‘संसारको सर्वश्रेष्ठ प्राणी’ भनिएको मानिस जीतको उन्मादमा केसम्म गर्न पछि पर्दैन भन्ने कुरा केही दिनअघि भारतको त्रिपुरा राज्यमा कम्युनिस्ट नेता लेनिनको शालिक डोजर लगाएर ढालेको कुराबाट प्रष्ट हुन्छ । रुसमा सम्पन्न सन् १९१७ को अक्टोबर क्रान्तिको गौरवशाली एक शतक भर्खरै पूरा भएको छ । हामीले नेपालमा अक्टोबर क्रान्तिका नायक लेनिनलाई स्मरण गरिरहँदा छिमेकी देशको त्रिपुरा राज्यमा भने डोजर लगाएर उनको शालिक ढालिएको छ । विगत २५ वर्षदेखि भारतीय कम्युनिष्ट पार्टी (सिपिआई एम) को सरकार रहेको त्रिपुरामा पाँच वर्षअगाडि मात्र लेनिनको शालिक निर्माण गरिएको थियो । सन् २०१३ मा स्थानीय कलाकार कृष्ण देवनाथले लेनिनको उक्त शालिक निर्माण गरेका थिए । भारतीय जनता पार्टी (बिजेपी)का कार्यकर्ता र समर्थकले चुनाव जितेको उन्मादमा विश्वभरिकै कम्युनिस्ट पार्टीका आदर्श लेनिनको शालिकमा डोजर लगाएका हुन् । दक्षिण त्रिपुरामा पर्ने बेलोनियास्थित लेनिनको अग्लो शालिकमा डोजर लगाउनुअघि बिजेपीका कार्यकर्ताले ड्राइभरलाई मात्ने गरी मादक पदार्थ सेवन गराएका थिए । त्रिपुरामा भारतीय जनता पार्टीले चुनाव जितेको ४८ घन्टापछि लेनिनको शालिक ढालिएको हो । सिपिआई (एम)ले यस घटनालाई ‘कम्युनिज्मफोबिया’ अर्थात् साम्यवादसँगको त्रास भनेको छ भने भाजपाले लामो समय कम्युनिष्टद्वारा दबिएकाहरूको आक्रोश भनेको छ । ५ मार्चमा ढालिएको लेनिनको शालिक सोही ठाउँमा बेवारिसे भएको छ भने कम्युनिस्ट पार्टीका समर्थकले यस घटनाको विरोध जनाउँदा केही ठाउँमा झडपसमेत भएका छन् । लेनिनको शालिक ढालिएको घटना यो नै पहिलो भने होइन । यसअघि सन् २०१३ मा युक्रेनको राजधानी किएफमा पनि विरोधीहरूले डोजर लगाएर लेनिनको शालिक ढालेका थिए । को हुन् लेनिन ? इतिहास साक्षी छ, कुनै पनि महान् क्रान्तिकारी आन्दोलन वैज्ञानिक र क्रान्तिकारी संगठनात्मक सिद्धान्त र मूल्य मान्यताद्वारा निर्देशित संगठनविना सफल भएका छैनन् । क्रान्तिकारी आन्दोलन र क्रान्तिकारी संगठन कुनै जड वस्तु नभएर निरन्तर गतिशील सजीव प्रक्रिया हुन् । हो, यही संगठनात्मक सिद्धान्तका प्रतिपादक हुन् लेनिन् । उनैले प्रतिपादन गरेको संगठनात्मक सिद्धान्तमा टेकेर नै विश्वभरिका कम्यूनिस्ट पार्टीहरू अगाडि बढेका छन् । अास्था केसी सोभियत रुसको इतिहासमा त लेनिनको स्थान निकै विशेष छ नै विश्वभरिको राजनीतिमा पनि उनको स्थान महत्त्वपूर्ण छ । क्रान्तिको बाटोबाट रुसी जनतालाई सत्तामा पु¥याउन लेनिनकै अहम भूमिका रहेको छ । २२ अप्रिल, १८७० मा रुसको सिंविस्र्क भन्ने स्थानमा लेनिनको जन्म भएको थियो । उनको वास्तविक नाम उल्यानोभ थियो । पछि उनी भ्लादिमिर इलिइच लेनिनका नामले विश्व प्रख्यात भए । उनका बुबा एक स्थानीय विद्यालयका निरीक्षक थिए । ग्र्याजुएट भइसकेपछि पनि लेनिन सन् १८८७ मा कजान विश्वविद्यालयको विधि विभागमा पुनः भर्ना भएका थिए तर विद्यार्थीको क्रान्तिकारी प्रदर्शनमा भाग लिएका कारण उनलाई विश्वविद्यालयले निष्काशन गरेको थियो । सन् १८८९ मा उनले रुसमा माक्र्सवादी संगठन स्थापना गरेका थिए । केही समय उनले वकालत पनि गरे । पछि माक्र्सवादी नेता बनेपछि केही समय उनले जेलजीवन बिताए । उनका केही पुस्तक पनि प्रकाशित छन् । लेनिनले बोल्सेभिक पार्टीकी नेतृ क्रुप्सकायासँग विवाह गरेका थिए । सन् १८९५ मा लेनिनलाई बन्दीगृहमा हालियो र १८९७ मा तीन वर्षका लागि पूर्वी साइबेरियाको एक स्थानमा निर्वासित गरियो । निर्वासनमा रहँदा लेनिनले ३० वटा पुस्तकहरू लेखे, जसमध्ये एक थियो– ‘रूसमा पूँजीवादको विकास ।’ यसमा माक्र्सवादी सिद्धान्तहरूका आधारमा रूसको आर्थिक उन्नतिको विश्लेषणको प्रयत्न गरिएको छ । यही पुस्तकमार्फत् उनले आफ्नो मनमा रूसका निर्धन श्रमिक र सर्वहारा वर्गको मुक्तिका लागि आजीवन लाग्ने प्रण गरेका थिए । सन् १९०० मा निर्वासनबाट फर्किएपछि लेनिनले ‘इस्क्रा’ नामको एक पत्रिका प्रकाशन गरे । लेनिनले आफ्ना पुस्तक र अरू लेखहरूमा उल्लेख गरेका छन् कि क्रान्तिको नेतृत्व यस्ता अनुशासित दलका हातमा हुनुपर्छ, जसको मनमा क्रान्तिका लागि केही गर्ने हुटहुटी होस्, जो जनताको मुक्तिका लागि हृदयबाटै समर्पित होस्, जसले सर्वहारा वर्गको मुक्ति आफ्नो एक मात्र लक्ष्य बनाओस् । सन् १९०३ मा रूसी श्रमिकहरूको समाजवादी लोकतन्त्र दलको दोस्रो सम्मेलन भयो । यसमा लेनिन तथा उनका समर्थकहरूको अवसरवादी तत्त्वहरूसँग कडा बहस भयो । अन्तमा क्रान्तिकारी योजनाको प्रस्ताव बहुमतबाट पारित गरियो । यसपछि पार्टीमा विभाजन आयो । लेनिनको पार्टीको नाम बोल्सेभिक पार्टी र अर्को पार्टीको नाम मेन्सेभिक पार्टी रह्यो । माक्र्सवादी विचारक लेनिनको नेतृत्वमा सन् १९१७ मा रूसमा क्रान्ति भएको थियो । रूसी कम्युनिस्ट पार्टी (बोल्सेभिक पार्टी) का संस्थापकसमेत रहेका लेनिनको विचार आज विश्वभरिका कम्युनिष्टमाझ ‘लेनिनवाद’को नामबाट स्थापित छ । त्यतिबेला मानिसहरू दोस्रो विश्वयुद्धले गर्दा निकै चिन्तित र आक्रोशित अनि त्रसित थिए । त्यसै कारण वोल्सेभिक पार्टीका मानिसहरू सरकारको विरोधमा लागे । विस्तारै वोल्सेभिकहरूले सरकारी कार्यालयमा कब्जा जमाउन थाले । उनीहरू झन् पछि झन् बलिया र सशक्त हुँदै गए । यो त्यही रुसी क्रान्ति थियो, जसले वोल्सेभिकहरूलाई सत्तामा पु¥यायो । यसको नेतृत्व उनै लेनिनले गरेका थिए । सर्वहाराको अधिनायकत्वले नै साँचो अर्थमा जनताका लागि सच्चा लोकतन्त्रको काम गर्ने लेनिनको मान्यता थियो । लेनिनको विश्वास थियो कि कुनै पनि काम गर्दा दबब दिएर वा बल प्रयोग गरेरभन्दा धेरै संगठन निर्माण गरेर र संगठित मानिसहरूलाई नयाँ विचारले प्रशिक्षित गरेर मात्र सर्वहारा वर्गको अधिनायकत्व संभव हुनेछ । बाहिरी देशका सेनाहरूले हस्तक्षेप गरेपछि रुसमा सुरु भएको गृहयुद्ध तीन वर्षसम्म रह्यो । सन् १९२८ देखि १९३० सम्म लेनिनले विदेशी आक्रमणकारी र प्रतिक्रान्तिकारीसँगको लडाइँमा दृढतापूर्वक सोभियत जनताको नेतृत्व गरेका थिए । उनकै पहलमा सन् १९२२ मा सोभियत संघको स्थापना भएको थियो । लेनिन इतिहासका सबैभन्दा महान् कम्युनिष्ट क्रान्तिकारीमध्ये एक थिए । २१ जनवरी, १९२४ मा मस्तिष्कघातका कारण ५४ वर्षको अल्पायुमै उनको निधन भए पनि लेनिन करोडौँ जनका मनमा हजारौँ वर्षसम्म जीवित रहनेछन् । विश्व कम्युनिस्ट आन्दोलनमा लेनिनको योगदान प्रथम विश्वयुद्धको समयमा लेनिनको नेतृत्वमा रूसी साम्यवादीहरूले सर्वहारा वर्गको अन्तर्राष्ट्रियताको समर्थन र साम्राज्यवादको विरोधमा विश्वयुद्धको विरोध गरेका थिए । रुसमा क्रान्तिको नेतृत्व गर्दै विश्वयुद्धको विरोध गर्दै गर्दा उनले माक्र्सवादको दार्शनिक विचारधारालाई अघि बढाउने प्रयत्न गरे। उनले आफ्नो पुस्तक ‘साम्राज्यवाद’ (१९१६)मा साम्राज्यवादको विश्लेषण गर्दै साम्राज्यवाद पूँजीवादी विकासको चरम र आखिरी अवस्थामा रहेको उल्लेख गरेका थिए । साम्राज्यवाद र पुँजीवादबाट निराश भएकालाई उनको यो कुराले उत्साहित गरेको थियो । सन् १७८१ को पेरिस कम्युनपछि पश्चिमी युरोपमा कुनै क्रान्तिकारी विस्फोट भएको थिएन । रुसमा भएको सन् १९१७ को अक्टोवर क्रान्ति नै त्यस्तो क्रान्तिकारी विस्फोट थियो, जसले लेनिनको नेतृत्वमा विश्वलाई नयाँ युगमा प्रवेश गराएको थियो । लेनिन त्यस्ता क्रान्तिकारी नेता थिए, जसले छरिएका माक्र्सवादीहरूलाई एकै ठाउँ ल्याउन महत्त्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गरेका थिए । यद्यपि, लेनिनलाई यो काममा पूरै सफलता भने हात परेन । अवसरवादी र अर्थवादीहरूले लेनिनको यो सपना पूरा हुनबाट रोकिरहेका थिए । ७ नोभेम्बर, १९१७ मा लेनिनको अध्यक्षतामा सोभियत सरकारको स्थापना भएको थियो । प्रारंभबाटै सोभियत शासनले शान्ति स्थापनामा निकै महत्त्वपूर्ण योगदान दिन सुरु ग¥यो । जर्मनीसँग मिलेर लेनिनले जमिन्दारहरूको भूमि खोसेर सबै सम्पत्तिमा राष्ट्रको स्वामित्व स्थापित गरेका थिए । व्यवसायहरू तथा कारखानाहरूमा श्रमिकहरूको नियन्त्रण कायम गरिएको थियो र बैंकहरू तथा परिवहन साधनहरूको राष्ट्रियकरण गरिएको थियो । लेनिनले सोभियत रुसको नेतृत्व आफ्नो हातमा लिएपछि श्रमिकहरू तथा कुनानहरूलाई पुँजीपति र जमिन्दारहरूबाट छुटकारा मिलेको थियो । समस्त देशवासीहरूमा पूर्ण समानता लागू भएको थियो । नवस्थापित सोभियत प्रजातन्त्रको रक्षाका लागि रातो सेनाको निर्माणसमेत गरिएको थियो । लेनिनले सोभियत शासनको विदेश नीति यस्तो बनाएका थिए कि कुनै पनि युद्धमा देशवासीलाई बलिको बोको हुन दिइनेछैन । सबै प्रकारका लडाइँ र दुश्मनहरूको अन्त्य गरिनेछ । सोभियत रुसका जनताले देशलाई साम्यवादमा लैजाने अन्तिम कोसिसमा लेनिनको साथ दिएका थिए । साम्यवादका शत्रुहरूबाट देशलाई बचाउन लेनिनले प्रतिरक्षा व्यवस्थालाई सुदृढ गराउन खोजेका थिए । रुसका तत्कालीन मजदुर र गरिब जनताहरू लेनिनलाई आफ्नो अन्नदाता र भगवानको रूपमा सम्मान पनि गर्थे । कहाँ-कहाँ छन् लेनिनका शालिकहरू ? सन् २०१७ मा रुसमा सम्पन्न सोभियत क्रान्तिका नायक लेनिनको शालिक अन्य पाँच देशमा पनि बनाइएका छन् । अमेरिकाको सियाटल राज्यमा सन् १९९० मा लेनिनको शालिक बनाइएको थियो । लुई कारपेन्टर नामका एक अंग्रेजी शिक्षकले स्लोभाकियाबाट अमेरिकासम्म यो शालिक पु¥याउनका लागि आफ्नो घर धरौटी राखेका थिए । त्यसैगरी सोभियत वैज्ञानिकहरूले अमेरिकाको दक्षिणी ध्रुवमा एमण्डसन स्टेशन निर्माणको बदलामा सन् १९५८ को डिसेम्बर महिनामा अन्टार्कटिकाको सबैभन्दा टाढा पोल अफ इनएक्सेसिबिलिटीमा एक शोध केन्द्र स्थापना गरेका थिए । शोध सुरु गर्नु दुई हप्ताअघि यस केन्द्रको छतमा प्लाष्टिकबाट बनेको लेनिनको शालिक स्थापना गरेका थिए । अहिले यस ठाउँमा लेनिनको शालिकबाहेक सिंगो शोध केन्द्र हिउँले पुरिएको छ । दोस्रो विश्वयुद्धताका ब्रिटेन र सोभियत संघ नाजी जर्मनीको विरुद्धमा उभिएका थिए । त्यही समयमा ब्रिटेनका लेनिन समर्थकले लण्डनको फिन्सबरी काउन्सिलमा सम्मान स्वरूप लेनिनको शालिक स्थापना गरेका थिए । रुसीमूलका वास्तुकार बर्थोल्ड लुबेत्किनले लेनिनको उक्त शालिक बनाएका थिए । लेनिन आफ्नो लण्डन बसाइको सिलसिलामा होल्फोर्ड चोकको नजिकै बस्ने गरेका कारण यो शालिक सोही चोकमा स्थापित गरिएको थियो तर पछि केही विरोधीहरूले उनको शालिक तोडफोड गर्न थालेपछि यसलाई इस्लिंग्टन संग्रहालयमा सारिएको थियो । त्यसैगरी सोभियतका विरोधीले तोडफोड गर्न नसकुन् भन्ने उद्देश्यले लेनिनको एक शालिक युक्रेनको तारहनकुटमा स्थापना गरिएको थियो । अहिले क्रिमियाको तारहनकुटमा रहेको पानीभित्र बनाइएको एक संंग्रहालयमा सोभियत संघसँग सम्बन्धित केही अरू नेताका स्मारकहरूसँगै लेनिनको उक्त स्मारक पनि सुरक्षित राखिएको छ । इटलीको कावरियागोमा पनि लेनिनको एक शालिक स्थापित छ । सन् १९१८ मा यो शहरमा रहेका कन्जरभेटिभ र बोल्सेभिकबीच कडा बहस छेडिएको थियो । उक्त बहसमा पछि कन्जरभेटिभले नै जिते । र अन्त्यमा, लेनिन विश्व सर्वहाराका एक नायक हुन् । विश्वभरिका गरिव र सर्वहाराहरू लेनिनको नाम श्रद्धाका साथ उच्चारण गर्दछन् । गत हप्ता धर्मनिरपेक्षता र समानताका प्रतिमूर्ति तिनै लेनिनको शालिक हाम्रो छिमेकी देश भारतको त्रिपुरा राज्यमा डोजर लगाएर ढालिएको छ । यस घटनाले संसारभरका कम्युनिस्टहरूलाई के सन्देश दिएको छ भने अझै पनि संसारमा त्यस्ता आततायीहरू छन्, जो जबर्जस्त मानिसहरूका आस्थामा प्रतिबन्ध लगाउन चाहन्छन् । ती आततायीहरूले के कुरामा ख्याल राख्नुपर्छ भने एउटा शालिक त ढाल्न सकिएला तर करोडौँ मानिसमा रहेका उनको शालिक कसैले ढाल्न सक्दैन । आज विश्वका करोडौँ मानिसहरूको मन र मस्तिष्कमा लेनिनको त्यो शालिक बिराजमान छ, जो गरिव र सर्वहाराहरूको, दलित र महिलाहरूको, हेपिएका र चेपिएकाहरूको मुक्तिदाता पनि हो । सही विचार हुँदाहुँदै पनि आज विश्व कम्युनिस्ट आन्दोलन रक्षात्मक चरणमा छ । नेपालको हकमा पनि यही भइरहेको छ । नेपालमा भर्खरै वामपंथीहरूको सरकार बन्दै छ । माक्र्सवाद र लेनिनवादलाई आफ्नो पथप्रदर्शक सिद्धान्त मान्ने नेकपा एमाले र मालेमावादलाई पथप्रदर्शक सिद्धान्त मान्ने माओवादी केन्द्र जस्ता दुई ठूला पार्टीबीच पार्टी एकता हुनै लागेको छ । यस्तो अवस्थामा नेपालका वामपन्थीहरूको काँधमा संसारलाई केही देखाउने त्यो अवसर आएको छ । संसारका सर्वहारा र कम्युनिस्टका लागि केही प्रेरणा बन्ने गरी काम गर्ने त्यो जिम्मेवारी आएको छ । यस्तो अवस्थामा छिमेकी देश भारतमा ढालिएको लेनिनको शालिक नेपालमा स्थापित गरी आफ्ना गुरुको सम्मान गर्ने त्यो हिम्मत के नेपालका वामपंथीहरूले देखाउन सक्लान्, यो विषयलाई सबैतिर चासोका साथ हेरिएको छ । लेनिनको शालिक ढालेर केहीले तुष्टि प्राप्त गरे पनि उनका विचारलाई मर्न नदिऔँ, कम्तीमा पनि नेपाली कम्युनिस्टहरूमा उनका आदर्श र मान्यता अनि विचारको सम्मान व्यवहारमै गरेर देखाउने उत्प्रेरणा प्राप्त होस् ।

श्रीमान र श्रीमतीबीच सेक्सका बारेमा आमरुपमा मनमुटाव भइ नै रहन्छ । कहिले श्रीमानलाई मन नहुने त कहिले श्रीमतीले इच्छा नदेखाउने कुराका बारेमा कतिपय आलेखहरु समेत लेखिएका छन् । तर यहाँ एकजना पुरुषले भने अचम्म नै गरे । उनले श्रीमतीले कुन दिन के भनेर सेक्सका लागि आलटाल गरिन त भन्ने फेहरिस्त नै तयार गरे । आफुले दिनहुँ गर्ने आग्रह श्रीमतीले इन्कार गरेपछि निरास बनेका एकजना पुरुषले श्रीमतीका निहुँ समेटेर ठूलै सूचि तयार पारे । एक महिनासम्म श्रीमतीले के -के निहुँ पारेर सम्भोग टारिन् भन्ने कुराको सूचि तयार पारेर उनले आफ्नै श्रीमतीको इमेलमा पठाइदिए । यसरी मिहिनेत गरेर बनाएको सूचि पठाउँदा श्रीमतीलाई साँच्चीकै गल्ती गरेको बोध हुने र अबदेखि आफ्नो आग्रह स्विकार्ने आशामा रहेका ती पुरुषको सपनामा डढेलो लागेको छ । किनकी ती महिलाले आफ्नो लोग्नेले आफुलाई पठाएको सूचिलाई इन्टरनेटमा पोष्ट गरेर लोग्नेकै खिल्ली उडाइदिएकी छिन् । विचरा श्रीमतीसँग सहवास गर्न नपाएर दुखी बनेका ती पुरुषको दुखेसो पनि जायजै होला । श्रीमतीले निहुँ पनि के के पार्न सकेकी हँ ? कहिले टेलिभिजन शो हेर्नुछ भनेर त कहिले भोलि विहान छिटै उठ्नुछ भनेर । त्यस्तै कहिले आज मैले धेरै खाएकी छु भनेर त कहिले विरामी हुँला जस्तो छ भनेर । कहिले त तिमीले धेरै पिएका छौ भनेर सम्भोग टार्दिरहेछिन् भने कहिले मैले धेरै पिएकी छु भनेर पिठ्युँ फर्काइदिने रहेछिन् । कहिले जिउबाट पसिना आएको छ नुहाउनुपर्छ भनेर पनि । ‘मेरो लोग्नेले मेरो इमेलमा सन्देश पठाएका छन्……..यसअघि कहिल्यैपनि त्यस्तो गर्दैनथे । श्रीमतीले विभिन्न बहाना पारेर आफुलाई आजित बनाएपछि दिक्क भएका ती पुरुषले दुइ महिनामा केवल ३ पटक मात्र श्रीमतीसँग सम्भोग गर्न पाएका रहेछन् । उनले हरेक दिन श्रीमतीले के बहानामा सेक्स टार्छे भन्ने कुरालाई एक्सेलमा गएर लेख्दै सुरक्षित गर्दा रहेछन् । अन्ततः त्यो सूचिलाई उनले आफु व्यापारको सिलसिलामा कतै बाहिर भ्रमणमा निस्कनुअघि विमानस्थलबाटै श्रीमतीलाई इमेल गरिदिए । नाम नखुलाइएका ती पुरुषकी श्रीमती लोग्नेको त्यस्तो इमेल देखेर छक्क परिन् । उनले सुरुमा लोग्नेलाई सम्पर्क गर्न खोजिन् तर फोन सम्पर्क भएन । अन्ततः उनले सामाजिक संजाल रेडिटमा आफ्नो लोग्नेको इमेलबारे खुलासा गरिन् र लेखिन्, ‘मेरो लोग्नेले मेरो इमेलमा सन्देश पठाएका छन्……..यसअघि कहिल्यैपनि त्यस्तो गर्दैनथे । यसअघि कि त हामी सोझै भेटेर कुरा गथ्र्यौँ कि त टेक्स्ट म्यासेजबाट ।’ उनले सामाजिक संजालमा सबै कुराको वर्णन गर्दै लोग्नेले पठाएको सूचि समेत पोष्ट गरिन् । त्यसपछि त के चाहियो, टिप्पणी गर्नेको बाढी नै आयो । कतिपयले भने लोग्नेको यस्तो निर्णय निकै कडा भएकेा र त्यसले सम्बन्ध सरलीकरण हुन निकै समय लाग्ने अनुमान समेत गरेका छन् । तर कतिपयले भने लोग्नेप्रति सहानूभूति व्यक्त गर्दै धेरै प्रयास गर्दा पनि स्वास्नीलाई मनाउन नसकेपछि बाध्य भएर ती पुरुषले त्यस्तो निर्णय लिएको हुनसक्ने बताएका छन् ।

हामीले खाना खाने समय लगभग निर्धारित हुन्छ। बिहान, दिउँसो, बेलुका यिनै तीन समयमा आफ्नो सहजता अनुसार मानिसले खानेकुरा खान्छन् । तर, बेलुकाको समयमा खाने खाना र सुत्नुअघि केही खाने बानी छ भने त्यसमा ध्यान पुर्याउनुपर्छ । सुत्नेबेलामा यी खानेकुरा नखानुहोस्ः चकलेटः चकलेटमा सुगर र फ्याटको मात्रा बढी हुन्छ। विशेषगरी बच्चाहरुले चक्लेट जुन समयमा भेटे पनि खाइदिन्छन्। चकलेट दाँतमा टाँसिएर रातभरि बस्यो भने त्यसले बच्चाको दाँत बिगार्छ। त्यसैले सुत्नेबेलामा खाएको चकलेटले हानी पुर्याउँछ। राति खाएको चकलेटले एसिडिटी बढाउँछ भने निद्राको समस्या आउन सक्छ। पास्ताः पास्तामा धेरै कार्बोहाइड्रेड हुन्छ। राति पास्ता नखाँदा राम्रो। धेरै कार्बोहाइड्रेड भएको खाना खाएर सुत्दा मानिसको तौल बढ्ने हुन्छ। तसर्थ तौल नियन्त्रणका लागि पनि राति पास्ता खानु उचित होइन। पिजाः बेलुका एसो रेस्टुरेन्टतिर घुमेर पिजा खाएर आउने अनि सुत्ने चलन सहरमा बढ्दो छ। तर पिजामा पाइने अधिक क्यालोरीले गर्दा राति खाँदा शरीरलाई फाइदा पुर्‍याउँदैन। शरीरलाई चाहिनेभन्दा बढी क्यालोरीयुक्त खानेकुरा खाएर सुत्दा मोटोपना नियन्त्रण हुँदैन । पाचन प्रक्रियाका पनि समस्या आउन सक्छ। खुर्सानीः सुत्नुअघि धुलो खुर्सानी मिसाएको खानेकुरा खानु हुँदैन। राति धुलो खुर्सानी खाँदा एसिडिटी, उच्च रक्तचाप र कब्जियतको समस्या आउन सक्छ। मासुः मासु राति नखाँदा उत्तम । अधिकांशले मासु राति पकाएर खाने गर्छन्, जुन स्वास्थ्यका हिसाबले राम्रो होइन। राति मासु खाएर सुत्दा पाचन प्रक्रियामा समस्या आउन सक्छ। मासुमा प्रोटिनको मात्रा बढी हुन्छ, जसले मोटोपना बढ्छ । यस्तै, राति मासु खाएर सुत्दा अपच हुने र निद्रामा समस्या आउने पनि हुन्छ। फ्रुटजुसः फ्रुट जुसमा एसिडिटी हुन्छ। राति फलफूलको जुस खाँदा डायबिटिज र पेट पोल्ने समस्या आउँछ।

प्रायःजसो महिलाहरुको शरिरको छालाभन्दा योनिको बाहिरी छाला फरक हुन्छ । महिलाहरु आफ्नो शरीरको रङसँग योनी बाहिरको छाला किन कालो भएको होला भनेर सोच्ने गर्दछन् । योनीको छाला कालो हुनु र अन्य कुराहरुमा केही सम्बन्ध हुन्छ कि भन्ने उनीहरुको चासो हुन्छ । यौनसम्पर्क गरेर कालो भएको कतिपयले महिलाहरुको सोचाई हुन्छ । तर के यी सोचाईहरु साँचो हुन त ? पुरुषको लिङ् र योनीको बाहिरी छाला किन कालो हुन्छ ? जानौं यसबारेमा । महिलामा प्रत्यक्ष रूपमा योनिलाई नै यौनअङ्ग मानिन्छ। महिलाहरूमा योनिबाहेक अन्य विभिन्न अङ्ग पनि यौनका दृष्टिकोणले संवेदनशील हुन्छन्। तपाईंले योनिलाई भन्नुभएको त पक्कै होइन होला, किनभने योनिद्वार मात्र बाहिरतिर हुन्छ। पक्कै तपाईंले भगोष्ठको कुरा गर्नुभएको हुनुपर्छ। हाम्रो बाहिरी छालाको रङ्ग फरक हुने जस्तै भगक्षेत्र तथा भगोष्ठको रङ्ग पनि फरक फरक हुन्छ। तपाईंको छालाको रङ्गअनुसार यी फरक फरक हुन सक्छन्। उदाहरणका लागि प्याजी, रातो, गुलाबी, खैरो वा कालो र यी सबै सामान्य हुन्। किशोरावस्थामा पुगेपछि हार्मोनको प्रभावले यौनाङ्गमा केही परिवर्तन आउने भएकाले केही गाढा हुन्छ। के कुरा पक्का हो भने यौन उत्तेजना हुँदा उक्त क्षेत्रमा बढी रक्त प्रवाह हुने भएकाले यो बढी गाढा रङ्गको देखिन्छ, तर यौनसम्पर्क गरेका कारण नै यो सधैं कालो हुने होइन। अनुहारको छालाको रङ्ग श्रृंगार गरेर परिवर्तन गरेजस्तै भंगक्षेत्रको रङ्ग परिवर्तन गर्ने एक सजिलो उपाय श्रृङ्गार गर्नु हो, तर अनुहारजस्तो यसलाई देखाएर हिँड्नु नपर्ने भएकाले यसको रङ्ग परिवर्तन गर्नु तथा रङ्गका बारेमा चिन्ता लिनु आवश्यक छैन। शंका लागे चिकित्सकसँग परीक्षण गराउनु बेस नै हुन्छ छ ।  

किशोरावस्थामा पुगेपछि मानिसमा यौनइच्छा जागरुक हुन्छ । उचित समय, परिस्थिति र व्यक्तिको उपस्थितिमा यो इच्छा यौनसम्पर्कमा परिणत हुन सक्छ । तर यौनसम्पर्कको चाहनाका बारेमा समाजमा विभिन्न किसिमका धारणहरु विद्यमान छन् । अहिले सम्मको खोजहरुको निष्कर्षमा के भनिएको छ भने पुरुषहरुको यौनइच्छा स्थिर रहन्छ । तर महिलाको यौनइच्छा भने उसको महिनावारीको समयअनुसार फरकफरक हुन्छ । अनुसन्धानहरुद्धारा पत्ता लगाइएको छ कि महिलाको महिनावारी भएको पहिलो र तेस्रो हप्ता यौन उत्तेजनाको दृष्टिकोणबाट सहज अवस्था हो भने बाँकी हप्ता भने उसको लागी यौन उत्तेजना उत्पन्न गराउन केहि असहज समय भनेर मानिन्छ । यसको कारक तत्व भने रागरसहरुको उत्पादन र त्यसको प्रभाव नै मानिएको छ । केहि केटिहरुमा किशोरावस्थाको पूर्वावस्था (१०–१४ वर्ष) मा यौनचाहना सुषुप्त रुपमा रहन्छ भने मध्यकिशोरावस्थामा (१५–१७ वर्ष) यौन चाहना पूर्णरुपमा सक्रिय हुने हुन्छ । तर यही उमेरका किशोरहरु भने किशोरहरुको तुलनामा केहि बढी भावुक हुने, यौन चाहनातिर भन्दा बढी सम्बन्ध विस्तारतिर ध्यान दिने भएकोले समाजमा केटाभन्दा बढी केटीको यौन चाहना बढी हुन्छ भन्ने धारण फैलिएको हो । हाम्रो समाजमा यस अवस्थाका केटीहरु आफनो चाहना पूर्ण रुपमा बाहिर ल्याउन सक्तैनन् । उनीहरु आफनो चाहनालाई दबाएर राख्छन् र प्रत्यक्ष रुपमा आफ्नो इच्छालाई अगाडी आउन दिँदैनन् । १५ देखि १७ वर्षका किशोरावस्थाका केटीहरु शृंगार सामाग्रीको प्रयोग गर्ने,समुहमा आफुलाई सबैभन्दा राम्रो देखाउने,सफासुग्घरमा बढी ध्यान दिने जस्ता क्रियाकलापहरु गर्ने गर्दछन् । समय परिस्थिति र आफु बस्ने समाजको मुल्य मान्यता रहनसहन अनुसार व्यक्तिहरुमा यौन चाहना फरकफरक हुन्छ । त्यसैले केटा वा केटीमध्ये कसलाई बढी यौनचाहना हुन्छ भन्न गाह्रो छ ।

काठमाडौं, पुस ३ । उपराष्ट्रपति नन्द बहादुर पुनका छोरा दिपेश पुन एक साता लामो उपचारपछि अस्पत्तालबाट डिस्चार्ज भएका छन् । मंसिर २४ गते रोल्पाबाट विजय जुलुस सकेर काठमाडौं फर्किने क्रममा रोल्पाको सातदोबाटोमा दुर्घटना हुँदा टाँउकोमा चोट लागि घाइेत भएका पुनको राजधानीको ग्राण्डि अस्पतालमा उपचार भइरहेको थियो । तीन दिन आइसियुमा राखेर उपचार गरे पश्चात उनलाई मंसिर २७ गते अस्पतालको आइसियुबाट बाहिर वार्डमा सारिएको थियो । उपचार सकिएपछि आइतबार उनलाई डिस्चार्ज गरिएको हो ।

चितवन, कात्तिक १४ । नेपालका लागि चीनका राजदूत यु हङले चितवनको कृषि, पर्यटनलगायत क्षेत्रमा सहयोग गर्न चीन इच्छुक रहेको बताएको छ । जिल्ला समन्वय समिति चितवनमा सोमबार आयोजित भेटघाट कार्यक्रममा चिनियाँ राजदूत यु हङले पर्यटकीय नगरी चितवनको पर्यटन क्षेत्रको विकासका लागि आवश्यक सहयोग गर्न इच्छा व्यक्त गर्दै चितवनमा आधुनिक कृषि प्रणाली आवश्यक रहेकाले कृषि क्षेत्रको विकासका लागि आवश्यक प्राविधिक सहयोग गरिने आश्वासन समेत दिए । उनले चीन सरकारको सहयोगमा बनेको बिपी कोइराला मेमोरियल क्यान्सर अस्पतालको स्तरोन्नति र आधुनिकीकरणका लागि पनि सहयोग गरिने बताए । राजदूत युले चीनमा हुन लागेको चिनियाँ मेलामा सहभागी हुन जिल्ला समन्वय समिति प्रमुखलाई अनुरोध गरे । कार्यक्रममा जिससका प्रमुख कृष्णकुमार डल्लाकोटीले चितवनको भौगोलिक, आर्थिक, सामाजिक अवस्था र स्थानीय विकास अधिकारी कृष्णप्रसाद सुवेदीले चितवनको विकास निर्माण र आवश्यक सहयोग गर्नुपर्ने क्षेत्रका बारेमा जानकारी दिएको थियो । गैँडा लैजानुअघि ‘बुमा’ मा राखेर निगरानी चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जबाट दुर्लभ एकसिँगे गैंँडा लैजाने विषयमा चिनियाँ अधिकारीसँग छलफल भएको छ । तीन दिनअघि नेपाल आएको वन्यजन्तु विज्ञसहितको आठ जनाको चिनियाँ टोलीले निकुञ्ज घुमेर वस्तुस्थितिबारे जानकारी लिएको राष्ट्रिय निकुञ्ज तथा वन्यजन्तु विभागका महानिर्देशक मनबहादुर खड्काले जानकारी दिए । “बीचमा कुनै बाधा उत्पन्न नभए तीन महिनाभित्र पुस माघसम्ममा गैँंडा लैजाने एक किसिमको सहमति भयो” खड्काले भने, “चुनाव, बाघगणना यही समयमा परेकाले १५–२० दिन तलमाथि होला ।” चितवनबाट लगिने चार वर्षभन्दा तलका उमेरका दुई जोडी गैंँडालाई चीनको चिमे लङ सफारी पार्क र सांघाई वाइल्ड अनिमल पार्कमा राखिने छ । अर्ना जसरी गैँंडा पनि म¥यो भने समस्या आउने भएकाले पहिलो चरणमा निकुञ्जको सौराहा क्षेत्रमा बुमा (एक प्रकारको खोर) मा राखिने निकुञ्जका प्रमुख संरक्षण अधिकृत रामचन्द्र कँडेलले जानकारी दिए । त्यसका लागि बुमा बनाउने प्रक्रिया थालिएको छ । सौराहा नजिकै जंगलमा ३० मि लम्बाइ र २० मि चौडाइको बुमा बनाइने छ । बुमाको चारैतर्फ तल्लो भागमा कँक्रिट पर्खाल लगाइने र माथिल्लो भागमा मेस जाली लगाइने कँडेलले जानकारी दिए । अरु बेलामा पनि वन्यजन्तुको उद्धारमा प्रयोग गर्न मिल्ने खालको बुमा बनाइने छ । दुई बुमामा दुई जोडी गैंँडा राखेर करिब एक महिना निगरानी गरिने र चिकित्सक टोलीले लैजान हुन्छ भनेर प्रमाणित गरेपछि पठाइने निकुञ्जले जनाएको छ । बानी पार्नका लागि करिब एक महिना बुमामा गैँडा राखिने निकुञ्जले जनाएको छ । त्यसपछि चिनियाँ र नेपाली पशु चिकित्सकको टोलीले निगरानी गर्नेछन् । लागेको सबै खर्च भने चीनले बेहोर्ने जनाइएको छ । आठ जनाको चिनियाँ टोलीमा साइटिष्टका प्रतिनिधिमा-एग्ओ सिपाओ, सांघाई वाइल्ड एनिमल पार्कका शु चुंङ जङ, चिमे लङ सफारी पार्कका डासिजी सिन्जवासहित रहेका छन् । चीनबाट आएको नेपाल सरकारले चीनलाई दुई जोडी गँैंडा पठाउने निर्णय अघिल्लो वर्ष नै गरिसकेको छ ।

काठमाडौं, कात्तिक ११ । हरियाणाको झञ्जरमा चलिरहेको पशु मेलामा ल्याइएका मुर्रा नश्लका राँगाभैसीको चर्चा विश्वभर फैलिएको छ । गएको तीन दिनदेखि चलिरहेको मेलामा ल्याइएका राँगालगायतका अन्य पशुको मूल्यले विश्वका मंहगा लक्जरियस् गाडीभन्दा बढी छ । एउटै राँगाको मूल्य २० देखि २५ करोड भारतीय रुपैयाँ सुन्दै अचम्म लाग्ने । तर पशुका मालिकहरु त्यत्रो मूल्य पाउँदा पनि आफ्ना राँगा घोडा बेच्न तयार छैनन । मेलामा पानीपतबाट ल्याइएको शंहशाह (राँगाको नाम), कुरुक्षेत्रबाट ल्याइएको सम्राट र कैथलवाट ल्याइएको सुल्तानलाई हेर्न मानिसहरुको ठूलो भीड लागेको बताइएको छ ।साथै ती पशुसँग सेल्फी लिनेहरुबीच तछाडमछाड चलेको बताइएको छ ।   सम्राटः मुर्रा नस्लको यो राँगाको उचाई ५ फिट ७ इञ्च छ । यसलाई ग्राहकले २५ करोड भारतीय रुपैया दिदा पनि कुरुक्षेत्रको सुनारियाका कर्मवीरले यसलाई बेच्न चाहिरहेका छैनन । ब्लैक गोल्ड शहंशाहः यसका मालिक नरेन्द्रले २५ करोड भारतीय रुपैयाँ पाउँदा पनि बेचिरहेका छन । शहंशाह दैनिक १० लीटर दूध र आधा किलो घ्यू खान्छ । सुल्तानः यसको मूल्य २१ करोड छ । भास्कर डटकमबाट

क्यानबरा, उमेरले मानिसका शौखलाइ छेक्दैन । ७४ वर्षीय जेनिस लोराइनले यसको पुष्टि गरेकी छिन् । अष्ट्रेलियाको क्याबरामा आफ्ना प्रेमीसँग बस्दै आएकी यी मोडेल अहिले पनि नियमितरुपमा जिम जाने गर्छिन । त्यति मात्रै कहाँ हो र ? यो उमेरमा यिनको लक्ष्य छ थाइल्याण्डमा आयोजना हुन गइरहेको प्रतियोगितामा भाग लिने । जेनिसले ५५ वर्षको उमेरमा बडि बिल्डिङ शुरु गरेकी थिइन । त्यसअघि भने उनी स्कूलमा साइकोलोजिष्ट काउन्सिलरकारुपमा कार्यरत थिइन । सन् १९९९ मा सिडीमा उनले पहिलोपटक प्रतियोगितामा भाग लिइन । यसका लाग उनले १५ महिनाको तामिल लिएकी थिइन । अहिले ७४ वर्ष पुगिन जेनिस । तर हरेक दिन ३ घण्टा जिममा पसीना बगाउँछिन उनी । अनौठो प्रेम कथा जेनिसको पचास वर्षीय ब्वाइफ्रेण्ड छन् । विगत २६ वर्षैदेखि उनीहरु सँगै छन् । दुबैको भेट एउटा नाइट क्लबमा भएको थियो त्यतिखेर डेभिड २४ वर्षका थिए भने जेनिस ४८ की । जेनिस आफ्नो सफलताको रहस्य डेभिडलाई दिन्छिन् । आफ्नो कामलाई सर्पो ट भेटेकै कारण आफू सफल भएको उनी बताउँछन् । “डेभिडले मलाई हरेक क्षणमा प्रोत्साहन दिए । हरेक पाइलामा सहयोग गर्यो । यो नै मेरो सफलताको कथा हो ।” दोब्बर उमेरकी महिलासँग प्रेम सम्बन्धमा रहेपनि उमेरले कहिल्यै कुनै प्रभाव नपारेको दुबै बताउँछन् ।

काठमाडौँ, वैशाख २४ । स्थानीय चुनावको मिति नजिकिदै गएपछि ललितपुरमा चुनावी सरगर्मी उत्कर्षमा पुगेको छ । विभिन्न राजनीतिक दलहरु आफ्ना घोषणापत्र सहित चुनाव प्रचारप्रसारमा गर्न घरदैलो अभियान तथा कोण सभामा जुटेका छन् । पहिलो चरण अन्तर्गतको निर्वाचनमा ललितपुरका १ महानगर, २ नगरपालिका र ३ गाउँपलिका गरि कुल ६ स्थानीय तहको निर्वाचन हुदैछ । जिल्लाकोे ललितपुर महानगरपालिका, महालक्ष्मी, गोदावरी नगरपालिका र बागमती, कोन्ज्जोसोम, महाँकाल गाउपालिकामा उम्मेद्वारहरु आआफनो चुनाव चिन्हको टिसर्ट लगाई, पार्टीगत झण्डा बोक्दै विभिन्न तामझामका साथ गाउँ, शहरको चोकचोकमा भोट माग्न व्यस्त देखिएका छन् । एक पदका लागि दर्जन उम्मेदवार परेका छन् भने चुनावी प्रतिस्पर्धा कडा हुने अनुमान गरिएको छ । जिल्लाको ललितपुर महानगरपालिकामा मेयर पदका लागी १४ जनाले उम्मेद्वारी दिएका छन् भने उपमेयरमा ११ जनाको उम्मेद्वारी परेकोे छ । यस महानगरपालिकामा २ लाख ८४ हजार ९ सय २२ जनसंख्या रहेको छ भने २९ वटामा विभाजित छ । महालक्ष्मी नगरपालिकामा पनि मेयर पदको लागि ७ जनाको उम्मेद्वारी परेको छ भने उपमेयरको लागि ६ जनाको परेको छ । साविकको सिद्धिपुर, लुभु, लामाटार, टिकाथली, इमाडोल गाविसलाई समावेश गरी बनाइएको हो, महालक्ष्मी नगरपालिका । यस नगरपालिकाको जनसंख्या ६२ हजार १ सय ७२ छ भने १० वडामा विभाजित छ । त्यस्तै गोदावरी नगरपालिकाको मेयरमा १८ जनाले उम्मेदवारी दिएका छन् भने उपमेयरमा ७ जनाको नाम दर्ता भएको छ । साविकको गोदावरी नगरपालिकामा देवीचौर, चापागाउँ, लेले, बडीखेल, ठेचो, छम्पी र डुकुछाप समावेश गरी गोदावरी नगरपालिका बनाइएको हो । यसको जनसंख्या ७८ हजार ३ सय १ छ भने १४ वडामा विभाजित छ । महाँकाल गाउँपालिकामा अध्यक्षमा ७ जना र उपाध्यक्षमा ५ जनाले उम्मेदवारी दर्ता गराएका छन् ।साविकको कालेश्वर, चन्दनपुर, मानीखेल, बुखेल, गोटीखेल, ठूलादुर्लुङ गाविस समावेश गरी बनाइएको हो । यहाँको जनसंख्या ९ हजार ४ सय ५३ रहेको छ र ९ वटा वडामा विभाजित रहेको छ । त्यसैगरी बागमती गाउँपालिकामा अध्यक्षमा ६ जना र उपाध्यक्षमा ४ जनाले उम्मेदवारी दर्ता गराएका छन् । साविकको गिम्दी, आश्राङ, प्युटार, इकुडोल, माल्टा, घुसेल, भट्टेडाडाँ समावेश गरी बागमती गाउँपालिका बनाइएको हो । यस गाउँपालिकाको जनसंख्या १३ हजार ४९ जनसंख्या रहेको छ भने ७ वटा वडामा विभाजित छ । कोन्ज्जोसोम गाउँपालिकामा अध्यक्षमा ६ र उपाध्यक्षमा ५ जनाको उम्मेदवारी दर्ता छ । साविकको संखु, भारदेउ, नल्लु, चौघरे र दलचोकी गाविस समावेश गरी कोन्ज्योसोम गाउँपालिका बनाइएको हो । यसको जनसंख्या ९ हजार ७ सय ९ र ५ वटा वडामा विभाजित छ ।

झापा, वैशाख १६ । झापाका २८ वटा सामुदायिक विद्यालयमा पुस्तकालय स्थापना गर्न सरकारले रु एक करोड ८२ लाख रुपैयाँ प्रदान गरेको छ । नेपाल सरकार शिक्षा मन्त्रालयले गाउँ-गाउँमा पुस्तकालय स्थापना गर्ने उद्देश्यका साथ सबै विद्यालयमा पुस्तकालय स्थापना गर्ने जनाएअनुरुप झापाका २८ वटा सामुदायिक विद्यालयमा पुस्तकालय स्थापना गर्न उक्त रकम प्रदान गरेको हो । माध्यमिक तहका विद्यालयका लागि प्रति विद्यालय रु ६ लाख ५० हजारका दरले रकम प्रदान गर्न लागिएको जिल्ला शिक्षा अधिकारी योगेन्द्रप्रसाद बरालले जानकारी दिनुभयो । उहाँकाअनुसार विद्यालयमा सुविधा सम्पन्न लाइबेरी स्थापना गर्न सो रकम प्रदान गर्न लागिएको हो । ‘इ’ लाइबेरी स्थापनाका लागि अनुदान रकम पाउने विद्यालयमा लालपानी मावि शिवसताक्षी, चन्द्रभानुज्योति पृथ्वीनगर, सगरमाथा मावि पृथ्वीनगर, आर्दश मावि घैलाडुब्बा, महेन्द्र मावि जलथल, कनकाई मावि सुरु्गा, ज्यामिरगढी मावि ज्यामिरगढी, जनता मावि बालुवाडी रहेका छन् । यस्तै सहिद धर्मभक्त मावि तोपगाछी, सरस्वती मावि लखनपुर, गौरीशङ्कर मावि डाँगीबारी, महेन्द्ररत्न मावि तोपगाछी, मङ्गलमय मावि लखनपुर, बालकल्याण मावि महाभारा रहेका छन् । त्यस्तै कवि शिरोमणि मावि मेचीनगर, पशुपति मावि राजगढ, डिल्लीराज मावि टाघनडुब्बा, कालिस्थान मावि अर्जुनधारा, सिंहदेवी मावि दमक, सरस्वती मावि वुट्टाबारी, वलनिकुञ्ज मावि शिवसताक्षी, जनता मावि गौरादह, महेन्द्र मावि विर्तामोड, चम्पापुर मावि कनकाई, शनिश्चरे मावि अर्जुनधारा, काँकरभिट्टा मावि मेचीनगर, कमला मदन आश्रित मावि तोपगाछी र मोती मावि पथरिया रहेको जिल्ला शिक्षा कार्यालय झापाका सूचना अधिकारी युवराज पाण्डेले जानकारी दिनुभयो । भौतिक संरचना निर्माणका लागि अनुदान रकम लिएका विद्यालयले भने पुस्तकालय निर्माणका लागि रकम पाएका छैनन् । विद्यालय क्षेत्र विकास कार्यक्रम अन्तर्गत विद्यालयमा पुस्तकालय स्थापना गर्न २८ वटा विद्यालयले अनुदान रकम पाएका हुन् । झापामा तीन सय ६५ वटा सामुदायिक विद्यालय रहेको उप जिल्ला शिक्षा अधिकारी होम भण्डारीले जानकारी दिनुभयो ।

स्याङ्जा, वैशाख १२ । नेकपा माओवादी केन्द्र स्याङ्जाले ११ वटै स्थानिय तहमा उम्मेदवार तय गरेको छ । माओवादी केन्द्रका जिल्ला संयोजक शैलेन्द्र घिमिरेका अनुसार उम्मेदवार तय भएपनि स्थानीय तहमा तालमेलको सम्भावना अनुसार स्याङ्जा जिल्ला पार्टीले अर्को योजना निर्माण भने गर्ने सम्भावना रहेको छ । स्याङ्जामा ३ वटा नगरपालिका र ८ वटा गाँउपालिका रहेका छन्। कुन तहबाट को ? १० फेदिखोला गाउपालिका अध्यक्षः लक्ष्मी पौडेल, उपाध्क्षयः नन्दकुमारी गुरुङ २० आधिखोला गाउपालिका अध्यक्षः कल्पना कार्की, उपाध्क्षयः नगेन्द्र पौडेल ३० पुतलिबजार नगरपालिका प्रमुखः दुर्गा नारायण ढकाल, उपप्रमुखः इश्वेरी अर्याल (अमृता) ४० बिरुवा गाउपालिका अध्यक्षः दिपक चर्तीमगर, उपाध्क्षयः दुर्गा देवी शर्मा ५० हरिनास गाउपालिका अध्यक्षः नन्दकुमार थापा, उपाध्यक्षः मिठु लम्साल ६० भिर्कोट नगरपालिका प्रमुखः चन्द्रबहादुर रोका, उपप्रमुखः जानुका अर्याल ७० वालिङ नगरपालिका प्रमुखः हुमबहादुर गुरुङ, उपप्रमुखः नेत्रकुमारी पौडेल भट्टरार्इ ८० गल्याङ नगरपालिका प्रमुखः लोकेन्द्र थापा, उपप्रमुखः रीता खनाल (कला) ९० कालिगण्डकी गाउपालिका अध्यक्षः ईन्द्र कुमार थापा, विष्णुमाया राना १०० अर्जुनचौपारी गाउपालिका अध्यक्षः लोकप्रसाद काफ्ले, उपाध्यक्षः सरिता चुवाइ ११० चापाकोट नगरपालिका प्रमुखः हरि भट्टराई, उपप्रमुखः सुकमाया नेपाली

पछिल्लो समयमा देशमा “एकाडेमिया” जन्माउने अर्थात उच्च शिक्षा प्रदान गर्ने जेठो सँस्थानै आफैँ अनियमितताको भूमरीमा परेको छ । देशको सबैभन्दा पूरानो विश्वविद्यालय त्रिभूवन विश्वविद्यालयमा फैलिएको मनपरितन्त्रले अन्तत् अख्तियार भित्र छिर्न वाध्य भयो । त्यस भित्रका सत्यताहरू क्रमशः बाहिर निस्कन थालेका छन् भने पूर्ण परिणाम भने आइसकेको छैन । यसको असर सम्पूर्ण शिक्षाक्षेत्रमा मात्र परेन, एकाडेमिया जगतसँगै देशको राजनैतिक प्रणालीको पनि धज्जी उडेको छ । अनैतिक कार्यको पछाडी सबैभन्दा कारक तत्वको रुपमा आफ्ना मान्छेको भर्ती, पालन—पोषण र आर्थिक अनियमितताले प्रमूखता पाएका छन् । त्रिविमा वेथिति वास्तवमै मौलाएको छ । कुनै पक्षमा त्यति राम्रो मुल्यांकन छैन, प्रणाली बिगारिएको छ । भर्ना, परीक्षा, शिक्षक र कर्मचारी क्षेत्र, सेवा आयोग, समयतालिका, कार्यतालिका, हचुवाका निर्णयहरू, अनेकन दवाव, ढिलासुस्ती आदी सामान्य समस्याहरू भैसकेका छन् यिनै कारणहरूले एक पछि गरिएका अर्का निर्णयहरू अनेकन विवादमा मुछिन पुगेका छन् । सामान्य समस्याहरूले सम्पूर्ण प्रणालीमा हलचल पैदा गरिदिन थालेका छन्, जसको उपज त्रिवि ढिलासुस्ती र मनपरितन्त्र र अनियमितताको थलोेमा परिणत हुँदै गएको छ भन्दा फरक नपर्ला । अनियमितता झाँगिदैजाँदा पटक पटकको विज्ञापन र अनेक त्रुटिका कारण रोकिएको त्रिभुवन विश्वविद्यालय सेवा आयोगमा समेत अख्तियार पसेको छ । असमान विज्ञापन, परीक्षा र परीक्षणमा अनियमितता ठहर गर्दै अख्तियारले ग्रामीण विकास, कानुन, गणित, स्वास्थ्य तथा शारिरीक शिक्षा लगायत २२ विषयमा लिइएको परीक्षा र नतिजा नियन्त्रणमा लिएको छ । अधिक उजुरीलाई मध्येनजर गर्दै राष्टिय सर्तकता केन्द्रको थप पहलमा निश्पक्ष छानविनको लागि अख्तियारले पोका उठाएर लगेको हो । सेवा आयोगको अच्चानक प्रवेशले बजारमा उठेका हल्लाहरूलाई प्रमाणित् गर्न थप बल पुगेको टिप्पणीहरूपनि आएका छन् । उसैपनि असमान विज्ञापन, प्रश्नपत्र बाहिरिएका, अनुतिर्णलाई जब्बरजस्त उतिर्ण बनाएको, डेढ धण्टाको अवधिमा कापी थपेको, रकमको मोलामोल भएको, परिणाम आएपश्चातपनि पटक पटक सफल उम्मेद्वार फेरिएको, परिणाममा प्राविधिक हेलचेक्राइँ गरेको, लोकसेवा आयोगका सदस्यलाई छलछाम गरेको, सामान्य सिद्धान्त अवलम्बन नगरेको जस्ता कुराहरू सत्यको करिब नजिक पुगेको देखिन्छ । यस बिकृत कार्यको उजुरी अधिक परेपछि चलायमान बनेका सुचना आयोग, सतर्कता केन्द्र, सरोकारवाला र अख्तियार निश्पक्ष अन्त्यको कति नजिक पुग्छ चासोको विषय बनेको छ । यहि बुधबार त्रिविमा गएको अख्तियारको टोलिले सेवा आयोगले अघिल्लो वर्ष विभिन्न समयमा लिएको उपप्राध्यापकको विषेश आन्तरिक र खुला विज्ञापनको परीक्षाका उत्तरपुस्तिका लगायतका सामाग्रीहरू जफत गरेसँगै शैक्षिक जगत कोलाहल अवस्थामा पुगेको छ । अख्तियारको प्रवक्ताले त्रिवि सेवा आयोगबाट लिइएको परीक्षामा धेरै अनियमितता गरेको भन्दै छानविनको माग राखेर उजुरी परेपछि निकाय अगाडि बढेको बताएका छन् । यसरी अन्तिम समयमा सेवा आयोगमा अख्तियार छिर्नुलाई सामान्य रुपमा लिइएको छैन । प्राज्ञिक निकाय र अब्बल विद्यार्थी तथा शिक्षक उत्पादन गर्ने थलोमा देखिएको अनियमितता यदी प्रमाणित भए शैक्षिक जगतले दिएको ज्ञानलाई कसरी लिने ? अनुत्तरित देखिएको छ । प्रारम्भिक प्रमाण जुटेपछि अख्तियार छिरेको उनिहरूको भनाइ छ । जफत गरि नियन्त्रणमा लिएको कापीहरूमध्ये केहीमात्रामा परिक्षण हुन बाँकी रहेको बताइएको छ । आयोगले ती सबै कापीहरू अख्तियारको विज्ञ टोलीले पूनः जाँच गर्ने जनाएको छ । छापाभित्र केही फाइलहरू भने त्रिवि सेवा आयोगले परीक्षा लिएर अन्तरवार्ता समेत सकेर अन्तिम नाम प्रकाशन भइसकेको बताइएको छ । आयोगले परीक्षा सम्बन्धी सम्पूर्ण फाइलहरू नियन्त्रणमा लिएसँगै त्रिवि सेवा आयोगको अन्तरवार्ता र नतिजाको काम रोकिएको छ । अनियमितता झाँगिदै गएको खण्डमा लिखित र अन्तर्वाता दुवैमा सफल उम्मेद्वारहरूको समेत कापी पूनः परीक्षण हुने र अनियमितता भेटिए रद्ध हुने र कापी परीक्षण गर्नेलाई पनि छानविन हुनसक्ने अख्तियारले जनाएको छ । अख्तियारले न्यायको बहानामा कसैलाई अन्याय हुन नदिनको लागि कदम चालिएको भए स्वागतयोग्य रहेको विश्वविद्यालय बचाउ अभियानका एक सदस्यले बताए । तर, उत्तरपूस्तिका र नतिजा नियन्त्रण गरि उचित कदम देखावटी भए र अब्बल उम्मेद्वारलाई पाखा लगाए निकायमाथि ठूलो अविश्वास बढ्नेमा उनिहरूले तर्क राखे । उनीहरूले जालसाजीलाई जस्ताको तस्तै बाहिर ल्याएर सफल र अब्बललाई नियुक्तीमा अन्याय नगर्नतर्फ समेत सचेत गराएका छन् । यसरी अन्तिम समयमा सेवा आयोगमा अख्तियार छिर्नुलाई सामान्य रुपमा लिइएको छैन । प्राज्ञिक निकाय र अब्बल विद्यार्थी तथा शिक्षक उत्पादन गर्ने थलोमा देखिएको अनियमितता यदी प्रमाणित भए शैक्षिक जगतले दिएको ज्ञानलाई कसरी लिने ? अनुत्तरित देखिएको छ । भ्रष्टाचारजन्य गलत कार्य रोक्नका लागि केही समयबाट अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोग तातेपनि अनेक विवाद र अधिकार कटौतिले शिथिल देखिएको थियो । त्रिवि सेवा आयोगको अनियमितताको चाङले उठेको निकायले सबैको ध्यान खिचेको छ । भ्रष्ट क्रियाकलापबाट थोरैभएपनि सुधार ल्याउनको यस्ता अभियानले सार्थकता पाउनुपर्छ, तर अख्तियार आफू सुध्रिनु आवश्यक छ । त्रिविको हकमा उठेका जनगुनासोलाई व्यवस्थापन गर्न सकेमा मात्र उसको प्रभावकारीतामा उठेका हातहरू थन्किनेछन् । नत्र यथेष्ठ प्रमाणबिना परीक्षाका सम्पूर्ण सामाग्रीहरू उठाएको हो भने तिनै औँला उसैमाथि खनिने निश्चित छ । तसर्थ सत्य तथ्य परिणाममा अख्तियारले एकइन्च कन्जुस्याइँ गरिनु हुँदैन । न्यायको सवालमा अधिक अन्याय भन्दापनि न्यूनको सत्य न्यायलाई बिर्सनुहुँदैन, जुन त्रिवि सेवा आयोगमा देखिनसक्छ ।

काठमाडौँ, पुस २९ । व्यवस्थापिका–संसद्को आजको बैठकको विशेष समयमा सांसदहरूले समसामयिक विषयमा सदन र सरकारको ध्यानकर्षण गराउनुभयो । नेपाली काँग्रेसका दीपकप्रसाद कुइँकेलले स्थानीय निर्वाचन यथाशीघ्र गराउने व्यवस्था हुनुपर्ने बताउँदै स्थानीय तह पुनःसंरचना आयोगको प्रतिवेदन पुनरवलोकन हुनुपर्ने माग गर्नुभयो । नेकपा ९एमाले०का भवानीप्रसाद खापुङले निजामती सेवाका कर्मचारीको सेवाकाल बढाउन नहुने अभिमत प्रकट गर्दै तेह्रथुमको सङ्क्रान्ति बजारका अग्निपीडितलाई सहयोग गर्न माग गर्नुभयो । नेपाली काँग्रेसका सीता गुरुङले पनि उक्त बजारका अग्निपीडितलाई पर्याप्त राहत सामग्री उपलब्ध गराउन र विस्थापित परिवारलाई पुनर्वासको व्यवस्था अविलम्ब गर्न माग गर्नुभयो । नेकपा माओवादी (केन्द्र)का सूर्यप्रकाश बालाराईले सरकार र विपक्षी मिलेर राष्ट्र विकासमा लाग्नुपर्नेमा जोड दिनुभयो । सङ्घीय समाजवादी फोरम नेपालका शिवजी यादवले किसानका समस्या समाधान गर्न सरकार गम्भीर हुनुपर्ने माग गर्नुभयो । राप्रपाका सांसद कान्ता भट्टराईले नेपालको राष्ट्रिय एकताका सूत्रधार पृथ्वीनारायण शाहको योगदानलाई राज्यले बिर्सन नहुनेमा जोड दिनुभयो । तराई मधेस लोकतान्त्रिक पार्टीका जङ्गीलाल रायले स्थानीय तह पुनःसंरचना आयोगको प्रतिवेदन नसच्याए तराईमा आन्दोलन हुने चेतावनी दिनुभयो । नेपाल मजदुर किसान पार्टीका प्रेम सुवालले १४ प्रदेश उपयुक्त हुने बताउँदै नेपालको आन्तरिक मामिलामा वैदेशिक हस्तक्षेप अन्त्य गर्ने व्यवस्था हुनुपर्ने माग गर्नुभयो । तराई मधेस सद्भावना पार्टीका महिन्द्रराय यादवले स्थानीय तह पुनःसंरचना आयोगको प्रतिवेदनप्रति असहमति जनाउँदै स्थानीय तहका समस्या उक्त प्रतिवेदनले समाधान नगर्ने बताउनुभयो । नेपाल परिवार दलका एकनाथ ढकालले बूढीगण्डकी जलविद्युत् आयोजनाका पीडितलाई मुआब्जा वितरणमा असमानता रहेको भन्दै त्यसलाई पुनरवलोकन गर्नुपर्ने बताउनुभयो । नेपा राष्ट्रिय पार्टीका लक्ष्मण राजवंशीले विदेशी कूटनीतिक नियोगले नै नेपालीलाई छात्रवृत्ति उपलब्ध गराउने घोषणा गर्नु मुलुकका निम्ति दुर्भाग्यको विषय भएकाले सरकारले त्यसतर्फ ध्यानदिनुपर्ने माग गर्नुभयो । नेकपा ९एमाले०का पाँचकर्ण राईले स्थानीय तह पुनःसंरचना आयोगले स्थानीय जनताको भावना विपरीत प्रतिवेदन पेस गरेकामा आपत्ति जनाउँदै उक्त प्रतिवेदन सच्याउन माग गर्नुभयो । नेकपा माओवादी ९केन्द्र०का कर्णबहादुर विकले काभ्रेका अजित मिजार र लक्ष्मी परियारको शव शिक्षण अस्पतालमा राखिएको धेरै समय भएकाले अन्त्येष्टिको व्यवस्था र दोषीलाई कारबाही गर्न विलम्ब गर्न नहुने बताउनुभयो । नेकपा ९एमाले०का गुरुप्रसाद बुर्लाकोटीले धादिङका वन क्षेत्रमा बसोबास गर्दै आएका सर्वसाधारणले दुःख पाएको भन्दै राज्यले तिनका समस्या समाधान गर्नुपर्नेमा जोड दिनुभयो । वनका कर्मचारीले स्थानीयवासी लाई दुःख दिएको उहाँको आरोप थियो । नेकपा माओवादी ९केन्द्र०का सुरेन्द्रप्रसाद जयसवालले जनतान्त्रिक तराई मुक्ति मोर्चालगायत भूमिगत समूहबाट तराई क्षेत्रमा मारिएकाहरुका परिवारजनलाई राहत दिनुपर्ने माग गर्नुभयो । रासस File photo

क) ४, ख) ३, ग) ५, घ) ८ . . . . . . . . . . . . . . . . . सही उत्तर घ) ८