रूद्रप्रसाद भट्टराई अघिल्लो सरकारको पालामा अधिक चर्चामा रहेका थिए दुइ मन्त्रीद्वय । उर्जामन्त्री जनार्दन शर्मा र स्वास्थ्यमन्त्री गगन कुमार थापा । स्थानीय तहको पहिलो चरणको चुनावमा देश दौडाहामा निस्कन पाएनन् यी नेताहरू । तर, अहिले गगन कुमार थापा नयाँ सरकार बनेसँगै स्वतन्त्र छन् जसको लगानी पूर्वी क्षेत्रले राम्रै पाएको छ । कस्सिएर लागेका छन उनी गाउँ, नगर सबै ठाउँमा जनतासँग मन र मुटु साटिरहेका छन् । हरेक सञ्चार माध्ययम् र सामाजिक सञ्जाल भाइरल भएको छ । उनको बोली सुन्न र हात हल्लाउँदै मायाँ साटासाट् गर्न ठूलो जमात उनी केन्द्रीत भएको छ । यहि भिडलाई धेरै दिनदेखि नियाल्ने हो भने सबैको मनमा एउटै प्रश्न सिर्जना गरिदिएको छ — चुनावी परिणाम उथलपूथल हुन सक्छ ! भनेर । पूर्वका एमालेका गौँडा मानिएका स्थानहरूमा नसोचेको समुहहरूको नवप्रवेश एउटा दरिलो उदाहरण हो उथलपूथलको । गगनको भाषण हावादारी नहुनु, अघिल्लो सरकारको बेलामा उनले गरेको कार्यलाई जनतामा जस्ताको तस्तै लैजानु मतको तौल वृद्धिको अर्को प्रमाण भएको छ । उनको संवेदनशील निर्णयले देशका गरिबले आफ्नो स्वास्थ्यमा पाएको अकल्पनिय कार्यले जनताको मतमा तलमाथि पार्ने आधारहरू खडा गरिदिएको छ । उनका सहयोगी मात्र होइन, विपक्षिहरूपनि खुलेर प्रशंशामा उत्रिनु, सामाजिक सुरक्षाको ढुकुटीमा वृद्धि गरि समग्र वृद्ध, असहाय, एकल महिला र बेरोजगार यूवाको व्यवस्थापनको वास्तविक तस्वीरलाई उजागर गरे त्यो मत बढ्नुको अर्को आंकलन गर्न सकिन्छ । प्रायः नेताहरू नपुगेका ग्रामीण क्षेत्रहरूमा गगन पुगेका छन् । घरदैलोमा सारिक भएका छन् । स्वास्थ्य जस्तो महत्वपूर्ण पक्षलाई केन्द्रमा राखेर सचेत गराएका छन् । उनले कांगे्रसलाई मत मागेका छैनन्, मात्र भनेका छन् कांग्रेसले देशको ढिकुटी बनाउन जानेको छ । ढिकुटी बनाउनेले मात्र खर्च गर्न जान्ने हुनाले उसलाई १० वर्ष सरकार चलाउने स्थानमा पुर्याउन आग्रह गरेका छन् । यो अर्को नमूना हो जहाँ आफ्नो पार्टीलाई प्रत्यक्ष मत मागीएको छैन, सबैलाई मत मागिएको छ । उनले सभाहरूमा भन्दै हिँडेका छन् — भोट जोसुकैलाई दिए हुन्छ तर सबैलाई समेट्ने पार्टी नेपालमा एउटै हो भनेका छन, त्यो हो कांग्रेस । दोश्रो चरणको निर्वाचन सर्नुले र गगन जस्ता यूवा नेताहरूको देश दौडाहामा वृद्धि छाउनुले नेपाली कांग्रेस दोश्रो रहेका स्थानहरूमा हलचल हुने देखिन्छ । कांग्रेसमा पछिल्लो समय देखिएको यूवा नेताको चलायमानले पूरानो कांग्रेस र उसको अवस्थामा परिवर्तन देखिने आंकलनपनि गर्न थालिएको छ । स्थानीय निकायमा देखिएको बागीका समस्याहरूले यसपटक स्थान नपाउनु, समयमै सम्बोधन हुनु, सहकार्यलाई जोड दिनु, समयमै जनप्रतिनिधिको टुँगो लगाउनु जस्ता विविध पक्षमा देखिएको सहजताले दोश्रो चुनावमा कांग्रसले सिटसँख्या बढाउने निश्चित देखिन्छ । सात दशक देखि प्रजातन्त्रको स्थापना र पुनस्र्थापनाको क्रममा धेरैपटक जितेर हारेको कांग्रेसले यसपटक जुट्दै जित्छौँ भन्ने रणनीति अंगिकार गर्नुले समग्रता झल्काउँछ । राष्ट्रियता, प्रजातन्त्र र समाजवादलाई भूसतहमा लैजादैँ संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र एवम् संसदीय व्यवस्थाको माध्यमबाट आर्थिक—सामाजिक परिवर्तन गरी न्यायपूर्ण र गतिशिल समाजको निर्माणमा गरेको लगानीलाई उजागर गर्नुले जनताको थप आशा कांग्रेसमा पर्न गएको छ । काम गरेर पनि स्थलमा प्रदर्शन गर्न नसकेको कांग्रेसले यूवा नेता गगन मार्फत अब स्पष्ट पार्दै गएको छ । ऐतिहासिक संविधान निर्माण पछिको कार्यान्वयन चरणमा कांगे्रसले परिवर्तित सन्दर्भमा यूवामा बढेको परिवर्तनको चाहना, सीमान्तकृत समुहको पहिचानको चाहना, समावेशीकरण र सशक्तिकरणको आकांक्षा, लोककल्याण र सामाजिक न्यायको सन्दर्भमा आएको चेतना, सांस्कृतिक, जातिय र लैंगिक नवचेतनाको साथै विकासको भोकलाई समेत सम्बोधन गर्नको लागि कांग्रेसलाई मत दिनुपर्ने तर्क पार्टी भित्र मात्र नभएर सबैको लागि समय सान्दर्भिक नै देखिन्छ । यसपटक कांग्रेसमा खुलेको चेत जुन सिद्धान्तमा रमाउँथ्यो, त्यसलाई गगनले पूर्वी तराइदेखि हिमाल सम्मका क्षेत्रमा पोखिदिएका छन् । सँधैभरी नियतीले निर्माण, उत्थान र गौरवको मार्गमा अग्रसर हुन आब्हान गरेपनि आन्तरिक तथा बाह्य कारणले गर्न नसकिरहेको अवस्थामा आगामी दिनमा परिवर्तन अवश्य हुने आधारहरू बनेको विश्वास गर्न सकिन्छ । देश सबैको साझा हो । हामी सबैको सामुहिक आशा नेपालको उज्जवल भविश्य हो । भन्ने बी.पी. कोइरालाको यहि शिक्षाको कारण स्वार्थ, संकीर्णता त्याग्न लगाउँदै गगनले नियतीको बाणीलाई सुनाउँदैछन् पूर्वी जिल्लाहरूमा, जुन आगामी दिनको लागि बहुमतको ढुकुटी हुने पक्का छ ।  

काठमाडौँ, जेठ २९ । १६ औँ विश्व बालश्रम दिवसको अवसरमा आज प्रभातफेरिको आयोजना गरिएको छ । श्रम विभागको नेतृत्वमा आयोजित सो प्रभातफेरि तीनकुनेबाट सुरू भएर नयाँबानेश्वर, थापागाउँ हुँदै माइतीघर मण्डलामा पुगी कोणसभामा परिणत भएको थियो । ‘द्वन्द्व र विपद्मा बालबालिकालाई बालश्रमबाट मुक्त गरौँ’ भन्ने मूल नाराका साथ विश्वभरि मनाइएको विश्व बालश्रम दिवसको अवसरमा आयोजित र्यालीमा सहभागीले ‘बालश्रम अन्त्य गरौँ’, ‘बालबालिकालाई माया गरौँ’ र ‘बालबालिका भविष्यका कर्णधार हुन्’ लगायतका नारा लेखिएका प्ले कार्ड बोकेका थिए । सो अवसरमा विभागका महानिर्देशक भुवन आचार्यले बालश्रम अन्त्यका लागि चेतनामार्फत घरघरबाट सबैले पहल गर्नुपर्नेमा जोड दिनुभयो । बालश्रमविरुद्ध प्रभातफेरि इटहरी– बालश्रमविरुद्धको विश्व दिवसका अवसरमा आज सुनसरीको इटहरीमा केही विद्यालयका बालबालिकाको सहभागितामा प्रभातफेरि कार्यक्रम गरिएको छ । प्रभातफेरिमा सहभागी बालबालिकाले इटहरी उपमहानगरपालिकाका मुख्य बजार क्षेत्रको परिक्रमा गरेको थियो । प्लान नेपालको सहयोग तथा जिल्ला बाल क्लब सञ्जाल सुनसरी र जिल्ला बाल कल्याण समिति समेतको सक्रियतामा भएको उक्त प्रभातफेरि कार्यक्रममा सहभागी भएका बालबालिकाले बालश्रमविरुद्ध विभिन्न नारा लेखिएका प्लेकार्ड र ब्यानर समेत प्रदर्शन गरेका थिए । उनीहरूले ‘द्वन्द्व र विपद्मा परेका बालबालिकालाई बालश्रमबाट संरक्षण गरौँ’लगायतका नारालाई पनि विशेष जोड दिएका थिए । प्रभातफेरिमा सहभागी भएका बालबालिकाले ‘बालश्रम विरुद्धका नारा बालश्रम कानुनी अपराध हो, त्यसको अन्त्य गरौँ, बालश्रम प्रयोग नगरौँ र बालश्रमको सबैले मिलेर अन्त्य गरौँ’ भन्नेजस्ता नारासमेत लगाएका थिए । बालबालिकाका विषयमा काम गर्दै आउनुभएकी प्लान नेपालकी टङ्कमाया लिम्बूले यो विषयमा सबैले मिलेर काम गर्नुपर्छ भन्नुभयो । त्यस अवसरमा केन्द्रीय बालकल्याण समितिको बाल अधिकारसम्बन्धी स्रोत ब्यक्ति सुमन अधिकारी, महिला तथा बालबबालिका कार्यालयकी प्रतिनिधि मञ्जु शर्मालगायतले पनि बालबालिकाविरुद्धको अभियानलाई साझा समस्याका रुपमा सबैले हेर्नु पर्नेमा जोड दिनुभएको छ ।

काठमाडौं, वैशाख ११ । नेकपा एमाले अर्थात् व्यवस्थापिका संसदको प्रमुख प्रतिपक्षी । संख्यात्मक हिसाबले नेपाली कांग्रेसपछिको दोश्रो ठूलो दल । बिडम्बनाको कुरा, दोश्रो ठूलो दल र प्रमुख प्रतिपक्षीले खेल्नुपर्ने रचनात्मक भूमिकाको साटो यतिखेर भने एमालेले ध्वंसात्मक र गैर राजनीतिक चरित्र प्रदर्शन गरेको छ । देशका सामु पक्ष र प्रतिपक्षको अर्थ हुँदैन । देश संकटमा परेको बेला, देशले निकास खोजेको बेला पक्ष र प्रतिपक्षले एउटै मियोमा अघि बढ्नुपर्छ । यदि यसो नभएको भए नेपालमा संविधान बन्ने थिएन । त्यतिखेर प्रतिपक्षी दल माओवादीले नै मुख्यरुपमा पहल लिएर १६ बुँदे सहमति भएको थियो । माओवादी संविधानमा पूर्ण सहमत थिएन । तर आफ्ना फरक मत संविधानसभामा दर्ता गराएर माओवादीले जिम्मेवार प्रतिपक्षको भूमिका निर्वाह गरेको थियो । तर एमाले ? अहिले उसको भूमिका हेर्दा उसले हलो अड्क्याएर गोरु चुट्ने रणनीति लिएको छ । एकातिर चुनावको रटान लगाउने अर्कोतर्फ चुनावको वातावरण बन्न नदिने । संविधान संशोधन आवश्यक छैन भन्ने एकोहोरो रटानले देशको आधा जनसंख्या चुनावबाट वञ्चित हुने यथार्थ थाहा हुँदाहुँदै पनि एमालेले अहिले राष्ट्रिय राजनीतिलाई थप संकटमा लगिरहेको छ । जिम्मेवार प्रतिपक्ष भएको नाताले मधेसी मोर्चालाई सहमतिमा ल्याउने जिम्मेवारी एमालेको पनि हो । मधेसी मोर्चालाई या त पुरै निषेध गरेर जानुपर्यो होइन भने उससँग भएको जनमतको सम्मान गर्न सहमतिको प्रयास गर्नुपर्यो । एमालेले यो कुनै पनि भूमिका निर्वाह गर्न खोजेको छैन । सरकारलाई अप्ठ्यारोमा पार्ने एकसूत्रीय दाऊ एमालेले खेलिरहेको छ । अहिले पछिल्लो संशोधन प्रस्तावमा माओवादी केन्द्र, नेपाली कांग्रेस, राप्रपा, मधेसवादी दल सबै सहमत छन् । यी दलहरुलाई पनि नेपाल, नेपाली राष्ट्रियता, नेपालको समृद्धिको उत्तिकै चिन्ता होला जति एमालेले दावी गर्छ । देशको माया उत्तिकै होला जति एमालेले आफूलाई बताउँछ । यो अवस्थामा अहिलेको संशोधन एमालेका लागि मात्रै बेठिक कसरी हुन्छ ? कमल थापादेखि देउबा र प्रचण्डसम्मका लागि राष्ट्रघाती नहुने, मधेसी मोर्चादेखि अन्य थारु, दलितका लागि प्रतिगामी नहुने संविधान केपी ओलीका लागि कसरी घातक हुन्छ ? स्पष्ट छ, एमालेले हलो अड्काउन खोजेको छ । उसले निर्वाचन चाहेको छैन । उसले देशले निकास पाओस् भन्ने चाहेको छैन । तथाकथित संख्याको दम्भमा उसले देशलाई यही भूमरीमा रुमल्याउन खोजेको छ । तर इतिहासका पानाहरुमा यसको ठूलो मूल्य एमालेले चुकाउनु पर्ने निश्चित छ । नेपाल कसको हो ? केपी ओलीको ? प्रचण्डको ? देउबाको ? कमल थापाको ? मधेसी नेताहरुको ? के यो देश सबैको होइन ? के यो देशको माया सबैलाई छैन ? कि केपी ओली र एमाले बाहेक सबै देश बेच्न लागेका छन् ? त्यसो हो भने एमालेले त्यही भन्नुपर्यो र कानुनीरुपमा नै अरुलाई निषेध गरेर अघि बढ्नु पर्यो । होइन भने अहिलेको यो भूमिकाले एमालेलाई कहाँ पुर्याउँछ ? सरकारको बिरोधको नाममा देशलाई नै संकटमा पार्ने, प्राप्त उपलब्धिलाई खतरामा पार्ने र इतिहासलाई उल्टो दिशामा घुमाउने एमालेको यो भूमिका विशुद्ध निन्दनीय छ । यसमा कुनै पनि राजनीतिक चरित्र देखिँदैन । संशोधन प्रस्ताव घातक नै छ भने एमालेले सदनको सामना किन गर्दैन ? सदनमा दर्ता भएपछि मतदान हुने बेला विपक्षमा मतदान गर्ने साहस किन गर्दैन ? प्रक्रिया नै अवरुद्ध पार्ने यो कुन चाहिँ राजनीतिक संस्कार हो ? यी प्रश्नहरुको जवाफ एमालेले दिनुपर्छ ।

काठमाडौँ, चैत १७। उपप्रधानमन्त्री एवम् अर्थमन्त्री कृष्णबहादुर महराले नेपाल¬–चीन सम्बन्ध अद्वितीय रहेको चर्चा गर्दै प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’को चीन भ्रमणले पारस्परिक सम्बन्धलाई नयाँ उचाई दिएको बताउनुभएको छ । चीनको सछुवान प्रान्त र यहाँस्थित चिनियाँ दूतावासले संयुक्त रुपमा आयोजना गरेको ‘नेपाल–सछुवान पाक कला सांस्कृतिक सप्ताह’मा उहाँले उक्त कुरा बताउनुभएको हो । “भूगोललेमात्र नेपाल र चीनलाई जोडेको छैन, संस्कृतिले दुवै देशलाई अझ सुदृढ बनाएको छ¬”¬–उपप्रधानमन्त्री महराले भन्नुभयो । नेपालका लागि चीनका राजदूत यू होङले एकअर्काबीच राजनीतिक विश्वास, प्रवद्र्धन, पारस्परिक समर्थन, द्विपक्षीय लाभ र सहयोग चीन र नेपाल सम्बन्धका प्रमुख आधार भएको बताउनुभयो । स्वतन्त्र व्यापार, ‘एक क्षेत्र एक मार्ग’, कृषि, ऊर्जालगायतका क्षेत्रमा चीन र नेपालको सहकार्य निरन्तर रहेको बताउँदै उहाँले भविश्यमा पारस्परिक सम्बन्ध अझ मजबुद हुने विश्वास व्यक्त गर्नुभयो । संयुक्त राष्ट्र सङ्घीय शैक्षिक, वैज्ञानिक एवम् सांस्कृतिक सङ्गठन (युनेस्को)बाट पाक कलाको उपाधि पाउने एसियाको पहिलो सहर चीनको छन्दु हो । उक्त सहर सछुवान प्रान्तको राजधानी पनि हो । रासस

डडेल्धुरा, चैत १० । चमेनागृह र शौचालय सहितको अत्याधुनिक सुविधा व्यवस्था भएको बस सञ्चालनमा आएको छ । उग्रतारा सार्वजनिक यातायात समितिले बिहिबारदेखि चलाउन थालेको डडेल्धुरा— काठमाडौँ बसमा वातावरण अनुकुलित आधुनिक सेवासहितको ‘एयर सस्पेन्सन’ एसी पनि रहेको छ । नयाँ प्रविधिसहित आरामदायी यात्राका लागि उग्रतारा यातायातले बिहीबारदेखि घटाल एयर सस्पेन्सन एसी बस सञ्चालनमा ल्याएको हो । करिब आठ सय किलोमिटर दुरी रहेको डडेल्धुरा–काठ्माडौँ रुटमा यस्तो सुविधासहितको बससेवा मुलुकमै पहिलो भएको उग्रतारा सार्वजनिक यातायात समितिका अध्यक्ष सन्तोष खड्काले बताए । आज एक कार्यक्रमका साथ ‘घटाल एयर’ सस्पेन्सन एसि बसको नेपाल यातायात राष्ट्रिय महासङ्घका वरिष्ठ उपाध्यक्ष विजयबहादुर स्वाँर, उग्रतारा यातायात समितिका अध्यक्ष खड्कालगायतका अतिथिले परेवा उडाइ बस सेवाको उद्घाटन गरेका छन् । बसको भाडा रु दुई हजार तोकिएको छ । डडेल्धुराबाट काठमाडौँ तथा काठमाडौँबाट डडेल्धुराका लागि दैनिक एक/एक वटा बस छुट्ने बताइएको छ । अहिले यस्ता किसिमका छवटा बस सञ्चालनमा ल्याइएको छ ।

धरान, चैत्र ६ । केही साता धरानमा बसेर सोमबारको उडानमा हङकङ फर्किन हवाइ टिकट काटिसकेका थिए, धरान–१२ बस्ने विष्णुकुमार लिम्बूले । धरान र इटहरीको बीचमा पर्ने सेउती पुल नजिकै कार दुर्घटनामा परी मृत्यु भएपछि उनको सपना अधुरै रह्यो । बा १५ च २०६१ नम्बरको कार सेउती मोडमा ब्रेक फेल भएर दुर्घट्ना लिम्बूको मृत्यु भएको हो । सात महिने छोरा, श्रीमती दिलकुमारी लिम्बूसहित उनका साथी धरान–१५ बूढासुब्बा चोकस्थित ताप्लेजुङ्ग सान्थाक्रा ज्वेलरी इण्डष्ट्रिज प्रा.लि.का सञ्चालक राजेन्द्र ल्वागुनसँग शनिबार झापाको माइधारमा पूजा गरेर धरान घर फर्किरहेको बेला कार दुर्घटनामा उनको मृत्यु भएको थियो । कारमा ल्वागुन र लिम्बूको परिवार चढेका थिए । ल्वागुन पनि व्यापारिक कारोबारका लागि लिम्बूसँगै हङकङ जाने तयारीमा थिए । कारमा सवारमध्ये ५ जना गम्भीर घाइते भएको वीपी कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानका प्रहरी पोस्टका इन्चार्ज तिलक गिरीले बताए । गिरीका अनुसार ल्लागुनका श्रीमती सुशीला ल्वागुन र १० वर्षका छोरा निरज ल्वागुन, मृत विष्णुका श्रीमती दिलकुमारी लिम्बू र उनका र ७ महिने छोरा याङवुहाङ लिम्बू गम्भीर घाइते भएका छन् । उनीहरुको बीपी कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानको आकस्मिक कक्षमा उपचार भइरहेको छ । उनीहरुको अवस्था चिन्ताजनक रहेको चिकित्सकले जनाएको छ । धरानतर्फ आउँदै गरेको कार बाँया पुलतिर मोड्न खोज्दा ब्रेक फेल भएको थाहा पाएपछि दाँयातर्फ मोडेर चारकोशे जंगलतिर ५० मिटरभित्र पुगेर रुखमा बजारिएको थियो । कार पूर्णरुपमा क्षतिग्रस्त भएको छ ।

काठमाडौं, चैत ५ ।  उपत्यकाका प्रमुख नदी सफाइ गरी ३० मेट्रिक टन फोहर व्यवस्थापन गरिएको छ । वाग्मती सफाइको २ सय १ औँ हप्तामा पशुपति राममन्दिर क्षेत्रमा सफाइ गरी आठ मेट्रिक टन फोहर व्यवस्थापन गरिएको छ । सफाइमा ८ सय ५० अभियानकर्मीको सहभागिता रहेको वाग्मती सफाइ अभियन्ता उमेश बोहराले जानकारी दिए । सफाइमा अधिकार सम्पन्न वाग्मती सभ्यता एकीकृत विकास समिति, काठमाडौँ महानगरपालिका, नेपाली सेना, नेपाल प्रहरी, सशस्त्र प्रहरीलगायत संस्थाको सहभागिता थियो । सफाइको नेतृत्व अभियन्ताहरु नारायणकुमार श्रेष्ठ, अर्जुन धरेल, हेमराज कार्की र टङ्कराज आचार्यले संयुक्त रुपमा गरेका थिए । सफाइ महाअभियानलाई शनिबारनै पशुपतिमा आयोजित कार्यक्रममा मुक्तिनाथ विकास बैंकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत भरतराज ढकालले पाँच हजार थान मास्क, पाँच हजार थान पञ्जा, ५० जोर बूट र २० वटा डोको हस्तान्तरण गरेका थिए । बैंकको मुख्य कार्यालय पोखरामा हुँदा पोखरा सफाइ अभियानलाई सहयोग गरेजस्तै कार्यालय काठमाडौँमा सरेपछि वाग्मती र यसका सहायक नदी सफाइमा सहयोग गर्ने प्रतिबद्धता जनाए । यसैको सिलसिलामा बैंकको कार्यालय नजिक रहेको इच्छुमती (टुकुचा) सफाइ अभियान शुक्रबारदेखि सुरु गरिएको छ । टुकुचा अपेक्षाकृत बढी फोहर रहेकाले यस वरपरका संस्थालाई सङ्गठित गरी विशेष अभियान सुरु गर्ने तयारी भइरहेको बैंकका सञ्चालक समेत रहनुभएको वाग्मती अभियन्ता नारायण श्रेष्ठले बताए । शनिबारको सफाइ अभियानमा पूर्व सचिव डा कृष्णचन्द्र पौडेलले सहभागीलाई सपथ खुवाउनुभएको थियो । वाग्मती सफाइ महाअभियानको २ सय २ औँ हप्तामा आगामी शनिबार थापाथली क्षेत्रमा सफाइ गरिने जानकारी पनि सो अवसरमा गराइएको छ । रुद्रमती सफाइको १ सय ६० औँ हप्तामा बिजुली बजार पुलमा सफाइ गरी १० मेट्रिक टन फोहर व्यवस्थापन गरिएको छ । विष्णुमती सफाइको १ सय ३२ औँ हप्तामा मनमैँजु भत्केको पुल क्षेत्रमा सफाइ गरी १२ मेट्रिक टन फोहर व्यवस्थापन गरिएको अभियन्ता विजेन्द्र लामाले जानकारी दिए । टोखा नगरपालिकाका कार्यकारी अधिकृत भोजराज खतिवडा र तारकेश्वर नगरपालिकाका कार्यकारी अधिकृत अग्निप्रसाद अधिकारीको नेतृत्वमा शनिबारको सफाइ अभियान सञ्चालन भएको थियो । सफाइमा ८ सय अभियन्ताको सहभागिता थियो । तारकेश्वर नगरपालिकाको दियालो टोलमा शनिबार विशेष सफाइ गरिएको अभियन्ता लामाले जानकारी दिनुभयो । गुह्येश्वरीमाथिको वाग्मती सफाइको १ सय ६२ औँ हप्तामा आज रुद्रेश्वर वाटिकामा सफाइ गरिएको पुडासैनी मैत्री समाजका अध्यक्ष उत्तम पुडासैनीले जानकारी दिनुभयो । गुह्येश्वरीमाथिको वाग्मती सफाइ एवम् रेखदेखको जिम्मेवारी समाज, राम्रो जोरपाटी हाम्रो जोरपाटी र माकालबारी टोल सुधार समितिलाई दिइएको छ । विसं २०७० जेठ ५ गते शनिबारदेखि वाग्मती सफाइ महाअभियान सुरु भएको थियो । यो महाअभियान सुरु भएपछि वाग्मतीका सहायक नदीका साथै देशका २६ स्थानमा सफाइ अभियान सुरु भएको छ ।

काठमाडौं, फागुन ५ । शिक्षा मन्त्रालयले राष्ट्रिय शिक्षा परिषद्मा सात जनालाई मनोनीत गरेको छ । शिक्षा ऐनमा भएको व्यवस्था अनुसार मन्त्रालयले विभिन्न निकायबाट सात सदस्य मनोनीत गरी परिषद्लाई पूर्णता दिएको हो । संशोधित शिक्षा ऐनमा शिक्षा मन्त्रीको अध्यक्षतामा २३ सदस्यीय राष्ट्रिय शिक्षा परिषद्को गठन गर्ने व्यवस्था छ । परिषद्मा कृषि वन विश्वविद्यालय चितवनका उपकुलपति आइपी ढकाल, सुदुर पश्चिम विश्वविद्यालयका उपकुलपति भूषण श्रेष्ठ र पोखरा विश्वविद्यालयका उपकुलपति चिरञ्जीवि शर्मा मनोनीत हुनु भएको छ । त्यसैगरी परिषद्मा सामुदायिक विद्यालय सञ्चालक समितिको अध्यक्षबाट टेकबहादुर थापा र निर्मला सुवेदी मनोनीत हुनु भएको छ भने नीजि विद्यालयको तर्फबाट एन प्याव्सनका उपाध्यक्ष डा. कुस्मिला आचार्य र प्याव्सनका उपाध्यक्ष विजय संवाहाम्फे मनोनीत भएका हुन् । तीन बर्षे कार्यकाल तोकिएको यो समितिले शिक्षा सम्बन्धि नीति निर्धारण गर्न सरकारलाई सल्लाह तथा सुझाब दिने बताइएको छ ।

काठमाडौं, १ फागुन । २२ औं जनयुद्ध दिवसका अवसरमा विभिन्न माओवादी घटकहरुले आज विभिन्न कार्यक्रमहरु आयोजना गर्दैछन् । २०५२ फागुन १ गतेदेखि जनयुद्ध सुरु गरेको स्मरण गर्दै माओवादीहरुले यो दिवस मनाउँदै आएका छन् । ०५२ मा सुरु भएको जनयुद्ध १० वर्ष चलेको थियो । २०६३ मंसिर ६ गते विस्तृत शान्तिसम्झौतापछि तत्कालिन नेकपा (माओवादी) शान्तिप्रक्रियामा आयो । जनयुद्ध दिवसका अवसरमा प्रचण्ड नेतृत्वको नेकपा माओवादी केन्द्र, मोहन वैद्य नेतृत्वको नेकपा क्रान्तिकारी माओवादी र नेत्रविक्रम चन्दको नेतृत्वको नेकपा (माओवादी)ले छुट्टाछुट्टै कार्यक्रम गरी दिवस मनाउँदैछन् । नेकपा माओवादी केन्द्रले पार्टी कार्यालय पेरिसडाँडामा दिउँसो १ बजे कार्यक्रम गरि जनयुद्ध दिवस मनाउँदैछ । त्यसअघि माओवादी केन्द्रको भातृ संगठन वाईसिएलले विहान ८ बजे पार्टी कार्यालयमा भेला भएर सरसफाइ तथा शहिद स्मारकमा माल्यार्पण गरेर जनयुद्ध दिवस मनाउँदैछ । शहिदहरुको वाइसिएलले साँझ माइतीघर मण्डलामा दीप प्रज्वलन गर्दैछ । वैद्य माओवादीले कुपण्डोलस्थित नेवाः राज्य कार्यालयमा जनयुद्ध दिवसको स्मरण गर्दैछ । त्यस्तै विप्लव माओवादीले जनयुद्ध दिवशको अवसर पारेर पार्टी महाधिवेशन गर्दैछ । आज खुल्लामञ्चमा उद्घाटन हुने ८ औं महाधिवेशनमा देशभरिका नेता तथा कार्यकर्ता राजधानीमा भेला हुँदैछन् ।

माघ २४ । पूर्वी चीनको लियाओनिङ प्रान्तमा गाडिएका चिहानबाट मुर्दा चोरी गरेको अभियोगमा त्यहाँको अदालतले एक व्यक्तिलाई १० वर्षको जेल सजाय सुनाएको छ । मानिसको मृत शरीर गाडिएको चिहानमा खन्ने र त्यहाँको मृत शरीर साथै अनय बहुमूल्य सामान पनि चोरी गर्ने कि जिङ्युसहित तीन जनाको समूहलाई लियाओनिङ प्रान्तको एक अदालतले १० वर्ष ६ महिनाको जेल सजाय तोकेको हो । किले सन् २०१३ को जुलाईमा हङसान सांस्कृतिक क्षेत्रमा गाडिएको चिहान र समाधिस्थलबाट प्राचीन महत्वका केही बहुमूल्य गहना तथा अन्य सामान चोरी गरेका थिए । कि र उनका सहयोगीले इशापूर्व ४७५ देखि २२१ को समयमा गाडिएका चिहानबाट कोदाली, पिक र जमिनभित्रको धातु पत्ता लगाउने एउटा यन्त्र (डिटेक्टर)को सहायता लिँदै चिहानबाट बहुमूल्य मुद्रा, गहनासहित पत्थर लुट्ने गरेको पुष्टि भएको हो ।

हामी साहित्यलाई समाजको ऐना मान्छौं । ऐनाले जसरी कुनै वस्तुको यर्थाथ रुपलाई प्रस्तुत गर्दछ साहित्यले पनि त्यही धर्मलाई अवलम्बन गर्दछ । ऐना आफैमा एक निर्जीव वस्तु हो । यसले कुनै पनि वस्तुलाई प्रतिबिम्बित गदर्छ र सजीवता प्रदान गर्छ । रामलाल जोशीकृत ऐना पनि सुदूरपश्चिमको सामाजिक,आर्थिक,सांस्कृतिक ऐना हो ।  यसले सुदूरपश्चिमको रहनसहन, चालचलन,भाषा,संस्कृति र दिनचर्चालाई कथाका माध्यमबाट प्रस्तुत गरेको छ । कुनैपनि समाजको बारेमा जान्नु छ भने साहित्यको अध्ययन नै समाज थाहा पाउने मुख्य आधार बन्दछ । तसर्थ साहित्य आफैमा एक लेखकको व्यक्तिगत भोगाइ नभएर समाजको भोगाइ हो भन्ने जर्ज लुकासको मान्यतालाई पनि हामीले बिर्सनु हुँदैन । कुनै पनि साहित्यिक कृति जन्मनुका पछाडि विविध प्रकारका सामाजिक परिघटनाले महत्त्वपूर्ण भूमिका खेलेका हुन्छन् । त्यसैले समाजको सामूहिक भोगाइकै कच्चा पदार्थलाई लिएर जोशीले प्रशोधन गरी एक दस्तावेज बनाएका छन् । यही दस्ताबेज रूपी ऐनामा सुदुरपश्चिमको अनुहारलाई हरेक पाठकले हेर्न पाएका छन् । अठारवटा कथाहरूले संरक्षित “ऐना” कथाकार रामलाल जोशीको पहिलो कथा सङ्ग्रह हो । यसअघि हत्केलामा आकाश–२०५७ गजल सङ्ग्रह प्रकाशित गरे पनि चर्चामा नआएका जोशी ऐनाको प्रकाशनसँगै चर्चाको शिखरमा आए । जोशी चर्चामा आउनुका पछाडि मदन पुरस्कारका लागि ऐना पुस्तक छानिनुले पनि महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्यो । त्यसो त ऐनाले सुदूर पश्चिमको पूरै भाग नदेखाएको भनी पाठकले गुनासो नगरेका होइनन् । पाठकले उनको साइबर सेक्स कथा पढ्दै गर्दा सोपोकल्सको ‘इडिपस रेक्स’ लाई सम्झिन पुग्छन् । सोपोकल्सको कथामा राजारानीले थप दुर्घटनाबाट बच्न आफ्नै बच्चा त्यागेका र त्यही त्यागिएको बच्चासँग रानीको बिहे भएको जुन प्रसङ्ग छ यस्तो संस्कृति नेपालमा पनि भित्रिएको प्रसङ्गलाई साइबर सेक्स कथामा जोशीले प्रस्तुत गरेका छन् । सैपाल, खप्तड, दोदोधरा आदि जस्ता कुरालाई जोशीले किन देखेनन् ? सुदूर पश्चिममा सुख, हाँसो, खुशी भन्ने चाहिँ छैनन् र ? यस्ता प्रश्नहरू पनि नजन्मिएका भने होइनन् । तर, ऐना पढिसकेपछि सुख, खुसी, हाँसो भन्ने कुरा आफैं आउने कुरा हुन् तिनीहरूलाई देखाउन कुनै बल प्रयो गर्नु पर्दैन भन्ने ज्ञान ऐना पढेपछि हुन्छ । पश्चिमा संस्कृतिले नेपाली समाजलाई कुन प्रकारको बाटोमा लैजादैछ भन्ने बुझेका जोशीले एेनाभित्र   लाई पनि देखाउन बाँकी राखेका छैनन् । भौगोलिक विकटताले गर्दा राजधानी र सरकारदेखि पर रहेर कष्टकर जीवन भोगिरहेका सुुदूरपश्चिमको सामाजिक दुःख, बेरोजगारी,अशिक्षाका बारेमा कथाकार यसरी बोल्छन्ः “तिमी चाइँ पढ्छौ त ? गिट्टी फोर्दैनौ ?” ”अह…ह…कस्तो कुरा गर्नु , भे‘को ?” गिट्टी नफोरेर खान पाईन्छ । तपाइँले गिट्टी नफोरे पछि तपाइँलाई चाइँ खान दिन्छन् तपाइँका बाले ?” ( खटियाको काख, पृष्ठ १८०) पाठकले जुन कुरा सोचेर कथा पढ्न सुरु गर्छन् तर कथाको गति तिरबितर भएको स्थिति पैदा भएको छ । ‘कालीको गीत’, ‘एउटा भोकको अन्त्य’ र ‘मध्यान्तर’ जस्ता कथाहरूले पाठकलाई घुमाउरो पारामा सामाजिक संस्कृतिको सन्देश दिन सकेका छन् । सङ्ग्रहका कथाहरूले सबाल्टर्न वर्गको प्रतिनिधित्व गराएको देखिन्छ । सुदूरपश्चिमका सवाल्टर्न वर्गको मात्र ऐना नभएर यो सिङ्गो देशका समाजमा उपेक्षित व्यक्तिहरूको विषयवस्तुलाई देखाउँने ऐना भएको छ । गायत्री चक्रवर्ती स्पिभाककै धारणालाई अनुशरण गर्दै लेखकले सवाल्टर्नको कथा आफूले बोलिदिने प्रयास गरेका छन् । सवाल्टर्न वर्गले भोग्नु परेको सामाजिक व्यवहारलाई मुख्य कथानक बनाएको ऐनाभित्र युवा वर्गले वर्तमान सन्दर्भमा सामाजिक संस्कृतिलाई कुन कोणबाट हेर्छन् भन्ने कुरालाई पनि जोशीले जोड दिएका छन् । ‘पापीघाट’, ‘सेतीको सुस्केरा’, ‘कालीको गीत’, ‘एउटा भोकको अन्त्य’, ‘श्रीमान् वीरबहादुर’ लगायतका कथाहरूले सीमान्तकृत वर्गको विषयवस्तुलाई स्थान दिएको छन् । कथाभित्र प्रतिनिधित्व गराइएका पात्रहरूको जीवनीलाई पढ्दै गर्दा आम पाठकहरूमा करुणभाव जगाउने क्षमता कथाकार यसरी राख्छनः आफ्नो भन्नु केही थिएन…खाने गास छैन । लाउने टालो छैन । बस्ने घर छैन । खेती गर्ने जग्गा छैन । सुकुम्बासी भएको छु । सरकारलाई मेरो यो कुरा सुनाई दिनुहोला । (सेतीको सुस्केरा, पृष्ठ ९६) कथाकार जोशी पाश्चात्य साहित्यबाट पनि प्रभावित देखिन्छन् । पाठकले उनको साइबर सेक्स कथा पढ्दै गर्दा सोपोकल्सको ‘इडिपस रेक्स’ लाई सम्झिन पुग्छन् । सोपोकल्सको कथामा राजारानीले थप दुर्घटनाबाट बच्न आफ्नै बच्चा त्यागेका र त्यही त्यागिएको बच्चासँग रानीको बिहे भएको जुन प्रसङ्ग छ यस्तो संस्कृति नेपालमा पनि भित्रिएको प्रसङ्गलाई साइबर सेक्स कथामा जोशीले प्रस्तुत गरेका छन् । सामाजिक यथार्थ, वस्तुपरक चित्रण, पात्रहरूको आन्तरिक चित्रण गर्ने जोशीको ‘ऐना’ ले स्थानीय विषयवस्तुलाई केन्द्रबिन्दु बनाएको छ । जोशीका अन्य कथाहरू फरक फरक संस्कृतिले सजिएका छन् । उनका सम्पूर्ण कथाहरूले सुदूरपश्चिमको समाजलाई प्रतिनिधित्व गर्दछन् । तर साहित्य र कलाले समाजका राम्रा र नराम्रा दुबै पक्षलाई समेटन पर्छ भन्ने सिद्घान्तबाट जोशी अलि पर देखिएका छन् । समग्रमा जोशीका कथाहरू पूर्णकदको फोटो नभएर अर्धकदको मात्रै जस्तो लाग्छ । उनका कथामा पाइने सीमा भनेकै कथाहरू अस्वाभाविक प्रवाहमा बग्नु हो । पाठकले जुन कुरा सोचेर कथा पढ्न सुरु गर्छन् तर कथाको गति तिरबितर भएको स्थिति पैदा भएको छ । ‘कालीको गीत’, ‘एउटा भोकको अन्त्य’ र ‘मध्यान्तर’ जस्ता कथाहरूले पाठकलाई घुमाउरो पारामा सामाजिक संस्कृतिको सन्देश दिन सकेका छन् । समग्रमा जोशीले ऐनामा उठाएको विषयवस्तु गम्भीर भएकै कारण कथा सङ्ग्रह उत्कृष्ट रहेको छ । प्रस्तुति शैली जीवन्त छ । समाजशास्त्र, संस्कृति, सबाल्टर्न, भाषा आदि पक्षहरूलाई समेट्न सक्नु जोशीको कौशलता हो । सामाजिक यथार्थ, वस्तुपरक चित्रण, पात्रहरूको आन्तरिक चित्रण गर्ने जोशीको ‘ऐना’ ले स्थानीय विषयवस्तुलाई केन्द्रबिन्दु बनाएको छ । ऐना कथा सङ्ग्रह समाजमा उपेक्षित व्यक्तिहरू र सीमान्त वर्गले भोगेको यथार्थ छाया हो । उनीहरूकैै बोली, भाषा,संस्कृतिलाई प्रस्तुत गरिएको ऐना समसामयिक कथा साहित्य बजारमा आएको सफल र पठनीय कृति हो । रामलाल जोशी विधाः कथा प्रकाशकः बुक हिल पब्लिकेशन पृष्ठः २५७ मूल्यः ३३३

डडेल्धुरा, माघ १३ । कृषियोग्य भूमिको वैज्ञानिक उपयोग र आधुनिक कृषि प्रविधिको अवलम्बन गर्ने गरी डडेल्धुरा जिल्लामा प्रधानमन्त्री कृषि आधुनिकीकरण परियोजना सञ्चालनमा ल्याइएको छ । यो परियोजना १० वर्षसम्म अर्थात् २०८२ सालसम्म लागू हुने जिल्ला कृषि विकास कार्यालय डडेल्धुराले बुधबार जिल्लास्तरीय अभिमुखीकरण गोष्ठीको आयोजना गरी कार्यक्रमबारे जानकारी गराएको छ । परियोजनाअन्तर्गत साना तथा व्यावसायिक कृषि उत्पादन केन्द्र (पकेट र ब्लक) वृद्धि गर्ने, व्यावसायिक कृषि उत्पादन तथा प्रशोधन केन्द्र जोन र सुपरजोन विकास गर्ने कार्यक्रम रहेको जोन परियोजनाका वरिष्ठ कृषि अधिकृत दिनेश आचार्यले जानकारी गराए । डडेल्धुरा जिल्लामा यो आर्थिक वर्षमा तरकारी र मकै बीउ उत्पादनका लागि परियोजनाले २० वटा पकेट र दुईवटा ब्लक निर्माण गर्ने कार्यक्रम राखिएको परियोजनाका वरिष्ठ कृषि अधिकृत आचार्यले जानकारी गराए । राष्ट्रिय प्राथमिकता र स्थानीय सम्भावनाका आधारमा तोकिएका पूर्वाधार भएको क्षेत्रमा उत्पादन हुने वस्तुलाई प्राथमिकता दिई जिल्लाका विभिन्न क्षेत्रमा कार्यक्रम लागू गरिने जनाइएको छ । डडेल्धुरालाई आलुखेतीको व्यावसायिक उत्पादन तथा प्रशोधन केन्द्रका रुपमा विकास गर्ने कार्यक्रमसमेत रहेको जिल्ला कृषि विकास कार्यालय डडेल्धुराका वरिष्ठ कृषि अधिकृत दिलबहादुर विष्टले बताउनुभयो । जिल्लाका गांखेत, अशिग्राम र अमरगढी नगरपालिकाको पाँच सय हेक्टर क्षेत्रफल जमिनमा आलुखेती गरी प्रशोधन केन्द्रका रुपमा विकास गर्ने कार्यक्रम रहेको छ । प्रतिफलका आधारमा कृषकलाई प्रोत्साहनसमेत गरिने कार्यक्रम परियोजनाले तय गरेकाले वैदेशिक रोजगारको सट्टा परियोजनाले युवालाई विकल्प स्वरुप व्यावसायिक तरकारी र बीउ उत्पादनमा लाग्न प्रेरित गर्ने विश्वास लिइएको छ । कृषिजन्य वस्तु व्यावसायिक रुपले उत्पादन गर्न जोन स्थापना गर्न चाहने कृषक समूह, कृषि उद्यमी वा कृषि सहकारीको साझदारीमा एक नौ सदस्यीय जोन सञ्चालक समिति गठन गरिने समेत परियोजनाअन्तर्गत कार्यक्रम रहेको र सो समितिमा अनिवार्य ३३ प्रतिशत महिलाको सहभागितासमेत रहने व्यवस्था गरिएको छ । डडेल्धुरा जिल्लामा गांखेत, बगरकोट र नगरपालिका क्षेत्रमा तरकारी ब्लक स्थापना गरिने र अन्य समैजी, अजयमेरु, मणिलेक, वृलापुर, कोटेली, आलिताल लगायतका क्षेत्रमा मकै बीउ र अन्य बीउ उत्पादन गर्न पकेट क्षेत्रका रुपमा विकास गरिने भएको छ । रासस

काठमाडौं, पुष १७ । सर्वोच्च अदालतमा संविधान संशोधन विधयेकविरुद्ध परेको रीट निवेदनमाथि सुनुवाई सुरु भएको छ । प्रधानन्यायाधिकश सुशिला कार्की र न्यायाधिक इश्वरप्रसाद खतिवडाको इजलासमा आइतबारबाट बहस सुरु भएको हो । बहसको अन्तिम फैसला कहिले हुने हो भन्ने टुंगो लागेको छैन । सरकारले व्यवस्थापिका संसदमा पेश गरेको संविधान संशोधन प्रस्तावका विरुद्धमा सर्वोच्च अदालतमा रिट दर्ता भएको थियो । सर्वोच्चले भने अन्तरिम आदेश जारी गर्ने या नगर्ने विषयमा रिट निवेदक र सरकार दुबैको राय सुनेपछि फैसला गर्ने छ ।

सबैभन्दा महत्वपूर्ण कुरा जागिर आफ्नो योग्यता अनुरूप छ कि छैन जान्नु नै हो। जागिर पाइसकेपछि आफूले त्यहाँ गर्नुपर्ने कामका बारेमा पत्ता लगाउनुपर्छ। आफूबाट कम्पनीले के चाहन्छ ? त्यो पनि महत्वपूर्ण हुन्छ। त्यसैले यसलाई पनि विश्लेषण गर्नुपर्छ। आफ्नो कला, क्षमता, पेसागत दक्षता एवं व्यक्तिगत गुण कम्पनीको मागअनुसार छ–छैन पत्ता लगाउनुपर्छ। कम्पनीको माग र आवश्यकता अनि आफ्नो गुण र योग्यताको सूची तयार गर्नुपर्छ। आफ्नो गुण र कम्पनीको माग  जब कम्पनीको माग र आवश्यकता अनि आफ्नो गुण र योग्यताको सूची तयार हुन्छ, तब जागिरको अवश्यकतासँग आफ्नो गुण र योग्यता दाज्नुपर्छ। आफ्नो कला, शैक्षिक योग्यता, अनुभव, पेसागत योग्यता, दक्षता, क्षमता एवं कम्प्युटर स्किलजस्ता कम्तीमा ११ वटा कुराको सूची तयार पार्नुपर्छ, जुन अन्तर्वार्ताकारसँग शेयर गर्न काम लाग्छ। आफ्नो सूची र जागिरको आवश्यकता मिल्छ कि मिल्दैन रुजु गर्नुपर्छ। यति भएपछि अन्तर्वार्तामा सोध्न सकिने सम्भावित प्रश्नको जवाफका लागि तयार हुनुपर्छ। कम्पनीका बारेमा जानकारी  कुनै पनि संस्थामा जागिर सुरु गर्नु अगावै उक्त संस्थाका बारेमा जानकारी राख्नु महत्वपूर्ण हुन्छ। त्यसैले कुनै संस्थामा अन्तर्वार्ता दिन जाने हो भने सम्बन्धित संस्थाका बारेमा जानकारी लिनुपर्छ। यसले आफूलाई अन्तर्वार्तामा उत्तर दिन मात्र होइन, जागिरका लागि निर्णय गर्न पनि सजिलो बनाउँछ। कम्पनीका बारेमा त्यहाँको काम गर्ने शैली, काम गर्ने वातावरण एवं त्यहाँका हुनेवाला सहकर्मीहरूका बारेमा थोरै भए पनि जानकारी लिनुपर्छ। अन्तर्वार्ताका लागि प्राक्टिस  आफूसँग सोध्न सकिने केही नमुना प्रश्नको सूची तयार गर्नुपर्छ। जसका लागि केही जानकार व्यक्तिहरूको अथवा इन्टरनेटको सहयोग लिनुपर्छ। यसले अन्तर्वार्तालाई सहज बनाउन मद्दत गर्छ। आफ्नो घरका सदस्यहरूमध्ये एक जना वा साथीहरूमध्ये एकजनासँग अन्तर्वार्ताको प्राक्टिस गर्न सकिन्छ। पहिरनमा ध्यान  कुनै पनि काम हतारमा गर्नुहुँदैन। अन्तर्वार्तामा जानुभन्दा अघि नै पहिरन तयार राख्नुपर्छ। अन्तर्वार्ताका लागि र्फमल ड्रेसमै जानु उपयुक्त हुन्छ। यसले व्यक्तित्व झल्काउनुका साथै आफूलाई अफिसियल बन्न पनि मद्दत पुर्‍याउँछ। फर्मल ड्रेस आइरन गरेर राख्नुपर्छ। भनिन्छ– ‘फस्र्ट इम्प्रेसन इज लास्ट इम्प्रेसन’ सैले झुक्किएर पनि क्याजुअल ड्रेसमा अन्तर्वार्ता दिन जानुहुँदैन, किनभने त्यसले आफ्नो इम्प्रेसन खराब बनाउन सक्छ। स्थान र समय  अन्तर्वार्ताका लागि कहाँ जानुपर्ने हो ? त्यहाँ जाने बाटो कताबाट कता हो ? कुन समयमा पुग्नुपर्ने हो ? सबै कुराको जानकारी लिनुपर्छ। कार्यालयमा गएर कोसँग भेट्ने भन्ने कुरामा पनि स्पष्ट हुनुपर्छ। के–के लैजाने ? के नलैजाने ?  सामान्यतया अन्तर्वार्ताको समयमा केही चिज छुटाउनु हुँदैन। तीमध्ये आफ्नो बायोडाटाको अतिरिक्त कपी र अनुभवका पत्रहरूका कपीको साथमा रिफरेन्स महत्वपूर्ण हुन्छ। त्यसबाहेक आफ्नो शैक्षिक योग्यताका सर्टिफिकेटलगायत ट्रेनिङ्गका सर्टिफिकेटहरू पनि लानु राम्रो हुन्छ। अन्तर्वार्ताको समयमा मोबाइल बज्नु हुँदैन, चुइंगगम, चकलेट वा अन्य चिजहरू मुखमा राख्नु हुँदैन। कसरी प्रस्तुत हुने ?  अन्तर्वार्ता दिने कोठामा छिर्नुअघि के म भित्र छिर्न सक्छु भनेर सोध्नुपर्छ। अन्तर्वार्ता लिने मानिसको अघि पर्ने बित्तिकै नर्भस हुनु हुँदैन। हडबडाउनु हुँदैन। अन्तर्वार्ता लिने मानिसको प्रश्नको जवाफ संयमितरूपमा राम्रोसँग, स्पष्ट आवाजमा दिनुपर्छ। सकेसम्म उक्त पदका लागि आफू उपयुक्त भएको कारण उल्लेख गर्नुपर्छ। अनावश्यक कुरा गर्नुहुँदैन। सुन्नुहोस र सोध्नुहोस् अन्तर्वार्ता लिने व्यक्तिको कुरा ध्यान दिएर सुन्नुपर्छ। कुनै कुरामा कन्फ्युज भए शिष्टतापूर्वक प्रश्न सोध्न हिचकिचाउनु हुँदैन भने अनावश्यक कुरा पनि गर्नुहुँदैन।