मनाङ, कात्तिक २३ । उच्च हिमाली क्षेत्रमा अत्यधिक चिसो बढ्न थालेपछि मनाङका अधिकांश विद्यालयले कक्षाकोठा बाहिरै पठनपाठन गराउँदै आएका छन् । हिमालको छेवैमा रहेका विद्यालय र शून्य डिग्री तापक्रम वरिपरि हिमपातका कारण कक्षाकोठामा बढी चिसो हुने भएकाले कक्षाकोठामा पठनपाठन गर्न कठिन भएको र चिसो बढेपछि सधैँ बाहिर पठनपाठन गर्दै आएको बताउँदै अन्नपूर्ण मावि मनाङका शिक्षक चित्रकला पराजुली । बिहान १० देखि ३ बजेसम्म अलिअलि घाम लाग्ने र घामको ताप रहुन्जेल सहज हुने भएकाले बालबालिकालाई घाममा राखेर पढाउँदै आएको उहाँले बताउनुभयो । यसरी कठिन परिस्थितिमा पनि आफूहरुले विद्यालयको पठनपाठनलाई निरन्तरता दिएको साथै सार्वजनिक बिदामा पनि विद्यालयमा पठनपाठन भएको बताउँदै अन्नपूर्ण मावि मनाङका प्रअ आन्नदराज घिमिरे । नेपालका अधिकांश सरकारी विद्यालय सार्वजनिक बिदाका दिनमा बन्द भए पनि मनाङको माथिल्लो भेगमा रहेका विद्यालयमा पढाइ हुने गरेको पाइन्छ । चिसोका कारण विद्यार्थी र शिक्षकमा स्वास्थ्य समस्या आएकाले चिसोबाट बच्न र बचाउन पनि कक्षाकोठा बाहिर पठनपाठन गर्न बाध्य भएको बताउँदै शिक्षिका टीककुमारी विक । यसरी कक्षाकोठा बाहिर अध्यापन गराउँदा विद्यार्थीको पढाइ र सिकाइ कतिको प्रभावकारी होला भन्ने जिज्ञासा जनमानसमा बढेको छ ।

काठमाडौं, कात्तिक २२ । पाठ्यक्रम विकास केन्द्रले कक्षा ११ र १२ को पाठ्यक्रम परिमार्जन गर्ने भएको छ । शिक्षा ऐन आठौ संशोधनले शिशुदेखि १२ कक्षासम्म विद्यालय शिक्षामा अंगिकार गरिसकेपछि पहिलाको पटक कक्षा ११ को पाठ्यक्रमलाई विद्यालय शिक्षा अनुसारको बनाउन लागिएको हो । विश्वविद्यालयको प्रमाणपत्र तहको विभिन्न संकायलार्इ आधारमा मानेर साविक उच्च माध्यामिक शिक्षा परिषद्ले बनाएको कक्षा ११ र १२ को पाठ्यक्रमलार्इ केन्द्रले एकरुपता हुनेगरी परिमार्जन गर्न लागेको हो । केन्द्रले राष्ट्रिय पाठ्यक्रमको प्रारुप समेत संशोधन गरी माध्यामिक तहको कक्षा ९ देखि १२ सम्मको संरचना स्वीकृतिको क्रममा रहेको जनाएको छ ।

जुम्ला, कात्तिक २० । अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगको कार्यालय सुर्खेतले ६ नं कर्णाली प्रदेशमा सबैभन्दा बढी उजुरी शिक्षाको परेको कार्यपत्र सार्वजनिक गरेको छ । आइतबार जुम्लामा पत्रकारबीच गरेको अन्तक्र्रिया कार्यक्रममा यो प्रदेशमा मन्त्रालयगतरुपमा शिक्षामा बढी उजुरी परेको आयोग सुर्खेतका कार्यालय प्रमुख रविलाल पन्थले जानकारी दिए । “सबैभन्दा बढी उजुरी ४०१ छन्, जसमा ४९ फछ्र्यौट भएको र ३५२ उजुरी बाँकी रहेका छन्”– प्रमुख पन्थले भने । उनका अनुसार शिक्षामा १२४ उजुरी परेकामा १४ फछ्र्यौट भएका छन् । त्यस्तै, संघीय मामिलामा १००, वन तथा भू–संरक्षणमा ४१, ऊर्जामा १९, स्वास्थ्यमा १८, खानेपानी तथा सरसफाइमा १५, सहरी विकासमा ११ उजुरी परेको प्रमुख पन्थले बताए । आयोगमा परेका सबै उजुरीमाथि प्रारम्भिक र विस्तृत अनुसन्धान भइरहेको उहाँको भनाइ थियो । दण्डात्मक, निरोधात्मक र प्रवद्र्धनात्मक तीनखम्बे रणनीतिका साथ आयोगले आफ्नो काम गर्दै आएको बताउँदै उहाँले वार्षिक कार्यतालिका अनुसार १३ वटा प्रवद्र्धनात्मक कार्यक्रम विद्यालयमा र नौ जिल्लामा गर्दै आएको उल्लेख गरे । आयोग सुर्खेतमा परेका उजुरीको प्रकृतिमा गुणस्तर विद्यालय भवन, छात्रवृत्तिको रकम दुरुपयोग, पाठ्यपुस्तक वितरणमा अनियमितता, विद्यालय कोषको रकम हिनामिना, शिक्षक कर्मचारी नियुक्तिमा अनियमितता भएको उल्लेख छ । त्यसैगरी, सामाजिक सुरक्षा भत्ता वितरणमा अनियमितता, उपभोक्ता समितिमार्फत हुने गरेका विकास निर्माणका काम गुणस्तर नभएको बताइएको छ । उपभोक्ता समितिको गठन प्रक्रिया, स्थानीय निकायको आन्तरिक आयको विनियोजन खर्च करार कर्मचारी नियुक्तिमा अपारदर्शिता, औषधि वितरण र खरिदमा अनियमितता, भवन सडक र पुल मापदण्ड र स्टिमेटअनुसार नबनेको, गुणस्तरहिन संरचना र नक्कली बिल भर्पाइ बनाइ सरकारी रकम हिनामिना गरेको विवरण समेटिएका उजुरी परेको आयोगले जनाएको छ । जुम्ला पुगेको अख्तियारले जिल्लाका सम्पूर्ण कार्यालय प्रमुखमार्फत सबै राष्ट्रसेवक कर्मचारीलाई पदीय मर्यादामा रहेर काम गर्न, कर्मचारी आचारसंहिताको पालना गर्न र सरकारी बजेटको सही सदुपयोग गर्न निर्देशन दिएको छ । त्यसैबीच, आयोगले चन्दननाथ माविका विद्यार्थीसँग पनि भ्रष्टाचार र सुशासनका विषयमा सचेतनामूलक कार्यक्रम सम्पन्न गरेको छ ।

काठमाडौंं, कात्तिक २०। केन्द्रिय क्याम्पस किर्तिपुर शिक्षा संकायका विद्यार्थीहरुले शिक्षा ऐन २०२८ को नवौँ संसोधन खारेजीको माग गर्दै तदर्थ विद्यार्थी संघर्ष समिति गठन गरेका छन् । आईतवार केन्द्रिय विभागमै बसेको बैठकले नवौं संशोधन खारेजीका लागि भन्दै पुष्कर शर्माको संयोजकत्वमा संघर्ष समिति गठन गरेको हो । संघर्ष समितिले अन्तरक्रियात्मक कार्यक्रम गरि तत्काल संसोधन फिर्ता लिन सरकारलाई आग्रह गरेको छ । अन्यथा सडक संघर्षदेखि अदालतसम्म जान बाध्य हुने चेतावनी दिईएको छ । सरकारले आफुहरुका माग वेवास्ता गरे थप संघर्षका कार्यक्रम घोषणा गरि अगाडी बढ्न बाध्य हुने संघर्ष समितिका सहसंयोजक सञ्जय कार्कीले चेतावनी दिए । संसोधित ऐनले स्थायी शिक्षकका लागि ७५ प्रतिशत आन्तरिक र २५ प्रतिशत खुला प्रतियोगिताबाट शिक्षक पदपूर्ति गर्ने व्यवस्था गरेको छ । कार्यक्रममा शिक्षाविद प्रा.डा. विद्यानाथ कोइरालाको संसोधित ऐनको यो प्रावधानलाई आफुले ठाडै अस्विकार गरेको बताए । कोईरालाले नेपाली कांग्रेसका गोपालमान श्रेष्ठ, एमालेका गंगालाल तुलाधर, माओवादी केन्द्रका धनिराम पौडेल शिक्षा ऐन नवौँ संसोधनको पक्षमा खुृलेरै लागेको आरोप पनि लगाए । यो बिषयमा कानुनविदहरुसंग छलफल गरि प्रत्येक बर्ष शिक्षक सेवा आयोगले विज्ञापन गर्दा शिक्षा विभाग, शिक्षा मन्त्रालय लगायत सरोकारवालाहरुसंग छलफल गरिनुपर्नेमा जोड दिए ।   अन्तरक्रिया काय्र्रक्रममा विभिन्न राजनीतिक दलका नेता कार्यकर्ता र विद्यार्थीहरु संगठनले नवौं संशोधन खारेजीको लागि साथ दिने प्रतिवद्धता व्यक्र गरेका छन् । कार्यक्रमअघि बिद्यार्थीहरुले शिक्षा ऐन संसोधनका विरुद्ध प्लेकार्ड रहित र्याली निकालेका थिए । बिद्यार्थी नेताहरुले शिक्षा ऐन संसोधन भएको असोज ३ गतेलाई कालो दिनको संज्ञा दिएका छन् । संसोधित शिक्षा ऐनले ७ लाख युवा र ७० हजार वालवालीकामाथी खेलवाड भएको उनीहरुको दावी छ ।  

भक्तपुर,कार्तिक १५ । आगामी २०७५ वर्षको शैक्षिक सत्रदेखि कक्षा ११ को वार्षिक परीक्षा राष्ट्रिय परीक्षा बोर्डले सञ्चालन नगर्ने भएको छ । सो परीक्षा अब विद्यालय आफैँले सञ्चालन गर्नुपर्ने छ । कानुनमा कक्षा १० को वार्षिक परीक्षा प्रदेशस्तरमा र कक्षा १२ को वार्षिक परीक्षा राष्ट्रिय परीक्षा बोर्डले सञ्चालन गर्ने व्यवस्था छ । हाल कक्षा १० को वार्षिक परीक्षा (एसईई) बोर्डको अनुमतिमा परीक्षा नियन्त्रण कार्यालयले तथा कक्षा ११ र १२ को परीक्षा बोर्डले सञ्चालन गर्दै आएको छ । सोमबार आयोजना गरिएको पत्रकार सम्मेलनमा बोर्डका अध्यक्ष प्राडा चन्द्रमणि पौडेलले भने– ‘अब कक्षा ११ को परीक्षा सञ्चालनको जिम्मेवारी विद्यालयलाई नै दिने भएका छौँ, जतिसक्दो छिटो त्यो जिम्मेवारी हस्तान्तरण गर्ने पक्षमा छौँ ।’ उनले हालको परीक्षा नियन्त्रण कार्यालयलाई अभिलेखालयका रूपमा विकास गरिने प्रस्ट गरेका छन् ।

काठमाडौं, कात्तिक १५ ।  त्रिभुवन विश्वविद्यालयको आङ्गिक क्याम्पस सरस्वती बहुमुखी क्याम्पसले आयोजना गरेको बीबीए तथा बीबीएम तहको अभिमुखीकरण कार्यक्रममा बोल्दै रजिष्ट्रार डिल्ली उप्रेतीले त्रिविले विस्तार सँगसँगै गुणस्तरीय शिक्षा र अनुसन्धानमा ध्यान दिइरहेको बताए । त्रिविका शिक्षाध्यक्ष प्रा.डा.सुधा त्रिपाठीले विद्यार्थीको पहिलो रोजाईको क्यम्पस सरस्वती बनोस् भनी शुभकामना दिए । कार्यक्रममा त्रिवि व्यवस्थापन सङ्कायका डीन प्रा.डा.डिल्लीराज शर्माले प्रतिस्पर्धी विश्व खुला बजारमा बिक्न सक्ने गुणस्तरीय शिक्षा आवश्यक भएको उल्लेख गर्दै विद्यार्थी केन्द्रित शिक्षण सिकाईमा विश्वविद्यालयले कार्यक्रमहरुमा ध्यान दिइरहेको बताए  । कार्यक्रममा बीबीए निर्देशक प्रा.डा.शतीसकुमार ओझा, वित्तशास्त्र विषय समितिका अध्यक्ष प्रा.डा.राजन बहादुर पौडेल, नेपाल प्राध्यापक संघका सभापति रामेश्वर उपाध्याय, नेपाल प्राध्यापक संघ सरस्वती बहुमुखी क्याम्पस इकाईका सभापति बाबुराम चापागाईले क्याम्पसमा गुणस्तरीय शिक्षा प्रदान गर्न कुनै सम्झौता नगर्ने प्रतिवद्धता प्रकट गरे । अभिमुखीकरण कार्यक्रममा मेगा बैंक नेपालका सीईओ तथा नेपाल बैंकर्स संघका अध्यक्ष अनिल केसरी शाह तथा एभिन्यूज टेलिभिजन एवं मिडिया हबका अध्यक्ष उद्योगी भाष्करराज राजकर्णिकारले व्यवस्थापन पक्ष, नयाँ प्रविधि तथा नेतृत्व विकासबारे छलफल गरे ।

सोलुखुम्बु, कात्तिक १४ । सोलुदूधकुण्ड नगरपालिका सोलुखुम्बुका कार्यकारी अधिकृत एकैदिन चार दिनको हाजिर गरेर पुनः मन्त्रालय फर्कन बाध्य भएको छ। स्थानीय विकास मन्त्रालयको गत असोज ६ गते सचिवस्तरको बैठकले उपसचिव राजेश गिरीलाई सोलुदूधकुण्ड नगरपालिकाको कार्यकारी अधिकृतमा काज सरुवा गर्ने निर्णय गरेको थियो । सोही निर्णयअनुसार मन्त्रालयको असोज ८ गतेको पत्रका आधारमा गिरी यही कात्तिक ८ गते कार्यालयमा हाजिर हुन आएपनि नगरपालिकाका प्रमुख नाम्गेलजाङ्बु शेर्पाले हाजिर हुन दिएको थिएन । प्रमुख शेर्पाले आफू अनुकूलको कार्यकारी अधिकृत नभएको भन्दै हाजिर गर्न नदिएको कार्यकारी अधिकृत गिरीको आरोप छ । कार्यकारी अधिकृत आफ्नो कार्यालयमा हाजिर हुन आए पनि कार्यालयमा समेत प्रवेश गर्न दिइएको थिएन । कार्यालयमा केही युवासमेत परिचालन गरी आफूलाई धम्कीपूर्ण भाषामा कार्यालयमा हाजिर नभई फर्कन प्रमुख शेर्पाले दबाब दिएको अधिकृत गिरीको भनाइ छ । स्थानीय विकास मन्त्रालयका सचिव, मन्त्रीसहितको टेलिफोन वार्तापश्चात् नगरपालिकाका अधिकृत गिरीलाई पुनः मन्त्रालय काज बोलाउने टुंगो भएपछि हाजिर गर्न दिइएको छ । प्रमुखको कार्यकक्षमा बसेर कार्यकारी अधिकृतले चार दिनको हाजिर एकैदिन गरेर नगरपालिकाको पत्र बुझ्दै मन्त्रालय फर्कन बाध्य बनाइएको छ । नगरपालिकामा भेला भएका विभिन्न राजनीतिक दलका व्यक्ति, जनप्रतिनिधिसमेतको उपस्थितिमा सोमबार उनलाई हाजिर गराइएको हो । नगरपालिकामा जारी विवादका विषयमा बुझ्न सोमबार नगरपालिकाको कार्यालय पुगेका स्थानीयवासीलाई प्रमुख शेर्पाले गाली गर्न खोजेपछि तनाब उत्पन्न भएको थियो । प्रमुखको प्रस्तुतिलाई आपत्ति जनाउने स्थानीयवासीलाई प्रमुख शेर्पाले नेमप्लेट उचालेर हान्न खोजेपछि कार्यालयमा झनै तनाब बढेको थियो । उत्पन्न तनावलाई प्रहरीले नियन्त्रणमा लिन सफल भएको छ । कार्यालयमा उपस्थित जनताले प्रमुखको कार्यशैलीप्रति आपत्तिसमेत जनाएका छन् । निमित्त कार्यकारी कुर्सीमा यता, स्थानीय विकास मन्त्रालयबाट काज सरुवाको पत्र आएपनि सोलुदूधकुण्ड नगरपालिकाकी निमित्त कार्यकारी अधिकृत इन्दिरा थापाले कार्यालय छाडेको छैन । अधिकृत थापालाई असोज १ गते नै सरुवा गर्ने निर्णय भएपनि आजसम्म उहाँलाई भने रमाना दिइएको छैन ।

चौतारा, कात्तिक १२ । भूकम्पबाट क्षतिग्रस्त सिन्धुपाल्चोकका छ विद्यालय भवन नेपाल हिल्फे वाइल्ग्रिस इभि जर्मनीको आर्थिक सहयोगमा सबलीकरण प्रविधिद्वारा मर्मत गरी विद्यालयलाई हस्तान्तरण गरिएको छ । भूकम्पबाट क्षतिग्रस्त भवन पनि सोही संस्थाले निर्माण गरेको र हाल पनि उसैले मर्मत गरेको हो । कक्षाकोठा अभावमा जिल्ला शिक्षा कार्यालयद्वारा अस्थायी रुपमा निर्मित टहरामा पठनपाठन हँुदै आएकामा अब आफ्नै भवनको कक्षाकोठाबाट पठनपाठन हुनेछ । सबलीकरण महँगो भए पनि भरपर्दो प्रविधि भएको बताइएको छ । मर्मत गर्न छ विद्यालयका लागि करिब रु ६ करोड ७१ लाख लागेको मर्मतसम्भारको जिम्मा लिने सुकुटेस्थित ग्रामीण विकास समाजका अध्यक्ष कृष्णप्रसाद सापकोटाले जानकारी दिनुभयो । सबलीकरण प्रविधि महँगो र भरपर्दो भएका कारण विदेशमा व्यापक रुपमा प्रचलनमा आए पनि विद्यालय क्षेत्रमा सो प्रविधिबाट काम गर्ने संस्था जिल्लामा पहिलो भएको समाजका अध्यक्ष सापकोटाको दाबी छ । समाजका अनुसार सुकुटे आधारभूत विद्यालयको आठकोठे भवन, दुई शौचालय, पर्खाल र खानेपानी धारा मर्मत सम्पन्न भएको छ । कदम्बासस्थित कालीदेवीमा शौचालयसहितको एघारकोठे भवनसमेत दुवैको करिब रु एक करोड चार लाखमा मर्मत भएको हो । मेलचौरस्थित ज्ञान मन्दिर नमुना माविको आठकोठे भवन करिब रु ७१ लाख चार हजारमा मर्मत भएको छ । त्यसैगरी सानो सिरुबारीको सिद्धिगणेश माविको चारतले २२ कोठे भवन मर्मत भई हस्तान्तरण भएको छ । करिब रु दुई करोड ३० लाखमा सम्पन्न सो भवनको दुई शौचालय र ढोकासहितको पर्खाल निर्माण गरिएको छ । त्यस्तै करिब रु ९५ लाख ५८ हजारको लागतमा नौकोठे इर्खु मावि भवन र रु एक करोड १७ लाखमा भुलभुलेस्थित वनदेवीमा शौचालयसहित बाह्रकोठे भवन मर्मत गरी हस्तान्तरण गरिएको छ । सो संस्थाले सोही विद्यालयको छकोठे भवन करिब रु ८३ लाख ६२ हजारको लागतमा निर्माण भइरहेको छ । त्यसैगरी करिब रु एक करोड १६ लाखको लागतमा आठकोठे भवन र रु एक करोड ९२ लाखमा ठूलो सिरुबारीस्थित सेतीदेवी माविको बाह्रकोठे दुई भवनको पनि निर्माण भइरहेको छ । मर्मत गरिएको भवन र नयाँ निर्माण हुने भवनका गरी ९७कक्षाकोठा हुने समाजका अध्यक्ष सापकोटाले बताउनुभयो । निर्माण भइरहेका र मर्मत गरिएका भवन भूकम्प प्रतिरोधी भएको र त्यसका लागि शहरी विकास तथा भवन निर्माण डिभिजन कार्यालय जिल्ला समन्वय समितिबाट प्राविधिक सहयोग उपलब्ध भएको थियो । नयाँ निर्माण भएका र मर्मत गरिएका विद्यालय सबै चौतारा साँगाचोकगढी नगरपालिकाभित्र पर्छन् । जिल्लामा २५ वर्षदेखि नेपाल हिल्फे वाइल्ग्रिसले विद्यालय क्षेत्रमा लगानी गर्दै आइरहेको छ । क्षतिग्रस्त विद्यालयलाई पहिलेकै अवस्थामा पु¥याउने लक्ष रहेको संस्थाका नेपाल प्रतिनिधि सुनिलकृष्ण श्रेष्ठ र कार्यक्रम संयोजक श्याम पण्डितले बताउनुभयो ।

रुपन्देही, कात्तिक ८ । रुपन्देही तिलोत्तमा नगरपालिकास्थित तीनवटा विद्यालयका एक सय विद्यार्थीलाई निःशुल्क रुपमा साइकल वितरण गरिएको छ । तिलोत्तमा–४ डिंगरनगरस्थित जनज्योति मावि, मणिग्रामस्थित शान्ति नमुना मावि र तिलोत्तमा– २ शंकरनगरस्थित दुर्गादत्त माविमा अध्ययनरत विद्यार्थीलाई निःशुल्क रुपमा साइकल वितरण गरिएको हो । गरिब तथा विपन्न परिवारका जेहन्दार विद्यार्थी र टाढाटाढाबाट विद्यालय आउने बालबालिकाको हितलाई ध्यानमा राखेर साइकल वितरण गरिएको ख्वाङ्जु कोरियन बुद्धिज्म फाउण्डेशन नेपालका प्रवक्ता गोपाल आचार्यले बताए । करिब रु ६ लाख मूल्य बराबरका ती साइकल वितरण गरिएको हो । साइकल उपहार पाएपछि जनज्योति मावि कक्षा–९ का विद्यार्थी आकाश परियार र कक्षा ४ कि विद्यार्थी पूर्णिमा परियार लगायतले खुशी व्यक्त गरेका छन् । शान्ति नमुना मावि मणिग्राममा कक्षा १० मा अध्ययनरत् मनिषा चौधरी र कक्षा– ९ मा अध्ययनतत् वर्षा बस्यालले प्राप्त साइकलबाट पठनपाठनमा निकै सहयोग पुग्ने विश्वास व्यक्त गरे । कोरियामा रहेको ख्वाङजु बुद्धिज्म फाउण्डेशनको सहयोगमा यस क्षेत्रका बालबालिकाको पठनपाठनमा सहयोग पुराउने उद्देश्यले साइकल वितरण, छात्रवृत्ति वितण तथा अन्य सामग्री प्रदान गरिँदै आएको आचार्यले बताए । शान्तिका अग्रदूत भगवान गौतम बुद्धको जन्मस्थल लुम्बिनीे रुपन्देहीका विभिन्न विद्यालयमा अध्ययन गर्ने विद्यार्थीलाई पठनपाठनमा सहयोग पुराउने उद्देश्यले यस प्रकारको कार्यक्रम गरिएको सो फाउण्डेशनका प्रमुख भिक्षु पार्क ईम साङले बताए । भिक्षु फप ईल सिनमले सहयोगलाई सकारात्मक रुपमा लिएर यसको सदुपयोग गर्न आग्रह गरे । सहयोगले विद्यार्थीमा उत्साह थपिएको र यसले पठनपाठनमा पनि सहयोग पुराउने जनज्योति मावि विद्यालय व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष मानकाजी श्रेष्ठले बताए । शान्ति नमुना माविका प्रअ कुलप्रसाद लामिछाने पनि साइकल वितरणबाट विद्यार्थी थप उत्सुक भएको र यसले उनीहरुको सिकाइ उपलब्धि वृद्धि हुने विश्वास व्यक्त गरे ।

काठमाडौ, असोज १९ । आज विश्व शिक्षक दिवस, नेपालमा पनि मनाईंदैछ । संयुक्त राष्ट्रसंघ र राष्ट्रसंघीय शैक्षिक, वैज्ञानिक तथा साँस्कृतिक संघ युनेस्कोको आह्वानमा हरेकवर्ष अक्टोवर ५ मा यो दिवस मनाइन्छ । नेपालका शिक्षकहरुले आफ्नाे हकअधिकारको पक्षमा आवाज उठाउँदै यो दिवस मनाउने गर्छन् । स्थायी बाहेकका अरु धेरै शिक्षकले अझै पनि न्यूनतम तलब पाउन नसकेको शिक्षक संघ, संगठनको भनाई छ । सार्क शिक्षक महासंघका उपाध्यक्ष बाबुराम अधिकारीका अनुसार देशभर झण्डै साढे तीन लाख शिक्षक कार्यरत छन् । तीमध्ये एकलाख ४७ हजार शिक्षक मात्र दरबन्दीमा कार्यरत छन् । एउटा महान शिक्षकको आफ्ना विधार्थीहरुको जिवनमा सकारात्मक प्रभाव र गरेको सही दिशानिर्देश मापन गर्न सकिन्न, उनीहरुले प्रज्जवलन गरेका उत्सुक्ता कतै गणीतका साध्य वनेर रहन्छन् भने कतै विज्ञानका सिद्धान्तहरु भने कतै कला र साहित्यकारुपमा विधार्थीको विचार अनि जिवनशैलीमा रहेर यो संसारलाई अझ उत्कृष्ट वनाइरहेको हुन्छ । हरेक वर्षको अक्टोवर महिनाको ५ गते विश्व शिक्षक दिवस मनाइने गरिन्छ र यो विश्व शिक्षक दिवस सन् १९९४ बाट मनाउन शुरु गरिएको हो । विधालयमा पहिलो घन्टीमै हाजीरकापी लिएर रोलनंवरका आधारमा हाजीर लिने शिक्षकहरुको आवाजपछी आफ्नो रोलनंवर पश्चात यस सर मिस या म्याडम हामीसबैले भनेकै छौँ । कोही एकजना साथी या रोलनंवर गयल भएमा शिक्षकहरुले कारण खोतलेर, के भयो ? किन आएन ? भन्ने चिन्ता र आत्मियता विधार्थी प्रति देखाउनेगर्दछन र समस्यामा परेका विधार्थीहरुप्रति सदाशयताकासाथ चासो ब्यक्त गर्दछन । स्कूले जिवनका अनि विधार्थीपलका फोटाहरु छन भने नियालेर हेर्नुहोस, ति शिक्षकका अनुहारहरु र तिन्को तपाइको भविष्य प्रतिको चिन्ता संझना गर्नुहोस, संभव भएसम्म उनिहरुलाई भेटेर आफूले उनिहरुले सिकाएको शिक्षाको आधारमा गरेको प्रगतीका कथाहरु सुनाउनुहोस, उनिहरु तपाईको प्रगतीकालागी मुक्तकन्ठले खुशी भइदिन्छन । ती कापीका पानाहरु, जस्मा तपाइले गरेका गल्तीहरु उनिहरुको कलमको मसीले सच्याइएका छन्, ति परीक्षाका पानाहरु जस्मा तपाइले लेखेका उक्तरका आधारमा तपाइलाई अकं दिइएको छ । हेडसर देखि नेपाली, गणीत, विज्ञान, सामाजिक शिक्षा, जनसंख्या लगायत सम्पूर्ण विषयका विषयगत ज्ञानहरु शिक्षकहरुको सहजिकरण र निर्देशन विना कहाँ संभव थियो र ? आजको दिन संसारभरि विभिन्न कार्यक्रम गर्दे गुणस्तरिय शिक्षा प्रदान गरेर विद्यार्थीहरुलाई स्थानिय एवं अन्तर्राष्ट्रिय जगतका विभिन्न क्षेत्रमा योगदान पूर्याउन मद्धत गर्ने शिक्षकहरुको सझंना र सम्मान गरिन्छ । एउटी आमाले जन्म दिन्छिन र उक्त वालवालिकालाई जिवन जिउने सीप र ज्ञान भने शिक्षकलेनै दिन्छन । आजको दिन हामीसबैले जिवनमा केही कदम पछाडी गएर ती शिक्षकहरुलाई संझनागर्न जरुरी छ जस्ले हामीलाई कालोपाटीमा चक र डस्टरसँग पौठेजोरी खेल्दै वर्णमाला सिकाए, क वाट कछुवा देखि ज्ञ वाट ज्ञानीसम्म सिकाए, ए फर एप्पल वाट जेड फर जेब्रासम्म सिकाए । त्यस्पश्चात हामीले विधालय अनि विश्वविधालयमा अन्यधेरै शिक्षक र शिक्षिकाहरु सँग शिक्षा लिएका छौँ, आज ति शिक्षक अनि शिक्षिकाहरुलाई संझना गर्न जरुरी छ । कोही शिक्षक शिक्षिकाहरुले गृहकार्य नगरेको भएर हामीलाई लठ्ठीले पिट्नुभएको पनी हुनसक्छ, कक्षाकोठामा अनावश्यक वोलेको या झगडा गरेकोमा हामीलाई सजाय दिएको पनि हुनसक्छ, क्लास बंक गरेर कक्षाकोठामा गयल भएकोमा हामीले वहाँहरुवाट सजाय पाएको पनि हुनसक्छ तर त्यतीवेलाका सजाय अहिले आएर सुमधुर अनि मिठो याद भइसकेको छ, वहाँहरुले जे गर्नुभयो सबै हाम्रा लागीनै गर्नुभएको हो । कहिले नाटक गरेर त कहिले चित्र वनाएर हामीलाई पढाउनुभयो र आज हामी जे छौँ त्यस्मा वहाहरुको अतुलनीय देन छ । वर्णमालानै उक्काउन नजान्ने एउटा वालक विधालय छिर्छ र विस्तारै वर्णमाला उक्काउदै, वाह्रखरि सिक्दै विस्तारै उ कुनै विश्वविधालयवाट एउटा शिक्षित वयस्क नागरीक भएर निस्कन्छ, शिक्षकहरु विना यो मानव रुपान्तरण संभव छैन । राष्ट्रको भावीपुस्ताहरुको वैचारीक शिल्पको शिल्पकार नितान्तरुपमा शिक्षकहरुनै हुन, आफ्नो ज्ञान, सिपको माध्यमले तठस्त र स्वतन्त्ररुपमा आफ्ना विधार्थीहरुलाई ज्ञान दिने दायित्व वोकेका शिक्षकहरुलेनै हामीलाई समाजको पहिलो प्रतिविम्ब र परिवेशसँग साक्षात्कार गराएका हुन । शिक्षकहरुवाट हामीले धेरै कुराहरु पाएका छौ, हामीलाई चाहिएको वेलामा वहाँहरुले हाम्रो आत्मविश्वाशलाई वृद्धी गरिदिनुभएको छ, समस्या परेको वेलामा अतिरिक्त सहयोग पाएका छौ, अनुशासन को अभ्यासहरु अनि चाहिएको वेलामा एउटा सहयोगी उपस्थिती तिनै शिक्षकरुकै रहेको हुन्छ । फलामलाई तताएर अनि त्यस्लाई तातो छदैँ अर्को फलामले हानेर शिल्पकारले फलामलाई आकार दिन्छ, किसानले पनि सँधै वालीनालीलाई एकैप्रकृतीले लगाउने, रोप्ने, गोड्ने गर्छ तर शिक्षकले एउटै पाठ र अभ्यास सिकाउन फरक फरक विधार्थीलाई फरक फरक तरिकाले सिकाउन पर्दछ, हामीसबैको कुनैपनि कुरा बुझ्ने आआफ्नै तरिका छ र शिक्षकले त्यहीअनुसार हामीलाई सिकाएका हुन । हामीमध्य कतिपय विधार्थी हौँ या शिक्षकनै हौँ, एउटा असल विधार्थी र असल शिक्षक हुने प्रेरणा हामीवाट नहटोस, रहिरहोस । -हाम्राे पात्राेबाट

दाङ, असोज १७ । यहाँको एक क्याम्पसमा प्राविधिक शिक्षा सञ्चालन गर्न श्रीमद भागवत सप्ताह ज्ञान महायज्ञ सञ्चालन गरिएको छ । स्थानीय गढवा बहुमुखी क्याम्पसको स्तरवृद्धिसँगै प्राविधिक शिक्षा सञ्चालनार्थ सोमबारदेखि सो महायज्ञका साथै शैक्षिक महोत्सव–२०७४ शुरु गरिएको हो । नेपाल संस्कृत विश्वविद्यालयका कूलपति प्रा डा कूलप्रसाद कोइरालाले महायज्ञ शुभारम्भ गर्दै श्रीमद् भागवत आख्यान, कविता र गणितको एकत्रित रुप भएको उल्लेख गरे । उक्त महायज्ञबाट करिव रु पाँच करोड संकलन हुने र त्यसबाट प्राविधिक शिक्षा सञ्चालन गर्न सहज हुने आयोजक समितिले जनाएको छ । महायज्ञमा पं दिनबन्धु पोखे्रलले कथा बाचन र १०१ राष्ट्रनिर्माण फाउण्डेशन नेपालका अध्यक्ष धुव्रशरण बस्यालले सहवाचन गरेको छ ।

काठमाडौं, असोज ८ । अस्थायी शिक्षकले आन्दोलनमा माग नै नगरेको विषयमा संसदले शिक्षा ऐन संशोधन गरेर थप सुविधा दिएको पाइएको छ । अस्थायी शिक्षकले शिक्षक सेवा आयोगले लिने परीक्षमा फेल भए पनि आठौ संशोधन अनुसार सुविधा दिनुपर्ने, परीक्षा सहज बनाउनु पर्ने, आन्तरिकतर्फको लुकाइएको विज्ञापन पदसंख्या समायोजन गर्नुपर्ने माग राखेर अनशन बसेका थिए । शिक्षा मन्त्रालयले गत असार ९ मा उनीहरुसंग यी सबै माग पूरा गर्ने गरी सम्झौता गरेको थियो । यही सम्झौताअनुसार ऐन संशोधन गर्नु पर्ने माग राखेर अस्थायी शिक्षकहरू साउन १८ देखि दोस्रोपटक अनसन बसेका थिए । अघिल्लो सम्झौताअनुसार ऐन संशोधन नभएसम्म शिक्षक सेवा आयोगले अस्थायीलाई स्थायी बनाउन भदौ ३ मा तोकेको आन्तरिक परीक्षा पनि स्थगित गर्नुपर्ने दोस्रो अनसनमा माग थपेका थिए । उनीहरूको मागमा ७५ प्रतिशत अस्थायीलाई स्थायी गर्नु पर्ने भन्ने नै थिएन । शिक्षामन्त्री गोपालमान श्रेष्ठले भदौ ३ मा संसद सचिवालयमा ऐन संसोधनको विधेयक दर्ता गराउदा अस्थायी शिक्षकसंग भएको सम्झौतामै नभएको ०६१ साउन २२ देखि ०६७ माघ ९ सम्म नियुक्ति लिएका सबैको दरबन्दी कायम गरेर आन्तरिक प्रतिस्पर्धाबाट स्थायी गर्ने व्यवस्थासहितको नवौं संशोधन विधेयक संसदमा लगे । विधेयकमा अस्थायी शिक्षकले परिक्षामा ४० अंक ल्याए पास हुने प्रावधान राखिएको छ । संशोधन विधेयकमा ०६७ माघ १० देखि ०७३ चैत १९ सम्म नियुक्त भएका दरबन्दीमध्ये ६० प्रतिशत आन्तरिकबाटै र ४० प्रतिशत दरबन्दीमा मात्रै खुला प्रतिस्पर्धाबाट स्थायी गर्ने व्यवस्था गरिएको थियो । संसदमा भदौ १२ मा विधेयकमाथि छलफल हुदा पूर्व शिक्षामन्त्री धनिराम पौडेलले अस्थायी शिक्षकले माग्दै नमागेको कुरा राखेर संसोधन गर्न लागेको भन्दै बिरोध गरेका थिए । ‘आन्दोलनमा भएकाले भदौ ३ को परीक्षा सार्नु पर्ने पर्ने माग थियो । अहिले शिक्षकले माग्दै नमागेको कुरा संशोधनको लागि आएको छ,’ संसद बैठकमा पौडेलले भनेका थिए, ‘केही शिक्षक र व्यक्तिहरुको अनुरोध र अनुनय बिनयको आधारमा ऐन संशोधन गर्न प्रस्ताव ल्याइएको छ ।’ उनको यो भनाइले पनि अस्थायी शिक्षकले माग नै नगरेको विषयमा आफ्ना कार्यकर्ताको जागिर जोगाउन ऐन संशोधन गरेको पुष्टि हुन्छ । यसरी अस्थायी शिक्षकको माग भन्दै ऐन संशोधन गराउन कांग्रेस, एमाले र माओबादी केन्द्रका नेता नै लागि परे । उनीहरुले माग नगरेको बिषयमा यी तीनै दलले सहमती गरेर अस्थायी शिक्षकको सुविधा बढाए । अघिल्लो ऐनअनुसार खुला प्रतिस्पर्धाबाट छनौट हुने भनिएको ७ हजार दरबन्दीमध्ये पछिल्लो संशोधनमा २६ प्रतिशत पनि आन्तरिकलाई दिइएको छ । पढाएर थाकेपछि सुविधा लिएर घर जान चाहेका १० हजार शिक्षकलाई पुनः परीक्षा दिने व्यवस्था गरे । उनीहरु ४० नम्बर ल्याउन नसक्ने भन्दै हरेस खाएर सुविधा रोजेका थिए । फेल भयो भने पाउने सुविधा पनि गुम्ने भन्दै परीक्षा त्यागेका थिए । साभार

चितवन, असोज ८ । शिक्षा राज्यमन्त्री शेषनाथ अधिकारीले शिक्षा ऐन नवौं संशोधनले शिक्षकको अनुमतिपत्र लिएर बसेका जल्दाबल्दा युवाका लागि ढोका खोलेको बताएको छ । यहाँ आज सञ्चारकर्मीसँग कुराकानी गर्दै उहाँले ऐनले कसैलाई अन्याय नगरेको जिकिर गर्दै दक्षता नभएकाहरु परीक्षाबाट छाँटिने स्पष्ट गरे । अधिकारीले भन्नुभयो, “परीक्षामा ४० नम्बर नल्याए गोल्डेन हेनसेकमार्फत अस्थायी शिक्षक बाहिरिन्छन्, लामो समय सेवा गरेपछि स्थायीले पेन्सन पाउने भए पनि अस्थायीलाई गोल्डेन ह्यान्डसेक दिइने छ ।” नेपालमा २६ हजारको हाराहारीमा अस्थायी शिक्षक छन् । स्थायी हुँदा ७५ प्रतिशत आन्तरिक र २५ प्रतिशत नयाँले अवसर पाउने उनले बताए । करिब १९ हजार नयाँले अवसर पाउने उनको भनाइ थियो । यसअघि नै १० हजार ५०० ले गोल्डेन ह्यान्डसेकका लागि फाराम भरिसकेकाले मानसिक रुपमा उनीहरु छाड्ने तयारीमा रहेको उनले बताए । यससँगै हरेक वर्ष शिक्षक सेवा आयोगले परीक्षा लिएर नयाँ शिक्षक नियुक्ति गर्दै जाने पनि उनले बताए । शिक्षा सेवा आयोगले तत्काल प्रक्रिया अगाडि बढाउने बताउँदै उनले दशैं र तिहारका बीचमा परीक्षासमेत गर्ने तयारीमा आयोग लागेको जानकारी दिए ।

खोटाङ, असोज १ । रुपाकोट मझुवागढी नगरपालिका–१ दिक्तेलस्थित पञ्च माविमा शुरु गरिएको बाली विज्ञान विषयप्रति विद्यार्थीको आकर्षण बढ्दै गएको छ । कक्षा १२ सम्मको अध्ययन पूरा गरेलगत्तै सहजरुपमा जागिर पाउने तथा सस्तो शुल्कमा आफ्नै जिल्लामा बाली विज्ञान विषय अध्ययन गर्ने वातावरण मिलेपछि प्राविधिक शिक्षाप्रति विद्यार्थीको आकर्षण बढ्दै गएको हो । जिल्लामै पहिलोपटक पाँच वर्षअघि बाली विज्ञान विषयको कक्षा शुरु गरेको पञ्च माविमा अहिले उक्त विषय अध्ययन गर्ने विद्यार्थीको चाप बढेको छ । नेपाल सरकार, शिक्षा मन्त्रालय, शिक्षा विभागबाट २०७३ र ७४ मा बाली विज्ञान विषयतर्फ कक्षा १२ सम्मको अध्ययन अध्यापन गराउने सम्बन्धन पाएपछि पञ्च मावि प्राविधिक शिक्षा लिन चाहने छात्रछात्राको आकर्षणको केन्द्र बनेको हो । जनशक्तिको मागका आधारमा पछिल्लो समय प्राविधिक शिक्षाअन्तर्गत बाली विज्ञान विषयप्रति विद्यार्थीको आकर्षण बढ्दै गएको विद्यालयका प्रधानाध्यापक भवकृष्ण ढकालले बताउनुभयो । २०२४ सालमा स्थापना भएको पञ्च माविले आव २०६९ र २०७० देखि मावि तहमा बाली विज्ञान विषयको पठनपाठन शुरु गरेको थियो । विसं २०७३ असोज ६ गतेको मन्त्रिस्तरीय निर्णयअनुसार बाली विज्ञान विषयमा उच्च माविस्तरको कक्षा सञ्चालन गर्ने स्वीकृति पाएको पञ्च माविमा हाल कक्षा ९ मा ४७ जना, कक्षा १० मा २८ जना, कक्षा ११ मा २७ जना र कक्षा १२ मा २४ जना विद्यार्थी अध्ययनरत रहेका छन् । पञ्च मावि बाली विज्ञान विषयमा अध्ययन गराउने जिल्लाको पहिलो र एकमात्र विद्यालय हो । कक्षा ११ को सम्बन्धन लिएपछि पञ्च माविमा बाली विज्ञानप्रतिको आकर्षण बढेर गएको प्रअ ढकालले बताउनुभयो । बाली विज्ञानमा बढी मात्रामा विद्यार्थीको चाप बढेपछि यसपटक छनोट गरेर ४७ जनालाई मात्र कक्षा ९ मा भर्ना गरिएको विद्यालयले जनाएको छ । बाली विज्ञानप्रतिको आकर्षणकै कारण थप व्यवस्थापनका लागि विद्यालयले गत फागुन तेस्रो साता श्रीमद्भागवत धान्याञ्चल सप्ताह महायज्ञ आयोजना गरेको थियो । शुरुमा सहयोगका नाममा मासिक प्रतिव्यक्ति रु छ हजार शुल्क लिँदै आएको विद्यालयले शिक्षा मन्त्रालय शिक्षा विभागबाट सम्बन्धन पाएपछि भने मासिक शुल्क घटाएर प्रतिव्यक्ति रु एक हजार बनाएको व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष अशोक आचार्यले बताउनुभयो । बाली विज्ञानसँग सम्बन्धित जनशक्तिको अभाव भएकाले पनि विद्यार्थीको आकर्षण बढेको अध्यक्ष आचार्यको भनाइ छ ।

काठमाडौं, असोज १ ।  विश्व स्वास्थ्य संगठन अन्र्तगतको नेपाल सञ्चालित एनजिओले एडमिनिस्टर र कार्याक्रमका लागि केही कर्मचारी मागेको छ ।  +२ पासले पिन एप्लार्इ गर्न सक्नेछन । विस्तृत जानकारीका लागि यो लिंक हेरौँ । http://www.khabarera.com/english/2017/09/ingojobsinnepal/