लहान । संक्रमणकालीन राजनीतिक अवस्थाका कारण सिरहाको ९३३ हेक्टर सामुदायिक वन क्षेत्र अतिक्रमणमा परेको छ । जिल्ला वन कार्यालयका प्रमुख सुनिलकुमार सिंहले राजनीतिक संरक्षणको आडमा ९३३ हेक्टर सामुदायिक वन क्षेत्र अतिक्रमणमा परेको जानकारी दिनुभयो । जिल्लामा रहेको कूल २१ हजार ४४ दशमलव ९ हेक्टर क्षेत्रफल वन क्षेत्रमध्ये ९९३ दशमलव १४ हेक्टर क्षेत्रफल सामुदायिक वनमा एक हजार १९८ वटा घर टहरा निर्माण भएको पाइएको उहाँले बताउनुभयो । अतिक्रणमा परेको सामुदायिक वन खाली गराउन प्रयास गरिए पनि राजनीतिक संरक्षणका कारण हटाउन समस्या भएको गुनासो गर्दै प्रमुख सिंहले राजनीतिक दल र स्थानीय प्रशासनबाट उचित सहयोग प्राप्त भए खाली गराइने बताउनुभयो । लहान नगरपालिका, मिर्चैया नगरपालिका, गोलबजार नगरपालिका र कर्जन्हा नगरपालिका अन्तर्गत सामुदायिक वन अतिक्रमण गरी वनक्षेत्रमा पक्की घरसमेत निर्माण भइरहेको छ । राजनीतिक दलका प्रतिनिधि तथा स्थानीय प्रशासनका प्रमुखले वन तस्कर र अतिक्रणकारीलाई कुनै संरक्षण नदिने लिखित प्रतिबद्धता व्यक्त गर्दै अतिक्रमणमा परेको वन क्षेत्र खाली गराउन सहयोग गर्नेमा जोड दिए । इलाका प्रशासन कार्यालय लहानमा प्रमुख सोमप्रसाद भट्टराईले अतिक्रमणमा परेको सामुदायिक वन क्षेत्रको यकिन गरी तत्काल वन क्षेत्र खाली गराउन प्रशासनको तर्फबाट भरपुर सहयोग गर्ने बताउनुभयो । अतिक्रमणमा परेको वन क्षेत्र खाली गराउन र अतिक्रमणकारीलाई कानूनी दायरामा ल्याउन ठोस् कदम चाल्न वन कार्यालयसँग उहाँले आग्रह समेत गर्नुभयो । नेकपा एमाले, नेपाली काँग्रेस, नेकपा माओवादी केन्द्र, संघीय समाजवादी फोरम, राजपालगायतका राजनीतिक दलका प्रतिनिधिले वन क्षेत्रमा बढ्दो अतिक्रमण र चोरी तस्करी रोक्न आवश्यक सहयोग गर्न आफूहरू तयार रहेको प्रतिबद्धता जनाएका थिए । रासस

काठमाडौं, चैत २ । प्रतिनिधिसभाको आजको बैठकमा उपसभामुख पदमा दुई सदस्यको उम्मेदवारीको प्रस्ताव प्रस्तुत भएको छ । सो पदमा नेपाली काँग्रेसका पुष्पा भुसाल र नेकपा एमालेका शिवमाया तुम्बाहाङफेको उम्मेदवारीको प्रस्ताव प्रस्तुत भएको हो । भुसाललाई उपसभामुखमा निर्वाचित गरियोस् भनी नेपाली काँग्रेसका डिला संग्रौला पन्तले प्रस्ताव प्रस्तुत गर्नुभयो । संग्रौलाले संविधानको सफल कार्यान्वयनका लागि सरकार र प्रतिपक्षबीच सुमधुर सम्बन्ध आवश्यक पर्ने भएकाले काँग्रेसका भुसालले उम्मेदवारी दिएको बताउनुभयो । उहाँले सभामुख पदमा कृष्णबहादुर महरालाई काँग्रेसले समर्थन गरेको तथा उपसभामुखमा फरक फरक दलको उम्मेदवार हुनुपर्नेमा एमाले र माओवादी केन्द्र चाँडै एकीकृत हुने भएकाले पनि काँग्रेसको उम्मेदवारी सान्दर्भिक भएको दाबी गर्दै अंक गणितका आधारमा उपसभामुखमा भुसाललाई हराइए सदन अवरोध हुने खतरा बढ्न सक्ने बताउनुभयो । सो प्रस्तावमा काँग्रेसको समर्थन गर्दै देवेन्द्रराज कँडेलले जनताको विश्वासलाई जित्नका लागि सरकार विपक्षी मिलेर जानुपर्ने अवस्थामा मध्यस्थ भूमिका निर्वाह गर्न भुसालको उम्मेदवारी आवश्यक छ भन्नुभयो । तुम्बाहाङफेलाई उपसभामुखमा निर्वाचित गरियोस् भनी नेकपा माओवादी केन्द्रका देवप्रसाद गुरुङले प्रस्ताव प्रस्तुत गर्नुभयो । उहाँले विद्यमान राजनीतिक अवस्थामा जनताको जनादेशका आधारमा जानुपर्ने भएकाले तुम्बाहाङफेलाई पार्टीले अघि सारिएको बताउनुभयो । गुरुङको प्रस्तावमा समर्थन गर्दै नेकपा एमालेका रवीन्द्रप्रसाद अधिकारीले तुम्बाहाङफे कानून व्यवसायीका साथै वाम आन्दोलनमा योगदान दिएको व्यक्ति भएको बताउँदै उहाँको नाममा सहमति गर्न आग्रह गर्नुभयो । दुई प्रस्तावमा छलफलपछि उपसभामुखको निर्वाचन हुनेछ । राष्ट्रियसभामा प्रधानमन्त्रीको वक्तव्य यसैबीच राष्ट्रियसभाको आजको बैठकमा प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले यसअघि प्रतिनिधिसभाको बैठकमा युएस बंगला विमान दुर्घटनाबारे दिनुभएको सार्वजनिक वक्तव्य राष्ट्रियसभाको बैठकमा पनि दिनुभयो ।

बिर्तामोड । बिर्तामोड उद्योग वाणिज्य सघंको कार्यसमिति सदस्यमा युवा व्यवसायी रोशन प्रसाई मनोनित भएका छन् । वाणिज्य संघका अध्यक्ष कुमार भट्टराईले प्रसाईंलाई शुक्रबार कार्यसमिति सदस्यमा मनोनित गरेका हुन् । सिद्धकाली टे«डर्स एण्ड मल्टिपल सप्लायर्सका म्यानेजिङ डाइरेक्टर रहेका प्रसाईंलाई तीनवर्षे कार्यकालका लागि कार्यकारिणी सदस्य पदमा मनोनित गरिएको अध्यक्ष भट्टराईले जानकारी दिए । मनोनयनपछि बधाई तथा शुभकामना ज्ञापन गर्दै अध्यक्ष भट्टराईले उद्योगी, व्यवसायीको हकहित संरक्षण र प्राप्तीमा प्रसाईंको भूमिका फलदायी हुने विश्वास व्यक्त गरे । संघको कार्यकारिणी सदस्यमा मनोनयनले आफूलाई हर्षित तुल्याएको प्रसाईंले बताएका छन् । आफूले निर्वाह गर्दै आएको भूमिकाको सही मूल्यांकन गरेकोमा अध्यक्ष भट्टराई तथा वाणिज्य संघप्रति प्रसाईंले धन्यवाद समेत ज्ञापन गरेका छन्। उनले संघको कार्यसमितिमा नयाँढंगले सहयोग गरेर जाने र व्यापारीलाई पर्ने समस्यामा राजनीतिबाट माथि उठेर निष्पक्ष र निडर भई अघि बढ्ने प्रतिबद्धता समेत जनाएका छन् । ३२ वर्षीय प्रसाईं वीरता जेसीज लगायत आधा दर्जन सामाजिक संस्थामा छन् । त्यस्तै सानो संसार ल्याण्ड एण्ड हाउजिङका प्रबन्धक निर्देशक समेत रहेका प्रसाईं आधा दर्जनबढी व्यवसायिक संस्थामा आबद्ध छन् । डेनमार्क र नर्वेबाट वाणिज्य संकायमा स्नातक गरेका रोशन समाजसेवी तथा धार्मिक व्यक्तित्व डिल्ली प्रसाईंका ज्येष्ठ सुपुत्र हुन् । उनी राउण्ड टेबल बिर्तामोड, नेपाल रेडक्रस सोसाइटीको सदस्य तथा पूर्वेल युवा क्लवको कोषाध्यक्ष हुन् । त्यस्तै हार्डवेयर व्यवसायी संघको सदस्य, प्रोपर्टी डिलर्स एसोसिएसनको सदस्य, सानो संसार कन्ट्रक्सन प्रालिको म्यानेजिङ डाइरेक्टर, टपकोन टेक्निकल सोलुसनको अध्यक्ष, एन्टिना ट्रेड एण्ड टेक्नोलोजीको सञ्चालक, माता पाथिभरा हार्डवेयरको सञ्चालक समेत रहेका छन् । वाणिज्य संघका अध्यक्ष भट्टराईले मनोनित गर्ने दुई सदस्य पदमध्ये यसअघि एजाज अहमद अन्सारीलाई मनोनित गरिसकेका छन् । यो मनोनयसँगै बिर्तामोड उद्योग वाणिज्य संघको कार्यसमितिले पूर्णता पाएको छ ।  

काठमाडाैं, चैत २ । नेपाल प्रहरीको केन्द्रीय अनुसन्धान ब्यूरो (सिआइबी)ले नेपाल क्रेडिट एण्ड कमर्श बैंक लिमिटेड (एनसिसी) को केन्द्रीय कार्यालयका १३ जना कर्मचारीलाई नियन्त्रणमा लिएको छ । ब्यूरोले आज बैंकको केन्द्रीय कार्यालय कमलादीमा छापा मारी बैंकमा कार्यरत कर्मचारीलाई अनुसन्धानका लागि नियन्त्रणमा लिएको ब्यूरोका प्रवक्ता एवम् प्रहरी उपरीक्षक जीवनकुमार श्रेष्ठले राससलाई जानकारी दिनुभयो । उहाँका अनुसार तत्कालीन एपेक्स डेभलपमेन्ट बैंक र एनसिसी बैंक मर्ज हुने क्रममा एपेक्सका उच्च कर्मचारीले कर्जा प्रवाह गर्दा अनियमितता गरेको राष्ट्र बैंकले दिएको सूचनाका आधारमा उनीहरुलाई नियन्त्रणमा लिइएको हो ।

काठमाडौं, चैत २ । कर्मचारी सञ्चय कोषले संस्थागत रुपमा काम नगर्नेलाई समेत व्यक्तिगत रुपमा कोष कट्टीको सुविधा दिने भएको छ । कर्मचारी सञ्चय कोष ऐन, २०१९ को नवौँ संशोधनपछि कोषले अनौपचारिक क्षेत्रमा काम गर्नेलाई पनि कोष कट्टीको सुविधा दिन लागेको हो । कोषले वैदेशिक रोजगारीमा रहेकालाई समेत कोष जम्मा गर्ने सुविधा दिने तयारी गरेको कोषका कार्यवाहक प्रशासकीय प्रमुख दीपक रौनियारले जानकारी दिनुभयो । कोषले कोष वृद्धि गरेर रु सात खर्ब पु¥याउने तयारी गरेको छ । अनौपचारिक क्षेत्रमा काम गर्ने, स्वरोजगारमा रहेका तथा व्यक्तिगत रुपमा कुनै व्यापार तथा व्यवसायसमेत गर्नेलाई समेत कोष कट्टा गर्ने सुविधा दिन लागेको हो । सरकारले योगदानमा आधारित निवृत्तिभरण कार्यक्रम लागू गर्ने तयारी गरिरहेको सन्दर्भमा सो कार्यक्रमलाई समेत कोषमार्फत अगाडि बढाउन दिन आग्रह गरेको छ । कोषमा रकम जम्मा गर्दै आएका सञ्चयकर्तालाई थप सुविधा प्रदान गर्न सेवाको विविधीकरण गर्न लागिएको हो । “सेवालाई विस्तार तथा विविधीकरण गर्ने लक्ष्यका साथ कोषले आफ्ना कार्यक्रम विस्तार गर्न लागिएको हो”, कोषका कार्यवाहक प्रशासकीय अधिकृत रौनियारले भन्नुभयो, “हामी रोजगारीमा रहेका तथा नरहेका सबैलाई समेटेर सेवा विस्तार गर्न लागेका छौँ ।” वैदेशिक रोजगारीमा रहेका युवाले विदेशमा कमाएको रकम अनुत्पादक क्षेत्रमा खर्च भइरहेकाले वृद्धावस्थामा समेत सहज जीवनयापनका लागि सहयोग गर्ने लक्ष्यका साथ कोषले वैदेशिक रोजगार बचत कोष सञ्चालनमा ल्याउन लागेको हो । वैदेशिक रोजगारमा हालसम्म करिब ५० लाख युवा कार्यरत छन् । उनीहरुले स्वदेश पठाउने विप्रेषण अनौपचारिक क्षेत्रमा बढी खर्च भइरहेको र बचत गर्ने संस्कृतिसमेत नभएकाले नागरिकलाई थप सुविधासमेत दिन लागिएको हो । कोषका विभागीय प्रमुख अर्जुनकुमार गौतमले कोष कट्टी सेवालाई विस्तार गरेर व्यक्तिगत रुपमा पनि कोष कट्टी गर्ने र वैदेशिक रोजगारमा गएकालाई समेत सेवाको दायरामा ल्याउन पहल गरिएको हो । कोषको सञ्चालक समितिमा त्यससम्बन्धी प्रस्ताव पेश भइसकेको छ । सञ्चालक समितिले आवश्यक निर्णय गरेपछि स्वीकृतिका लागि अर्थ मन्त्रालय पठाइनेछ । नियमावलीसमेत अन्तिम अवस्थामा पुगेको जानकारी दिँदै विभागीय प्रमुख गौतमले रोजगारीमा रहेका, नरहेका तथा वैदेशिक रोजगारीमा रहेका सबैलाई एकमुष्ट रुपमा सेवा दिन लागिएको जानकारी दिनुभयो । कोषले सरकारी निजी एवं संगठित क्षेत्रका कर्मचारीको सञ्चय कोषको व्यवस्थापन गर्दै आएको छ । यस्तै स्वरोजगार र वैदेशिक कामदारका लागि कोष व्यवस्थापन गर्ने, सञ्चयकर्ताका लागि निवृत्तिभरण योजना र अन्य सामाजिक सुरक्षाका योजना सञ्चालन गर्ने जिम्मेवारी निर्वाह गर्दै आएको छ । कोषमा पछिल्लो दिनमा गैरसरकारी संस्था वा संगठित क्षेत्रका कोष कट्टी गर्दै आएको छ । कोषमा हाल सात लाखले कोष कट्टी गर्दै आएका छन् । कोषले विगत ५६ वर्षदेखि कोष कट्टीको सेवा दिँदै आएको छ । कोषले कुनै पनि संगठित संस्थामा न्यूनतम १० जनासम्म कर्मचारी कार्यरत रहेको अवस्थामा कोष कट्टी सेवा दिँदै आएको थियो । कोषमा हाल रु दुई खर्ब ५५ अर्ब २९ करोड रहेको छ । आव २०७३÷७४ को लेखा परीक्षणसमेत गरिसकेको छ । आव २०७२÷७३ मा कोषमा रु दुई अर्ब २४ अर्ब ७० करोड रहेको थियो । यस्तै कोषले कूल रु दुई खर्ब ४९ अर्ब ३३ करोड लगानी गरेको छ । आव २०७२÷७३ मा त्यस्तो लगानी रु दुई खर्ब १८ अर्ब ३६ करोड रहेको थियो । कोषले आव २०७३÷७४ मा रु एक खर्ब ८९ अर्ब खुद मुनाफा गरेको छ । यस्तो मुनाफा २०७२÷७३ मा रु एक खर्ब ५८ अर्ब रहेको थियो । कोषले नागरिक उड्डयन, जलविद्युत्जस्ता उत्पादनमूलक क्षेत्रमा लगानी गर्दै आएको छ ।

काठमाडौँ । नेपाल प्रहरीको केन्द्रीय अनुसन्धान ब्यूरो (सिआइबी)ले नेपाल क्रेडिट एण्ड कमर्श बैंक लिमिटेड (एनसिसी) को केन्द्रीय कार्यालयका १३ जना कर्मचारीलाई नियन्त्रणमा लिएको छ । ब्यूरोले आज बैंकको केन्द्रीय कार्यालय कमलादीमा छापा मारी बैंकमा कार्यरत कर्मचारीलाई अनुसन्धानका लागि नियन्त्रणमा लिएको ब्यूरोका प्रवक्ता एवम् प्रहरी उपरीक्षक जीवनकुमार श्रेष्ठले जानकारी दिनुभयो । उहाँका अनुसार तत्कालीन एपेक्स डेभलपमेन्ट बैंक र एनसिसी बैंक मर्ज हुने क्रममा एपेक्सका उच्च कर्मचारीले कर्जा प्रवाह गर्दा अनियमितता गरेको राष्ट्र बैंकले दिएको सूचनाका आधारमा उनीहरुलाई नियन्त्रणमा लिइएको हो । रासस

काठमाडौँ । एक महिनाभित्र नेपालमा तीन कारागार सञ्चालनमा आउने भएका छन् । कारागार व्यवस्थापन विभागले दिएको जानकारी अनुसार सिन्धुपाल्चोक, पाल्पा र डोल्पा कारागार सञ्चालनमा आउन लागेको हो । विभागका सूचना अधिकारी कृष्णप्रसाद आचार्यले भूकम्पबाट क्षति पुगेको सिन्धुपाल्चोकको एक हप्ताभित्र र पाल्पा र डोल्पाको नयाँ भवन एक महिनाभित्र सञ्चालनमा आउने जानकारी दिए । विसं २०७२ वैशाखको भूकम्पले भत्किएको सिन्धुपाल्चोक कारागार झण्डै तीन वर्षपछि निर्माण सम्पन्न हुन लागेको हो । ‘कैदीबन्दीको संख्या बढेसँगै कारागारको संख्या थप गर्नुपरेको हो’, उनले भने । भूकम्पले केही कारागार भत्किएको र केही कारागार नयाँ निर्माण हुने चरणमा रहेको उनको भनाइ थियो । नेपालमा हाल ७२ जिल्लामा ७४ कारागार रहेका छन् भने कैदीबन्दीको संख्या १८ हजार ५०० रहेको विभागले जनाएको छ ।

ललितपुर । आवश्यक उपकरणका अभावमा नगर प्रहरीले महानगरपालिकाको निर्णय प्रभावकारी कार्यान्वयन गराउन सकिएको छैन् । “नगर प्रहरीसँग अहिले काम गर्न हम्मर र गलबाहेक अरु केही छैन, उनीहरुलाई काम गर्न क्रेन, डोजर, रुख काट्ने मेसिन, ढलान काट्ने मेसिनलगायतका सामग्री आवश्यक छ,” नगर प्रहरी प्रमुख कदमलाल महर्जनल भन्नुहुन्छ, “कहिलेकाहीँ हामीले निर्णय कार्यान्वयन गर्न रुख, घर वा पर्खाल नै भत्काउनुपर्छ ।” त्यस्तै विपत्का समयमा उद्धारका लागिसमेत सामग्री अपर्याप्त छ । नगर प्रहरीले वर्षौंदेखि सामग्री पर्याप्त नहुँदा काममा असहज भएको बताउँदै आएको छ । नगर प्रहरीलाई साना हतियारदेखि ठूला उपकरणसम्म आवश्यक छ । अहिले जनप्रतिनिधि आएकाले सम्बोधन हुने आशा रहेको प्रमुख महर्जन बताउनुहुन्छ । उहाँ भन्नुहुन्छ, “जनशक्ति र आवश्यक सामग्री थप गर्दा हामीले सजिलै काम गर्न पाउँछौँ ।” स्थानीय सरकार सञ्चालन ऐनले स्थानीय निकायको सम्पत्तिको सुरक्षा, सार्वजनिक सम्पत्तिको सुरक्षा, न्यायिक समितिको निर्णय कार्यान्वयन, बजार व्यवस्थापनलगायत जिम्मेवारी नगर प्रहरीलाई तोकेको छ । रासस

म्याग्दी । म्याग्दीको अन्नपूर्ण गाउँपालिका–४ नारच्याङमा जलविद्युत् आयोजनाको सुरुङ खन्ने क्रममा खानेपानीको मुहान सुकेको छ । बयालिस मेगावाट क्षमताको मिस्त्रीखोला जलविद्युत् आयोजना निर्माणका क्रममा नारच्याङको कलधारा टुसरेनी भन्ने ठाउँमा रहेको मुहान सुकेको हो । उक्त ठाउँबाट पाइपमार्फत ल्याएको पानी प्रभा मावि, नेपाली सेनाको क्याम्प र पटार गाउँका बासिन्दाले उपभोग गर्दै आएका थिए । मुहान सुकेपछि त्यस क्षेत्रमा खानेपानीको चर्को समस्या भएको वडाध्यक्ष चन्द्रप्रसाद फगामीले बताउनुभयो । पटारमा २७ घरधुरीको बसोबास छ । प्रभा माविमा २५० विद्यार्थी अध्ययनरत् छन् भने क्याम्पमा १०० जना भन्दा बढी सेना बस्दै आएका छन् । जलविद्युत् आयोजनालाई वैकल्पिक ठाउँबाट खानेपानीको आपूर्ति मिलाउन आग्रह गरिएको वडाध्यक्ष फगामीले बताउनुभयो । आयोजनाका परामर्शदाता इञ्जिनियर दिवाकर खड्काले जमिनभित्र सुरुङ खन्दा बाहिर रहेका मुहानमा असर पर्नु स्वाभाविक भएको बताउँदै खानेपानी अभावको समस्या समाधानका लागि वैकल्पिक व्यवस्था मिलाउन लागिएको बताउनुभयो । नजिकैको अर्को मुहानबाट पाइपमार्फत पानी ल्याएर आपूर्ति गराउने र आगामी दिनमा यस्तो समस्या आए कसरी समाधान गर्न सकिन्छ भनेर योजनासमेत बनाइएको इञ्जिनियर खड्काले बताउनुभयो । रोवस्ट इनर्जी प्रालिले निर्माण गर्न लागेको आयोजनाको दुई हजार २८८ मिटर सुरुङमध्ये अब ७०० मिटरमात्र खन्न बाँकी छ । पानीको मुहान सुक्ने र केही समस्या देखिएपछि भूगर्भविद्को टोलीले गरेको अध्ययनको प्रतिवेदनका आधारमा अघि बढ्ने इञ्जिनियर खड्काले बताउनुभयो । विद्युतगृह निर्माणमा ७५ प्रतिशत, बाँधमा ३० प्रतिशत र पाइपलाइनमा ४० प्रतिशत काम सकिएको छ । सन् २०१६ को जुलाई १३ देखि शुरु भएको आयोजना निर्माण कार्य २०१९ सम्ममा सम्पन्न गर्ने लक्ष्य लिएको छ । रासस

धरान । नयाँवर्ष २०७५ सालको पहिलो दिन धरानमा सांगीतिक कन्सर्ट आयोजना हुने भएको छ । शुक्रबार पुतली लाईनमा पत्रकार सम्मेलनमा जानकारी दिंदै हाम्रो नेपाल साङ्गितिक कार्यक्रम २०७५ रहने छ । कन्सर्टमा दार्जिलिङको जुधा ब्यान्ड,स्याडोज नेपाल आउट साईडर ब्याण्ड रहने आयोजकले जनाए । नेपाली नयाँ वर्ष मान्ने प्रचलनभन्दा अङ्ग्रेजी नयाँ वर्षमा बढी रमाउने प्रचलन रहेकोले त्यस्लाई प्रश्रय दिनको लागि पनि यो सांगीतिक कन्सर्ट गर्न लागेको बताए। कन्सर्टमा रक पप ढाँचामा विशुद्ध नेपाली शब्द रहेको राष्ट्र भावनाले ओतप्रोत भएको हुने बताए । सरस्वती ज्वेलर्सको व्यवस्थापन र बराह ज्वेलरीको समन्वयमा हुने उक्त सांगीतिक कन्सर्टबाट संकलित मुनाफा छाता चोकमा रहेको असहाय तथा वृद्ध पुनर्स्थापना केन्द्रको सहयोगार्थ उपलब्ध गराउने कुरा बराहका मेनेजर गङ्गा कालिकोले बताए । युवा लक्षित कार्यक्रम भएकोले नेपाल चिनाउने मुख्य थिम हुने बताए ।  

काठमाडौँ । राष्ट्रिय पुनःनिर्माण प्राधिकरणले २०७२ सालको भूकम्पबाट भत्किएको ऐतिहासिक महत्वको धरहरा पुनःनिर्माणलाई अघि बढाउन सरोकारवाला निकायसँग छलफल शुरु गरेको छ । नेपाल टेलिकमले आफ्नो प्रतिबद्धताबाट पछि हटेर धरहरा पुनःनिर्माण गर्न नसक्ने बताएपछि प्राधिकरणले नै गर्नेबारे छलफल अघि बढाएको हो। प्राधिकरणका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत युवराज भुसालको संयोजकत्वमा बिहीबार बसेको बैठकमा प्रधानमन्त्री कार्यालयका सचिव महेन्द्रमान गुरुङ, प्राधिकरणका सचिव मधुसूदन अधिकारी, कार्यकारी सदस्यहरु डा हरिराम पराजुली, डा चन्द्रबहादुर श्रेष्ठ, धु्रवप्रसाद शर्मा, विष्णु भण्डारी, संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्ययन मन्त्रालयअन्तर्गतको केन्द्रीय आयोजना कार्यान्वयन एकाइका प्रमुख डुण्डुराज घिमिरे, पुरातत्व विभागका महानिर्देशक भेषनारायण दाहाललगायत विज्ञ समूहका सदस्यको उपस्थिति थियो । बैठकमा प्रमुख कार्यकारी अधिकृत भुसालले निर्माण पूर्वका सबै प्राविधिक तयारी पूरा गरी जतिसक्दो छिटो धरहराको पुनःनिर्माण गर्नुपर्नेमा जोड दिनुभयो । प्राधिकरणका प्रवक्ता यमलाल भुसालले धरहरासम्बन्धी ड्रइङ डिजाइनसहितका प्राविधिक पक्षका विषयमा छलफल चलिरहेको भन्दै यसको टुंगो लागेपछि धरहरा पुनःनिर्माणको प्रक्रिया अघि बढ्ने बताउनुभयो। धरहरा पुनःनिर्माणको प्राविधिक पक्षबारे विज्ञ सदस्यसहित छिट्टै अर्काे बैठकमा छलफल गर्ने सहमति भएको उहाँले सुनाउनुभयो। रासस

चितवन । चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जस्थित गिद्ध प्रजनन केन्द्रमा रहेका दुर्लभ डंगर गिद्धले ६ वटा बच्चा कोरलेका छन् । यस वर्षको सिजनमा १८ अण्डा पारेको डंगर गिद्धले ६ वटा मात्रै बच्चा कोरलिएका हुन् । निकुञ्जका सहायक संरक्षण अधिकृत वेदबहादुर खड्काकाअनुसार चारवटा गिद्ध ओथारो बसिरहेको भए पनि थप चल्ला कोरल्ने सम्भावना कम छ । यसवर्ष गिद्धले पारेका तीन वटा अण्डा फुटेको थियो भने दुई वटा भूइँको बालुवामा पारेको थियो । बाँकी अण्डा मात्रै ओथारो बसेका कारण कम चल्ला निस्किएको खड्काले बताउनुभयो । गुँड बाहिर पारेको अण्डा ओथारो नबस्ने भएकाले ती अण्डा र गुँडबाट खसेर अण्डा फुटेका कारण क्षति भएको उहाँले बताउनुभयो । गतवर्ष गिद्धले १५ वटा अण्डा पारेका थिए । ती अण्डाबाट नौ वटा चल्ला कोरलिएको थियो । नोभेम्बर र डिसेम्बर महिनामा अण्डा पार्ने भए पनि गिद्धले यस वर्ष केही छिटो अण्डा पारेको थियो । खड्काका अनुसार केन्द्रमा ५७ वटा गिद्ध रहेका छन् । केन्द्रमा २५ वटा भाले र २४ वटा पोथी गिद्ध रहेको खड्काले जानकारी दिनुभयो । आठ वटा बच्चाको लिंग पहिचान हुनसकेको छैन । गतवर्ष कोरलिएको नौमध्ये एउटा बच्चा मरेको थियो । गिद्धको डिएनए परीक्षणबाट मात्रै भालेपोथी छुट्याउने गरिन्छ । चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जमा सन् २००७ बाट डंगर गिद्ध संरक्षण थालिएको हो । यहाँ संरक्षण गरी हुर्किएका गिद्धलाई क्रमशः प्रकृतिमा छोड्ने गरिएको छ । गतवर्ष ६ वटा गिद्धलाई नवलपरासीको जटायु रेस्टुराँमा राखेर प्रकृतिमा छाडिएको छ । थप पाँचवटा गिद्ध प्रकृतिमा छोड्नका लागि तयारी गरी राखिएको छ । सरकारले सन् २०१६ बाट सन् २०१९ सम्ममा १९ वटा संरक्षण गरी राखिएका गिद्धलाई प्रकृतिमा छाड्ने योजना बनाएको थियो । यद्यपि ढिलागरी सन् २०१६ मा छाड्ने भनिएको छवटा गिद्ध गत वैशाख २ गते जटायु रेस्टुराँमा राखी केही महिना अघि प्रकृतिमा छाडिएको छ । अति संकटापन्न अवस्थामा रहेको डंगुर जातको गिद्धको संख्या बढाउन संरक्षण कार्यलाई तीव्रता दिइएको छ । विश्वमानै पहिलोपटक प्रकृतिमा लोप हुनलागेको गिद्ध खोरमा हुर्काएर प्रकृतिमा छाड्न थालिएको हो । रासस

काठमाडौँ । चैत ३ गते शनिबार चैत कृष्ण औंशीका दिन टुँडिखेलमा अश्वकला प्रदर्शन गरेर घोडेजात्रा पर्व मनाइँदै छ । टुन्ड नामक राक्षसले सहरका बालबालिकालाई दुःख दिएपछि तिनै राक्षसलाई घोडाको टापद्वारा कुल्चाएर राख्ने उद्देश्यका साथ टुँडिखेलमा घोडा दौडाएर यो पर्व मनाइने गरिन्छ । घोडेजात्राका दिनदेखि सागसब्जी, हरियो लसुनलगायतका तरकारी बेस्वादको हुँदै जाने मान्यता छ । पाटनमा एउटा आँखा नदेख्ने घोडालाई हाहाहुहु गर्र्दै बालकुमारीटोलबाट सहरमा धपाएर यो जात्रा मनाउने प्रचलन छ । जनैपूर्णिमाका ब्राह्मण, तीजका महिला, असारका रोपाहार र घोडेजात्रा मनाइरहेका नेवार समुदायसँग यस दिन जिस्कने फुर्सद हुँदैन भनिन्छ । घोडेजात्रा मनाइरहेका नेवार समुदायलाई कता हौ ? भनी ठट्टा गर्दा म जङ्गबहादुर राणाको घोडा किन्न हिँडेको हुँ भनी धक फुकाएर एक जमानामा भन्ने गरिन्थ्यो भन्ने जनश्रुति छ । कसैले नतिर्ने नियतले सापटी लिँदा घोडेजात्राको भोलिपल्ट तिरौँला भनेर टार्ने गर्छन् भनिन्छ । पाटनको घोडालाई ‘ए कानु ए कानु भन्दै हाहा र हुहु’ गर्दै घाँस नभएको ठाउँमा दौडाउने गरिन्थ्यो तर अचेल सडक बाटोतिरै घोडा दौडाउने गरिन्छ । धादिङ छत्रेदेउराली गाउँपालिका वडा नं. २ का शिवहरि लुइँटेलका अनुसार धादिङको गल्छीमा २०७२ सालसम्म घोडेजात्रा मनाउने गरिएको थियो । तत्कालीन प्रधानमन्त्री जङ्गबहादुरले त्रिशूलीमा घोडासहित फाल हालेको संस्मरणमा यो जात्रा त्यहाँ हुने गरेको थियो । उनका अनुसार थानकोटको झ्यालटुङ्पाटीमा पनि पोखरीमा कानु घोडा कुँदाएर यो जात्रा गत २०६८ सालसम्म मनाइने गरिएकोमा यो जात्रा अचेल हुन छाडेको छ । उपत्यकाका तलेजु भवानीका बाहनका रूपमा राखिएका घोडालाई भने जात्रा लाग्दैन । हनुमानढोका दरबार हेरचाह अड्डाका मिठाराम पुडासैनीका अनुसार यी घोडा देवता स्वरूपका भएकाले जात्रा लाग्दैन । यसै दिन टुँडिखेलको चार कुनामा रहेका राणा प्रधानमन्त्री घोडा सवार भएको सालिक अवलोकनसमेत गरिन्छ । यसैदिन सिंहदरबार पश्चिमद्वारतर्फ फर्किएको भद्रकालीमा रहेको मोहनशमशेरको सालिकलाई माल्यार्पणसमेत गर्ने गरिन्छ । घोडेजात्राका दिन जुद्ध वारुण यन्त्र कार्यालय अगाडि रहेको अश्विनीकुमारको पीठमा रिसल्लासहित आएको नेपाली सेनाको क्याभलरि युनिटले एकाबिहानै बोका बलि दिएपछि टुँडिखेलमा घोडेजात्रा सुरु हुन्छ ।

कैलाली । खानेपानी तथा सरसफाइ डिभिजन कार्यालय कैलालीले फेरि यहॉका नागरिकलाई ढॉटेको छ । पटक–पटक मिति तोक्दै जिल्लालाई खुला दिसामुक्त जिल्ला गर्छौं भनेर ढॉट्दै आएको कार्यालयले यसपटक पनि ढाँटेको हो । एक महिनाअघि डिभिजन कार्यालयले फागुनभित्र कैलाली खुला दिसामुक्त हुन्छ भनेर दाबी गरेको थियो । तर, अहिलेको संकेतले चैत महिनामा पनि जिल्ला खुला दिसामुक्त नहुने पक्कापक्की भएको छ । डिभिजनको ढिला सुस्तीका कारण खुला दिसामुक्त गर्ने कार्य पटकपटक सर्दै गएको छ । कार्यालयले सन् २०१७ मै खुला दिसामुक्त गरिसक्ने दाबी गरेको थियो । उक्त मितिमा पनि लक्ष्य पूरा नभएपछि डिभिजन कार्यालयले खुला दिसामुक्त घोषणा हुने भन्दै पटकपटक आश्वासन दिदैं आएको छ । सो कार्यालयले अन्तिम पटक फागुनमा खुला दिसामुक्त हुन्छ भनेर दाबी गरेको थियो । तर, फागुनमा पनि खुला दिसामुक्त हुन सकेन । अझै पनि फेरि डिभिजन प्रमुख नायरायणप्रसाद काफ्लेले चैत महिनाको पहिलो साताभित्रै जिल्लालाई खुला दिसामुक्त घोषणा गर्ने अर्को दाबी गरे । उनले अनूमतिका लागि क्षेत्रीय खानेपानी सरसफाई तथा स्वच्छता समन्वयलाई पत्र पठाएको लामोसमय हुँदा पनि कुनै प्रतिक्रिया नआएकाले खुला दिसामुक्त घोषणा गर्न ढिलार्इ भएको बताए । हरेक वर्ष खुलादिसा मुक्त अभियानका नाममा लाखौं खर्च भइरहेको छ । गतवर्ष ४० लाख रुपैयाँ र चालू आर्थिक वर्ष २०७४-०७५ मा ४५ लाख रुपैयाँ खर्च भइरहेको डिभिजन कार्यालयका इन्जिनियर दलबहादुर शाहले जानकारी दिए । खुला दिसामुक्त अभियानका नाममा लाखौं रुपैयाँ खर्च भएपनि त्यस अनुसारको कार्य भने भएको छैन । डिभिजन कार्यालयले जिल्लाका अधिकांश स्थानीय तह खुला दिसामुक्त गरेको छ । खुला दिसामुक्त गरिएका ठाउ“मध्ये केही ठाउँमा जथाभावी दिसापिसाब भइरहेका दृश्य देखिन्छन् । अधिकांश स्थानीय तह हचुवाको भरमा खुला दिसामुक्त घोषणा गरिएका छन् । साथै, समग्र जिल्लालाई समयमै खुला दिसामुक्त घोषणा गर्न नसक्दा खानेपानी तथा सरसफाइ डिभीजन कार्यालयको कार्य शैलीप्रति पश्न उठेको छ । प्रदेश ७ का नौं मध्ये सात जिल्ला खुला दिसामुक्त घोषणा भइसकेका छन् । पहाडका अधिकांश जिल्ला खुला दिसामुक्त भएपनि सम्बन्धित निकायको ढिलासुस्तीका कारण कैलाली भने पछाडि परेको जिल्लाबासीको आरोप छ।  

नुवाकोट, चैत २ । पूर्व अर्थमन्त्री डा. रामशरण महतमाथि बोतल प्रहार गरी दुर्व्यबहार गर्नेलाई प्रहरीले नियन्त्रणमा लिएको छ । दुप्चेश्वर र तादी गाउँपालिका जोड्ने भुतखोल्चीमा बिहीबार पक्की पुलको शिलान्यास कार्यक्रममा पूर्व अर्थमन्त्री एवं नेपाली कांग्रेसका केन्द्रीय सदस्य महतलाई पानीको बोतल प्रहार गर्ने दुप्चेश्वर–३ का रामहरि खड्कालाई प्रहरीले पक्राउ गरेको जिल्ला प्रहरी प्रमुख वसन्त कुँवरले जानकारी दिए । शिलान्यास समारोह चलिरहेको समयमा अकस्मात महतलाई पानीले भरिएको बोतल प्रहार गरेर गालीगलौज गर्न थालेपछि ३१ वर्षका खड्कालाई लगत्तै नियन्त्रणमा लिइएको प्रहरी प्रमुख कुँवरले जानकारी दिए । साँझ ६ बजेतिर भएको घटनामा संलग्न रहेका खड्कालाई प्रहरीले पक्राउ गरी राति नै जिल्ला प्रहरी कार्यालय विदुरमा ल्याएको छ । उनलाई जिल्ला प्रशासन कार्यालयमार्फत म्याद थप गरी कारबाही अघि बढाउने प्रहरीले जनाएको छ ।