काठमाडौंः इन्डियन प्रिमियर लिग (आइपीएल) को फ्रेन्चाइज टीम राजस्थान रोयल्सले नयाँ बलिङ प्रशिक्षक नियुक्त गरेको छ । राजस्थानले अष्ट्रेलियाका पूर्व फास्ट बलर रोब क्यासललाई नयाँ बलिङ प्रशिक्षकमा नियुक्त गरेको हो । राजस्थानका मुख्य प्रशिक्षक एन्ड्रयु म्याकडोन्ल्डले बलिङ कोच क्यासलको प्रवेशले टीम अझै बलियो भएको बताए । क्यासलले प्रथम श्रेणी क्रिकेटमा ९ खेलमा २४ विकेट लिएका छन् । योपटक राजस्थानमा एन्ड्र टाय, जोफ्रा आर्चर, जयदेव उनादकट जस्ता स्टार फास्ट बलर छन् ।

बाग्लुङः बाग्लुङ र पर्वत जोड्ने एसियाकै लामो झोलुङ्गे पुल निर्माणको अन्तिम चरणमा पुगेको छ । गएको वर्ष चैतबाट शुरु भएको बागलुङ नगरपालिका–१ रामरेखा र कुश्मा नगरपालिका–१ पाङ अदुवाबारी जोड्ने ५६७ मिटरको झोलुङ्गे पुलमा स्टिल डिक (फ्याल) बिछ्याउने काम सुरु भएको छ । पुललाई आवश्यक २४ वटा लठ्ठा तानिसकेपछि त्यसमाथि स्टिलको फ्ल्याक बिछ्याउन थालेको निर्माण कम्पनी थानीरबिएलटी–हिमशिखर कन्स्ट्रक्शनका प्रतिनिधि नरहरि खड्काले जानकारी दिए । ‘फागुनभित्र फिटिङको काम सकिन्छ’, उनले भने । कालीगण्डकी नदीमाथि बन्दै गरेको १३० मिटर अग्लो पुलको लठ्ठा तान्न गाह्रो र चुनौतीपूर्ण भए पनि नेपालमै पहिलोपटक नमूना परियोजनाको रुपमा लामो पुल निर्माणको काम तीव्र गतिमा भइरहेको छ । अहिले २१ कामदारले नियमित काम गरिरहेका छन् । पहिलो चरणमा २४ लठ्ठा तानिएको छ । बाँकी चार वटा साइड लठ्ठापछि थप गरिनेछ । पुलमा कुल ९४५ स्टिलका फ्ल्याक बिछ्याउनुपर्छ । दैनिक ४०–५० फ्ल्याक बिछ्याउन सकिन्छ। पुलको प्रतिवर्ग फिटमा चार जना अट्ने र पुल भरिभराउ हुँदा थेग्न सक्ने क्षमताको हुनेछ। पुल लामो भएकाले मोटरसाइकल सञ्चालनमा रोक लगाइने छ । आयू ५० वर्ष हुने पुल निर्माणपछि बाग्लुङ बजारसँग व्यावसायिक सम्बन्ध रहेका कुश्मा नगरपालिकाका जलजला गाउँपालिकावासीलगायतलाई सहज हुने बागलुङ नगरपालिकाका प्रमुख जनकराज पौडेलले बताए । उक्त पुल बागलुङ प्रवेशद्वार मालढुङ्गा बजार, मध्यपहाडी लोकमार्ग र कालीगण्डकी करिडोर सडकखण्डको ठीकमाथि बन्ने भएकाले पर्यटकीय दृष्टिले महत्वपूर्ण हुने छ । ‘सस्पेन्सन’ पुल विभागमार्फत भएको खुल्ला बोलपत्र प्रक्रियाबाट निर्माणको जिम्मेवारी पाएको कम्पनीले रु छ करोड ९१ लाखमा ठेक्का सम्झौता गरेको हो । यो पुल एशियाकै लामो भएको निर्माण कम्पनीको दाबी छ । कञ्चनपुरको महाकाली नदीमा बनाइएको मल्टीस्पान प्रकृतिको चाँदनी–दोधारा पुल एशियामा लामो मानिए पनि यहाँको खुल्ला प्रकृतिको पहिलो हो ।चाँदनी–दोधारा पुलमा १४र१५ वटा टावर राखेर बनाइएको छ । बागलुङमा बन्ने पुल खुला आकाशमा बन्ने भएकाले यस प्रकृतिको पुल नेपालकै सबैभन्दा लामो रहेको निर्माण कम्पनीका प्रतिनिधि खड्काको भनाइ थियो । निर्धारित समयभन्दा छ महिना पहिलै पुल निर्माण सक्ने निर्माण कम्पनीको लक्ष्य छ । (प्रतिकात्मक तस्बिर)

पर्साः हिउँदे शीतलहर र चीसोका कारण प्रदेश नम्बर २ को एक मात्र वीरगन्ज महानगरपालिकाले पनि आफ्नो क्षेत्रका सबै विद्यालयहरु १० दिन बन्द गर्ने निर्णय गरेको छ। वीरगन्ज महानगरपालिकाले सामुदायिक र संस्थागत दुवै तर्फ गरी ३११ वटा विद्यालय १० दिन विदा दिने निर्णय गरेको हो। जिल्लाका अरु पालिकाहरुले आफ्नो क्षेत्रका विद्यालयहरु चिसोको कारण बन्द गरेको दुईदिन पछि वीरगन्ज महानगरपालिकाले पनि आफ्नो क्षेत्रका सबै विद्यालय बन्द गर्ने निर्णय गरेको छ। मौसमी प्रकोपको कारण विद्यालय जाने आउने बालबालिकाको स्वास्थ्य विग्रन सक्ने भन्दै १० दिन सबै विद्यालयहरु बन्द गर्ने निर्णय भएको वीरगन्ज महानगरपालिका शैक्षिक प्रशासन महाशाखा प्रमुख अरविन्दलाल कर्णले बताए। आगामी ९ पुसबाट आगामी १८ पुससम्मका लागि महानगर क्षेत्रका सबै विद्यालयहरु विदा गरिएको छ। यो निर्णय आईतबार नै गरिउको उनले बताए। मौसम अनुकुल भए विदा रद्ध महानगर क्षेत्रमा अहिले ९० वटा सामुदायिक विद्यालय र २२१ वटा संस्थागत विद्यालयहरु छन्। ती सबै विद्यालयहरु मौसमी अनुकुल भएमा विदा रद्ध हुने गरी भन्दै वर्षे बिदामा कट्टा हुनेगरी विदा गरिएको महानगरपालिकाको निर्णयमा उल्लेख गरिउको छ। पर्सामा यो भन्दा अगाडी पोखरिया नगरपालिका, सखुवाप्रसौनी, छिपहरमाई, विन्दवासिनी, जगरनाथपुर, र कालिकामाई गाउँपालिकाहरुले पनि चीसोका कारण आगामी शुक्रबार सम्मका लागि आफ्नो क्षेत्रका सबै विद्यालयहरु बन्द गरिसकेका थिए। वीरगन्ज महानगरले भने मौसम अनुकुल भए विदा रद्ध हुने भनी विकल्प दिएर विदा गरेको जनाएको छ।

(१) विगत चालीस वर्षमा दुई विश्व युद्धहरू भए । पहिलोको फलस्वरूप विश्वको ६ खण्डको एक खण्ड भू-भग पूँजीवादी घेराबाट मुक्त भएको छ र समाजवादी सोवियत सङ्घको जन्म भएको छ र सबल वैज्ञानिक समाजवाद महान ऍतिहासिक यथार्थतामा फेरिएको छ । यो महान ऍतिहासिक यथार्थता पूँजीवादी तथा सामन्ती दासत्व-विरुद्ध विद्रोह गर्न सबै मुलुकहरूका शोषित र श्रमजीवी जनतालाई निरन्तर आह्वान हो । अतः बेलायत, फ्रान्स र अमेरिकाका पूँजीवादी शासकवर्गहरूले सोवियत सङ्घको विरुद्ध हिटलरी फासिस्टवादलाई उठाए र प्रत्यक्ष रूपले दोस्रो विश्व युद्धलाई बाटो तयार पारे तथा खोले । तर दोस्रो विश्व युद्धको फलस्वरूप, सोवियत ध्वस्त नभएको मात्र होइन, बरू पूर्वी तथा दक्षिण-पूर्वी युरोपका कैयन मुलुकहरूले आफलाई पूँजीवादी-सम्राज्यवादी कैदबाट मुक्त पारेर समाजवादी विश्वको सीमानालाई विस्तारित पारे । दोस्रो विश्व युद्धको फलस्वरूप, अन्तर्रष्ट्रिय मजदूर आन्दोलनले ठूलो फड्को मारेको छ र औपनिवेशिक जनताहरूले खुल्ला सशस्त्र विद्रोहको बाटो लिएका छन् । यसरी विश्व पूँजीवादका मोर्चा र पृष्ठभग गम्भिर खतरामा परेका छन् । दक्षिण पूर्वी एशियामा चलिरहेको क्रन्तिकारी छाल हाम्रो प्यरो मुलुक नेपालमा पनि पुगेको छ । एक युग-पुरानो सामन्ती अत्याचारलाई हाँक दिदै नेपालको मजदूरवर्गले पहिकोपल्ट मार्च १९४९ मा संग्राममा प्रवेश गयो । विराटनगर जूट तथा कपडा मिलहरूका मजदूरहरुले बाँच्न लायक ज्याला र काम गर्ने राम्रो अवस्थाका लागि हडताल गरे । गुप्त रूपमा का मनमोहन अधिकारीको द्नेतृत्वमा बनेको मजदूर युनियनले त्यसको नेतृत्व गर्‍यो । भारतको विश्वासवाती समाजवादी नेता र निश्कासित राणाहरूद्धारा समथित नेपाली रष्ट्रिय कांग्रेस नेताहरूले हडतालप्रति विश्वासघात गरे । हडतालको छाल राजधानीमा पनि फैलियो । काठमाडौंमा, बिजुली तथा टक्सार विभागका सरकारी कर्मचारी र बैंक तथा अस्पताल कर्मचारीहरूले त्यस्तै मागहरू राखेर हडताल गरे । हडतालीहरू कति दृढ थिए भने सरकार तलब बढाउन र राशन दिन बाध्य भयो । काठमाडौं उपत्यकाभित मात्र तलब-बद्धि र अन्न-खरीद सुविधाहरू सोमित भए पनि नेपालका सम्पूर्ण जनताले त्यसलाई आफ्नै विजयको रूप्मा लिए र आफ्ना अधिकारहरूको सुरक्षार्थ जनसङ्घर्षको खाँचालाई बुझे । (२) १३८५ देखिन् सामन्ती निरंकुशहरूले नेपालमा शासन गदौछन् । यी शतब्दीहरूको क्रममा भएका परिवर्तनहरूले राणाहरूको निरंकुशवादलाई मात्र बलियो पारेका छन् । नेपालको केही भागमा पूँजीवादी उत्पादन लागू भए पनि अझसम्म सामन्ती उत्पादन-प्रणाली र प्रशासनको निर्णायक प्रभाव रहेको छ । मुलुकमा अझसम्म आत्म निर्भर प्राकृतिक अर्थतन्त्रको प्रभुत्व छ, तर यो मर्दो रूपमा छ । किसानहरूले आफ्नो खाद्यान्न मात्र होइन आफ्नूले उपयोग गर्ने धेरैजसो चीज आफै पैदा गर्छन् । राणा, जमीन्दार, द्धारे, ठालु र मुखियाहरूले किसानहरूबाट उठाएको तिरो आफ्नै व्यक्तिगत मोजमज्जामा खर्च गर्छन् । पहिले सोतिरोलाई चीजहरूको साटासाटमा प्रयोग गरिन्थ्यो । अहिले सामन्ती परजीवीहरू यस्तो प्रणाली लागू गरेका छन् तापनि त्यसको अझसम्म निर्णायक प्रभाव छैन । धेरै जसो जमीन सामन्ती शासकवर्ग, अर्थात् राणा, सहेवज्यु, घरानियां, जमीन्दार र गुरूज्युहरूको मालिकत्वमा छ । किसानहरूको मालिकत्वमा ज्यादै थोरै जमीन छै, वा जमीन नै छैन । किसानहरूले आफ्नै ज्यावल प्रयोग गरेर आफ्ना मालिकहरूको जमीन जोत्छन् र ती मालिकहरूको लोभ पूरा गर्न आफ्नो बालीको तीनचौथाइ हिस्सा बुझाउँछन् । १६२४ मा दास प्रथाको उन्मूलन भए पनि अझसम्म घृणित खालको शारीरिक दण्ड दिने चलन छैदैछ । अझसम्म सामन्ती मालिकहरूले १५ दिनसम्म किसानहरूलाई थुन्न कानूनी असधिकार पाएका छन् । वास्तवमा किसानहरूको स्थिति भूदासको भन्दा राम्रो छैन । किसानहरूले सारा राणाहरू र सामन्ती मालिकहरूद्धारा गरिने शोषणको असह्य भार बोक्नु परेको छ र त्यसका साथै,नजराना, कर तथा बेगारी दिएर सम्पूर्ण सामन्ती नोकर-शाही र जन-विरोधी सरकारी सेनालाई पनि कायम राख्न्नु परेको छ । मल्ल वंशको शासनकालमा नेपालमा धेरै सामन्तहरूले शासन गथै । तर १७६९ देखिन् नेपाल राणाहरू र तिनका सामन्ती पिठ्ठुहरूद्धारा शसित एक केन्द्रीकृत सामन्ती निरकुश राज्य बनेको छ । नेपाली किसानहरूले कुनै पनि व्यक्तिगत, शारीरिक वा राजनैतिक स्वतन्त्रताको उपभोग न पहिले गरेका थिए न अहिले गरेका छन् । सामन्ती शासक गुटद्धारा गरिएको कठोरतम रूपको शोषण तथा उत्पीडनको गर्दा नेपालको सामाजिक व्यवस्था शतब्दीयौं देखिन् प्राय: गहिहीन रहेको छ । “कोत पर्व” को रूपमा परिचित बलप्रयोगद्धारा सत्ता अपहरणबाट राणाहरू सत्तामा आउने वित्तिकै, विदेशी साम्रज्यवादीहरूले नेपालमा छिटो छिटो आफ्नो प्रभाव बढाउन थाले । यो कतिसम्म बढेको छ भने आज नेपाल वास्तवमा विदेशी साम्रज्यवादीहरूको अर्ध-उपनिवेश रहेको छ । त्यसवेला देखिन् नेपाल बृटिश साम्रज्यवादीहरूका लागि भरौटेहरू भति गर्ने एक मुख्य स्थान बनेको छ र महाराणा त्यसको मुख्य एजेन्ट रहेको छ । आज पनि भारतको पूँजीवादी नेहरू सरकारले ब्रिटिश साम्रज्यवादीहरूलाई ब्रिटिश उपनिवेशहरूको मुक्ति सङ्घर्षलाई दबाउन भोका युवा किसानहरूमध्येबाट हजारौं सिपाही भति गर्न दिइरहेको छ । ब्रिटिश एकाधिकार पूँजीको नाफाको रक्षा गर्न अपधी महाराणाले गरीब नेपाली युवकहरूको जीवन र रगतको बिक्री गरिरहेको छ । यसका अतिरिक्त, बाल स्ट्रीटका एजेन्टहरूले नेपालमा प्रभुत्व जमाएका छन् र उनीहरू हाम्रो पवित्र भूमिमा सोवियत-विरोधी सैनिक अड्डाहरू बनाउने योजना गर्नमा व्यस्त छन् । भारतीय पूँजीवादी पनि नेपालमा आफ्नो शोषणका जालहरू फैलाउदै छन् । नेपालमा जनवादी आन्दोलनको उठ्दो लहरको भिरूद्ध आफ्नो स्थितिलाई बलियो पार्न महाराणाले उक्त सब विदेशी शोषकहरूलाई निम्त्याइरहेको छ । के कुरो स्पष्ट छ भने जो शासक अंग्रेज-अमेरिकी साम्रज्यवाद र भारतीय पिछलग्गूहरूको द्लाल मात्र बनेको छ उसले भोला जनताको एउटा पनि समस्या हल गर्न सक्दैन । उसले जनताका समस्याहरूलाई बढाउन र चर्काउन मात्र सक्छ र वास्तवमा अहिले उसले यस्तै गर्दैछ । यस्तो भयानक थिचोमिचिको विरुद्ध नेपाली जनता आन्दोलित भएका छन् । पूँजीवादी उत्पादन-प्रणालीको स्थापनाले गर्दा आधुनिक समाजको सबभन्दा क्रान्तिकारी वर्ग, मजदूरवर्गको जन्म हुँदैछ । घृणित महाराणाको विरुद्ध प्रजातान्त्रिक अधिकारहरूका खागि ऐतिहसिक हडताल संग्रामहरूमा नेपालको मजदूरवर्गले आफ्नो क्रान्तिकारी गुणको प्रदर्शन गरिसकेको छ । नेपालको इतिहासमा सर्वप्रथम जनताले राजनैतिक अधिकारहरूको माग ग‍रेर काठमाडौंका सडकमा प्रदर्शन गरे । फेरि, नेपालको जीवनमा पहिलोपल्ट विद्यार्थाहरूले शिक्षण संस्थाहरूभित्र राजनैतिक सभाहरू गरे र उनीहरू नागरिक अधिकारहरूको माग बुलन्द गर्दै सडक प्रदर्शनमा उत्रे । उक्त आन्दोलनलाई निर्ममतापूर्वक दबाइयो, तर पनि शासकवर्गले बाध्य भएर जनताले नागरिक अधिकारहरू दिन र राजबन्दीहरू छाड्न कबुल गर्नुपरेको थियो । लडाकू जनताले यसलाई ठीक रूपमा महाराणा र उनको गूटका कमजोरीको स्वीकारोक्ति र आफ्नो बढ्दो तागतको प्रमाण ठानेका छन् । (३) दोस्रो विश्वयुद्धको अन्तपछि सम्पूर्ण संसार दुई शिविरमा विभाजित भएको छ – अमेरिका तथा अंग्रेज एकाधिकारी पूँजीद्धारा नेतृत्व गरिएको साम्राज्यवाद, प्रतिकृयावाद तथा युद्धको शिविर र समाजवादी सोवियत संघद्धारा नेतृत्व गरिएको साम्राज्यवाद विरोधी, जनवाद तथा शान्तिको शिविर । अंग्रेज-अमेरिकी साम्राज्यवादी युद्धखोरहरूले संसारभर प्रत्येक मुलुकभित्र जनवादी शक्तिहरूको उठदो लहर विरुद्ध प्रतिक्रियावादीहरूलाई सक्रिय सहयोग गरिरहेका छन् र उपनिवेश तथा अर्ध उपनिवेशहरूका मुक्ति संघर्षहरूको विरुद्ध आक्रमणकारी युद्ध चलाइरहेका छन् । आसन्न पूँजीवादी संकटबाट उम्कने र अमानवीय शोषणको आफ्नो टाटपल्टेको पूँजीवादी व्यवस्थालाई जोगाउने उद्देश्यले तिनीहरूले सोभियत संघ र लोक जनवादी राज्यहरूको विरुद्ध तेस्रो विश्वयुद्ध भडकाउन हतारमा तयारी गर्दैछन् । नेपालको शासक गूटहरूले यस साम्राज्यवादी शिविरलाई खुल्ला रूपमा साथ दिएका छन् र आज प्रतिक्रियावादका इमान्दार चाकरको रूपमा काम गर्दैछन्। आफ्नो जालसाजी प्रचार-यन्त्रको व्यापक प्रयोह गरेर राणाहरूले जनतालाई के विश्वास दिलाउन खोज्दैछन् भने देलायत, अमेरिका र भारतसित भएको उनीहरूको विश्वासघाती गठबन्धनले हाम्रो जनताका लागि शान्तिखुब ल्याउने छ । स्वर्गीय प्रधानमन्त्री पद्म शम्शेर राणाले कतिसम्म पनि भने-नेपालमा प्रजातन्त्र स्थापना भइसकेको छ । बर्तमान प्रधानमन्त्री मोहन शम्शेर राणाले आधुनिक राज्यको रूपमा नेपालको निर्माण गर्न एक पञ्च वर्षीय योजनाको घोषणा समेत गरेका छन् । तर यी आँखामा धुलो फ्याक्ने कुरा मात्र हुन् । वास्तवमा राणाहरूको तरीका अमेरिकी युद्धखोरहरूको सेवामा नेपाललाई युद्ध-अखाडा बनाउन दिने तरीका हो बृटिश साम्राज्यवादको रक्षामा नेपालको मानव-शक्ति प्रदान गर्ने तरीका हो, र नेपालको व्यापारमा तथा वाणिज्यमा भारतीय पूँजीपतिवर्ग र् त्यसको नेहरू सरकारको सेवामा लगाउने तरीका हो ।महाराणासित सन्धि गरेर केही अमेरिकी व्यापारिक संस्थाहरूले आगामी तीस वर्षका लागि पश्चिम नेपालको केही भागहरूलाई आफ्नो नियन्त्रणमा लिइसकेका नै छन् । काठमाडौं स्थित अमेरिकी मिशनले मुलुकमाई आफ्नो उपनिवेशमा परिणत गर्न जोडतोडले कम गर्देछ । १८५७ देखिन् नेपालको मानव-शक्तिको उपयोग गरिआएका बृटिश साम्राज्यवादीहरू पनि यस निन्दनीय काममा त्यक्तिकै संलग्न छन् । बृटिश, भारतीय र नेपाल सरकारहरू बीच नवेम्बर ९, १९४७ काठमाडौंमा हस्ताक्षर गरिएको सन्धिको एउटा धारा यस प्रकारको छ:- “भारतीय सरकारले के कुरालाई सकारे छ भने भारत वा नेपालको कुनै ठाउँमा अर्को भति केन्द्र नबनेसम्म बृटिश सरकारले पहिले झै गोरखपुर र घुमका भति केन्द्रहरूको प्रयोग गर्नेछ ।” उपरोक्त एउटै धाराले नेहरू सरकार र महाराणा सरकारको “तटस्थता” तथा “स्वाधीनता” सम्बन्धी कथालाई धुजाधुजा पारिदिएको छ । फेरि सो धाराले के नांगो सत्यलाई प्रमाणित गरेको छ भने नेहरू सरकार र नेपाल सरकार दुवै प्रतिक्रियावाद तथा युद्धको साम्राज्यवादी शिविरका सक्रिय सहभागी तथा चाकर हुन् । नेपाली जनताको दुर्भाग्य यतिमा मात्र सीमित रहेको छैन । नयाँ दिल्लीमा आफ्नो सरकारको संरक्षण तथा निर्देशन पाएका भारतीय ठूलो बन्दव्यापारले एक ठूलो युद्धमा नेपालको ढोका “खोलिरहेको” छ । विडला, सिन्धारिया र चौधरियाले नेपालमा जूट, कपडा र चिनी मिलहरू खोलेका छ । नेहरू सरकार आफैले कोशी योजना लिएको छ । आज नेपाल्मा लगानी हिस्सा भारतीय पूँजीपतिहरूको छ । यी भारतीय पूँजीवादी लुटेराहरू नेपालका सस्तो श्रम र प्राकृतिक साधन स्रोतहरूको शोषणमा लागेका छन् र उनीहरूको उद्देश्य आफ्नै थैली भर्नु हो र नेपालको औद्योगिकीकरण गर्नु होइन, किनभने उनीहररू औद्योगिकीकरण गर्न अनिच्छुक मात्र होइन, असमर्थ पनि छन् । यसरी नेपाली जनता दोहिरो विश्व पूँजीवादी अर्थतन्त्रको पर्न गएको छ र आसन्न संकटको खतरनाक समाधातमा परेर काँपिरहेको र टुटिरहेको छ । यसबाट नेपाली जनताको मुक्ति होइन, विनाश हुनेछ । त्यसैले नेपाली जनताले एउटा भिन्न बाटो लिनुपर्छ । त्यो बाटो हो-विश्व जनवादी शिविरसित सक्रिय मेल गरी विद्यमान सामन्ती व्यवस्था र नेपालमाथिको साम्राज्यवदी-पूँजीवादी आधिपत्यलाई पूरैसित खतम पर्नु र मजदूर वर्गको नेतृत्वमा मेहनतकश जनताको जनवादी राज्य स्थापना गर्नु, अर्थात यस्तो राज्य व्यवस्था स्थापना गर्नु जसमा जनता राष्ट्रको सम्पतिको मालिक हुनेछन् र त्यसलाई आफ्नै फाइदाका लागि विकसित गर्नेछन् । विजयी समाजवादको देश सोभियत संघको अनुभव र पूर्वी युरोपका लोक जनवादी राज्यहरू, नयाँ चीन, उत्तर कोरिया तथा अघि बढिरहेका औपनिवेशिक जनताका अनुभवहरूले नेपाली जनतालाई दिन प्रतिदिन यस गौरवपूर्ण संघर्षमा प्रेरणा दिदैछन् किनभने तिनले सर्वत्र उत्पिडित जनतालाई प्रेरणा दिन्छन् । सामन्ती व्यवस्था र नेपालमाथिको साम्राज्यवादी आधिपत्यलाई खतम पार्ने संगर्षमा मजदूरवर्गले अग्रणी भुमिका खेल्नु परेको छ र यो इतिहासले त्यसको काँधमा हालिदिएको अभिभारा हो । आज संख्यामा थोरै भए पनि, नेपालको मजदूरवर्ग पूँजीवादी शोषण तीब्र हुँदै गएको सिलसिलामा दिन प्रतिदिन संख्यात्मक र राजनैतिक दृष्टिले बलियो हुँदैछ । “सोवियत संघको कम्युनिष्ट पार्टी (बो.) को इतिहास” मा कामरेड स्टालिनले भन्नुभएको छ:- “त्यसैले हामीले आफ्नो कार्य-दिशाको आधार समाजका त्यस्ता अंगहरूलाई बनाउनु हुन्न, जो प्रमुख शक्ति रहेता पनि, विकसित भइरहेका छैनन् । बरू हामीले त्यस्ता अंगहरूलाई आफ्नो आधार् बनाउनु पर्छ, जो अहिले प्रमुख शक्ति नरहे तापनि, विकसित भइरहेका हुन्छन् र जसको सामु भविष्य छ ।” नेपालमा विकासशील वर्ग-संघर्षप्रति यस्तो द्धन्द्धात्मक-भौतिकवादी दृष्टिकोणको मदतबाट मात्र क्रान्तिकारीहरूले सही रणीतिको प्रतिपादन गर्न र त्यसलाई मार्क्स-एन्जेल्स-लेनिन-स्टालिनको अजेय झण्डामुनि विजयसम्म बढाउन मक्नेछन् (४) हामी नेपालका मजदूर, किसान सिपही, श्रमजीवी, मध्यम वर्गहरू र सारा प्रजातन्त्रप्रेमी जनतालाई के अपील गर्छौ भने उनीहरू सामन्ति एकतन्त्रवागदको विरूद आफ्ना सबै प्रिय आकांक्षाहरूको सिद्धिकरणका लागि एउटा साझा मोर्चामा एकगठ होउन् । हामीलाई के कुरामा पूर्ण विश्वास छ भने जनवादी शक्तिहरू तलको जनवादी कार्यक्रमको आधारमा ठोस रूपली एकग्ठ हुन सक्छन्:- १. सामन्ती एकतन्त्रवागद तथा विदेशी आधिपत्यको पूर्ण उन्मूलन र पूर्ण तथा वास्तविक स्वाधीनता । २. मजदूर श्रमजीवी किसान रउत्पीडित निम्न पूँजीपतिवर्गको प्रतिनिधित्व गर्ने जनवादी सरकार जसले अंग्रेज-अमेरिकी साम्राज्यवाद र त्यसका भारतीय पिछलग्गुहरूसित सहयोगको विरोध गर्गछ र शान्ति तथा सबै जातोहरूको स्वतन्त्राका लागि कृयाशील जनवादी राज्यहरूसित सहयोग गर्दछ । ३. बालिग मताधिकारमअ आधारित संविधान, जसले सर्वसाधारणलाई पूर्ण स्वतन्त्रता तथा प्रजातन्त्र र आधारबूत ग्यारेण्टी गर्दछ । विशेषाधिकारहरू र जातपात, नस्ल र जातिको आधारमा गरिने भे दभाव कानूनद्धारा खतम पारिने छ र यसको उल्लंघनलाई कानूनद्धारा दण्डनीय पारिनेछ । ४. बिनामुआवजा जमीनदारी प्रथा र सबै खालको सामन्ती शोषणको उन्मूलन र जोताहाहरूलाई जमीनको वितरण गर्नु । ग्रामीण ऋण खतम गर्नु । कृषि मजदूरहरूलाई जीवनयोग्य ज्याला । ५. बैंक, औद्योगिक तथा यातायात व्यवसाय, वाटिका, खानी, आदिमा लगाइएको विदेशी पुंजी राज्यद्धारा जफत गर्नु र ती व्यवसायहरूको राष्ट्रियकरण गर्नु । ६. ठूल-ठूला उद्योगहरू, ठूला बैंकहरू र बीमा कम्पनीहरूको राष्ट्रियकरण, मजदूर नियन्त्रणको ग्यारेण्टी, न्युनतम जीवनयोग्य ज्याला, आठ घण्टा कामको दिन, आदि । ७. मुलुकका साधन् श्रोतहरूको विकास गर्न आर्थिक योजना र रणनतिक आर्थिक केन्द्रहरूबाट ठूलो व्यवसायलाई हटाउनु निजी उद्योगहहरूमा नाफामाथि नियन्त्रण । ८. सबै दमनकारी कानूनहरू खारेज गर्नु । ९. नोकरशाहीको उन्मूलन र निर्वाचित अधिकारीहरू सहितको र जन-समितिहरूद्धारा निर्देशित प्रशासन । १०. आम जनतालाई सशस्त्र पार्नु र जनताको जनवादी सेना स्थापना गर्नु । ११. स्वतन्त्र शिक्षा र अनिवार्य प्राथमिक शिक्षा प्राप्त गर्न अधिकार । १२. महिलाहरूलाई समान प्रजातान्त्रिक अधिकारहरू । जनवादी मोर्चा र यसको निर्माण गर्ने नेपाल कम्युनिष्ट पार्टीले नेपालको विश्वासघाती राजनैतिक पार्टी तथा नेताहरूको विरुद्ध दृढ रूपमा संघर्ष गर्नुपर्छ र जनताका झूठा मित्रहरूलाई निर्ममतापूर्वक उदांग र एक्लो पार्नु पर्छ । जुन हदसम्म बिगार्नेहरूको विरुद्ध् संघर्ष चलाई तिनलाई परास्त गरिन्छ त्यति हदसम्म नै नेपालमा जन-संघर्ष वास्तविक क्रान्तिकारी वर्ग प्राप्त गर्नेछ । नेपाली राष्ट्रिय कांग्रेस (रेग्मी गूट र कोइराला गूट) र तथाकथित प्रजातन्त्र कांग्रेसले नेपाली जनताका अन्तर्राष्ट्रिय तथा राष्ट्रिय हितहरूप्रति विश्वास्अचात मात्र गरेका होइनन् तर नेपालको सामन्ती निरंकुशतावादसित, भारतको प्रतिक्रियावादी पूँजीवादी नेहरू सरकारसित र अंग्रेज-अमेरिकी युद्धखोरहरूसित सहयोग गर्ने निर्लज्ज नीतिको अनवरत रूपले अनुसरण गरिरहेका छन् । आफ्ना मुखपत्र र भाषणहरूमा उनी हरूले सोभियत संघ, गौरवशाली चीनियाँ कम्युनिष्ट पार्टीको नेतृत्वमा चीनियाँ जनताको वेगवान् विजय, मलाया, भियतनाम, शियाम तथा इण्डोनेशियाको विरुद्ध विषालु बदनामीहरू ओकलिरहेका छन् । उनीहरूको भनाइ अनुसार, महाराणाको घृणित सरकार नेपालको श्रमजीवी जनताको साझा शस्त्रु होइन । उनीहरूको भनाइ अनुसार, कम्युनिज्म र कम्युनिष्टहरू नेपालको लागि मुख्य खतरा हुन् र उनीहरू कम्युनिज्मको विरुद्ध आफ्नो “पवित्र अभियान” मा महाराणाको रक्तरंजित हातसित हात मिलाउन समेत इच्छुक छन् । कम्युनिज्मको विरुद्ध उनीहरूको पाखण्डी घृणामा मौलिक कुरो केही पनि छन् । यो त संसारभरका जन-शत्रुहरूको सुपरिचित तथा दिवालिया नीति हो । कम्युनिज्म-विरोधलाई आवरण बनाएर उनीहरू आफ्नो अपराधपूर्ण निहित स्वार्थको रक्षा गर्न शोषित जनताको विरुद्ध लड्छन् । उदयमान मध्यम वर्गको सानो तहको प्रतिनिधित्व गर्ने रेग्मी र खुद आफै सामन्ती मालिक रहेका असन्तुष्ट राणाहरू श्रमजीवी जनताको शोषणलाई खतम पार्नमा बिल्अकुल चसो राख्दैनन् उनीहरू विद्यमान सत्तासित संझौता गर्न चाहन्छन् र जनताको रगत चुस्नमा उचित हिस्सा प्राप्त गर्न मात्र उत्सुक छन् । आफ्नो खराब उद्देश्य सिद्ध गर्नका लागि उनीहरू जनताको वास्तविक असन्तोषसित खेलवाड गर्छन्, विरोधको टीपी लगाउँछन् । तर सदासर्वदा उनीहरू आमजनताको क्रान्तिकारी शक्ति र अग्रसरतालाई रोक्न भगीरथ कोशिश गर्दछन् । तर जब जन-असन्तोषले सारा छेकवारलाई भत्काउन लागेको हुन्छ, अनि यी वाग्बहुल वीरहरू अहानिकर सत्याग्रह संघर्ष चलाउछन् र संघर्षले आम क्रान्तिकारी चरित्र लिन थाल्ने बित्तिकै उनीहरू संघर्षरत जनताको पीठपछाडि संघर्षलाई फिर्ता लिन्छन् र महाराणासित गर्हित संझौता गर्छन् । उनीहरूले हालसालै मात्र यसो गरेका छन् । कम्युनिष्टहरू श्रमजीवी जनताको संघर्षका सबभन्दा संझौताहीन समर्थन हुन् । त्यसैले, स्वभावयः यी गद्दरहरू कम्युनिष्टहरूको विरुद्ध आफ्नो मुख्य हमलालाई केन्द्रित पार्छन् । शोषित जनताप्रतिको विश्वासघात र शोषकवर्गहरूप्रतिको अधीनस्थतालाई लुकाउन उनीहरूले “तेस्रो बाटो” को झूठो नारा उठाएका छन् । अंग्रेज-अमेरिकी एकाधिकारी पूँजीको नेतृअत्वमा रहेको पूँजीवादको शिविर र सोभियत संघ तथा अन्तर्राष्ट्रिय मजदूरवर्गको नेतृत्वमा रहेको समाजवादको शिविरका माझ स्पष्ट रूपले विभाजित संसारमा कुनै “तेस्रो बाटो”, कुनै “मध्यम मार्ग” को नीति हुन सक्दैन । उपर्युक्त दुई बाटोमा एउटा सबैले चुन्नै पर्छ । “तेस्रो बाटो” को नारा प्रतिक्रियावादसितको गठबन्धन र विस्वासघती अनुहारलाई लुकाउन प्रयोग गरिएको राजनतिक छद्मभेष हो । नेहरूको “तेस्रो बाटो” यसको एउटा घिनलाग्दो प्रमाण हो । नेहरूले “तेस्रो बाटो” बाट सुरु गरेर केही महिनाभित्रै उनी साम्राज्यवादी-पूँजीवादी-सामती गठबन्धनको शिविरमा सामेल भए । “तेस्रो बाटो” को अनिवार्य गन्तव्य स्थान यही हो । यो अन्तर्राष्ट्रिय सामाजिक जनवादको घृणित झण्डा हो, मजदूरवर्गप्रति विश्वासघातको झण्डा हो । हामी नेपालको प्रजातन्त्रवादी जनतालाई के आव्हान गर्छौ भने उनीहरू यी झूठा मित्रहरूबाट, यी नक्कली प्रजातन्त्रवादीहरूबाट सतर्क होउन् र उनीहरूले सोभियत संघद्धारा नेतृत्व गरिको विश्व साम्राज्यवादी-विरोधी शिविरको पक्षमा दरो अडान लेउन् र लोक जनवादको लागि संझौताहीन संघर्षलाई अघि बडाउन् । शोषित, पददलित जनताको पंक्तिमा रहेका दाजु-भाइ दिदी-बहिनीहरू हो ! संसारका संघर्षरत जनताको नेता समाजवादी सोभियत संघको विरुद्ध हाम्रो पावित्र मातृभूमिलाई युद्ध-अखडामा फेर्ने अपराधी योजनालाई विफल पार्न दृढ रूपमा संघर्ष गर्नुहोस् । नेपालका श्रमजीवी जनताले कहिले पनि सोभियत संघको विरुद्ध संघर्ष गर्न छैनन्, आफ्नो वर्गाय दाजुभाइहरूको विरुद्ध कहिले पनि हात उठाउने छैनन् । विदेशमा साम्राज्यवादी डकैतीको रक्षाथ रगत बगाउन इन्कार गर्नोस् । नेपालका गरीब जनताले अरू मुलुकहरूमा गरीब जनताको शोषण गर्नमा साम्राज्यवादी उपनिवेशवादीहरूलाई किन मदत गर्न ? नेपालका गरीब जनताले हाम्रो मुलुक र जनतामाथि आघिपत्य जमाइरहेको उही अंग्रेज-अमेरिकी साम्राज्यवादीहरूलाई बलियो पार्न आफ्ना जीवनको बलिदान किन गर्न ? बर्मा मलाया र अन्य दक्षिण-एशियाली मुलुकहरूको मुक्ति संघर्ष विरुद्ध लड्न इन्कार गर्नोस्, किनभने ती मुलुकहरूका जनताहरू पनि उही मगहरूका लागि र उही शोषकवर्गहरूको विरुद्ध लडिरहेका छन्, जुन मार्गका लागि र जुन शोषक वर्गको नेपाली जनता आफ्नो मुलुकमा लडिरहेका छन् । शोषितहरूको विरुद्ध लड्न कम्मर कस्नुहोस् । आफ्नै दाजु-भाइहरूतिर होइन, सर्व-साधारण जनताका शस्त्रुहरूतिर आफ्नो बन्दुक सोझ्याउनु होस् । आफ्ना दाजु-भाइहरूको विरुद्ध लड्नुको अर्थ आफ्नै दसत्वलाई बलियो पार्नु हो । घृणित हहाराणा र उनका अधिकृतहरूको आदेशमा आफ्नो मुलुकका आफ्नै जनतालाई दबाउन दृढतापूर्वक इन्कार गर्नुहोस् । हहाराणा र उनको साँगुरो शासक गुटले तपाईहरूलाई जग्गाको हकबाट वञ्चित पारेका छन्, तपाईहरू र तपाईहरूका नातेदारहरूलाई भोकको मुखमा हालेका छन् र अनि, तपाईहरूको अति गरिबबाट फाइदा उठाएर, आफ्नो लूट बचाउन आफ्नो सशस्त्र चाकरको रूपमा तपाईहरूलाई भति गरिरहेका छन् र विदेशी साम्राज्यवादीहरूलाई भरौटेको रूपमा तपाईहरूको बेचविखन गरिरहेका छन् । सेनामा पाईहरूको जीवन एक सतत् अपमान हो । आफ्नै भोका दाजु-भाइ तथा दिदी-बहिनीहरूलाई गोली हान्न इन्कार गर्नुहोस्, थिचाहा, शोषकहरूतर्फ आफ्नो संगीन सोझ्याउनु होस् र आफ्नो संघर्षरत जनताको पक्ष लिनु होस् । यो नै मुक्तिको बाटो, सम्मानको बाटो, जिवनको बाटो हो । नेपालका मजदूरहरू हो ! तपाईहरूले मार्च १९४७ का आफ्ना पहिला हडताल संग्रामहरूको बेलामा नै आफ्नो झण्डा, विश्व सर्वहारावर्गको अन्तर्राष्ट्रिय एकताको झण्डा उठाउनु भएको छ । निस्कासित राणाहरू र् भारतको समाजवादी नेताद्धारा समथित कांग्रेसी नेताहरूले तपाईहरूको वर्ग शस्त्रुसितको पहिलो मुभेदप्रति विश्वासघत गरे पनि त्यो मुलुकभर फैलियो । कांग्रेसी गद्दारहरूले औपचारिक रूपले हडताल बन्द गर्ने घोषणा गरिसकेपछि पनि राजधानीमा विभिन्न विभागका सरकारी कर्मचारीहरूले बाँच्न योग्य ज्याला र कामको राम्रो अवस्थाका लागि हडताल गरे । अब एकताबद्ध तागतद्धारा आफ्नो संघर्षलाई अगि बढाउनका लागि सबै जिल्लाहरूबाट प्रतिनिधिहरू राखी आफ्नो स्वतन्त्र मजदूर संघहरू गठन गर्नुहोस् र उपयुक्त महत्वपूर्ण मागहरूको तत्काल पूतिका लागि, बाच्नयोग्य ज्याला, आठघण्टा काम्को दिन, काम्को राम्रो अवस्था सेवाको सुरक्षा, बुढेसकालमा भत्ता, केटाकेटीहरूको निम्ति मुफ्त शिक्षा, पूर्णा मजदूर संघीय अधिकारहरूको कार्यान्वयनका लागि आफ्ना शक्तिहरूको परिचालन गर्नुहोस् । मजदूर साथीहरू हो ! एकता, संगठन र संघर्षमा हाम्रो तागत रहेको छ । नयाँ नेपाल र प्रजातान्त्रिक जीवन-पद्धतिको निर्माणका लागि लाल झण्डाको नेतृत्वमा नयाँ संग्रामहरूतर्फ अघि बढ्नुहोस् । नेपालका श्रमजीवी किसानहरू हो ! वर्तमान सामन्ती व्यवस्थाको विरुद्ध कठोर सम्झौताहीन संघर्षबाट नै तपाईहरूको मुक्ति हुनेछ । यस गौरवशाली संघर्षमा तपाईहरू न कमजोर हुनुहुन्छ, न एक्लो । तपाईहरू मुलुकमा अत्यधिक बहुसंख्यामा हुनुहुन्छ । वीरतापूर्ण मजदूरवर्ग यस संघर्षको अघिल्लो मोर्चामा उभेको छ र नेपाल, भारत, पाकिस्तान तथा समस्त विश्वका सबै प्रजातान्त्रिक शक्तिहरू तपाईहरूको साथमा छन् । लाल झण्डाको नेतृत्वमा मुलुकव्यापी स्तरमा आफ्नो स्वन्त्र जन संगठन बनाउनुहोस् र् तलका मागहरू पूरा गर्न दृढ संघर्ष चलाउनु होस्:- १. जमीन जोत्नेलाई देऊ । २. खेत मजदूरहरूमा पर्ती जग्गा वितरण गर । ३. गैर-कानूनी नजराना तथा बेठ बेगारी खारेज गर । ४. त्रिभाग् तत्काल लागू गर । ५. खेत मजदूरहरूका लागि बाँच्नयोग्य ज्याला । ६. पूर्ण नागरिक स्वतन्त्रता । नेपालका विद्यार्थी तथा जनवादी युवाहरू हो ! नेपालको पहिलो राष्ट्रिय संघर्षमा तपाईहरूले गौरवशाली भूमिका खेल्नुभएको छ र प्रशस्त रगत बगाउनु भएको छ । युवा गंगालालको अमर प्राणोत्सर्गले तपाईहरू धेरै जनालाई नयाँ संग्राम र नयाँ बलिदानको निम्ति अभिप्रेरित गरेको छ । १९३० एकजना वीर श्री खड्गमान अझसम्म आफ्नो आँगमा सिक्री र नेलसहित जेलमा सडिरहनु भएको छ । दैनिक परिपक्व संग्रामहरूद्धारा उक्त परंपरालाई अरू उच्चाइमा उठाउने समय र बोलाहट भएको छ । आजसम्म तपाईहरूले स्वतन्त्र लडाकू जन-संगठन नहुँदा विश्वासघाती र अवसरवादीहरूले तपाईहरूलाई मझधारमा अलपत्र छोड्ने मौका पाएका छन् । त्यसैले, तलका मागहरूको लागि लड्न आफ्नो स्वतन्त्र, लडाकू, प्रजातान्त्रिक, जन संगठन बनाउन अघि बढ्नुहोस्:- १. सर्वसाधारण जनताका लागि पूर्ण प्रजातान्त्रिक अधिकारहरू । २. प्रजातान्त्रिक शिक्षा प्रणाली, मुक्ति अनिदर्या प्राथमिक शिक्षा, उच्चस्तरमा सस्तो शिक्षा । ३. पूर्ण शैक्षिक (Academic) अधिकारहरू । ४. सच्चा स्वाधीनता, प्रजातन्त्र र शान्तिका लागि । नेपालका श्रमजीवी महिलाहरू हो ! तपाईहरू बढ्दो संघर्ष र लडाकूपनाको स्वागत गर्दछौ । मार्च १९४७ मा विराटनगर जूट तथा कपडा मिलहरूका श्रमजीवी महिलाहरूले आफ्ना पुरुषहरूसित काँधसा काँध मिलाएर लडेका छन् । त्यही सालमा महिलाहरूले महाराणाको सशस्त्र आतंकलाई हाँक दिदै, काठमाडौंको सडकमा प्रदर्शन गरेका छन् । जन आक्रोसको बढ्दो डराएर, राणा सरकारले बाध्य भई नगरपालिकीय प्रशासन जनताको हातमा सुम्प्यो । तर निर्वाचनमा महिलाहरूलाई मतदान गर्ने अधिकारबाट विञ्चत पारियो । नेपालको श्रमजीवी महिलाहरूले चुपचाप सहेर बस्न इन्कार गरे । एउटा प्रतिनिधिमण्डल बनाएर उनीहरू प्रधानमन्त्रीको निवासस्थानतर्फ गए । यसबाट तपाईहरूको लड्ने तथा अधिकार प्रप्त गर्ने अठोट देखिएको छ । सामाजिक आर्थिक तथा राजनैतिक तेहोरो थिचोमिचोको विरुद्ध लड्न आफ्नो महिला संघ गठन गर्नुहोस् । तलका मागहरू उठाउनुहोस् र संझौताहीन संघर्षद्धारा त्यसलाई टेवा दिनुहोस्:- १. समान कामको लागि समान तलब । २. राष्ट्रिय जिवनका सबै शेत्रमा समान अधिकारहरू । ३. सुत्केरी सुविधा र केटाकेटीहरूका लागि सुरक्षित जीवन । ४. मुफ्त शिक्षा । ५. विदेशी साम्राज्यवादी सेनाहरूमा रहेका हाम्रो छोरा र लोग्नेहरू फिर्ता देऊ । ५. स्वतन्त्र, लोक जनवादी नेपाल । अतः नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी श्रमजीवी जनताको विकासशील संघर्षम भाग लिने र त्यसलाई संगठित पार्ने तथा नेतृत्व दिने काममा आफूलाई समपित गर्दछ । यसलाई सो बाटोबाट आतङ्क वा झूठो प्रचारले विचलित पार्न सक्ने छैन । अन्य पूँजीवादी तथा निम्न-पूँजीवादी पार्टीहरूले जनताप्रति विश्वासघात गरेका छन् र पछि पनि गर्दै रहनेछन् । नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी, मजदूरवर्गको पार्टी, मार्क्सवाद-लेनिनवादको पार्टीले आँधीवेरीमा जनताको साथ दिनेछ, र यसले के प्रतिज्ञा गर्छ भने यसले सच्चा स्वतन्त्रा तथा लोक जनवादको लागि संघर्षको अघिल्लो पंक्तिमा उभी लड्दै रहने छ । नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी शोषकहरूलाई ठोक्ने जनताको मुड्की हो । तसर्थ हामी मजदूरवर्ग, भूमिहीन तथा गरीब किसानहरूका सर्वोत्तम छोराछोरीहरूलाई र जनवादी विद्यार्थी, युवा तथा महिलाहरूलाई नेपाल कम्युनिष्ट पार्टीका जुझारू पंक्तिहरूमा सामेल हुन आव्हान गर्दछौँ, किनभने एउटा बलियो, जन कम्युनिष्ट पार्टीले मात्र क्रान्तिका जनवादी शक्तिको नेतृत्व गर्न स्क्दछ ।

काठमाडौंः २०१७ पुस १ गते राजा महेन्द्रले सेनाको आडमा नेपालको पहिलो जननिर्वाचित प्रधानमन्त्री बीपी कोइराला नेतृत्वको १८ महिने सरकारलाई अपदस्थ गरी दलहरूमा प्रतिबन्ध लगाए र निर्दलीय पञ्चायती व्यवस्था लागू गरेका थिए । थापाथली हाइटको फराकिलो चौरमा तरुण दलको सभा हुँदै गर्दा बीपी, गणेशमान सिंह, सूर्यप्रसाद उपाध्याय र कृष्णप्रसाद भट्टराईलाई पक्राउ गरेर एकदलीय व्यवस्थाको आरम्भ गरिएको थियो ।  त्यसयता ३० वर्षसम्म दरबारले निरंकुश शासन चलाएको थियो । यस्तो थियो घोषणाको पूर्ण पाठ: आगे प्यारा प्रजा, गैह्रके यथोचित, जनताले छानेका प्रतिनिधिहरूले नै देशप्रति ज्यादा जिम्मेवारी महसुस गरी प्रजातन्त्रको जग मजबुत हुने वातावरवण पैदा गर्छन् र देशमा स्थिरता आई विकास द्रुत गतिले हुन्छ भन्ने विश्वास लिई करिब दुई वर्षअघि देशमा आमचुनाव गराएको सबैमा विदितै छ। फलस्वरूप काङ्ग्रेस बहुमतमा आयो र जनताको विश्वास प्राप्त गरेको पार्टीलाई संविधानअनुसार शासनभार सुम्पी देशप्रतिको जिम्मेदारी हिस्सेदार बनाउन पाउँदा अत्यन्तै सन्तोष लाग्नुका साथै केही वर्षदेखि देशमा भएको अस्थिरताले हामीमा पैदा गरेको चिन्ता हराउनु पनि स्वाभाविकै कुरा भएको थियो। त्यसपछि देशमा घटेको परिस्थितिको अध्ययन गरी हामीबाट समयसमयमा जनप्रतिनिधिहरू र सरकारमा रहेका व्यक्तिलाई समेत कर्तव्यबाट च्युत नहुने संकेत गरेको कुरा पनि सबैले सम्झेकै हुनुपर्छ। प्रजातान्त्रिक पद्धतिअनुसार छानिएका प्रतिनिधिहरूद्वारा जनता र सरकारका बीचमा भएको भ्रमात्मका वातावरण राम्रोसित सुल्झाई राष्ट्रको हित र विकास गर्ने पूरा कोसिस हुनेछ भन्ने सबैले आशा एवं विश्वास राखेका थिए, तर त्यसको ठीक उल्टो प्रजातान्त्रिक पद्धतिको आडमा राष्ट्र र जनतालाई एकातिर पन्छाई व्यक्तिगत र दलगत स्वार्थ पूर्ति गर्न अधिकार प्रयोग गरियो। ऐन/कानुनको मर्यादा नराखी छिटोछरितो र योग्य बनाउने नाममा यो मन्त्रिमण्डलले देशका प्रशासनयन्त्र निस्क्रीय र आधारहीन बनाउने चेष्टामा लाग्यो। अधिकार दुरूपयोग हुँदा भ्रष्टाचार बढ्नुका साथै अनेकन भ्रान्ति पैदा गराई प्रशासनयन्त्रमा पनि शिथिलता उत्पन्न भई देशमा शान्ति सुरक्षा कायम राख्न यो मन्त्रिमण्डल विल्कुल असमर्थ भएकाले र अराष्ट्रिय तत्वहरूले धैरै मात्रामा प्रोत्साहन पाई राष्ट्रिय एकतामा समेत बाधा पुर्‍याउने वातावरण आउन लागेको पनि कसैमा नछिपेको तथा वैज्ञानिक विश्लेषण र वस्तुस्थितिको कार्यान्वयनबिना कोरा सिद्धान्तका आधारमा उठाइएका आर्थिक कदमले समाजमा चाहिने परिवर्तनको सट्टा जनतामा अशान्त र दूषित वातावरणमात्र पैदा गरेकाले राष्ट्रको हित तथा प्रजातन्त्रका निमित्त पनि देशमा यस्तो स्थिति धेरै समयसम्म रहन दिनु उचित नहुने भएकाले देशको एकता, राष्ट्रियता र सार्वभौम बचाउन, देशमा अमनचयन कायम राख्न र देशलाई कुनै कारणबाट पनि बिग्रँदो स्थितिबाट बचाउने अन्तिम जिम्मेवारी पनि हामीमा भएकाले उपर्युक्त वातावरण हटाई शान्तिसुरक्षा कायम राख्न र देशलाई सङ्क्रमण स्थितिबाट बचाउन विशेष अवस्थाको जरुरत पर्न आएकाले तथा देश र जनताको हितलाई मात्र ध्यानमा राखी संविधानको धारा ५५ को अधिकार प्रयोग गरी यो मन्त्रीमण्डल र संसद दुवै सदनसमेत हामीबाट आज यो घोषणाद्वारा विघटन गरिबक्सेका छौं। कुनै नयाँ व्यवस्था गर्न केही समय लाग्ने हुँदा अर्को व्यवस्था नभएसम्म मुलुकको शासनभार हामीबाटै स्वयं ग्रहण गरिबक्सेका छौं। हाललाई यस घोषणाद्वारा संविधानका देहायका धारा निलम्बन गरिबक्सेका छौं – भाग २ का सबै धारा, भाग ३ का सबै धारा, भाग ४को धारा ११ बाहेक अरू सबै धारा, भाग ५को धारा ५५ बाहेकका सबै धारा, भाग ९को परिच्छेद ३ तथा धारा ७३ बाहेक र भाग १० का सबै धारा । यस व्यवस्थाबाट सरकारी, जंगी तथा निजामती कुनै कर्मचारीले आफ्नो जिम्मेवारी, कामकर्तव्यबाट विचलित हुनु वा अल्मलिनुपर्दैन र सबैले आ–आफ्नो स्थानबाट आफ्ना कर्तव्य पालना गर्नेछन् र साथै सबै देशबासीको सदिच्छाले नै देशमा सबै कुराको सुव्यवस्था हुनेछ भन्ने हामीलाई पूर्ण विश्वास लागेको छ। परराष्ट्र विषयमा हामीले दृढतापूर्वका आफ्नो तटस्थता अपनाई सबै मित्र राष्ट्रसँग मित्रताको नीति नै कायम राख्नेछौं र हामी देशमा र विश्वभर शान्ति र मित्रताको कामना गर्दछौं। श्री पशुपतिनाथले देश र जनताको कल्याण गरून् जय नेपाल ।

विराटनगरः शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधिमन्त्री गिरिराजमणि पोखरेलले सरकारले सार्वजनिक शिक्षा सवलीकरण गर्न खोजेको बताएका छन् । प्रेस सङ्गठन नेपाल मोरङद्वारा आज यहाँ आयोजित पत्रकार भेटघाटमा उनले नेपालमा पहिलोपटक शिक्षा नीति बनाएर शिक्षा विधेयक ल्याउन लागेको जानकारी दिए । मन्त्री पोखरेलले सबै नागरिकलाई सीप सिकाउने तवरले कार्यक्रम ल्याउन लागेको चर्चा गर्दै शिक्षकले आफ्नो सक्षमताको विकास गरेर सीपमूलक ज्ञान प्रवाह गर्नुपर्ने बताए । उनले शिक्षालाई सीप, सीपलाई श्रम र श्रमलाई उत्पादनसँग जोड्नुपर्ने धारणा राख्दै सरकारले १० वर्षमा शैक्षिक क्षेत्रमा सुधार ल्याइसक्ने दाबी गरे । मन्त्री पोखरेलले अङ्ग्रेजी भाषाको नाममा नेपाली भाषालाई कमजोर बनाउन नहुने तर्क गर्दै देशभरमा सरकारले ५ हजार शिक्षक भर्ना गर्ने तयारीमा रहेको जानकारी दिए । ‘सार्वजनिक विद्यालयको शैक्षिक गुणस्तर सुधान गर्न तीनै तहका सरकारको भूमिका अग्रणी छ’ मन्त्री पोखरेले भने, ‘दिगो विकासको लक्ष्य हासिल गर्न शिक्षा क्षेत्रको सवलीकरण आवश्यक छ ।’ उनले बुद्ध, सगरमाथा र पूर्वीय दर्शन बुझ्न र बुझाउन पनि शिक्षा नै माध्यम हुने उल्लेख गर्दै वि।सं २०८५ सम्ममा सबै नागरिकले आधारभूत शिक्षा लिइसक्ने गरी सरकार तयारीमा जुटेको जानकारी दिए ।

काठमाडौंः संघीय सरकारको सार्वजनिक ऋण १० खर्ब ८४ अर्ब रुपैयाँमा झरेको छ। महालेखा नियन्त्रकको कार्यालयका अनुसार पहिलो तीन महिनामा १० खर्ब चालु आर्थिक वर्षको पहिलो तीन महिनामा १० खर्ब ८४ अर्ब ९६ करोड रुपैयाँको सार्वजनिक ऋण रहेकोमा पछिल्लो महिना ९६ कोड घटेको हो। यस अवधिसम्म तिर्न बाकी आान्तरिक ऋण चार खर्ब ५३२ अर्ब र वैदेशिक ऋण ६ खर्ब ३१ अर्ब ४१ करोड रुपैयाँ रहेको छ। पहिलो चार महिनाको अवधिमा आन्तरिकण ऋणतर्फ ९० करोड बराबरको सावा र ६ अर्ब ७० करोड ५७ लाख रुपैयाँ बराबरको ब्‍याज भुक्तानी गरेको छ। बाह्यतर्फ दुई अर्ब ३३ करोडको सावामा र ५५ करोड ५३ लाख ब्‍याज भुक्तानी गरिएको छ। अहिलेसम्मको तीर्न बाँकी १० खर्ब ८४ अर्ब रुपैयाँको आधारमा एक नेपालीको टाउकोमा ३७ हजार ५८९ रुपैयाँ ऋण रहन्छ।

काठमाडौंः नेपाल आयल निगमले पेट्रोल, डिजेल र मट्टीतेलमा प्रतिलिटर २ रुपैयाँका दरले मूल्य बढाएको छ । आयल निगमले सोमबार राति १२ बजेदेखि लागू हुने गरी पेट्रोल, डिजेल र मट्टीतेलमा प्रतिलिटर २ रुपैयाँ बढाएको हो । इन्डियन आयल कर्पोरेशन (आईओसी)ले १ डिसेम्बरमा पठाएको मूल्य सूचीमा इन्धनको मूल्य बढाएर पठाएका कारण पेट्रोल, डिजेल मट्टीतेलको मूल्य बढाइएको आयल निगमका प्रवक्ता वीरेन्द्र गोइतले जानकारी दिए । यसअघि प्रतिलिटर १ सय ७ रुपैयाँ रहेको पेट्रोलको मूल्य अब १ सय ९ रुपैयाँ पुगेको छ । यस्तै, डिजेल र मट्टीतेलको मूल्य प्रतिलिटर ९७ रुपैयाँ पुगेको निगमले जनाएको छ । आईओसीले हवाई इन्धन र खाना पकाउने एलपी ग्यासको मूल्य समेत बढाएर पठाएको भएपनि त्यसको मूल्य भने नबढाइएको निगमका प्रवक्ता गोइतको भनाइ छ ।

काठमाडौंः आजबाट हिन्दु नेपालीको दोस्रो महान् पर्व तिहार सुरु भएको छ । आजको दिनलाई धनतेरस पनि भन्ने गरिन्छ । यसलाई धनसँग सम्बन्धित पर्वको रुपमा लिइन्छ । यस दिन सुनचाँदी लगायतका धातुका सामग्रीहरु खरिद गर्दा धन लाभ हुने बिश्वास गरिन्छ । तर यहि क्रममा मानिसहरु के सामग्री किन्ने हो भन्नेमा नै द्विविधामा पर्ने गर्छन् । धन प्राप्ति हुने भन्दै केहिले त अल्मुनियम लगायतका सामग्री किन्ने गर्छन तर धनतरेसको दिन आल्मुनियमका सामग्रीहरु खरिद गर्नु हुँदैन । आल्मुनियम राहु ग्रहसँग सम्बन्धित हुन्छ । यसको खरिदले जीवनमा राहु ग्रहको प्रभाव रहने बिश्वास गरिन्छ । – काँचका सामग्रीहरु पनि धनतरेसको दिन खरिद गर्नु हुदैन । काँच पनि राहु ग्रहसँग सम्बन्धित हुने भएकाले यसको खरिदले जिवनमा राहु ग्रहको नकारात्मक प्रभाव पर्दछ । – यस दिन सुनका साथै हिराका सामग्रीहरु किन्नुलाई पनि शुभ मानिन्छ । हिरा खरिद गर्दा सकेसम्म महिलाको हातबाट गरेमा आर्थिक लाभ हुने बिश्वास गरिन्छ । – धनतेरसको दिन दोस्रो व्यक्तिका लागि कुनै पनि सामग्री खरिद गर्दै नगर्नुहोस, यसले घरको आर्थिक उन्नति नाश हुने मान्यता रहेको छ। – आजको दिन पुराना सामग्री भन्दा पनि सकेसम्म नयाँ सामग्री नै किन्नु उचित हुन्छ। – आज धारिला सामग्री खरिद गर्नुलाई अशुभ मानिन्छ। यसका अलवा अरु के गर्ने? धनतरेसको दिन सुनचाँदी लगायतका सामग्रीहरु नै खरिद गर्नुलाई शुभ मानिन्छ।  यदि तपाईसंग सुनचाँदी किन्ने पर्याप्त पैसा छैन भने सुन चाँदीको सिक्का किनेर लक्ष्मी पुजाको दिन पुजा गर्नाले घरमा सुख शान्ति र बैभव प्राप्त हुने बिश्वास गरिन्छ ।  

हरियाणा, भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले भारतबाट पाकिस्तानतर्फ बग्ने नदीको पानी रोक्ने घोषणा गरेका छन् । हरियाणामा आयोजित एक चुनावी सभालाई सम्बोधन गर्दै भारतीय प्रधानमन्त्री मोदीले पाकिस्तानका विरुद्ध पानीमा सर्जिकल स्ट्राइक गर्ने घोषणा गरेका हुन । पानी रोक्ने विषयमा काम भइरहेको र छिट्टै नै त्यहाँ गइरहेको पानी रोकिने उनले बताए । पाकिस्तानतर्फ हरियाणा, पञ्जाब र राजस्थानबाट नदीहरु बग्ने गर्दछन् । जम्मु कश्मिरको आतंकवादको चर्चा गर्दै मोदीले यो युद्द कति लामो जाने हो ? भनेर प्रश्न समेत गरे । हिन्दुस्तान र हरियाणाका किसानको हकको पानी ७० वर्षदेखि पाकिस्तान गइरहेको बताउँदै मोदीले अब पानी रोकिने बताए । “यो पानी अब तपाईको मोदीले रोक्नेछ र तपाईको घरसम्म ल्याउने छ । उनले दादरी सभामा भने, “यो पानीमा हिन्दुस्तानको हक छ र यो रोक्ने दिशामा काम भइरहेको छ । छिट्टै नै पाकिस्तान गइरहेका हाम्रा नदीको पानी किसानहरुलाई पाइनेछ । भारतले जम्मु र कश्मिरलाई संविधानले दिएको विशेष दर्जा खोसेपछि अहिले पाकिस्तानसँग सम्बन्ध तनावपूर्ण बनेको छ । यसअघि पाकिस्तानले आफ्नो आकाश मार्ग भारतका लागि प्रतिबन्ध लगाएको छ । भारतले पानी रोक्ने घोषणाले पाकिस्तानमा ठूलो प्रभाव पर्ने छ । कतिपयले यसले वार्ता र संवादको बाटो पूर्णरुपमा बन्द हुने र युद्दको परिस्थिति झन नजिक आउने विश्लेषण समेत गरेका छन् ।

विराटनगर– भारतको जोगवनीमा नेपाली मूलकी युवतीको शव विभत्स अवस्थामा फेला परेको छ । विराटनगर–११ पञ्चमुखी चोक माइत भएकी २२ वर्षकी रञ्जना सहनीको हातखुट्टा बाधेको अवस्थामा परवाना नदीमा शव फेला परेको हो । स्थानीय मनिकचन्द सहनीको २२ वर्षीय छोरी रञ्जनाको गत फागुनमा भारतीय नागरिक भीम बहरदारसँग विवाह भएको थियो । विवाहमा मागेजती दाइजो नल्याएको भन्दै घरपक्षबाट मानसिक यातना भोगिरहेकी रञ्जनाको शव सिमावर्ती क्षेत्र जोगवनीदेखि करिब १० किलोमिटर दक्षिण अररिया जिल्ला स्थित परवाना नदीको मिरगन्ज पुल नजिकै भेटिएको हो । आइतबार शव भेटिएपछि प्रहरीले मृतकका श्रीमानसहित ४ जनालाई पक्राउ गरेको छ । माइती पक्षको उजुरीपछि भारतीय प्रहरीले मृतकका श्रीमान भीम बहरदार, जेठाजु अर्जुन बहरदार, ससुरा सैनी बहरदारलाई पक्राउ गरेको हो । स्थानीय उमालाल सहनीका अनुसार रञ्जनाको गत फागुनमा अररिया जिल्ला तकिया निवासी २५ वर्षिय भिम बहरदार मागी विवाह भएको थियो । विवाहपछि दाइजोमा मोटरसाइकल मागेपछि सहनी परिवारले ९० हजार भारतीय रुपैयाँमा मोटरसाइकल किनिदिएको थियो । तर दाइजो नपुगेको युवतीलाई परिवारले मानसिक यातना दिइरहको सहनीले बताए । पछिल्लो समय बहरदार परिवारले पसल राख्न भन्दै युवतीको माइती पक्षसँग दुईलाख मागिरहेको थियो । केही दिन अघि माइत आएकी युवतीलाई श्रीमानले आएर लगेपछि हत्या गरेको माइती सहनीले बताए ।

धनुषा– धनुषामा एकै पटक ९ वटा मोटरसाईकल र ३ वटा साईकलमा आगोलागी भएको छ । पूर्वी धनुषाको जनकनन्दिनी गाउँपालिका–३ प्रखे महुवामा पार्किंङ गरि राखिएको ९ वटा मोटरसाईकल र ३ वटा साईकलमा आगलागी भएको हो । आगोलागी रहस्यमय ढंगले भएको बताइएको छ । आज बिहान करिब ३ः३० बजेको समयमा पार्किंङ गरि राखिएको मोटरसाईलमा आगलागी हुँदा पार्किङ गरि राखिएका मोटरसाईकल र साईकल जलेर पूर्ण रुपमा ध्वस्त भएको धनुषाका प्रहरी उपरीक्षक शेखर खनालले जानकारी दिए । तर मोटरसाईकल र साईकल कसैले जलाएको वा आफैँ जलेको भन्ने पुष्टि हुन बाँकी रहेको एसपी खनालले बताए । मोटरसाईकल र साईकल पार्किङ गरिएको स्थानमा बिजुलीको तारहरु समेत रहेकोले यसबारे प्रहरीले अनुसन्धान सुरु गरिसकेको एसपी खनालले बताए । उनका अनुसार अनुसन्धानका लागि प्रहरी नायब उपरिक्षक रामेश्वर कार्की नेतृत्वको टोली घटनास्थलतर्फ प्रस्थान गरिसकेको छ । मोटरसाईकलहरुमा लागेको आगो निभाउन स्थानीयहरुले तत्कालै प्रयास गरेपनि मोटरसाईकल र साईकल जलेर ध्वस्त भईसकेको थियो । उक्त पार्किङ स्थलमै रहेको जनकन्दिनी गाउँपालिका वडा नं. ३ का वडाध्यक्षको सरकारी गाडी समेत जलेर ध्वस्त भएको छ । घटनामा ५ ओटा नेपाली प्लेट र ४ वटा भारतीय नम्बर प्लेटको मोटरसाईकल जलेर नष्ट भएको एसपी खनाले जानकारी दिए । सार्वजनिक जग्गामा पार्किङ गरी राखिएको ज ९ प ७६२५ , स १ प ४३८१, स ८ प ७७१८ , ज १ प ९३३ ९गाउँपालिकाको वडा नं.. ३ को० र ज ६ प ७९९५ नम्बरको नेपाली प्लेटका मोटरसाईकलहरु जलेर ध्वस्त भएको हो । आगलगीमा त्यही पार्किंग गरी राखिएको बिआर ३२ एन ५३३९, बिआर ३२ एफ ९३००, बिआर ३२ भि ३०८४, बिआर ३२ एफ ६०७८ भारतीय नम्बर प्लेटको मोटरसाईकल समेत जलेर ध्वस्त भएको हो । एकैपटक ९ मोटरसाईकल र ३ साईकलमा आगलगी भएपछि त्यहाँका स्थानीयबासी त्रसित बनेका छन् ।

चितवनः नारायणी नदी किनारमा एक महिलाको शव फेला परेको छ । नदीको गैँडाकोटतर्फको किनारमा शव फेला परेको इलाका प्रहरी कार्यालय गैँडाकोटका प्रमुख प्रहरी निरीक्षक दीपककुमार कार्कीले जानकारी दिए । बाराको जितपुर–सिमरा उपमहानगरपालिका–१५ कि ५५ वर्षीया देवी भट्टराईको शव फेला परेको हो । आज बिहान नदी किनारमा शव देखिएपछि स्थानीयले प्रहरीलाई खबर गरेका थिए । उनको शव नारायणी नदीको पुलबाट करीब एक किलोमिटर दक्षिणमा भेटिएको प्रहरीले जनाएको छ । शवको मुचुल्का उठाएर स्वास्थ्य परीक्षणका लागि भरतपुर अस्पतालमा पठाइएको प्रहरी निरीक्षक कार्कीले बताए । नवलपुरको गैँडाकोट नगरपालिका–१ मा उनको छोरीज्वाइँ बस्ने भए पनि बाराबाट गैँडाकोट आएकोबारे कसैलाई जानकारी नभएको उनले बताए । घटनाको प्रारम्भिक अनुसन्धानबाट भट्टराईले आत्महत्या गरेको हुनसक्ने प्रहरीको अनुमान छ । भट्टराईले बोकेको झोला नारायणीको पुलमुनि किनारमा भेटिएपछि प्रहरीले परिवारलाई घटनाको बारेमा जानकारी गराएको छ ।

काठमाडौंः नेपाली बजारमा शुक्रबार सुनको मूल्य स्थिर रहेको छ । नेपाल सुनचाँदी कारोबार व्यवसायी महासंघका अनुसार आज पनि प्रतितोला ७० हजार ९ सय रुपैयाँमा कारोबार भइरहेको छ । बिहीबार पनि त्यही मूल्यमा सुन कारोबार भएको थियो । यस्तै तेजाबी सुन पनि आज बिहीबारकै मूल्य ७० हजार ६ सय रुपैयाँमा कारोबार भइरहेको छ । बिहीबार प्रतितोला ८ सय ५० रुपैयाँ पुगेको चाँदीको भाऊ आज पनि त्यहिँ मूल्यमा कारोबार भइरहेको छ ।

काठमाडौंः शिक्षा मन्त्रालयका सबै सहसचिवको सरुवा गरिएको छ । एक बर्ष भन्दा बढी समय एकै ठाउँमा बसेका सहसचिवहरुलाई सरुवा गरिएको हो । मन्त्रालयका अनुसार विगत दुई महिनादेखि जिम्मेवारीविहीन रहेका वरिष्ठ सहसचिव कमल पोखरेललाई मन्त्रालयको योजना महाशाखामा पठाइएको छ । शिक्षा विभागका दीपक शर्मालाई प्रावधिक शिक्षा महाशाखामा, योजना महाशाखाका वैकुण्ठ अर्याललाई शिक्षक सेवा आयोगमा, प्रावधिक शिक्षा महाशाखाका हरि लम्साललाई चिकित्सा शिक्षा आयोगमा, सिएलपीआईयु’का इमनारायण श्रेष्ठलाई शिक्षा विभागमा, शिक्षा आयोगका तुलसी थपलियालाई शिक्षा विभागमा सरुवा गरिएको छ । यस्तै, विष्णु अधिकारीलाई मन्त्रालयबाट शिक्षा विभागमा सरुवा गरिएको छ । बेलायती सहयोगको एउटा इभेन्टमा काम गरिरहेका केशव दाहाललाई शैक्षिक गुणस्तर परिक्षण केन्द्र सानोठिमी पठाइएको छ । शिक्षा विभागका चुडामणि पौडेलको शिक्षा विभागबाट विद्यालय पुनर्निर्माण आयोजना इकाइमा सरुवा भएको छ भने शिक्षा विभागबाट खगेन्द्र नेपाललाई शिक्षाका लागि खाद्य कार्यक्रममा पठाइएको छ । मन्त्रालयबाट मंगलवार साँझ सहसचिवहरुको सरुवा गर्ने निर्णय भएको शिक्षामन्त्री गिरिराजमणि पोखरेलका स्वकीय सचिव पुरन केसीले जानकारी दिए ।