काठमाडौंः शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधिमन्त्री गिरिराजमणि पोखरेलले कोभिड-१९ को जोखिम कायमै रहेकाले केही समय विद्यालय खोल्नभन्दा वैकल्पिक सिकाइ प्रणालीलाई प्राथमिकता दिन आग्रह गरेका छन् । शिक्षा पत्रकार समाजले आज आयोजना गरेको ‘वैकल्पिक सिकाइको कार्यान्वयनमा सञ्चारमाध्यमको भूमिका’ विषयक भर्चुअल छलफलमा शिक्षालयमा सङ्क्रमण देखिएमा त्यसलाई नियन्त्रण गर्न कठिन हुने भएकाले हाललाई सूचना, सञ्चार र प्रविधिको प्रयोगमा आधारित वैकल्पिक प्रणालीमा जोड दिन आग्रह गरेका हुन् । मन्त्री पोखरेलले न्यूनतम सिकाइको सुनिश्चितका लागि सरकारले आकस्मिक कार्ययोजना ल्याई यही असोजको पहिलो साताबाट कार्यान्वयन शुरु गरिसकेकाले सबै स्थानीय तहका सम्बन्धित विद्यालयमा शिक्षकहरुलाई अनिवार्य पुग्नका लागि निर्देशन गरिएको जनाए । उनले शिक्षक, अभिभावक र विद्यार्थीको सम्पर्क स्थापितका लागि सामुदायिक विद्यालयमा निःशुल्क र निजी विद्यालयमा सहुलियत रुपमा क्लोज युनिट ग्रुप (सियुजी) मा आबद्ध गराई सञ्चार सहजता बढाइएको बताए। कतिपय जिल्लाका विद्यालयले अहिले सामाजिक दूरी कायम गरी प्रत्यक्ष सिकाइ पनि आरम्भ गरिसकेका छन् । सञ्चारविद् डा. निर्मलमणि अधिकारीले विपन्न र गरिब विद्यार्थीका लागि निःशुल्क रुपमा उच्चगतिका इन्टरनेट र डाटा उपलब्ध गराउन आग्रह गर्दै मिडिया साक्षरतालाई प्रभावकारी नबनाइए वैकल्पिक सिकाइ प्रणाली सफल नहुने बताए । उनले सूचना, सञ्चार तथा प्रविधि र आमसञ्चारको सदुपयोगका लागि रणनीति तर्जुमा गर्न सुझाव दिए । आसमान नेपालका कार्यकारी निर्देशक नोवलकिशोर यादवले प्रदेश-२ मा गरिएको पछिल्लो अध्ययनले ५१ प्रतिशत बालबालिका वैकल्पिक सिकाइको पहुँचमा पाइएकाले सञ्चारमाध्यमको भूमिका बढाएर पहुँच वृद्धि गर्नुपर्ने बताए । पहुँच वृद्धि हुँदै गए पनि सिकाइको स्तर २० प्रतिशतको हाराहारीमा रहेको अध्ययनले देखाएको छ । उनले आसमान नेपालले समुदाय तहमा युवाहरुलाई स्वयंसेवी परिचालन गरेर करिब १० हजार बालबालिकालाई स्वाध्यायन सामग्री वितरण गरिएको जानकारी दिए । समाजका अध्यक्ष प्रकाश सिलवालले सञ्चारको एउटा धर्म शिक्षा पनि भएकाले वैकल्पिक सिकाइलाई प्रभावकारी बनाउन सूचना र सचेतनामूलक भूमिकाका लागि प्रदेश र जिल्लागत बहश गरिने जनाए ।

काठमाडौं : नायक सुधांशु जोशी र नायिका उषा पौडेल वैवाहिक जीवनबाट अलग भएका छन् । अमेरिकामा रहँदै आएका यी २ करिब ६ महिनादेखि अलगअलग बस्दै आएका छन् । करिब ३ वर्ष अगाडि यो जोडीले अमेरिकामा नै बिहे गरेको थियो । अमेरिकाको भर्जिनियामा बस्दै आएका सुधांशुले नायिका उषा पौडेलसँग दोश्रो बिहे गरेका थिए । तर, बिहे भएको करिब ३ बर्षपछि यी २ अलग भएको वुझिएको छ । उषा अहिले बाल्टिमोरमा बस्दै आएकी छिन् । उषा र सुधांशुले बिहे दर्ता भने गरेका थिएनन् । उषाले बारम्बार बिहे दर्ताका लागि गरेको आग्रहलाई सुधांशुले नमानेपछि उनीहरुविच कलह सुरु भएको बुझिएको छ । उषा बाल्टिमोरमा बस्न थालेपछि सुधांशु केही समय अगाडि उनीसँग कुरा गर्न वाल्टिमोर पनि पुगेका थिए । तर, उषा र सुधांशुको कुरा मिल्न नसकेको बुझिएको छ ।

काठमाडौंः २५ वैशाखमा काठमाडौंको शिक्षण अस्पतालमा सुत्केरी भएपछि सिन्धुपाल्चोकस्थित बाह्रबिसे घर पुगेकी काभ्रेकी २९ वर्षीया महिलाको १ जेठमा उपचारका लागि धुलिखेल अस्पताल ल्याउँदा ल्याउँदै बाटैमा निधन भयो । निधनपछि उनलाई कोरोनाभाइरस संक्रमण भएको पाइयो । छोरी, ज्वाई र नवजात शिशुसँगै गाउँबाट अस्पताल आएकी अर्की एक महिला गरी चार जना अहिले अस्पतालमै आइसोलेसनमा छन् । छोरी गुमाउनुको पीडाबीच आइसोलेसनमै बच्चा (नाति) को हेरचाह गरिरहेकी मृतककी आमासँग गरिएका कुराकानीः अहिले म धुलिखेलमा छु । बच्चा मेरै काखमा छ । रुने त धेरै गरेको थिएन, आज चाहिँ बेला बेला अलि रोएको (बच्चा अलि अलि रोएको फोनमै सुनिन्थ्यो) छ । दुध (ल्याक्टोजिन) खाएपछि सुत्छ । मैले पहिलो पटक छोरीलाई मसान्तको दिनमा (३१ वैशाख) मा भेटेको हुँ । सुत्केरी भएको सातौं दिन भएको थियो, खानेकुराहरु लिएर सुत्केरी छोरीलाई भेट्न गएँ, घरमा पनि खसी काटेको रहेछ । मासु खाएपछि ट्वाइलेट गइरहनु पर्ने भयो भनी, २’३ चोटी ट्वाइलेट गएपछि । बेलुका ठिकै थियो, एकछिन कुरा गरेर सुत्यौं, अलि राती भएपछि दम बढेको जस्तो स्वाँस्वाँ गरी । एकछिन पछि सुख्खा खोकी पनि लाग्न थाल्यो । ज्वाईंले गाडी, एम्बुलेन्स खोज्नुभयो, रातको समयमा पाइएन । बल्ल बिहान हुन लाग्दा (१ जेठमा) गाडी पाएर ज्वाईंले बाह्रबिसेको स्वास्थ्य चौकीमा लिएर जानुभयो । त्यहाँ पुग्दा दम अलि कम भएछ, त्यही पनि सुत्केरीलाई हामीले एन्टीबायोटिक्सहरु चलाउन मिल्दैन, धुलिखेल अस्पताल वा सुत्केरी भएकै अस्पतालमा लैजानुपर्छ भनेछन् । आमाबच्चाको लुगाकपडा बोकेको थिएन, त्यो भएर घरै गएर सामानहरु हालेर एम्बुलेन्समा आयौं । घरबाट एम्बुलेन्ससम्म पुग्न ४/५ कान्ला तल झर्नुपर्छ, आफैं हिँडेर तल झरेर एम्बुलेन्स चढेकी हो । त्यति बेला खोकी लागेको थियो र खोकीमा अलि अलि रगत देखिएको थियो । एम्बुलेन्स चढ्दा ठिकै थियो, तर बाह्बिसे पुग्दा दम अलि बढ्यो । सास फेर्न गाह्रो भयो भनेर एम्बुलेन्समा भएको अक्सिजन लाइदिए । त्यसपछि एम्बुलेन्स बेस्सरी दौडिए जस्तो लाग्यो । हुन त, अस्पताल छिटो पुर्याउन हो नि, तर बिहानदेखि गाडीको गाडीमै घरबाट बाह्रबिसे फेरि घर अनि धुलिखेलतिर हिंडेको, ९/१० दिनको सुत्केरीलाई कस्तो भयो होला ? अक्सिजन लगाएरै धुलिखेल अस्पताल आइपुग्यौं । अस्पतालको आँगनमा ओराल्दा त शरीर पूरै निलो भइसकेछ । मूल प्राण गइसकेछ । केही नभई एक्कासी दम र खोकीको निहुँमा ज्यान गयो । अहिले सबैले ज्वरो आको थियो होला भन्दा रहेछन् । ज्वरो आएको थिएन । म पनि स्वास्थ्य स्वयंसेविका हो, ज्वरो आकोनआको त थाहा पाउँछु नि ! ज्यान गएपछि पो अस्पतालले कोरोना जाँच्नुपर्छ भनेर जाँचे । कोरोना लागेछ रे, एकैछिनमा गाह्रो भएर गई । यता दुधे बालक, उता घरमा ठूलो बच्चा १०/११ वर्षको अर्काे छ । यो सानोलाई कोठाको कोठा नै राख्नु परेको छ । अस्पताल आएदेखि एकछिन घाम देखाउन पाको छैन। कहीँ निकाल्न हुँदैन भनेका छन् । बच्चाको कपडाहरु घाममा सुकाउन पनि पाएको छैन । बेडको तल, माथि, झ्यालतिर झुण्ड्यायो । जति सुक्छ, त्यस्तै लगाइदिनु परेको छ । यस्तो बच्चालाई घाममा राख्नुपर्ने, सेक्नुपर्ने तर कहाँ पाउनु ? अरु त के भन्नु र ? यस्तो महामारीबाट सुत्केरी र्मयो, बच्चाको बिजोग भयो । बच्चा महिना पुग्नु भन्दा अलि अगाडि जन्मेको हो तर केही गाह्रो नभएर त होला अस्पतालले डिस्चार्ज गर्देको । लकडाउनमा काठमाडौंभन्दा घरमै ठिक हुन्छ भनेर घरमै गई । तर केही नभई उमेरको छोरी गुमाउनु प¥यो । अहिले, एउटा कोठामा सानो बच्चा, म, ज्वाईँ र अर्की एक छोरीसहित ४ जना छौं । बच्चालाई दुध खुवाउने, स्याहारसुसार गर्छु । ल बहिनी अहिले बच्चा रोयो, अरु केही छ भने ज्वाईंसँग कुरा गर्नु ! हिमाल खबरबाट साभार

टोरोन्टोः क्यानाडाका प्रधानमन्त्री ट्रुडेउकि पत्नी सोफि ग्रेगोरिलाई कोरोना संक्रमण भएको छ । हालैमात्र बेलायत भ्रमणबाट फर्केकि सोफीलाई शुरुमा सामान्य रुघाखोकीको लक्षण देखिएपछि कोरोनाको परीक्षण गरिएको थियो । अहिले उनले घरमा नै आफुलाई अलग्गै राखिफउपचार लिईरहेकी छिन् । प्रधानमन्त्रिमा भने कुनै संक्रमण गरिएको छ । तर पनि उनले अहिले सार्वजनिक उपस्थितिमा रोक लगाउँदै निवासबाट काम गरिरहेका छन् ।

काठमाडौंः चैत्र गतेबाट आयोजना हुन लागेको एभरेष्ट प्रिमियर लिग (इपीएल) अनिश्चितकालका लागि स्थगित भएको छ । राष्ट्रिय खेलकुद परिषद् (राखेप) ले कोरोना भाइरसको संक्रमणबाट बच्न प्रतियोगिता रोक्न निर्देशन दिएको थियो । सोअनुसार प्रतियोगिता स्थगित गरिएको आयोजकले बिहीवार एक विज्ञप्ति जारी गर्दै जानकारी दिएको छ । इपीएलको नयाँ मिति उपयुक्त समयमा सार्वजनिक गरिने आयोजकले जनाएको छ । इपीएलका कार्यकारी निर्देशक आमिर अख्तरले कोरोनाको संक्रमणको जोखिमलाई मध्यनजर गर्दै लिग अनिश्चितकालका स्थगित गरिएको जानकारी दिए । इपीएलका लागि टेष्ट राष्ट्रका चर्चित स्टार खेलाडी अनुबन्धित भएका थिए । नेपाली राष्ट्रिय टिम र प्रतियोगिता खेल्नका लागि अनुबन्ध भएका खेलाडीलाई मिल्ने गरि प्रतियोगिताको अर्को मिति तय गरिने बताइएको छ ।

काठमाडौंः अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट परिषद् (आइसीसी) ले जारी गरेको टी–२० क्रिकेटको नयाँ वरियतामा नेपाल १२ औं स्थानमा रहेको छ । तालिकाको शीर्षमा पाकिस्तान छ । त्यसपछि क्रमशः अस्ट्रेलिया, इङ्ल्याण्ड, दक्षिण अफ्रीका, भारत, न्यूजिल्याण्ड, अफगानिस्तान, श्रीलंका र बंगलादेश रहेका छन् । नेपाल यस सूचीमा स्कटल्याण्ड, आयरल्याण्ड, यूएई, नेदरल्यान्ड्स र ओमानभन्दा माथि छ । एकदिवसीय वरियतामा नेपाल १७ औं स्थानमा शनिबार नै सार्वजनिक एकदिवसीय क्रिकेटको नयाँ वरियता क्रममा नेपाल एक स्थान माथि उक्लिएको छ । यसअघि सूचीमा १८ औं स्थानमा रहेको नेपाल शनिबार सार्वजनिक सूचीमा एक स्थान उक्लिएर १७ औँ स्थानमा झरेको छ। गत वर्षमात्र नेपालले एकदिवसीय क्रिकेट खेल्ने १६ औँ राष्ट्रको रूपमा मान्यता प्राप्त गरेको थियो । विश्वकप छनौटमा खराब प्रदर्शन गरे यता भने नेपालको वरियताक्रम लगातार ओरालो झर्ने क्रममा रहेको छ । आइसीसीको सूचीको शीर्षमा इङ्ल्याण्ड कायम रहेको छ भने दोस्रो स्थानमा भारत रहेको छ । सन् २०१९ को एकदिवसीय क्रिकेट विश्वकपको उप विजेता न्यूजिल्याण्ड तेस्रो र अस्ट्रेलिया चौथो स्थानमा रहेका छन्। सूचीको शीर्ष १० मा पर्ने टीमहरूमा दक्षिण अफ्रिका, पाकिस्तान, बंगलादेश, श्रीलंका, वेस्टइन्डिज र अफगानिस्तान क्रमशः पाँचौ, छैठौं, सातौं, आठौँ, नवौं र दशौँ स्थानमा रहेका छन्। सूचीमा आयरल्याण्ड, जिम्बाब्वे, स्कटल्याण्ड, युएसए र ओमान क्रमशः ११ औं, १२औं, १३औ, १४ औं, १५ औं र १६ औं स्थानमा नेपालभन्दा माथि छन् भने नामिबिया र यूएई क्रमशः १८ औं र १९ औं स्थानमा रहेका छन् ।

धनगढीः जिल्ला अदालत कैलालीका श्रेस्तेदार भुवन गिरीविरुद्ध पक्राउ पुर्जी जारी भएको छ । गिरीलाई आफ्नो श्रीमान बताउने एक महिलाले जबर्जस्ती गर्भपतन गराएको भन्दै बुधबार जिल्ला प्रहरी कार्यालय केलालीमा उजुरी दिएकी थिइन् । नेपालगञ्जकी ती महिलाले दिएको उजुरीमा गिरीसँग दुई वर्षअघि विवाह गरेको तर उनले इच्छाविपरित यौन सम्पर्क गरेको र गर्भ बसेपछि जबर्जस्ती गर्भपतन गर्न लगाएको आरोप लगाइएको छ । साथै, गिरीको पहिलो विवाहबारे आफूलाई जानकारी नै नभएको र झुक्याएर विवाह गरेको दावी ती महिलाको छ । उजुरीपछि शुक्रबार अदालतले श्रेस्तेदारविरुद्ध पक्राउ पुर्जी जारी गरेको कैलालीका प्रहरी नायब उपरीक्षक दक्षकुमार बस्नेतले जानकारी दिए । पक्राउ पुर्जी जारीपछि फरार रहेका गिरीको प्रहरीले खोजी सुरु गरेको छ । महिलाको नाम प्रहरीले गोप्य राखेको छ ।

हरियाणा, भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले भारतबाट पाकिस्तानतर्फ बग्ने नदीको पानी रोक्ने घोषणा गरेका छन् । हरियाणामा आयोजित एक चुनावी सभालाई सम्बोधन गर्दै भारतीय प्रधानमन्त्री मोदीले पाकिस्तानका विरुद्ध पानीमा सर्जिकल स्ट्राइक गर्ने घोषणा गरेका हुन । पानी रोक्ने विषयमा काम भइरहेको र छिट्टै नै त्यहाँ गइरहेको पानी रोकिने उनले बताए । पाकिस्तानतर्फ हरियाणा, पञ्जाब र राजस्थानबाट नदीहरु बग्ने गर्दछन् । जम्मु कश्मिरको आतंकवादको चर्चा गर्दै मोदीले यो युद्द कति लामो जाने हो ? भनेर प्रश्न समेत गरे । हिन्दुस्तान र हरियाणाका किसानको हकको पानी ७० वर्षदेखि पाकिस्तान गइरहेको बताउँदै मोदीले अब पानी रोकिने बताए । “यो पानी अब तपाईको मोदीले रोक्नेछ र तपाईको घरसम्म ल्याउने छ । उनले दादरी सभामा भने, “यो पानीमा हिन्दुस्तानको हक छ र यो रोक्ने दिशामा काम भइरहेको छ । छिट्टै नै पाकिस्तान गइरहेका हाम्रा नदीको पानी किसानहरुलाई पाइनेछ । भारतले जम्मु र कश्मिरलाई संविधानले दिएको विशेष दर्जा खोसेपछि अहिले पाकिस्तानसँग सम्बन्ध तनावपूर्ण बनेको छ । यसअघि पाकिस्तानले आफ्नो आकाश मार्ग भारतका लागि प्रतिबन्ध लगाएको छ । भारतले पानी रोक्ने घोषणाले पाकिस्तानमा ठूलो प्रभाव पर्ने छ । कतिपयले यसले वार्ता र संवादको बाटो पूर्णरुपमा बन्द हुने र युद्दको परिस्थिति झन नजिक आउने विश्लेषण समेत गरेका छन् ।

काठमाडौंः सोमबार पनि नेपाली बजारमा सुनको मूल्य घटेको छ । आइतबार ७० हजार १ सय रुपैयाँमा बारोबार भएको सुन आज प्रतितोला ७० हजार रुपैयाँमा कारोबार भइरहेको नेपाल चुनजाँदी महासंघले जनाएको छ । महासंघका अनुसार आज तेजावी सुन प्रतितोला ६९ हजार ७ सय रुपैयाँमा कारोबार भइरहेको छ । आइतबार तेजावी सुन प्रतितोला ६९ हजार ८ सय रुपैयाँ पुगेको थियो । चाँदीको भाऊ भने स्थिर रहेको छ । आइतबार प्रतितोला ८ सय ४५ रुपैयाँमा कारोबार भएको चाँदी आज पनि त्यहीँ मूल्यमा कारोबार भइरहेको महांसघले जनाएको छ ।

काठमाडौंः नेपाली बजारमा शुक्रबार सुनको मूल्य स्थिर रहेको छ । नेपाल सुनचाँदी कारोबार व्यवसायी महासंघका अनुसार आज पनि प्रतितोला ७० हजार ९ सय रुपैयाँमा कारोबार भइरहेको छ । बिहीबार पनि त्यही मूल्यमा सुन कारोबार भएको थियो । यस्तै तेजाबी सुन पनि आज बिहीबारकै मूल्य ७० हजार ६ सय रुपैयाँमा कारोबार भइरहेको छ । बिहीबार प्रतितोला ८ सय ५० रुपैयाँ पुगेको चाँदीको भाऊ आज पनि त्यहिँ मूल्यमा कारोबार भइरहेको छ ।

काठमाडौं– चिनियाँ राष्ट्रपति शी जिनपिङको भ्रमण तयारीका लागि बेइजिङबाट विशेष टोली काठमाडौं आएको छ। बोइङ ७४७–८०० विमानमार्फत् चिनियाँ विशेष टोली अनुगमनका लागि काठमाडौं आएको हो। विशेष टोली दिउँसो पौने २ बजे काठमाडौं उत्रिएसँगै २ घण्टाका लागि विमानस्थल बन्द गरिएको छ। आवश्यक सुरक्षा तयारीको अनुगमन र नेपाली अधिकारीहरुसँग परामर्शका लागि टोली काठमाडौं आएको हो। टोली अवतरण गरेसँगै विमानस्थल बन्द गरिएको विमानस्थल सुरक्षा प्रहरीका एक अधिकृतले जानकारी दिएका छन्। विमानस्थल प्रशासनका अनुसार त्रिभुवन विमानस्थलको सानो रनवेमा ठूलो विमान अवतरण गरेकाले अन्य विमानलाई अवतरण र उडानमा २ घण्टा रोकिएको हो ।

काठमाडौं, भारतीय क्रिकेट टीमका निकै चर्चित युवा खेलाडी हुन ऋषभ पन्त । ब्याटिङमा एकनासको लय नभएपनि उनले कैयन उत्कृष्ट खेल खेलेका छन् । आज पनि ऋषभ पन्त (यो समाचार तपाई एभरेष्ट दैनिक डटकममा पढ्दै हुनुहुन्छ) दक्षिण अफ्रिकाविरुद्दको टी–२० खेल खेलिरहेका छन् । ऋषभ पन्त अहिले २२ वर्ष पुगे । उनी भारतको उत्तराखण्ड निवासी हुन । यही बीचमा ऋषभ पन्तको चर्चा उनकी प्रेमिकाका कारण पनि भएको छ । गत जनवरीमा उनले पहिलोपटक आफ्नो प्रेमलाई सार्वजनिक गरेका थिए । को हुन त ऋषभकी प्रेमिका ? ऋषभ पन्तकी सुन्दर प्रेमिका अहिले १९ वर्षकी भइन । उनको नाम इशा नेगी हो । उनी पनि ऋषभ जस्तै उत्तराखण्ड निवासी नै हुन । ऋषभ पन्त ब्राम्हण परिवारका हुन भने इशाा भने क्षत्रि परिवारबाट हुन । इशाको हाइट ५ फिट ३ इन्च रहेको छ । उनको तौल अनुमानित ५० किलो छ । उनको आँखा ब्राउन रहेको छ भने कपाल पुरै कालो देखिन्छ । कमर भने जम्मा २६ इन्च छ । पढाईमा निकै अब्बल रहेकी इशाले इन्टेरियर डिजाइनिङमा काम गर्छिन । उनले देहरादुधनको जेसस एण्ड मेरी स्कूलबाट हाइस्कूल गरेकी हुन । यसैगरी उनले दिल्लीको एमिटी कलेजबाट अंग्रेजीमा बिए गरेकी छिन् । कलेजन पढ्दै गर्दा उनले इन्टेरियर डेकोरेसन गर्न थालेकी हुन । अहिले उनी परिवारकै साथमा व्यापारमा सघाए गरिरहेकी छिन् । देहरादूनमा फेब एक्स इन्जिनियरिङ नाम गरेको व्यवसाय रहेको छ । इशाका बारेमा थप कुरा मन पर्ने कलाकारः अमिर खान, वरुण धवन नायिकाः कट्रिना कैफ फिल्मः क्वीन, धूम ३, २ स्टेट्स, हाइवे, ट्विलाइट, द ह्याङओभर, द प्रिन्सेज डायरी गायकः अर्जित सिंह, टेलर स्विफ्ट, माइकल ज्याक्सन, जष्टिन बाइबर र केट पेरी पुस्तकः भेम्पाईर, मेन बिहाइन्ड द मिरर अचम्म त के छ भने ऋषभलाई माया गर्ने इशाको मनपर्ने क्रिकेटर भने बिराट कोहली हुन ।  

काठमाडौंः मंगलबार सुनको मुल्य यथावत छ । नेपाल सुनचाँदी व्यवसायी राष्ट्रिय महासंघका अनुसार मंगलबार सुनको मुल्य प्रतितोला ७१ हजार ३ सय तोकिएको छ । सोमबार पनि सुनको मुल्य प्रतितोला ७१ हजार ३ सय नै थियो । महासंघका तेजावी सुन र चाँदीको मुल्य पनि बढेको छैन । तेजावी सुन प्रतितोला ७१ हजार तथा चाँदी प्रतितोला ८ सय ६५ रुपैयाँमा कारोबार भइरहेको छ । सोमबार पनि तेजावी सुनको मूल्य प्रतितोला ७१ हजार तथा चाँदीको मुल्य प्रतितोला ८ सय ६५ रुपैयाँ थियो ।

काठमाडौं :  शुक्रबार १४ सय रुपैयाँले सुनको मूल्य घटेको छ । बिहीबार सुनको मूल्य प्रतितोला ७३ हजार ४ सय रहेको थियो । शुक्रबार सुनको मूल्य तोलाको ७२ हजार रुपैयाँमा कारोबार भइरहेको नेपाल सुनचाँदी व्यवसायी महासंघले जानकारी दिएको छ । यस्तै तेजावी सुन शुक्रबार प्रतितोला ७१ हजार ७ सयमा कारोबार भइरहेको छ ।

डा‍. दिनेश धरेल । तपाईं तीन–चार वर्षको बच्चालाई सुत्ने बेला खेलौना राख्न वा भिडियो बन्द गर्न भन्नुहुन्छ, ऊ मान्दैन । त्यतिबेला के गर्नुहुन्छ ? जब बच्चा गृहकार्य गर्न वा पढ्नको सट्टा खेल्नमात्र खोज्छ र कुनै दिन स्कुलमा शिक्षकको पिटाइ पनि खान्छ भन्ने सुन्नुहुन्छ, कस्तो महसुस गर्नुहुन्छ ? कहिले खान नमानेर, कुनै चिज मागेर र अझ कहिले त अरू बच्चासँंग झगडा गरेर दिक्क बनाएको बेला उसलाई अनुशासनमा राख्न तपाईंले अनेक उपाय लगाउने गर्नुभएकै होला । बच्चाले भनेको किन मान्दैन भन्ने सोच्नुभएको छ ? तपाईं ऊ खेलिरहेको ठाउँमा गएर माया गरेर अँगालो मार्नुस् र भन्नुस् कि ‘तिमीलाई खेल्न मज्जा आइरहेको मलाई थाहा छ, तर खाना तयार छ, सेलाउँछ, पहिला खान खाऊ अनि खेल्ने, बरु म पनि सँंगै खेल्छु ।’ यसो गर्दा उसले खेल्न नपाउनुको कारण तपाईंलाई ठान्दैन । एक–दुई वर्षसम्म बच्चा तपाईंसंँग निर्भर हुने गथ्र्याे । उमेर बढ्दै गएपछि उसको आफ्नोपन बढ्दै जान्छ, अनि स्वतन्त्रतामा आनन्दित र अझ बढी सुरक्षित महसुस गर्न थाल्छ । केही हदसम्म उसमा विद्रोही भावना पनि आइसकेको हुन्छ । अझ महत्त्वपूर्ण कुरा त ऊ आफ्नो संवेगलाई नियन्त्रण गर्न बल्ल सिक्न थालेको हुन्छ । त्यसका लागि समय लाग्छ र निरन्तर अभ्यास पनि चाहिन्छ । बच्चाले भनेको नमान्दा हामीलाई रिस उठ्न सक्छ । कहिलेकाहीं त हामी रिस नियन्त्रण गर्न सक्दैनौं र बच्चालाई सजाय दिन्छौं । यो राम्रो हैन भन्ने हामीलाई थाहा छ । के गर्न सक्छौं त यस्ता जिद्दी बच्चालाई ? पहिलो कुरा त हामीले यस्तो किन भएको हो भन्ने बुझ्नुपर्‍यो । उदाहरणका लागि बच्चालाई खाना खान बोलाउनुभयो, तर ऊ आउनै मान्दैन । जबर्जस्ती तानेर वा गाली गरेर ल्याउनुभयो भने ऊ रुन्छ । एक पटक आफूलाई उसको ठाउँमा राखेर हेर्नुस् त । ऊ खेलिरहेको छ र उसलाई त्यो कुरा मन परिरहेको छ । तपाईं ऊ खेलिरहेको ठाउँमा गएर माया गरेर अँगालो मार्नुस् र भन्नुस् कि ‘तिमीलाई खेल्न मज्जा आइरहेको मलाई थाहा छ, तर खाना तयार छ, सेलाउँछ, पहिला खान खाऊ अनि खेल्ने, बरु म पनि सँंगै खेल्छु ।’ यसो गर्दा उसले खेल्न नपाउनुको कारण तपाईंलाई ठान्दैन । बरु तपाईं उसको पक्षमा हुनुहुन्छ भन्ने सोच्छ । उसलाई नरिसाइकनै खेल्न छुटाउनुहोस् र खाना खाने टेबलमा भने अवश्य ल्याउनुहोस् । अनुशासन भनेको बच्चालाई नियन्त्रणमा राख्नु हैन, बरु बच्चाले आफैलाई नियन्त्रणमा राख्न सिक्नु हो । फेरि बच्चाको समय र हाम्रो समय एउटै हैन । उसले सोच्ने तरिका र हामीले सोच्ने तरिका पनि एउटै नहुन सक्छ । दोस्रो तरिका भनेको कुनै पनि कुराको निश्चित सीमा तोकिदिनु हो । बच्चालाई कुन कुरा गर्नुपर्छ र कुन कुरा कुनै हालतमा गर्नुहुन्न भन्ने थाहा दिनुपर्छ । वास्तवमा उनीहरूलाइ यस्तो सीमारेखा तोकिदिएको मन पनि पर्छ । उदाहरणका लागि सडकमा बाटो काट्दा उसले तपाईंको हात समात्नैपर्छ भन्नुहोस् । उसको साथीले खेलौना खोसिदियो भने पिटेर लिने हैन, मेरो खेलौना देऊ भनेर मागेर लिनपर्छ भन्नुहोस् । उसको एकदमै मनपर्ने खेलौना उसलाई जतिखेर पनि चाहिन्छ भने खास–खास बेलामात्र लिन पाउने नियम बनाएर पालना गराउनुहोस्, नकि रिसाएर खोसिदिने । कहिलेकाहीं उनीहरूलाई सीमा तोकिदिए वा नियम बनाए अनुसार पालना गराउन सकिँदैन । यस्तो बेला कुनै समाधान खोज्नुपर्छ । जस्तै– तपाईंको चार वर्षको छोरोले एक वर्षकी छोरीलाई जति गरे पनि पिट्न छोडेन । सम्भवत: ऊ बहिनीको कारण आफूले आमाको समय नपाएर बहिनीलाई पिट्दैछ होला । उसलाई बहिनीलाई खुवाउने वा कपडा लगाइदिने काममा आफूसंँगै संलग्न गराउन सक्नुहुन्छ । अनि सकेसम्म उसका लागि पनि विशेष समय निकाल्नुपर्ने हुन्छ । बरु शान्त भएर रिस उठेको बेला के गर्नुपर्छ भन्ने उदाहरण देखाउनुहोस् । सजाय दिँदा केही बेरका लागि डराएर पनि उसले राम्रो गरेजस्तो देखाउला वा नराम्रो नगर्ला । तर बच्चाले मनपरेर वा आफूलाई खुसी लाग्ने भएकोले कुनै कुरा गर्छ भने त्यो दिगो हुन्छ । हाम्रो प्रयास बच्चालाई सकारात्मक व्यवहार प्रोत्साहन गर्नेतिरै केन्द्रित हुनुपर्छ । बच्चालाई अनुशासनमा राख्ने अर्को तरिका भनेको राम्रो व्यवहारलाई प्रोत्साहन गर्नु हो । तपाईंले उसले नराम्रो गरेको बेलामात्र समात्ने नगरेर केही राम्रो गरेको कुरा याद गरेर त्यसका लागि स्याबासी दिने गर्नुभएको छ भने उसले राम्रो बानीलाई अंँगाल्न थाल्छ । जस्तो कि उसले साथीलाई केही कुरा दिइरहेको देख्नुभयो भने यसरी नै मिलेर खेल्नुपर्छ है भन्नुस् । ऊ खेलौना साटासाट गर्न झन् खुसी हुनथाल्छ । त्यस्तै बच्चाले कुनै गल्ती गरेको बेला ऊ आफै नराम्रो मानिरहेको हुन्छ । यस्तो बेला उसलाई तुरुन्तै गाली नगर्नुस् । बरु शान्त भएर रिस उठेको बेला के गर्नुपर्छ भन्ने उदाहरण देखाउनुहोस् । सजाय दिँदा केही बेरका लागि डराएर पनि उसले राम्रो गरेजस्तो देखाउला वा नराम्रो नगर्ला । तर बच्चाले मनपरेर वा आफूलाई खुसी लाग्ने भएकोले कुनै कुरा गर्छ भने त्यो दिगो हुन्छ । हाम्रो प्रयास बच्चालाई सकारात्मक व्यवहार प्रोत्साहन गर्नेतिरै केन्द्रित हुनुपर्छ । तपाईंले बच्चाले भनेको मानेन भन्ने सोचेको कुरा कतै उसले सिकेकै पो छैन कि ? अनुशासन भनेको बच्चालाई नियन्त्रणमा राख्नु हैन, बरु बच्चाले आफैलाई नियन्त्रणमा राख्न सिक्नु हो । फेरि बच्चाको समय र हाम्रो समय एउटै हैन । उसले सोच्ने तरिका र हामीले सोच्ने तरिका पनि एउटै नहुन सक्छ । जब हामी बच्चालाई आफै केही कुरा रोज्ने वा आफ्नो इच्छाले कुनै राम्रो काम गर्ने अवसर दिन्छौं, उसले आफ्नो नियन्त्रित वातावरणमा केही आफ्नोपन वा स्वतन्त्रता महसुस गर्न पाउँछ । जस्तै– बच्चाले कोठाभित्रै बल खेलेर टिभी भएतिर हान्दैछ भने कोठामा बल नखेल भन्नुको सट्टा बाहिर गएर एकछिन सँंगै खेलिदिनुस् । अनि उसले बल खेल्न बाहिर जानुपर्छ भन्ने सिक्छ । कहिलेकाहीं उसलाई जित्न पनि छोडिदिनुपर्छ । जस्तो कि कुनै दिन उसले रातो ट्राउजरसंँग निलो धर्का भएको सेतो टिसर्ट नै लगाउन झगडा गर्दैछ भने लगाउन दिनुहोस् । कुन कुरामा कडाइ गर्ने र कुन कुरा स्वतन्त्र छोडिदिने भन्ने विचार गर्नुपर्छ । अनुशासन सिकाउँदै गर्दा बच्चाको उमेर र उसको क्षमता सधंै मनन गर्नुपर्छ । बच्चालाई कुनै सीप सिक्न समय लाग्छ र तपाईंको अलिकति मिहिनेत पनि । जथाभावी दिसापिसाब गर्‍यो भनेर रिसाउनु वा गाली गर्नुभन्दा उसलाई सही समयमा सही तरिकाले ट्वाइलेट जान अभ्यस्त गराउनुपर्छ । तपाईंले बच्चाले भनेको मानेन भन्ने सोचेको कुरा कतै उसले सिकेकै पो छैन कि ? अनुशासन भनेको बच्चालाई नियन्त्रणमा राख्नु हैन, बरु बच्चाले आफैलाई नियन्त्रणमा राख्न सिक्नु हो । फेरि बच्चाको समय र हाम्रो समय एउटै हैन । उसले सोच्ने तरिका र हामीले सोच्ने तरिका पनि एउटै नहुन सक्छ । उसलाई समय दिनुपर्छ, माया गरेर ढाडस दिँदै सिकाउनुपर्छ र जिद्दी गर्दैमा सबै कुरा पाइन्छ भन्ने सोचाइ आउनबाट पनि बचाउनुपर्छ । कान्तिपुर दैनिकबाट लिइएकाे हाे ।