सेक्स, स्क्याण्डल र चिन्तन

काठमाडौं । अमेरिकन अभिनेता स्टिभ मार्टिनले भनेका थिए, ‘सेक्स त्यो चिज हो जुन किनेर उपभोग गर्न सकिन्छ ।’ पूर्वीय संस्कृतिमा सेक्सको महत्वका बारेमा बुझ्नेहरूले ‘कामसूत्र’ का अनेक अध्यायहरूको बृहत्तर अध्ययन पनि गरेका होलान् । ठूला युद्धहरू र त्यसले देखाएका परिणामका कारण खोतल्दै जाँदा ‘सेक्स’ नै देखा पर्दछ । यसमा घटनाक्रम र पात्रहरूका चरित्र चित्रण हुनसक्छन् तर संकेत निर्विकल्प सेक्स नै हो । मुलुक अमेरिकी विचारको तहमा पुग्न सकेको छैन । शैक्षिक, सामाजिक, वैज्ञानिकलगायतका अनेक कमजोरीमा हामी रहेका छौं ।

विनोद ढकाल

त्यसकारण पनि तेस्रो विश्व भनिएको हो, तेस्रो विश्व र पहिलो विश्वका मानिसको विचार र व्यवहारको तह समान हुन सक्दैन । यद्यपि, पहिलो विश्वको अहिलेको वैचारिक तहभन्दा पूर्वीय संस्कृति निकै माथि थियो भन्ने केही उदाहरण पनि छन् । त्यसकारण मार्टिनको विचार र नेपाली बजारमा व्याप्त सेक्सका परिभाषालाई कतिसम्म सहजीकरण गरेर व्याख्या गर्न सकिन्छ त्यसको मापदण्ड मैले पनि पहिल्याउन सकेको छैन । तर, रामायण, महाभारत तथा पूर्वीय संस्कृतिका अनेक महाकाव्यहरू, नेपाली साहित्यका भयंकर खेलाडीहरूले बजारमा ल्याएका कृति, उपन्यासकारहरूका सिर्जना सेक्ससँग अन्तरंग नभएका पाइँदैनन् । नेपाली बजारमा सेक्सको बिक्री जुन मात्रामा बढेको छ त्यो मात्रमा सिर्जनाहरूको व्याख्या पनि सहज हुन सकेको छैन । ओशोले भनेजस्तो सेक्स नै सिर्जनाको आकार बन्ने लहडमा नेपाली साहित्य दौडिरहेको छ । कल्पनाको संसारमा भिजाउने विषयवस्तुका लागि सेक्स नरमगरम चिजका रूपमा व्याख्या गरिएको छ । यसलाई नेपाली समुदायले स्वाभाविक मानेको छ । एकाध मानिसको पश्चगामी चिन्तन र आडम्बरलाई मूल्यांकन नगर्ने हो भने नेपाली जनजिव्रोमा सेक्स सरल र स्वाभाविक विषय बनिसकेको छ । तर, यसैसँग अन्तर्सम्बन्धित बनाएर ल्याउने हरेक प्रकारका चर्चाले नेपाली बजार तताएको हुन्छ ।

प्रत्यक्ष वा परोक्ष रूपमा मानिसका हरेक सार्वजनिक जीवन र उसको व्यक्तिगत जीवनको भिन्न चाहना हुन्छन् । व्यक्तिगत जीवनमा केही अनिवार्यताले मानिसको सार्वजनिक जीवन नै धुमिल बन्न थाल्दछ । सायद, यसका नेपाली उदाहरणका पात्र प्रकाश दाहाल र पारस शाह हुन सक्छन् । सार्वजनिक जीवनका उचाइसँग व्यक्तिगत जीवन हावी हुँदा नेपाली राजनीतिबाट यी पात्र गुमनाम हुने अवस्था आइपरेको छ । मानिस व्यक्तिगत जीवन बाँच्न पाउँदछ भलै उसले सार्वजनिक जीवनबाट टाढा किन हुन नपरोस् भन्ने उदाहरण पनि यिनै पात्र हुन् । तर, यी पात्रका कारणमा टेकेर हुने राजनीति र टिप्पणीले चाहिँ समाज, यसभित्र शब्द, चित्र र बयानबाजीमा खेलिरहेका खेलाडीको तह चाहिँ पुष्ट्याइँ गरिरहेको छ, सार्वजनिक रूपमा टिप्पणीहरूमाथि विश्लेषण गर्ने हो भने ।

एक व्यक्तिको निजी जीवनको कथाले नेपाली राष्ट्रिय राजनीतिका मूर्धन्य खेलाडीहरू, इतिहासका पहरेदारहरूको जीवनलाई नै तहसनहस बनाउने प्रयत्न गरिएको छ । यी प्रयत्नहरू ज्यादातर नेपाली राजनीतिमा देखिएका छन् । खासगरी पुरानो दरबारमा हुर्किएका पूर्वयुवराज पारस र नयाँ दरबारको भित्तामा रहेका प्रकाशका चरित्रमाथि टिप्पणी गरी पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र शाह र एमाओवादी अध्यक्ष पुष्पकमल दाहालको राजनीतिमाथि फोहोरी टिप्पणीका असरदार चर्चाहरू विगतका केही महिनासम्म व्यापक भए । हुन त नेपाली राजनीतिमा यस्ता टिप्पणी भइ नै रहन्छन् । अस्वाभाविक टिप्पणीले राजनीतिका खेलाडीको योगदानको हुर्मत लिनका लागि यस्ता बयानबाजीलाई प्रचारका मुख्य साधन बनाइन्छन् । सम्भवतः नेपाली समाज यस्तै सुन्न चाहन्छ, रुचाउँछ र पचाउने हिम्मत पनि राख्दो हो । तर, यो विचारप्रवाहको कुनै पनि वर्गसँग सामञ्जस्य हुन्छ भन्ने लाग्दैन ।

लामो समयसम्म मुलुक परिवर्तनका लागि राजनीतिक भविष्य निर्माताका रूपमा उदाएका व्यक्तिको आन्तरिक कथा बेग्लै हुन्छ । उनीहरूले राजनीतिक उचाइका लागि जति संघर्षको मैदानमा पेलिनुप¥यो त्यो कदाचित नराम्रोपनका लागि होइन । यात्राका क्रममा उतारचढाव हुनु स्वाभाविकै पनि हो । राजनीतिमा असामान्य अवस्थाबाट सामान्यको यात्रा थाल्नका लागि अनेक अस्त्रहरूको प्रयोग हुन्छ । सम्भवतः शान्तिप्रक्रियाका जिउँदा हस्ताक्षरकर्ता प्रचण्डका केही कमजोरी भएहोला तर उनका कमजोरीलाई कृष्ण हत्याका लागि कंशले पुतनाको प्रयोग गरेजसरी प्रकाशकाण्डबाट राजनीतिमा केही धक्का लगाउने प्रयत्न नभएका होइनन् । तर, अन्ततः कुनै पनि बाटोबाट पुतनाहरू विलिन हुने र कृष्णहरूले नै सृष्टिको निरन्तरता दिन सक्छन् भन्ने कुरालाई बिर्सनु हुँदैन । हिन्दू धर्मग्रन्थमा कृष्णको शक्तिलाई ध्वस्त बनाउनका लागि मृत्युका डरले कंशले आफ्नी बहिनी पुतनाको विष भरिएको स्तन कृष्णलाई चुसाउने प्रवृत्तिलाई अहिलेको नेपाली राजनीतिमा हावी बनाइएको हुनुपर्छ । यद्यपि, राजनीतिमा लामो समयसम्म जीवन बिताएका र राजसी जीवनभित्र यस्ता कपटपूर्ण तर्क र प्रचारबाजीहरू पुतनाको मृत्युसरह हुन सक्छन् । किनभने राजनीति जीवनको सुरुआत पारस–प्रकाश काण्डहरूले पतन बनाउने शिराबाट चाहिँ भएको हुँदैन ।

नेपाली राजनीतिक इतिहासमा परोक्ष रूपमा चर्चा गरिएको सेक्सकै कारणबाट कोही राजनीतिज्ञ पनि उन्मुक्त हुन सकेका थिएनन् । उनका चिन्तन, सिर्जना र शैलीले पनि स्वाभाविक प्रस्तुतीकरण गरेकै थियो । नेपाली प्रजातन्त्रका असली योद्धा विश्वेश्वरप्रसाद कोइरालाका चिन्तनमा पनि ‘सेक्स’ को महŒव झल्किएको थियो । उनले जेलबाट दिएका सिर्जनाका कतिपय परिकारमै सेक्सका गहन विषय थिए । पात्रहरूबाटै सेक्सप्रतिका भावना बगिरहेका थिए । एउटा राजनीतिज्ञ जेलभित्र बस्दा ऊ राजनीतिक परिवर्तनका लागिमात्र अभ्यस्त हुँदैन, त्यसबाहेक समाजमा संगिन बनेर बसेको सोचलाई कसरी परिमार्जन गरी शिक्षाको मार्गमा ल्याउन सकिन्छ भन्ने चिन्तनप्रति पनि संवेदनशील हुँदो रहेछ । त्यसकारण बीपी निकै संवेदनशील भएर सेक्सका विषयमा लेखकीय ढंगबाट खुलेका थिए । तर, ती कहिल्यै पनि राजनीतिक रूपमा स्क्याण्डल भएनन् । नेपाली राजनीतिमा ‘सेक्स’ लाई सरल व्याख्या गरिदिने अर्का पात्र स्व। कृष्णप्रसाद भट्टराई थिए । उनी जीवनभर अविवाहित रहे तर सेक्सलाई सरल ढंगबाट आफ्ना निकटतम् माझ व्याख्या गर्न उनलाई कुनै असहज हुन्थेन । अझ उनका अनुयायीले भनेकै छन्, ‘उहाँ ननभेज ९सेक्सुअल० जोक्सका पारखी पनि हुनुहुन्थ्यो ।’ अहिले पनि राजनीतिक क्षेत्रमा यस्ता व्यक्ति जीवित छन् । तर, परिवर्तनको नाममा राजनीतिक जति गहिरो हुँदै गएको छ अब सेक्स एउटा स्क्याण्डलका रूपमा व्याप्त हुन थालेको छ । एक व्यक्तिको चरित्रका कारणले समाजमा प्रजातन्त्र, गणतन्त्र स्थापना गराउने शक्ति पुरुषहरूमाथिको राजनीतिक जीवनमा हमला पनि हुन थालेको छ । नेपाली समाजले सुक्ष्म भएर बुझ्न सकोस्, यो एक्काईसौं शताब्दीमा मानिसको निजी जीवन स्वतन्त्र छ, निजी जीवनमाथिको टिप्पणी र बयानबाजी नै लोकतान्त्रिक पद्धती होइन र समाजलाई सकारात्मक टिप्पणीतिर डोर्याउनका लागि हर क्षेत्रबाट प्रभावकारी शिक्षाप्रदान गर्न आवश्यक छ । (प्यासनबाट)

मलेसियामा नेपाली युवक मध्यरातमा केटी साथी भेट्न जाँदा रहस्यमय मृत्यु

मलेसिया, पुस १७ । प्रेमिका भेट्न गएका एक नेपाली युवकको घरको चौथो तल्लाबाट खसेर मृत्यु भएको छ । मलेसियाको बयन बारु नजिकै आइतबार बिहान सो घटना भएको मलेसियाली प्रहरीले बताएको छ । मृत्यु हुनेमा जर्ज टाउनस्थित सुपर मार्केटमा सेल्सम्यान २४ वर्षका सन्दीप बोट भएको मलेसियाली सञ्चार माध्यमहरुले जनाएका छन्। आफूसँगै काम गर्ने केटी साथीलाई भेट्न बोट बिहान साढे २ बजे महिला युनिटमा पुगेका थिए । बोट जुन केटी साथीलाई भेट्न गएका थिए, ती केटीको बिहेका लागि मगनी भइसकेको थियो। केटी साथीसँग रहेकै बेला बिहानै ५ बजे हुनेवाला लोग्ने अकस्मात कोठामा त्यहाँ आइपुगे । त्यसपछि भान्साघरका रहेको ढोका खोलेर भाग्न खोज्दा खसेर मृत्यु भएको प्रहरीले जनाएको छ । प्रहरीले उनको धक्कामुक्की वा अन्य कुनै प्रकारका अपराधिक घटनाका संकेत नदेखिएको जनाएको छ । प्रहरीले पोस्ट मार्टम गर्न शव अस्पताल गरिएको र यस विषयमा थप अनुसन्धान भैरहेको जनाएको छ ।

लोकसेवा अनुभव : तयारी कक्षा नलिईकन नै लोकसेवामा नाम निकाल्न सफल भएँ

काठमाडौं, पुस १५ । मेरो जन्म पर्वत जिल्ला, रानीपानी गाविस बिहादीमा भएको हो । म जन्मेर घरमा सबैभन्दा पहिला हिँड्ने सन्तति हुँ रे १ तर अफसोच १ एक वर्षको हुँदा दुवै खुट्टामा पोलियो रोग लाग्यो । आफ्नै खुट्टाको सहाराले हिँड्ने रहर त्यही २–३ महिनामा सीमित हुन पुग्यो । त्यसयता कि त अरूको सहारामा, कि त बैसाखीको सहारामा, कि त ह्विलचियरको सहायतामा हिँडिरहेको छु । एसएलसीसम्मको पढाइ नवलपरासीको गैँडाकोटबाट गरेँ । कक्षा ११ र १२ विज्ञान विषयमा नेसनल इन्टिग्रेटेड कलेज, डिल्लीबजारबाट पास गरेँ । मेरो रुचि कम्प्युटर साइन्स पढ्ने वा मेडिकल डाक्टर बन्ने थियो । तर, घरबाट समर्थन भएन । रसायन शास्त्र प्रमुख विषय लिई स्नातक तथा स्नातकोत्तर ९केन्द्रीय रसायन शास्त्र विभाग० उच्च डिभिजनमा उत्तीर्ण गरेँ । म जीवनमा धेरै कमपटक दोस्रो भएको छु । पढाइमा मात्र होइन, स्कुलमा हुने विभिन्न बौद्धिक क्रियाकलापमा पनि म प्रायः प्रथम हुन्थेँ । लोकसेवाप्रतिको आकर्षण ठूलो दाजु लोकसेवा पास गरेर स्वास्थ्य सेवातर्फ उप–स्वास्थ्यचौकीमा अहेव इन्चार्ज हुनुभयो । त्यही वेला हो, मैले पहिलोपटक लोकसेवा भन्ने सुनेको । स्नातकोत्तर पढ्न दिदी–भिनाजुसँग कीर्तिपुर बस्थेँ । दिदी–भिनाजुको नयाँबजारमा पुस्तक तथा स्टेसनरी पसल थियो । फुर्सदको समयमा त्यो पसलमा बस्थेँ । सबैले लोकसेवाको पुस्तक किन्ने, पढ्ने गरेको देख्दा मलाई लोकसेवाप्रति आकर्षण बढेको हो । लोकसेवाको तयारी मेरो लोकसेवाको तयारी निकै छोटो भयो । मुस्किलले पाँच महिना तयारी गरेँ । आजसम्म मैले ट्युसन पढेको छैन । त्यसकारण लोकसेवाका तयारी कक्षा त जाँदै गइनँ । स्नातकोत्तरको शोधकार्य चल्दै गर्दा मैले सहायक रसायनविद् प्राविधिक नासुको जाँच दिएको थिएँ । जम्मा ५० पूर्णांकको परीक्षामा मैले बल्लतल्ल ४२ वटा प्रश्नको उत्तर मिलाएको थिएँ । तर, धेरै जनाले सम्पूर्ण ५० प्रश्नकै सही उत्तर दिएको भन्दै थिए । मैले आशा मारेको थिएँ । त्यसपछि लगातार पाँच महिनाबीच नासु (अप्राविधिक) र शाखा अधिकृतको परीक्षा दिएँ । सबैभन्दा पहिले सहायक रसायनविद्को नतिजा आयो । मेरो नाम दुई नम्बरमा सिफारिस भई पुरातत्व विभागमा नियुक्ति दिइएको थियो । मैले प्रशासनतर्फ शाखा अधिकृतका लागि पनि लोकसेवा परीक्षा दिएको थिएँ । मंसिरमा अधिकृतको नतिजा प्रकाशित भयो । म ८९ नम्बरमा सिफारिस भएँ । त्यो दिन मेरो जीवनको सबैभन्दा खुसीको दिन हो । मेरो पढ्ने शैली मेरो पढ्ने शैली त्यस्तो भिन्न छैन । सुरुमा एकचोटि आद्योपान्त पढ्ने गर्छु, जसले गर्दा किताबमाथिको एक प्रकारको विहंगम दृष्टिकोण प्राप्ति हुन्छ । त्यसपछि प्रत्येक पेज, प्रत्येक अनुच्छेद, प्रत्येक हरफ गहिरिएर पढ्छु । महत्वपूर्ण कुरा टिपोट गर्छु । प्रत्येक कुरा इन्टरनेट, जानकार वा अन्यसँगसमेत पुनर्पुष्टि गर्छु । मैले जम्मा एउटा प्रथम पत्रको किताब, एउटा द्वितीय, एउटा तृतीय अनि एउटा चतुर्थ पत्रको किताब किनेको थिएँ । धेरै किताब थुपारेर धेरै जानिन्छ भन्ने लाग्दैन । म थोरै पढ्छु, तर गहिरिएर पढ्छु । बुँदागत टिपोट गर्छु । र, नहेरी ती बुँदा लेख्न कोसिस गर्छु । म हरफ–हरफ घोक्न सक्दिनँ । हरेक अनुच्छेदका महत्वपूर्ण शब्द मात्रै घोकेर बाँकी आफ्नै शैलीमा लेख्ने मेरो बानी छ । जागिरे अनुभव आजसम्मको जागिरे अनुभव ज्यादै सुखद छ । मैले निजामती सेवामा प्रवेश गरेपछि धेरै खालको स्वतन्त्रताको अनुभव गरेको छु । धेरै नयाँ साथीहरू, नौलो ज्ञान हासिल गर्ने मौका पाएको छु । अवसरका विकल्प अनि त्यसका आयाममा हुने बढोत्तरीले जीवनलाई बुझ्ने छुट्टै धरातल उपलब्ध गराउँदो रहेछ । निजामती सेवा प्रवेशले जीवनको महत्वपूर्ण अस्तित्वको ज्ञान हुँदै गर्दा सामाजिक पहिचान वृद्धि भएको महसुस गरेको छु । रमेश पराजुली योजना अधिकृत, राष्ट्रिय योजना आयोग, सिंहदरबार\ नयाँपत्रिकाबाट

जापानले पनि नेपालबाट कामदार लैजाने, महिनामा कम्तीमा ३ लाख आम्दानी

काठमाडौं, पुष १० । जापानले पनि नेपालबाट कामदार लैजाने भएको छ । उसले नेपालसहित ९ देशबाट कामदार लैजाने निर्णय गरेको हो । यी देशबाट पहिलो ५ वर्षमा तीन लाख ४५ हजार कामदार लैजान लागिएको छ । जापान टाइम्सका अनुसार मंगलबार बसेको मन्त्रिपरिषद्को बैठकले कामदार ल्याउने देश छनोट गरेको हो। जापानले चीन, इण्डोनेसिया, मंगोलिया, म्यान्मार, नेपाल, थाइल्यान्ड, फिलिपिन्स र भियतनामबाट कामदार लैजान लागेको हो। यी देशबाट लैजाने कामदारलाई नर्सिङ, उत्पादन, होटल, कृषि, माछापालन, खाद्यान्न उत्पादन तथा सेवालगायत १४ वा औद्योगिक क्षेत्रमा रोजगार दिनेछ। जापानले अदक्ष कामदार (ब्लु–कलर) लाई पहिलोपटक श्रम भिसामा विदेशी कामदार लैजान लागेको हो। यसअघि नेपालबाट औद्योगिक प्रशिक्षार्थीका रुपमा कामदार लैजाने गर्थ्यो। जापानमा कामदारले महिनामा कम्तीमा ३ लाख नेपाली रुपैयाँ कमाउँछन्। नेपालले अन्तर्राष्ट्रिय श्रम संगठनको मापदण्डअनुसार श्रम सम्झौता गरेर मात्रै कामदार पठाउने संवाद जापानसँग गर्दै आएको छ। दुई देशबीच सम्झौतामा थप छलफल गर्न जनवरीको तेस्रो साता जापानको टोली नेपाल आउने तयारी भइरहेको श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालयले जनाएको छ। जापान खाडी र मलेसियापछिको अर्को महत्वपूर्ण गन्तव्य बन्ने सम्भावना छ।

परदेशिको वेदना समेटिएको तिहार विशेष गित बाटो पर्खेरको म्युजिक भिडियो बजारमा

काठमाडौ। डि.आर मुभिज एण्ड फिल्म इन्ड्रस्टिज प्रालिले डि.एन दाहाल (धनपती)को प्रस्तुतिमा तिहार विशेष गित बाटो पर्खेरको म्युजिक भिडियो बजारमा ल्याएको छ। चर्चित लोक गायिका गिता देबि र गायक जे गौतमको स्वरमा सजिएको गितले परदेशमा रहेको नेपालीहरु चाडबाडमा समेत घर जान नपाउदाको मर्म समेटेको छ।डि.एन दाहालको शब्द संकलन रहेको उक्त गितको लय संकलन एवम् भिडियो परिकल्पना जे गौतमले गरेका हुन। जे गौतमको यो गित संगै साङ्गितक छेत्रमा एक दशक पछी पुनः आगमन भएको छ। काभ्रेको बनेपा,पनौती एवम् बेथानचोक गाउँपालिकाका विभिन्न मनोरम स्थानमा छायांकन गरिएको म्युजिक भिडियोको निर्देशन रोशन झा ले गरेका हुन ।घर परिवार बाट टाढा रहि तिहार जस्तो विशेष चाडमा समेत घर फर्किन नपाएका परदेसिलाई यो गितले छुने गायिका गिता देबिको भनाइ छ। दुख पीडा र वेदनालाइ समेत स्थान दिदै सोही अनुसारका प्रस्तुति सार्बजनिक गर्दै आएको डि आर मुभिजले तिहार पछी पुनः मङ्सिरको लगन र चेलिको बिदालाई स्थान दिएर सोही अनुसार प्रस्तुति ल्याउने डि आर मुभिजका डि.एन दाहाल धनपतीले बताए। भिडियो

नेपाली दूतावास साउदीद्वारा सुरक्षा ,सचेतना तथा स्वास्थ्य परीक्षण

साउदी अरबमा कार्यरत नेपाली श्रमिकको सुरक्षा ,सचेतना तथा स्वास्थ्य परिक्षण सम्बन्धि एक दिने कार्यक्रम सप्पन्न भएको छ। नेपाली राजदुतावास साउदीको आयोजनामा रियादको हायलमा बिहिवार आयोजना गरिएको कार्यक्रममा झन्डै १सय १०जना भन्दा धेरै नेपालीहरुको उपस्थिति रहेको दूतावास स्रोतले जानकारी दिएको छ। उक्त कार्यक्रममा अलनुर मेडिकल कम्प्लेक्स, हायल र नेपाली प्रवासी समाज हायलको सहयोग तथा समन्वय रहेको थियो ।अलनुर मेडिकल कम्प्लेक्सले निःशुल्क सभाहल तथा नेपाली श्रमिकको स्वास्थ्य परीक्षण कार्यमा सहयोग गरेको थियो भने प्रवासी नेपाली समाज हायलको समन्वयमा कार्यक्रममा उल्लेख्य सहभागीता रहेको थियो । निःशुल्क स्वास्थ्य परीक्षणवाट ६० जनाले लाभ लिएका छन । कार्यक्रममा नेपाली श्रमिकका समस्या र समाधानका उपायहरू, दूतावासले दिने सेवा र तिनको कार्यविधि एवं वितीय साक्षरता सम्बन्धी अलग अलग श्रोतव्यक्तिवाट जानकारी दिदै सहभागी वीच अन्तरक्रिया समेत भएको थियो ।

फेरियो यस देशको नाम

अफ्रिकाको अन्तिम साम्राज्य स्वाजील्याण्डका राजा मस्वाती तृतीयले आफ्नो देशको नाम बफलेर ‘द किङडम अफ् इस्वातिनी’ राखेका छन् । देश स्वतन्त्र भएको ५०औं वार्षिकोत्सवको उपलक्षमा उनले यसो घोषणा गरेका हुन् । नयाँ नाम इस्वातिनीको अर्थ ‘स्वाजीहरूको भूमि’ भएको जनाइएको छ । अन्तर्राष्ट्रिय मंचमै यस घोषणालाई अस्वाभाविक मनी पनि राजा मस्वातीले आफ्नो देशलाई ‘इस्वातिनी’ नै भन्दै आइरहेका थिए । उनले २०१७ मा संयुक्त राष्ट्र संघमा सम्बोधनको क्रममा समेत यहि नाम प्रयोग गरेका थिए ।

कविताः ढल्को

बलराम तिमिल्सिना ‘विप्लव’ फूलजस्तै फक्रिएर खै त हाँसे ओठहरू जस्तापाता टल्काएर रमाए खै गोठहरू ! अनि पो त नयाँ वर्ष भनी मान गर्न मिल्छ धून धपाउँन सक्यो भने थोत्रा खोटहरू ! उही दुख उही दर्द उही सास्ती जिन्दगीमा झुपडीलाई हियाउँदै फूर्ती गर्छन् नोटहरू ! म कसरी हाँसौं साथी कसरी रमाऊँ खै सवै सवै विगतका पैंचो बोकी चोटहरू ! घर घर दाल भात डेलिभरी गर्छु भन्थे ऐले सोच्छु कठैबरा खेर गए भोटहरू ! भुट मकै साँध गुन्द्रुक सार मोही चिसो बर्गर र पिजासँग हाँस्न देऊ कोटहरू ! कहाँ आयो नयाँ वर्ष देख्दिनँ त कतै पनि भयो हल्ला बन्द गर असतीका बोटहरू !

बाबुरामलार्इ अर्काे धक्का, केन्द्रिय सदस्य अधिकारी माओवादी केन्द्रमा प्रवेश

गोरखा, मंसिर ५ । नयाँ शक्ति पार्टी नेपालका केन्द्रिय सदस्य रामप्रसाद अधिकारी नेकपा माओवादी केन्द्रमा प्रवेश गरेका छन् । गोरखा नगरपालिका -१० छेपेटारमा आयोजित चुनावी सभामा अधिकारी नेकपा माओवादी केन्द्रमा प्रवेश गरेका हुन् । अजिरकोट गाउँ पालिका- ३ काफलडाडा स्थायी घर भएका अधिकारी नयाँ शक्ति पार्टी नेपाल निकटको शिक्षक सङ्गठनका केन्द्रिय नेता थिए । तत्कालीन नेकपा माओवादी केन्द्र निकटको शिक्षक सङ्गठनको केन्द्रिय उपाध्यक्ष रहेका अधिकारी डाक्टर बाबुराम भट्टराईले पार्टी फुटाएर नयाँ शक्ति पार्टी नेपाल गठन गरेपछि भट्टराई सङ्गै नयाँ शक्तिमा गएका थिए । नयाँ शक्ति नेपालका संयोजक डाक्टर बाबुराम भट्टराई अस्थिर र उधेश्य बिहिन व्यक्ति भएको अधिकारीले अाराेप लगाए ।  जनयुद्धका समयमा जेलनेल भोगेको स्मरण गर्दै अधिकारीले आफू सधै बामपंथी भएको र भइरहने प्रतिबद्धता व्यक्त गरे। व्यक्तिगत स्वार्थ हेर्ने, राष्ट्रको हित नहेर्ने भट्टराई को आचरण भएको बताउदै श्रेष्ठले गोरखाको विकास भट्टराई गरेको नभई तत्कालीन एकीकृत नेकपा माओवादी ले गरेको प्रष्ट पारे । ‘भट्टराई ले कम्युनिष्ट सिद्धान्त मात्र छाड्नु भएन काग्रेस सङ्ग आत्मसमर्पण गर्नु भो त्यसैले नया शक्ति छाडेका हौ’ अधिकारी ले भने : अब नयाँ शक्ति सकिदै छ । पार्टी प्रवेश गरेका अधिकारीलाई नेकपा माओवादी केन्द्रका वरिष्ठ नेता एवम् गोरखा जिल्ला क्षेत्र नम्बर -२ दुईको प्रतिनिधि सभा सदस्य उम्मेदवार नारायणकाजी श्रेष्ठ (प्रकाश) ले अबिरमाला लगाएर स्वागत गरे।

अागामी जनवरीबाट टेनिस स्टार मर्रे टेनिश कोर्टमा उत्रिँदै छन्

कार्तिक २२ । ब्रिटिश टेनिस स्टार एन्डी मर्रे आगामी जनवरीबाट कोर्टमा उत्रने भएका छन् । चोटका कारण गत जुलाईबाट टेनिस कोर्टबाहिर रहँदै आएका मर्रेले आगामी जनवरीबाट प्रतिस्पर्धामा उत्रने जानकारी दिएका हुन् । हिप इन्जुरीबाट गुज्रिरहेको मर्रेले मंगलबार स्कटल्याण्डको ग्लासगोमा भएको एक च्यारिटी खेलमा कोर्ट उत्रदै जनवरीबाट आफु प्रतिस्पर्धामा उत्रने बताएका हुन् । च्यारिटी खेलपछि आफु जनवरीमा अमेरिकाको मियामीमा हुने प्रि सिजन प्रशिक्षणमा जाने बताउदै १६ औं बरियताका मर्रेले भने, “अहिले मेरो लागि मुख्य समस्या हिड्न हो तर म तयार छु । शतप्रतिशत फिट भएर कोर्टमा फर्कने छु ।” उक्त च्यारिटी खेलमा मर्रे विश्व नम्बर दुई रोजर फेडेररसँग ६ – ३, ३ – ६ र १० – ६ ले पराजित भएका थिए । मर्रे करिब ४ महिनापछि कोर्टमा देखिएका हुन् । मर्रे जुलाईमा भएको विम्बल्डन टेनिसको क्वाटरफाइनलमा साम क्वारीसँग पराजित भएपछि कोर्टमा देखिएका छैनन् । तर, मर्रेले बर्षको पहिलो ग्राण्डस्लाम टेनिस अष्ट्रेलियन ओपनबाट खेलमा फर्कने योजना बनाएका छन् । अष्ट्रेलियन ओपन टेनिस आगामी जनवरी १५ बाट हुने छ । त्यसअघि मर्रेले अमेरिकाको मियामी विशेष प्रशिक्षण र मियामी ओपन खेल्न जाने योजना बनाएको बताए । जनवरी पहिलो साता हुने मियामी ओपन टेनिस अष्ट्रेलियन ओपनको लागि अभ्यास प्रतियोगिताको रुपमा रहदै आएको छ । एजेन्सी

‘लिंकन इन द बार्डो’ का लागि सान्डर्सलाई म्यान बुकर प्राइज

काठमाडौं, कात्तिक १ । अमेरिकी लेखक जर्ज सान्डर्सले ‘लिंकन इन द बार्डो’ कृर्तीका लागि यस वर्षको म्यान बुकर पुरस्कार जितेका छन । उन पुरस्कार स्वरुप ५० हजार अमेरिकी डलर पाएका छन । म्यान बुकर पुरस्कार पाउने सान्डर्स दोस्रो अमेरिकी नागरिक हुन । छोटा कथाका लागि चर्चित सान्डर्सको ‘लिंकन इन द बार्डो’ पहिलो उपन्यास हो । जसले साहित्यका लागि विश्वकै दोस्रो प्रतिष्ठित पुरस्कार पाएका हुन । उपन्यासमा चिहानमा बिताएको एक रातको कथा समेटिएको छ । यसमा आफ्नो छोराको निधनपछि अब्राहम लिंकनको दुःख तथा छोराको चिहानमा लिंकनको यात्रालाई बयान गरिएको छ । बेलायतको लण्डनमा भएको एक विशेष कार्यक्रमका बिच डचेज अफ बार्नवालले पुरस्कार प्रधान गरेका थिए ।

इतिहास रच्दै ‘छक्का पञ्जा २’

काठमाडौं, असोज १२ । नेपालीहरुको महान पर्व फूलपातीको अवसर पारेर बुधबारदेखि देशभर एकैसाथ प्रदर्शनमा आएको नेपाली चलचित्र ‘छक्का पञ्जा २’ को पहिलो दिनको व्यापारी कारोबार नेपाली सिने इतिहासकै राम्रो रहेको बताइएको छ । प्रदर्शनको पहिलो दिन दर्शकको उपस्थिति र टिकट बिक्रीको हिसावले ‘छक्का पञ्जा २’ ले नेपाली सिने बजारमा भारतीय चलचित्र ‘बाहुबली’ले राखेको रेकर्डसमेत तोडेको छ । साथै देशभरका एक सय भन्दा धेरै हलहरुबाट एकसाथ प्रदर्शनमा आएको ‘छक्का पञ्जा २’ ले क्युएफएक्समा सबैभन्दा बढी २६ शो पाउने चलचित्रको रेकर्डमा पनि आफ्नो नाम लेखाइसकेको छ । चलचित्र ‘छक्का पञ्जा २’ले बुधबार राजधानी बाहिर मात्रै रात्री शोहरु बाहेक ५७ लाख रुपैयाँको कारोबार गरेको छ । तर राजधानीमा भएको व्यवसायिक कारोबारको भने विवरण आउन बाँकी रहेको वितरकले बताएका छन । कलाकार दीपाश्री निरौलाको निर्देशनमा बनेको ‘छक्का पञ्जा २’ गएको वर्षको रेकर्ड ब्रेकर सिनेमा ‘छक्का पञ्जा’को सिक्वेल हो । ‘छक्का पञ्जा’ले नेपाली सिनेमाको इतिहासमा सबैभन्दा धेरै कमाउने र मल्टिप्लेक्समा सय दिन मनाउने सिनेमाको रेकर्ड बनाएको थियो । ‘छक्का पञ्जा २’ मा दीपक राज गिरी, केदार घिमिरे, जितु नेपाल, प्रियंका कार्की, वर्षा राउत, स्वस्तीमा खड्का लगायतका कलाकारहरुको मुख्य अभिनय रहेको छ ।

शुद्ध पिउने पानी पाएपछि स्थानीयवासी खुसी

पाल्पा, असार ६ । वर्षौंदेखि खोलाको धमिलो पानी पिउन बाध्य रामपुर नगरपालिका–८ भुजात, सानो बगैँचाका स्थानीयवासीले अहिले शुद्ध पिउने पानी उपभोग गर्न पाएपछि खुसी भएका छन् । बस्ती नजिकै पानीको धारा, मूल, कुवा, इनार नहुँदा यहाँका स्थानीयवासीले खोलामा बगेर आएको पानी पिउन बाध्य थिए । स्थानीयवासीले घरघरमा अर्थ सङ्कलन गरेर बस्तीदेखि करिब चार किलोमिटर टाढा रहेको मूलको पानीलाई व्यवस्थित गरेर सबैका घरघरमा पानी आएपछि यहाँका स्थानीयवासीमा खुसीयाली छाएको छ । खोलामा बगेर आएको फोहर पानीले स्वास्थ्यमा प्रतिकूल असर पारेपछि चेतनाको विकास हुँदै जाँदा यहाँका स्थानीयले आफ्नै लगानी र जनश्रमदानमा खानेपानी योजना निर्माण गरेका हुन् । यहाँका ४७ घरधुरीका स्थानीयवासीले रु एकलाख २० हजारको लागतमा योजना निर्माण गरेर घरघरमा खानेपानी उपभोग गर्न थालेको स्थानीयवासी सरोज अधिकारीले जानकारी दिनुभयो । पहिले खानेपानीको अभावमा टाढाटाढासम्म गाग्री बोकेर पानी खोज्न बिहानभरको समय बिताउनु पर्दा घरायसी कामकाजमा समस्या आउने गरेको शान्ति विकको भनाइ छ । अहिले घरमै पानी आएपछि धेरै सहज भएको उहाँ बताउनुहुन्छ । फोहर दूषित पानी पिउनु हुँदैन भन्ने थाहा हुँदाहुँदै पनि खानेपानीको वैकल्पिक उपाय नहुँदा वर्षौंसम्म खोलाको पानी पिउन बाध्य भएको स्थानीय उमाकान्त खनालले बताउनुभयो ।

जिल्ला शिक्षा कार्यलय र शिक्षा बिभागमा तालाबन्दी गरिँदै

काठमाडौं, बैशाख १५ । निजि चर्को शुल्क बृद्धिको विरोधमा आन्दोलनरत संयुक्त विद्यार्थी सङ्गठनले आज जिल्ला शिक्षा कार्यलय तथा शिक्षा बिभागमा तालाबन्दी गर्दैछन् । बिहान ११ बजे जिल्ला शिक्षा कार्यलय तथा शिक्षा बिभागमा तालाबन्दी गर्ने कार्यक्रम रहेको विद्यार्थी नेताहरुले जानकारी दिएका छन् । भोली जिल्ला शिक्षा अधिकारी तथा शिक्षा मन्त्रालयका अघिकारिलाई सार्बजनिक बहिष्कार गर्ने र पर्सी सरकारी गाडी चल्न निषेध गगर्ने कार्यक्रम पनि तय भैसकेको छ । अभिभावकसँग चर्को शुल्क लिएको जनाउँदै संयुक्त विद्यार्थी सङ्गठनले यसअघि देशभरका निजी तथा आवासीय विद्यालय सङ्गठन प्याब्सन र नेपाल निजी तथा आवासीय विद्यालय सङ्गठन एनप्याब्सनको कार्यालयमा तालाबन्दी गरिसकेका छन् ।

दललाई नगरपालिका र गाउँपालिकाको उम्मेदवार छान्न सकस

भीमदत्तनगर, वैशाख ८ । स्थानीय तहको निर्वाचनको मिति नजिकिँदै जाँदा कञ्चनपुरका राजनीतिक दललाई नगरपालिका र गाउँपालिकाको उम्मेदवार छान्न सकस भइरहेको छ । नेपाली काँग्रेस, नेकपा (एमाले) र नेकपा (माओवादी केन्द्र)को राजनीतिक प्रभाव बढी रहेको कञ्चनपुरमा तीनवटै दललाई उम्मेदवार छान्न मुश्किल भइरहेको छ । तीनवटै दलभित्र वडा अध्यक्षसहित नेतृत्व लिने उम्मेदवारको नामावली तय गर्ने काम भइरहेको छ । विसं २०७० मा संविधान सभाको दोस्रो निर्वाचनमा यहाँका चारवटै निर्वाचन क्षेत्रमा विजयी भएको नेपाली काँग्रेसमा सर्वसम्मत रुपमा उम्मेदवार छान्न पार्टीका केन्द्रीय सदस्य रमेश लेखक र नारायण प्रकाश साउद जिल्लामा खटिएको पार्टीका जिल्ला सचिव दिवाकर पाण्डेयले जानकारी दिनुभयो । “आकांक्षी धेरै देखिएका छन, छनोट गर्न गाह्रो भइरहेको छ,” उहाँले भन्नुभयो । काँग्रेसले वैशाख ७ गतेभित्र उम्मेदवारको विषय टुङ्ग्याउने बताए पनि छनोट गर्न सकेको छैन । काँग्रेसले सहमतिको प्रयासका लागि पुनः दुई दिन समय थपेको सचिव पाण्डेयको भनाइ छ । “महाकाली नगरपालिका र भीमदत्तनगरपालिकाका केही वडामा उम्मेदवार चयन गर्ने काम भइसकेको छ,” उहाँले भन्नुभयो– “थपिएको दुई दिनको समयमा सहमतिबाट उम्मेदवार चयन गर्न नसकिए पार्टीले तोकेको प्रक्रिया अनुसार हुन्छ ।” भीमदत्त नगरपालिकामा नगरप्रमुखका लागि १३ जना आकांक्षी देखिएका छन् । पार्टीभित्र समावेशी र महिला उम्मेदवार पनि धेरै देखिएका सचिव पाण्डेयको भनाइ छ । पुरुषको भन्दा महिला बढी उत्साहित भएका छन् । त्यसैगरी नेकपा (एमाले)ले पनि उम्मेदवारको टुङ्गो लगाउन सकेको छैन । पार्टीका जिल्ला उपसचिव रणबहादुर महराले जिल्ला कमिटिले चाँडै उम्मेदवारको नामावली प्रदेश कमिटिमा सिफारिस गर्ने र प्रदेश कमिटिले वैशाख १२ गते नाम सार्वजनिक गर्ने बताउनुभयो । “धेरै वडामा सर्वसम्मतबाट उम्मेदवार तय भइसकेका छन,” उहाँले भन्नुभयो । जिल्ला कमिटीले एउटा नगरपालिका र गाउँपालिकाबाट कम्तीमा एक महिलासहित तीनजना उम्मेदवारको नाम सिफारिस गर्ने र प्रदेश कमिटिले त्यसलाई अन्तिम रुप दिने महराको भनाइ छ । यस्तै नेकपा (माआवादी केन्द्र)ले भने शुक्रबार साँझसम्म कञ्चनपुरका सबै नगरपालिका र गाउँपालिकाका उम्मेदवारको टुङ्गो लागिसक्ने जनाएको छ । सो पार्टीका केन्द्रीय सदस्य गोपाल रसायलीले ५० प्रतिशत उम्मेदवारको टुङ्गो लागिसकेको बताउनुभयो । “वैशाख ९ गते मुलुकभर एकसाथ नामावली सार्वजनिक गरिनेछ,” उहाँले भन्नुभयो । उम्मेदवार छान्न दैनिक छलफल चलिरहेको छ । माओवादीबाट भीमदत्त नगरपालिकाको नगरप्रमुखका लागि ६ जना आकांक्षी देखिएका छन् । जिल्लाभर चुनावी चहलपहल ह्वात्तै बढेको छ । त्यसैगरी राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टीका जिल्ला अध्यक्ष पूर्णबहादुर चन्द वडा अध्यक्षलगायत समितिका लागि आफ्नो पार्टीले सर्वसम्मत उम्मेदवारको नाम छान्ने काम गरिरहेको बताउनुहुन्छ । “उम्मेदवारको टुङ्गो लगाउने कार्य र प्रचारप्रसार एकसाथ भइरहेको छ,” चन्दले भन्नुभयो । भीमदत्त नगरपालिकामा सो पार्टीले गजेन्द्रबहादुर चन्दलाई नगरप्रमुखमा अगाडी सार्ने सम्भावना छ । कञ्चनपुर निर्माण व्यवसायी सङ्घका अध्यक्ष समेत रहनुभएका चन्द हालै सो पार्टीमा प्रवेश गर्नुभएको हो ।

ओली उवाचः आखिर के गर्न खोज्या हो यो प्रचण्डले ?

राती ११ बजेतिर होला, बालकोटको एउटा कोठामा मधुरो बत्ती छायो । कोल्टे परेर सुतेका केपी ओलीले समय हेर्न सिरानी छेउको मोबाइलको डिस्प्ले अन गरेका थिए । आज ओलीको मन अशान्त छ । खै किन किन मनमा औडाहा छाएको छ । त्यसो त उनी छिटै सुत्ने मान्छे हुन । साँझ सादा रोटी तरकारी दूध खाएर सुत्ने बानी । औषधी खायो अनि सुत्यो । झापादेखि कञ्चनपुर जाँदाको थकान होला, एकमनले ओलीले सोचे । तर उनको तन होइन मन अशान्त हो । सोच्दै जाँदा निन्द्रा झ्यालबाट बाहिर बिलायो कतै । आफ्नो जीवन सम्झे ओलीले । ढक्क छाती फुलेर आयो उनको । कता कता उनलाई आफैप्रति गर्व लाग्यो । “मैले जस्तो कसले झेल्या होला र ?” उनको मनमा भाव झल्कियो । तर लगत्तै मनमा वितृष्णा छायो । उनका आँखामा चाउरी पर्यो, निधारमा मुजा पर्यो । उनले आँखा चिम्लिए । आँखा खोले । फेरी चिम्लिए, फेरी खोले । कता कता चिटचिट पसीना आएजस्तो भयो । ओठमा शब्द आएर रोकिए– हैन, यो प्रचण्डेले के गर्न खोज्या हो ? कति खतरनाक मान्छे हो यो, जे गर्दा पनि नगल्ने ? ओलीको मनोवाद जारी थियो । तत्कालै अर्को मनले प्रतिवाद गर्यो । तपाई पनि त कम्ती खतरनाक होइन, खुट्टा पनि कति तान्न सक्या हो ? – मेरो सरकार ढालेपछि खुट्टा तानिँदैन त ? – सरकार पाउँदा सबै आफ्नै सोचेर हुन्छ त, आफ्नो … के मा टिकेको छ हेर्नुपर्दैन ? – अलि अलि घुर्की पो हो कि लाग्या थियो, सरकार नै ढाल्छन् भन्ने के थाहा त नि ? – जे मा पनि आफ्नै अड्डी कसेर हुन्छ त ? यो एमाले पार्टी होइन नि – अब के गरम त, मान्छे लाष्टै खतरनाक रैछ । कतिखेर के गर्ने हो थाहा नै नहुने । ओलीको मनको मनोवादले उनी झनै छटपटिए । यो गर्यो केही हुँदैन, त्यो गर्यो केही हुँदैन । काम पनि नगरेको छैन । “मैले भाषण मात्रै गरे, यसले गरेर देखायो ।” मनले भन्यो, “तर मेरो सहयोगी पनि भएनन् नि त्यसको जस्तो, मिडियाले पनि सहयोग गरेन” तत्कालै अर्को मनले प्रतिवाद गर्यो । मैले के सम्म गरिनँ प्रचण्डलाई बदनाम गर्न, भारतीयहरुले बनाएको दलाल सरकार भनेँ, चीनसँगका सम्झौता कार्यान्वयन हुँदैन भने । संविधान संशोधन गर्नै नदिने भनेर अड्डी कसे । कोही अरु भएको भए राजीनामा दिइसक्थ्यो । तर जब्बर रैछ प्रचण्डे । झुक्दै झुक्दैन । अघि बढ्या बढ्यै । मेरो भुकाई व्यर्थै गयो । ओली उठे, सिरानी नजिकै राखिएको अम्खोराबाट पानी घुट्क्याए । अलि छाती पोलेको राम्रो भयाे । कहिल्यै तात्दैन बा यो प्रचण्डे त । यता हामीसँग पनि कुरा गरेकै छ, उता गाउँ गाउँ पनि पुगेकै छ । बत्ती नजाने बनाइसक्यो, देशबाहिर त्यसकै चर्चा, गाउँघरमा त्यसकै चर्चा । विदेशका नेपाली केही भए प्रचण्डसँगै गुहार माग्ने, यता मधेसी मोर्चा उसकै कुरा सुन्ने, भारतले उसकै भनेको मान्ने, यो घोषण, त्यो घोषणा… चुनाव पनि गर्ने भयो, संशोधनका लागि पनि लागेकै छ । अब मेलम्चीको पानी आएपछि झन के हुने होला ? ओली खाटमा बस्न सकेनन् । झ्याल खोलेर बाहिर हेरे– बालकोटबाट देखिने भूगोलमा बत्ती टिमटिम गरिरहेका थिए । “लोडसेडिङ मुक्त….” उनको मन झन विचलित बन्यो । बत्ती बालेर टिभी खोले । “प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहालले चिनियाँ राष्ट्रपति शीसँग भेट हुने पक्का भएको छ….” समाचारको रिपमा शब्द घुमिरहेको पढे ओलीले । ओलीका अगाडि अँध्यारो छायो । अब चीन जाने भयो, त्यहाँ पनि हिरो बनेरै आउँछ यो । चीन किन जान लाग्यो हो यो ? ओलीको दिमागले निकै सोच्न खोज्यो, तर केही जवाफ आएन । रन्थनिएका ओलीले टिभी बन्द गरे, बत्ती बन्द गरे, सिरकले मुख ढाके । तर दिमागबाट प्रचण्ड जान सकेनन् । जुँगा हल्लाउँदै मन्द मन्द हाँसिरहेका प्रचण्ड । मानौं जिस्क्याइरहेका छन् ओलीलाई । ओलीको मनबाट फेरी निस्कियो– आखिर के गर्न खोजेको हो प्रचण्डले ?