अान्तरिक तथा बाह्य पर्यटकको रोजार्इमा अपी हिमाल
दार्चुला, कार्तिक १५ ।
अपी नाम्पा संरक्षण क्षेत्रभित्र पर्ने दार्चुलाको अपी हिमाल क्षेत्रमा पदयात्राका लागि विदेशी पर्यटक जान थालेका छन् । लामो समयदेखि आरोहणमा रोक लगाइएको अपी हिमालमा यो वर्षदेखि हिमाल चढ्न खुला गरिएसँगै पर्यटक पदयात्रामा जानेक्रम बढ्न थालेको छ ।
सात हजार १३२ मिटर उचाइको अपी हिमाल, ६ हजार ७५७ मिटर उचाइको नाम्पा हिमाल, तथा ६ हजार ६७० मिटर उचाइको व्यास हिमालको मनोरम दृश्य एकै पटक एउटै ठाउँबाट देख्न सकिने भएपछि विदेशी पर्यटकको रोजाइमा अपी हिमाल क्षेत्र परेको हो । जिल्लाको दुई वटै बाटो भएर अहिले विदेशी पर्यटक अपी हिमाल आधार शिविरसम्म पुग्छन् ।
भौगोलिक रुपमा सहज तथा सजिलो बाटोका रुपमा गोकुलेश्वर, लटिनाथ, घुसा हुँदै अपी हिमाल आधार शिविर पुग्ने बाटो सुविधायुक्त छ । गोकुलेश्वर, खलङ्गा, व्यास हुँदै अपी हिमाल पुग्ने त्रिदेशीय सीमा तथा बाटो निर्माण गर्न सके अझै पर्यटक बढाउन सकिने बताइएको छ ।
अपी नाम्पा संरक्षण क्षेत्र कार्यालय दार्चुलाका निमित्त संरक्षण अधिकृत मनोज अवस्थीका अनुसार सो संरक्षण क्षेत्रभित्र हिउँ चितुवा, ध्वाँसे चितुवा, कस्तुरी मृग, हाब्रे, रतुवा, घोरल, नाउर, झारल, साधारण चितुवा, बाँदर, हिमाली कालो भालु, स्याल, दुम्सी, ब्वाँसो, लङ्गुर, थारलगायत २५ प्रकारका स्तनधारी जनावर पाइन्छ ।
त्यस्तै डाँफे, मोना, चील, च्याखुरालगायत २४३ प्रजातिका चराचुरुङ्गी पाइने गरेको छ । यीनै जीवजन्तु र चराचुरुङ्गी हेर्न पनि विदेशी पर्यटक पछिल्लो समय उक्त संरक्षण क्षेत्रको अपी हिमालतर्फ पदयात्रा गर्न मन पराउने गरेको संरक्षण अधिकृत अवस्थीको भनाइ छ । यस आर्थिक वर्षको शुरुवातदेखि नै अपी हिमाल क्षेत्रमा पर्यटक आउने क्रम चलेको छ । एक महीनाअघि युरोपियन मुलुक चेक गणतन्त्रका आठ विदेशी अपी हिमालबाट फर्किएपछि पर्यटक आउने क्रम बढेको छ । संरक्षण क्षेत्र कार्यालय दार्चुलाका अनुसार केही जर्मन नागरिक अपी आधार शिविरतर्फ घुम्न गएका छन् ।
संरक्षण क्षेत्र कार्यालयबाट १५ दिनको अनुमति लिएर जर्मन नागरिक जोसिफ र जानुस त्यसतर्फ गएको बताइएको छ । संरक्षण क्षेत्र कार्यालय दार्चुलाको अनुमति लिएर हालसम्म ६ विदेशी नागरिक अपी आधार शिविरतर्फ गएका छन् ।
यस्तै अपी नाम्पा संरक्षण क्षेत्रको रेञ्जपोस्ट विटुले हुँदै विदेशी पर्यटक अपी हिमाल अवलोकनमा जाने गरेका छन् । विटुलेबाट कति पर्यटक गए भन्ने यकिन तथ्याङ्क जिल्लामा आइनसकेको संरक्षण क्षेत्र कार्यालयले जनाएको छ । यस्तै केही विदेशी पर्यटकहरु पर्यटन विभागबाटै स्वीकृति ल्याएर आउने गरेको कारण यकिन तथ्याङ्क कार्यालयसँग नभएको संरक्षण अधिकृत अवस्थीको भनाइ छ ।
जिल्लामा आव ०७४/७५ मा २७ र ०७३/७४ मा २५ जना विदेशी पर्यटकले अपी नाम्पा संरक्षण क्षेत्रमा भ्रमण गरेका छन् । यस क्षेत्रको अवलोकनका लागि आउने पर्यटक आउने गरेको रेञ्जपोस्ट विटुलेका इञ्चार्ज भुवनेश्वर चौधरीले बताए ।
महीनामा तीन–चार जना पर्यटक अपी हिमाल पुगेर फर्किने गरेका छन् । यहाँका आकर्षक पर्यटकीय गन्तव्यस्थलको प्रचार प्रसार हुन सकेको छैन । उनले भने, “पर्यटकका लागि आवश्यक सुविधा सम्पन्न होटल, पथप्रदर्शक तथा घरबाससमेत प्रभावकारी सञ्चालन गर्न सएिको छैन ।” पूर्वाधारका लागि पर्यटन क्षेत्रमा लगानी हुन नसक्दा विदेशी पर्यटक तान्न नसकिएकोे अपी पर्यटन विकास समाजका अध्यक्ष सोवनसिंह लोथ्यालले बताए ।
जिल्लाका साबिकका २१ गाविस समेटेर अपी नाम्पा संरक्षण क्षेत्र बनेको छ । तर कार्यालयले पर्यटक तान्ने गतिविधि गर्न नसक्दा प्रचार प्रसार हुन नसकेको नेपाल पर्यटन पत्रकार महासङ्घ सुदूरपश्चिम प्रदेशका महासचिव कृष्णसिंह धामीले बताए । रासस
उपराष्ट्रपति पुन चीन प्रस्थान
काठमाडौं, असोज ३ । उपराष्ट्रपति नन्दबहादुर पुन औपचारिक भ्रमणका लागि आज चीन प्रस्थान गरेका छन् । ६ दिने औपचारिक भ्रमणका लागि उनी सिचुवानको प्रान्तको छेन्चु गएका हुन् । उपराष्ट्रपति पुनले छेन्दुमा भोलिदेखि सुरु हुने ‘१७ औं पश्चिम चीन अन्तराष्ट्रिय मेला’मा नेपाली प्रतिनिधिमण्डलको नेतृत्व गर्नेछन् । बिहीबार नै पुनले अन्तर्राष्ट्रिय मेलाको उदघाटन समारोहलाई सम्वोधन गर्ने कार्यक्रम छ । उपराष्ट्रपतिले असोज ४ मा वेल्ट एण्ड रोडसम्बन्धी व्यवसायिक समुदायको कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्नेछन् । उपराष्ट्रपति पुनले चीनका उपप्रधानमन्त्री, चिनियाँ कम्युनिस्ट पार्टी ‘सिपिसी’का सिचुवान प्रान्तका सेक्रेटरी, सरकारी प्रतिनिधिले शिष्टाचार भेट गर्ने कार्यक्रम समेत तय भएको छ ।
वैदशिक रोजगारीलाई व्यवस्थित र पारदर्शी बनाउन अनलाइन प्रणाली सुरु, सम्पूर्ण जानकारी अब मोबाइलमा
काठमाडौं, भदौ २५ । वैदेशिक रोजगारमा जाने नेपाली ठगीएपछि त्यसलाई व्यवस्थित र पारदर्शी बनाउन सरकारले अनलाइन प्रणाली सुरु गरेको छ । श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालयले आज पत्रकार सम्मेलन गरी वैदेशिक रोजगार सूचना व्यवस्थापन प्रणाली (Foreign Employment Information Management System: FEIMS) को सुरुवात गरेको हो । यस्तै आजै मोबाइल एप पनि सार्वजनिक गरेको छ । अब वैदेशिक रोजगारीमा जाने र जान्न चाहानेले अनलाइनमार्फत सो सम्बन्धी सम्पूर्ण जानकारी पाउने छन् । वैदेशिक रोजगारीमा जादा लाग्ने खर्च प्रकिया, पारिश्रमिक र सेवासुविधाका बारेमा मोबाइलबाट जानकारी पाउने मन्त्रालयले जनाएको छ । सहज र छरितो ढंगले गुणस्तरीय सेवा प्रदान गर्नका लागि एकीकृत वैदेशिक रोजगार सूचना व्यवस्थापन प्रणालीको सुरुवात गरेको मन्त्रालयले जनाएको छ । यसका साथै वैदेशिक रोजगारीसँग सम्बन्धित सूचना तथा सेवामा नागरिकको सहज पहुँचका लागि मोबाइल एप्लिकेशन समेत संचालनमा ल्याइएको छ । यो प्रणालीमा अध्यागमन विभाग, पासपोर्ट विभाग, कन्सुलर सेवा विभाग, कुटनीतिक नियोगहरु, वैदेशिक रोजगार विभाग, वैदेशिक रोजगार व्यवसायी, अभिमुखीकरण तालिम प्रदायक संस्था, स्वास्थ्य परीक्षण गर्ने संस्था, बैंक, बीमा कम्पनी, सीप तथा तालिम प्रदायक संस्था, गन्तव्य देशका रोजगारदाता सम्बन्धी सूचना र सेवासम्बन्धी विवरणहरु उपलब्ध हुनेछन् । सूचना र सेवालाई प्रविधिमैत्री ढंगले सहज, सुलभ र गुणस्तरीय तरिकाले सरोकारवाला निकाय तथा व्यक्ति समक्ष पुर्याई वैदेशिक रोजगारलाई सुरक्षित, व्यवस्थित र मर्यादित बनाउनका लागि एकीकृत सूचना प्रणालीको सुरुवात गरिएको मन्त्रालयका प्रबक्ता प्रकाश दाहालले जानकारी दिए । सो प्रणालीले वैदेशिक रोजगारीको क्षेत्रमा पुर्याउने सेवा प्रवाह छरितो, पारदर्शी हुनुका साथै ठगीलाई समेत नियन्त्रण गर्न सहयोग पुग्ने मन्त्रालयले जनाएको छ । सूचना प्रणालीलाई असोज १५ गतेदेखि सम्बद्ध निकायबाट पूर्ण रुपमा लागू गरिन मन्त्रालयले जनाएको छ ।
आज तपाइको दिन कस्तो ? हेर्नुस् राशिफल
वि.सं. २०७५ साल साउन २६ गते, शनिबार, इश्वी सन् २०१८ अगस्ट ११ तारिख। नेपाल संवत् ११३८ दिल्लागा। श्रावण कृष्णपक्ष। तिथि-औंसी, १५ः४७ बजेउप्रान्त प्रतिपदा। मेष- परिस्थितिअनुसार चल्न नसक्ता अलि दुस्ख पाइनेछ। हतारको निर्णयले तत्काललाई काम रोकिन सक्छ। बेसुरमा दिइएको वचनले अप्ठ्यारो पार्न सक्छ। अरूको फाइदाका लागि उपयोग भइएला। अरूको व्यवहारले शंका उब्जाए पनि मान्यजनको सुझाव शिरोधार्य गर्दा फाइदा हुनेछ। बृष- जिम्मेवारी प्राप्त भए पनि बेलामा होस नपुर्याउँदा पछि परिनेछ। दाजुभाइमा असमझदारी बढ्न सक्छ। प्रतिस्पर्धीलाई कमजोर नठान्नुहोला। आफ्ना कमजोरीको फाइदा उठाउनेहरू सक्रिय हुनेछन्। नयाँ काम प्रारम्भ गर्न समय प्रतीक्षा गर्नुहोला। मिथुन- अरूको भरपर्दा प्रभावकारी काम नहुन सक्छ। मानसम्मानमा बाधा पुग्नेछ। बेसुरमा बोल्ने बानीले दुःख पाइनेछ। विशेष योजना सार्वजनिक नगर्नुहोला। विचारलाई तौलेर मात्र व्यक्त गर्नुपर्ला। बुद्धिको उपयोगले अरूलाई आफ्नो पक्षमा लिन सकिनेछ। कर्कट- तारिफयोग्य काम सम्पादन हुनाले प्रशंसकहरू बढ्नेछन्। विशिष्ट व्यक्तिहरूसँग भेटघाट हुनेछ। आकर्षक उपहारले उत्साह जगाउनेछ। रोकिएका काम सम्पादन हुने र नयाँ काम पाइने योग छ। पारिवारिक जमघटले आनन्द दिलाउनेछ। सिंह- खर्च बढ्नुका साथै अर्थअभावले सताउन सक्छ। फाइदाका लागि दोहोर्याएर प्रयत्न गर्नुपर्ला। व्यवसायमा लगानी बढाउनुपर्ने स्थिति आउन सक्छ। अपिरिचित व्यक्तिको विश्वास गर्दा धोका हुन सक्छ। तापनि टाढाका साथीभाइसँग सम्पर्क बढ्नेछ। कन्या- व्यापार, साझेदारी र सट्टापट्टामा लाभ मिल्नेछ। श्रमको उचित मूल्यांकन हुनेछ। सञ्चित धनको उपयोग गर्दा फाइदा हुनेछ। प्रयत्न गर्दा सजिलै लक्ष्यमा पुग्न सकिनेछ। प्रतीक्षा गरिएको काम बन्नेछ। आफ्नो क्षेत्रमा राम्रै प्रभाव जमाउन सकिनेछ। तुला- अवसर प्राप्त भए पनि पहिलेको हरहिसाब नमिल्नाले समस्या पर्ला। ठूलो भागको मोहले समस्या निम्त्याउन सक्छ। बेसुरमा काम गर्ने बानीले चुनौती निम्त्याउन सक्छ। व्यवसायमा लगानी बढाउनुपर्ने परिस्थिति आउन सक्छ। अवसरको खोजीमा केही दौडधुप गर्नुपर्ला। बृश्चिक- काममा चुनौती सामना गर्नुपरे पनि स्थितिलाई सहज बनाउन सकिनेछ। मेहनत परे पनि भाग्यले राम्रै अवसर दिलाउनेछ। सामाजिक काममा रुचि बढ्नेछ। आवश्यक पर्दा सहयोगीहरूको साथ पाइनेछ। अभाव हट्नुका साथै दाम, नाम र इनाम प्राप्त हुनेछ। धनु- आकस्मिक समस्याले शरीरमा कमजोरी अनुभूति हुनेछ। परिस्थितिवश अरूका लागि अलमलिनुपर्नेछ। सम्भावना देखिए पनि ठूलो उपलब्धि प्राप्त नहुन सक्छ। समस्या दर्साउँदा सहयोगीहरूको साथ जुट्नेछ। मकर- घुमफिर तथा मनोरञ्जनको समय छ। प्रियजनसँगको भेटघाटले दिन रमाइलो रहनेछ। भौतिक साधनले जीवनशैलीमा परिवर्तन ल्याउन सक्छ। अतिथिका रूपमा सत्कार पाइनेछ। आफन्तसँग सुमधुर सम्बन्धका लागि विशेष ध्यान पुर्याउनुहोला। कुम्भ- परिस्थितिवश चिताएको काम रोकिन सक्छ। सानोतिनो समस्याले अल्झाउनेछ। गोपनीयता बाहिरिनाले पनि समस्यामा परिनेछ। फजुल खर्च बढ्नाले आर्थिक काममा बाधा हुनेछ। बिग्रिएको काम दोहोर्याउनुपर्ला। चुनौतीपूर्ण कामको दायित्व लिनाले दुस्ख पाइनेछ। मीन- समयको मागअनुसार चल्न नसक्दा पछि परिनेछ। अरूका लागि बुद्धि र श्रम खर्चनुपर्नेछ। बौद्धिक व्यक्तित्वहरूसँग प्रतिस्पर्धा गर्नुपर्ला। काम र समयको तालमेल नमिल्न सक्छ। हल्लाको पछि लाग्दा दुस्ख पाइनेछ। -नेपाली पात्रो
शिक्षक-विद्यार्थीबीचको रमाइलो सवाल-जवाफ
शिक्षकः म जे सोध्छु जवाफ पटाफट दिनु विद्यार्थीः हुन्छ सर शिक्षकःनेपालको राजधानी कहाँ हो ? विद्यार्थीःफटाफट जवाफ सुनेर शिक्षक तनावमा……!
बजारमा ह्वात्तै घट्यो सुनको मूल्य !
काठमाडौं । साताको अन्तिम दिन अर्थात शुक्रबार प्रतितोला सुनको मूल्य तीन सय रुपैयाँले घटेको छ । बिहीबार छापावाल सुन प्रतितोला मूल्य ५७ हजार ८ सय रुयैयाँमा कारोबार भएको थियो, आज घटेर प्रतितोला ५७ हजार ५ सय रुपैयाँमा कारोबार भइरहेको नेपाल सुनचाँदी व्यवसायी महासंघले जानकारी दिएको छ। बिहीबार तेजावी सुन प्रतितोला ५७ हजार ५ सय रुपैयाँमा कारोबार भएको थियो भने आज घटेर सुन प्रतितोला ५७ हजार २ सय रुपैयाँमा कारोबार भइरहेको छ । त्यस्तै, शुक्रबार पनि चाँदीको मूल्य भने यथावत नै रहेको छ। बिहीबार चाँदी प्रतितोला मूल्य ७६५ रुपैयाँमा कारोबार भएको थियो भने आज पनि ७६५ रुपैयाँमै कारोबार भइरहेको छ ।
बेलिब्रिज खोलेपछि उपभोग्य वस्तुको मूल्य दोब्बर
उदयपुर । गाईघाट दिक्तेल सडकखण्डअन्तर्गत सुनकोशी नदीमा पानीको बहाव बढेपछि बेलिब्रिज खोलिएको छ । अठार दिनअघि बेलिब्रिज खोलेपछि अहिले जिल्लाको उत्तरी पहाडी क्षेत्र र खोटाङको तल्लो दक्षिणी क्षेत्रमा दैनिक उपभोग्य वस्तुको मूल्य दोब्बरले वृद्धि भएको छ । गाईघाट दिक्तेल सडकखण्डअन्तर्गत सुनकोशी नदीको बेलिब्रिज खोलेसँगै यस क्षेत्रमा यातायातका साधन पूर्णरुपमा बन्द भएपछि व्यापारीले दैनिक उपभोग्य वस्तुको मूल्य दोब्बरले वृद्धि गरेका छन् । रौतामाई गाउँपालिका फोक्सिङ्टारका हर्कसेर राई व्यापारीले चाउचाउको मूल्य प्रति प्याकेट रु २० बाट बढाएर रु ३५ तथा प्रति प्याकेट तेलको मूल्य रु ७० बाट बढाएर रु ९० भन्दाबढी गरेको बताउनुहुन्छ । दिप्रुङ गाउँपालिका लिच्की राम्चेका सुदर्शन सापकोटा भन्नुहुन्छ, “सुनकोशीमा बेलिब्रिज खोलेपछि नून, चाउचाउ, तेल, चिनी, चिया, चामललगायत वस्तुको भाउ दोब्बरले वृद्धि भयो ।” बेलिब्रिज खोलेपछि ग्रामीण भेगका बासिन्दा महँगीको चपेटामा परेका लिच्की राम्चे प्राविका शिक्षक जगत खड्का बताउनुहुन्छ । बेलिब्रिज खोलिएसँगै यातायातका साधन सञ्चालन नहुँदा सामान ढुवानी गर्न बढी खर्च हुँदा दैनिक उपभोग्य वस्तु महँगो भएको हो । सुनकोशीमा अहिलेसम्म स्थायी पुल निर्माण हुन सकेको छैन । वर्षेनि वर्षायाममा बेलिब्रिज खोल्ने गरिएको छ । विसं २०५१ देखि निर्माण शुरु भएको गाईघाट–दिक्तेल सडकखण्डको सुनकोशी नदीमा २३ वर्ष बितिसक्दा पनि पक्की पुल निर्माण हुन सकेको छैन । रासस
पर्यटन क्षेत्रको सुधारका लागि विज्ञ समूह गठन
काठमाडौँ । पर्यटन क्षेत्रको समग्र सुधारको कार्ययोजनासहितका रणनीतिक महत्वका विषयवस्तुमा सुझाव दिन सरकारले ३५ सदस्यीय पर्यटन क्षेत्रका विज्ञ (थिङ ट्याङ्क ग्रुप) समूह गठन गरेको छ । संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रालयले पर्यटन क्षेत्रको विकासमा विभिन्न क्षेत्रमा आबद्ध भई विज्ञता हासिल गरेका व्यक्तिको ज्ञान, सीप, दक्षता र अनुभव उपयोग गर्ने उद्देश्यले सो समूह गठन गरेको हो । पर्यटनमन्त्री रवीन्द्र अधिकारीको अध्यक्षतामा रहने उक्त समूहमा मन्त्रालयका सचिव तथा पर्यटन सम्बद्ध सहसचिवहरु पनि रहनेछन् । विज्ञ समूहले पर्यटन क्षेत्रको विषयगत सुधारका विषयमा केन्द्रित भएर राय सुझाव दिने मन्त्रालयका प्रवक्ता घनश्याम उपाध्यायले जानकारी दिनुभयो । उहाँले पर्यटन क्षेत्रमा गरिनुपर्ने कामको प्राथमिकीकरण निर्धाणर गरी त्यसअनुसारको योजना र कार्यक्रम बनाउन एक÷दुई दिनभित्रै विज्ञ समूहको बैठक बस्ने बताउनुभयो । नेपालको पर्यटन क्षेत्र सुधारका लागि आवश्यकताअनुसार सो समूहले सुझाव प्रदान गर्नेछ । विज्ञ समूहले पर्यटन मन्त्रीलाई पर्यटन क्षेत्रमा गर्नुपर्ने सुधारका लागि राय-परामर्श दिनेछ भने सरकारबाट समय समयमा गठन हुने विभिन्न कार्यदलमा विज्ञहरुका रुपमा सेवा प्रदान गर्ने मन्त्रालयद्वारा जारी विज्ञप्तिमा उल्लेख छ । विज्ञ समूहमा मनोनयन भएका सदस्यहरुमा अर्जुन शर्मा, अनिल चित्रकार, कुन्दनमणि दीक्षित, डा गंगाप्रसाद अकेला, चन्द्रप्रसाद ढकाल, छाया शर्मा, छेवाङ लामा, ज्योति अधिकारी, दीपेन्द्रपुरुष ढकाल, प्रदीपराज पाण्डे, प्रचण्डमान श्रेष्ठ, वसन्त मित्र, वासु त्रिपाठी, विजय अमात्य र मदन आचार्य हुनुहुन्छ । त्यसैगरी, महेन्द्रसिंह थापा, याङ्किला शेर्पा, योगेन्द्र शाक्य, रविजंग पाण्डे, राज ज्ञवाली, रोशन थापा, लाक्पासोनाम शेर्पा, शिव ढकाल, सञ्जय चौधरी, सिर्जना राणा, सुमन पाण्डे, सुरेशमान श्रेष्ठ, सुनिल शाक्य, सुबोध राणा, तेजबहादुर ढकाल, सीताराम सापकोटा हुनुहुन्छ । संस्थागततर्फ ट्रेकिङ एजेन्सिज एशोसिएसन अफ नेपाल (टान), होटल एशोसिएसन अफ नेपाल (हान), नेपाल पर्वतारोहण संघ र प्यासिफिक एशिया ट्राभल एशोसिएसन, पाटा नेपाल च्याप्टरका अध्यक्षहरु विज्ञ समितिमा रहने मन्त्रालयले जनाएको छ । काभ्रेमा विमानस्थल टुंगो लगाउन समिति गठन काभ्रेपलाञ्चोकमा विमानस्थल बनाउनका लागि उपयुक्त स्थान छनोट गर्न सरकारले इन्जिनियर कमलकुमार केसीको संयोजकत्वमा छ सदस्यीय समिति गठन गरेको छ । त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलको चाप नियन्त्रण गर्न काभ्रेमा वैकल्पिक आन्तरिक विमानस्थल बनाउन संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयनमन्त्री रवीन्द्र अधिकारीले केहीदिनअघि उक्त समिति गठन गर्नुभएको हो । समितिमा नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरणका निर्देशकद्वय वदास भोछिभोया र बाबुराम पौड्याल, उपनिर्देशकहरु सुवर्ण उपाध्याय र सीताराम भण्डारी रहनुभएको छ । समितिको सदस्य सचिवमा प्राधिकरणकै नलविक्रम थापा हुनुहुन्छ । मन्त्री अधिकारीले हालै बनेपा नगरपालिकाको नागीडाँडा, धुलीखेल नगरपालिकाको चिसापानी ठूलीचौर र देवीस्थान ठूलीचौरकोे स्थलगत भ्रमणका क्रममा उपयुक्त विकल्पसहितको सुझाव दिन समिति गठन गर्ने बताउनुभएको थियो । उक्त समितिलाई ती तीन ठाउँ वा अन्य उपयुक्त ठाउँको अध्ययन गरी १५ दिनभित्र सुझाव पेश गर्नुपर्ने जिम्मेवारी दिइएको मन्त्रालयले जनाएको छ । रासस
बजारमा सुनको मूल्य घट्यो, चाँदीको स्थिर
काठमाडौं । साताको पाँचौं दिन बिहीबार बुधबार सुनको मूल्य दुई सयले घटेको छ । आज छापावाला सुन तोलामा ५८ हजार ३०० रुपैयाँमा कारोबार भइरहेको छ । बुधबार सुन प्रतितोला ५८ हजार ५०० रुपैयाँमा कारोबार भएको थियो । तेजावी सुन ५८ हजार २०० रुपैयाँमा कारोबार भएको थियो भने आज सुनको मूल्य प्रतितोला ५८ हजार रुपैयाँमा कारोबार भइरहेको नेपाली सुनचाँदी व्यवसायी महासंघले जनाएको छ । त्यसैगरी, बुधबार चाँदीको मूल्य प्रतितोला ७५५ रुपैयाँमा कारोबार भएको थियो भने आज पनि चाँदीको प्रतितोला मूल्य ७५५ रुपैयाँमै कारोबार भइरहेको छ ।
एउटा बोकाको मूल्य ३ लाख!
गाउँघरमा एउटा बोकाको मूल्य कति पर्ला? नवलपरासीको एक ब्यवसायिक बाख्रापालन फर्ममा एउटा बोकाको मूल्य ३ लाख छ। नवलपरासीको हर्कपुरमा रहेको बगैंचा फर्म हाउसमा अष्ट्रेलियाबाट ल्याइएको अष्ट्रेलियन बोयर जातका बाख्रा छन्। फर्ममा सबै यूरोपमा काम गरेर फर्किएकाहरु खटेका छन् । उनीहरूले पालेको एउटै बोकाको मूल्य यति धेरै रहेको हो। पूर्वप्रधानमन्त्री टंकप्रसाद आचार्यका कान्छा छोरा वीरभद्र आचार्यलगायत १० जनाको लगानीमा सञ्चालित फर्ममा आबद्ध सबै यूरोपमा बसेर कमाएकाहरू छन्। कृषिमा कुनै अनुभव नभएकाहरु आबद्ध भएपनि बाख्रापालन ब्यबसायमा सफल भएका छन्। उनीहरुको बाख्रापालनको सञ्जाल फैलँदो रहेको छ। ‘आठ वर्ष अष्ट्रेलिया बस्दा महिनाको तीन लाख बच्थ्यो,’ सञ्चालकमध्येका सन्तोष धिताल भन्छन्, ‘त्यसले चित्त बुझेन र नेपालमा केही गरौं भन्ने इच्छा जाग्यो।’ कृषि, पर्यटन र हाइड्रोमा लगानी गर्ने सोचाइ बनाएर फर्किँदा कृषिका अनौठा तथ्य बुझ्न पाएको उनले बताए। ‘कृषि मन्त्रालयमा तथ्यांक बुझन जादा भारतबाट नेपालमा वर्षेनी १७ अर्ब बराबरको खसीबोका आयात हुँदो रैछ, त्यसैले हामीलाई तान्यो,’ उनले भने, ‘त्यसपछि बाख्रापालन गर्ने निधो गरियो तर, अनुभव थिएन।’ इन्टरनेटमा संसारकै उत्कृष्ट बाख्रापालन खोज्दै जादा अष्ट्रेलिया भेटियो। २०७२ सालमा त्यहाँबाट १२ पाठी र ७ वटा बोका ल्याएको उनले बताए। वीरभद्र आचार्य अमेरिका बसेका, अशोक शर्मा पौडेल ६ वर्ष डेनमार्क बसेका र धिताल अष्ट्रेलिया बसेपनि बाख्रापालनको योजना बनाउञ्जेल पशु र कृषि सम्बन्धि कुनै अनुभव थिएन। ‘एउटै बोकाको २ लाख ६० हजार मूल्य तिर्यौं,’ धिताल भन्छन्, ‘अहिले वार्षिक ४० लाख आम्दानी छ।’ उनीहरुको फर्महाउसमा यतिबेला १ सय ६० वटा बाख्रा छन्। ४ बिघामा उन्नत जातको घाँसखेती छ। बोयर जातको बिशेषता जन्मेको ३ महिनामा कम्तिमा २६ किलो र वर्षदिनमा १३० देखि १५० किलोसम्म वजन हुने उनले बताए। बोयर जातको बाख्रा दैनिक २ सय ग्रामका दरले बढछ। बोका र पाठी बढा लम्बाइ बढ्छ। अग्लो हुँदैन, खँदिलो हुन्छ। मासुको स्वाद रैथाने जस्तो तिख्खर हुँदैन। बोसो नहुने र कोलेस्ट्रोल कम हुने हुँदा जुनसुकै रोगका लागेकाले पनि खान उत्तम मानिने भएकाले बजारमा माग बढ्दो छ। तर, फर्म सञ्चालकहरूको उद्देश्य मासु बेच्नु भने होइन। उन्नत जातका बोका र रैथाने बाख्रा क्रस गराएर उन्नत नश्लका पाठापाठीको उत्पादन बढाउनु हो। त्यसका लागि उनीहरुले ओखलढुंगा, झापा, रामेछाप, तनहुँ, बुटवल, बैतडी र नवलपरासीका दुई ठाउँमा बाख्रापालन सुरु गरेका छन्। रैथाने जातका खसीबोका एक वर्षसम्म पाल्दा ३० देखि ४० किलो तौलका मात्र हुन्छन्। खुवाइएको तुलनामा मासु कम हुन्छ। तनहुँको बन्दिपुरमा सरकारले ४० वर्षअघि खोलेको बाख्रा अनुसन्धान केन्द्रमा त्यस्तै जातका बाख्रापालन गरिएपनि ब्यापकता पाउन सकेको छैन। यही परिबेशमा उनीहरुको फर्म हाउसमा हुर्काइएका खसीबोकाको माग भने बढी छ। यो खबर हामीले आजको कान्तिपुरबाट लिएका हौ।
माओवादीद्वारा दुई नेतालाई पार्टीबाट निस्कासन
बुटवल, वैशाख १३ । ‘गुण्डानाइके’ मनोज पुनलाई सहयोग गरेको अभियोगमा पक्राउ परेका नेताद्वय लेखनाथ न्यौपाने र तुल्सी न्यौपानेलाई नेकपा माओवादी केन्द्रले कारबाही गरेको छ । प्रहरी इन्काउन्टरमा केही समय अघि गुण्डानाइके मनोज पुन मारिएका थिए । माओवादी केन्द्र राष्ट्रिय सम्मेलन आयोजक समितिका सदस्य लेखनाथ र जिल्ला सदस्य तुल्सीलाई पार्टील कारबाही गरेको हो । नेकपा माओवादी केन्द्रका रुपन्देही जिल्ला इन्चार्ज दधीराम न्यौपानेले बिहीबार विज्ञप्ति जारी गर्दै उनीहरु पार्टीको कुनैपनि जिम्मेवारीमा नरहेको जनाएका हुन् । ‘पार्टीको आन्तरिक छानबिन रिपोर्ट, पार्टी केन्द्रको निर्देशन तथा अन्य विभिन्न सूचनाको स्रोतको आधार अध्ययन गर्दा गम्भीर प्रकृतिको घटनासंग जोडिएको मुद्दा भएकाले र राज्यको सुरक्षा निकायबाट समेत छानबिन भइरहेको हुँदा अनुसन्धानमा सहजताका दुबैजनालाई पार्टीको सबै जिम्मेवारीबाट हटाइएको विज्ञप्तिमा उल्लेख छ । मनोज पुनलाई सहयोग गरेको अभियोगमा न्यौपानेद्वयसंगै युवा संघका उत्तम आचार्य, मदिरा उद्योगी हरिप्रसाद श्रेष्ठ र रोशन खड्कालाई प्रहरीले वैशाख ४ गते पक्राउ गरी ५ गते सार्वजनिक गरेको थियो ।
दुर्गम जिल्ला बझाङको चैनपुरमा निर्धन उत्थान बैंकद्वारा
काठमाडौं । नक्सालमा केन्द्रीय कार्यालय रहेको निर्धन उत्थान बैंक लिमिटेडले बैंकका आफना ३२ जना ग्राहक सदस्यहरुको सहभागितामा २०७५ वैशाख १० गतेदेखि १२ गतेसम्म दुर्गम जिल्ला बझाङ्गको चैनपुरमा ‘व्यवसायिक उन्नत बाख्रापालन तालिम’ सम्पन्न गरेको बैंकका अत्तरिया क्षेत्रीय कार्यालयका कार्यक्रम अधिकृत नवराज जोशीले जानकारी गराएका थिए । यस तालिममा प्रशिक्षकहरु ज्ञानबहादुर थापा, नरिलाल जोशी, कर्णबहादुर खडका रहेका छन् । एक परिवारमा एकजना उद्यमी बनाउन बैंकले पहल गरिरहेको, बैंकले साँढे दुई दशकदेखि निरन्तर लघुवित्त सेवा दिइरहेको यस बैंकबाट कर्जा लिई व्यवसाय गरी धेरै घरपरिवार आर्थिक समुन्नततिर अगाडि बढेको समेत बैंकका कार्यक्रम अधिकृत जोशीले बताएका थिए । तालिममा सहभागीहरुलाई स्वागत गर्नुका साथै तालिमको उद्देश्य बारेमा बैंकको चैनपुर शाखा कार्यालयका प्रमुख गौतम ज्ञान थापाले प्रकाश पारेका थिए । बाख्रापालन ब्यवसाय एक परिचय, स्थानीय र उन्नत बाख्रामा भिन्नता, बाख्रापालनको महत्व, आवश्यकता र वर्तमान स्थिति तथा नेपालमा पालिने स्थानीय तथा उन्नत नश्लका बाख्राहरुको जातीय परिचय, बाख्रापालन विधि, उमेरअनुसार पाठापाठी, बाख्रा–बोकालाई भुँईको आवश्यकता तथा खोर निर्माण गर्न स्थानको छनौट, स्थानीय स्रोत साधन प्रयोग गरी उन्नत खोर निर्माण गर्ने तरिका र खोरमा हावा, ताप, प्रकाश, आद्र्रताको महत्व, स्रोतको महत्व एवम् स्रोतको लागि प्रयोग गरिने वस्तुहरु, उमेरअनुसार बाख्रालाई आहारको आवश्यकता तथा आहाराका श्रोतहरु (भुँई घाँस, डाले घाँस, चरन क्षेत्र बारे जानकारीको साथै सन्तुलित दाना बनाउने विधि र स्थानीय श्रोत साधनको प्रयोग गरी सन्तुलित दाना बनाउने तरिका, प्रजननको लागि बाख्रा तथा बोकाको छनौट गर्ने तरिका, प्रजनन गराउने उमेर, स्वजातिय तथा प्रजातीय प्रजननबाट हुने फाइदा–बेफाइदाबारे जानकारी, थारा, ब्याउने बाख्रा, पाठा र पाठी र ब्याएको माउको हेरचाह, खोर, दानापानी दिने भाँडाहरुको सरसफाइको साथै खसी पार्ने उमेर र तरिकाबारे आवश्यक जानकारी, रोग तथा निरोगी बाख्राको पहिचान, रोग लाग्नाका कारण तथा बाख्रामा लाग्ने पिपिआर रोग, टिम्पेनी, छेरौटी रोग, बाखाको छ मासे रोग, खोरेत रोग, रेविज रोगको लक्षण, उपचार तथा रोकथामका उपाय बारे जानकारी, बाख्रामा हुने आन्तरीक र वाह्य परिजिविहरुको नियन्त्रण साथै खोप कार्यक्रम बारे जानकारी, स्थानीय बाख्रापालनको महत्व, कमी, कमजोरी, संरक्षण तथा विकास, बजार ब्यवस्थापन, बाख्रापालनको स्किम, बचतको महत्व तथा बैंकको पब्लिक डिपोजिटको बारेमा, बैंकका सेवाहरुको आदि बारेमा यस तालिममा सहभागीहरुले जानकारी हासिल गर्ने चैनपुर शाखाका शाखा प्रमुख श्री गौतम ज्ञान थापाले बताएका थिए । यो निर्धन उत्थान बैंक लिमिटेड ७ वटै प्रदेशका देशको ७७ वटै जिल्लाहरुको शाखा संञ्जाल रहेको नेपालको एक मात्र सबैभन्दा ठूलो लघुवित्त संस्था हो । बैंकले १७९ वटा शाखाहरु, १० वटा क्षेत्रीय कार्यालय र केन्द्रीय कार्यालय गरी १९० वटा कार्यालयहरुको स्थापना गरी बैंकले लघुवित्त सेवा पु¥याई रहेको छ । बैंकले ग्रामीण क्षेत्रमा बसोबास गर्ने शोषित, उत्पिडित, पिछडिएका विपन्न परिवारका महिलाहरुलाई समूहमा आवद्ध गराई विना धितो लगानी गर्नुका साथै सीपमूलक तालिम, उद्यमशीलता विकास तालिम, सचेतनामूलक कार्यक्रमहरु संचालन गर्दै आर्थिक, सामाजिक, वौंद्धिक विकास गर्दै आई रहेको छ । यस बैंकले देशको कुना कुनामा शाखाहरु स्थापना गरी ग्राहक सदस्यहरुलाई सीप विकास तालिम प्रदान गर्दै आई रहेको छ साथै तालिम लिएका सदस्यहरुलाई आवश्यकतानुसार लगानी समेत गर्दै आई रहेको छ । बैंकले २०७४ चैतसम्ममा ३ लाख ९ हजार घरपरिवारहरुमा सेवा विस्तार गरेको छ । बैंकले २०७४ चैत्रसम्ममा लगानीमा रहेको कर्जा रु. १४ अरब ७८ करोड रहेको छ भने ग्राहक सदस्यहरुका ७ अरब ८८ करोड बचत परिचालन गरेको छ । तालिमको अन्त्यमा ब्यवसायिक रुपमा उन्नत बाख्रापालन गरेमा राम्रो फाईदा लिन तालिमले सहयोग गर्ने सहभागीहरुले बताएका थिए । बाख्रापालन गरी रहेका बैंकका ग्राहक सदस्यहरुलाई थप ज्ञान, सीप प्रदान गर्न यस तालिममा सहभागी गराईएको बैंकका कार्यक्रम अधिकृत जोशीले जानकारी गराएका थिए । तालिमको संचालन शाखा प्रमुख श्री गौतम ज्ञान थापाले गरेका थिए ।
ह्वात्तै घट्यो सुनचाँदी मूल्य
काठमाडौं । शुक्रबार नेपाली बजारमा सुनको मूल्य चार सय रुपैयाँ घटेको छ । बिहीबार बजारमा सुनको मूल्य ५८ हजार ९ सय रुपैयाँमा कारोबार भएको थियो भने शुक्रबार सुनको मूल्य ह्वात्तै घटेर ५८ हजार ५ सय रुपैयाँमा कारोबार भइरहेको नेपाल सुनचाँदी व्यवसायी महासंघले जानकारी दिएको छ । त्यस्तै, बजारमा चाँदीको मूल्य पाँच रुपैयाँले घटेको छ । बिहीबार बजारमा चाँदीको मूल्य ७ सय ५० रुपैयाँमा कारोबार भएकोमा शुक्रबार घटेर ७ सय ५० रुपैयाँमा कारोबार भइरहेको छ।
अब युएईमा समान कामका लागि महिला र पुरुषलाई समान ज्याला
काठमाडौं, चैत २९ । युएई सरकारले समान कामका लागि महिला र पुरुषलाई समान ज्याला दिने निर्णय गरेको छ । युएईको मन्त्रिपरिषदले समान ज्याला सम्बन्धी नयाँ कानुनको मस्यौदा पारित गरेको छ । महिला र पुरुषले समान काम गरेवापत समान ज्याला पाउने नयाँ कानून युएईको मन्त्रिपरिषदले गएको मंगलबार पारित गरेको बताइएको छ । समान ज्यालाको यो कानून महिला सशक्तिकारणका लागि राष्ट्रिय रणनीतिको रुपमा ल्याइएको युएई ुसरकारले जनाएको छ । यसअघि गएको मार्च एक तारिखदेखि महिलाले तीन महिने तलबसहितको बिदा पाउने निर्णय गरेको थियो । युएईको सार्वजनिक क्षेत्रमा ६६ प्रतिशत पुरुष र ३० प्रतिशत महिलाले नेतृत्व तहमा काम गरिरहेका छन् । अब ज्यालाको सम्बन्धमा महिला र पुरुषबीच कुनै असमानता नहुने युएईले जनाएको छ । नयाँ कानुनमा युएईको फेडरल नेशनल काउन्सिल र राष्ट्रपतिले हस्ताक्षर गर्न बाँकी छ । हस्ताक्षर भएपछि यो कानुन पूर्णरुपमा लागु हुनेछ ।
तराईका तीन जिल्लामा डेंगुको जोखिममा
झापा । झापासहित तराईका तीन जिल्लामा डेंगु रोगको संक्रमण उच्च देखिएको छ । स्वास्थ्य सेवा विभाग इपिडिमियोलोजी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखाको तथ्यांकले झापा, रुपन्देही र महोत्तरीमा संक्रमण दर उच्च रहेको देखाएको छ । गत वर्ष रुपन्देहीमा सबैभन्दा बढी ६७७ जनामा डेंगुको संक्रमण भेटिएको थियो । उच्च जोखिममा देखिएकामध्ये झापा दोस्रो स्थानमा पर्छ । गत वर्ष झापामा ५३५ जनामा डेंगु भेटिएको जिल्ला जनस्वास्थ्य कार्यालयले जनाएको छ । महाशाखाका अनुसार तेस्रो जोखिमको जिल्ला महोत्तरी हो । त्यहाँ गत वर्ष ४३८ जनामा डेंगु भेटिएको थियो । महाशाखाका डा विवेककुमार लालका अनुसार डेंगुका कारण गत वर्ष झापासहित तीन जिल्लामा तीन जनाको मृत्यु भएको थियो । समयमा उपचारका लागि नगएका कारण चितवन, रुपन्देही र झापामा डेंगु संक्रमित तीन जनाको मृत्यु भएको उहाँले बताउनुभयो । डेंगुका कारण झापाको अर्जुनधारा–७ की ३२ वर्षीया सुनिता बरालले ज्यान गुमाएकी थिइन् । “एडिस जातको लामखुट्टेको टोकाइबाट लाग्ने डेंगु जुनसुकै उमेर समूहका व्यक्तिलाई पनि देखिन सक्छ”, डा लालले भन्नुभयो, “कुनै व्यक्तिलाई कुनै व्यक्तिमा दोस्रो पटक डेंगु देखिन्छ भने त्यो अलि बढी खतरनाक हुन्छ ।” डा लालले डेंगु संक्रमण उच्च देखिएका जिल्लामा सचेतनामूलक कार्यक्रम शुरु गरिएको बताउनुभयो । डेंगु संक्रमण हुँदा असाध्यै ज्वरो आउने, टाउको र आँखाको गेडी तथा आँखाको पछिल्लो भाग एवं ढाड, हातजोर्नी तथा मांसपेशी दुख्ने, शरीरमा बिमिरा आउने, नाक तथा गिजाबाट रगत आउनेलगायत लक्षण देखिन्छन् । नेपालमा विसं २०६१तिर पहिलो पटक चितवनमा विदेशी पर्यटकमा डेंगुको संक्रमण देखिएको थियो । त्यसयता तराई तथा भित्री मधेशका जिल्लामा डेंगुका बिरामी वर्षेनी बढ्दै छन् । विसं २०६७÷०६८ मा चितवन, रुपन्देही, नवलपरासीलगायत जिल्लामा महामारीका रुपमा डेंगु फैलिएको थियो । चितवनमा मात्रै ७३९ जना संक्रमित भेटिएका थिए । गत वर्ष झापामा भेटिएका अधिकांश संक्रमित बिर्तामोड क्षेत्रका रहेको जनस्वास्थ्य प्रमुख मधुसूदन कोइरालाले बताउनुभयो । “डेंगु नियन्त्रणको एक मात्र उपाय भनेको नियमित सरसफाइ मात्रै हो”, उहाँले भन्नुभयो, “पानी जम्न सक्ने भाँडामा लामखुट्टेले फुल पार्ने भएकाले त्यसमा सबै सचेत हुनुपर्छ ।” गमला, फूलदानी, टायर, पानीट्यांकी, फ्रिजलगायतमा जमेको सफा पानीमा लामखुट्टेले फुल पार्छ । लाखमुट्टेको फुल नष्ट गर्नका लागि पनि सफा पानी जम्न नदिने र नियमित सफा गर्नुपर्ने महाशाखाले जनाएको छ । केही दशकदेखि विश्वभर डेंगु संक्रमण बढ्दै गएको छ । “बितेको ५० वर्षमा यसको संक्रमण ३० गुणाले बढेको छ”, डा लालले भन्नुभयो, “विश्वको आधाभन्दा बढी जनसंख्या डेंगुको जोखिममा छ ।” प्रत्येक वर्ष झण्डै ३९ करोड मानिसमा डेंगुको संक्रमण हुने गर्छ । त्यसमध्ये हरेक वर्ष २० हजार मानिसले ज्यान गुमाइरहेका छन् । रासस
विप्लवलार्इ पक्राउ गर्न विशेष सुरक्षा रणनिति कार्यक्रम सुरु
चितवन, चैत २८ । चितवनमा शान्ति सुरक्षाका लागि प्रहरीले विशेष सुरक्षा रणनिति कार्यक्रम सुरु गरेको छ । केहिदिन देखि चितवनमा नेकपा विप्लवको जनपरिषद्को अपराधिक क्रियाकलाप बढेको भन्दै सुरक्षाका लागि ठाउँठाउँमा विशेष प्रहरी टोली परिचालन गरेको जिल्ला प्रहरी कार्यालय चितवनका प्रमुख एवं प्रहरी उपरिक्षक दिपक थापाले जानकारी दिए । “यतिवेला बेला बढी अपराधीक क्रियाकलाप र जनप्रतिनिधिहरुलाई आक्रमणका घटना भईरहेको छ उनले भने विशेष सुरक्षा रणनिति कार्यक्रममार्फत शान्ति सुरक्षाको प्रत्याभूति दिन खोजिएको बताए ।” यो बेला सामान्यभन्दा सबै क्षेत्रमा अलि टाइट हुने बेला भएको भन्दै शान्ति सुरक्षा कायम गर्ने मुख्य उद्देश्यसहितकार्यक्रम सुरु गरिएको स्पष्ट पारे । जसका लागि चितवनमा ठुलो संख्यामा प्रहरी परिचालन गरि विप्लवको अपराधिक क्रियाकलाप गर्नेलाई पक्राउ गर्ने अभियान समेत तीव्र पारेको उनले बताए । जसका लागि ठाउँ ठाउँमा प्रहरीको विशेष टोलीको चेकजाचँ समेत तीव्र पारिएको छ । हाल सम्म ५ जना पक्राउ गरेको जानकारी पनि दिए ।