर्ने उद्घोष गरेको छ । सम्बाहाम्फेले मोफसलमा स्थापित निजी विद्यालयलाई सुलभ ऋणका लागि आन्तरिक स्रोतको व्यवस्थापन गर्ने आश्वासन बाँड्नुभएको छ । पूर्व केन्द्रीय उपाध्यक्ष पुरी आफैंमा विराटनगरका विद्यालय सञ्चालक भएकाले मोसफलबाट पहिलोपटक नेतृत्वमा दाबी गर्ने उम्मेदवारमा परेका छन् । पुरी समूहले निजी विद्यालयको शुल्क सरकारले नभई आफैँले निर्धारण गर्न पाउनुपर्ने, विद्यालय तहमा पुरानो १–१२ को संरचना कायम गराउने, केन्द्रमा प्याब्सनको भवन बनाउनेजस्ता लक्ष्य सार्वजनिक गरेको छ । यी दुवै समूहले राजनीतिक आस्था वा व्यक्तिगत क्षमताका आधारमा मतदातालाई दिने आकर्षणले नै नयाँ नेतृत्व चयनमा प्रभाव पार्ने छ ।

पुनर्वास, फागन ८ । भारतीय सीमा सुरक्षा बलले नेपाली भूमिमा आएर काम गर्न नदिएपछि कन्चनपुर जिल्लाकाे पुनर्वासमा तनाव सिर्जना भएको छ । पुनर्वास नगरपालिकाले वडा नं. ८ आनन्दबजार नजिक नेपालको भूमिमा पर्ने खाल्डोमा ह्युमपाइप राख्न खोज्दा भारतीय सीमा सुरक्षा बलले अवरोध गरेका हुन । नेपाल र भारत सीमा क्षेत्र दशगजाभन्दा डेढसय मिटर वर रहेको उक्त खाल्डोमा नगरपालिकाले ह्यूम पाइप हालेको थाहा पाएपछि सीमा सुरक्षा बलले हस्तक्षेप गरेको नेकपा माओवादी केन्द्रका कञ्चनपुर जिल्ला इन्चार्ज बीर बहादुर थापाले बताए । “हाम्रो सीमामा आएर उनीहरुले खाल्डोमा पाइप हाल्न पाईदैन भनेका छन् ।” उनले भने, “प्रशासनलाई जानकारी गराएका छौं तर अहिले नेपालकै भूमिमा उनीहरु आएर बसेको भन्ने खबर आएको छ ।” भारतीय पक्षबाट बारम्बार सताईंदै आएका उक्त क्षेत्रका वासिन्दा भारतीय प्रहरी नै नेपाल भूमिमा आएर बसेपछि झन त्रसित भएका छन् । सीमा सुरक्षा बलले नेपाली भूमिमा डेरा जमाएपछि जिल्लास्थित राजनीतिक दलहरुले जिल्ला प्रशासन कार्यालयसँग तत्काल भारतीय पक्षसँग समन्वय गरी सीमा क्षेत्रबाट सुरक्षा बल हटाउन माग गरेका छन् । आवरण तस्वीरः यसअघि दशगजा क्षेत्रमा भारतीहरुले बनाएको बाँध

काठमाडौँ, माघ २७ । नेपाल विद्युत प्राधिकरणले चितवन जिल्लालाई पनि लोडसेडिङ मुक्त भएको घोषणा गरेको छ । प्राधिकरणले काठमाडौँ उपत्याकामा तिहारदेखि र केही महिना अघि पोखरालाई लोडसेडिङमुक्त बनाएको थियो । केही समयअघि चितवनमा एक सार्वजनिक कार्यक्रममै उर्जामन्त्री जनार्दन शर्मा प्रभाकरले चितवनललाई छिटै लोडसेडिङमुक्त गरिने बताएका थिए । ‘आजदेखि चितवन जिल्ला लोडसेडिङमुक्त भएको छ, । औद्योगिक फिडरबाहेक सबै फिडरमा अब लोडसेडिङ हुँदैन’ प्राधिकरणको चितवन शाखाले जनाएको छ । चितवनमा राष्ट्रिय ग्रीडबाट बिजुली वितरण भएका सबै क्षेत्रमा लोडसेडिङ नहुने विद्युत प्राधिकरणले बतायो । प्राधिकरणका कार्यकारी निर्देशक कुलमान घिसिङले जेठभित्रमा नेपालभर लोडसेडिङ अन्त्य भएको घोषणा गर्ने नीति अनुरुप चितवन जिल्लालाई लोडसेडिङ अन्त्य गरिएको प्राधिकरणले जनायो । आजदेखि चितवनबासीले प्राविधिक समस्या बाहेक बत्ती जाने समस्या झेल्न पर्दैन ।

काठमाडौं, माघ  २४ । पत्रकार महासङ्घ ललितपुरले तीन दिने बिकास पत्रकारिता तालिम सोमबारदेखि सुरु गरेको छ । जिल्ला बिकास समिति ललितपुरको सहकार्यमा सुरु भएको तालिममा ४० जना पत्रकार सहभागी भएका छन् । तालिमका प्रमुख अतिथी तथा पत्रकार महास‌ंघका महासचिव उजीर मगरले पत्रकार महासङ्घ आसन्न निर्वाचनमा केन्दृत भएको बताउँदै देशका सत्तरी जिल्लाको नया सदस्यता टुङ्याएका र महास‌ंघमा बिशुद्व पत्रकारिता गरिरहेका साथीहरु आउनु पर्नेमा महासंघ केन्द्रित भएको बताए । उनले पत्रकारको हक हित र अधिकारमा लाग्न पत्रकारहरुले सोही पेशामा लागेका पत्रकारलाई नेत्रुत्व दिनपर्ने बताए । साथै उनले पत्रकार महासङ्घ ललितपुरले सुरु गरेको बिकास पत्रकारिता तालिमबाट धेरै पत्रकारको क्षमता बिकास हुने बिश्वास व्यक्त्त गरे । ललितपुर जिल्लामा कुपोन्डोल मात्रै होइन दुर्गम भेग प्युटार आश्राङ गिम्दी ठुलादुर्लुङ लगयतका भेग रहेकोमा जिल्ला बिकास समितिलाइ झक्झक्याउने काम पत्रकारले गर्नु पर्ने उजिर मगरले सुझाब दिए । उजिर मगर, खिलाबहादुर भन्डारी, शिब गाउले, प्रबेश सुवेदी, शिरोमणि ढुङगानाले तालिम दिने पत्रकार महासङ्घ ललितपुरका अध्यक्ष लेखनाथ न्यौपानेले जानकारी दिए । कार्यक्रममा बोल्दै प्रमुख अतिथी मगरले पत्रकारले बिकास अनुगमन गर्नुपर्ने बताए । ‘बिकासका आयोजनामा धेरै बिकृती देखिएको छ पत्रकार वाच डगको भुमिका निभाउनु पर्छ ।’ अहिले कार्यक्रमको मात्रै समाचार लेख्ने प्रवृत्ति देखिएको भन्दै उनले पत्रकारमा अनुशासन र अध्ययनपछि गर्नुपर्ने बताए । ललितपुर जिल्लामा बिकास ले पछि पछाडीपर्नाको कारण खोज्नुपर्ने बताए । तालिममा ललितपुर जिल्ला बिकास समितिका स्थानिय बिकास अधिकारी हरि प्रसाद दाहालले पत्रकार महासङ्घले गरेको तालिम राम्रो भएको बताए । उनले पत्रकारले दिएको सुचना अनुसारनै  काम गर्ने गरेको भन्दै जिल्लाको बिकासका लागि जिबिस लागिपरेको बताए । उनले भने–‘हामी जिल्लालाइ बिकासले पुर्न बनाउन चाहन्छौ । तर कमजोरी भएको भए खबर पाउ सुधार्छौ ।’

एजेन्सी, माघ १८ । अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले आफ्नो निर्देशनको विरोध गर्ने अन्तरिम महान्यायाधीवक्तालाई बर्खास्त गरेका छन् । अमेरिकाकी अन्तरिम महान्यायाधीवक्ता साली यट्सले न्याय विभाग अन्तर्गतका सबै वकिललाई आप्रवासी सम्बन्धी राष्ट्रपति ट्रम्पको दिर्नेशनको पक्षमा नलाग्न निर्देशन दिएकी थिइन । अन्तरिम महान्यायाधिवक्ता साली यट्सले राष्ट्रपति ट्रम्पको निर्देशन संवैधानिक रहेकोमा आफू सहमत हुन नसकेको बताएकी थिइन । त्यसलगतै राष्ट्रपति ट्रम्पले उनलाई बर्खास्त गरेका हुन् । राष्ट्रपति कार्यालय ह्वाइट हाउसले जारी गरेको वक्तव्यमा यट्सले न्याय विभागलाई धोका दिएकाले उनलाई बर्खास्त गरिएको उल्लेख गरिएको छ । उहाँको ठाउँमा भिर्जिनिया राज्यको पूर्वी जिल्लाका न्यायाधीवक्ता डेना बोएन्टेलाई नियुक्त गरिएको ह्वाइट हाउसले जनाएको छ । राष्ट्रपति ट्रम्पले गएको शुक्रबार इराक, सिरिया, इरान, लिबिया, सोमालिया, सुडान र यमनका नागरिकलाई अमेरिकामा प्रवेशमा रोक लगाउने तथा अमेरिकी शरणार्थी कार्यक्रम एक सय २० दिनलाई बन्द गर्ने निर्देशनमा हस्ताक्षर गरेका थिए । राष्ट्रपति ट्रम्पको निर्देशन कानुनसम्वत रहेकोमा आफू सहमत हुन नसकेको यट्सले वक्तव्यमा उल्लेख गरेकी थिइन । यट्सलाई पूर्व राष्ट्रपति बाराक ओबामाले न्याय विभागमा नियुक्त गरेका हुन् । राष्ट्रपति ट्रम्पले सिनेटर जेफ सेसन्सलाई न्याय विभागको प्रमुखका लागि छानेका छन् । सिनेटले यसबारे बिहीबार मतदान गर्नेछ । यसैबीच राष्ट्रपति ट्रम्पले आफ्नो निर्देशनको बचाउ गरेका छन् । राष्ट्रपति ट्रम्पले डेमोक्र्याटिक पार्टीले आफ्नो मन्त्रिपरिषद विस्तारमा अवरोध गरिहेको र यो पूर्ण रुपले राजनीतिक कारणले मात्रै गरिएको आरोप लगाएका छन् ।

किर्गिजस्तान ,माघ  ३ ।  किर्गिजस्तानको प्रमुख विमानस्थल नजिकै सोमबार एक मालबाहक विमान दुर्घटनामा पर्दा ३२ व्यक्तिको मृत्यु भएको र मर्नेमा चार विमानचालक पनि परेको जानकारी अधिकारीहरूले दिएका छन् । उक्त विमान बाक्लो कुहिरोबीच अवतरण गर्न खोजिँदा जनघनत्व भएको क्षेत्रमा दुर्घटना भएको उनीहरूले बताएका छन् । उक्त विमान स्थानीय समय अनुसार बिहानको ७ः३० बजे डाचा–सु गाउँमा दुर्घटनामा परेको किर्गिजस्तानका आपत्कालीन सेवा मन्त्रालयका एक प्रवक्ताले बताए । मर्नेमा प्रायः सोही गाउँका वासिन्दा भएको जानकारी दिइएको छ । टर्किस एयरलाइन्सको उक्त विमान हङकङबाट किर्गिजस्तानको राजधानी बिस्केक हुँदै इस्तानबुलतर्फ उडेको थियो । दुर्घटनामा १५ घर क्षतिग्रस्त भएको आपत्कालीन सेवा मन्त्रालयले उल्लेख गरेको छ । मन्त्रालयले दुर्घटनाका कारण आगो लागेको र हाल त्यसलाई नियन्त्रणमा लिइएको बताइएको छ । मुलुकको मानस विमानस्थल बन्द गरिएको र साँझसम्मका लागि उडान रद्द गरिएको विमानस्थलका अधिकारीहरूले बताए । रासस

काठमाडौं, माघ २ । बारका पूर्व उपाध्यक्ष एवम् बरिष्ठ अधिवक्ता टिकाराम भट्टराईले सर्वोच्च अदालतकी प्रधानन्यायधीश सुशीला कार्कीलाई विवादमा तान्ने खेल भैरहेको आरोप लगाए। उनले न्यायधीश नियुक्तीलाई लिएर बारले असन्तुष्टि जनाएको कुरामा पनि फेद न टुप्पोको भएको टिप्पणी गरे। उनले भने,‘बारको विज्ञप्ती आयो, तर उसको असन्तुष्टि के मा हो ? प्रक्रियामा हो कि वा व्यक्तिमा हो र ?’ शनिबार रिपोर्टर्स क्लब नेपालले आयोजना गरेको साक्षात्कारमा बोल्दै उनले भने,‘अन्तर कुन्तरमा उहाँलाई विवादमा तान्ने खेल भैरहेको छ, उहाँको नेतृत्वमा साहसिक निर्णयहरु भैरहेका छन्, त्यसलाई बद्नाम गराउने काम भैरहेको छ।’ उनले सर्वाेच्च अदालतमा कार्की प्रधानन्यायधीस भए आएपछि धेरै मुद्याहरुमा साहसिक निर्णय भएकाले उनलाई हटाउने काम हुन थालेको बताए । ‘वहाँलाई जसरी पनि विवादमा तानेर हटाउन खोजिएको छ। यही आधारमा तीन जना सांसदलाई अघि सारेर महाभियोग प्रस्ताव लाउने खेल पनि भइरहेको छ,’ भट्टराईले भने ।

काठमाडौं, माघ १, २०७३ मेची राजमार्ग अन्तर्गत ताप्लेजुङको लालीखर्कमा जीप दुर्घटना हुँदा एकको मृत्यु भएको छ । सात जना घाइते भएका छन् । दुर्घटनामा परी ताप्लेजुङ लिवाङ–८ की ५० वर्षीया नैनकला कार्कीको मृत्यु भएको हो । गम्भीर घाइते उनको उपचारका लागि झापा लैजाने क्रममा बाटैमा मृत्यु भएको प्रहरीले जनाएको छ । ताप्लेजुङबाट झापा जादै गरेको मे १ ज २५४६ नम्बरको जीप फिदिम– ३ लालीखर्कमा सडकबाट चिप्लिएर खसेको थियो । चालक सहित सातजना घाइतेको स्थानीय अस्पतालमा उपचार भईरहेको छ ।

एजेन्सी, माघ १ । अमेरिकाको राष्ट्रपतिमा निर्वाचित डोनाल्ड ट्रम्पले रुस तथा चीनसँग मिलेर काम गर्न चाहेको बताएका छन् । राष्ट्रपतीय चुनावमा भएको ह्याकिङको विषयलाई लिएर रुसमाथि लगाइएको प्रतिबन्ध तत्कालका लागि जारी रहेने तर केही समयपछि भने त्यो हट्ने ट्रम्पले बताए । सिनेटको कमिटिले अमेरिकी चुनावमा रुसी साइबर आक्रमणबारे छानबिन गरिहेको छ । यही बेला ट्रम्पको यस्तो भनाई आएको हो । वाल स्ट्रिट जर्नलसँग राष्ट्रपतिमा निर्वाचित ट्रम्पले आफू रुस र चीनसँग सहकार्य गरेर अघि बढ्न चाहेको बताएका हुन् । रुसले इस्लामिक बिद्रोही विरुद्धको कारवाही अभियानमा अमेरिकालाई सहयोग गरेमा उसमाथि लागेको प्रतिबन्ध हट्ने ट्रम्पले बताउनुभयो । रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनसँग चाँडै नै भेट गर्ने पनि ट्रम्पले बताए । यस्तै एक चीन नीतिका बारेमा पनि छलफल आवश्यक रहेको उहाँको भनाई छ । सहकार्यका लागि चीनले अमेरिकी कम्पनीलाई प्रतिस्पर्धाको मौका दिनुपर्ने बताए ।

हृदयघातका कारण ९४ वर्षको उमेरमा बिहीबार राति निधन भएका बरिष्ठ पत्रकार मणिराज उपाध्यायप्रति शुक्रबार पशुपति आर्यघाटमा अन्तिम श्रद्धाञ्जलि दिँदै सूचना तथा सञ्चारमन्त्री सुरेन्द्रकुमार कार्की । तस्विरः प्रकाश सिलवाल, काठमाडाै