वाम-एकता चाडैं: पूर्व प्रधानमन्त्रीहरू
काठमाडौँ । एमाले र माओवादीबाट प्रधानमन्त्री भइसकेका तीन नेताले दुई पार्टीबीच चाँडै एकता हुने बताएका छन् ।
एकताको काम अन्तिम अवस्थामा पुगेकाले चाँडै त्यसले मूर्तरूप लिने उनीहरूको भनाइ छ ।
कार्ल मार्क्स जन्म द्वि–शतवार्षिकी समारोहलाई शुक्रबार राजधानीमा सम्बोधन गर्दै उनीहरूले एकता अनिवार्य भएकाले यसलाई छिटो टुंग्याइने दाबी गरे ।
माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहालले दुई पार्टीबीचको एकता नभए मुलुक पुन: अस्थिरताको राजनीतिक भुमरीमा फस्ने भएकाले छिटो एकता प्रक्रिया टुंग्याउन लागेको बताएका छन् ।
कपितय बुद्धिजीवी र विदेशीका अनुमानलाई गलत साबित गर्दै दुई दल छिट्टै एक बन्ने उनले दाबी गरे । दाहालले केही दिनभित्रै पार्टी एकताको विषयमा स्पष्ट धारणा बाहिर आउने बताए ।
एकतासम्बन्धी विवाद अन्त्य गर्न केही दिनयता प्रधानमन्त्री एवं एमाले अध्यक्ष ओली र दाहालबीच निरन्तर छलफल चलिरहेको छ । छलफल करिब सहमतिनिकट पुगेको छ ।
अध्यक्ष दाहालले एकतापछि कम्युनिस्ट पार्टी झन् शक्तिशाली हुने र समृद्धिको दिशामा सफलता हासिल गर्ने बताए । तर दुई पार्टी एक हुने भएकाले अब फरकफरक मनोविज्ञान बोकेर बस्न नहुने दाहालको भनाइ थियो । ‘अब पार्टी नै एकता हुने भएपछि पुरानो आग्रह पूर्वाग्रहमा बस्नु हँुदैन रूपान्तरण हुन आवश्यक छ,’ उनले भने । एमाले र माओवादीबीच एकता भएपछि अन्य स–साना कम्युनिस्ट घटक पनि मिल्न आउने दाहालको दाबी थियो ।
कार्यक्रममा एमाले वरिष्ठ नेता झलनाथ खनालले पनि पार्टी एकतालाई निष्कर्षमा पुर्याउनुपर्ने बताए । मुलुकमा समाजवादको आधारशिला खडा गर्न एकता अनिवार्य रहेको र त्यो कामले अब पूर्णता पाउन लागेको खनालको भनाइ थियो ।
एमालेका अर्का वरिष्ठ नेता माधव नेपालले पनि पार्टीहरूबीच एकतामा कुनै अन्तरविरोध नरहेकाले चाँडै त्यसले पूर्णता पाउने बताए । नेपाललाई शान्तिपूर्ण रूपमा रूपान्तरण र समृद्धिका लागि पनि एकता अनिवार्य रहेको उनले उल्लेख गरे ।
कार्यक्रममा एमाले उपाध्यक्ष वामदेव गौतम, उपमहासचिव घनश्याम भुसालले कम्युनिस्ट एकता अनिवार्य भएको धारणा राखे । नेता भुसालले माक्र्सवाद, समाजवाद, लोकतन्त्र र समृद्धि लगायतका विषयमा केन्द्रित रहेर कार्यपत्र प्रस्तुत गरेका थिए ।
कार्ल मार्क्स जन्मेको २ सयौं वर्ष पुगेको अवसरमा माक्र्सवादी दर्शनको प्रवर्द्धन गर्ने प्रयोजनका लागि नेता भुसालको संयोजकत्वमा गत वर्ष नै समिति बनेको थियो । उक्त समितिले शुक्रबार र शनिबार दुईदिने गोष्ठी आयोजना गरेको हो ।
गोष्ठीमा एमाले, माओवादीलगायत मार्क्सवादी विचाराधारामा विश्वास गर्ने दलका नेता, कार्यकर्ता र शुभेच्छुक सहभागी छन् । मे ५ मा मार्क्सजन्मेको २ सय वर्ष पुग्दै छ ।
यस अवसरमा एमाले केन्द्रीय समितिकै तर्फबाट राजधानीको गौशालामा अर्को छुट्टै कार्यक्रम गरिंदै छ । उक्त कार्यक्रममा प्रधानमन्त्री केपी ओलीलगायत एमालेका वरिष्ठ नेताहरूले सम्बोधन गर्नेछन् ।
कान्तिपुर
खोलाले जीप बगाउँदा तीनको मृत्यु
बझाङ, वैशाख २० । बझाङको झोताबाट चैनपुर जादै गरेको से १ ज ८२० नंको जीप जयपृथ्वी नगरपालिका ७ सुवेडाको चौठा खोलाले बगाउँदा तीन जनाको मृत्यु भएको छ । बुधबार राति भिषण वर्षापछि एक्कासी आएको बाढीले जीपलाई बगाएको थियो । मृत्यु हुनेमा खप्तड छान्ना २ घर भै चैनपुरमा कस्मेटिक पसल गर्दै आएका ३१ वर्षीय अम्मराज बन, केदारस्यु १ का २४ वर्षीय असु ओड, र जीप चालक बैतडी घर भै हाल कञ्चनपुर दोधाराका २६ वर्षीय रमेश चन्द रहेका छन । जिप खोलाले बगायर झण्डै ५० मिटर तल खोचमा पुरिएको अवस्थामा भेटिएको छ । दुर्घटना बुधबार राति ८ बजे भएको भएपनि अफ्ठ्यारो भिर र जीप भलले पुरिएकाले बिहीबार अपरान्ह साढे २ बजे मात्र शव निकालिएको छ ।
अाजदेखि सार्वजनिक यातायात बन्द
दाङ । यहाँका विभिन्न यातायात समितिले आजदेखि गाडी सञ्चालनमा रोक लगाएका छन् । रात्रि सेवाका काउन्टर खुलेका छैनन् भने खोलिएका काउण्टरमा टिकट काट्न बन्द गरिएको तुलसीपुर जिप तथा माइक्रो मिनीबस व्यवसायी समितिका डिलक्स काउण्टर इन्चार्ज राजु योगीले बताउनुभयो । सरकारले आगामी असारदेखि समितिहरू नवीकरण नगर्ने तथा समितिहरू खारेज गर्ने निर्णय गरेपछि त्यसको विरोधमा उत्रिएका समितिहरूले आजदेखि नै आफ्नो यातायात सेवा रोकेका हुन् । राप्ती अञ्चल सार्वजनिक यातायात व्यवसायी समितिका डायल इञ्चार्ज मोहन पुरीले आजदेखि नै लामो दूरीका सम्पूर्ण सेवा बन्द गरिएको बताउनुभयो । “भोलिदेखि हाम्रा बसहरू ग्यारेजमा थन्किन्छन्, त्यसैले आजैदेखि हामीले लामो दूरीका बस सञ्चालनमा रोकेका हौँ,” डायल इञ्चार्ज पुरीले भन्नुभयो । नेपाल यातायात व्यवसायी राष्ट्रिय महासंघको आन्दोलनका कार्यक्रमअनुसार आन्दोलन गर्ने समितिहरुले बताएका छन् । त्यस्तै ढुवानी व्यवसायीले पनि हिजोदेखि नै टोकन बन्द गरेका छन् । आन्दोलनका कार्यक्रमअन्तर्गत टोकन लिएकाहरुले ढुवानी गर्ने र अन्य गाडीहरु भने बन्द गरिएको राप्ती अञ्चल संयूक्त ट्रक यातायाता व्यवसायी समितिका प्रशासनिक सचिव उमेशचन्द्र मजगैयाँले जानकारी दिनुभयो । “छोटो दूरीका गाडी आफूखुशी सञ्चालनमा आएका छन् । दाङमा ढुवानी र यात्रुवाहक सवारीका साधनगरी करीब एक हजार गाडी रहेका छन् । रासस
अझै दुर्इ दिन बदली र वर्षा हुने : मौसमविद्
काठमाडौँ । पूर्व मनसुनी वर्षा ‘प्री–मनसुनी’सक्रिय भएसँगै बाहिरी वायुको प्रभावका कारण एक सातादेखि नेपालमा मनसुनी गतिविधि बढेको छ । प्री–मनसुनसँगै बंगालको खाडीबाट आएको जलवास्पयुक्त हावा र पश्चिमी वायुको प्रभावले नेपालमा बदली र वर्षा गराएको मौसम पूर्वानुमान महाशाखाले जनाएको छ । मनसुनी गतिविधिले केही दिनयता केही समय घाम लाग्ने क्षणभरमै बदली तथा वर्षा भइरहेको छ । विगत चार-पाँच दिनदेखि प्री–मनसुनी गतिवविध सक्रिय रहेको तथा स्थानीय वायुसँगै बाहिरी मौसमी प्रणालीको पनि प्रभावले बदली र वर्षा गराएको मौसमविद् बरुण पौडेलले जानकारी दिनुभयो । “अहिले भइरहेको मौसमी गतिविधि स्थानीय वायुसँगै बाहिरी (वायु) मौसमी प्राणलीको पनि प्रभाव रहेको छ । पूर्वी र मध्य क्षेत्रमा बंगालको खाडीको जलवास्पयुक्त हावा र पश्चिमी वायुको प्रभावका साथै स्थानीय रुपमा न्यून चापीय प्रणालीको विकासले एक हप्तादेखि मौसमी गतिविधि बढेको हो, यो अझै एक÷दुई दिन जारी रहन्छ,” उहाँले भन्नुभयो । महाशाखाको पछिल्लो विवरणअनुसार काठमाडौँ उपत्यकासहित देशभर बदली र वर्षा भएको छ । आज सबैभन्दा बढी भैरहवामा ६५, वीरेन्द्रनगरमा ३१, ओखलढुंगामा २०, दीपायलमा १७, ताप्लेजुङ र दाङमा समान ११ मिलिमिटर वर्षा भएको छ । काठमाडौँमा सबैभन्दा कम एक मिलिमिटर वर्षा भएको छ । अहिले पनि अधिकांश भेगमा बदली र केही स्थानमा हल्का वर्षा भइरहेको माहाखाले जनाएको छ । मौसमविद्का अनुसार सामान्यतः प्री मनसुनी वर्षा (स्थानीय मौसम चक्रको प्रभाव) जुन १० देखि सेप्टेम्बर २३ तारिखसम्म मानिन्छ । कहिलेकाहीँ यो तलमाथि पनि हुनसक्छ । प्रीः मनसुन –मार्च, अप्रिल र मेलाई मानिन्छ । अक्टोबर र नोभेम्बरलाई पोष्ट मनसुन तथा डिसेम्बर, जनवरी र फेब्रुअरी विन्टर सिजन यसरी वर्षमा चार सिजन बाँडिएको हुन्छ। प्रीःमनुसनको समयमा दिउँसो घाम लाग्ने साँझपख र राति हावाहुरी, चट्याङसहित वर्षा हुने गर्छ । खासगरी यसको प्रभाव पहाडी क्षेत्रमा बढी पर्छ । यसलाई सहयोग गर्न बंगालको खाडीको जलवास्पयुक्त हावा देशको पूर्वी क्षेत्रबाट प्रवेश गर्ने र कहिलेकाहीँ पश्चिमी वायुको प्रभावले गर्दा विमान वा दिउँसोपख बदली र वर्षा गराउने हुन्छ । आज काठमाडौँ उपत्यकाको अधिकतम तापक्रम २७ र न्यूनतम १६ डिग्री सेल्सियस रहेको छ । रासस
किरात राई पत्रकार संघ खोटाङको अध्यक्षमा गोमा
खोटाङ । किरात राई पत्रकार संघको तेस्रो जिल्ला अधिवेशनले गोमा राईको अध्यक्षतामा एघार सदस्यीय कार्यसमिति सर्वसहमतिले अध्यक्ष चयन गरेको छ सो संघकोे हिजो सम्पन्न अधिवेशनले कार्यसमितिको उपाध्यक्षमा काजनश्री राई, सचिवमा गोपाल राई, सहसचिवमा सुनिता राई र कोषाध्यक्षमा रमिला राई तथा सदस्यहरूमा शर्मिला राई, टिवन राई, महाशेर राई, योगिन राई र सन्देश राई छानिएका छन् । संघको केन्द्रीय सभासद्मा रामधन राई, संगीता राई, डिएम चाम्लिङ र राजेन्द्र राई तथा सल्लाहकारमा उजुर राई, डम्बरसिं राई, भीम राई, उमेत राई, दमन राई र सइन्द्र राईलाई चयन गरिएको छ । रासस
मानव बेचबिखनमा संलग्नताको अारोपमा पक्राउ
भीमदत्तनगर । दुई बालकलाई विभिन्न प्रलोभन देखाएर पश्चिमी नाका भएर भारत लैजाँदै गरेको अवस्थामा प्रहरीले कञ्चनपुरको गड्डाचौकीबाट मानव बेचबिखनमा संलग्नताको आरोपमा ललितपुरको बागमती गाउँपालिका–११ का ४८ वर्षीय शिवप्रसाद गौतमलाई पक्राउ गरेको छ । अभियुक्त गौतम विरुद्ध मानव बेचबिखन मुद्दामा कारबाही अगाडि बढाइएको जिल्ला प्रहरी कार्यालय कञ्चनपुरले जनाएको छ । प्रहरीले गौतमलाई १३ र १४ वर्षीय दुई बालकलाई मःम बनाउने काम र कम्प्युटर कोर्स सिकाइदिने प्रलोभन देखाएर भारत लैजाने क्रममा गत सोमबार पक्राउ गरेको थियो । भीमदत्तनगरको बसपार्कस्थित एक होटलमा एकरात बसेपछि अर्को दिन भारतीय नम्बरको जिपमा दुई बालकलाई भारत लैजाँदै गरेको अवस्थामा सोधपुछ गर्दा उक्त घटनाको रहस्य खुलेको हो । प्रहरीले दुबै बालकलाई आफन्तको जिम्मा लगाएको छ । रासस
अटेर गरी बालविवाह गर्ने जोडी प्रहरी खोरमा
रोल्पा । रोल्पामा बालविवाह अत्यधिक बढेको भन्दै न्यूनीकरणका लागि विभिन्न अभियान सञ्चालन गरिरहेका बेला अटेर गरी बालविवाह गर्ने एकजोडी विवाहमण्डपबाटै पक्राउ परेका छन् । बालविवाहविरुद्ध विभिन्न सचेतनामूलक कार्यक्रममा जुटेका अभियानकर्ताले नै विवाहस्थलबाटै पक्राउ गरी कानून कार्यान्वयनका लागि प्रहरीलाई सहयोगसमेत गरेका छन् । बुधबार रोल्पा नगरपालिका–२ ह्वालीमा बालविवाह गरिरहेको एक जोडीलाई विवाह मण्डपबाटै प्रहरीले पक्राउ गरी कानूनी उपचारसमेत थालनी गरेको छ । रोल्पा नगरपालिका– २ का १७ वर्षीय राजकुमार खड्काले सोही नगरपालिका–१ हरिगातिनाकी १७ वर्षीया किशोरीसँग बालविवाह गरिरहेको अवस्थामा प्रहरीले पक्राउ गरेको हो । स्थानीय बालविवाह न्यूनीकरण सञ्जालले उमेर नपुग्दै विवाह नगर्न पटकपटक सम्झाउँदासमेत नमानेपछि प्रहरीमा उजुरी गरिएको थियो । बालविवाह हुन थालेको उजुरीका आधारमा उनीहरुलाई पक्राउ गरी आवश्यक कानूनी कारबाहीका लागि अदालतसमक्ष पेश गरेका छौँ, प्रहरी नायब उपरीक्षक ज्ञानेन्द्र फुँयालले भन्नुभयो । मुलुकी ऐन बिहेवारी महलअन्तर्गत उनीहरुलाई कारबाही हुन्छ फुँयालले भन्नुभयो । बालविवाह गर्ने र गराउने दुवैलाई कानूनी कारबाही गर्ने व्यवस्था भएकाले दुलाहाकी आमा दिलसरी खड्कालाई समेत प्रहरी हिरासतमा राखिएको बताइएको छ । विवाह भोजमा संलग्नलाई पनि सोधपुछका लागि बोलाइने प्रहरी नायब उपरीक्षक फुँयालले बताउनुभयो । जिल्लामा बालविवाह भइरहेका बेला प्रहरी र नागरिकको सम्बन्धबाट बालविवाह रोक्न गरिएको यो पहिलो कानूनी प्रयास हो । यसले जिल्लामा दिनानुदिन घटिरहेका बालविवाहका घटना रोक्नसमेत मद्दत गर्ने बताइएको छ । सरकारी गैरसरकारी क्षेत्रबाट बालविवाह न्यूनीकरणका लागि थुप्रै प्रयास भए पनि यसले निरन्तरता पाइरहनु दुःखद् भएको महिला अधिकारकर्मी तीर्था आचार्यको भनाइ छ । बालविवाह न्यूनीकरणका लागि कानूनको प्रभावकारी कार्यान्वयन गर्नु जरुरी रहेको आचार्यको भनाइ छ । रासस
जोखिममा पत्रकार, प्रेस स्वतन्त्रता उल्लंघन पाँच वर्षयताकै उच्च
काठमाडौं, बैशाख २० । विश्व प्रेस स्वतन्त्रता दिवस बिहीबार नेपालमा पनि विभिन्न कार्यक्रम गरी मनाईंदैछ । संयुक्त राष्ट्रसंघीय शैक्षिक तथा वैज्ञानिक संगठन युनेस्कोको सिफारिसमा सन् १९९३ को डिसेम्बरमा संयुक्त राष्ट्रसंघको महासभाले मे ३ लाई विश्व प्रेस स्वतन्त्रता दिवसको रुपमा मनाउने घोषणा गरेसँगै विश्वभर यो दिवस मनाउन थालिएको हो । विण्डहोक डिक्लेरेशन भएको दिन पारेर दिवस मनाउने गरिएको हो । दिवसको अवसरमा यस वर्षको नारा किपिङ्ग पावर इन चेक : मिडिया, जस्टिस एण्ड द रुल अफ ल अर्थात, “शक्तिको निगरानी र नियन्त्रण ः सञ्चार, न्याय र विधिको शासन” तय गरिएको छ । प्रेस स्वतन्त्रताका लागि कानुनी वातावरणलाई बलियो बनाउने, प्रेस स्वतन्त्रताको ग्यारेन्टिका लागि न्यायीक निकायको भूमिकालाई थप आकृष्ट गर्ने, पत्रकारमाथि हुने हिंसा र दबाबलाई क मगर्ने तथा कानुनी शासनका लागि प्रेसको भूमिकालाई थप प्रभावकारी बनाउने उद्देश्यका साथ यो वर्षको नारा तय गरिएको हो । यसैगरी दीगोविकास, चुनावका बेला, परादर्शीता, उत्तरदायित्व तथा कानुनी राज्यको स्थापनका लागि प्रेसको भूमिकालाई पनि यो वर्ष थप जोड दिइएको संयुक्त राष्ट्रसंघले जनाएको छ । दिवसको अवसरमा शुभकामना सन्देश दिँदै संयुक्त राष्ट्रसंघका महासचिव एन्टोनियो गुट्रेसले विश्वका सबै सरकारलाई प्रेस स्वतन्त्रतालाई थप प्रभावकारी बनाउन तथा पत्रकारको सुरक्षाको वातावरण बनाउन आग्रह गरेका छन् । प्रेस स्वतन्त्रता सत्यको पक्षमा उभिनु रहेको उनले बताएका छन् । यसैबिच ञ्चार तथा सूचना प्रविधि राज्यमन्त्री गोकुलप्रसाद बाँस्कोटाले विश्व प्रेस स्वतन्त्रता दिवसका अवसरमा पत्रकारिताको व्यावसायिक अभ्यासका क्रममा एवं प्रेस तथा अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताका निम्ति जीवन उत्सर्ग गर्ने सम्पूर्ण सञ्चारकर्मीहरुप्रति उच्च सम्मानसहित श्रद्धाञ्जलिका साथै सम्पूर्ण पत्रकार र विश्वभर छरिएर रहेका सबै सञ्चारकर्मीप्रति शुभकामना व्यक्त गरेका छन् । विश्व प्रेस स्वतन्त्रता दिवस–२०१८ का अवसरमा शुभकामना सन्देश दिँदै उनले प्रेस स्वतन्त्रता लोकतन्त्रको आधारभूत शर्त भएको र आधुनिक सभ्य समाजमा प्रेस जगत् र तिनको स्वतन्त्रताको महत्व सर्वोपरी रहेको उल्लेख गरेका छन् । यस वर्ष नेपालमा प्रेस स्वतन्त्रता उल्लंघनका घटना पछिल्लो पाँच वर्षकै उच्च देखिएको छ । फ्रिडम फोरमले एक वर्ष (मे २०१७ देखि अप्रिल २०१८) सम्म गरेको मिडिया अनुगमनपछिसार्वजनिक गरेको वार्षिक प्रेस स्वतन्त्रता प्रतिवेदनमा यस वर्ष प्रेस स्वतन्त्रता उल्लंघनका घटना सन् २०१३ पछिकै उच्च रहेको पाइएको छ । प्रतिवेदनअनुसार सन् २०१३ मा १३१ प्रेस स्वतन्त्रता उल्लंघनका घटना भएकामा त्यसपछिका वर्षमा केही कमी देखिए पनि मे २०१७ देखि अप्रिल २०१८ सम्म ६६ वटा घटना भए, जसबाट २०० भन्दा बढी सञ्चारकर्मीहरू प्रभावित भएका छन् । प्रतिवेदनअनुसार सन् २०१४ मा ५२, १५ मा ४१, १६ मा ५९, १७ मा २९ र १८ मा ६६ वटा घटना भएका छन् । तीनै तहको निर्वाचन यसै वर्ष सम्पन्न भएसँगै राजनीतिक गतिविधिमा तीव्रताका कारण सन् २०१६–१७ भन्दा झण्डै दोब्बर घटना २०१७–१८ को वर्षमा घटेको प्रतिवेदनमा जनाइएको छ । अघिकांश प्रेस स्वतन्त्रता उल्लंघनका घटना राजनीतिक मामिलासँग जोडिएका छन् । अघिल्लो वर्ष प्रेस स्वतन्त्रता उल्लंघका २९ घटना भएका थिए । यस वर्ष घटेका ६६ घटनामध्ये १४ आक्रमण, आठ पक्राउ, १३ हातपात, १४ ज्यान मार्ने धम्की, १६ वटा अवरोध र एउटा घटना तोडफोडका छन् । प्रेस स्वतन्त्रताविरुद्ध घट्ने घटनाहरूमा विशेष सरकारी कर्मचारी, राजनीतिक कार्यकर्ता, सुरक्षा निकायका व्यक्तिहरूको संलग्नता रहेको प्रतिवेदनमा जनाइएको छ । उल्लंघनका घटनामा सुरक्षा तथा सार्वजनिक निकायका कर्मचारीको संलग्नता बढी देखिएकाले उनीहरूले पत्रकारको हक र अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताको सम्मान गर्नुपर्ने प्रतिवेदनले औँल्याएको छ । सार्वजनिक सरोकार, भ्रष्टाचारजन्य क्रियाकलाप, चुनाव तथा सोको मतगणना, राजनीतिक दलका प्रदर्शन, तस्करी तथा अपराधजन्य विषयको समाचार संकलनका क्रममा पत्रकारमाथि धम्की तथा आक्रमणका घटना भएका छन् । राजनीतिक दलले अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताको सम्मान गर्न बारम्बार मौखिक प्रतिबद्धता जनाए पनि उनीहरूको स्वतन्त्रता विरोधी क्रियाकलापका कारण सञ्चारकर्मी अभिव्यक्ति स्वतन्त्रता उपभोगबाट वञ्चित रहेको देखिएको छ । यसैगरी, नेपाल पत्रकार महासंघले सार्वजनिक गरेको प्रतिवेदनअनुसार यस वर्ष प्रेस स्वतन्त्रता उल्लंघनसम्बन्धी ६२ वटा घटना भएका छन् । महासंघको सञ्चार अनुगमन इकाइका अनुसार गिरफ्तारी १६, बेपत्ता एक, अपहरण÷अवरोध छ, आक्रमण १७ दुर्व्यवहार÷धम्की १९ र नीतिगत बन्देजमा तीनवटा घटना रहेका छन् । दक्षिण एसियामा ३३ पत्रकार मारिए अन्तर्राष्ट्रिय पत्रकार महासंघले बुधबार सार्वजनिक गरेको मिडिया प्रतिवेदनअनुसार दक्षिण एसियामा मात्र गएको एक वर्षमा ३३ जना सञ्चारकर्मी मारिएका छन् । मारिएका सबै पत्रकार आफ्नो कार्यक्षेत्रमै मारिएका छन् । प्रतिवेदनअनुसार मारिनेमध्ये २२ जना अफगानिस्तान, सातजना भारत र चार जना पाकिस्तानका छन् । माल्दिभ्स, श्रीलंका, पाकिस्तान, अफगानिस्तान र बंगलादेशमा मारिएका पत्रकारका परिवारले न्यायसमेत नपाएको उल्लेख छ । पत्रकार सुरक्षाका दृष्टिकोणले विश्वमै दक्षिण एसिया खतराको क्षेत्रमा रहेको र यो लज्जास्पद भएको अन्तर्राष्ट्रिय पत्रकार महासंघले जनाएको छ । दक्षिण एसियाली मुलुकमा पत्रकारविरुद्धको दण्डहीनता मौलाए भएपनि यसको अन्त्यका लागि ती मुलुकका सरकारहरूले कुनै ठोस कदम नचाल्दा पत्रकारिता क्षेत्र नै असुरक्षित बन्दै गएको प्रतिवेदनमा औँल्याइएको छ । -देशसन्चारबाट
श्रीमान भेट्न आएकी युवती होटलमा मृत्त भेट्टिइन्
नुवाकोट, वैशाख १८ । बाजुराको स्वामीकात्तिक गाँउपालिका–४ की लक्ष्मी नाथ आज विदुर नगरपालिका–२ स्थित डाइमण्ड होटलमा मृत्त अवस्थामा भेट्टिएकी छिन् । नुवाकोट सिटी अस्पतालमा अहेब पदमा कार्यरत श्रीमान नविन नाथलाई भेट्न चार दिनअघि यहाँ आएकी २४ वर्षीया लक्ष्मी अपराह्न होटलको कोठामा मृत्त अवस्थामा भेट्टिएको जिल्ला प्रहरी प्रमुख प्रहरी उपरीक्षक वसन्त कुँवरले जानकारी दिनुभयो । होटलमा बस्ने क्रममा आफूसँग सामान्य विवाद भएकाले बाथरुमको धारोमा सलको पासो लगाएर आत्महत्या गरेपछि आफूले त्यहाँबाट उनको शव निकालेर कोठामा राखेको श्रीमान नविनले प्रहरीलाई बताएका छन् । घटना शंकास्पद रहेको भन्दै प्रहरीले नविनलाई नियन्त्रणमा लिएको छ । लक्ष्मीको माइतीपक्ष डडेल्धुरबाट आउनेक्रममा रहेकाले शव घटनास्थलबाट उठाउन बाँकी छ ।
फोरम नेपालकाे ८७ सदस्यीय समाजवादी ट्रेड यूनियन महासंघ घोषणा
काठमाडौं, वैशाख १८ । संघीय समाजवादी फोरम नेपालको श्रमिक संगठन समाजवादी लोकतान्त्रिक टे«ड यूनियन महासंघको एकीकरण घोषणा भएको छ । राष्ट्रिय लोकतान्त्रिक ट्रेड यूनियन महासंघ स्वतन्त्र र समाजवादी टे«ड यूनियन महासंघ नेपालबीच महासंघ एकीकरण भयो । मंगलबार राजधानीमा आयोजित एक समारोहमा फोरम नेपालका अध्यक्ष उपेन्द्र यादवले श्रमिक हकहित र संरक्षणको लागि संघर्षरत समाजवादी टे«ड यूनियन महासंघ एकीकृत भएको घोषणा गरेका हुन् । एकीकरणपछिको ट्रेड यूनियन महासंघको अध्यक्षको जिम्मेवारी नवराज दाहालले पाएका छन् । महासंघको सहअध्यक्षमा जोगीलाल यादव, वरिष्ठ उपाध्यक्षमा अर्जुन लम्साल छन् । उपाध्यक्षमा विन्देश्वर राय यादव, सुनितादेवी बराल, प्रेम भुजेल, सपना अर्याल र हेमन्त माण्डव छन् । त्यस्तै, महासचिवमा डिबी सरोज राई रहेका छन् । उपमहासचिवमा हरिश दाहाल, दयाराम राई, शैलेन्द्र बैद्य र बलराम चौधरी चुनिएका छन् । सचिवमा यज्ञकुमार राई, कुलमाया गोले, बासुदेव यादव, गोपाल राई, राजेन्द्र भुषाल र रामविलास यादव छन् । शोभा मण्डललाई कोषाध्यक्षको जिम्मेबारी दिइएर सत्तासी सदस्यीय टे«ड यूनियन महासंघ एकीकरण घोषणा भएको छ । फोरम नेपालका अध्यक्ष उपेन्द्र यादवको प्रमुख आतिथ्यमा सम्पन्न सो कार्यक्रमको विशिष्ठ अतिथिमा पार्टीका वरिष्ठ नेता अशोक कुमार राई र सहअध्यक्ष राजेन्द्र श्रेष्ठको उपस्थिति थियो ।
बलात्कृत हुनेमा २५ प्रतिशत १० वर्षमुनिका बालिका
काठमाडाैं, वैशाख १८ । बलात्कारका कुल घटनामध्ये करिब ६० प्रतिशत पीडितहरू १६ वर्षमुनिका बालिका हुने गरेको प्रहरीको आँकडाले देखाएको छ। तिनमध्ये १० वर्ष मुनिका पीडितको सङ्ख्या उल्लेख्य रहेको छ। केन्द्रीय बाल कल्याण समितिले गत हप्ता प्रकाशित गरेको एउटा अध्ययन प्रतिवेदनले गत चार महिनामा दर्ता भएका बलात्कारका घटनामध्ये एकतिहाइ पीडितहरू १० वर्ष मुनिका बालिका भएको देखाएको छ। बलात्कार लगायतका यौनजन्य हिंसा अपरिचितभन्दा पनि परिचित व्यक्तिबाट धेरै हुने गरेको अधिकारकर्मीहरूले बताएका छन्। परिवारमा कलङ्क लाग्ने डर र कतिपय अवस्थामा सङ्कोचका कारण बालिका बलात्कारका सबै घटनाहरू अझै बाहिर आउन नसकेको उनीहरूको बुझाइ छ। शिकार पछिल्लो समय बलात्कार लगायतका यौनहिंसाका घटनाबारे प्रहरीमा उजुरी गर्ने क्रम बढेको देखिएको छ। प्रहरीसँग भएको तथ्याङ्कले बालिकामाथि बढी यौन हिंसा हुने गरेको सङ्केत गर्छ। गत साता केन्द्रीय बाल कल्याण समितिले सार्वजनिक गरेको प्रतिवेदनले पनि त्यही देखाएको समितिका कार्यकारी निर्देशक तारक धितालले बताए। उनले भने, “गएको चार महिनामा भएका बलात्कारका घटनामा ३१ प्रतिशत १० वर्ष मुनिका बालिकाहरू परेको देखिएको छ। सबैभन्दा धेरै अथवा ६२ प्रतिशत ११ देखि १५ वर्षका बालिकाहरू यस्तो घटनाको सिकार भएको भेटिएको छ। यौन दुर्व्यवहार गर्न साना बालिकाहरूलाई बढी सिकार बनाइएको यसले देखाएको छ।” तथ्याङ्क प्रहरी तथ्याङ्कका अनुसार गत वर्ष ११ सय ३१ वटा बलात्कारका घटना दर्ता भएका थिए। त्यसमध्ये २११ वटा मुद्दा १० वर्ष मुनिका बालिकामाथि बलात्कार भएको भनी दर्ता भएको थियो। यस्तै ४४४ बलात्कारका घटना ११ वर्ष देखि १६ वर्ष उमेरसम्मका बालिका र ८८ वटा १७ देखि १८ वर्षका किशोरीमाथि भएको भनी दर्ता भएको नेपाल प्रहरीले जनाएको छ। बालअधिकारकर्मी सुम्निमा तुलाधरका अनुसार बालिकामाथि हुने अधिकांश यौनहिंसा उनीहरूले चिनेजानेकै मानिसबाट हुने गरेको छ। पीडक “हाडनाता करणीसम्बन्धी बलात्कारहरू १२.५ प्रतिशत हुने गरेको पाइएको छ। यस्तै ७० प्रतिशत भन्दा बढी पीडकहरू बालिकाले कुनै न कुनै रूपमा चिनेका व्यक्ति हुने गरेका छन्,” तुलाधरले बताइन्। बलात्कारका हिंसामा पर्नेमध्ये उल्लेखनीय सङ्ख्यामा विभिन्न प्रकारका अपाङ्गता भएका बालिका हुने गरेको राष्ट्रिय अपाङ्ग महासङ्घकी उपाध्यक्ष टीका दाहालले बताइन्। पीडकलाई पहिचान गर्न नसक्ने, आफ्ना अभिव्यक्ति स्पष्ट राख्न नसक्ने र सजिलै भाग्न नसक्ने जस्ता कारणले अपाङ्गता भएका महिलालाई पीडकले लक्षित गर्ने गरेको दाहाल बताउँछिन्। यस्ता थुप्रै घटना अझ बाहिर आउन नसकेको दाहालले बताइन्, “यो अरूको पनि चासोको विषय नहुने अनि परिवारले पनि हामीले यसविरुद्ध लड्न समय दिन सक्दैनौँ वा प्रमाण जुटाउन सक्दैनौँ भन्ने खालका सोच राख्ने गरेका कारण पनि कतिपय घटना बाहिर नआएको भेटिएको छ।” लुकाउने चलन कलङ्कको डरले बलात्कार र अन्य यौनहिंसाका घटना लुकाउने चलन समाजमा अझै पनि रहेकोले प्रहरीको तथ्याङ्कले देखाएकोभन्दा अझ धेरै बलात्कारका घटना भएका दाहाल बताउँछिन्। सहमतिमै बालिकासँग शारीरिक सम्पर्क भए पनि कानुनी दृष्टिकोणमा त्यो अपराध हुन्छ। त्यसैले स्वास्थ्य परीक्षणद्वारा १६ वर्ष मुनिका बालिकासँग स्थापित यौनसम्बन्धलाई बलात्कार भनेर पुष्टि गर्न अलि सजिलो छ, अधिवक्ता इन्दु तुलाधारले भन्छिन्। तर त्यसका लागि चाहिने प्रमाण भने समयमै जुटाउनुपर्ने उनको भनाइ छ। “बलात्कार भएको घटना लुकाउन खोज्ने वा मिलाउन कोसिस गर्ने, समयमै प्रहरीकोमा नपुर्याउने र प्रमाण लोप हुनसक्ने अवस्थाजस्ता केही व्यवहारिक कठिनाइहरू छन्।” सजाय दश वर्षमुनिका बालिकालाई जबर्जस्ती करणी गरेको प्रमाणित भएमा १० देखि १५ वर्ष सम्म जेल सजाय हुने व्यवस्था कानुनमा छ। त्यसैगरी १० देखि १४ वर्ष मुनिका बालिका र १४ देखि १६ वर्ष मुनिका बालिकालाई बलात्कार गरेको प्रमाणित भएमा दोषीलाई क्रमश: १२ र १० वर्षसम्म कैद सजाय हुने प्रावधान रहेको छ। यस्ता घटना न्यूनीकरण गर्न सरकारको तर्फबाट प्रयास गरिएको भए पनि त्यो पर्याप्त नभएको केन्द्रीय बालकल्याण समितिका कार्यकारी निर्देशक धितालले बताए। “यौनहिंसालाई न्यूनीकरण गर्न भनी सरकारले विभिन्न कार्यक्रमहरू गरिरहेको छ। तर यस्ता हिंसा बढी हुने क्षेत्रहरू विश्लेषण गरेर लक्षित कार्यक्रमहरू सञ्चालन हुनुपर्ने आवश्यकता देखिएको छ।” बलात्कारजस्तो हिंसाको छाप पीडित बालिकाको जीवनभरि बाँकी रहने र त्यसको दुष्परिणाम पीडितले मात्र नभई उसको सन्तानले पनि परोक्ष रूपमा भोग्नुपर्ने हुनाले त्यसको रोकथामका लागि सामाजिक अभियान चलाउनु अहिलेको ठूलो आवश्यकता रहेको भनाइ विज्ञहरूको रहेको छ। साथै पीडितहरूलाई मनोपरामर्शको व्यवस्था गर्न पनि मागहरु उठेका छन्। बीबीसी
अपाङ्गता भएकालाई बाख्रा वितरण
तलसीपुर, १८ वैशाख । तुलसीपुर उपमहानगरपालिका वडा नं ४ ले अपाङ्ग लक्षित कार्यक्रम अन्तर्गत वाख्रा वितरण गरेको छ । अपाङ्गहरुलाई आयआर्जनका लागि भनेर वडाले वाख्रा वितरण गरेको वडाध्यक्ष वालकृष्ण रानाले वताए । उनले अपाङ्गता भएका ३४ जनालाई वाख्रा वितरण गरिएको पनि जानकारी दिए । वडाध्यक्ष रानाले अपाङ्ग परिचय पत्र भएकालाई वितरण गरिएको र नपुगेको ठाउँमा अहिलेका वाख्रावाट आएका पाठा वितरण गरिने पनि जानकारी दिए । ‘हामीले सबैलाई वितरण गर्ने प्रयास गरिहेका छौ विस्तारै वितरण गर्दै जानेछौ ’ उनले भने । व्यावसायिक रुपमा वाख्रापालनका लागि २ दिने तालिम पश्चात वाख्रा वितरण गरिएको पनि उनले वताए । वाख्रा वितरण कार्यक्रमका प्रमुख अतिथि तुलसीपुर उपमहानगरपालिकाका नगरप्रमुख घनश्याम पाण्डेले विपन्न वर्गलाई लक्षित गरेर आधुनीक र उन्नत जातका बोका समेत उपलब्ध गराइने वताए । उनले निर्वाचनमा गरेको प्रतिवद्धता अनुसार आफुले काम गरिरहेको वताउदै गरिव र विपन्न वर्गका लागि सुरक्षित आवास कार्यक्रम अन्तर्गत जस्तापाता वितरण गरिरहेको पनि वताए । कार्यक्रमका नगर अपाङ्ग सञ्जालका संयोजक दोलक वहादुर खत्री, वडानम्वर १८ का वडाध्यक्ष माधव वली लगायतले मन्तव्य राखेका थिए । वडा सदस्य डिला परियारका स्वागत मन्तव्यबाट आरम्भ भएको कार्यक्रमको सहजिकरण सामाजिक परिचालिका गायत्रा पोख्रेलले गरेकी थिइन् ।
तीन वर्ष बित्दा पनि शुरु भएन गोरखा दरबार पुनःनिर्माण
गोरखा । माथिबाट जस्ताको अग्लो ट्रसले ढाकिएको छ, भूमिमा खाल्डो खनेर १४ फिट गहिरो बनाइएको छ, पानी पर्दा भल खाल्डोमा छिर्ने निश्चित छ । खाल्डामा ठूलाठूला ढुंगा देखिएको छ । यो परिसरलाई हरियो तारजालीले घेरेर राखिएको छ । यो चित्र भूकम्पले क्षतिग्रस्त ऐतिहासिक गोरखा दरबारको हो । राजा राम शाहको शासनकालमा बनेको यो दरबारमा आधुनिक नेपाल एकीकरण गर्ने पृथ्वीनारायण शाहसम्मले शासन गर्नुभएको थियो । एकीकरणपछि राजधानी काठमाडौँ स¥यो । हनुमानढोकाबाट शासन शुरु भयो । तीन वर्षअघिको भूकम्पले भत्किएको यो ऐतिहासिक दरबारको पुनःनिर्माण अझै शुरु हुनसकेको छैन । पुनःनिर्माणका लागि यही वैशाख ७ गते जग पूजा गरिए पनि काम शुरु नभएकामा स्थानीयवासी दुःखी छन् । काष्ठमण्डप, धरहरा, रानीपोखरीलगायत सम्पदा पुनःनिर्माणमा भएको ढिलाइ र विवादको शृङ्खला सुनेका गोरखावासी दरबारको अवस्था त्यस्तो नहोस् भन्ने कामना गरिरहेका छन् । गोरखा बजारको टाकुरामा बनेको कलात्मक दरबार हेर्न दैनिक हजारौँ मानिस आउँछन् । दरबार भग्नावशेषमा परिणत भएको देख्दा खिन्न भएर फर्कन्छन् । ताप्लेजुङबाट गोरखा घुम्न आउनुभएकी सुम्निमा लिम्बू इतिहासका पुस्तकमा पढेको दरबार हेर्न डाँडामा चढ्नुभयो । दरबार भएको स्थानको अवस्था देखेर आफू आक्रोश लिएर फर्किएको उहाँले सुनाउनुभयो । राम शाहले गोरखाकै बज्रभैरव मन्दिर रहेको अर्को डाँडा बज्रकोटमा दरबार बनाउन खोज्नुभएको थियो । बज्रकोटमा काठ, ढुंगालगायत निर्माण सामग्री लगेर थुपारियो । बज्रकोटमा लगिएको सामग्री गोरखा बजारको डाँडामा एकै रातमा फर्कन थालेपछि दरबार यहीँ बनाइएको हो भन्ने किंवदन्ती छ । डाँडामा भएको आध्यात्मिक शक्तिको प्रभावले निर्माण सामग्री फर्किएको स्थानीयवासीको विश्वास छ । प्रा डा रमेश ढुंगेल गोरखा दरबार निर्माण भएको साल प्रामाणिक रुपमा नखुलेको बताउनुहुन्छ । शक संवत् १५३६ अर्थात् विसं १६७१ मा मुरलीधरनारायण मन्दिर र शक संवत् १५५८ अर्थात् विसं १६९३ मा वास्तुकलाले युक्तरामेश्वर मन्दिर निर्माण भएको अभिलेख रहेकाले त्यही सेरोफेरोमा दरबार बनेको अनुमान गर्न सकिने उहाँ बताउनुहुन्छ । “गोरखा डाँडाको र हाल गोरखा दरबार संग्रहालय रहेको दरबार राम शाहले नै बनाउनुभएको हो, पृथ्वीनारायण शाह नेपाल एकीकरणमै व्यस्त रहनुभयो, उहाँले नुवाकोट र वसन्तपुरको नौतले दरबार भने बनाउनुभएको हो, धेरै मन्दिर र दरबार बनाउने योजना उहाँको निधनका कारण सफल भएन”, उहाँले भन्नुभयो । भक्तपुरे शैलीको गोरखा दरबार विसं १९९० को भूकम्पमा पानी छिरे पनि देखिने ठूलो क्षति भएन । विसं २०७२ मा गोरखाको बारपाक केन्द्रविन्दु भएको ७.८ रिक्टर स्केलको भूकम्पले दरबारको पूर्वी भागमा क्षति पुग्यो । क्षति कति भयो भन्ने अनुसन्धानका लागि दरबार भत्काएर खनिएको पुरातत्व विभागले जनाएको छ । दरबार भत्काएर बनाउने कि नभत्काई बनाउने भन्नेमा लामो समय बहस भएको विभागका प्राविधिक शाखा प्रमुख इञ्जिनीयर सम्पत घिमिरेले बताउनुभयो । घिमिरेको संयोजकत्वमा बनेको समितिको सिफारिसका आधारमा दरबारको जग कति बलियो छ भन्ने अध्ययनका लागि खाडल खनेर हेरिएको हो । “दरबारको जग भूकम्पले कमजोर बनाएकाले फाउण्डेशनदेखि नै पुनःनिर्माण गर्नुपर्ने प्रतिवेदन दिएका छौँ, त्यसैअनुसार पुनःनिर्माण हुन्छ, क्षति भएको दुई वर्षसम्म दरबार पुनःनिर्माण गर्न बजेट नै आएन, यसैले ढिला भएको हो, ठेक्का सम्झौता भइसकेकाले अब काम शुरु हुन्छ”, उहाँले भन्नुभयो । दरबारमुनिको संरचना अध्ययनका क्रममा ढुंगा फुटेको, पूर्वी भागमा ठूलाठूला प्वाल परेको भेटिएकाले बलियो संरचना बनाउने विभागको तयारी छ । गोरखनाथका पूजारी प्रदीपनाथ योगी खाडल बनाइएको दरबारमा पानी पसेर क्षति हुन सक्ने भएकाले वर्षा अगावै पुनःनिर्माण शुरु गरिनुपर्ने बताउनुहुन्छ । “वर्षाअघि नै खाडललाई जमीनस्तरमा नल्याए पानी पर्दा दह जमेर डाँडा भासिन र भत्कनसक्छ, यो संवेदनशीलता पुरातत्वले हेरेको छैन, पुरातत्वले नसके देशवासीले दरबारको पुनःनिर्माण गर्छन्, देशवासीले नसके बाहिरको सहयोगमा पुनःनिर्माण हुन्छ”, उहाँले भन्नुभयो । जमीनको आधार (फाउण्डेशन) राम्रो भएन भने दरबार भासिन्छ भनेर खनिएको गोरखा दरबार हेरचाह अड्डाले जनाएको छ । तीन महिनाअघि खनिएको खाडल नपुर्दा पानी जम्ने सम्भावना रहेको स्थानीयवासी पुरुषोत्तम अर्यालले बताउनुभयो । अड्डाका कार्यालय प्रमुख हरिप्रसाद भुसाल पुरातात्विक भवनको पुनःनिर्माणमा अन्यजस्तो हतार गर्नुनहुने बताउनुहुन्छ । “विसं १९९० को भूकम्पमा पनि पूर्वतर्फ पानी छिरेर गुफामा चुहिएको थियो, यसले गर्दा दरबारको पूर्वी भाग कमजोर भयो, यो भागलाई बलियो बनाउने गरी पुनःनिर्माण शुरु भएको छ”, उहाँले भन्नुभयो । गोरखा दरबार क्षेत्रका अमूर्त सांस्कृतिक सम्पदाको संरक्षण हुने गरी पुनःनिर्माण गर्न कार्यालयले ध्यान दिएको कार्यालय प्रमुख भुसालको भनाइ छ । दरबार पुनःनिर्मााणका लागि गत कात्तिक ४ गते पचली शिवाको जेभी निर्माण व्यवसायीसँग सम्झौता भएको छ । दरबार पुनःनिर्माण २०७६ कात्तिक ३ गतेसम्म सम्पन्न हुनुपर्ने छ । ऐतिहासिक दरबार पुनःनिर्माण गर्न रु चार करोड ४७ लाख लागत लाग्नेछ । रासस
वृद्धामाथि कुटपिट, एक पक्राउ
झापा । इलामको रोङ गाउँपालिका–१ कटहरेकी एक वृद्धामाथि मरणासन्न हुनेगरी कुटपिट गरिएको छ । आइतबार राति करीब ११ बजे उनलाई आफ्नै घरमा केही युवाले दुव्र्यवहार गरी मरणासन्न हुनेगरी कुटपिट गरेको जिल्ला प्रहरी कार्यालय इलामका प्रहरी उपरीक्षक गणेश बस्नेतले जानकारी दिनुभयो । उहाँका अनुसार पीडक युवाले ती वृद्धाको जिब्रोसमेत थुतिदिएका छन् । “बलात्कार भएको हो भन्ने कुरा पनि आइरहेको छ,” उहाँले भन्नुभयो – “हामी अनुसन्धानमा छौँ । बलात्कार हो वा होइन भन्ने अस्पतालको रिपोर्ट आएपछि मात्र थाहा हुन्छ ।” पीडित वृद्धाको झापाको बिर्तामोडस्थित बिर्ता सिटी अस्पतालमा उपचार भइरहेको छ । उनको शल्यक्रिया गरी चुँडिन लागेको जिब्रो जोडिएको प्रहरीले जनाएको छ । उनकी छोरी शान्ति राईले घटना एकदमै दुःखदायी भएको भन्दै न्यायका लागि अपिल गर्नुभएको छ । अपरिचित व्यक्तिले वृद्धा आमालाई घरमै बलात्कार गरेको उहाँको आरोप छ । यता, घटनामा संलग्न भएको आरोपमा प्रहरीले रोङ गाउँपालिका–४ का २३ वर्षीय सुदीप गुरुङलाई पक्राउ गरेको छ । “घटनामा संलग्नको खोजी भइरहेको बताउँदै उहाँले भन्नुभयो, “एकजना पक्राउ गरेका छन् । घटनाबारे अनुसन्धान भइरहेको छ । दोषीलाई छाड्दैनौँ ।” रासस
करोडौँको पुल निर्माण अलपत्र
बझाङ । जिल्लाको जयपृथ्वी नगरपालिका र खप्तड छान्ना गाउँपालिका हुँदै छिमेकी जिल्ला बाजुरा र खप्तड राष्ट्रिय निकुञ्ज जोड्ने करोडौँ रुपैयाँ लागतमा निर्माण हुने भनिएको तमैल पक्की पुलको निर्माण कार्य अलपत्र परेको छ । ठेकेदार कम्पनीसँग भएको सम्झौताअनुसार आउँदो असार मसान्तसम्म सम्पन्न गरिसक्नु पर्ने सेती नदीको तमैलमा निर्माण हुने पक्की पुलको काम अहिलेसम्म शुरुआत हुन नसकेपछि निर्माण कार्य अलपत्र परेको हो । तीन वर्ष अगाडि एचके कन्स्ट्रक्सन प्रालिले तमैलमा २०७५ असार मसान्तसम्म सम्पन्न गर्ने गरी रु ११ करोड २५ लाखको लागतमा पुलको सम्झौता गरेको भए पनि अहिलेसम्म पुलको कुनै पनि कामको थालनी नगरेको स्थानीयवासी करन सिंहले बताउनुभयो । निर्माण कार्य सम्पन्न गर्ने म्याद अब दुई महिनामात्र बाँकी छ । खराब नियत भएको ठेक्दारलाई राज्यले कारवाही गर्नुपर्ने माग गर्दै उहाँले राजनीतिक आडमा ठेकदारले काम गर्दा जनता मर्कामा परेका गुनासो गर्नुभयो । पुल निर्माण भएपछि सेतीपारिका चार गाउँपालिका र नगरपालिकासम्म यातायात सञ्जाल जोडिने सम्भावना ठेकेदारको लापर्वाहीले तत्काल नदेखिएको साविक गडराय गाविसका गोविन्द्र बोहराले बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो – “पुल निर्माण गर्ने ठेकेदार, सडक विभागको सेती लोक मार्गअन्तर्गतको केन्द्रीय कार्यालय, प्रदेश नं ७ का सभामुख र मुख्यमन्त्रीकामा धायौँ । अझै टुङ्गो लागेको छैन । ठेकेदारले नदीको वरपर किनारामा जगसमेत खनेको छैन ।” असी मिटर लम्बाइ रहेको यस पुलको तीन वटा स्पान रहेको र पाइल स्टमबाट पिल्लर राखी माथि सिमेन्ट ढलान गर्नु पर्ने पुलको डिजाइन छ । जमिनभित्र १६ मिटर मेसिन दबाएर २० वटा पाइल बनाई एक वर्गमिटरसहितको जमिनभित्रैबाट सिमेन्ट ढलान गरेर आउनुपर्ने यसको डिजाइन भएको पुल बनाउने ठेकेदारका प्रतिनिधि एगेन्द्र कुँवरले बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो – “मेसिन लगाउँदा पाँच मिटर तर ठूलाठूला ढुङ्गा लागेर मेसिनभित्र जान नसकेपछि गत वर्षदेखि नै हामीले काम रोकेका छाँै । खुला जग खनेर पिल्लर ढलानसहितको डिजाइन भएको भए पुलको काम आजसम्म आधा हुन्थ्यो । पाइल स्टमबाट पिल्लर राख्नु पर्ने हो तर मेसिन लगाउँदा तल ढुङ््गा लागेपछि काम कसरी गर्ने ?” “पाइल स्टमको पुल तराईका लागि राम्रो भएपनि बझाङ जिल्लामा त्यो सम्भव नभएको समन्वय समितिका सबइन्जिनियर हरिशंकर जोशीले बताउनुभयो ।” उहाँले भन्नुभयो – “बझाङमा पनि यस्तै डिजाइनको पुल गर्न लगाइयो जसका कारण चैनपुर तमैल र झनाना बन्ने तीनवटै पुल यसकै कारण ढिला भएका छन् ।” हालको डिजाइनबाट ठेकेदारले काम गर्न नसकिने भनेर पुल बनाउन कुनै चासो नदेखाएपछि रु ११ करोडको तमैलको पुल अलपत्र पर्ने देखिन्छ । दुई वर्षअघि पहिलो पटक गाविस र जिविसबाट पैसा सङ्कलन गरी सेती नदीमा रु १३ लाखको काठे पुल अस्थायी रुपमा निर्माण गरी हिउँदको तीन महिना गाडी गुडाउने समितिका संयोजकका रुपमा रहनुभएका अर्जुन थापाले प्रदेश नं ७ को सभामुख भएपछि तमैल पुलका बारेमा कुनै पनि चासो नदेखाउँदा आफूहरु निराश भएको छान्नालगायत सेतीपारिका स्थानीयवासीले बताएका छन् । सेती नदीमा पुल नहुँदा काठे पुलको सहारामा छान्नातर्फ गएका मालबाहक ट्रक र यात्रुबाहक बस र जिप बाजुरा डोटी भएर खोपडे बझाङ सडकको बाटो हुँदै सदरमुकाम आउने गर्छन् । छान्ना जोड्ने सेती नदीको पक्की पुल मात्र नभई जिल्लामा निर्माणाधीन अवस्थामा रहेका आधा दर्जन पक्की पुलको अवस्था पनि ठेकेदारको लापरवाहीले काम अघि बढ्न सकेको छैन । तर बझाङ जिल्लाका सरोकारवाला निकायका प्रमुख व्यक्तिहरु तैँ चुप मैँ चुप भनेर कानमा तेल हालेर बसेका छन् । रासस
निर्वस्त्र सफाइ गर्ने कर्मचारीको माग
काठमाडौं । युरोपका केही मुलुकमा निर्वस्त्र भएर घरको सफाइ गर्ने कर्मचारीहरूको माग बढिरहेको छ । कतिपय कम्पनीहरूले निर्वस्त्र भएर सफाइ गर्न चाहने कर्मचारीहरूको आह्वान पनि गर्न थालेका छन् । गत वर्षको तुलनामा घर सफा गर्न लगाउने घरधनीहरूको स्वभावमा परिवर्तन समेत आउन थालेको छ । विगतका वर्षमा पातला युवतीहरू निर्वस्त्र भएर घर सफाइमा लागेकोमा अहिले घरधनीहरूले मोटाघाटा महिलाहरूको माग गर्न थालेका छन् । घरधनीहरू यस्ता सफाइ कर्मचारीलाई घण्टाको साढे ४ हजारदेखि साढे ६ हजार रुपैयाँसम्म तिर्न राजी छन् । पुरुष घरधनीहरू महिला कर्मचारी तथा महिला घरधनी पुरुष कर्मचारीलाई प्राथमिकता दिइरहेका छन् । एजेन्सी