देशभर ढाका टोपी दिवस यसरी मनाइयो (फोटोहरु)
काठमाडौं, पुस १७ ।
युवती ढाका टोपी लगाएर सेल्फी खिँच्दै
एघारौँ राष्ट्रिय टोपी दिवसको उपलक्ष्यमा हनुमानढोका परिसरमा उपस्थित भएका युवती ढाका टोपी लगाएर सेल्फी खिँच्दै ।
टोपी लगाएर सामूहिक तस्वीर खिचाउँदै
एघारौं राष्ट्रिय टोपी दिवसको उपलक्ष्यमा हनुमानढोका परिसरमा उपस्थित भएका युवायुवती ढाका टोपी लगाएर सामूहिक तस्वीर खिचाउँदै ।
टोपी दिवस
राष्ट्रिय टोपी दिवसको अवसरमा “पुर्खाको रगत र पसिनाले जोगाएको मेरो देश नेपाली टोपीले आफ्रनै पहिचान बनाएको मेरो देश” लेखेको व्यानर र टोपी लगाएका पदमोदय पब्लिक नमुना उच्च माध्यमिक विद्यालयका विद्यार्थी ।
तस्वीरः रासस
नेपाली चेली अमेरिकाको पार्क एण्ड लिजर सर्भिसको बोर्ड सदस्य
काठमाडौं । अध्ययनका लागि अमेरिका पुगेकी नेपाली मूलकी इशा शर्मा टेक्सस राज्यस्थित युलेस सहरको पार्क एण्ड लिजर सर्भिसको बोर्ड सदस्यमा मनोनीत भएकी छन् । दुई वर्षका लागि शर्मालाई युलेस सहरकी मेयर लिण्डा मार्टिनले अक्टोबर २४ माबोर्ड सदस्यमा मनोनयन गरेकी हुन्। उनको मनोनयनलाई युलेस नगरको बोर्डले अनुमोदन गरिसकेको छ। शर्माले सन् २०१० मा युनिभर्सिटी अफ न्यू ओर्लियन्सबाट राजनीतिशास्त्रमा स्नातक गरेकी छिन् भने लुजियना स्टेट युनिभर्सिटीबाट मानव संसाधन तथा नेतृत्व विकास विषयमा स्नातकोत्तर गरेकी छिन्। शर्मा बोर्ड सदस्य मनोनीत भएपछि त्यहाँ बस्ने नेपाली समुदाय खुसी भएको टेक्ससबाट सञ्चालन हुँदै आएको अनलाइन हिमालयखबरले उल्लेख गरेको छ। नेपाली समुदायकी अगुवा प्रभात दीक्षितले खुसी हुँदै भनेका छन्, ‘हाम्रो लागि यो खुसीको कुरा हो। अब हामी अगाडि बढ्नुपर्छ।’ शर्मा सपरिवार युलेसमा बस्दै आएकी छन्। -देशसञ्चारबाट
गायिका प्रशन्ना पाण्डेको ‘फूलमा देख्छु तिमी नै, जुनमा देख्छु तिमी नै’ गीत सार्वजनिक (भिडियोसहित)
काठमाडौँ, असोज २३ । दशैँको पूर्वसन्ध्यामा उदियमान गायिका प्रशन्ना पाण्डे नयाँ सांगीतिक कोशेली लिएर प्रस्तुत भएकी छिन् । नेपाली गजल गायनमा स्थापित वरिष्ठ गायक आनन्द कार्कीसँगको युगल गायनमा उनी प्रस्तुत भएकी हुन् । आधुनिक, पप र ट्राभल गरी दर्जनौ गीतमा आफ्नो स्वरको जादु देखाइसकेकी गायिका पाण्डे लाखौँ दर्शक श्रोताको मनमा बस्न सफल छन्। हालै नेशनल क्यापिटल अवार्डबाट सम्मानित समेत भएकी उनले दसैंको अवसरमा ‘फूलमा देख्छु तिमीनै, जुनमा देख्छु तिमीनै’ बोलको गीत कोशेली ल्याएकी हुन् । गोबिन्द प्रसाद उपाध्यायको शब्द, सन्तोष श्रेष्ठको संगीत रहेको गीतमा संगीत संयोजन भने विकाश वाइवाले गरेका छन् । म्युजिक भिडियोमा नयाँ मोडेल कुमार रेग्मीलाई अभिनयमा चर्चित मोडेल रिमा बिश्वकर्माले साथ दिएकी छिन् । भिडियोको निर्देशन युवा निर्देशक निकेश खड्काले गरेका हुन् भने भिडियो सम्पादन बिकाश धमलाले गरेका छन् । हेर्नुहोस् भिडियो–
अब सेञ्चुरी बैंकका ग्राहकले सुमेरु अस्पतालमा १० प्रतिशत छुट पाउने
काठमाडौं, असोज १९ । सेञ्चुरी कमर्सियल बैंक र धापाखेल, ललितपुरस्थित सुमेरु अस्पताल प्रालिबीच विभिन्न सेवा सुविधामा दिइने छुट सम्बन्धि सम्झौता भएको छ । बैंकले आफ्ना क्रेडिट र डेबिट कार्ड ग्राहकहरु तथा शयेरधनिहरुलाई सहुलियत प्रदान गर्ने सम्झौता गरेको छ । सम्झौता अनुसार बैंकको क्रेडिट र डेबिट कार्ड ग्राहकहरु तथा बैंकका शयेरधनिहरुले अस्पतालको ओपीडी लगाएत सम्पूर्ण सेवामा १० प्रतिशतसम्म छुट साथै औषधीमा ८ प्रतिशतसम्म छुट पाउनेछन् । उक्त सम्झौतापत्रमा बैंकका प्रमुख बजार अधिकृत रन्जन खड्का र सुमेरु अस्पताल प्रालिका अस्पताल निर्देशक दिलीप डंगोलले हस्ताक्षर गरेका छन् ।
कविताः ‘प्रेम अनि संभोग’
जसरी दिन र रातको सम्बन्ध छ त्यस्तो सम्बन्ध, जहाँ दिनको उपस्थितिमा रात बिलिन हुन्छ र रात आउँदै गर्दा दिन ढल्दै जान्छ । कस्तो अटुट सम्बन्ध अनबरत सम्बन्ध… जुन एकपछी अर्को निश्चित छ ।। जसरी जन्म र मृत्युको सम्बन्ध त्यस्तो सम्बन्ध, जब कोही जन्मिन्छ त जन्मसँगै मृत्यु सङै जोडिएर आएको छ… हो त्यसरी नै, प्रेम र संभोग त्यस्तै उस्तै होलान दिन र रात अनि जन्म र मृत्युसँगै हो प्रेम दिन हो जहाँ बिहानीजस्तै हरेक आशाहरु लिएर आउँछन् र जन्मजस्तै जहाँ सुनौला भोलिहरुका टुसा जागृत हुन्छन् र संभोग रातजस्तै जुन एकदम नितान्त हुन्छ सुनसान हुन्छ तर अन्तरालमा खलबली मचाइरहेको हुन्छ र मृत्युजस्तै जुन निश्चित छ तर भरोशीत छैन निश्चित छैन तर अमान्य छैन … जब प्रेमसँग संभोग जोडिएको हुन्छ त प्रेम दिन जस्तै बिलिन भएर जाने छ र मृत्युपछिको अस्तित्वहिन जन्मझै निरीह हुने छ र सायद त्यही समय नै भावनात्मक प्रेमको भ्रुणहत्या भएको हुनेछ…
खस क्षत्री सेवा समाज कतारको आठौं स्थापना दिवस सम्पन्न
दोहा ,असार २९।खस क्षत्री सेवा समाज कतारको आठौं स्थापना दिवस दोहा स्थित एक होट्लमा शुक्रबार सम्पन्न भएको छ । समाजको आठौं स्थापना दिवस अन्तरक्रिया तथा बिबिध सास्कृतिक कार्यक्रम सहित शालीमार दरबार रेस्टुरेन्टमा सम्पन्न भएको हो। कार्यक्रमको उद्घाटन खस क्षत्री सेवा समाजका प्रमुख संरक्षक एवं कार्यक्रमका प्रमुख अतिथि टिबि कार्की, संरक्षक हंसराज ढकाल लगाएत अतिथिले ब्यानर अनावरण, दिप प्रज्वलन तथा केक काटेर भएको थियो । कार्यक्रमको उद्घाटन गर्दै समाजका प्रमुख संरक्षक टिबि कार्कीले खस क्षत्री सेबा समाज कतार बिसुद्द सामाजिक संस्था रहेकोले कोहि समुदायको विरुद्ध नभइ नेपाली बिचको आपसी एकता लागि गठन भएको बताए । खस क्षत्री सेवा समाजको आवश्यकता अझै रहेको भन्दै खत्रीले सम्पुर्ण सामाजिक संघसंस्था बिच समन्वय गरि निरन्तर समाज सेवामा लागि रहने बताए। स्थापना दिवसका अवसरमा आयोजित अन्तरक्रिया कार्यक्रममा समाजको स्थापना उदेश्य, समाजमा क्षत्रीको भुमिका बारे समाजका प्रमुख संरक्षक टिबि कार्की,समाजको कार्ययोजना र प्रगति बारे समाजका संरक्षक हंसराज ढकाल , कतारमा नेपाली ब्याबसायिको अबसर र चुनौतीका बारे संस्थापक सल्लाहकार सागर नेपालले र खस क्षत्रीहरुको इतिहास को बारेमा समाजका सल्लाहकार निगम कार्कीले प्रशिक्षण प्रदान गरेका थिए । समाजका अध्यक्ष खगेन्द्र कार्कीको अध्यक्षता मा सम्पन्न कार्यक्रममा संस्थापक उपाध्यक्ष पुर्ण केसि, सल्लाहकार तेज कटुवाल, भोजपुर सेवा समाजका अध्यक्ष गोपाल बस्नेत, प्रबासि कटुवाल बन्दु सेवा समाजका अध्यक्ष गोपाल कटुवाल लगाएतले सुभकामना मन्तव्य राखेका थिए। सो अवसरमा समाजका सल्लाहकार संयोजक रेशम बस्नेतले कविता बाचन गरेका थिए भने समाजका कार्यसमिति सदस्य भरत केसी लगाएत दाङ देउखुरी सेबा समाजको सास्कृतिक बिभागका कलाकारहरुले विभिन्न गित, नृत्य तथा हास्य प्रसन प्रस्तुति गरेका थिए। खस क्षत्री सेवा समाजका उपाध्यक्ष बिश्व बन्दु थापाले स्वागत गरेको कार्यक्रम महासचिव रामजि खत्रीको संचालनमा सम्पन्न भएको समाजका प्रवक्ता सन्तोष क्षत्रीले बताए।
OMG! विश्वकपको सटीक भविष्यवाणी गर्ने विरालोको मृत्यु
बेइजिङ, असार २१ । रसियामा जारी विश्वकप फूटबलको छ वटा खेलको सटीक भविष्यवाणी गर्ने विरालोको मृत्यु भएको छ । विरालोको मृत्युपछि अहिले सामाजिक सञ्जालमा संनाटा छाएको छ । सुन्तला रंगको विरालोको मुखमा खानाको दुईवटा बाउल राखिन्थ्यो । जसको पठाडि विश्वकप खेली रहेका दुईवटा टीमको झण्डा अंकित हुन्थ्यो । उसले जुन देशको झण्डा अंकित भएको भाँडोको खाना खान्थ्यो सो देशको टीमले जितेर थियो । उसले ६ वटा खेलको सटीक भविष्यवाणी गेरको थियो । र चीनमा सो विरालो निकै लोकप्रिय भएको थियो । प्यालेस म्युजियमले चीनको वेइबो (ट्विटर जैसा प्लेटफर्म) मा उसको अकाउण्ट पनि बनाइदिएको थियो । अर्जेन्टिना र नाइजेरियाबीच भएको खेलको भविष्यवाणी उसेको अन्तिम थियो । म्यूजियमले भनेको छ, ‘विरालो विमारी थियो सोमबार उसको मृत्यु भयो ।’ यसपछि वेइबोमा १० हजार भन्दा धेरै प्रतिक्रिया (कमेन्ट) आएको छन् ।
कम्युनिष्टका लागि बहुमत कमिलाको प्वाख पलाएजस्तै : उपसभापति निधि
काठमाडौं, जेठ २० । नेपाली कांग्रेसका उपसभापति विमलेन्द्र निधिले कम्युनिष्ट बिचारधारा पतनको दिशातिर उन्मुख हुुदै गएको बताउनु भएको छ । नेपालमा कम्युनिष्ट पार्टीले गत निर्बाचनमा पाएको सफलतालाई उपसभापति निधिले मर्ने बेलामा कमिलाको प्वाख पलाएजस्तो भएको टिप्पणी गर्नुभयो । उहाँले भन्नुुभयो, ‘जसरी मर्ने बेलामा कमिलाको प्वाख पलाउछ त्यसैगरी समाप्त हुने बेलामा नेपालमा कम्युनिष्ट सरकार गठन भएको छ ।’ बन वातावरण श्रमिक संघको दोस्रो केन्द्रीय महाधिबेशनको आज राजधानीमा उद्घाटन गर्दै उहाले बिचारधाराको परिबर्तनसंगै कम्युनिष्ट शासन पनि पतनको दिशातिर उन्मुख भएको उल्लेख गर्नुभयो । सरकारका १०० दिनको उपलब्धी हेर्दा आश गर्ने कुनै ठाउ बाकी नरहेको उहाको भनाई थियो । सरकारले सय दिनको समय पार्टी मिलाउनमै खर्च गरेको भन्दै पूर्ब उपप्रधानमन्त्री समेत रहेका निधिले भन्नुभयो “ सरकारले संघीयता, समाबेशिता बिरुद्ध सिण्डिकेट खडा गरेको छ ।” रक्सौल र कोराला नाकाबाट काठमाडौंमा रेल गुडाउने कुरा गरेर कम्युनिष्ट सरकारले भारत र चीनको चाकडी गर्नुबाहेक अरु केही काम नगरेको बताउनु भयो । “बर्षौंदेखिको हुलाकी राजमार्ग बनाउने कुरा भारतले होल्ड गरेर राखेको छ”, उपसभापति निधिले भन्नुुभयो“ अब काठमाडौंमा रेल ल्याउने कुरा पनि त्यसैगरी होल्ड गरेर राख्छ ।” त्यसैले अहिलेको सरकारले हुलाकी राजमार्गको काम अगिाडि बढाएन भनेर सोध्नुनर्पेमा त्यसो नगरी चाकडी गरेको टिप्पणी गर्नुभयो । आत्मप्रशंसामा समय खर्च गरेको सरकारका हरेक गतिबिधि अधिनायकबादतर्फ उन्मुुख भएको उपसभापति निधिको भनाई थियो ।
राजपा प्रदेश सरकारबाट नबाहिरिने
काठमाडौं, जेठ १९ । राष्ट्रिय जनता पार्टी (राजपा) ले संघीय समाजवादी फोरम संघर्षको मैदान छाडेर सत्तामा गएको आरोप लगाएको छ । राजपा अध्यक्ष मण्डलका सदस्य राजकिशोर यादवले आफ्नो पार्टी प्रदेश सरकारबाट नबाहिरिने बताए । यादवले भने, ‘उपेन्द्रजीले संविधान संशोधन गर्ने संघर्षको मैदान छाडेर सत्तामा जानुभएको छ । यसैका कारण हामी २ नम्बर प्रदेशबाट बाहिरिने कुनै कुरा छैन । जननताको म्यान्डेटअनुसार गठबन्धन निर्माण गरेका हौं । तर, फोरमको निर्णय र गतिविधिमा धेरै भर पर्छ ।’ यो समाचार कान्तिपुरमा छापिएको छ ।
रमाइलो चुट्किलाः विवाहअघि….
प्रेमीकाले प्रेमिसंगः चन्द्रमा कतिवटा छन् ? प्रेमीः दुर्इवटा प्रिय, एउटा मसँगै छ एउटा आकाशमा्र विवाहपछि… पत्नीः चन्द्रमा कति वटा छन् ? पतिः आखा छैनन्, एउटै हुन्छ्र माथि आकाशमा देख्दिनस, तेरा बाजेले टर्च लाइट बालेर बसेका हुन् र । एजेन्सीको सहयोगबाट
बजारमा सुनचाँदीको भाऊ ह्वात्तै बढ्यो !
काठमाडौं । साताको पाँचौ दिन बिहीबार सुनको मूल्य बढेको छ । आज छापावाला सुन प्रतितोला ५९ हजार एक सय रुपैयाँमा कारोबार भइरहेको छ । बुधबार सुन प्रतितोला ५९ हजार रुपैयाँमा कारोबार भएको थियो । तेजावी सुन ५८ हजार ७०० रुपैयाँमा कारोबार भएको थियो भने बिहीबार सुन प्रतितोला ५८ हजार ८०० रुपैयाँमै कारोबार भइरहेको नेपाली सुनचाँदी व्यवसायी महासंघले जनाएको छ । त्यसैगरी, बुधबार चाँदी प्रतितोला ७६५ रुपैयाँमा कारोबार भएको थियो भने आज पाँच रुपैयाँले बढेर चाँदी प्रतितोला मूल्य ७७० रुपैयाँमा कारोबार भइरहेको जनाएको छ।
लगातार महँगियो सुनचाँदीको मूल्य !
काठमाडौं । साताको सुरुको आइतबार सुनको मूल्य तीन सयले बढेको छ। आज छापावाला सुन तोलामा ५९ हजार रुपैयाँमा कारोबार भइरहेको छ । आइतबार सुन प्रतितोला ५८ हजार ७०० रुपैयाँमा कारोबार भएको थियो । तेजावी सुन ५८ हजार ४०० रुपैयाँमा कारोबार भएको थियो भने आज सुनको मूल्य प्रतितोला ५८ हजार ७०० रुपैयाँमा कारोबार भइरहेको नेपाली सुनचाँदी व्यवसायी महासंघले जनाएको छ । त्यसैगरी, आइतबार चाँदीको मूल्य प्रतितोला ७६० रुपैयाँमा कारोबार भएको थियो भने आज पाँच रुपैयाँले बढेर चाँदीको प्रतितोला मूल्य ७६५ रुपैयाँमै कारोबार भइरहेको छ ।
विश्व पूँजीवादलाई घुँडा टेकाउने पहिलो आन्दोलन
विश्व श्रमिक वर्गको इतिहासमा १ मे १८८६ लाई महत्वपूर्ण दिन मानिन्छ । यसदिन दिनानुदिन शक्तिशाली हुँदै गइरहेको पूँजीवाद विरुद्ध अमेरिकाको शिकागो शहरमा ठुलो संख्यामा मजदूरहरू सडकमा उत्रिए र उनीहरूले प्रत्येक दिन कामको सीमा ८ घण्टामा सीमित राख्नुपर्ने माग गर्दै निर्णायक संघर्षस्वरूप प्रदर्शनमा उत्रिए । हुन त यो कुनै नयाँ माग थिएन । लामो समयदेखि मजदूर संगठनहरू कामको सीमा आठ घण्टामा सीमित राख्न माग गरिराखेका थिए तर उनीहरूको माग सम्बोधन भने हुन सकेको थिएन । तर तत्कालीन समयमा वामपन्थी आन्दोलनको केन्द्र रहेको शिकागो सहरमा भएको यस प्रदर्शनले भने ऐतिहासिक स्वरूप लियो । मजदुरहरूको दयनीय अवस्था कुनै समय मजदुरहरू १६, १८ या २० घण्टा काममा जोतिने गर्थे तर यसका लागि उनीहरूलाई कुनै पनि प्रकर्कोई अतिरिक्त सुविधा दिइन्नथ्यो । अमेरिकामा फ्याक्ट्री प्रणाली सुरु भएपछि सर्वप्रथम १८०६ मा फिलाडेल्फिया राज्यमा आन्दोलन भयो । यो आन्दोलन जुत्ता सिउनेहरूले गरेका थिए । अमेरिकी सरकारले उनीहरूको नाममा मुद्दा दायर गर्यो र सुनुवाईको क्रममा उनीहरूलाई १९-२० घण्टासम्म काम गराइएको तथ्य खुल्न आयो । १८२७ मा संसारको पहिलो ट्रेड युनियनब मानिने ‘म्यकानिक्स युनियन अफ फिलाडेल्फिया’ले काम गर्नु पर्ने समय १० घण्टामा सीमित गर्न आन्दोलन गर्यो । त्यसपछि अनेक युनियनहरू जन्मिए र सबैले कम घण्टा र राम्रो तलबको माग गर्दै समय समयमा आन्दोलन गरे । कसरी जन्म्यो ८ घण्टाको नारा सबैभन्दा पहिले अस्ट्रेलियाको पूर्वाधार उद्योगका श्रमिकहरूले ‘घण्टा कम, ८ घण्टा आराम र ८ घण्टा मनोरंजन’को नारा लगाए । उनीहरूको माग १८५६ मा नै पुरा गरियो । अमेरिकामा भने यो आवाज सबैभन्दा पहिले १८६६ मा ‘नेशनल लेबर यूनियन’को गठनपछि सुनियो । यो माग चर्किंदै गएपछि त्यहाँको संसदले १८६८ मा यसबारे कानुन समेत पारित गर्यो तर त्यो लागू हुन भने सकेन । यही माग राखेर ट्रेड युनियनहरूले संघर्ष चर्काउँदै लगे । १८७७ मा एकपल्ट देशव्यापी हड्ताल पनि भयो । र त्यसै वर्ष ‘द अमेरिकन फेडरेशन अफ लेबर’ नामक ट्रेड यूनियनले ‘नाइट्स ऑफ लेबर’ नामक अर्को ट्रेड यूनियनसँग मिलेर यो माग पुरा नहोउन्जेल संघर्ष जारी राख्ने निर्णय गर्यो । ७अक्टोबर १८८४ मा ‘द अमेरिकन फेडरेशन ऑफ लेबर’ले १ मे १८८६ देखि ‘काम गर्ने समय ८ घण्टामा सीमित राख्ने मागक साथ हड्तालमा उत्रिने फैसला गर्यो । उसले सबै मजदुर संगठनलाई यस आन्दोलनमा भाग लिन अपिल गर्यो र फलस्वरूप शिकागो शहरमा हजारौंको संख्यामा मजदूरहरू जम्मा भए । प्रख्यात लेखक एवम् प्रकाशक अलेक्जेन्डर ट्रेक्टनबर्गले आफ्नो पुस्तक ‘द हिस्ट्री अफ् मे डे’मा लेखेका छन्- “उसो त अमेरिकामा तलब बढाउनु पर्ने माग नै सुरुवाती दिनहरूका हड्तालहरूको प्रचलित माग थियो । तर जब श्रमिकहरूले आफ्ना मागहरूलाई सुत्रवद्ध गर्न थाले उनीहरूले काम गर्नुपर्ने घण्टा घटाउने र संगठित हुन पाउनु पर्ने अधिकारलाई नै केन्द्रमा राखे । श्रमिकहरू माथि शोषण बढ्दै जाँदा उनीहरूलाई अमानवीय रूपमा लादिएका लामा कार्यदिनहरू बढी पट्यारलाग्दा लाग्न थाले र कम गर्नु पर्ने घण्टाहरू सीमित राख्नु पर्ने माग झन् झन् शसक्त हुन थाल्यो । त्यस बेला एउटा श्रमिकलाई दिनमा १४, १६ या १८ घण्टा काम गराउनु सामान्य मानिन्थ्यो ।” यस्ता हड्तालहरू सामान्यतयाः भइराख्थे तर यसपालिको हड्ताल धेरै सशक्त थियो । पुरै शिकागो सहरमा कम काज ठप्प थियो र मिल तथा कारखानाहरूमा तल झुण्ड्याइएको थियो । सुरुमा फ्याक्ट्री मालिकहरूले प्रहरीको सहयोगमा दाङ गर्न चाहे तर यस पटकको आन्दोलनमा मजदूरहरू चट्टानी प्रतिबद्धता लिएर मैदानमा उत्रिएका थिए त्यसैले उनीहरुले सशक्त तवरले मालिक र प्रहरी दमनको प्रतिकार गरे । दमन बढ्दै गएपछि आन्दोलनले हिंस्रक रुप लियो र ३ र ४ मेका दिन प्रहरीको गोली लागेर ठुलो सङ्ख्यामा मजदूरहरू हताहत भए । यस घट्नालाई ‘हे मार्केट काण्ड’ पनि भनिन्छ । मे ३ मा शिकागोस्थित ‘मेककर्मिक रीपर वर्क्स’ कम्पनीका मजदूरहरू अन्दोलनमा थिए । प्रहरीले गोली चलायो र ७ जनाक्पो मृत्यु भयो । त्यसको अर्को दिन अर्थात् ४ मेमा हे मार्केटमा मजदुरहरूले विरोध सभा आयोजना गरे, कार्यक्रम सक्किनै लागेको बेला कसैले भीडमा बम फालिदियो । यो बम विष्फोट भएर ४ मजदुर र ७ प्रहरीको ज्यान गयो । यसै घट्नालाई प्रतीकात्मक रूपमा मे महिनाको पहिलो दिन ‘मे दिवस’ या अन्तर्राष्ट्रिय श्रमिक दिवस’ भन्ने गरिन्छ । यो अमेरिकी इतिहासकै असामान्य घट्ना थियो । ययस घट्नापछि अमेर्रिकी समाजले नयाँ मोड लियो । वास्तवमा यो नै समाजवाद र पूँजीवादबीचको पहिलो सबैभन्दा ठुलो ऐतिहासिक भिडन्त थियो । अमेरिकी उद्योग र घरेलु बजार विकासका दृष्टिले १८८० देखि १८९० सम्मको दशकलाई महत्वपूर्ण कालखण्ड मान्न सकिन्छ । अत्यधिक आर्थिक सक्रियता देखिएको यस दशकको बीचमा १८८४-८५ मा एक वर्ष आर्थिक मन्दी समेत देखियो । मन्दीको समयमा बढेको बेरोजगारी र जनताले पाएको कष्टले कामको समय सीमित घण्टामा झार्नुपर्ने आन्दोलनलाई गति दियो । यसपछि नै बेरोजगारीको समस्या समाधान गर्न समेत प्रत्येक श्रमिकले सीमित घण्टा मात्र कम गर्नुपर्ने अवधारणाको विकास हुँदै गएको हो । यो आन्दोलन कार्लमार्क्सको प्रसिद्ध पुस्तक पूँजी प्रकाशित भएको दुई दशकपछि जुर्मुराएको थियो । तर मार्क्स भने आफ्नो विचारको यस महत्वपूर्ण सफलताको प्रत्यक्षीकरण गर्न जीवित थिएनन् । समाज र साहित्यमा यस अन्दोलनको प्रभाव विश्व साहित्यमा उन्नाइसौं र बीसौं शताब्दीलाई स्वर्णयुग नै मानिन्छ । संयोगले यो कालखण्डले एकातिर त औद्योगिक क्रान्तिले स्थापित गरेका नयाँ आयामहरूसँग साक्षात्कार गर्न थालेको थियो भने अर्को तिर पूँजीवाद र साम्यवाद एउटा महत्वपूर्ण टकरावको बाटोमा अगाडी बढ्दै थिए । यी दुई परस्पर विरोधी विचारधाराहरू बीचको संघर्षको परिणामस्वरूप त्यस समय उत्कृष्ट साहित्यको सिर्जना सम्भव हुन गयो । प्रसिद्ध रुसी उपन्यासकार म्याक्सिम गोर्कीको उपन्यास ‘आमा’ले त रुसको सोर्मोभो प्रान्तमा १ मे १९०२ मा भएको श्रमिक आन्दोलनलाई नै पृष्ठभूमि बनेको थियो । उता अमेरिकामा पनि श्रमिक वर्ग र दासहरूको अवस्थामा साहित्य लेखिने क्रम सुरु भयो । सन् १९०६ मा प्रकाशित अप्टन सिंक्लेयरको उपन्यास ‘द जंगल’लाई उदाहरणको रूपमा लिन सकिन्छ । उनले यसमा शिकागोका पशुवधशालाहरूमा र मासु प्याक गर्ने फ्याक्ट्रीहरूमा काम गर्ने मजदुरहरूको नारकीय जीवनको चित्रण गरिएको थियो । यस उपन्यासले ठुलो संख्यामा श्रमिकहरूलाई ट्रेड युनियन आन्दोलन र समाजवादी आन्दोलनमा भाग लिन उत्प्रेरित गरेको थियो । तत्कालीन अमेरिकी राष्ट्रपति थियोडोर रूजवेल्टले समेत ‘द जंगल’मा उठाइएको मुद्दा सही हो भनेर मान्न वाध्य भएका थिए । यो उपन्यास पढेपछि उनले यसले गरेको समाजवादको वकालतप्रति आफू असहमत रहेपनि मासु उद्योगमा कार्यरत श्रमिकहरूको दयनीय अवस्थाबारे सोच्न बाध्य भएको प्रतिक्रिया दिएका थिए । त्यसपछि नै रुजवेल्टले एउटा जाँच समिति गठन गर्दै ‘प्योर फुड एक्ट’ र मीट इन्सपेक्सन एक्ट’ नामले दुई महत्वपूर्ण कानुन समेत पारित गराएका थिए । त्यस्तै १९०८ मा ज्याक लण्डनले लेखेको उपन्यास ‘द आइरन हील’मा एउटा फासीवादी सरकार द्वारा जनताको दमन र दलाल मजदूर संगठनहरूको निकृष्ट भूमिका चित्रण गरिएको थियो । अन्य आन्दोलनहरूमा प्रभाव महात्मा गान्धीले आफ्नो आत्मकथा ‘माइ एक्स्पेरिमेंट विथ ट्रुथ’मा चंपारण र खेडा सत्याग्रहको बीचमा अहमदाबादमा एउटा मजदुर हड्तालको अगुवाई गरेका थिए । उनले यसमा श्रमिकहरूको कम तलबलाई मुख्य मुद्दा बनाएका थिए । दुई हप्तासम्म पनि मिल मालिकहरूले माग पुरा गर्न सहमत नभएपछि गान्धी उपवासमा बसेका थिए । तीन दिनको भोक हड्तालपछि मिलमालिक पक्ष मध्यस्थताका निम्ति राजी भएको थियो र श्रमिकहरूको तलब ३५ प्रतिशत सम्म बढाइएको थियो । नेपालको पहिलो मजदुर आन्दोलन राणा शासनमै भएको थियो । वि. सं. २००३ मा विराटनगरस्थित रघुपति जुट मिल्समा भएको हड्ताल नै नेपालको पहिलो मजदुर अन्दोलन हो । आन्दोलनको विश्वव्यापी असर सन् १८८६ मै ‘हे मार्केट काण्ड’ भएपनि संयुक्त राज्य अमेरिकामा १९८९ देखि ८ घण्टे श्रमदिनको नीति लागू भयो तर पुरै अमेरिकाभरि यो व्यवस्था लागू हुन भने १९३७ सम्म पर्खिनु पऱ्यो । तर अस्ट्रेलियामा भने सन् १८५३ देखि नै यस्तो नीति लागू थियो । रुसले सन् १९१७ को क्रान्तिपछि यो नियम लागू गर्यो भने हाल ५२ देशमा यो व्यवस्था रहेको छ । वर्तमानमा फ्रान्समा साप्ताहिक औसत ३५ घण्टा कम गर्नु पर्छ भने दक्षिण कोरियामा सर्वाधिक ११२ घण्टा काम गर्नु पर्ने हुन्छ । ‘हे मार्केट काण्ड’को ३ वर्ष पछि सन् १८८९ मा फ्रान्सको पेरिसमा सम्पन्न विश्वका श्रम सङ्गठन एवम् श्रमिक नेताको बैठकले विश्व श्रमिक दिवस विश्वभर मनाउने निर्णय गऱ्यो । त्यस यता सन् १८९० देखि हरेक वर्ष अङ्ग्रेजी महिनाको मे १ तारिखमा श्रमिक दिवस मनाइंदै आएको छ ।
करार सेवाका लागि शिक्षक अावेदन खुल्यो
काठमाडौं । नेपाल वेदआश्रम संस्कृत माध्यमिक विद्यालयमा करार सेवामा शिक्षकको लागि आवेदन खुलेको छ । हेर्नुहोस् तालिका-
यस्तो छ सुनचाँदीको मूल्य अवस्था ?
काठमाडौं । आइतबार नेपाली बजारमा सुनचाँदीको मूल्यमा कुनै परिवर्तन आएको छैन । साताको अन्तिम दिन शुक्रबार नेपाली बजारमा सुनको मूल्य ५७ हजार ९ सय र चाँदीको ७ सय ४० रुपैयाँमा कारोबार भएको थियो भने आज आइतबार सुनचाँदीको मूल्य स्थिर अवस्थामै रहेको नेपाल सुनचाँदी व्यवसायी महासंघले जानकारी दिएको छ ।
कतै कण्डम किन्दा यस्तो गल्ती त गर्नुहुन्न ?
‘साहुजी एक जोर जुत्ता दिनुस् त’ भन्दै तपार्इँ पसलबाट जुत्ताको प्याकेट लिएर फर्किनुहुन्छ त ? पक्कै पनि तपाईं पहिला साइज नाप्नुहुन्छ । ब्रान्ड जाँच्नुहुन्छ । चित्त बुझे अनिमात्रै जुत्ता किन्नुहुन्छ, हैन त ? त्यसो हो भने कण्डम नि ? के तपाईंले कण्डम किन्दा कहिल्यै जुत्ता वा अन्य कुनै वस्तु चेकजाँच गरेझैँ किन्नुभएको छ त ? पक्कै धेरै कमले मात्र त्यसो गर्नुभएको होला । राम्रो गुणस्तरको जुत्ता जसरी हिँड्दा आरामदायी हुन्छ, त्यसरी नै सही कण्डमको छनोट र प्रयोगले तपाईंको यौनसाथीसँगको सम्पर्क उत्तिकै आनन्दमय बनाउँछ । त्यसैले सहवासलाई कत्तिको सुरक्षित र सेक्सी बनाउने भन्ने कुरा तपाईंको सानो छनोटमा भर पर्दछ । नेपाली बजारमा दसौंथरी कण्डमहरू उपलब्ध छन् । सरकारी या संघसंस्थाहरूले पनि कण्डम उपलब्ध गराउने गरेका छन् । गुणस्तरीय कण्डमको सही प्रयोगले अनिच्छित गर्भ रहनबाट मात्रै जोगाउँदैन । एचआईभीको संक्रमण रोक्न पनि यसले भूमिका खेल्छ । सहवास गर्नुपूर्व लिङमा लगाइने कण्डमको फाइदा यत्तिमात्रै छैन । यसले कतिपय यौनरोगहरू, हेपाटाइटिस ‘सी’ लगायतका अन्य संक्रमणबाट समेत जोगाउँछ । जुत्ता किन लगाउने त ? नांगै हिंडे पनि त भइहाल्यो नि ! भन्नेहरूलाई तपाईं जे जवाफ दिनुहुन्छ, ठीक त्यही कुरा कण्डमको सन्दर्भमा पनि लागू हुन्छ । त्यसैले श्रीमान् श्रीमतीका बीच, यौनसाथीका बीच, जुनसुकै बेला पनि कण्डमको प्रयोग जरुरी हुन्छ । हो, कण्डमको प्रयोगबाट यौन आनन्द आउँदैन भन्ने गुनासाहरू पनि नसुनिएका होइनन् । माथि नै भनिसकियो, तपाईंले कण्डम छान्ने, कण्डमको प्रयोग गर्ने र यौन वातावरणको निर्माण गर्ने कुरामा सही निर्णय लिएर काम गर्नुभयो भने यसले तपाईंको सहवासलाई चरमसुखतर्फ लैजानेमा शंका गर्नुपर्दैन । कण्डमको गुणस्तरीयता तपाईंको छनोटको मुख्य आधार हुनुपर्छ । विडम्बना, नेपालमा कण्डमको गुणस्तर नाप्ने कुनै संयन्त्र छैन । औषधिहरूको गुणस्तरीयतालाई औषधि व्यवस्था विभागले नियन्त्रण गर्ने भए पनि कण्डमको गुणस्तर के कस्तो छ र यसमा आवश्यक सबै तत्वहरू छन् कि छैनन्, यसलाई प्याकेजिङ गर्नु अगाडि जाँच गरिएको छ कि छैन् अनि प्रयोग गरिएको रबर, सिलिकन, ल्युब या अन्य पदार्थहरू उपर्युक्त छन् कि छैनन् भन्ने बारेमा नेपालमा जाँच हुँदैन । बजारमा पाइने सबै कण्डमहरू गुणस्तरीय नै छन् भनेर दाबी गर्न सकिँदैन । अमेरिकामा भने ल्याटेक्स (रबरबाट प्राप्त गरिने पदार्थ) कण्डम उत्पादकहरूले भने संघीय औषधि प्रशासन फेडरल ड्रग एडमिनिस्ट्रसनका मानकहरू पूरा गर्नै पर्दछ । यो भनेको कुनै एउटा ब्याजको कण्डम प्याकेज गर्नु अगाडि यो खराब अर्थात् डिफेक्ट छ कि छैन भनेर अनिवार्य विद्युतीय जाँच गरिनुपर्दछ । यसबाहेक औषधि प्रशासनले हरेक ब्याचका नमुनाहरूलाई यसमा प्वाल छ या छैन भनेर जाँचगर्दछ । हामीकहाँ अमेरिकामा उत्पादन हुने कण्डमहरू पनि बजारमा छन् । कतिपय कण्डमहरू भारतबाट आयात हुन्छन् । कुन कम्पनीको कण्डम गुणस्तरीय र भरपर्दो छ भन्ने कुरा उपभोक्तालाई जानकारी दिने किसिमको कुनै संयन्त्र नहुँदा उपभोक्ता स्वयमले यसमा सचेत हुनुपर्ने अवस्था छ । अनुदानमा बाँडिने कण्डमहरू कमिसनको कारण कमसल गुणस्तरको किनिने र उपभोक्ताहरूले प्रयोग गर्न नमान्ने गुनासाहरू बारम्बार आइरहने गर्छन् । विज्ञापन या बाहिरको खोल आकर्षक हुँदैमा भित्रको सामान राम्रो हुन्छ भन्ने भ्रममा पर्नु हुँदैन । साइजको कुरा गर्दा कण्डमहरू औसत लिंगको साइजका आधारमा (४ इन्चदेखि ७ इन्चसम्म) निर्माण गरिएका हुन्छन् । विशेष साइज या साँघुरो या खुकुलो कण्डम पनि बजारमा पाउन सकिन्छ । नेपाली बजारमा भने औसत सबैलाई मिल्ने किसिमको कण्डम उपलब्ध छन् । कण्डमभित्र प्रयोग हुने ल्युब या जेली (चिल्लो पदार्थ) गुणस्तरीय कम्पनीको उत्पादनमा राम्रो खाले प्रयोग गरिएको हुन्छ । मुख मैथुनका लागि बिना जेल या चिल्लो भएका कण्डम पनि बनाइएका हुन्छन् । कण्डमबाहेक आफैंले अतिरिक्त ल्युब या चिल्लोपदार्थ प्रयोग गर्दा सबै खालको कण्डममा सबै किसिमको चिल्लो पदार्थ मेल नहुन सक्छ । कुनै कण्डमको बाहिर पातलो, डेटेड आदि इत्यादि लेखिएको हुन्छ । तर लेखिएअनुसार उक्त पातलो या मोटो कुन कण्डम कति प्रभावकारी हुन्छ भन्ने कुनै अनुसन्धान नेपालमा भएको देखिँदैन । कण्डमको प्रयोग गर्दा मुख्य कुरा तपाईँले आफू र आफ्नो साथीको स्वास्थ्य सुरक्षालाई विशेष ख्याल राख्नुपर्दछ । गुणस्तरीय कम्पनीको कण्डम किन्ने, यौन आनन्दलाई कण्डमसँग तुलना नगर्ने, यौन सम्पर्कको वातावरण आनन्दमय बनाउने, कण्डमको सही किसिमले प्रयोग गर्ने हो भने तपाईंको यौन जीवनमा कण्डमले उन्मादको आगोमा घिउको काम पक्कै गर्नेछ ।