सुर्खेत, फागुन १२ । प्रदेश नम्बर–६ को प्रदेशसभा चौथो बैठक शनिबार बस्ने भएको छ । सो बैठकले प्रदेशको नाम र स्थायी राजधानी तोक्ने तयारी गरेको छ । शनिबार अपराह्न १ः०० बजे बस्ने बैठकले प्रदेश नम्बर–६ को नामकरण र प्रदेशको स्थायी राजधानी तोक्ने तयारी गरेको उपसभामुख पुष्पा घर्तीले जानकारी दिइन् ।

काठमाडौं, माघ २३ । भारतीय शासित क्षेत्र कश्मिरस्थित लाइन अफ कन्‍ट्रोल (एलओसी) मा तना बढ्दै गएको छ । पाकिस्तान सेनाले राजौरीमा आइतवार राति गरेको गोलाबारीमा चारजना भारतीय सेना मारिएका छन् । यो भिडन्तपछि यस जिल्लाका ४८ स्कुललाई तीन दिनका लागि बन्द गरिएको छ। पाकिस्तानबाट हानिएको एन्टी ट्यांक मिसाइल विस्फोटमा परेर २३ वर्षीय क्याप्टेन कपिल कुन्डुसहित चारजना भारतीइ सेना मारिएका हुन् । यो भिडन्तपछि सोमवार एहतियातन श्रीनगर-मुजफ्फराबाद (पीओके) बस सेवा पनि बन्द गरिएको छ । पाकिस्‍तानी सेनाले आइतवार राजौरीको भिम्बर गली क्षेत्रमा आक्रमण गरेको हो । यो हमलामा हरियाणाको गुडगाउँस्थित रनसिका गाउँका क्याप्टेन कपिल कुन्डु (२३), ग्वालियरका राइफलम्यान राम अवतार (२७), जम्मु-कश्मिरको साम्बाका हवलदार रोशन लाल (४२) र जम्मु-कश्मिरको कठुवा जिल्लाका राइफलम्यान शुभम सिंह (२३) मारिएका हुन् । यो घटनामा अन्य दुई भारतीय सेना पनि घाइते भएका छन् । भारतीय सेनाले पनि पाकिस्तानी सेनाको जवाफ दिइरहेको दाबी गरेको छ ।

डोटी । डोटीका दीपायलमा प्रादेशिक राजधानीको माग गर्दै भएको विरोधमा प्रदर्शनकारी र प्रहरीबिच झडप हुँदा आधा दर्जन आन्दोलनकारी घाइते भएका छन । झडपमा परी कांग्रेस नेता घनश्याम पाठक लगायत अन्य पाँच जना घाईते भएका हुन् । घाइतेको राजपुरस्थित महाकाली पोलिकिल्निकमा उपचार भईरहेको छ । आन्दोलनकारीको कोणसभा सकिएसँगै आन्दोलनकारी मध्येका केहीले एकाएक प्रहरीलाई ढुंगा हानेपछि प्रहरी र आन्दोलनकारी बिच केही समय दोहोरो ढुंगा हानाहान भएको प्रत्यक्षदर्शीले बताएका छन् । झडपका कारण क्षेत्रीय सदरमुकाम दीपायल स्थिती राजपुर बजार तनाबग्रस्त बनेको छ । भने डोटीको जोरायलमा गरिएको बन्दका कारण सुदूरपश्चिमका ७ वटा जिल्लाको यातायात ठप्प भएको छ । साथै कैयौं यात्रु बीच बाटोमा अलपत्र परेका छन् ।

बनेपा, पुस १० । पर्यटकीय आकर्षणको गन्तव्य रहेको धुलिखेलका होटलले सोमबारदेखि लागू हुने गरी पर्यटकका लागि विशेष ‘प्याकेज कार्यक्रम’ घोषणा गरेका छन् । क्षेत्रीय होटल संघ, (हान) धुलिखेलले ‘क्रिसमस डे’ को अवसरमा अंग्रेजी नयाँ वर्षका लागि पर्यटन सूचना केन्द्रको स्थापना गर्नुका साथै आन्तरिक तथा बाह्य पर्यटकका लागि खानामा १५ प्रतिशत र आवासमा ३० प्रतिशत छुटको प्याकेज कार्यक्रम घोषणा गरेको छ । “आन्तरिक तथा बाह्य पर्यटकलाई सहुलियतमा धुलिखेलमा आवास र खाना उपलब्ध हुनेछ,” क्षेत्रीय होटल संघ, ९हान० का अध्यक्ष तथा धुलिखेल लज रिसोर्टका सञ्चालक प्रेमकण्ठ माकाजु ९श्रेष्ठ०ले भन्नुभयो । आन्तरिक पर्यटक एक दम्पत्तिका लागि रु १५ हजारमा उपलब्ध हुने ‘कक्टेल डिनर’ अब रु नौ हजारमा उपलब्ध हुनेछ भने बाह्य पर्यटकका लागि ३० प्रतिशत छुट दिइनेछ । रु एक हजार ५०० मा पाइने खाना रु ८०० मा उपलब्ध हुने श्रेष्ठ बताउनुहुन्छ । अंग्रेजी नयाँ वर्षका लागि धुलिखेलमा विभिन्न कार्यक्रम गर्न तयारीसमेत भइरहेको छ । पर्यटन सूचना केन्द्रमार्फत पर्यटकलाई आकर्षण गर्न सकिने उहाँको भनाइ छ । सो सूचना केन्द्र धुलिखेल नगरपालिका–७ मा स्थापना भएको छ । क्षेत्रीय होटल संघ, (हान) धुलिखेलसँग आबद्ध भएका होटल धुलिखेलमा २५ र नगरकोटमा १० रहेका छन् । क्रिसमसमा होटल सुनसान धुलिखेलमा रहेका विभिन्न होटल सोमबार क्रिसमसको दिन सुनसान जस्तै देखिएका छन् । अधिकांश बाह्य पर्यटक क्रिसमस मनाउन स्वदेश फर्केका कारण सुनसान भएको क्षेत्रीय होटल संघ,(हान) का अध्यक्ष प्रेमकण्ठ मकाजु, श्रेष्ठले जानकारी दिनुभयो । यहाँ आन्तरिक पर्यटकको चहलपहल भने देखिएको छ ।

काठमाडौं, मंसिर २७ । प्रतिनिधिसभा निर्वाचनमा ६७ जना नयाँ अनुहार विजयी भएका छन् । मंगलबार रातिसम्म १६४ निर्वाचन क्षेत्रको नतिजा आइसकेको छ । अब सुनसरी ३ मा मात्र मत गन्न बाँकी छ । सो क्षेत्रबाट कांग्रेसका विजयकुमार गच्छदार र एमालेकी भगवती चौधरीबीच कडा प्रतिस्पर्धा छ । दुवैजना पूर्वसांसद हुन् । एमालेबाट नयाँ अनुहार धेरै निर्वाचित १६५ सदस्यीय प्रतिनिधिसभामा प्रत्यक्षतर्फ एमालेबाट धेरै नयाँ अनुहार निर्वाचित भएका छन् । एमालेबाट ४१, माओवादी केन्द्रबाट ११, कांग्रेसका तीन, संघीय समाजवादीबाट सात, राजपाबाट चार र राप्रपाबाट एकजना नयाँ अनुहारले जितेका छन् । राष्ट्रिय जनमोर्चाकी दुर्गा पौडेल, नयाँ शक्तिका डा। बाबुराम भट्टराई र नेमकिपाका प्रेम सुवाल पूर्वसांसद हुन् । स्वतन्त्र रूपमा उम्मेदवारी दिएर नवलपरासी पश्चिम १ बाट निर्वाचित हृदयेश त्रिपाठी, कपिलवस्तु २ बाट निर्वाचित बृजेशकुमार गुप्ता र हुम्लाबाट निर्वाचित छक्कबहादुर लामा तीनैजना पूर्वसांसद हुन् । चारदेखि ६ पटकसम्म दोहोरिने सांसद तीनदेखि लगातार ६ पटकसम्म निर्वाचित सांसदले संघीय संसद्मा प्रतिनिधित्व गर्दै छन् । प्रधानमन्त्री एवं कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवा डडेल्धुराबाट छैटौँपटक सांसदमा निर्वाचित भएका हुन् । उनी ०४८, ०५१, ०५६, ०६४, ०७० र ०७४ मा निर्वाचित भएका हुन् । कांग्रेस नेता विजयकुमार गच्छदार सुनसरी ३ बाट ०४८ देखि तीनपटकसम्म कांग्रेसबाट र ०६४ र ७० मा फोरमबाट निर्वाचित भए । एमाले वरिष्ठ नेता झलनाथ खनाल ०५६ बाहेक ०४८ पछिका सबै निर्वाचनमा सांसद बन्दै आएका छन् । हाल उनी पाँचौँपटक सांसद बनेका हुन् । एमाले नेता सुवास नेम्वाङ इलामबाट ०५६ देखि हालसम्म चारपटक र उपप्रधानमन्त्री एवं माओवादी केन्द्रका नेता कृष्णबहादुर महरा चौथोपटक सांसद निर्वाचित भएका छन् । यसअघि रोल्पा तथा दाङबाट चुनाव लड्दै आएका महरा यसपटक दाङ २ बाट निर्वाचित भए । एमालेको चुनाव चिह्न लिएर उठेका बृजेशकुमार गुप्ता चौथोपटक सांसद बनेका छन् । उनी ०५६ मा राप्रपा, ०६४ र ०७० मा सद्भावना पार्टी र हाल सूर्य चिह्न लिएर कपिलवस्तु २ बाट निर्वाचित भएका हुन्। यी हुन् तीनपटक सांसद बन्ने नेता गोरखाबाट डा। बाबुराम भट्टराई लगातार तेस्रोपटक सांसद बनेका छन् । उनी दुईपटक माओवादी र एकपटक नयाँ शक्ति पार्टीबाट सांसदमा निर्वाचित भएका हुन् । कांग्रेसका प्रकाशमान सिंह काठमाडौं १ बाट लगातार तेस्रोपटक विजयी भएका छन् । माओवादी केन्द्रका जनार्दन शर्मा, एमालेका रवीन्द्र अधिकारी, कांग्रेस महामन्त्री डा। शशांक कोइराला, अभिशेकप्रताप साह लगातार तीनपटक सांसद बन्ने नेता हुन् । जो छैटौँपटक सांसद बन्न सकेनन् ०४८ देखि सांसद निर्वाचित हुँदै आएका कांग्रेस वरिष्ठ नेता रामचन्द्र पौडेल यसपटक पराजित भए । पाँचपटक लगातार सांसद बनेका नेमकिपाका अध्यक्ष नारायणमान बिजुक्छेले यसपटक उम्मेदवारी दिएनन् । ०४८ देखि लगातार सांसद बन्दै आएका कांग्रेस नेता पूर्णबहादुर खड्का यसपटक सुर्खेतबाट पराजित भए । पहिलोपटक निर्वाचित सांसद एमाले (राजेन्द्र गौतम, संखुवासभा (गोकुल बास्कोटा, काभ्रे २ (महेश बस्नेत, भक्तपुर २ (नन्दलाल रोकाया, बाँके ३ (तिलक महत, नवलपुर २ (नरबहादुर धामी, कञ्चनपुर २ (पदम गिरी, पर्वत (यज्ञ बोगटी, अछाम २ (जयकुमार राई, सुनसरी १ (मेटमणि चौधरी, दाङ १ (नवराज रावत, सुर्खेत २ (लीलानाथ श्रेष्ठ, सिरहा ३ (पवित्रा निरौला खरेल, झापा २ (नारदमुनि राना थारू, कैलाली ५ (कृष्णकुमार श्रेष्ठ किसान, तनहुँ १ (केदार सिग्देल, तनहुँ २ (हीराचन्द्र केसी, दाङ ३ (नारायण खतिवडा, नुवाकोट २ (राजबहादुर बुढा, दैलेख २ (रवीन्द्रराज शर्मा, दैलेख १ (ध्रुव शाही, सुर्खेत १ (लालप्रसाद साँवा लिम्बू, झापा ४ (जगत विश्वकर्मा, कास्की ३ (राजेन्द्र राई, धनकुटा (नवराज सिलवाल, ललितपुर १ (कृष्ण राई, काठमाडौं ३ (घनश्याम खतिवडा, मोरङ १ (जीवनराम श्रेष्ठ, काठमाडौं ८ (भूमि त्रिपाठी, धादिङ १ (खेम लोहनी, धादिङ २ (डा। सूर्य पाठक, बाग्लुङ १ (योगेश भट्टराई, ताप्लेजुङ १ (लालबहादुर थापा, बाजुरा (गोपाल बम, मुगु १ (भूपेन्द्रबहादुर थापा, म्याग्दी (प्रेमप्रसाद तुलाचन, मुस्ताङ (पाल्देन छोपाङ गुरुङ, मनाङ (दीपकप्रकाश भट्ट, कञ्चनपुर ३ (नारायण मरासिनी, स्याङ्जा १ (पद्मा अर्याल, स्याङ्जा २ (झपट रावल, कैलाली २ माओवादी केन्द्र (सुरेशचन्द्र दास, सिरहा २ (रामेश्वरराय यादव, सर्लाही ३ (गजेन्द्र महत, जुम्ला (हिमाल किराती, उदयपुर २ (हेमकुमार राई, सोलुखुम्बु (बिना मगर, कञ्चनपुर १ (महेश्वर गहतराज, बाँके १ (गंगाबहादुर तामाङ, काभ्रे १ (चक्रपाणि खनाल, कपिलवस्तु १ (दुर्गाबहादुर रावत, कालिकोट (हरि अधिकारी, गोरखा १ कांग्रेस (प्रमोदकुमार यादव, रुपन्देही ४ (देवप्रसाद तिमल्सिना, रौतहट ४ (मोहन आचार्य, रसुवा संघीय समाजवादी फोरम (डा। सुरेन्द्र यादव, महोत्तरी ४ (प्रदीप यादव, पर्सा १ (विमलप्रसाद श्रीवास्तव, पर्सा २ (हरिनारायण रौनियार, पर्सा ३ (उमाशंकर अरगरिया, धनुषा २ (रामबाबु यादव, बारा ३ (डा। सूर्यनारायण यादव, सप्तरी १ राजपा रिेशमलाल चौधरी, कैलाली १ (प्रमोद साह, सर्लाही १ (चन्द्रकान्त चौधरी, सप्तरी ३ (एकवाल मियाँ, बारा ४ राप्रपा (राजेन्द्र लिङ्देन, झापा ३ -नयाँ पत्रिकाबाट 

मङ्सिर ५ ।  उपेन्द्र तिमिल्सिना निर्देशित चलचित्र ‘अफिसर’ प्रदर्शनको लागि तयार भएको छ । सम्पुर्ण प्राबिधिक कार्य सकाएर चलचित्र सार्वजनिक प्रदर्शनमा ल्याउने तारतम्य मिलाउन आफु लागि परेको प्रस्तुतकर्ता निरन्जन शर्माले बताए । प्रचार प्रसारको सुरुवात भदै अहिले निर्माण युनिटले चलचित्रको फष्टलुक सार्वजनिक गरेको छ । पोष्टरका फरक फरक दुई डिजाइन फष्टलुकको रुपमा सार्वजनिक गरेको हो । सार्वजनिक गरिएको पोष्टरमा नव–अभिनेता निरन्जन शर्मा, सपना सिंह र आयुस रिजाल देखिएका छन् । त्यस्तै निर्माण युनिटले फष्टलुकसँगै ट्रेलर समेत सार्वजनिक गरेको छ । ट्रेलरमा चलचित्रको महत्वपुर्ण केही अंस राखिएका छन् । ट्रेलर हेर्दा चलचित्र एक्सन र प्रेमकथाको बिषयमा निर्माण भएको अनुमान लगाउन सकिन्छ । नव–अभिनेता निरन्जन शर्मा, सपना सिंह र आयुस रिजाल लगायतको अभिनय रहेको चलचित्रको छिट्टै सार्वजनिक मितितय गरिने प्रस्तुतकर्ता समेत रहेको अभिनेता शर्माले बताए । शशी बिक्रम थापाको संगीत रहेको चलचित्र शोभा लोहनी, सपना सिंह ठकुरी र अमर कौसलले मिलेर बनाएका हुन् ।  

लोकेश धामी कैलाली, कार्तिक २९ । कैलालीमा गत आवभन्दा चालू आव २०७४–०७५ को चार महिनामा विकास बजेट साढे पन्ध्र प्रतिशत खर्च भएको छ । चालू आवको साउन, भदांै, असोज र कार्तिक महिनामा गतवर्षको तुलनामा यसवर्ष बजेट ३ प्रतिशतले बढी खर्च भएको हो । गत आवको सुुरुको चार महिनामा १२ प्रतिशत विकास बजेटमात्रै खर्च भएको थियो । कैलालीमा चालू आवमा पूँजीगत तर्फ ४ अर्ब ८३ करोड ७७ लाख १८ हजार र चालु खर्चतर्फ ९ अर्ब ३१ करोड ३ लाख रुपैयाँ बजेट अख्तियारी आएको छ । जसमध्ये हालसम्म विकास बजेट ७४ करोड ६६ लाख २८ हजार अर्थात् साढे १५ प्रतिशत र चालू तर्फ साढे ३१ प्रतिशत बजेट खर्च भएको कोष तथा लेखा नियन्त्रक कार्यालय धनगढीका प्रमुख कोष नियन्त्रक शिवप्रसाद चौधरीले जानकारी दिए । जिल्लामा रहेका ठूला आयोजनामा पनि गत वर्षको तुलनामा बढी खर्च भएको देखाउँछ । जसमध्ये राष्ट्रिय गौरवको आयोजनामा रानी जमरा कुलरिया सिँचाई आयोजनाको एक अर्ब ९२ करोड १३ लाखमध्ये हालसम्म झण्डै ३८ लाख बजेट खर्च भएको छ । यस्तै, जल उत्पन्न प्रकोप नियन्त्रण कार्यालय, भूमिगत जल सिंचाइ विभाग कार्यालय, हसनपुर खुटिया विपी नगर गड्सेरा दिपायल सडकको बजेट पनि सन्तोषजनक नै खर्च भएको कोष नियन्त्रक चौधरीले बताए । शहरी विकास तथा भवन निर्माण डिभिजन कार्यालयको भने न्यून रकम खर्च भएको छ। एक अर्ब ३१ करोड ६ लाख बजेट अख्तियारी आएकोमा हालसम्म साढे ५ करोडमात्रै बजेट खर्च भएको छ । यस्तै, मोहना पुल अत्तरिया सडक विस्तार आयोजनाको पनि बजेट न्यून निकासा भएको छ । ५१ करोड बजेट मध्येबाट अहिलेसम्म २१ लाख रुपैयाँमात्रै बजेट खर्च भएको प्रमुख कोष नियन्त्रक चौधरीले जानकारी दिए । चालू आवमा बजेको अख्तियारी छिटो तथा बजेट भाषण शीघ्र हुनु, विगतमा मन्त्रालयबाट हुने झन्झटिला कार्य सहज हुनु लगायतका कारण यो वर्ष विकास बजेट बढी निकासा भएको कोष नियन्त्रक कार्यालयले जनाएको छ ।

कैलाली, कार्तिक १ । कैलालीको धनगढीमा रहेको बसपार्क व्यवस्थित हुनुपर्ने र आफूहरुले बस पार्किङ गर्न पाउनुपर्ने माग गर्दै यहाँका तीन वटा बस व्यवसायी समितिले धनगढी उपमहानगरपालिका कार्यालय घेराउ गरेका छन् । कर्णाली रिभर, बडिमालिका र कैलाली यातायात व्यवसायी संघले उपमहानगरपालिकाको कार्यालय घेराउ गरेका हुन् । हालको बसपार्कको दुर्दशाले दुर्घटनाको जोखिम निम्त्याउनुका साथै बजार नै अस्तव्यस्त भएको उनीहरुको आरोप छ । व्यवसायीहरुले बसपार्कलाई व्यवस्थित बनाउँदै व्यवसायीहरुले बसपार्क शीघ्र व्यवस्थित हुनुपर्ने माग गरेका छन् । कर्णाली रिभर, बडीमालिका र कैलाली यातायात व्यवसायी संघले बसपार्क व्यवस्थित गर्दै पार्किङ अनुमति दिनुपर्ने माग गरे । उनीहरुले उपमहानगरपालिका र ठेकेदार विच भएको सम्झौता अनुसार काम नभएको आरोपसमेत लगाएका छन् । सम्झौताको पत्रको १९ नं. बुदामा उल्लेख गरेको व्यवस्था लागू नभएकाले त्यसको कार्यान्वन स्वरुप उपमहानरपालिका परिसरमा दबाब मुलक कार्यक्रम गरेको कणाली रिभर यातायात व्यवसायी समिति धनगढीका संयोजक जनक धामीले बताए । उपमहानगरपालिका र ठेकेदारविच भएको सम्झौता कार्यान्वन नभएमा कडा आन्दोलनमा उत्रिने यातायात व्यवसायीले चेतावनी दिएका छन् । हालको बसपार्कले सवारीसाधनको भार थेग्न निकै मुस्किल भइरहेकाले छिटो बसपार्कको सुधार हुनुपर्ने समेत उनीहरुले माग गरेका छन् । अहिलेको बसपार्कमा सबै यातायात व्यवसायी समितिका सवारी साधन नअट्ने भएकाले शिघ्र बसपार्कको स्तरन्नती हुनुपर्ने माग रहेको बडिमालीका यातायात व्यवसायी संघका महासचिव दिलबहादुर खलौलालेृ बताए । एउटा यातायात व्यवसायी समितिले मात्रै एकलौटी बसपार्क चलाएकाले बसपार्कको सुधार गरेर सबै यातायात व्यवसायी समितिले सवारी साधन राख्न पाउनुपर्ने उनको भनाई छ । अहिले सुदूरपश्चिम यातायात व्यवसायी समितिले मात्रै बसपार्क चलाएको छ । यता उपमहानगरपालिका कार्यालयले बसपार्क सुधारका लागि प्रक्रिया अघि बढिरहेको बताएको छ । यही कार्तिक ७ गते बसपार्कको सुधारका लागि बैठक बसेर यो समस्या समाधान हुने उपमहानगरपालिकाका मेयर नृपबहादुर वडले बताए । केही दिनअघि धनगढी उपमहानगरपालिका–४ उत्तरबेहडीमा अस्थायी बसपार्क निर्माण गर्ने योजनासहित सिलान्यास पनि गरियो । तर, नेपाली सेनाले निर्माण कार्यमा अवरोध गरेपछि त्यस क्षेत्रमा अस्थायी बसर्पाक बन्ने नबन्ने टुङ्गो लाग्न सकेको छैन । उपमहानगरपालिकाले भने उक्त क्षेत्रमा बन्ने अस्थायी बसपार्कको कार्य छिट्टै अघि बढ्ने उपमहानगरपालिकाका मेयर वडको दाबी छ । यातायात व्यवसायीले पनि सबै समितिले एउटै बसपार्क संचालन गर्न पाउनु पर्ने माग गरेका छन् । त्यसका लागि हालको बसपार्क स्तरन्नती गर्नु पर्नेमा जोड दिएका छन् ।

काठमाडौँ, १८ असोज (रासस) ः प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाले परिवर्तित समसामयिक राजनीतिक विषयमा कानून व्यवसायीसँग आवश्यक परामर्श गर्नुभएको छ । प्रधानमन्त्री निवास बालुवाटारमा प्रधानमन्त्री देउवाले सत्तासाझेदार दलले प्रमुख प्रतिपक्षी दलसँग गठबन्धन र एकताको पहल गरेपछि सरकारको अवस्थाका बारेमा कानून व्यवसायीसँग आज परामर्श लिनुभएको हो । बैठकमा प्रधानमन्त्री देउवाले सरकारमाथि अविश्वासको प्रस्ताव आउँदा वा नआउँदाको अवस्थाका बारेमा जिज्ञासा राख्नुभएको वरिष्ठ अधिवक्ता यदुनाथ खनालले राससलाई जानकारी दिनुभयो । वरिष्ठ कानून व्यवसायीले वर्तमान अवस्थामा निर्वाचनसम्म सरकारमाथि अविस्वासको प्रस्ताव आउँदा नआउँदा कुनै फरक नपर्ने संवैधानिक र कानूनी व्यवस्थाका बारेमा अवगत गराउनुभएको थियो ।

काठमाडौं, असोज १७ । नेकपा माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ ले अहिले तीन दलबीच भएको सहमतिलाई निरन्तरतामा क्रम भङ्गता र नेपाली इतिहासमा एतिहासिकको क्षण भएको बताएका छन । बृहत वाम एकता तथा आगामी चुनाबमा एमालेसहितको चुनाबी तालमेल र पार्टी एकताबारे जानकारी दिन मंगलबार राष्ट्रिय सभा गृहमा आयोजित पत्रकार सम्मेलनलाई सम्बोधन गर्दै यो अभियान कसैप्रति लक्षीत नभएको पनि प्रष्ट पारेका छन । अहिलेको गठबन्धन चुनावका लागि भएको र बिचार मिल्ने राजनीतिक शक्तिहरुबीच एकीकरणका लागि भएको पनि उनले बताए । उनले भने, ‘म प्रष्ट पार्न चाहान्छु यो सहमति कांग्रेसविरुद्ध लक्षित छैन । जनता र राष्ट्रको पक्षमा छ ।’ देशको सग्रह राजनीतिक र आर्थिक विकासका लागि एउटै शक्तिशाली कम्युनिष्ट पार्टी बनाउने उद्देश्यका साथ एमाले र नयाँशक्ति पार्टीबीच चुनाबी तालमेल हुँदै पार्टी एकता प्रकिया अभियान शुरु गरिएको बताए । यो अभियान नेपाल, नेपाली जनता र अहिलेको राष्ट्रिय आवश्यकता भएकाले अगाडि बढाएको बताए । माओवादीे जनयुद्ध, जनआन्दोलन र मधेस आन्दोलनको सम्मान गर्दै देशलाई सम्बृद्ध र समुन्न बनाउन वाम एकता आवश्यक रहेको अध्यक्ष प्रचण्डले बताए ।

सोल : देश विदेशमा रहेका नेपाली हिन्दूरुको महान् पर्व दशै मनाउने तयारीमा रहेको बेलामा दक्षिण कोरियामा रोजगारीमा आएका तीन नेपालीको मृत्यु भएको छ। रोजगार अनुमति प्रणाली ईपीएस मार्फत करिब चार महिना अघि यहाँ आएका गुल्मी स्थायी घर भई बुटवलको नयाँगाउ बस्दै आएका कमल कार्कीले आत्महत्या गरेको भोलिपल्ट मंगलबार सुतेको अवस्थामा थप एक जना र औद्योगिक दुर्घटनामा अर्को एक गरी तीन जनाको मृत्यु भएको हो। ख्यङगिदोको हवासङस्थित छोआमको एक मोर्टरपार्टस बनाउने कम्पनीमा कार्यरत कार्की कम्पनीको छेउमा रहेको गोदामको फलामे बिमामा झुण्डिरहेको अवस्थामा फेला परेका थिए भने इन्छनको एक कम्पनीमा कार्यरत प्युठानका अर्जुनराम केसी औद्योगिक दुर्घटनामा परी मृत्यु भएको दुतवासले जनाएको छ । कम्पनीमा कार्यरत एक सहकर्मीले भुलवश मेसिन चलाएपछि उक्त दुर्घटना हुन पुगेको बताइएको छ। त्यस्तै सोमबार राती मध्यपान गरेर सुतेका गुल्मीकै एक युवा विहान मृत अवस्थामा भेटिएका छन् । मृतकको विस्तृत विवरण आउन भने बाँकि छ। मृतकको शव अहिले अस्पतालमा राखिएको दुतावासले जनाएको छ । रोजगारी अनुमति प्रणाली इपिएस मार्फत रोजगारीका लागि नेपाली आउने क्रम बढेसँगै आत्महत्या, कार्यस्थल दुर्घटना लगायत विभिन्न कारणले ज्यान गुमाउने नेपालीको संख्या वृद्धि भइरहेको छ । अन्य भन्दा आत्महत्या र सुतेको अवस्थामा ज्यान गुमाउनेको संख्या विकराल बनिरहेको छ । सन् २०१७ यता आत्महत्या गर्ने नेपालीको संख्या आठ पुगिसकेको छ भने सुतेको अवस्थामा मृत्यु हुनेको संख्या पनि उत्तिकै छ । कोरियामा कठिन काम लगायत विविध कारणले डिप्रेशनमा परेर आत्महत्या रोज्ने क्रम बढेपनि न्यूनिकरण गर्न नेपाल सरकार र सरोकारवाला निकायले खासै सक्रियता देखाएको छैन् । यहाँस्थित नेपाली दुतावासले तनाब व्यवस्थापनका कार्यक्रम पनि विभिन्न स्थानमा बेला बेलामा गरेपनि प्रभावकारी बन्न सकेको छैन् । अन्नपूर्ण पोस्टबाट

बुटवल, असोज १० । बुटवल उपमहानगरपालिकाले नगरभित्र बसोबास गर्ने ज्येष्ठ नागरिक, एकल महिला र अपांग नागरिकलाई सम्मानस्वरुप चाडपर्व खर्च उपलब्ध गराएको छ । उपमहानगरपालिकाको आन्तरिक स्रोतबाट व्यवस्थापन हुने गरी प्रतिव्यक्ति रु दुई हजारका दरले उक्त रकम उपलब्ध गराइएको हो । नेपाल सरकारबाट सामाजिक सुरक्षा भत्ता पाउँदै आएका ७५ वर्ष पुगेका ज्येष्ठ नागरिक, एकल महिला र अपांग नागरिकलाई यस किसिमको रकम उपलब्ध गराउने निर्णयबमोजिम रकम वितरण कार्य शुरु गरिएको कार्यबाहक प्रमुख गुमादेवी आचार्यले जानकारी दिए । उक्त रकम उपमहानगरका १९ वटै वडा कार्यालयबाट वितरण गरिएको र वडा कार्यालयमा आउन नसक्ने व्यक्तिलाई घरमै पुगेर रकम उपलब्ध गराउने व्यवस्थासमेत गरिएको उनले बताए । बुटवल उपमहानगरपालिकाभित्र सामाजिक सुरक्षा भत्ता प्राप्त गर्दै आएका सात हजार २७४ जनामध्ये नगरभित्र ३५२ एकल महिला, २५६ अपांग र पाँच हजार ९६६ जना ७५ वर्ष उमेर पुगेका ज्येष्ठ नागरिक रहेको नगरपालिकाको सामाजिक शाखाले जनाएको छ । यही तथ्यांकका आधारमा बुटवल उपमहानगरपालिकाले आन्तरिक स्रोतबाट बजेट विनियोजन गरेर चाडपर्व खर्च वितरण गरेको हो । यसका लागि उपमहानगरपालिकाको साउन ३२ गतेको प्रथम नगरसभाले रु एक करोड ४५ लाख ४८ हजार बजेट विनियोजन गरेको थियो । उपमहानगरपालिकाले यसरी चाडपर्वको बेला रकम उपलब्ध गराएकामा उक्त समूहका जनता निकै खुशी भएको बुटवल उपमहानगरपालिकाका प्रवक्ता तथा वडा नं १७ का अध्यक्ष रामप्रसाद रेग्मीले बताए । उनले जनताका प्रतिनिधिले ज्येष्ठ नागरिक, अपांग र एकल महिलाको सम्मानस्वरुप चाडपर्वका बेलामा सम्झनास्वरूप सो रकम दिइएको बताए । अहिले रकम बुझ्न नआएकालाई पनि दशैँपछिसम्म रकम दिइनेसमेत वडाध्यक्ष रेग्मीले जानकारी दिए ।

विगतमा हामीले जनयुद्ध गर्दा प्रतिध्रुवबाट सुरु गरेका थियौँ । सामन्ती राजतन्त्रकालसँगै संसद्वादी शक्तिविरुद्ध लडाइँ छेडेका थियौँ । तर, पछि माओवादी १२ बुँदे हुँदै शान्तिप्रक्रियामा आयो । माओवादी शान्तिप्रक्रियामा आएपछि परिवर्तनका एजेन्डालाई कार्यान्वयन गर्नुपर्ने मुख्य चुनौती थियो । जुन दलले शान्तिप्रक्रियाको थालनी गरेको थियो, त्यही शक्तिसँग सहकार्य गरेर मात्र परिवर्तनका एजेन्डालाई संस्थागत गर्न सक्ने देखियो । शान्तिप्रक्रिया पनि सजिलै पूरा गर्न सक्ने देखियो । ठुल्ठूला राजनीतिक परिवर्तन भएका थिए । ती राजनीतिक संक्रमणकालको अन्त्यका लागि स्थानीय निर्वाचन सम्पन्न भएको छ । एक हदसम्म संविधान कार्यान्वयनमा पनि गएको छ । आगामी संघ र प्रदेशको निर्वाचन गर्न मिति पनि तोकिएका छन् । ती निर्वाचन पूरा भएपछि संविधान पूर्ण कार्यन्वयनमा जान्छ । तीनवटै तहको निर्वाचन पूरा भएपछि राजनीतिक संक्रमणकाल पनि अन्त्य हुन्छ । संविधान कार्यान्वयन गर्न मात्र नभई राजनीति संक्रमणकाल अन्त्य गर्न पनि कांग्रेससँग सहकार्य जरुरी थियो । अरू दलसँग सहकार्य गरेर संक्रमणकाल व्यवस्थापन गर्न गाह्रो थियो । माओवादी र कांग्रेस गठबन्धनले मात्र राजनीतिक संक्रमण व्यवस्थापन गर्न सक्ने देखिन्छ । कतिपयले माओवादी–कांग्रेस गठबन्धनलाई अप्राकृतिक पनि भन्ने गर्छन् । पम्फा भुषाल तर, यो गठबन्धन एकदमै प्राकृतिक स्वरूपको छ । यो गठबन्धन प्राकृतिक भएकै कारण एक वर्षभन्दा लामो समयसम्म यसले निरन्तरता पाउँदै छ । अहिलेका सबैभन्दा महत्वपूर्ण काम पनि यही गठबन्धनले सम्पन्न गर्दै छ । यस गठबन्धनले संविधान कार्यन्वयनमा संविधानसँग असहमत भएको पक्षलाई पनि सहमतिमा ल्याउने काम गरेको छ । अझै पनि द्वन्द्वकालीन मुद्दालगायत शान्तिप्रक्रियाका केही काम गर्न बाँकी छन् । ती काम पनि यही कांग्रेस–माओवादी गठबन्धनले नै पूरा गर्नेछ । शान्तिप्रक्रियाको थालनी पनि कांग्रेस–माओवादीले गरेका थिए । संक्रमणकालको अन्त्य पनि तिनै दुई दलले गर्ने अवस्था देखिएको छ । कतिपयले माओवादी–कांग्रेस गठबन्धनलाई अप्राकृतिक पनि भन्ने गर्छन् । तर, यो गठबन्धन एकदमै प्राकृतिक स्वरूपको छ । प्राकृतिक भएकै कारण यसले एक वर्षभन्दा लामो समयसम्म निरन्तरता पाउँदै छ । गठबन्धनबाट राष्ट्रलाई फाइदा कांग्रेस–माओवादी गठबन्धनले व्यक्तिगत रूपमा धेरै फाइदा भयो भन्ने गरिन्छ । तर, यथार्थमा व्यक्तिगत होइन, राष्ट्रलाई चाहिँ धेरै फाइदा पुगेको छ । संविधान जारी गर्दा केही दलले असहमति राखेर आन्दोलन गरे । गठबन्धनले नै ती शक्तिका लागि संविधान स्वीकार्य बनाएको छ । राजनीतिक क्रान्तिपछि राज्यको पुनः संरचना भएको छ । राज्यको पुनः संरचना भई देशले दिशा समाएको छ । कांग्रेसस“गकै गठबन्धनमा हुँदा माओवादीलाई पनि धेरै फाइदा भयो । अध्यक्ष प्रचण्डको सरकार हु“दा आर्थिक वृद्धि सात प्रतिशत पुग्यो । देशमा १५–१६ घन्टासम्म हुने लोडसेडिङ अन्त्य भयो । देशका राष्ट्रिय गौरवका आयोजना एकदमै धिमा गतिमा बढेका थिए । ती आयोजनालाई समयमै पूरा गरे बोनस दिने प्रचण्ड सरकारले घोषणा ग¥यो । विकास निर्माणलाई समयमै पूरा गर्न माओवादी सरकारले घचघच्याउने काम ग¥यो । एमाले अध्यक्ष केपी ओली र एमाले पार्टीले फास्ट ट्र्याक भारतीयलाई दिने भए भन्दै डंका पिटेका थिए । त्यो फास्ट ट्र्याक चार वर्षमा पूरा गर्ने गरी नेपाली सेनालाई दिने निर्णय भयो । नाकाबन्दीको समयमा भारत र चीनसितको सम्बन्ध चिसिएको थियो । तर, दुई छिमेकी देशसितको सम्बन्धलाई सन्तुलनमा राख्न माओवादीले महत्वपूर्ण भूमिका खेल्यो । वामपन्थको नाममा एमालेबाट एकदमै धोकाधडी र बेइमानी भयो । सहमतिको पालना नगरी माओवादीलाई एकदमै हेप्ने काम भयो ।  यस्ता व्यवहार देखाउने दलसँग कसरी सहकार्यका लागि गठबन्धन गर्न सकिन्छ ? प्रदेश र संघको निर्वाचनमा पनि गठबन्धन स्थानीय तहको निर्वाचन माओवादी–कांग्रेस गठबन्धनले गरायो । सोही गठबन्धनले नै संघ र प्रदेशको निर्वाचन पनि गराउँछ । यो गठबन्धनबाट माओवादी तलमाथि हुँदैन । हामीले यो गठबन्धनलाई इमानदारीपूर्वक सहयोग गरेका छौँ । कांग्रेसबाट पनि इमानदारीपूर्वक सहयोग हुने अपेक्षा छ । संघ र प्रदेशको निर्वाचनमा धेरै ठाउँमा स्वतन्त्र रूपमा लड्ने हुन सक्छ । केही निर्वाचन क्षेत्रमा भने दुई दलको सहमतिमा तालमेल हुन पनि सक्छ । तालमेलका लागि कांग्रेस–माओवादीका शीर्ष नेताले मात्र तालमेल गरेर हुँदैन । दुवै दलका तल्लो तहका कार्यकर्ताले सहयोग गर्नुपर्ने हुन्छ । यस्तो अवस्थामा खासखास ठाउँमा तालमेल हुन सक्छ । माओवादीले तालमेलका विषयमा पहिल्यै निर्णय गरिसकेको छ । परिवर्तनकारी शक्तिसँग मात्र तालमेल गर्ने भनेको छ । पहिलो र दोस्रो चरणको स्थानीय निर्वाचनमा धेरै ठाउँमा तालमेल भयो । तर, पहिलो र दोस्रोभन्दा तेस्रो चरण स्थनीय तहको निर्वाचनमा उति राम्रो तालमेल हुन सकेन । एमालेसँगको गठबन्धनमा धोकाधडी अहिले मात्र होइन, माओवादी शान्तिप्रक्रियामा आउनेबित्तिकै वामपन्थीबीच तालमेल र धु्रवीकरणको पक्षमा थियौ“ हामी । अहिले पनि माओवादी वामपन्थी धु्रवीकरण र तालमेलकै पक्षमा छ । तर, नाममा मात्र वामपन्थी दलस“ग तालमेल र गठबन्धन गर्न असाध्यै गाह्रो हुने रहेछ । वामपन्थीको नाममा असाध्यै संकीर्ण हुने, वामपन्थी सहकार्यका नाममा सहकर्मी दललाई निषेध गर्ने काम भयो । वामपन्थको नाममा एमालेबाट एकदमै धोकाधडी र बेइमानी भयो । सहमतिको पालना नगरी माओवादीलाई एकदमै हेप्ने काम भयो । माओवादीविरुद्ध केही वकिल न्यायाधीशलाई उचालेर फसाउने काम गर्न थालियो । यस्ता व्यवहार देखाउने दलसँग कसरी सहकार्यका लागि गठबन्धन गर्न सकिन्छ ? विकास र आर्थिक समृद्धिको नेतृत्व माओवादीबाट अहिलेका सबै परिवर्तनका एजेन्डा माओवादीका हुन् । माओवादीकै बलमा गणतन्त्र, धर्मनिरपेक्षता, संघीयता समावेशितालगायत मुद्दा आए । अहिलेको संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र कार्यान्वयनको मुख्य जिम्मेवारी पनि माओवादीकै हो । हामीले जनयुद्ध गरेर ल्याएका उपलब्धि हामीले नै कार्यान्वयन गर्नुपर्छ । यसैबाट मुलुकलाई आर्थिक विकास र समृद्धितिर लग्नुपर्नेछ । देशलाई समृद्ध बनाउ“दै समाजवादको बाटोतर्फ लग्नुपर्ने छ । तत्काल राजनीतिक रूपमा हेर्दा अहिलेको संविधान कार्यान्वयन गर्नु नै मुख्य दायित्व हो । त्यसपछि समाजवादको आधार तयार गर्ने हो । तर, देशको अहिलेको आवश्यकता विकास निर्माण र आर्थिक समृद्धि नै हो । नेपाल प्रकृतिक स्रोतसाधनले धनी छ । देश विविधताले भरिपूर्ण छ । देशलाई पर्यटन क्षेत्रबाट मात्र पनि समृद्ध बनाउन सकिने देखिन्छ । नेपाल एउटा कृषिप्रधान देश हो । तर, विदेशबाट अर्बौंको चामललगायत अन्य खाद्यान्न आयात भइरहेको छ । यो आयातलाई कम गरी खाद्यान्नमा आत्मनिर्भर बनाउनुपर्ने छ । बाटोघाटो, रेललगायत विकास निर्माणको द्रुत विकास गर्नुपर्ने छ । देशमा धेरै युवा विदेश पलायन भइरहेका छन् । उनीहरूका लागि देशमै रोजगारी सिर्जना गर्नु जरुरी छ । राजनीतिक स्थिरताका लागि जनताबाट प्रत्यक्ष राष्ट्रपतीय प्रणाली र पूर्ण समानुपातिक निर्वाचन प्रणालीको एजेन्डा उठाउने तयारी गरेका छौँ । जनताबाट प्रत्यक्ष निर्वाचित कार्यकारी राष्ट्रपति भएमा कम्तीमा पाँच वर्ष ढुक्कसँग काम गर्न सकिन्छ । अहिलेका परिवर्तनका एजेन्डाको नेतृत्व माओवादीले ग¥यो । राजनीतिक एजेन्डालाई सहयोग पुग्ने गरी आर्थिक समृद्धिको नेतृत्व पनि माओवादीले नै गर्नुपर्छ । कांग्रेस, एमालेजस्ता परम्परागत संसद्वादी दलबाट आर्थिक समृद्धिको नेतृत्व सम्भव छैन । आर्थिक विकास र समृद्धिको नेतृत्व माओवादीले मात्र गर्न सक्छ । आर्थिक विकास पनि क्रान्तिकारी ढंगले गुर्नपर्छ । देशलाई १०–१५ वर्षमै एउटा स्तरमा पु¥याउनुपर्ने छ । अरूले भनेजस्तो ४०–५० वर्ष लगाई देशलाई समृद्ध बनाउने होइन । आगामी १०–१५ वर्षभित्रै मुलुकलाई समृद्ध बनाउनुपर्ने छ । छिमेकी देश भारत र चीनले आर्थिक रूपमा द्रुत विकास गरिरहेका छन् । ती छिमेकी देशबाट नेपालले फाइदा लिन सक्नुपर्छ, तब मात्र नेपाल आर्थिक रूपमा समृद्ध हुन्छ । भद्रगोल माओवादी यसरी समालिन्छ निश्चित रूपमा माओवादी विभाजित हुँदा एजेन्डाहरू कमजोर भए । अन्ततः राष्ट्र नै कमजोर हुने अवस्था आयो । राष्ट्र नै कमजोर हुने अवस्था आएपछि त्यसको वस्तुनिष्ठ मूल्यांकन गरी केन्द्रीकरण सुरु भयो । अहिले धु्रवीकरण र एकता थालेका छौँ । माओवादी मात्र नभई सच्चा वामपन्थीबीच पनि धु्रवीकरण र एकता हुन थालेको छ । यस्तो हुँदा संगठन थोरै भद्दा जस्तो देखिएको छ । संगठनलाई चुस्तदुरुस्त बनाउन गत पुस महिनामै महाधिवेशन गर्ने भनेका थियौँ । अध्यक्ष प्रचण्ड सरकारको नेतृत्व गरेर गएपछि त्यो हुन सकेन । लगत्तै स्थानीय तहको निर्वाचन आयो । फेरि संघ र प्रदेशको निर्वाचन आइसक्यो । त्यसैले अहिले पार्टीको सम्पूर्ण ध्यान निर्वाचनमा केन्द्रित छ । निर्वाचनपछि हामी महाधिवेशनको तयारीमा लाग्छौँ । एक वर्षभित्र महाधिवेशन गरी विचारको समृद्धीकरण गर्नुका साथै संगठनलाई चुस्त–दुरुस्त बनाउँछौँ । हामी अहिले शान्तिप्रक्रियाको अन्तिम चरणमा छौँ । आगामी निर्वाचनमा माओवादी विकास र समृद्धिको एजेन्डा बनाएर अगाडि बढ्नेछ । राजनीतिक रूपमा हामीले ठुल्ठूला उपलब्धि हासिल गरौँ । दोस्रो संविधानसभा निर्वाचनमा माओवादीको कमजोर उपस्थिति हुँदा शासकीय स्वरूप र निर्वाचन प्रणालीमा सम्झौता गर्नुपर्यो । राष्ट्रको समृद्धिका लागि राजनीतिक स्थिरता आवश्यक हुनुपर्छ । राजनीतिक स्थिरताका लागि जनताबाट प्रत्यक्ष राष्ट्रपतीय प्रणाली र पूर्ण समानुपातिक निर्वाचन प्रणालीको एजेन्डा उठाउने तयारी गरेका छौँ । जनताबाट प्रत्यक्ष निर्वाचित कार्यकारी राष्ट्रपति भएमा कम्तीमा पाँच वर्ष ढुक्कसँग काम गर्न सकिन्छ । यस्तो खालको राजीतिक स्थिरताले मात्र आर्थिक विकास र समृद्धि हासिल गर्न सकिन्छ । जनताबाट प्रत्यक्ष कार्यकारी प्रणाली भएमा हिमाल, पहाड, तराई सबै भूगोलका जनताले भोट दिन पाउँछन् । महिला, पुरुष, दलित, जनतजाति, मुस्लिम सबैले एकैपटक अधिकार प्रयोग गर्न पाउँछन् । सबै क्षेत्र, वर्ग, जातजातिले कार्यकारी चयनको निर्वाचनमा प्रत्यक्ष सहभागिता गर्न पाउँछन् । अहिलेको निर्वाचन प्रणालीले पैसा हुने ठकेदारहरू जनप्रतिनिधि बन्ने वातावरण भयो । पूर्ण समानुपातिक निर्वाचन प्रणाली भएमा जनउत्तरदायी प्रतिनिधि आउने सम्भावना रहन्छ । -नयाँ पत्रिकाबाट (भुसाल माओवादी केन्द्रकी प्रवक्ता हुन्)

कोपनहेगन, डेनमार्क । उच्च शिक्षा तथा रोजगारीका लागि डेनमार्कमा आएका किराँतीहरु संगठित भएका छन् । आफ्नो कला संस्कृति, भेषभुषा, रितिरिवाज तथा भाषाको संरक्षण तथा एकआपसमा आपसि सम्बन्ध विकास गर्ने उद्देश्यले कोपनहेगनमा हालै भएको भेलाले किरात समाज गठन भएको हो । अमृत सुब्बाको अध्यक्षतामा १५ सदस्यीय कार्यसमिति गठन भएको हो । उपाध्यक्षहरुमा गंगा थेबे र बिनय राइ, सचिवमा रुमी हाङ राइ, सहसचिव शैलेन्द्र राइ र कोषाध्यक्षमा नोफुङ इजम चयन भएका छन् । सदस्यहरुमा अश्विनी राइ, स्मृति राइ, रिस्ता राइ, जमुना राइ, सुनिल राइ, सन्जिव लिम्बु थेबे, दिवस लिम्बु थेबे, आयना सुब्बा र कला मोदेन अधिकारी रहेका छन् । सल्लाहकार संयोजकमा प्रतिक सुब्वा, बरिस्ठ सल्लाहकारमा डा।अमृत राइ र गुन्ज सुनुवार रहेका छन् ।

नेपाल पत्रकार महासङ्घको यसै हप्ता सम्पन्न महाधिवेशनको बन्दसत्रमा बुटवलकी पत्रकार इन्दिरा अर्यालले प्रस्ताव राखिन्– पत्रकारहरूको सार्वजनिक कार्यक्रममा मदिरा निषेध गरियोस् । केही तालीहरू बजे, तर यो प्रस्तावलाई सम्बोधनसमेत गरिएन । सभाले पारित गरेको १९ बुँदे भावी रणनीतिमा यो प्रस्ताव परेको भए के हुन्थ्यो होला ? पत्रकार महासङ्घको इतिहासमा नयाँ कुरा हुने त पक्का थियो नै, पत्रकारहरू आफूले आफैँलाई बाँध्न सचेत छन् भन्ने सन्देश पनि जाने थियो । पत्रकार र मदिरालाई अहिले जसरी एक–अर्काका पूरकझैँ गरी चर्चा गर्ने गरिएको छ त्यसप्रकारको दृष्टिकोण बदल्नलाई पनि शायद मद्दत पुग्ने थियो । त्यसो त प्रस्ताव पारित गर्दैमा दृष्टिकोण बदलिने होइन, दृष्टिकोण बदल्नका लागि हाम्रा सोच, व्यवहारहरू बदलिन आवश्यक हुन्छ । बबिता बस्नेत खाने, पिउने, लाउनेजस्ता कुराहरू मानिसका नितान्त व्यक्तिगत कुरा हुन् । घरमा कसले के खान्छ, पिउँछ या लाउँछ भन्ने कुराले सम्बन्धित व्यक्तिबाहेक अरूलाई अर्थ राख्दैन । निजी जमघटमा मानिस आफ्नै प्रकारले रमाइरहेका हुन्छन् । कोही नाचेर, कोही हाँसेर, कोही गीत गाएर, जोक, सायरी साँझका निजी सत्रहरूमा कसले के गर्छ त्यसको पनि मतलब हुँदैन । एक्लै बसेर मदिरामा रमाउनेहरू पनि होलान्, दिनभरिको थकान मेट्नका लागि आनन्दले बसेर एक कप कालो चिया पिउन पाउँदा जिन्दगी बाँचेको अनुभूति गर्नेहरू पनि होलान् । निजी जीवनमा कसले कति बेला के गर्छ सरोकारको विषय भएन । तर, सार्वजनिक ठाउँहरूमा कसले के खायो, कसरी प्रस्तुत भयो भन्ने कुराले भने महत्व राख्छ । निजी तवरमा गरिएका कामहरू जब सार्वजनिक रूपमा व्यक्त गरिन्छ, ती सार्वजनिक बन्न पुग्छन् । हिजोआज निजी जीवनमा गरिएका कुराहरूलाई सार्वजनिक गर्दै सकेसम्म अरूलाई होच्याएर आफू अग्लिन चाहनेहरूको सङ्ख्या पनि बढ्दै गएको देखिन्छ । ‘मैले प्रधानमन्त्री फलानालाई यस्तो भनिदिएँ, सँगै बसेर ड्रिंक्स गरियो’ भनेर पुस्तकमै लेख्ने अवकाश प्राप्त जर्नेलहरूदेखि काजुसँग महँगो रक्सी खाइयो, थरीथरीका काजु, पेस्ता र महँगो रक्सी खुवाउने हैसियत यिनको कसरी बन्यो भनेर लेख्ने लेखकसम्म । मानिसले मदिरा नपिउँदा हुन त विश्वमा यति धेरै मदिराको खपत के हुन्थ्यो होला र ? जतिसुकै ट्याक्स बढाउन, बेच्न निषेध गरुन् मदिरा चलेकै छ । एउटा भनाइ नै छ, दूध बेच्ने मान्छेले ढोकाढोका चहार्नुपर्छ, मदिरा खोज्दै मानिस पसलमा पुग्छन् । मदिराका नाममा अनेक कविता, सायरी, जोक र गीतहरू बनेका छन् । यसको अर्थ विभिन्न तह, तप्काका मानिसले मदिरा सेवन गर्छन् । मदिरा छुँदै नछुनेहरू पनि सबै तह र तप्कामा छन्, उनीहरूको चर्चा हुने कुरै भएन । मदिरा सेवन गर्नेहरूमध्ये पनि पत्रकारको चर्चा विशेष रूपमा हुने गरेको छ । पत्रकारभन्दा बढी नै मापसे गर्ने पेसा व्यवसायी पनि होलान्, तर ‘पत्रकार’ भनेपछि चाहिँ नखाने कोही नै हुँदैनन्झैँ गरी छवि बनाइएको छ । यसप्रकारको छवि निर्माणमा पत्रकार स्वयम्को हात छ । ठाउँ–कुठाउँ ‘म त पत्रकार पो हो त’ भन्दै हिँड्ने, सार्वजनिक स्थानमा ढल्ने गरी पिइदिने । ठिकै खानेहरूले पनि आफू भएको पार्टीमा ड्रिंक्स त हुनैपर्छ नि जस्तो गरिदिने, ड्रिंक्सबिनाका साँझका कार्यक्रम र पार्टीलाई श्राद्ध पार्टीको संज्ञा दिने र कार्यक्रम नै नसकी हिँडिदिने । यस्तो व्यवहारले धेरैलाई साँझमा पत्रकारलाई बोलाउँदा मदिरा अनिवार्य राख्नैपर्छ भन्ने बनाइदिएको छ । यस्तो व्यवहार गर्ने पत्रकारको सङ्ख्या ठूलो छैन, तर नराम्रा कुराको प्रचार धेरै हुने हुँदा सबै पत्रकार उस्तै हुन्झैँ गरी सन्देश प्रवाहित भएको छ । मदिरा पिउनै नहुने भन्ने होइन, पिएपछिको रूपान्तारित व्यवहारले बद्नामी बढाएको हो । हुँदैहुँदै पारिवारिक समारोहहरूमा समेत ल‘ पत्रकार भएर पनि ड्रिंक्स नगर्ने रु भन्न थालिएको छ । यो पङ्क्तिकारलाई दुईवटा कुराले कहिलेकाहीँ हीनताबोध महसुस गराएको छ । पहिलो, नखाई बस्दा पत्रकार भएर पनि ड्रिंक्स नगर्ने रु अलिअलि सोसियल त हुनुपर्छ नि भन्ने । सोसियल हुन खोज्दा ‘पत्रकार हो नखाने कुरै भएन नि’ भनिदिने । वास्तविकता त के हो भने पत्रकारितासँग मदिराको कुनै सम्बन्ध छैन । दोस्रो, समानताको कुरा गर्दै महिला अधिकारको वकालत गर्ने अनि ड्रिंक्स गर्न हिच्किचाउने ? भन्ने एउटा जमात छ । मानौँ, मदिरामा रमाउनु समानताको सूचक हो । महिला अधिकारको अर्थ कतिपय पुरुषजस्तै हुनु होइन । सबै पुरुष मदिरामा रमाउँदैनन्, सबै महिलाले मदिरा पिउँदैनन् भन्ने होइन, खान हुँदैन भन्ने मान्यता पनि होइन । खाने, लाउने भन्ने कुरा नितान्त व्यक्तिगत कुरा हो महिला अधिकार, समानता र मदिराबीच कुनै सम्बन्ध छैन । सार्वजनिक र निजी के–कति हो भन्ने कुराको निर्धारण व्यक्ति आफैँले गर्नुपर्छ । मानिसले आफ्नो जिन्दगीको आचारसंहिता आफैँ बनाउने हो । पत्रकारिता क्षेत्रको कुरा गर्दा आफू र आफ्नो पेसाप्रति सजग पत्रकारहरूको सङ्ख्या ठूलो छ, यो बढ्दो क्रममा छ । शिव परियारले गाएको एउटा गीत छ, पिउने म पिलाउनेको क्या बद्नामी भो । कतिपय अवस्थामा पत्रकारहरूलाई पिलाउनेको अवस्था त्यस्तै छ । खानेले गर्वका साथ भन्ने, खुवाउने लज्जित हुनुपर्ने । यसै हप्ता पत्रकारको महाधिवेशनमा त्यस्तै भयो । कृष्णप्रसाद भट्टराई पत्रकारिता पुरस्कार पाउनुभएका पत्रकार विजयकुमार पाण्डेले आफ्नो मन्तव्यको अन्तिममा सगौरव भन्नुभो– कुनै दिन शेरबहादुर दाइको हातबाट मधुरस लिएको थिएँ, आज पुरस्कार पाएँ । ‘हल पररर’ तालीले गुञ्जियो । कार्यक्रमको प्रमुख अतिथिका रूपमा मञ्चको बीचमा बस्नुभएका प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाले अप्ठ्यारो मानेर वर्तिरपर्तिर हेर्नु भो । उहाँको असहजता अनुहारभरि छरिएको थियो । पिउने विजयकुमारलाई हलले प्रतिक्रिया दियो, वाउ विजयकुमार ‘गज्जब !! पिलाउने नेता देउवा हीनताबोध गर्नुपर्ने अवस्थामा पुग्नुभो ।’ केही छिनपछि मिडियामा हेडलाइन आयो, कुनै दिन शेरबहादुरको हातबाट सोमरस (उहाँले मधुरस भन्नुभएको थियो) पिएको थिएँ’ विजयकुमार । पिउनेको अभिव्यक्ति नाम सुवासका रूपमा सर्वत्र फैलियो, पिलाउनेलाई करिबकरिब अपराधीकै रूपमा उडाइयो । गीतले वास्तविकताको रूप लियो, पिउने म पिलाउनेको क्या बद्नामी भो । साभार : घटना र विचार