काठमाडौँ, कात्तिक १६ । दक्षिण एशियाली क्षेत्रमा जलवायु परिर्वतनका असर बढी देखिएकामा चिन्ता व्यक्त गर्दै यससित जुध्न सामूहिक प्रयत्नको खाँचो औँल्याइएको छ । प्राकृतिक विपद् (भूकम्प, बाढीपहिरो, आगलागी) ले यस क्षेत्रलाई नराम्ररी गाँज्दै गएको र कृषि उत्पादन समेत घट्दै गएकामा विज्ञहरूले चिन्ता व्यक्त गर्दै सार्क देशमा यस वर्षमात्र बाढी र पहिरोले पाँच हजारभन्दा वढीको मृत्यु तथा हजारौँ विस्थापित भएको जनाएका थिए । दक्षिण एशियाली क्षेत्रीय सहयोग संगठन ९सार्क० चेम्बर अफ कमर्शद्वारा आज यहाँ आयोजित जलवायु परिवर्तनसम्बन्धी युवा सम्मेलनका सहभागीले जलवायु परिवर्तनका असरलाई न्यूनीकरण गर्न सार्क कार्ययोजनालाई कार्यान्वयनमा ल्याउन आग्रह समेत गरे । सन् २०१० मा भुटानको थिम्पुमा सम्पन्न सार्कको १६ अौँ सम्मेलनले जलवायु परिवर्नतका असरलाई न्यूनीकरण गर्न कार्ययोजनासमेत पारित गरेको थियो । सम्मेलन शुभारम्भ गर्दै युवा तथा खेलकुदमन्त्री राजेन्द्रकुमार केसीले जलवायु परिवर्तनका असरलाई न्यूनीकरण गर्न सरकारले कार्ययोजना तयार गरी लागू गरेको जानकारी दिए । उनले सार्क क्षेत्रमा प्राकृतिक विपद् बढदै गएको चर्चा गर्दै यससित जुध्न सामूहिक प्रयत्न हुनुपर्नेमा जोड दिए । नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघका अध्यक्ष भवानी राणा तथा सार्क चेम्बर अफ कमर्शका अध्यक्ष सुरज वैद्यले सार्क क्षेत्रको कृषि उत्पादकत्व वृद्धि गर्न युवावर्गलाई आकर्षित गर्नुपर्छ भने।

कार्तिक १६,  मेष (चु, चे, चो, ला, लि, लु, ले, लो, अ) काममा पाइने विभिन्न अवसरले मन प्रसन्न रहनेछ । व्यवसायको सिलसिलामा रमाइलो यात्रा हुन सक्छ । स्वास्थ्यमा समस्या आउनेछ । वृष (इ, उ, ए, ओ, वा, वि, वु, वे, वो) पारिवारिक सम्बन्धमा सुधार आउनेछ । मनग्य धनलाभ हुनेछ । प्रयासहरु सकारात्मक रहनेछन । घरायसी काममा झमेला आउनेछ । मिथुन (का, कि, कु, घ, ङ, छ, के, को, हा) शत्रुहरु सजिलै पराजित हुनेछन । काममा केहि चुनौतिहरुको सामना गर्नुपर्नेछ । साझेदारी काममा सफलता मिल्नेछ । कर्कट (हि, हु, हे, हो, डा, डि, डु, डे, डो) गुरुको सहयोग मिल्नेछ । ब्यापार ब्यबसायबाट फाइदा मिल्नेछ । काम गर्ने हौसला र उत्साह बढ्नेछ । साथीभाईसँग मनमुटाब हुन सक्छ । सिंह (मा, मि, मु, मे, मो, टा, टि, टु, टे) रोकिएका अधुरा कामहरु सुचारु हुनेछन । साथीको सहयोगमा महत्वपूर्ण कामको थालनी हुनेछ । घरायसी काममा झमेला आउने छ । कन्या (टो, पा, पि, पु, ष, ण, ठ, पे, पो) काममा सहयोगीहरूले राम्रो साथ दिनेछन् । रोकिएका अधुरा काम बन्ने र नयाँ काम सुरु गर्ने समय छ । स्वास्थ्यमा साली समस्या आउनेछ । तुला (रा, रि, रु, रे, रो, ता, ति, तु, ते) आफन्त र साथीभाइको सहयोग प्राप्त हुनेछ । आम्दानी बढाउने काम सुरु गर्न सकिनेछ । नयाँ सवारी साधन किन्ने मौका मिल्नेछ। धनु (ये, यो, भा, भि, भु, धा, फा, ढा, भे) आफ्नै प्रतिभाले फाइदा दिलाउनेछ । बिश्वास गरेकाले साथ दिनेछन । परिवारको सहयोग मिल्नेछ । मन प्रसन्न रहनेछ । मकर (तो, ना, नि, नु, ने, नो, या, यि, यु) ब्यापार व्यवसाय फाइदा हुनेछ । अध्ययन अध्यापनमा राम्रो प्रगति हुनेछ । सोचेको आटेको काममा सफलता मिल्नेछ । कुम्भ (गु, गे, गो, सा, सि, सु, से, सो, दा) नयाँ ब्यापार संचालन गर्ने मौका मिल्नेछ । आमाको माध्यमबाट काम बनाउन सकिनेछ । बिनाकारण विवाद बढ्ने देखिन्छ मीन (दि, दु, थ, झ, ञ, दे, दो, चा, चि) उद्योग र व्यापारमा विशेष फाइदा हुने छ । शत्रु र प्रतिस्पर्धीलाई सजिलै हराउन सकिनेछ । सानै प्रयाशले ठुलो काममा सफलता मिल्नेछ ।

लमजुङ, कार्तिक १६ । लमजुङको खुदीबाट १७ किलो अवैध सुनसहित एकजना पक्राउ परेका छन् । मनाङको नासोङ गाउँपालिका निवासी पासाङ गुरुङ १७ किलोग्राम अवैध सुनसहित पक्राउ परेका हुन् । मनाङबाट लमजुङ आउने क्रममा गुरुङलाई लमजुङको खुदीमा चेकजाँच गर्ने क्रममा १७ किलो अवैध सुनसहित पक्राउ गरिएको हो । जिल्ला प्रहरी कार्यालय लमजुङका प्रमुख डिएसपी पदमबहादुर विष्टका अनुसार पासङको साथबाट एक किलो लेखिएको सुनको १७ थान बिस्कुट बरामद गरिएको छ । डिएसपी बिष्टले बरामद सुनको परीक्षण र जोख्ने काम भइरहेको बताउनुभयो । १७ किलो अवैध सुनसहित पक्राउ खुदीबाट पक्राउ परेका गुरुङसँगको प्रारम्भिक बयानले सुन तस्करीका लागि तिब्बतसँग जोडिएको गोरखाको लार्केपास नाका प्रयोग भएको खुलेको छ । ‘गुरुङले यो सुन गोरखाको लार्केपास नाकाबाट भित्र्याएको बयान दिएका छन्’, डिएसपी विष्टले भने– ‘त्यहाँबाट यो सुन मनाङ लगेको पाइयो, त्यसपछि लमजुङको बेँसीसहर ट्रान्जिट हुँदै पोखरा लान खोजेको सुरुवाती अनुसन्धानबाट खुलेको छ ।’

लोकेश धामी कैलाली, कार्तिक १६ । कैलालीमा जति पनि मानव बेचबिखन घटना हुने गरेका छन् । ती सबै सेटिङमा हुने गरेको पाइएको छ । ‘समाजदेखि भएर सीमा नाका हुदैँ तेश्रो मुुलुुकसम्म सबै ठाउँमा मानव बेचविखन गर्ने सञ्जाल रहेको हुन्छ’ माइती नेपाल धनगढीका कार्यक्रम संयोजक शिवचरण चौधरीले भने– ‘त्यो समूहबाट नै मानव बेचबिखन हुने गरेको छ’ मानव बेचबिखन पहिले भारतमा बढी हुने गरेको भएपनि पछिल्लो समय वैदेशिक रोजगारका नाममा खाडी मुलुकमा हुने गरेको पाइएको छ । संयोजक चौधरीका अनुसार साउदी अरब, कुवेत, दुबईलगायत मुलुकमा बढी मानव बेचविखन हुने गरेका छन् । पछिल्लो समय श्रम शोषण, यौन व्यापार, सर्कसमा काम गर्न, मसाज गर्न, कलकारखाना काम गर्न, लागूऔषध लगायत प्रयोजनका लागि मानव बेचविखन हुने गरेको छ । मानव बेचबिखनमा काम गर्ने विभिन्न संस्थाका अनुसार अनाथ बालबालिका होटल रेष्टुरेण्टका काम गर्ने महिला र हाड नाता करणीबाट पीडितहरु बेचबिखनमा पर्ने गरेका छन् । बेचविखन गर्ने समूह स्थानीय तह, सीमा नाका हुदैँ तेश्रो मलक पुर्याउने गरेका छन् । माइती नेपालको तथ्याकं अनुसार नेपालमा वार्षिक ७ हजार मानिस बेचबिखनमा पर्ने गरेका छन् । बेचविखनमा ७ वर्ष उमेर समूहदेखि २४ वर्ष उमेर समूहका व्यक्तिहरु पर्ने गरेका हुन। कैलालीमा खुल्ला सीमानाको फाइदा लिदै बेचविखन गर्ने समुह झनै सक्रिय हुने गरेको पाइएको छ । बाह्य मानव बेचबिखन भन्दा पनि बढी आन्तरिक बेचविखन बढी हुने गरेको छ। पछिल्लो समय स्थानीय दलालबाट नै बढी बेचविखन हुने गरेको छ । घर परिवार तथा आफन्तबाट नै बढी बेचविखन हुुने गरेको हो । बेचविखनका घटना बढ्दै कैलालीमा मानव बेचबिखनका घटना हरेक वर्ष बढी नै रहेका छन् । माइती नेपाल धनगढीका अनुसार अघिल्लो आर्थिक वर्षमा सीमा नाकाबाट ८६ जनाको उद्धार गरेको थियो भने भारतबाट ३ जनाको उद्धार गरेको हो । यस्तै चालू आर्थिक वर्षको ४ महिनाको अवधिमा मात्र सीमा नाकाबाट २५ जनाको उद्धार गरेको छ । भारतबाट ४ जनाको उद्धार गरेको हो । बेचविखन रोक्नमा चुनौती मानव बेचविखनमा काम गर्ने सरकारी तथा गैरसरकारी संस्थाहरुबीच समन्वयको अभाव हुँदा बेचबिखन घटना न्यूनीकरण गर्न चुुनौती थपी दिएको छ । समयमा नै सुुचना प्राप्त नहुँदा पनि न्यूनीकरण गर्न समस्या थपिदिएको हो । बेचविखनका क्षेत्रमा काम गर्ने संघसंस्थाहरुमा दक्ष जनशक्ति नहुनु, लैगिंक विभेद, घरेलु हिंसा र धार्मिक तथा सामाजिक कुरीतिहरुले पनि बेचविखन रोक्नमा चुनौती देखिएको हो । न्यूूनीकरणमा परिवार नै बढी जिम्मेवार पछिल्लो समय जति पनि मानव बेचविखनका घटना हुने गरेका छन् । त्यसका घरपरिवार तथा आफन्तको कमजोरीका कारण नै हुने गरेका छन् । न्यूनीकरणका लागि सबैभन्दा बढी परिवारको भूमिका हुने गरेको सरोकारवालाहरुको सुझाव दिएका छन । परिवार सक्रिय भएमा न्यूनीकरण गर्नमा कुनै समस्या नहुने पञ्चोदय उच्च मावि धनगढीका शिक्षक हेमालाल जैशीको भनाइ रहेको छ । आमाबुबाले आफ्ना सन्तानको ख्याल राखेमा न्यूनीकरण गर्न सकिने उनको धारणा छ । विद्यालयस्तरमा मानव बेचविखन न्यूनीकरणका लागि अभियान थालनी गर्नुपर्ने दुर्गा माध्यामीक विद्यालय भन्सारका शिक्षक खगेन्द्र अवस्थीको भनाइ रहेको छ । उनले व्यक्ति नै सबै भन्दा पहिले सजग रहनुपर्ने उल्लेख गरे । बेचविखनमा भएका नीति कार्यान्वयन भएमा न्यूनीकरण गर्नमा कुनै समस्या नहुने हुनको तर्क रहेको छ । पछिल्लो सयम सामाजिक सन्जाल पनि मानव बेचखिन गर्ने भाइरल बनिरहेको छ । बेचबिखनमा पर्ने बढी महिला रहेको पाइएको छ । मावब बेचबिखन रोक्नका लागि समाजमा विभिन्न बाल क्लबदेखि महिला समूह पनि बढी सक्रिय हुनुपर्ने सहभागीहरुको सल्लाह रहेको थियो । बेचबिखनमा पर्ने साथीहरुको लहैलहैमा लागेर बढी लाग्ने गरेको भेटिएको छ । अन्तक्र्रिया अष्ट्रेलिया एडको आर्थिक सहयोग र माइती नेपाल धनगढीको आयोजनामा भएको हो । अन्तर्क्रियामा कैलालीका विभिन्न विद्यालयका विद्यार्थी, शिक्षकहरुको सहभागिता रहेको थियो ।

बैतडी, कात्तिक १६ । बैतडीमा पाँच वर्षमुनिका २३ हजार बढी बालबालिकालाई भिटामिन ‘ए’ र जुकाको औषधि खुवाइने भएको छ । जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालय, बैतडीका पब्लिक हेल्थ नर्स ममता जोशीका अनुसार बैतडी जिल्लाभरि रहेका ६ महिनादेखि ५९ महिनासम्मका २३ हजार ९७७ बालबालिकालाई बिहीबार (आज) र शुक्रबार (भोलि) भिटामिन ‘ए’ र जुकाको औषधि खुवाइन लागिएको हो । राष्ट्रिय भिटामिन ‘ए’ कार्यक्रमअन्तर्गत ६ महिनादेखि एक वर्षसम्मका बालबालिकालाई भिटामिन ‘ए’ र एक वर्षदेखि ५ वर्षमुनिका बालबालिकालाई भिटामिन ‘ए’ र जुकाको औषधि खुवाइने जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालय बैतडीले जनाएको छ । बच्चाको पेटमा जुका परेपछि रक्तअल्पता हुनुका साथै कुपोषण हुने र भिटामिन ‘ए’ को कमीले बच्चाले आँखा नदेख्ने भई रतन्धो हुने भएकाले उक्त रोगहरुबाट बचाउनका लागि बच्चालाई भिटामिन ‘ए’ र जुकाको औषधि खुवाइन लागेको हो । बैतडीमा यसका लागि जिल्लाभरिका ८३१ महिला स्वयमंसेविका परिचालन गरिने भएको छ । महिला स्वयंसेविकाले प्रत्येक स्थानीय तहका वडाका टोलमा तोकिएका केन्द्रबाट औषधि खुवाउने जनाइएको छ । नजिकैको वडा कार्यालय वा भिटामिन ‘ए’ खुवाउने केन्द्र वा महिला स्वयंसेविकासँग सम्पर्क राखी भिटामिन ‘ए’ तथा जुकाको औषधि खुवाउन जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालय, बैतडीले अनुरोध गरेको छ । सरकारले वर्षको दुईपटक खुवाउँदै आएको भिटामिन ‘ए’ यसवर्ष कात्तिक २ र ३ गते दीपावली पर्न गएको हुँदा कात्तिक १६ र १७ मा भिटामिन ‘ए’ खुवाइन लागिएको हो । हरेक ६/६ महिनामा अर्थात् वैशाख ६ र ७ गते तथा कात्तिक २ र ३ गते भिटामिन ‘ए’ र जुकाको औषधि खुवाइँदै आएको छ ।

तेह्रथुम, कात्तिक १६ । जिल्लाको छथर क्षेत्रमा थन्क्याउन लागेको धानबाली असिनाले नष्ट गरेको छ । कृषकले भित्र्याउन लागेको धानबालीमा क्षति हुँदा लाखौँ बराबरको नोक्सान भएको छ । सोमबार साँझ परेको असिनाले धानबाली चुट्दा रु १० लाखभन्दा बढीको क्षति भएको कृषकले बताएका छन् । जिल्लाका जिरीखिम्ती, अम्फुवा र छथर गाउँपालिकामा असिनाले लाखौँ बराबरको क्षति भएको कृषक लोकबहादुर अधिकारीले बताए । म्याङलुङ नगरपालिकाको जिरीखिम्ती, अम्फुवा र छथर गाउँपालिकाको वडा नम्बर १ र २ मा रहेका १०० भन्दा बढी कृषकको धानबालीमा क्षति भएको थियो । वर्ष दिनको कमाइ थन्क्याउन नपाउँदै असिनाले चुटेपछि कृषक चिन्तित बनेका छन् । करिब ३०० रोपनीमा रहेको खेतमा पाकेको धानमा क्षति भएको छ । खेतमा उब्जाएको अन्नले परिवार धान्दै आएका यामबहादुर कटुवाल भन्छन्, ‘वर्ष दिनको कमाइ असिनाले लग्यो, परिवारलाई धान्न कठिन हुने भयो ।’ कृषकले खेतमा काटेर राखेको धान थन्क्याउन नपाइ असिनाले लगेको छ । खेतमा धान काटेर राखेरको थियो एक्कासि असिना पानी आयो, केहीदिनमा थन्क्याउने तयारीमा थियौँ, क्षणभरमै माटोमा धान मिल्यो, कृषक तेजबहादुर अधिकारीले दुखेसो गरे । कृषकको धानबालीमा क्षति हुँदा लगानी माटोमा मिल्नुका साथै वर्ष दिनको कमाइ गुमाएका छन् । यसरी वर्ष दिनको कमाइ माटोमा मिल्दा किसान चिन्तित बनेको अधिकारीले बताए । असिनाले धानखेतीमा क्षति पुर्‍याउँदा खाद्य संकट हुनसक्ने कृषि कार्यालय, तेह्रथुमले जनाएको छ ।

नवलपरासी, कात्तिक १६ । पूर्व—पश्चिम राजमार्गअन्तर्गत नवलपरासीको बर्दघाट सुस्ता पुर्व कावासोती नगरपालिकामा सवारीसाधन दुर्घटना हुँदा बुधबार एकजनाको मृत्यु भएको छ । दुर्घटनामा परी मृत्यु हुनेमा कावासोती नगरपालिका–८ बस्ने वर्ष २६ का बलराम अधिकारी रहेको इलाका प्रहरी कार्यालय, कावासोतीले जानकारी दिएको छ । कावासोति नगरपालिकाको फलफूल चोकदेखि एक किलोमिटर पूर्वतर्फको महेन्द्र राजमार्गमा गएराति पश्चिमबाट पूर्वतर्फ जाँदै गरेको ग १ क २७२७ नम्बरको ट्रक र विपरीत दिशाबाट आउँदै गरेको ना ३८ प ९३६० नम्बरको मोटरसाइकल एकापसमा ठक्कर खाँदा मोटरसाइकल चालकको घटनास्थलमै मृत्यु भएको इलाका प्रहरी कार्यालय, कावासोतीले जनाएको छ ।

काठमाडौं, कात्तिक १५ । नेपाल आयल निगमले बुधबार राति १२ बजेदेखि लागू हुने गरी पेट्रोल, डिजेल, मट्टितेल ग्यासको मूल्य बढाएइको छ । पट्रोल अब प्रतिलिटर १०० रुपैयाँ, डिजेल र मट्टितेल लिटरको ७५ रुपैयाँ ५० पैसा कायम भएको छ । एलपीजी ग्यासको मूल्य पनि बढाइएको छ । अब उपभोक्ताले ग्यास प्रतिसिलिन्डरलाई १३ सय ५० रुपैयाँ तिनुपर्ने छ । अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा तेलको मूल्य बढेपछि भारतीय आयल कर्पोरशेनले तेलको मूल्य बढाएर आयल निगमलाई पठाएको थियो । त्यसैका आधारमा निगमले १५ दिनमा २२ करोड घाटा बेहोर्नुपर्ने भएपछि मूल्य समायोजन गरिएको गोइतले बताए । आज गरिएको मूल्य समायोजनबाट निगमलाई पाक्षिक १ करोड ९७ लाख नाफा हुनेछ । निगमलाई आज बढाएको मूल्यअनुसार पेट्रोलमा लिटरमा ५।५० पैसा र मटितेलमा १६ रुपैयाँ २ पैसा नाफा छ । डिजेलमा ७५ पैसा र ग्यासमा प्रतिसिलिन्डर २१५ रुपैयाँ घाटा रहेको गोइतले जानकारी दिए ।

भक्तपुर, कार्तिक १५ । आसन्न प्रदेश र प्रतिनिधि चुनावको लागी म्यादी प्रहरी छनौटको क्रममा पछिल्लो सामाजिक संजाल फेसबुकमा प्रहरी बर्दीमै प्रश्नपत्र खोसेर आफै उत्तरपुस्तिकालाई भरेको दिएको भिडियो र तस्विर भईरल भईरहेको छ । त्यो भिडियो महानगरिय प्रहरी परिसर भक्तपुरमा हवल्दार शैलेन्द्र बस्नेत र सिपाही कुमार श्रेष्ठ हो । त्यो भिडियो र तस्विर हो व्रहाण्डी खेल मैदान भक्तपुरको । म्यादी भर्ना छनौटमा प्रहरीबाटै यस्तो हुदाँ समेत सम्वधित निकायबाटै यतिसम्म नालायक हुदाँ समेत स्थानिय प्रशासनले दोषीमाथी कारवाही गर्ने आट गरेको छैन्न् । महानगरिय प्रहरी परिसर भक्तपुरले उल्टै म्यादी प्रहरीहरुलाई तालिममा समेत प्रत्यक्ष रुपमा जिम्मेवारी दिएको छ । महानगरीय प्रहरी परिसर भक्तपुरमा कार्यरत हवल्दार वस्नेत र असई कुमार श्रेष्ठले छनोट स्थलमै गएर पैसा लिएका र सेक्स गर्नेहरुलाई छनोट विना नै भर्ना गराएका तथ्य समेत फेला छ । स्थानिय तहको निर्वाचनमा म्यादी प्रहरी छनोटमा घुस खानेदेखी सेक्स काण्डसम्म लफडा समेत भोगेका बस्नेत र श्रेष्ठले महानगरिय प्रहरी परिसर भक्तपुरले म्यादी प्रहरी भर्ना छनोट प्रकृयामा समावेश नै नगरी पाँच हजार देखी दश हजारसम्म लिएको पाईएको छ । केहीयता विभिन्न बाहनामा त्रसित बनाएर ति एकल महिलालाई भर्नामा सहयोग गर्ने बाहनामा पटक पटक यौन सम्र्पक गरेको पीडितले नाम नबन्ने शर्तमा मेरोजिल्ला डट कम लाई बताईन् । उनले भनिन् यसरी कतै उजुरी गर्दा समाजमै बदमान हुने डरले कतै उजुरी नदिएका बताईन् । म्यादी प्रहरी मै भर्ना भएका अर्का एक युवकले भने हामीहरु धेरै पाँचदेखी देश हजारसम्म बुझाएर छनोटमा परेको बताए । उनीहरुले पैसा हाकिमलाई समेत दिनुपर्ने कता पैसा दिएको भने तरुन्तै तालिमबाटै निकाल्ने धम्की दिने गरेको बताए । म्यादी प्रहरी छनोटमा सहभागी एक प्रहरीले भने म्यादी प्रहरी छनोटमा प्रहरी उच्च स्रोतदेखी सिडिओले समेत आफन्त भएको भनेर भर्ना गरेको बताए । उनले भने अधिकाशं प्रहरीकै आफन्त र श्रीमती भएकाले कोटा प्रणाली विधि अपनाएको बताए । भक्तपुर प्रहरीले भक्तपुरमै कोटा प्रणाली नै जस्तो गरेर प्राय धेरै प्रहरीहरुकै श्रीमतीहरु म्यादी प्रहरीमा भर्ना भएका छन् । भक्तपुरका केहि पत्रकारका श्रीमती र आफन्त भर्नाको लागी सिडियो र एस्पी कार्यालय धाएका थिए । यस विषयमा भक्तपुरको सिडियो द्रोण पोखरेल र महानरिय प्रहरी परिसर एस्पी किरण राणालाई प्रतिक्रया लिन खोज्दा केहि जवाफ दिन चाहाएन्न् । यसै विषयमा महानगरिय प्रहरी कार्यालय रानीपोखरीका प्रमुख आयुक्त एआईजी जय बहादुर चन्द्रले जिल्लामा म्यादी प्रहरी छनोटमा सिडिओ अध्यक्ष रहने कार्यविधि रहेकाले त्यसको छनविन समेत सिडिओ मतहतले गर्ने हुदाँ त्यसमा दोषीलाई कार्हवाही गर्ने अधिकार समेत सिडिओलार्इ नदिएको कारबाही गर्ने आफुले नमिल्ने बताए । आसन्न प्रदेश र प्रतिनिधि चुनावको लागी ६ सय म्यादी प्रहरी छनोट भएका छन् ।

काठमाडौं, कात्तिक १३ । गतवर्ष विश्वको वायुमण्डलमा कार्बनडाइअक्साइडको मात्रा अहिलेसम्मकै उच्च रहेको पाइएको छ । विश्व मौसम संघ डब्लुएमओका अनुसार सन् २०१६ मा वायुमण्डलमा कार्बनडाइअक्साइडको मात्रा ४ सय ३ दशमलव ३ पिपिएम पुगेको हो । सन् २०१५ मा वायुमण्डमा कार्बनडाइअक्साइडको मात्रा ४ सय पिपिएम थियो । यो वृद्धि गएको १० वर्षको औषत वृद्धिको ५० प्रतिशत उच्च रहेको डब्लुएमओले जनाएको छ । मानवीय गतिविधि साथै एल निनोको प्रभावका कारण कार्बनडाइअक्साइडको मात्रा गएको ८ लाख वर्ष यताकै उच्च भएको हो । डब्लुएमओले ५१ वटा देशमा गरेको अध्ययनबाट निष्कर्ष निकालेको हो । कार्बनडाइअक्साइडको मात्रा बढेसँगै विश्वको तापमान बढ्न नदिने लक्ष्य पूरा गर्न कठिन भएको छ । यस्तै वायुमण्डलमा तापक्रम वृद्धि गराउने मिथेन ग्यासको मात्रा पनि उच्च दरमा बढेकोमा वैज्ञानिकले चिन्ता व्यक्त गरेका छन् ।

बैतडी, कात्तिक १५ ।  बैतडीसहित प्रदेश नं ७ अर्थात् सुदूरपश्चिममा चालु आर्थिक वर्षमा स्वास्थ्यका ३१ वटा नयाँ भवन निर्माण हुने भएका छन् । स्वास्थ्य मन्त्रालयले देशभर २५८ नयाँ भवन निर्माणका लागि स्वीकृति दिएसँगै सुदूरपश्चिममा ३१ वटा स्वास्थ्यका नयाँ भवन निर्माण हुने भएका हुन् । सुदूरपश्चिममा बन्ने ३१ वटा नयाँ भवनमध्ये १५ वटा बैतडीमा बन्ने जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालय, बैतडीका प्रमुख डा गुणराज अवस्थीले बताए  । बैतडीमा चालु आवमा शंकरपुर स्वास्थ्य चौकी, डिलाशैनी स्वास्थ्य चौकी, विजयपुर स्वास्थ्य चौकी, दशरथचन्द स्वास्थ्य चौकी, वसन्तपुर स्वास्थ्य चौकी, थालाकाँडा स्वास्थ्य चौकी, जोशीबुंगा स्वास्थ्य चौकी, न्वादेउ स्वास्थ्य चौकी, देहीमाण्डौं स्वास्थ्य चौकीका नयाँ भवन निर्माण हुनेछन् । यसैगरी, न्वाली स्वास्थ्य चौकी, हाडाकोट स्वास्थ्य चौकी, उदयदेव स्वास्थ्य चौकी, केशरपुर प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्र, हटैराज स्वास्थ्य चौकी र जिल्ला अस्पतालको स्टाफ क्वाटरको नयाँ भवन बन्नेछन् । गत आवमा बैतडीमा १२ वटा स्वास्थ्य चौकीका भवन निर्माण कार्य शुरु गरिएका थिए । योसँगै बैतडीमा रहेका ६८ वटा स्वास्थ्य संस्थामध्ये ३८ स्वास्थ्य संस्थामा नयाँ भवन बन्ने भएका छन् । बाँकी रहेका ३० स्वास्थ्य संस्थाका भवन पनि आगामी वर्षमा नयाँ भवन निर्माणका लागि आग्रह गरिने डा अवस्थीले बताए । सुदूरपश्चिमका अन्य जिल्लामा १७ वटा नयाँ भवन बन्ने स्वास्थ्य मन्त्रालयले जनाएको छ । चालु आवमा दार्चुलाको खण्डेश्वरी स्वास्थ्य चौकी, देथला स्वास्थ्य चौकी र गोकुलेश्वर अस्पतालको नयाँ भवन निर्माण कार्य शुरु हुनेछ । यस्तै, कैलालीको टीकापुर अस्पतालमा स्टाफ क्वाटर, नर्सिङ क्वाटर र तालीम कक्ष नयाँ बन्नेछ भने डोटीको गुगडा र धिर्कामाण्डौं स्वास्थ्य चौकीमा पनि नयाँ भवन बन्नेछ । यसैगरी, डोटीकै सरस्वतीनगर प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्रमा नयाँ स्टाफ क्वाटर बन्नेछ । बझाङको पीपलकोट स्वास्थ्य चौकी र लुयटा स्वास्थ्य चौकीमा नयाँ भवन बन्नेछ भने अछामको कुस्कोट स्वास्थ्य, नवठाना बर्थिङ युनिट, बन्नातोली स्वास्थ्य चौकीमा नयाँ भवन बन्ने स्वास्थ्य मन्त्रालयले जनाएको छ । साथै, कञ्चनपुरको जिमुवा स्वास्थ्य चौकी र बेलौरी प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्रको नयाँ भवन बन्नेछ । प्रदेश नं ७ अर्थात् सुदूरपश्चिममा बनेका तथा बन्ने नयाँ स्वास्थ्य भवन निर्माणले स्वास्थ्य सेवा सहज हुने विश्वास गरिएको छ । बैतडीमा ३८ स्वास्थ्य संस्थाका नयाँ भवन  बैतडीमा आव २०७० सालदेखि चालु आवसम्ममा ३८ वटा स्वास्थ्य संस्थाका नयाँ भवन निर्माण हुने भएका छन् । गत आवसम्म २३ वटा भवनको निर्माण कार्य शुरु भएकोमा चालु आवमा १५ वटा भवन निर्माणका लागि स्वीकृति आएको छ । ६८ वटा स्वास्थ्य संस्थामध्ये अब ३० वटाको मात्रै नयाँ भवन बन्न बाँकी रहेको जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालयका प्रमुख डा अवस्थीले बताए  । नयाँ भवन निर्माणका लागि स्वास्थ्य संस्थाको नाममा जमिन अनिवार्य हुनुपर्छ । कम्तीमा पाँच रोपनी जमिन आफ्नो नाममा भएको स्वास्थ्य संस्थाका भवन निर्माणका लागि पहल गर्न सकिने डा अवस्थीले जानकारी दिनुभयो । स्वास्थ्य संस्था भौतिकरुपमा सबल हुँदा सेवा पनि गुणस्तरीय दिन सकिने भएकाले भौतिक सुविधा पनि आवश्यक रहेको उनले बताए । सुपवासीको स्वास्थ्यमा पहुँच पुग्दै  पछिल्लो समय सुदूरपश्चिम अर्थात् प्रदेश नं ७ का नागरिकको पनि स्वास्थ्यमा पहुँच पुग्न थालेको छ । पछिल्ला तीन वर्षयता सुदूरपश्चिमका जिल्लामा स्वास्थ्य सूचकांकमा उत्कृष्ट हुँदै आएका छन् । भौगोलिकरुपले विकट र अन्य सूचकांकका हिसाबले पछि रहेको सुदूरपश्चिम स्वास्थ्य क्षेत्रमा भने अघि देखिँदै आएको छ । स्वास्थ्य मन्त्रालयले स्वास्थ्य सेवामा उत्कृष्ट जिल्लाको नाम सार्वजनिक गर्दा सुदूरपश्चिमका चार जिल्ला उत्कृष्ट १० भित्र परेका छन् । आव २०७३÷०७४ मा उत्कृष्ट स्वास्थ्य सेवा दिने दोस्रो नम्बरमा सुदूरपश्चिमकै अछाम परेको छ । ८८ दशमलव ३९ अंक लिएर अछाम दोस्रो बनेको हो । यस्तै, दार्चुला पाँचौँ स्थानमा छ भने गत वर्ष तेसं्रो नम्बरमा रहेको बैतडी यो वर्ष भने छैटौँ नम्बरमा परेको छ । अघिल्लो वर्ष ९० दशमलव ४ अंक पाएको बैतडीले यस वर्ष भने ८४ दशमलव ७३ अंक मात्र पाएको छ । आव २०६७÷६८ मा बैतडी ६८ औँ नम्बरमा रहेको थियो । बझाङ पनि देशभरिमा १० औँ नम्बरमा रहँदै उत्कृष्ट १० भित्र पर्न सफल भएको छ । सुदूरपश्चिमले स्वास्थ्य क्षेत्रमा नियमित प्रगतिको फड्को मारिरहेकोे जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालय बैतडीका प्रमुख डा अवस्थीले बताए  । उनले भने “स्वास्थ्यको क्षेत्रमा ३५ वटा सूचकभित्र पर्ने खोप सेवा, सुरक्षित मातृत्व, संस्थागत सुत्केरी, गर्भजाँच, क्षयरोग, बेरुजु फछ्र्योट, क्षेत्रीय स्वास्थ्यले दिएको अंक र जिल्लाको वार्षिक प्रतिवेदनको आधारमा मूल्यांकन गरिएको हो ।”

काठमाडौं, कात्तिक १५ ।  प्राकृतिक विपत्तिका कारण एसिया प्रशान्त क्षेत्रमा १ खर्ब ३ अर्ब अमेरिकी डलर बराबरको आर्थिक क्षति भएको छ । एसिया प्रशान्त क्षेत्रका लागि संयुक्त राष्ट्रसंघीय आर्थिक तथा सामाजिक आयोग  युएन ईस्क्यापले गरेको अध्ययनअनुसार ४६ बर्षमा एसिया प्रशान्त क्षेत्रमा प्राकृतिक विपत्तिले मात्रै १ खर्ब ३ अर्ब अमेरिकी डलर क्षति भएको हो ।, कारोबारमा खबर छ ।

काठमाडौँ, कार्तिक १४ ।  नजिकिदो जाडोलाई मध्यनजर गरि सि.जी. ब्राण्डले जाडोमा न्यानोपनको आभास दिन विभिन्न किसिमका घरायसी सामाग्रीहरु बजारमा ल्याएको छ । अब घर होस् या अफिस तपाईहरुले आफुलाई न्यानो पारि सजिलै सँग आफ्नो कामगर्न सक्नु हुनेछ । सि.जी. ले हालै विभिन्न मोडलका ग्यास गिजर, रुम हिटर, हटपट, इलेक्ट्रिक केत्तल, वाटर हिटर, वाटर डिस्पेन्सर, फ्यान हिट आदि जस्ता सामाग्रीहरु नेपाली बजारमा ल्याएको छ । अब तपाईहरुले यी सामाग्रीहरु प्रयोग गरी ढुक्कसँग आफ्नो जीवनशैली सजिलैसँग अघि बढाउन सक्नुहुने छ । त्यसैले आजै सिजीका जाडो महिनाका सामाग्रीहरु घर ल्याउनुहोस् ।

काठमाडौँ, कार्तिक १४ । नेपाल र अष्ट्रियाको आर्थिक सम्बन्धको सवलीकरण तथा विकासलाई महत्व दिन नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघ र अष्ट्रियन फेडेरल इकोनोमिक च्याम्बरबीच द्विपक्षीय सम्झौतापत्रमा आज हस्ताक्षर भएको छ । उद्योगमन्त्री सुनिलबहादुर थापाको उपस्थितिमा महासंघका अध्यक्ष भवानी राणा र अष्ट्रियन फेडेरल इकोनोमिक च्याम्बरका उपाध्यक्ष रिचार्ड सेन्चले उक्त सम्झौतापत्रमा हस्तारक्षर गरे । सम्झौतामा द्विपक्षीय व्यापार, लगानीका अवसर तथा औद्योगिक सहकार्य, प्रविधिमा सहकार्य विस्तारका लागि तेस्रो मुलुकमा पनि सहकार्य गर्नुपर्ने आवश्यकता औँल्याइएको छ । दुई संस्थाबीच सन् १९९३ मा भएको सम्झौता पुनरावलोकन गर्ने सहमति भएको छ । विभिन्न आठ बुँदामा भएको सहमतिमा दुवै पक्षको चासो र हितलाई विस्तार गर्न सहजीकरण गर्दै अघि बढ्ने, व्यापारी प्रतिनिधि आदानप्रदान गर्ने, साझा विषयलाई आदानप्रदान गर्नेजस्ता विषय उल्लेख गरिएको छ । सो अवसरमा आयोजित कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्दै उद्योगमन्त्री थापाले अष्ट्रिया र नेपालबीच भएको औैद्योगिक ज्ञान, सिप तथा प्रविधिलाई आदानप्रदान गर्नुपर्नेमा जोड दिए । उनले नेपालमा लगानीका लागि उपयुक्त वातावरण बनेको भन्दै ढुक्क भएर लगानी गर्न आग्रहसमेत गरे । मन्त्री थापाले दुई देशबीचको सम्बन्धलाई विस्तार गर्नका लागि द्विपक्षीय उच्च भ्रमण हुनुपर्नेमा जोड र्दिए । उनले केबुलकार अष्ट्रियाको प्रविधि विश्वकै उदाहरणीय भएको उल्लेख गरे । राष्ट्रिय योजना आयोगका सदस्य डा.सिके पौडेल र उद्योग सचिव यामकुमारी खतिवडाले राजनीतिक तथा नीतिगतरुपमा पनि नेपालमा लगानीका लागि उपयुक्त वातावरण सिर्जना भएको भन्दै कृषि, ऊर्जा तथा सेवा क्षेत्रमा लगानी गर्न आग्रह गरे । नेपालका लागि अष्ट्रियाका राजदूत ब्रिजीट ओपिङ्गरले आफ्नो मुलुकका उद्योगी व्यवसायीलाई नेपालमा लगानी गरेर फाइदा लिन आग्रह गरिएको जानकारी दिँदै आगामी दिनमा दुई देशबीचको व्यापारिक सम्बन्ध अझ प्रगाढ भएर जाने विश्वास व्यक्त गरे । उद्योग वाणिज्य महासंघका अध्यक्ष भवानी राणाले नेपालमा संविधान जारी भई कार्यान्वयनको चरणमा शान्तिपूर्ण तवरले निर्वाचन भइरहेको उल्लेख गर्दै भने, “राजनीतिक स्थायित्व र दोस्रो पुस्ताको नीतिगत सुधारबाट नेपालमा लगानीका लागि उपयुक्त वातावरण सिर्जना भएको छ ।” अष्ट्रियन फेडेरल इकोनोमिक च्याम्बरका उपाध्यक्ष रिचार्ड सेन्चले लगानीका लागि नेपाल उपयुक्त अवसर भएकाले त्यसको अवसर लिन आफ्नो देशका उद्योगी आतुर रहेको उल्लेख गर्दै लगानीलाई आगामी दिनमा थप विस्तार गर्ने बताए । नेपालमा लगानीको अवसर खोज्ने क्रममा अष्ट्रियन इकोनोमिक च्याम्बरका प्रतिनिधि तथा त्यहाँका उद्योगी नेपाल भ्रमणमा रहेका छन् ।

सिरहा, कार्तिक १४ । सिरहामा प्रहरी हिरासतमा बालिकाले झुण्डिए आत्महत्या गरेको घटनाले राष्ट्रिय मानव अधिकार आयोगको ध्यानाकर्षण भएको छ । घटना सुनेपछि आयोगको जनकपुर कार्यालयबाट आइतबार नै खटिएको मानव अधिकार अधिकृतलाई बिष्णुपुर प्रहरी कार्यालयका प्रमुख प्रहरी नायव निरीक्षक शिव नारायण यादवले घटना विबरण बताउन इन्कार गरेपछि घटनालाई आयोगले अनुसन्धान गर्ने भएको छ । विष्णुपुर प्रहरी प्रमुख यादवलाई सोही ठाउँमा खटिएका जिल्ला प्रहरी कार्यालय सिराहाका प्रहरी निरीक्षक वीरेन्द्र ठाकुरले घटना विबरण नभन्न आदेश दिएको खुल्न आएको छ । घटनाको प्रारम्भिक अध्ययन गर्न आयोगको मानव अधिकार अधिकृत दिप यादव आइतबार राती ८ बजे इलाका प्रहरी कार्यालय विष्णुपुर पुगेका थिए । आयोगको टोलीले सोमबार घटनाबारे मृत शरिर, इलाका प्रहरी कार्यालय विष्णुपुर कार्यालयको हिरासत अनुगमन गरेको छ । हिरासत अनुगमन पछि आयोगको अधिकृतले सोमबार प्रहरी नायब निरीक्षक यादवलाई वयान दिनभन्दा सोमबारसमेत बयान दिन मानेनन् । उनले मानवअधिकार अधिकृत समक्ष कुनै पनि हालतमा लिखित बयान नदिने अडान मै बसे । प्रहरी नायब निरीक्षक शिब नारायण यादवले आफ्नै कार्यालय भित्र भएको घटनाबारे नया पत्रिकालाई समेत बताउन चाहेनन् । बालिकालाई यातना पोष्टमार्टमको लागि जिल्ला अस्पताल सिरहामा राखिएको बालिकाको मृत शरिरको पैताला र पिठ्युमा लठ्ठीको डाम जस्तो देखिएको छ । बालिकालाई अनुसन्धानको क्रममा पिठ्युमा विद्युतीय यातना दिइएको जस्तो देखिन्छ । १६ वर्षीया बालिका प्रियङ्का यादवलाई गत कार्तिक ११ देखि इलाका प्रहरी कार्यालय विष्णुपुरमै राखेर अनुसन्धान गरिएको थियो । जिल्ला अदालत सिरहाले प्रहरीलाई अनुसन्धानको लागि कार्तिक १२ गते ५ दिनको लागि म्याद थप गरेको थियो । त्यसपछि इलाका प्रहरी कार्यालय विष्णपुरमा करिब ४ः३० बजे महिला हिरासत भित्रै शौचालयमा झुण्डिएको अवस्थामा फेला परेको थियो । बालक अझै प्रहरी हिरासतमै हत्याको आरोपमा पक्राउ परेका बालक संजय साह इलाका प्रहरी कार्यालय मिर्चैयाको हिरासतमै रहेको पाइएको छ । १४ वर्षीय बालक साहलाई प्रहरी नायब उपरीक्षक गजु सिद्धि बज्रचार्यले बयस्क थुनुवासंगै बालकलाई राखेर अनुसन्धान गरिरहेको पाइएको छ । तर, आयोगको मानव अधिकृतसँग कुराकानी गर्न बालकलाई हिरासतबाट बाहिर निकालिएको थियो । महिला हिरासतमा खैनी र चुरोट बालिकाले आत्महत्या गरेको भनिएको इलाका प्रहरी कार्यालय विष्णुपरको महिला हिरासत कोठामा लुकाएर राखिएको अवस्था खैनीको प्याकेट र चुरोट फेला परेको छ । महिला राख्ने हिरासतमा पर्खालमा टासिएको भगवानको पोस्टर भित्र खैनीको प्याकेट र चुरोट पाइएको हो ।